abonnement bol.com Unibet Coolblue
pi_140843641
quote:
0s.gif Op zondag 8 juni 2014 13:51 schreef Alec690 het volgende:
Ben verre van een expert... dus sorry als dit een domme vraag is. Vind het wel altijd leuk om even te kijken met welk type vliegtuig ik reis als ik ergens heen ga. Maar dat is dus 98% van de gevallen een 737 (KLM binnen EU) of Cityhopper Embrear. Daarom herinner ik deze PH-AHX, omdat het voor mij het eerste widebody toestel was waarmee ik vloog.
quote:
0s.gif Op zondag 8 juni 2014 15:59 schreef OEM het volgende:
Kan van alles zijn. 767's die zijn besteld om de delays van de 787 op te vangen, een 767 is relatief snel delivered itt een 787 als je hem bestelt, een 767 zal behoorlijk goedkoper zijn in aanschaf, er is geen 787-freighter, fleet-commonality, etc.

Er staan bovendien nog 179 KC-46's voor de USAF op het programma (tankervariant gebaseerd op de 767)
Plus is er voor de 767 vrachtversie niet echt wat anders en voor freighters gelden heel andere eisen/wensen dan voor pax-versies. En er is ook nog geen freighter versie van de 787.
Plus veel kisten voor de defensie zijn vaak gebaseerd op de wat oudere kisten; er vliegen bijvoorbeeld nog 707 versies rond.

Ter vergelijking:
A330-200F: 23 standaard pallets op main deck, tot 26 LD2 containers beneden en 19.7m³ bulk.
Totaal 475m³, max. 65 ton. (inclusief de aangepaste nose gear t.o.v. de pax-A330)

767-300F: 24 standaard pallets op main deck, tot 30 LD2 containers beneden en ??m³ bulk.
Totaal 438m³, max. 52.7 ton.

777F: 27 standaard pallets op main deck, tot 10 LD2 en 17m³ bulk.
Totaal 653m³, max 102 ton.
quote:
0s.gif Op zondag 8 juni 2014 20:52 schreef Sunri5e het volgende:
Dat begrijp ik maar toch zeker niet x3.6?
De 787-8 schijnt t.o.v. van de 767-300ER zo'n 20% brandstof te besparen. Dat is alleen de brandstof; de lagere onderhoudskosten en in de 787 gaan iets meer passagiers; waaronder Star Class die per stoel een stuk meer betalen dan Economy/Economy Comfort.
Tevens biedt de 787 iets meer cargo-ruimte; maar ik vraag me af of een chartermaatschappij daar veel aan heeft. (correct me if I'm wrong)

Maar goed; vliegtuigen zijn moeilijk met elkaar te vergelijken. Je moet enorm veel factoren naast elkaar zetten om er nuttige conclusie uit te halen.

[ Bericht 3% gewijzigd door Iemand91 op 08-06-2014 22:04:28 ]
pi_140855962
quote:
0s.gif Op zondag 8 juni 2014 20:52 schreef Sunri5e het volgende:

[..]

Dat begrijp ik maar toch zeker niet x3.6?
Er gaan ook 20-30% meer passagiers in volgens de nummers op http://www.aviatorjoe.net/go/compare/787-9/767-300ER/ (vast betrouwbaar :7) en een van de doelen van de 787 is volgens mij ook om veel zuiniger met brandstof te zijn? (Of zit brandstof al bij die leaseprijs in?)

[edit] Oh, ha, misschien eerst even naar de volgende pagina kijken voor ik een post schrijf.
I hope you can see this because I'm doing it as hard as I can.
  maandag 9 juni 2014 @ 09:54:29 #203
269384 OEM
I spit on your aircraft
pi_140862470
quote:
0s.gif Op zondag 8 juni 2014 20:52 schreef Sunri5e het volgende:
Dat begrijp ik maar toch zeker niet x3.6?
Het is wel het verschil tussen een 24-jaar oude 767 die "op" is (enkele reis Goodyear), gebaseerd op jaren 70/80 technologie, en een hagelnieuwe, state-of-the-art, 787.

Het verschil in leaseprijs van deze 767 en een nieuwe 767 zal ook wel aanzienlijk zijn, laat staan een nieuwe 787.
  maandag 9 juni 2014 @ 10:15:31 #204
392884 Sunri5e
Watch the sunrise
pi_140862771
quote:
0s.gif Op maandag 9 juni 2014 09:54 schreef OEM het volgende:

[..]

