Het burgerinitiatief over Geldschepping #2

quote:

Op maandag 19 januari 2015 01:04 schreef Bram_van_Loon het volgende:

[..]

Omdat er een RT-logo staat. Goed bezig. Vooral de inhoud negeren.
Kijk liever even naar die boekenlijst, daar gaat het tenslotte om. Het zijn prima boeken die vakkundig de nek werden omgedraaid.

[..]

Jij mist volstrekt het punt! Het gaat er om dat dit bij de meeste burgers niet bekend is terwijl het een van de belangrijkste ontwikkelingen bij de CIA was. Het gaat er om waarom het zo onbekend is. Ja, nu is er wat meer over geschreven. Hoe was dat voordat het boek opnieuw werd uitgegeven?

Is goed gelukt dan dat geheim houden

quote:

Op maandag 19 januari 2015 01:10 schreef TweeGrolsch het volgende:

[..]

Is goed gelukt dan dat geheim houden

Het gaat natuurlijk niet alleen om de maanlanding maar ook de macht van de media en de invloed van overheden en veiligheidsdiensten. Ik kan helaas de link niet snel vinden. Maar tijdens een uitzending van het NDR sprak ook iemand over de macht van de media. Helaas alles in het Duits. Als ik die vind dan post ik hem wel.

quote:

Op maandag 19 januari 2015 00:48 schreef Cherna het volgende:
Maar goed het Experiment van Milgram laat zien hoe mensen met de massa meelopen.

Yep. De meeste mensen zijn erg gevoelig voor autoriteit en denken liever niet voor zichzelf na als een autoriteit dat voor hen doet. Best beangstigend.

quote:

Op maandag 19 januari 2015 01:36 schreef Bram_van_Loon het volgende:

[..]

Yep. De meeste mensen zijn erg gevoelig voor autoriteit en denken liever niet voor zichzelf na als een autoriteit dat voor hen doet. Best beangstigend.

Het is ook moeilijk om je eigen westers systeem onder de loep te nemen. We hebben allemaal een mening dat bijvoorbeeld RT een groot propaganda kanaal is maar onze eigen media die bekritiseren we nauwelijks. Terwijl juist zelfkritiek ontzettend belangrijk is.
Iedereen lachte een paar jaar geleden nog over een politiestaat. En zie, door de angst die partijen zaaien raken we steeds meer vrijheden kwijt als we niet oppassen. Angst die gezaaid word door de media en helaas figuren als Wilders en extreem rechts tuig(Nazi).

quote:

Op maandag 19 januari 2015 01:52 schreef Cherna het volgende:

[..]

Het is ook moeilijk om je eigen westers systeem onder de loep te nemen. We hebben allemaal een mening dat bijvoorbeeld RT een groot propaganda kanaal is maar onze eigen media die bekritiseren we nauwelijks. Terwijl juist zelfkritiek ontzettend belangrijk is.
Iedereen lachte een paar jaar geleden nog over een politiestaat. En zie, door de angst die partijen zaaien raken we steeds meer vrijheden kwijt als we niet oppassen. Angst die gezaaid word door de media en helaas figuren als Wilders en extreem rechts tuig(Nazi).

btw:
NWS / 'Nederland in vizier van 20 terreurcellen'

Goed nieuws! Er zijn al meer dan 80000 handtekeningen verzameld!

https://www.burgerinitiatiefonsgeld.nu/

Er is een debat geweest bij RTLZ over het burgerinitiatief geldcreatie:

http://www.rtlnieuws.nl/e(...)door-banken-overheid

En RTLZ is naar politici geweest om ze te bevragen over geldcreatie:

Het burgerinitiatief begint dus al zijn vruchten af te werpen. RTL-Z toog zelfs naar de kamer om politici over geldcreatie te bevragen. Het is duidelijk nog even wennen voor ze. Ze blijken zich de materie nog eigen te moeten maken.

Wouter Koolmees (D66)

‘Het systeem van geldcreatie is ingewikkeld’.
Dat valt heel erg mee. Het is eigenlijk vrij simpel: banken scheppen het geld. Wie geld nodig heeft moet het bij hen lenen. Overheid, bedrijf en burger zijn in die zin gelijk. Ze moeten alle met de hand in de hoed naar de bank. Die bepaalt voor wie ze de geldpers aanzet, wanneer en onder welke voorwaarden. Ze heeft daarbij één motief: haar eigen commercieel belang.

Wouter Koolmees (D66):

Banken kunnen niet ‘uit het’ niets geld creëren, ze hebben ‘funding’ nodig
Inderdaad bestaan er kaders zoal liquiditeits- en solvabiliteitsratio’s waarbinnen banken opereren. Anders gaan ze failliet of raken eerder al hun vergunning kwijt. Dat doet echter weinig af aan het geldscheppend vermogen van de bank. Dat dit vermogen grenzen kent, wil niet zeggen dat het niet bestaat, of dat we het moeten relativeren.

De begrenzingen zijn overigens maar relatief. Het bankstelsel als geheel kan haar eigen ‘funding’ creëren. Verhoging van liquiditeitsratio’s brengt dan ook geen fundamentele beperking voor geldschepping door de banken. Banken kunnen hieraan eenvoudigweg voldoen door meer geld te creëren. Zo’n ratio-verhoging heeft hooguit tijdelijk effect en leidt uiteindelijk tot inflatie. Het is geen harde begrenzing noch effectieve monetaire sturing.

Het beleid van de centrale banken is zelden gericht op begrenzing van het geldscheppend vermogen van banken. Het richt zich op de facilitering van het bankbedrijf. Het zorgt voor de liquiditeit die banken nodig hebben.

Aukje de Vries (VVD):

‘Rente is compensatie voor het risico van geld uitlenen’
Rente op gelduitlening stellen wij niet ter discussie. Dat hoort tot de vrijheid van contracterende partijen. Rente als een belasting op de geldsomloop wel.
De kostprijs van het geld dat banken maken is nihil. Daarvoor hoeft rente geen vergoeding te bieden. Het geld dat banken maken wordt ook niet onttrokken aan iets anders. Het wordt eenvoudigweg bijgeschreven. Door rente te rekenen over zelf gemaakt geld belasten de banken de girale geldsomloop. Dat is een merkwaardig privilege en doet de economie geen goed.

Stel dat banken -zoals wij willen- de geldpers uit handen wordt genomen. In dat geval moeten de banken het geld van de overheid gaan betrekken. Dit is instrumenteel voor de monetaire controle door de overheid. Het zorgt ook dat de seignorage op de geldhoeveelheid aan ons allen ten goede komt, in plaats van aan de bank. Daarbovenop is het niet nodig om ook nog eens rente te rekenen. Een overheid die adequate monetaire controle uitoefent hoeft niet zoals banken nu doen, de geldsomloop met rente te belasten. Dat is niet goed voor de economie.

Als door de overheid al rente zou worden geheven, behoort dat louter monetaire doelen te dienen, en ten goede te komen aan ons allemaal.

Arnold Merkies (SP):

Geld wordt geschapen door middel van schulden. Je wilt de schulden niet nog verder opblazen.
Inderdaad, dat willen we niet. Het is ongezond en ongewenst dat we structureel moeten lenen voor levensbehoeften. Er moet meer vrije en onbezwaarde welvaart beschikbaar komen voor wie dat nodig heeft. Wat heeft de bank dat wij niet hebben dat zij alles mag verhypothekeren? Juist: de macht om geld te scheppen. Dit privilege van de bank is de grondslag van onze schuld en schuldenlast.

Die schuldenlast remt de groei en vernietigt welvaart. Naarmate wij geen nieuwe schuldenlasten kunnen dragen gaan geldloketten bij de banken dicht. Europa mag gaan krimpen. Dat heeft niets te maken met de welvaartspotentie die Europa heeft. Des te meer met de winstkansen en risico’s die banken voor zichzelf zien. Onze groei en welvaart worden begrensd door commerciële belangen van private banken.

Update, al meer dan 93000 handtekeningen.

WAAR KOMT GELD VANDAAN?
17
JAN 2015

JESSE FREDERIK Het was één van de weinige onderwerpen waar dode Griekse filosofen zich wel over bogen: geld. Wat is het en waar komt het vandaan? Een uitleg.
Door de geschiedenis heen heeft menigeen gedacht de sleutel tot de opheffing van elke vorm van economisch onrecht te hebben gevonden in het geldsysteem. Van de Schotse econoom John Law (1671-1729), die met exotische bancaire plannen kwam die eindeloze rijkdom zouden garanderen, tot de Duitser Silvio Gesell (1862-1930), die dacht de ultieme crisisbestrijder te hebben gevonden in bankbiljetten die geleidelijk hun waarde verliezen zodat mensen gedwongen worden het snel uit te geven.

