GTST #585: GTST + The Hangover = dé zomercliff

quote:

Goede tijden, slechte tijden kleurloos feuilleton
_{NRC Handelsblad, 12 oktober 1990}

Het kijkcijfer is al sinds de start, vorige week maandag, uiterst stabiel: 7 tot 8% van het Nederlandse volk (een publiek van een miljoen) kan geen avond meer zonder Goede tijden, slechte tijden, het dagelijkse feuilleton van RTL4 de eerste Nederlandse dramaserie die in die hoge frequentie wordt uitgezonden. Daarmee kan het commerciële station nu elke vooravond een behoorlijke basis leggen voor het aanbod dat erop volgt; als het een gewoonte wordt om 5 voor 7 al op RTL4 af te stemmen, maakt men ook de rest van de avond meer kans te worden bekeken.

De serie, in het tv-jargon een soap genaamd, is gebaseerd op Australische scripts en wordt voor Nederlands gebruik aangepast door een vertaalbureau dat volgens de titelrol Split Second Translation Services heet. Auteurs en vertalers zijn dus anoniem, er is verder alleen sprake van een script supervisor (Rogier Proper), een producente (Olga Madsen) en een Australische regisseur. Een fabrieksprodukt dus, even kleurloos en aan de lopende band gefabriceerd als ieder ander massa-artikel. De personages die erin optreden, doen net alsof ze voortdurend onder zware emoties gebukt gaan, maar zijn in feite zo plat als een dubbeltje. Alles is namaak. Dat geldt zowel voor een serie als Neighbours, tot dusver het grootste succes uit Australië, als voor Goede tijden, slechte tijden.

De dialogen zijn per definitie banaal, even ongeïnspireerd als de pulp-feuilletons waaruit dit soort series is voortgekomen. Oorspronkelijke gedachten of verrassende zinswendingen zouden alleen maar storen. Ze zijn hier bovendien op de gebruikelijke, stroeve wijze vertaald.

- Zoon tegen moeder: 'Wil je niet zo over hem praten, mam? 't Is mijn beste vriend of jij dat nu leuk vindt of niet.'
- Patserige baas tegen secretaresse: 'Morgen poppie. Jij bent veel aantrekkelijker dan goed voor je is.'
- Vader tegen van huis weggelopen zoon: 'Misschien ben ik een beetje te ruw voor je geweest.'
- Opstandige zoon tegen zijn moeder: 'Als ik zie hoe jij je gedraagt, wil ik niks meer met jouw manier van leven te maken hebben.'
- Jongen tegen meisje: 'Trouwens, hoe lang moeten we weer wachten op een kans als vanavond om weer bij elkaar te zijn?'
- Arts tegen patient: 'Je moet ontzettend goed oppassen dat je jezelf geen schade, hetzij geestelijk, hetzij lichamelijk, zult toebrengen.'

Daar komt nog bij, dat het bovenstaande veelal wordt uitgesproken door jonge acteurs zonder hoorbare ervaring met tekstbehandeling, zodat het allemaal vlak en toonloos blijft. Er wordt kennelijk bewust aan afdemping gewerkt; het moet allemaal zo klein, zo alledaags, zo gewoontjes en dus zo Hollands mogelijk zijn. Het gevolg is voornamelijk saaiheid. Ik heb nu drie afleveringen gezien en kon met de beste wil van de wereld geen belangstelling opbrengen voor deze oninteressante types. Maar een miljoen landgenoten leeft blijkbaar al danig met hen mee.

quote:

Stijf-Hollandse dialogen in een Australisch decor
_{NRC Handelsblad, March 12, 1991}

Goede tijden, slechte tijden, iedere avond behalve zaterdag en zondag, RTL4, 19.00-19.30u.

Iedere avond om zeven uur precies gaan de schuifdeuren open, en dan spelen de ooms, tantes, neefjes en nichtjes van RTL4 het drama Goede tijden, slechte tijden, iedere dag weer. Het verhaal is geent op een oude Australische serie, Sons and daughters, en gaat over de onrustige jaren van mensen die net van school af zijn en, daartegenover, het getob van een oudere generatie. Het is soap in de puurste zin van het woord: razendsnel met losse steken in elkaar geflanst, dialogen die wedijveren in drakerigheid, acteerprestaties die vrijwel constant alle tien de tenen gekromd doen houden. En het succes is verpletterend. Na een half jaar is het aantal kijkers opgelopen tot 2, 5 miljoen en zelfs de Golfoorlog op het zeven uur-journaal kon de stroom nieuwe adepten niet stuiten. Volgens een mini-enquete in mijn omgeving zijn het vooral kinderen van elf tot vijftien jaar die, met het bord op schoot, als gedrogeerd de huwelijkscrisis van Laura en Daniel volgen, de hoererij van de in-lieve Suzanne, de miskraam van Linda Dekker en de ethische capriolen van haar broer, de jonge dokter Simon, die altijd de liefdes van zijn zusje de grond in zal branden, zoals zij de zijne zal verzieken.