Het is wel het verschil tussen een 24-jaar oude 767 die "op" is (enkele reis Goodyear), gebaseerd op jaren 70/80 technologie, en een hagelnieuwe, state-of-the-art, 787.

Het verschil in leaseprijs van deze 767 en een nieuwe 767 zal ook wel aanzienlijk zijn, laat staan een nieuwe 787.
Dat begrijp ik. Maar dan nog zie ik niet waar ze die 3.6x duurdere leaseprijs op terug kunnen verdienen. Brandstofbesparing van 20% is helder, onderhoud is ook helder, meer passagiers meenemen is ook duidelijk... maar 3,6x zie ik er niet in terug.
pi_140869529
quote:
0s.gif Op maandag 9 juni 2014 10:15 schreef Sunri5e het volgende:
Dat begrijp ik. Maar dan nog zie ik niet waar ze die 3.6x duurdere leaseprijs op terug kunnen verdienen. Brandstofbesparing van 20% is helder, onderhoud is ook helder, meer passagiers meenemen is ook duidelijk... maar 3,6x zie ik er niet in terug.
De leaseprijs is vaak vastgesteld voor een vaste periode. Daarna weer een nieuw contract waar de leaseprijs lager zal zijn.

Zo zullen rond 2020 de eerste A380 contracten bij Emirates aflopen en wordt het interessant wat met die kisten gaat gebeuren.
Emirates wil graag efficiëntere A380's (nieuwe motoren en mogelijk de nieuwe stoelindeling met 1 rij stoelen meer naast elkaar) dus hoogstwaarschijnlijk gaan die er dan bij Emirates eruit.

Brandstofbesparing moet je ook niet te licht over denken; deze besparing zal alleen maar groter worden over over de jaren; de prijs van een vat olie is de laatste decennia ook al meerdere malen over de kop gegaan.

Vliegtuigen kosten dan ook jaren om de kosten eruit te halen. In dit geval van leasen wel minder dan wanneer de maatschappijen de kisten zélf kopen. (bijvoorbeeld KLM heeft zowel lease-kisten als kisten in eigendom).

En die cijfers waren uit de krant; dus of ze heel betrouwbaar zijn weet ik niet.
Maar ik kom bij andere bronnen wel vergelijkbare cijfers tegen:
787-8 tussen de $900.000 - 1.000.000 p/maand.
767-300ER tussen $170.000 - 460.000 p/maand.

Nou was bijvoorbeeld PH-AHX (de Arke 767 die naar de woestijn ging) van 1990; dus was al een vrij oude 767 dus die zal wel in de lagere leaseprijzen vallen.

[ Bericht 9% gewijzigd door Iemand91 op 09-06-2014 14:37:48 ]
pi_140874720
Korte geschiedenispost vandaag:
quote:
0s.gif Op zaterdag 31 mei 2014 15:46 schreef Iemand91 het volgende:
Vandaag in de geschiedenis:

- Charles Kingsford Smith vertrekt om 08:54 uur in de ochtend met zijn 3 crewleden op de eerste trans-pacific flight vanaf Oakland, Californië via Hawaii en Fiji (hiermee landde voor het eerst in de geschiedenis een vliegtuig op Fiji) naar Brisbane Australië. Vluchtduur was een kleine 89 uur (stops niet meegerekend) en afstand ruim 11.500 kilometer.
Ze landden op 9 juni om 10:50 uur en werden opgewacht door zo'n 25.000 mensen.

De landing in Brisbane:



Gevlogen werd met de Fokker F.VII 'Southern Cross'. Deze kist gebruikten ze later nog voor o.a. de eerste vlucht tussen Australië en Nieuw-Zeeland. De kist is bewaard gebleven en staat nu in het Kingsford Smith Memorial bij Brisbane Airport:

[ afbeelding ]

In zijn eer heet de internationale luchthaven van Sydney Kingsford-Smith Airport en dragen 2 kisten zijn naam; Qantas' A380 (VH-OQF) en KLM's 747-206B (PH-BUM).