Geld is één van die mysterieuze, haast metafysische, economische onderwerpen. Waarom zouden we in godesnaam intrinsiek waardeloze stukjes papier verzamelen? Waarom stappen mensen niet over op schelpen of goud? Waar komt geld überhaupt vandaan? Zulke vragen mogen wat abstract aandoen, maar wat geld is en waar het vandaan komt doet er toe.

Waar komt het vandaan?
Economen vertellen in de schoolboekjes graag dat geld ontstond uit de ruilhandel. Er was er eens een holbewonerkolonie, zo gaat het verhaal. Bart de berenwurger wilde graag bessen. Simon de schapenslachter zou graag een berenvel bezitten. Bart de bessenplukker een schaap. Een vervelende samenloop van behoeftes, want bij uitsluitend ruilhandel kan er op deze manier geen handel plaatsvinden. De holbewoners verzonnen daarom, in al hun wijsheid, een algemeen geaccepteerd ruilmiddel — goud, zilver of zelfs schelpen – zodat dit probleem werd opgelost.

Het klinkt aannemelijk, maar vervelend genoeg is er geen greintje bewijs voor dit verhaal. Ruilhandel is uitzonderlijk in primitieve gemeenschappen, zo weten antropologen. ” No example of a barter economy, pure and simple, has ever been described, let alone the emergence from it of money; all available ethnography suggests that there never has been such a thing,’ aldus antropologe Caroline Humphrey.

Hoe is het dan wel gegaan? Archeologisch onderzoek suggereert dat geld ontstaat bij gratie van een centrale autoriteit.

Stel Follow the Money houdt een partijtje. Het feest ontaardt, zoals dat gaat, in een bacchanaal: kreeftschalen op de vloer; carpaccio tegen het plafond; champagnekurken overal; een verdwaalde Bacardi Breezer; rondvliegende pagina’s uit curatorenverslagen – een totale bende.

Er zal opgeruimd moeten worden, maar hoe dit te organiseren? Ik besluit mijn vriend Boris met zijn AK-47 bij de deur te zetten. ‘Luistert en huivert,’ schreeuw ik. ‘Je kan er niet uit, totdat Boris van jullie één van mijn visitekaartjes heeft ontvangen. Het maakt me niet uit hoe jullie die visitekaartjes krijgen, maar jullie kunnen er één bij mij verdienen als jullie een uur hebben opgeruimd.’

En er was geld! Mijn intrinsiek waardeloze visitekaartjes zijn plots één uur – onaangenaam – werk waard.

Vervang in deze allegorie Boris door de belastingman en je begrijpt waarom we euro’s en niet schelpen accepteren als betalingsmiddel. De overheid legt aan ieder van ons een permanente schuld op, beter bekend als belasting, die is af te rekenen in euro’s, dollars, bhats of wat de staatsmunt ook moge zijn. Daarom moeten burgers werk verzetten om de staatsmunt te verzamelen. Daarom is er een stabiele vraag naar euro’s, zelfs al zouden we ons vertrouwen in de munt verliezen. En daarom heeft de euro waarde.

Hoe we zelf geld maken
De overheid laat ons rekenen in euro’s, maar we rekenen niet alles af in hun bankbiljetten of munten. In een moderne economie is de overheid niet de enige die betalingsmiddelen vervaardigt. Sterker nog, de meeste betalingsmiddelen worden door banken, bedrijven en huishoudens, niet door de overheid de wereld in geholpen.

We beseffen het misschien niet, maar we maken in ons persoonlijk leven constant nieuw geld. Vandaag checkte ik bijvoorbeeld uit op station Amstel, minus 1,87 euro las het display. Blijkbaar accepteert de NS een schuldbewijs van mij als – voorlopige – betaling voor geleverde diensten. Hetzelfde geldt voor mijn huurbaas die al zes dagen aan het wachten is op mijn maandelijkse betaling. En, aan de andere kant van mijn persoonlijke balans, voor de Groene Amsterdammer, die mij nog moeten betalen voor mijn column van vorige week.

DE ECONOOM HYMAN MINSKY MERKTE OOIT OP DAT IEDEREEN GELD KAN MAKEN
De econoom Hyman Minsky merkte ooit op dat iedereen geld kan maken, het probleem is om het geaccepteerd te krijgen. Een onbetaalde rekening is niet algemeen geaccepteerd geld. De huurbaas kan moeilijk met mijn huurachterstand een brood kopen en ik kan met mijn onbetaalde Groene column geen biertje bestellen. Toch is mijn belofte om in de toekomst te betalen voor nu voldoende om een treinreis te maken of om mijn huis te blijven bewonen.

Op ieder moment in de tijd staan er enorme bedragen aan zulk onderling verschaft krediet uit. Eén blik op de balans van Shell, ons grootste bedrijf, leert dat de oliemaatschappij aan het eind van 2013 nog ruim 74 miljard euro aan onbetaalde rekeningen had openstaan. Hoewel niet algemeen geaccepteerd, is ook dit een vorm van geld.

De Grote Geldvervaardigers
De grootste geldvervaardigers in onze economie zijn echter in het bankwezen te vinden. De indruk bestaat vaak dat banken simpele tussenpersonen zijn: instellingen die geld van spaarders aannemen om dit vervolgens aan derden uit te lenen. Dat is echter niet hoe banken werken.

In tegenstelling tot mijn huurschuld is bankschuld wel een algemeen geaccepteerd betalingsmiddel. Als ik door te pinnen een pond kaas koop verdwijnt er 10 euro van mijn bankrekening en verschijnt er 10 euro op de bankrekening van de kaasboer. Dat wil zeggen, de bank heeft 10 euro minder schuld aan mij en 10 euro meer aan de kaasboer. Het is blijkbaar heel vanzelfsprekend dat de kaasboer wel bankschuld, maar geen huurschuld accepteert.

ER IS NIET ERGENS EEN POT WAARUIT GEPUT WORDT OM BETALINGSMIDDELEN DE WERELD IN TE HELPEN
Dat bankschuld zo algemeen geaccepteerd wordt, hebben banken te danken aan hun speciale relatie met de overheid. Middels het depositogarantiestelsel verzekert de overheid rekeninghouders ervan dat ze hun geld – tot 100.000 euro – ten allen tijde terug zullen krijgen. De centrale bank, ook een tak van de overheid, garandeert impliciet dat banken altijd in staat blijven om betalingen te verrichten.

Elke keer wanneer een bank een lening verstrekt maakt ze nieuw geld. Als ik een kekke villa wil kopen en van de bank een miljoen nodig heb dan kan de bank gewoon één miljoen euro bijschrijven op mijn rekening, zonder dat ze daar eerst één miljoen voor nodig heeft. De enige limieten aan zulke bancaire geldschepping zijn regelgeving (kapitaal- en liquiditeitsregulering) en de beschikbaarheid van kredietwaardige klanten.

Wat is geld?
Geld is uiteindelijk geen ding. Er is niet ergens een pot waaruit geput wordt om betalingsmiddelen de wereld in te helpen. Geld is een aaneenschakeling van kwantificeerbare beloftes en verplichtingen waarmee we de aankoop van goederen en diensten vereffenen.

Het is ietwat bombastisch, maar er schuilt een kern van waarheid in de opmerking van Henry Ford dat als de goegemeente het geldsysteem zou doorgronden, er morgen nog een revolutie zou uitbreken. Hoe ons betaalmiddel de wereld in wordt geholpen en onder welke voorwaarden, is simpelweg geen politiek onderwerp. Te ingewikkeld, te exotisch, te abstract, het terrein van monetaire gekkies.

Dat is zonde, want uiteindelijk is ons geldsysteem een menselijk construct, waaraan, net als aan elk ander menselijk construct, gesleuteld kan worden.

http://www.ftm.nl/exclusive/waar-komt-geld-vandaan/

GELDCREATIE IS EEN OVERHEIDSTAAK19
JAN 2015

GASTAUTEUR FOLLOW THE MONEY Robin Fransman betoogde dat schuldenvrij geld ‘immoreel’ is. Martijn Jeroen van der Linden, bestuurder van Stichting Ons Geld, slaat nu terug. Het gelddebat woekert hiermee voort.
Een FTM-lezer merkte in zijn commentaar op mijn vorige bijdrage terecht op dat ‘het gelddebat’ al jaren op grassroots-niveau plaatsvindt. Nu steeds meer niet-economen en niet-bankiers, zoals theatermakers De Verleiders, zich ermee gaan bemoeien, wordt het debat mainstream. Jesse Frederik leverde in zijn artikel op FTM ook al een prachtige bijdrage. Hij eindigt met:

‘Hoe ons betaalmiddel de wereld in wordt geholpen en onder welke voorwaarden, is simpelweg geen politiek onderwerp. Te ingewikkeld, te exotisch, te abstract, het terrein van monetaire gekkies. Dat is zonde, want uiteindelijk is ons geldsysteem een menselijk construct, waaraan, net als aan elk ander menselijk construct, gesleuteld kan worden.’