Laat ik het maar eerlijk toegeven: Goede tijden, slechte tijden is zo verslavend als een zak goedkope Engelse drop. Wat het is? In de eerste plaats natuurlijk het scenario, dat overduidelijk op de doelgroep van huisvrouwen en kinderen is toegesneden: liefdesperikelen en huiselijke problemen staan centraal, de meisjes koeren, de mannen zijn bars en wat daarbuiten valt wordt slechts in grote, ruwe vegen neergezet, corresponderend met het wereldbeeld van de toeschouwers. Van het werk van de mannen wordt bijvoorbeeld geen ander beeld gegeven dan iets vaags op een kantoor, waar de aanwezigen - inclusief een doodsbange secretaresse - permanent geterroriseerd worden door een naar, jeugdig yuppen-baasje. Ook andere signalen zijn grof en duidelijk: een auto-ongeluk waarmee een ongewenste zwangerschap op elegante wijze wordt afgebroken zie je al afleveringen van tevoren aankomen en een beetje kijker wist al maandenlang dat die blonde jongen, waarvan de naam me nu even is ontglipt, natuurlijk de onechte, 'verloren' zoon is van de lerares waar hij altijd zo'n ruzie mee heeft.

Zoals een goede soapserie betaamt is de wereld van Goede tijden, slechte tijden een karikatuur, een spiegel van de werkelijkheid die net een kwartslag gedraaid is. Maar op een bepaalde manier gaat de serie verder. De omgangsvormen zijn van een ongekende botheid, de problemen waar sommigen meetobben lijken van een andere wereld - bijvoorbeeld de jeugdige Arnie die allerlei anti-abortus actiegroepen mobiliseert om 'zijn' nog ongeboren kind te redden - en op het sociaal economische vlak is er ook iets totaal on-Nederlands aan de hand: iedereen werkt, zonder uitzondering, of is paniekerig op zoek naar baantjes. En daar knelt dan ook het probleem: ondanks de boerenbontheid van de interieurs, de typisch, stijf-Hollandse dialogen en het gedegen herschrijfwerk van scenarioschrijver Rogier Proper schemert voortdurend het Australië van twee decennia geleden tussen de regels door. Maar is het eigenlijk wel een probleem? Met die extra slag die de spiegel zo maakt wordt immers een wereld geschapen die nog vreemder en fascinerender is: een Nederland zonder ruimtegebrek, tolerantie en bijstandsuitkeringen, een jeugd van veertig jaar geleden in een wereld van nu, een familie Doorsnee verdwaald op the fatal shore.

quote:

Op maandag 6 juli 2015 20:53 schreef LetsGame het volgende:

[..]

Huwelijkscrisis van Laura......en Daniël?

quote:

Op maandag 6 juli 2015 22:52 schreef Koosnaam het volgende:

[..]

Wel grappig om dat te lezen vind ik.

quote:

Voor de kritiek valt natuurlijk ook wel wat te zeggen. Maar ik heb me er niet aan gestoord. Ik vond in de begin periode vooral de scenes op het kantoor van Nico Stenders erg grappig.

quote:

Het doet me overigens een beetje denken aan Wim Zomer die daar over vertelde in het interviewtje van het 12,5 jaar jubileumboek. Dat de dames van de schmink alle artikelen over gtst uit de bladen bij hielden. Ook de vernietigende uit de begin periode. En dat het werkte als een soort van teambuilding om het goed te doen.

quote:

Op maandag 6 juli 2015 23:34 schreef Koosnaam het volgende:

[..]

! Hebben we ook nog mooi wat te bepraten in de zomer.
Oow ja, seizoen 13 komt binnenkort ook uit.

quote:

Tja, het was zeker armetierig.
Gingen de kijkcijfers ook omhoog na die moord ongeveer?
Een miljoen kijkers in de eerste 2 weken was toch niet slecht..

quote:

En ja van de kritiek trekken ze zich niet veel aan nee.
Maar de kijkcijfers zijn toch wel een beetje om laag gegaan de laatste periode.