[ afbeelding ]

Voor de SUD-conversion in oktober-december 1985:
(Is overigens de oudste 747-classic van KLM die nog bestaat en niet gescrapped is)

[ afbeelding ]
Zij landen om 10:50 uur op Brisbane na deze vlucht die op 31 mei begon.

- Op 9 juni 1958 opent Queen Elizabeth II Gatwich Airport na een 2 jarige renovatie t.w.v. zo'n £7.8 miljoen. Ze kwam ingevlogen met een de Havilland DH.114 Heron van de RAF; de eerste landing moest worden afgebroken omdat er nog koeien van de baan moesten worden gejaagd.
Gatwick was de eerste luchthaven die vliegverkeer met trein- en wegverkeer combineerde op 1 plek.

  maandag 9 juni 2014 @ 17:23:32 #207
360332 Fiorano
Drive tot the Maxx
pi_140876209
Vanavond weer op de BBC : A very British Airline
Regel 1: De Scheidsrechter heeft altijd gelijk
Regel 2: Als de Scheidsrechter geen gelijk heeft, treedt onmiddellijk regel 1 in werking
pi_140886492
quote:
0s.gif Op maandag 9 juni 2014 17:23 schreef Fiorano het volgende:
Vanavond weer op de BBC : A very British Airline
Jup, met aflevering 2 van 3:
quote:
For 50 years London to New York has been the most glamorous and profitable route in BA's long-haul network. This was the route made famous by Concorde, and even today BA's JFK terminal caters for more of the rich and famous than anywhere else.

This looks at the heart of BA's New York operations to discover what it takes to keep the 28 flights a day running smoothly on this all important route, even as the worst winter on record causes cancellations and delays.

At the other extreme, BA is opening a new route to the Chinese city of Chengdu. China is a key new market, but BA is well behind its rivals and having to learn fast how to cope with the unique challenges of operating in mainland China.

Back at Heathrow, the cabin crew trainees reach the moment of truth. Will they all make it through the course or will some of them learn the hard way that they aren't quite what BA considers the right stuff?
22:00 - 23:00 uur Nederlandse tijd op BBC2.
pi_140900787
quote:
14s.gif Op maandag 9 juni 2014 20:37 schreef Iemand91 het volgende:

[..]

Jup, met aflevering 2 van 3:

[..]

22:00 - 23:00 uur Nederlandse tijd op BBC2.
Was een betere aflevering dan de vorige. Hopelijk wordt de volgende aflevering volgende week maandag (en tevens alweer de laatste) ook interessant; dan gaan ze ook piloten in opleiding volgen.

Over stops gesproken:
quote:
Withdrawn British Airways B737-400 G-DOCS Leaves UK.

Withdrawn British Airways Boeing 737-436 G-DOCS departed the UK this morning routing London Gatwick – Keflavik – Goose Bay – Chicago/Rockford – Victorville for storage as BA9259.
Bron.



LGW - KEF: 1939 km.
KEF - YYR: 2444 km.
YYR - RFD: 2456 km.
RFD - VCV: 2597 km. totaal 9437 km.

Een lege (zonder pax en bagage) 737-400 haalt ongeveer de helft.
pi_140905565
quote:
0s.gif Op dinsdag 10 juni 2014 00:25 schreef Iemand91 het volgende:

[..]

Over stops gesproken:

Over stops gesproken; Greenland Express vliegt vanaf binnenkort Aalborg -> Copenhagen -> Keflavik -> Narsarsuaq -> Kangerlussuaq met de Fokker 100. Doen er ruim 10 uur enkele reis over. Lijkt me een leuk ritje B-)
2015: <span class="s">MLA - JFK - PMI</span>
pi_140907574
Nu: B787 van Arke maakt een rondvlucht over NL via Schiphol, Rijswijk, Rotterdam, Eindhoven Ammerzoden, Enschede en weer terug naar Schiphol. Vliegt momenteel op 1500 a 3000 feet hoogte.


http://www.flightradar24.com/TFL787
If you love supersof & are 100% proud of it copy this and make it your signature!
If you love Ezell & are 100% proud of it copy this and make it your signature!
pi_140908352
quote:
0s.gif Op dinsdag 10 juni 2014 11:03 schreef Muto het volgende:
Nu: B787 van Arke maakt een rondvlucht over NL via Schiphol, Rijswijk, Rotterdam, Eindhoven Ammerzoden, Enschede en weer terug naar Schiphol. Vliegt momenteel op 1500 a 3000 feet hoogte.