Ons burgerinitiatief is bedoeld om deze te ingewikkelde, te exotische, te abstracte materie mainstream te krijgen en geldcreatie op de politieke agenda te zetten. Daarbij geven wij bovendien handreiking voor hoe het beter kan.

Geld en schuld
Terug naar het betoog van Robin Fransman. Hij volhardt in zijn stelling dat geld in essentie (‘functioneel karakter’) schuld is. Deze stelling is volgens ons eenvoudigweg onjuist. Anders dan Fransman stelt, legt geld op zich geen claim op productie of productiemiddelen. Niemand is verplicht zijn productie of productiemiddelen af te staan vanwege het feit dat een ander geld heeft of biedt. Het mág, maar moet niet. Een ‘claim’ van de één, vereist een plicht van een ander. Maar zo’n plicht kleeft niet aan geld. Zelfs niet aan een wettig betaalmiddel.

In essentie is geld een betaalmiddel. Geld geeft de macht om schuld af te betalen, en zo teniet te laten gaan. Dus áls er over een koop overeenstemming bestaat, dán kan de koper door geld te betalen zijn schuld direct aflossen.

Bankkrediet is een derivaat van schuldvrij geld. Het is een belofte om te betalen of om echt geld (destijds munt of muntmetaal) te verschaffen. Het is best te begrijpen dat bankiers niet beter meer weten dan dat geld schuld is. Dat gaat op voor het geld dat ze zelf creëren. Maar ze moeten hun derivaat niet verwarren met het archetype van geld: betaalmiddel.

Wederzijdse schuldaanvaarding
Denkfouten zitten er ook in Fransmans benadering van geldschepping. Een bakker met een banklening zou een schuld aangaan met de samenleving. Dit is onjuist. Als een bakker een lening krijgt van een bank, schept die bank nieuw geld en is de bakker verplicht aflossing en rente te betalen. Dit wordt wederzijdse schuldaanvaarding genoemd. De bakker doet geen belofte aan ons allemaal. Hij is gewoon schuldenaar van die ene bank. De bakker en bank zijn een overeenkomst aangegaan. Een overeenkomst tussen twee partijen. Meer niet. Vaak kan het de bank zelfs niet schelen of die bakker daadwerkelijk brood bakt. Als hij zijn rente en aflossing maar tijdig betaalt.

Zegeningen van schuldgeld
In met ‘schuld gedekt’ geld ziet Fransman een grote deugd:

“(…) in een met schuld gedekt systeem kan er alleen maar meer geld komen als er meer arbeid, meer productie, meer onderpand tegenover staat”

“(…) het gedecentraliseerde systeem bepaalt in hoge mate zelf hoe hoog de geldgroei moet zijn. Er is een automatische verankering met de groei in arbeid, in productie, in innovatie en bevolkingsgroei. (…) De wisdom of the crowds.”

Dit klinkt stellig en mooi, maar getuigt niet van realiteitszin. De huizenbubbel illustreert hoe krediet en onderpand elkaar onbelemmerd tot onverantwoorde hoogten kunnen tillen. Van een van nature uitgebalanceerd systeem is geen sprake.

DE HUIZENBUBBEL ILLUSTREERT HOE KREDIET EN ONDERPAND ELKAAR ONBELEMMERD TOT ONVERANTWOORDE HOOGTEN KUNNEN TILLEN
De geldgroei is de afgelopen decennia enorm geweest en heeft vooral plaats gekregen in de ‘speculatieve economie’. Niet gekoppeld aan arbeid, productie, innovatie of wat dan ook. Hierdoor is de geldhoeveelheid veel harder gegroeid dan het BBP. Ook na de financiële crisis lijkt er weinig veranderd. In de UK gaat slechts circa 10 procent van het nieuwe krediet naar bedrijven in de reële economie. In Nederland ligt dit percentage op ongeveer 25 procent. Kortom, nieuw geld stroomt in geringe mate naar productie. Het meeste stroomt naar financiële markten en de huizenmarkt, waar het als prijsbubbel weer verschijnt. Van de automatische verankering van de geldgroei in productie en innovatie zie ik heel weinig.

Dan het ‘procyclisch karakter’ van de bancaire kredietverlening: de ‘bank lending driven business cycle’. In een boom-tijd gaat de kredietverlening steevast te hard. In een downturn gaan de kredietloketten dicht. Binnen het huidige systeem domineren volatiele risicopercepties en winstdoelen van private banken. En vooral deze volatiliteit richt onder arbeid, productie en onderpand grote schade aan. Demping van deze ‘boom bust cyclus’ is één aspect van de door ons beoogde monetaire hervorming.

Immoreel? Constitutionele overheidstaak?
De redeneringen van Fransman leiden tot de conclusie dat schuldvrijgeld ‘immoreel’ is. Deze stelling is zonder grond, omdat, zoals hiervoor uitgelegd, de vooronderstellingen waarop de heer Fransman hem baseert, niet kloppen.

Geldcreatie wordt wat ons betreft een exclusieve constitutionele overheidstaak: transparant, afrekenbaar en met wettelijke doelstelling. Daar is niets immoreels aan. Het legt ook geen ‘immense macht tot herverdeling‘ op één centrale plek. Banken mogen gewoon intermediëren. Wij hebben niets tegen kredietverlening op zich. Wij willen alleen een eind aan monetaire kredietverlening, ofwel het uitlenen van zelfgemaakt geld door private banken.

In onze voorstelling wordt de macht om te beslissen over de geldhoeveelheid gesplitst van de allocatie ervan. De geldpers hoort niet in handen van commerciële bankiers die hem aanwenden voor eigen belang. Evenmin hoort ze in handen van politici die uit zijn op stemmenwinst. De geldpers komt derhalve in maatschappelijke en onafhankelijke constitutionele hand. Hij vormt een ‘4e macht’ binnen de rechtsstaat, met als doel en taak een goede geldsomloop en ‘zero inflation’ (een absoluut stabiele munt).

‘KREDIETUNIES, KLEINE BANKEN, PEER-TO-PEER LENEN EN CROWDFUDING HEBBEN OP DEZE MARKT GELIJKE KANSEN’
Hoe het geld vervolgens wordt gealloceerd is voor nieuw in omloop te brengen geld (een fractie) een politieke vraag. Voor het geld in omloop is het ‘aan de markt’. Op deze manier komen risico en rendement op één lijn te liggen, worden publiek en privaat gespitst, en wordt ‘too big to fail’ beëindigd. We realiseren een echte markt. Géén oligopolie van een beperkt aantal, door de staat (via de ECB en de belastingbetaler) gedekte, grootbanken. Het gaat veel meer lijken op die wijze crowd van vele vragers en aanbieders, waar de heer Fransman aan refereert. Kredietunies, kleine banken, peer-to-peer lenen en crowdfuding hebben op deze markt gelijke kansen.

Graag zullen wij in een nader FTM-artikel uit de doeken doen hoe ons deze monetaire hervorming precies voor ogen staat. Voor de meeste gevestigde financiële belangen zal het eerder kans dan bedreiging zijn.

http://www.ftm.nl/column/geldcreatie-is-een-overheidstaak/

quote:

Niemand begrijpt waarom Nederland ieder jaar 8 miljard euro rente betaalt aan banken

Utrecht – De Nederlandse staat betaalt ieder jaar meer dan 8 miljard euro aan rente. Dit geld heeft de overheid afgesproken te betalen aan de banken voor het geld dat de staat van hen heeft geleend. Maar waarom zou de overheid geld lenen terwijl zij het zelf kunnen maken? En waarom zouden zij hierover nog rente betalen ook? De staatsschuld is op dit moment gegroeid tot 467 miljard euro.

Wat is het verschil nu de banken dit geld scheppen in plaats van de overheid? Het verschil is 8 miljard rente die als gratis subsidie in het bankwezen (banken/verzekeraars) wordt gepompt. Jaar na jaar. En niemand weet waarom dit gebeurt!
Zelfs voor de werkgelegenheid hoeven we dit niet te doen, aangezien de banken ieder jaar weer minder werknemers in dienst nemen. Je kunt er dus van uitgaan dat dit bedrag bijna volledig als winst (dividend) in de zakken van de bankeigenaren terecht komt.

Hierdoor heeft de overheid een enorme macht aan het bankwezen GESCHONKEN. Zij zijn onze schuldeisers voor de nationale schuld van 467 miljard euro. Op papier!

Op de een of andere manier schakelt de overheid banken in om dingen te doen die de overheid zelf beter en goedkoper kan doen. Wie begrijpt het nu nog?

Binnenkort zal de kwestie over de Geldschepping door de particuliere banken in het parlement worden besproken doordat er al meer dan 40.000 handtekeningen binnen zijn voor het zogenaamde burgerinitiatief. In Engeland gingen zij in het Britse Lagerhuis ons al voor.

Wij raden de parlementsleden aan zich voor te bereiden door onderstaand filmpje te bekijken in plaats van, zoals de Britse Lagerhuisleden, hakkelend allerlei onzinnige vragen over dit onderwerp de kamer in te slingeren.

Niemand kan toveren alleen goochelaars en banken.

http://delangemars.nl/201(...)-betaalt-aan-banken/

COLUMN ECONOMIE FINANCIËLE SECTOR

GASTAUTEUR FOLLOW THE MONEY Om te beseffen hoe goed het plan van Stichting Ons Geld is, moet je eerst begrijpen hoe ons geldsysteem nu eigenlijk werkt. Gastauteur Anton van de Haar legt dat uit. In de hoop dat ook politici het zullen begrijpen en het plan met spoed de aandacht gaan geven die het verdient.
Op FTM wordt de laatste maanden heftig gediscussieerd over ons monetaire systeem en over de rol van het geld en van de banken daarin. De aanleiding van al die discussies is een aantal voorstellen om dat systeem te hervormen, gelanceerd door de Stichting Ons Geld:

Geld dient enkel gecreëerd te worden door middel van een democratisch en transparant orgaan dat handelt vanuit het algemeen belang
Geld moet vrij van schuld worden gecreëerd
Geld moet in de reële (niet-financiële) economie terecht komen voordat het in financiële markten en vastgoedbubbels terecht komt.
Banken moet niet worden toegestaan​​ om geld te creëren
Deze voorstellen zijn gebaseerd op een hervormingsplan van de Stichting, dat grotendeels is ontleend aan plannen van derden, in de eerste plaats de Positive Money-beweging in het Verenigd Koningrijk.

Het probleem met deze voorstellen is dat ze kennelijk al snel uit hun verband worden getrokken als ze niet goed in de context van dat plan worden geplaatst. En dat heeft kennelijk geleid tot voornoemde discussies, die weinig met de essentie van dat plan te maken hebben en de indruk laten ontstaan dat dit plan wel kan worden af geserveerd.

Veelbelovend plan
Dat vind ik doodzonde. Want dat plan, waarvan de basis al bijna een eeuw geleden werd gelegd in de vorm van het Chicago plan, is zeer veelbelovend.

DE ROL EN DE MACHTSPOSITIE VAN DE BANKEN WORDEN STRUCTUREEL VERANDERD EN DE ECONOMIE WORDT VEEL STABIELER GEMAAKT
Het omvat een fundamentele wijziging in de opzet van ons huidige monetaire systeem, waardoor de rol en de machtspositie van de banken in dat systeem structureel worden veranderd en de economie veel stabieler wordt gemaakt.

In de navolgende tekst doe ik een poging om die wijziging beknopt toe te lichten. Maar om dat de kunnen doen is het nodig om eerst te kijken naar de huidige opzet van dat systeem (eventuele onjuistheden in dit schema zijn geheel voor mijn rekening).

Ons huidige monetaire systeem
Het volgende schema toont de structuur op hoofdlijnen van ons huidige monetair systeem op de schaal van een individueel land zoals we dat in het westen kennen, en bij mijn weten ondertussen zo’n beetje in alle andere landen in de wereld.

Monetair systeem 1 GROOT

Het schema is verdeeld in twee blokken: de sector overheid en de private sector. Een derde blok, de sector buitenland, heb ik weggelaten, omdat die minder relevant is voor dit betoog.

De sector overheid omvat de overheid en de centrale bank. En de private sector omvat de huishoudens, de niet-financiële bedrijven (hierna ‘bedrijven’ genoemd) en de banken. De huishoudens en de bedrijven zijn in het schema aangegeven als klanten van de banken.

In het plaatje zijn rode en oranje blokjes aangegeven. De oranje blokjes staan voor de rekeningen die de huishoudens en de bedrijven bij de banken aanhouden, en de rode blokjes staan voor de rekeningen die de banken en de overheid (onderdeel ‘schatkist’) bij de centrale bank aanhouden. Zoals je ziet heeft de centrale bank een spilfunctie in het systeem.

Geldsoorten
In ons huidige monetaire systeem gaan drie soorten geld om (euro’s even als voorbeeld genomen):

euro’s in de vorm van chartaal geld (cash: munten en bankbiljetten)
euro’s in de vorm van centrale bank-saldo (reserves)
euro’s in de vorm van banksaldo (bankgeld)
In alle drie de gevallen betreft dat tegenwoordig geld dat niet gemaakt is van iets waardevols en dat ook niet bij de uitgever van dat geld inwisselbaar is tegen iets waardevols. Daarmee is de intrinsieke waarde van dat geld nagenoeg nul. In jargon: ‘fiat geld’ genoemd. Het huidige fiat geld-tijdperk begon in 1971, met de ondergang van de laatste goudstandaard, die van Bretton Woods.

VOOR 1971 WAS GELD VEELAL OF GEMAAKT VAN GOUD OF ZILVER, OF INWISSELBAAR TEGEN GOUD OF ZILVER.
Daarvoor was geld veelal of gemaakt van goud of zilver, of inwisselbaar tegen goud of zilver.

De eerste twee geldsoorten, chartaal geld en reserves, zijn het domein van de centrale bank. In een modern monetair systeem heeft alleen de centrale bank het recht om chartaal geld en reserves te creëren. De derde soort, banksaldo, is het domein van de banken.

De creatie van geld nader bezien
Reserves

De minst bekende geldsoort zijn de reserves. Dat komt doordat gewone huishoudens er nooit mee te maken hebben. Reserves bestaan alleen in de computer van een centrale bank en kunnen alleen worden gebruikt voor transacties tussen rekeninghouders van die centrale bank. Dat zijn, zoals in het plaatje te zien, de banken en de overheid. Reserves kunnen niet worden gebruikt voor het kopen van producten in de private sector. Kort gezegd: je kunt er nog geen brood mee kopen.

De centrale bank kan zulke reserves met een paar toetsaanslagen in de computer uit het niets creëren, net zoals jij en ik een getal in een spreadsheet kunnen typen. Dat doet de centrale bank in de regel in twee situaties:

als de banken reserves van de centrale bank willen lenen;
als de centrale bank van de banken financiële producten wil kopen.
In de eerste situatie leent de centrale bank de banken die reserves (verhoogt daartoe met wat toetsaanslagen hun reserve saldo), mits ze de centrale bank een onderpand van voldoende kwaliteit kunnen geven (hoewel die kwaliteitseis de laatste jaren steeds meer onder druk komt te staan) en mits ze bereid zijn een door de centrale bank vastgestelde rente te betalen. Op het hoe en waarom van de tweede situatie kom ik terug onder het kopje De centrale bank.

Zoals gezegd, kan de centrale bank met een minimale inspanning uit het niets reserves creëren. Daarmee kan ze ook financiële producten kopen, bijvoorbeeld staatsobligaties. En omdat die reserves in ons fiat geld-tijdperk niet inwisselbaar zijn tegen iets van waarde, ruilt ze dus feitelijk die obligaties tegen iets dat haar nagenoeg niets kost.

Chartaal geld

Chartaal geld hoort, net als reserves, tot het domein van de centrale bank. Alleen de centrale bank mag chartaal geld creëren. Dat doet ze op indirect verzoek van bedrijven en huishoudens, die dat chartale geld vervolgens ontvangen via de banken.

Feitelijk komt het er op neer dat de banken verplicht zijn om steeds voldoende chartaal geld in kas te hebben en hun geldautomaten er goed mee gevuld te houden, om de huishoudens en de bedrijven de gelegenheid te bieden hun banksaldo om te zetten in chartaal geld als ze dat willen. Maar die banken moeten dat chartale geld dan wel eerst kopen bij de centrale bank, in ruil voor reserves.

Omdat een centrale bank tegen geringe kosten chartaal geld kan drukken en de banken overtollig chartaal geld hooguit weer bij de centrale bank kunnen inruilen tegen intrinsiek waardeloze reserves, maakt een centrale bank op het in omloop brengen van dat chartale geld bijna 100 procent winst. Die winst komt uiteindelijk ten goede aan de overheid (seigniorage), in de vorm van reserves die de banken aan de centrale bank betalen voor het kopen van dat chartale geld.

Overigens heeft econoom Ewoud Jansen wel een punt als hij stelt dat er met het drukken van geld geen waarde wordt gecreëerd, en dat seignorage in die zin een vorm van belastingheffing is. Maar dat terzijde.

Banksaldo

Banksaldo is met afstand de belangrijkste soort geld. Van al het geld in bezit van de huishoudens en de bedrijven bestaat circa 95 procent uit banksaldo (de rest is chartaal geld). De creatie van banksaldo is voorbehouden aan de banken en gaat op dezelfde wijze als de creatie van reserves door de centrale bank.

EEN BANK CREËERT MET WAT AANSLAGEN OP EEN TOETSENBORD BANKSALDO OP DE REKENINGEN VAN HAAR KLANTEN
Met andere woorden, een bank creëert met wat aanslagen op een toetsenbord banksaldo op de rekeningen van haar klanten. En dat doet ze in ruil voor leencontracten, netjes ondertekend door een klant, met daarin de voorwaarden voor rentebetaling en aflossing.