[ afbeelding ]
http://www.flightradar24.com/TFL787
Ah, las dat inderdaad al een tijdje geleden. Glad vergeten.

Misschien tussen Enschede en Schiphol geluk.

* Iemand91 legt camera klaar...
  dinsdag 10 juni 2014 @ 12:00:44 #214
177940 Tunafish
met staart
pi_140909357
quote:
0s.gif Op dinsdag 10 juni 2014 11:03 schreef Muto het volgende:
Nu: B787 van Arke maakt een rondvlucht over NL via Schiphol, Rijswijk, Rotterdam, Eindhoven Ammerzoden, Enschede en weer terug naar Schiphol. Vliegt momenteel op 1500 a 3000 feet hoogte.

[ afbeelding ]
http://www.flightradar24.com/TFL787
We zien dat ding hier (Enschede) rondvliegen inderdaad, heel laag, rondjes maken. Vroegen ons al even af of daar problemen zijn, maar blijkt dus gepland.
I'm sorry, you must be confusing me with someone who gives a shit.
  dinsdag 10 juni 2014 @ 12:01:10 #215
415574 boriq
Blacksmith of Rhythm
pi_140909371
Nais. Vloog mooi laag hier twee rondjes over Enschede Zuid.
pi_140909463
Ga naar het noorden, ga naar het noorden! }:|
  dinsdag 10 juni 2014 @ 12:07:35 #217
415574 boriq
Blacksmith of Rhythm
pi_140909577
Alleen flipt iedereen hem hier nu in Enschede vanwege 'alle veiligheidsrisico's' :')
pi_140909846
quote:
0s.gif Op dinsdag 10 juni 2014 12:03 schreef Iemand91 het volgende:
Ga naar het noorden, ga naar het noorden! }:|
Gaat landen op de Polderbaan. (Bron: ATC)

Is samen met Zwanenburgbaan in gebruik voor landingen op het moment.
pi_140910155
quote:
0s.gif Op dinsdag 10 juni 2014 12:07 schreef boriq het volgende:
Alleen flipt iedereen hem hier nu in Enschede vanwege 'alle veiligheidsrisico's' :')
Mooie verhalen altijd, ja. Terwijl zulke lage vluchten wel vaker voorkomen. Ik verwacht dat GroenLinks ook nog wel zal gaan janken.
If you love supersof & are 100% proud of it copy this and make it your signature!
If you love Ezell & are 100% proud of it copy this and make it your signature!
pi_140923345
quote:
0s.gif Op dinsdag 10 juni 2014 09:27 schreef Thetallguy het volgende:

[..]

Over stops gesproken; Greenland Express vliegt vanaf binnenkort Aalborg -> Copenhagen -> Keflavik -> Narsarsuaq -> Kangerlussuaq met de Fokker 100. Doen er ruim 10 uur enkele reis over. Lijkt me een leuk ritje B-)
:{

Al lijkt me landen op Groenland wel weer geinig :P

Weer een geschiedenispost van Wildhagen:

Vandaag in de geschiedenis van de luchtvaart...

Vandaag in 1967 vloog de Mikoyan-Gurevich MiG-23 voor het eerst.




Dit is een toestel dat eigenlijk in 2 hoofdvarianten is gebouwd: de M-series was bedoeld als interceptor/fighter, de B-series als een fighter/bomber/ground-attack-toestel.

De MiG-23 was de opvolger van de 10 jaar oudere MiG-21 en ten opzichte van de MiG-21 een heel stuk moderner. Een aantal verbeteringen waren een veel betere radar van het look-down/shoot-down type, en het was tevens het eerste Sovjet-toestel dat beyond visual range raketten kon afvuren. Verder was de benodigde ruimte voor take-off en landen aanzienlijk korter dan die van de MiG-21, en had hij een aanzienlijk grotere range (één van de grootste knelpunten van de MiG-21).

Een ander verschil is dat de MiG-23 de eerste MiG (en het eerste Sovjet-toestel) was met de air intakes aan de zijkant van het toestel, ipv aan de voorkant.