Je zou daarom kunnen denken dat de banken een forse vermogenswinst maken op de creatie van banksaldo, maar dat is niet zo. De banken hebben voor hun banksaldo scheppende werk een bankvergunning nodig. En die vergunning verplicht ze om banksaldo uit te betalen in chartaal geld of naar een andere bank over te hevelen (over te maken) als de klant dat wil. Dat laatste gaat in het kort als volgt:

klant A verzoekt bank A om X euro van haar saldo over te boeken naar een rekening van klant B bij bank B;
bank A geeft dit verzoek door aan de centrale bank;
de centrale bank verlaagt het reserve saldo van bank A met X euro, verhoogt het reserve saldo van bank B met X euro, en vraagt bank B om het saldo op de rekening van klant B met X euro te verhogen;
bank B verhoogt het banksaldo van klant B met X euro.
Kort gezegd: banksaldo is een schuld van de bank aan de eigenaar van dat banksaldo. Daarom moeten de banken bij het van elkaar overnemen van banksaldo worden gecompenseerd met een identiek bedrag aan reserves. En daarmee komen we bij de essentie van wat er gebeurt als we geld lenen van een bank: er worden schuldverklaringen uitgewisseld, namelijk ons leencontract tegen banksaldo.

Dat uitwisselen doen we omdat onze schuldverklaringen in de regel niet door anderen worden geaccepteerd als betaalmiddel, maar dat banksaldo wel. En dat komt doordat die banken op grond van hun bankvergunning wettelijk verplicht zijn om banksaldo uit te betalen in chartaal geld of over te maken naar een andere bank als de klant dat wil.

Al met al is banksaldo een schuld van de bank en gaat de creatie daarvan gepaard met de creatie van een even grote schuld bij de ontvanger van dat banksaldo. Veel mensen denken dat die laatste schuld vervolgens gaat groeien ten opzichte van dat banksaldo, omdat de schuldenaars rente moeten betalen aan de bank, waardoor er banksaldo vernietigd wordt. Maar dat is te kort door de bocht.

Het klopt dat het totale uitstaande banksaldo daalt als een bank rente afboekt op het banksaldo van een klant. Maar dat zo afgeschreven (vernietigde) banksaldo wordt vervolgens nagenoeg geheel weer bijgeschreven (opnieuw gecreëerd) op de rekeningen van de werknemers, de aandeelhouders, de belastingdienst en de toeleveranciers. Slechts een klein deel verdwijnt definitief, waarmee die bank per saldo eigen vermogen opbouwt. Want dat eigen vermogen is simpelweg het verschil tussen het bezit (de uitstaande leningen) en de schuld (het uitstaande banksaldo) van die bank.

De centrale bank nader bekeken
Centrale banken zij geen gewone banken

Uit het voorgaande blijkt dat er een essentieel verschil is tussen een bank en een centrale bank.

EEN BANK MOET ZORGEN DAT DE WAARDE VAN DE UITSTAANDE LENINGEN STEEDS GROTER IS DAN DE WAARDE VAN HET BANKSALDO
Omdat banksaldo voor een bank een schuld is, moet ze ervoor waken dat de waarde van haar uitstaande leningen steeds groter is dan de waarde van dat banksaldo. Zo niet, dan heeft die bank een negatief eigen vermogen. En de waarde van die leningen is simpel gesteld zo groot als de kans dat de geldleners die lening gaan terugbetalen. Anders gezegd, die banken moeten ervoor zorgen dat ze alleen banksaldo uitlenen aan voldoende betrouwbare (kredietwaardige) klanten.

Voor een centrale bank speelt dit probleem veel minder, want haar uitstaande geld, reserves en chartaal geld, vormt voor haar geen reële schuld (hoewel het wel als schuld op de balans staat). Ze kan het immers altijd naar eigen goeddunken creëren in de computer of drukken met haar geldpers. De centrale bank kan dan ook niet failliet gaan, tenzij ze zo onverstandig is geweest om verplichtingen aan te gaan in een vorm die ze niet kan terugbetalen met eigengemaakt geld.

De consequentie is dat het voor een centrale bank niet zoveel uitmaakt of ze op papier een positief of een negatief eigen vermogen heeft, want haar schulden zijn feitelijk fictief (mits betaalbaar met eigengemaakt geld). Het concept ‘eigen vermogen’ is voor een centrale bank dan ook van geringe betekenis. Het grootste risico dat ze loopt is dat ze haar betrouwbaarheid verkwanselt en daarmee het vertrouwen in de eigen munt ondergraaft.

Centrale banken zijn geen eigendom van de banken

Veel mensen denken dat de centrale banken het bezit zijn van de banken. Maar dat is niet zo. In veel landen zijn hun aandelen weliswaar (deels) in handen van de banken. Maar, anders dan bij gewone bedrijven, geven die aandelen geen zeggenschap over die centrale banken. Ze geven hooguit recht op een heel beperkt deel van de winst.

Die winst komt nagenoeg geheel ten goede aan de overheid en bestaat grotendeels uit rente die de centrale banken als bezitter van staatsobligaties eerder van die overheid hebben ontvangen. Daarmee komt die winstuitkering neer op het op en neer pompen van reserves tussen de overheid en de centrale bank. Een vestzak-broekzak operatie dus.

Bij het voorgaande moet wel worden opgemerkt dat, hoewel de centrale banken onder controle staan van de overheid, hun personeel betrokken wordt uit groepen waar ook de banken en andere financiële bedrijven uit werven. Dat geldt ook voor andere overheidsinstellingen die toezicht houden op de financiële sector, waardoor ze te kampen hebben met het draaideurprobleem.

Centrale banken sturen niet op de geldhoeveelheid

Veel, maar steeds minder, mensen denken dat een centrale bank de creatie van banksaldo stuurt via het principe van de money multiplier. Dat principe zou erop neerkomen dat de centrale bank de banken verplicht om een zeker percentage van hun uitstaande banksaldo aan reserves aan te houden (de zgn. reservevereiste) zodat ze de omvang van dat banksaldo kan sturen door de banken van meer of juist van minder reserves te voorzien.

In werkelijkheid doen de centrale banken iets anders: zij sturen de rentestand. Dat ze daarvoor hebben gekozen, blijkt mede uit het feit dat steeds meer centrale banken hun reservevereiste afschaffen (o.a. Canada, het VK en Australië) of tot een symbolisch laag niveau verlagen (o.a. de ECB). Zij doen dat om een praktische reden, namelijk omdat ze denken dat het sturen van de rentestand een veel effectiever middel is om hun feitelijke doel, het in goede banen leiden van de ontwikkeling van de economie, te bereiken.

Want met het sturen van de rentestand kan het lenen van geld aantrekkelijker (lagere rente) of juist onaantrekkelijker (hogere rente) wordt gemaakt. En daarmee kan worden bereikt dat bedrijven meer of juist minder gaan lenen om te investeren en dat huishoudens meer of juist minder gaan lenen om huizen en auto’s en dergelijke te kopen. En dat leidt tot een versterking of juist een verzwakking van de groei van de economie.

DE CENTRALE BANKEN GEBRUIKEN HET NIVEAU VAN DE (CONSUMENTEN)PRIJSINFLATIE ALS EEN SOORT THERMOMETER VOOR DE STAAT VAN DE ECONOMIE
Bij hun stuurwerk gebruiken de centrale banken het niveau van de (consumenten)prijsinflatie als een soort thermometer voor de staat van de economie. Is ze te hoog (“oververhitting”), dan proberen ze de economie te corrigeren door de rente te verhogen om de bedrijven en de huishoudens af te remmen in hun investerings- en consumptiedrift. En als de inflatie te laag is (overmatige ‘afkoeling’), dan verlagen ze de rente om de bedrijven en de huishoudens te stimuleren in die investerings- en consumptiedrift. Uiteraard werkt dit beleid ook door op de omvang van het uitstaande banksaldo, maar die omvang is geen primair doel van dat beleid.

Ondertussen is wel duidelijk geworden dat deze stuurmethode niet goed werkt. Critici wijzen er daarbij vooral op dat de centrale banken niet in staat zijn gebleken om de omvang en de bestemming van de door de banken verstrekte leningen te sturen, waardoor er veel te veel schulden zijn gecreëerd en er op de huizenmarkt en de financiële markten grote zeepbellen zijn ontstaan.

Overigens gaat het sturen van de rentestand niet samen met het sturen van de geldhoeveelheid. Want als de centrale bank de rente op een bepaald niveau wil houden, dan zal ze bij die rentestand precies aan de vraag naar reserves van de banken moeten voldoen. Zou ze dat namelijk niet doen, dan zouden die banken bij een tekort proberen om ze van elkaar te lenen en bij een overschot proberen om ze aan elkaar uit te lenen, met als gevolg een verstoring van die rentestand.

Tenslotte nog de kanttekening dat de centrale banken ook als taak hebben om de stabiliteit van de banken te bewaken. Dat doen ze door eisen te stellen aan het buffervermogen van die banken (solvabiliteitseisen) en aan het gemak waarmee deze bezittingen kunnen verkopen (liquiditeitseisen), om steeds in voldoende mate te kunnen garanderen dat hun klanten hun saldo kunnen opnemen of overmaken naar een andere bank als ze dat zouden willen.

De beperkte rol van de banken

Gelet op het voorgaande zou je kunnen denken dat de creatie van banksaldo min of meer gelijk op gaat met de creatie van schuld van huishoudens en bedrijven. En gezien de discussies op FTM zou je bijna kunnen denken dat dit de enige wijze is waarop schuldcreatie door huishoudens en bedrijven plaatsvindt. Maar dat is niet zo, wat wel blijkt uit de volgende tabel waarin alle financiële bezittingen en verplichtingen van de Nederlandse huishoudens, bedrijven, banken, centrale bank en overheid (de sector binnenland) per eind 2013 zijn aangegeven. De gegevens zijn afkomstig van het CBS (sectorrekeningen).



Wat je ziet is dat we ruim achttien keer de omvang van onze economie aan verplichtingen met elkaar en met het buitenland zijn aangegaan. Verder zie je dat dat onze bezittingen iets hoger zijn dan onze schulden doordat we een netto vordering op het buitenland hebben opgebouwd. Iets anders dat opvalt, is dat het geld maar circa een achtste deel van het totaal uitmaakt, en dat de omvang van de uitstaande leningen een stuk groter is dan de hoeveelheid geld. Hoe kan dat?

Het antwoord is eigenlijk tamelijk simpel: we lenen massaal bestaand banksaldo aan elkaar uit, bijvoorbeeld als we staatsobligaties, bedrijfsobligaties of bankobligaties kopen. En we gebruiken dat banksaldo ook nog eens om financiële producten van elkaar te kopen, bijvoorbeeld aandelen van bedrijven, of beleggingsfondsen van een bank of een ander financieel bedrijf, of pensioen- en verzekeringsproducten van banken of verzekeraars. Daar komt nog bij dat een bank niet alleen banksaldo creëert als ze aan een huishouden of bedrijf een lening verstrekt, maar ook als ze van een huishouden of bedrijf (of een niet-bancair financieel bedrijf) obligaties of aandelen koopt.

De essentie is dat de hoeveelheid banksaldo die we met z’n allen aanhouden ten opzichte van al die andere financiële producten, maar ook ten opzichte van niet-financiële producten zoals onroerend goed, onze gezamenlijke keuze is. We kunnen onze bezittingen en schulden min of meer naar eigen wens over die financiële en niet-financiële producten verdelen. En bij die keuze spelen onze toekomstverwachtingen en de relatieve prijzen van die producten een belangrijke rol.

Plan Stichting Ons Geld
Terug naar het plan van de Stichting Ons Geld. Dat plan is als al gezegd gebaseerd op het Chicago plan, indertijd helder verwoord door de Amerikaanse econoom Irving Fisher, en op het daarop voortbouwende werk van de Britse beweging Positive Money, onder meer uiteengezet in dit goed leesbare artikel. Ik heb het plan hieronder in mijn eigen woorden kort samengevat.

De essentie van het plan is simpel: schrap in het schema in het begin van dit artikel de middelste van de drie lagen waaruit ons huidige monetaire systeem bestaat. Dus: schrap de banken. Dat zou betekenen dat we niet langer rekeningen aanhouden bij de banken, maar bij de centrale bank, en dat we elkaar niet langer betalen met banksaldo, maar met reserves.

Dat laatste zou inhouden dat de centrale bank een omvangrijk betalingssysteem moet optuigen, terwijl de banken al beschikken over zo’n systeem, dat daarvoor prima zou kunnen worden gebruikt. Daarom, en omdat het gemakkelijker is voor de uitleg van het plan, ga ik nu gemakshalve uit van de volgende tussenvorm (zie ook dit artikel): de overheid leent de banken een hoeveelheid reserves die gelijk is aan de omvang van hun uitstaande banksaldo, waarna de banken worden opgesplitst in geldbanken (die al dan niet in bezit komen van de centrale bank) en leenbanken. Het eindresultaat komt functioneel overeen met het plan van de Stichting en is in het volgende schema weergegeven.



100 procent reserve bankieren GROOT



Al met al wordt de huidige ‘bankenlaag’ in het monetaire systeem vervangen door een ‘geldbanken-laag’ en worden de huidige banken ‘gedegradeerd’ tot niet-geldscheppende (niet-bancaire) financiële instellingen, ter onderscheid verder ‘leenbanken’ genoemd. Die leenbanken moeten hun betalingsverkeer voortaan regelen via de geldbanken, net zoals bedrijven, huishoudens en bestaande niet-bancaire financiële instellingen zoals verzekeraars, pensioenfondsen en beleggingsfondsen dat moeten doen. Ze zijn al met al geen echte banken meer, maar zijn een soort investeringsfondsen geworden.

Geldbanken
De geldbanken hebben als taak het saldo van hun klanten bij te houden en het betalingsverkeer regelen. Ze mogen geen leningen verstrekken en niet op eigen initiatief nieuw banksaldo creëren. Dat betekent dat alleen de overheid daartoe nog het initiatief kan nemen. En dat doet ze door geld te storten op de rekeningen van de klanten van die geldbanken.

Per saldo komt dat storten van geld er op neer dat de overheid de geldbanken opdracht geeft om saldo bij te schrijven op de rekeningen van hun klanten, waarna ze die geldbanken hetzelfde bedrag aan reserves verstrekt. Dit betekent dat de balans van de geldbanken steeds neutraal blijf, zodat dat banksaldo feitelijk equivalent is aan reserves.

De geldbanken ontvangen van de centrale bank geen rente op hun reserves en hebben dan ook geen inkomen. Daarom kunnen ze geen rente op het uitstaande banksaldo betalen en zullen ze bij hun klanten een beheervergoeding in rekening moeten brengen (de Stichting gaat uit van minder dan 5 euro per maand).

Je kunt bij een geldbank dus alleen maar betaalrekeningen (in Stichting-jargon: transactierekeningen) aanhouden, waar je bovendien voor moet betalen. Daar staat echter tegenover dat je banksaldo nu geheel is afgedekt met reserves, zodat je niet langer het risico loopt je geld kwijt te raken door een bank run.

Leenbanken
De leenbanken zijn als gezegd ‘gedegradeerd’ tot niet-bancaire financiële instellingen. Dat betekent dat ze zelf geen banksaldo meer mogen creëren om uit te lenen en dat ze hun geldverkeer moeten afhandelen via de geldbanken, net als de huishoudens, de bedrijven en de al bestaande niet-bancaire financiële instellingen dat doen.

LEENBANKEN KUNNEN DAARDOOR ALLEEN NOG MAAR GELD UITLENEN DAT ZE EERST ZELF VAN ANDERE REKENINGHOUDERS VAN DE GELDBANKEN HEBBEN GELEEND EN OP HUN REKENING GESTORT HEBBEN GEKREGEN
Daardoor kunnen die leenbanken alleen nog maar geld uitlenen dat ze eerst zelf van andere rekeninghouders van de geldbanken hebben geleend en op hun rekening gestort hebben gekregen. En daarmee wordt feitelijk de situatie gecreëerd waarvan veel mensen ten onrechte denken dat het de nu bestaande situatie is.

Klanten van geldbanken kunnen als ze dat willen geld uitlenen aan leenbanken in ruil voor schuldverklaringen van die leenbanken, waarin is aangeven hoe lang en tegen welke rentevergoeding dat geld is uitgeleend. In het voorstel van de Stichting worden die schuldverklaringen aangeduid als ‘investeringsrekeningen’.

De investeringsrekeningen vallen niet onder de reservedekking (het zijn immers geen geldbank-rekeningen), zodat die klanten het risico lopen het door hen uitgeleende geld kwijt te raken als er een leenbank failliet gaat. Maar omdat de leenbanken gescheiden zijn van de geldbanken heeft dat geen gevolgen voor het betalingssysteem. En daarmee vervalt een belangrijk deel van het too big to fail-probleem waarmee de banken de politiek momenteel gegijzeld houden.

Niettemin blijft het belangrijk om eisen te stellen aan – en toezicht te houden op – de solvabiliteit, de liquiditeit en het uitleengedrag van de leenbanken om hun geldschieters zo goed als redelijkerwijs mogelijk is te behoeden voor excessief riskant gedrag en fraude. En om die leenbanken zoveel als wenselijk is te kunnen sturen in de bestemming van het door hen uitgeleende geld.