Ook had de MiG-23 variable wings, deze konden gedraaid worden in hoeken van 16, 45 en 72 graden. Dit was het mechanisme dat dat mogelijk maakte:



Die verschillende standen zie je (naast bovenstaande foto's) ook hier terug:



(dit laatste toestel staat in een Duits museum, Duitsland heeft ook wat MiG-23's geërfd na de reunificatie, van de voormalige Oost-Duitse luchtmacht, zijn nooit in dienst geweest na de unificatie, meesten zijn weggegeven of gesloopt)

De werkplek van de piloot:



Er zijn fighters gemaakt die bedoeld waren voor dogfights en als interceptors (deze laatsten hadden de L in het typenummer, dus MiG-23ML/MLD etc), deze waren van het zogenaamde M-type, het typenummer begint dan ook altijd met een M. Een voorbeeld is deze Hongaarse MiG-23MF:



Tevens had je ground-attack/bomber-varianten, die begonnen met de B, zoals deze MiG-23BM:



Tevens is er nog een variant, de MiG-27 gemaakt, die geen radar had, een versimpelde air intake, simpelere motoren etc. Kortom een kalere versie, deze is niet echt een succes geworden (hoewel er toch nog 1075 van zijn gebouwd).

De MiG-23 wordt als een derde generatie vliegtuig gezien. De VS (en andere landen) hebben de kans gekregen om de MiG-23 te evalueren nadat Egypte (die de MiG-23 gebruikte) een meer pro-westerse koers ging varen en de MiG-23 ter beschikking stelde aan de VS en China.

Uit onderzoek van de VS bleek dat de 1e, oudere varianten, van de MiG-23 slechter waren in de dogfights dan hun eigen toestellen, maar dat de tweede generatie juist vergelijkbaart of niet iets beter waren dan de Amerikaanse F-4's qua prestaties en er licht superieur aan was. Tegen een F-15 of F-16 was de MiG-23 dan weer niet opgewassen, maar dat is op zich ook logisch, dat zijn modernere vierde generatie toestellen.

China heeft na de evaluatie een aantal onderdelen van de MiG-23 verwerkt in hun Shenyang J-8II, met name de air intakes, de staart en de neus.

Van de MiG-23 zijn er in totaal, alle varianten (minus de MiG-27) bij elkaar, 5,047 exemplaren gebouwd.

Op dit moment is de MiG-23 nauwelijks meer in gebruik, slechts enkele landen gebruiken hem nog actief. De grootste operators op dit moment zijn Syrie (95 stuks), Noord-Korea (56 stuks), Angola (26 stuks) en Cuba (24 stuks), plus een aantal kleinere operators die elk max 10 stuks in dienst hebben.

Wel zijn er nog diverse luchtmachten die de MiG-23 op strategische reserve hebben staan. De grootste hiervan is Rusland zelf, met maar liefst 500 toestellen.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Een enigszins curieus incident waar de MiG-23 (een MiG-23M in dit geval) bij betrokken was, was de crash van een toestel in België, op 4 juli 1989 waarbij één 19-jarige Belgische man omkwam.

Dit toestel was eigenlijk op een routine trainingsvlucht bezig boven Polen toen de piloot problemen met de afterburner kreeg. De piloot dacht dat hij een complete engine failure had en gebruikte zijn schietstoel.

Echter, de motor deed het nog wel, alleen de afterburner niet meer. Het toestel bleef op de autopiloot doorvliegen in westelijke richting. Boven West-Duitsland werd het toestel onderschept door twee Amerikaanse F-15's (opgestegen vanaf Soesterberg) die al snel zagen dat er geen piloot aan boord was. Bedoeling was om het toestel te begeleiden en boven de Noordzee neer te schieten.

Maar het toestel raakte zonder brandstof waardoor hij afweek naar het zuiden en dus boven Belgie (Kortrijk) neerstortte op een huis, waarbij een 19-jarige man omkwam.




Een en ander leidde tot een (kleine) diplomatieke rel tussen de Sovjet-Unie en België.


------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

En nog een stukje van mij:

Op 10 juni 1990 voerde een BAC 1-11 528FL (G-BJRT: County of South Glamorgan)van British Airways vlucht 5390 uit van Birmingham naar Málaga.
Echter een linker raam van de cockpit was uren voor vertrek verkeerd geplaatst (verkeerde bouten) en op ruim 5 kilometer hoogte vloog de raam uit de sponning (bij dit type vliegtuig werd de raam vanaf de buitenkant geplaatst en niet vanuit de binnenkant). De captain (Tim Lancaster) had in tegenstelling tot de co-piloot zijn gordel helemaal los en werd uit zijn stoel gezogen. Zijn voeten bleven echter haken en daardoor kwam zijn bovenlichaam aan de buitenkant van de fuselage terecht. Flight attendants hielden zijn voeten vast (cockpitdeur was ook los geblazen door de decompressie). Zijn gezicht was door het linker'achter'raam te zien en men dacht dat hij dood was. Maar ze hielden hem toch vast zodat zijn lichaam niet in de motor gezogen kon worden.

Uiteindelijk wist de co-piloot te landen op Southampton Airport. De captain en een flight attendant hadden verwondingen maar overleefden het. Lancaster zat binnen 5 maanden weer in de cockpit.
Hij ging in 2005 met pensioen; vloog toen voor Easyjet.

3 jaar later is is G-BJRT aan Jaro International verkocht en vloog voor die maatschappij totdat die failliet ging in 2001. Rond 2006 is de kist gesloopt.

Dit incident werd gedramatiseerd in een aflevering van Air Crash Investigation in de aflevering Blow out:




En as we speak is Qatar 777 onderweg (Flightaware) van Doha naar Miami. Is A7-BBA, een Boeing 777-200LR.
Vlucht vanuit Doha duurt zo'n 14.5 uur (terug 13.5 uur) en is zo'n 12.300 km.
Het staat daarmee in de top 25 van langste non-stop vluchten. Is de eerste ME carrier naar Miami.

De kist is propvol; 39 v.d. 42 business en 216 v.d. 217 stoelen zijn in gebruik.
De terugweg is overboekt in economy; 22 in business en 228 in economy.

Hier A7-BBA in Houston, ook al zo'n lekker lange vlucht :P :



En deze video is al eens gepost; maar op airliners.net postte iemand hem weer; want hem viel op dat de body buigt bij de landing :o
Zou het zo zijn of optisch illusie? (rond 1:13)



[ Bericht 1% gewijzigd door Iemand91 op 10-06-2014 19:32:14 ]
pi_140923986
Denk dat het goed mogelijk is. Als de fuselage echt 100% stijf zou zijn zou het eerder ergens gaan scheuren bij zo'n landing.
pi_140929042
quote:
0s.gif Op dinsdag 10 juni 2014 19:07 schreef blingbling11 het volgende:
Denk dat het goed mogelijk is. Als de fuselage echt 100% stijf zou zijn zou het eerder ergens gaan scheuren bij zo'n landing.
Dit was dan met 2.8G ook 1 na hardste landing van een A340-600 na die van Iberia op Quito die daar met 3.09G neerkwam.

En United heeft haar eerste vlucht naar Chengdu vandaag ook uitgevoerd. N29907 (787-8) is zo'n 8,5 uur geleden in Chengdu geland. Vertrekt over zo'n 7 uur weer terug naar San Francisco.
De vlucht duurt zo'n 13-14 uur. En dus ook een láánge turn-around time. :o

United is de eerste Amerikaanse maatschappij die naar Chengdu vliegt; Chengdu is overigens (pas) de 3e plaats in China die rechtstreeks vanuit de VS gevlogen wordt.



(Een keer raden waar bovenstaande foto is gemaakt :P )
  dinsdag 10 juni 2014 @ 21:01:27 #223
392884 Sunri5e
Watch the sunrise
pi_140929130
Gezien de hoek denk ik LA?
pi_140929219
quote:
0s.gif Op dinsdag 10 juni 2014 21:01 schreef Sunri5e het volgende:
Gezien de hoek denk ik LA?
Je hebt de wasmachine gewonnen. :P
  dinsdag 10 juni 2014 @ 22:20:49 #225
392884 Sunri5e
Watch the sunrise
pi_140933892
quote:
0s.gif Op dinsdag 10 juni 2014 21:03 schreef Iemand91 het volgende:

[..]

Je hebt de wasmachine gewonnen. :P
Vanaf welke plek wordt die foto eigenlijk genomen?
abonnement bol.com Unibet Coolblue
Forum Opties
Forumhop:
Hop naar:
(afkorting, bv 'KLB')