Nieuwe rol centrale bank
In het huidige systeem probeert de centrale bank de economische activiteit te beïnvloeden door de interbancaire rente te sturen, waarbij de ze inflatie als “thermometer” gebruikt. In het plan van de Stichting gebruikt de centrale bank nog steeds de inflatie voor dat doel, maar stuurt ze niet langer de rente (dat laat ze voortaan aan de markt over). In plaats daarvan stuurt ze de hoeveelheid geld. En dat doet ze door nieuw gecreëerd geld in omloop te brengen, of juist terug te halen.

De centrale bank kan op meerdere manieren nieuw gecreëerd geld in omloop brengen:

door extra overheidsuitgaven of belastingverlagingen te betalen
door dat geld direct aan burgers te verstrekken (bijvoorbeeld via een modern debt jubilee)
door bestaande staatsschuld op te kopen
door het uit te lenen aan de leenbanken, peer-to-peer netwerken of overheidsleenbanken
In het laatste geval kan ze als randvoorwaarde stellen dat dit geld alleen wordt gebruikt voor het financieren van projecten in de reële economie, bijvoorbeeld leningen voor investeringen door niet-financiële bedrijven en voor het financieren van de aankoop van nieuwe eigen woningen. Daarmee kan het probleem worden aangepakt dat de banken in de huidige situatie het overgrote deel van het door hen nieuw gecreëerde geld uitlenen voor per saldo speculatieve doeleinden, met als gevolg zeepbellen op de huizenmarkt en op de financiële markten.

Indien dat onverhoopt nodig mocht blijken, kan de centrale bank ook weer geld uit omloop halen, bijvoorbeeld door centrale bank obligaties te verkopen.

Verdere voordelen Ons Geld-plan
Een van de grootste problemen van het huidige monetaire systeem is dat de banken geneigd zijn om in goede tijden, als de prijs van onderpand zoals onroerend goed oploopt, teveel leningen in de economie te pompen en in zwakke tijden, als die prijs juist onder druk komt te staan, te weinig leningen te verstrekken.

Het gevolg hiervan is dat de banken de conjunctuurcyclus niet dempen maar juist versterken, met als ultiem risico een schuld deflatie, waarin al dan niet gedwongen schuld-afbouw door bedrijven en huishoudens de economie in een neerwaartse spiraal brengt. Met het plan van de Stichting wordt dit probleem opgelost doordat het niet langer de banken zijn die de hoeveelheid geld in omloop sturen, maar de centrale bank die taak heeft overgenomen en de economie daardoor direct kan stimuleren.

Een bijkomend voordeel van het plan is dat de creatie van nieuw geld niet langer automatisch gepaard gaat met de creatie van extra schuld, en omgekeerd dat de aflossing van schuld niet langer automatisch gepaard gaat met de vernietiging van geld. Daardoor leidt economische groei niet langer automatisch tot schuldgroei en is de directe koppeling tussen de hoeveelheid geld in omloop en de hoeveelheid uitstaande schuld verbroken.

Zijn er ook nadelen?
Tegenstanders stellen dat het plan onnodig is, omdat de banken met extra regelgeving ook wel weer in het gareel kunnen worden gebracht. Of dat er met dit plan te weinig krediet in de economie wordt gebracht. Of dat de rente dan te ver oploopt. Of dat er deflatie zou optreden, of juist inflatie, of zelfs hyperinflatie. Of dat de centrale bank over onvoldoende informatie beschikt om de geldhoeveelheid effectief te kunnen sturen.



DE RECENTE GESCHIEDENIS HEEFT OP PIJNLIJKE WIJZE GELEERD DAT HET ‘REGELGEVING’-ARGUMENT ONGELDIG IS
De recente geschiedenis heeft op pijnlijke wijze geleerd dat het ‘regelgeving’-argument ongeldig is. En de ‘te weinig krediet’- en ‘te hoge rente’-argumenten zijn niet geldig omdat de centrale bank bij een te krap aanbod van bestaand geld altijd nieuw geld in omloop kan brengen, al dan niet in de vorm van leningen aan leenbanken, peer-to-peer netwerken of overheidsleenbanken.

Verder zijn de ‘deflatie-‘ en ‘inflatie’-argumenten ongeldig omdat de centrale bank als vanouds op het niveau van de inflatie kan blijven sturen, en dat bovendien veel effectiever kan doen dan nu het geval is. En ook het ‘onvoldoende informatie’-argument is niet van toepassing omdat de leenbanken de verstrekking van een groot deel van de leningen voor hun rekening blijven nemen, net als de banken nu al doen. Alleen zullen de leenbanken beperkt worden tot het uitlenen van al bestaand geld.

Al met al hebben die tegenstanders geen sterke argumenten tegen het plan kunnen opwerpen. Voor verdere details hierover, zie de website van de Stichting Ons geld en vooral het al eerder genoemde, uitstekend leesbare rapport van de Positive Money beweging.

Maar aandacht politiek nodig
Per saldo is het plan van de Stichting Ons Geld, grotendeels gebaseerd op het al eerder genoemde Chicago plan en het werk van de Positive Money beweging, een naar mijn idee uitstekend en goed onderbouw plan, dat absoluut nadere aandacht van de politiek verdient, en dat wel eens een beslissende stap zou kunnen betekenen in de bestrijding van de crisis waar we nog steeds inzitten.

Uit de discussies op FTM blijkt echter dat het plan die aandacht niet zal krijgen als het niet heel duidelijk wordt gecommuniceerd. Het risico bestaat dat het complete plaatje uit het oog wordt verloren. Daarom even terug naar de voorstellen van Stichting Ons Geld:

Geld dient enkel gecreëerd te worden door middel van een democratisch en transparant orgaan dat handelt vanuit het algemeen belang
Geld moet vrij van schuld worden gecreëerd
Geld moet in de reële (niet-financiële) economie terecht komen voordat het in financiële markten en vastgoedzeepbubbels terecht komt.
Banken moeten niet worden toegestaan om geld te creëren
Het eerste voorstel is conform het hierboven beschreven plan, waarbij de centrale bank m.i. de met afstand meest voor de hand liggende organisatie is om die taak te vervullen. Sterker nog, als die taak bij een andere organisatie zou worden neergelegd, dan zou die organisatie feitelijk kerntaken van de centrale bank overnemen.

Ook het tweede voorstel is conform het plan, met als nuancering dat het door de centrale bank uitlenen van nieuw gecreëerd geld aan bijvoorbeeld leenbanken wel degelijk leidt tot meer schuld.

Het derde voorstel is in zoverre onjuist dat het alleen van toepassing is op nieuw gecreëerd geld, maar uit de toelichting op de website van de Stichting blijkt dat hiermee ook alleen nieuw gecreëerd geld wordt bedoeld. Dus per saldo is ook dit voorstel correct. En het vierde voorstel tot slot, behelst feitelijk niet meer of minder dan de kerndoelstelling van het plan.

http://www.ftm.nl/column/(...)burgers-en-politici/

Enorm uitgebreid maar wel erg goed artikel over hoe het nu werkt en waar we naartoe willen.

Een simpel voorbeeld mbt geldcreatie:

Voorbeeld geldcreatie op onbewoond eiland
Ons huidige geldsysteem is gebaseerd op schuld en rente. Zonder schuldcreatie zou er geen geld in omloop zijn. In het volgende vereenvoudigde verhaal wordt ons huidige systeem uitgelegd. Op een eiland wonen 10 personen. Op een zeker moment introduceert een op bezoek zijnde bankier aan de eilandbewoners geld als een zeer handig ruilmiddel. Hij leent elk persoon 100 eenheden uit. Er zijn dus 1000 eenheden in omloop. Voor het gebruik van het geld vraagt hij 5% rente per jaar. Aan het einde van het jaar moet dus iedereen 5 eenheden terugbetalen.

Omdat er maar 1000 eenheden in omloop zijn en de bankier 50 eenheden rente ontvangt, zijn er aan het einde van het jaar nog maar 950 eenheden in omloop. Daar ontstaat voor het eerst een tekort aan de in omloop gebrachte (ruil)eenheden. Om weer op 1000 eenheden te komen, leent de bankier opnieuw 50 eenheden geld uit. Hij leent dus steeds opnieuw geld uit. Het gevolg is dat er onder de 10 eilandbewoners steeds meer schuld op schuld en rente op rente wordt gecreëerd. Dat gaat heel lang goed, maar er ontstaan uiteindelijk bubbels en crisissen zoals we nu kennen.

– Red: De vraag is vooral waarom de bankier de rente mag vragen. EN wat de bankier voor macht heeft om nog meer geld in omloop te brengen. Waarom is de bankier de ‘eigenaar’ van geld? Zou de samenleving zelf niet eigenaar van het geld moeten zijn? De eventuele meer opbrengsten boven de gemaakte kosten komen dan ook weer ten goede aan de samenleving. Is rente op zich al niet crimineel? Ik schreef daar ooit een verhelderend artikel over. U leest het hier.
Daarbij zien we nu in de praktijk dat de banken extra geld in omloop brengen en aan zichzelf geven om ermee te speculeren en handelen. Dat is dus gratis geld! Zo kan je altijd de rijkste worden, want je verzint gewoon net zoveel geld als dat je nodig hebt om je macht te maximaliseren.

http://www.beursblik.nl/c(...)eeld-de-blije-b.html

quote:

Op vrijdag 27 februari 2015 11:37 schreef Japie77 het volgende:
Een simpel voorbeeld mbt geldcreatie:

Voorbeeld geldcreatie op onbewoond eiland
Ons huidige geldsysteem is gebaseerd op schuld en rente. Zonder schuldcreatie zou er geen geld in omloop zijn. In het volgende vereenvoudigde verhaal wordt ons huidige systeem uitgelegd. Op een eiland wonen 10 personen. Op een zeker moment introduceert een op bezoek zijnde bankier aan de eilandbewoners geld als een zeer handig ruilmiddel. Hij leent elk persoon 100 eenheden uit. Er zijn dus 1000 eenheden in omloop. Voor het gebruik van het geld vraagt hij 5% rente per jaar. Aan het einde van het jaar moet dus iedereen 5 eenheden terugbetalen.

Omdat er maar 1000 eenheden in omloop zijn en de bankier 50 eenheden rente ontvangt, zijn er aan het einde van het jaar nog maar 950 eenheden in omloop. Daar ontstaat voor het eerst een tekort aan de in omloop gebrachte (ruil)eenheden. Om weer op 1000 eenheden te komen, leent de bankier opnieuw 50 eenheden geld uit. Hij leent dus steeds opnieuw geld uit. Het gevolg is dat er onder de 10 eilandbewoners steeds meer schuld op schuld en rente op rente wordt gecreëerd. Dat gaat heel lang goed, maar er ontstaan uiteindelijk bubbels en crisissen zoals we nu kennen.

– Red: De vraag is vooral waarom de bankier de rente mag vragen. EN wat de bankier voor macht heeft om nog meer geld in omloop te brengen. Waarom is de bankier de ‘eigenaar’ van geld? Zou de samenleving zelf niet eigenaar van het geld moeten zijn? De eventuele meer opbrengsten boven de gemaakte kosten komen dan ook weer ten goede aan de samenleving. Is rente op zich al niet crimineel? Ik schreef daar ooit een verhelderend artikel over. U leest het hier.
Daarbij zien we nu in de praktijk dat de banken extra geld in omloop brengen en aan zichzelf geven om ermee te speculeren en handelen. Dat is dus gratis geld! Zo kan je altijd de rijkste worden, want je verzint gewoon net zoveel geld als dat je nodig hebt om je macht te maximaliseren.

http://www.beursblik.nl/c(...)eeld-de-blije-b.html

En dan gaat er iemand failliet en dan verdwijnt er geld.

De aanbieding aan de Tweede Kamer van het burgerinitiatief:

quote:

Burgerinitiatief Ons Geld ontvankelijk verklaard!

Het is gelukt! Mede dank zij uw steun komt geldschepping op de agenda in ‘Den Haag’. Burgerinitiatief Ons Geld is op 2 juli 2015 door de Tweede Kamer ontvankelijk verklaard. De vaste Commissie voor Financiën zal het initiatief in behandeling nemen. De initiatiefnemers krijgen daarbij gelegenheid nadere toelichting te geven. Daarna is het aan de Tweede Kamer om een standpunt in te nemen.

Gebreken van het geldstelsel

Burgerinitiatief Ons Geld stelt gebreken van het geldstelsel aan de orde.

De maatschappij ‘draait’ op giraal geld. Commerciële banken creëren dat geld door het eenvoudigweg in hun boeken te schrijven. Ze belasten het vervolgens met rente. Banken bepalen wie dit geld waarvoor en onder welke voorwaarden initieel in handen krijgt.

Verlening van een bankvergunning is feitelijk verlening van een privilege om geld te scheppen en uit te delen. Merkwaardig is echter dat de wet en de bankvergunning dit niet vermelden en reguleren. Dit privilege wordt zonder tegenprestatie vergeven. Het wordt evenmin omgeven door regels die borgen dat er op een maatschappelijk verantwoorde, transparante en afrekenbare wijze mee wordt omgegaan.

Het door banken gedomineerde geldstelsel schiet te kort in dienstbaarheid aan de maatschappij. Het verstoort de markt. Het blijkt onbestuurbaar en leidt tot instabiliteit en ongelijkheid. Dit ondermijnt de samenleving en de democratie.

Verbetering van het geldstelsel

In hun toelichting (pdf) zetten de initiatiefnemers uiteen wat er fout is aan het huidige geldstelsel. In dat stelsel is sprake van verstrengeling van belangen en machten. Ze doen bovendien aanbevelingen tot structurele verbetering. De geldpers hoort niet in handen van commerciële partijen. Ze hoort dienstbaar te zijn aan het algemeen belang.

Rabobank ‘reageert’ op Burgerinitiatief Ons Geld

Onlangs publiceerde Rabobank een reactie op Burgerinitiatief Ons Geld. Nou ja, reactie valt het eigenlijk niet te noemen. Rabobank verwijst naar het initiatief en probeert het belachelijk te maken. Ze gaat echter niet in op de gesignaleerde gebreken van het geldstelsel, de aangedragen argumenten en de voorgestelde oplossingen. Daartegen heeft ze kennelijk geen verweer.

Onze response op de reactie van Rabobank kunt u hier nalezen: http://onsgeld.nu/rabobank-response.pdf

Hoe nu verder?

Via email houden we u graag op de hoogte van de verdere ontwikkeling van Burgerinitiatief Ons Geld. Als u daar geen prijs op stelt kunt u zich met een link onderin uitschrijven.

Dat ‘Ons Geld’ nu op de Haagsche agenda staat wil niet zeggen dat het geldstelsel morgen is gerepareerd. Dat zal nog veel ‘bloed, zweet en tranen’ kosten. Die hebben wij er graag voor over (alleen die van onszelf natuurlijk). U kunt ons daarbij helpen. Bijvoorbeeld door een donatie aan Stichting Ons Geld. Wilt u op de hoogte worden gehouden van de verdere activiteiten van deze stichting? Schrijft u dan in voor hun nieuwsbrief (dit gaat via de website van het Burgerinitiatief).



Met vriendelijk optimisme,

Luuk de Waal Malefijt namens de initiatiefnemers:

Ad Broere, De Verleiders en Stichting Ons Geld.

Kreeg ik via de mail.

Laten we hopen dat het niet als een nachtkaars uitgaat. Een slap debatje tijdens een verloren half uurtje, waar de punten beleefd aangehoord worden, de rabobank en ing even via brief laten weten dat het allemaal wel prima is zoals het is, een glas, een plas, en alles bleef zoals het was....

We hebben het natuurlijk wel over het meest lucratieve verdienmodel van een van de grootste en belangrijkste sectoren van Nederland. Om daar iets aan te veranderen is er veel meer dan alleen dit burgerinitiatief nodig.

quote:

Op maandag 6 juli 2015 11:46 schreef Farenji het volgende:
Laten we hopen dat het niet als een nachtkaars uitgaat. Een slap debatje tijdens een verloren half uurtje, waar de punten beleefd aangehoord worden, de rabobank en ing even via brief laten weten dat het allemaal wel prima is zoals het is, een glas, een plas, en alles bleef zoals het was....

We hebben het natuurlijk wel over het meest lucratieve verdienmodel van een van de grootste en belangrijkste sectoren van Nederland. Om daar iets aan te veranderen is er veel meer dan alleen dit burgerinitiatief nodig.

Wat er voor nodig is is een politicus die hier helemaal achter gaat staan en tot zijn missie gaat maken. En mensen die daar dan op stemmen natuurlijk.

Hoppa debat in de Tweede Kamer!

quote:

Op zaterdag 17 januari 2015 21:28 schreef I-care het volgende:

[..]

De huidige vraag is denk ik hoe, en of deze huidige koers vol te houden is. Daarbij dan ook de vraag of daar door ons iets mee gedaan mag worden, of dat we gewoon wel zien waar het schip strandt.

Zolang burgers accepteren dat ze betalen voor financiële experimenten van banken is het systeem houdbaar.

quote:

Op zaterdag 17 oktober 2015 18:39 schreef Papierversnipperaar het volgende:

[..]

Zolang burgers accepteren dat ze betalen voor financiële experimenten van banken is het systeem houdbaar.

Maar als burgers niet goed op de hoogte zijn is het toch de taak van de overheid om burgers hierover te informeren. Dat moet eerst goed op gang komen. Zolang de meeste mensen nog denken dat als ze geld lenen van de bank dat spaargeld van iemand anders is kunnen mensen ook geen juiste beslissingen nemen.