Deze dagen waren in 1960 bewogen dagen tussen de VS en de Sovjet-Unie.
Op 1 mei 1960 maakte Gary Powers met zijn Lockheed U-2 een spionagevlucht boven de Sovjet-Unie.
Aangezien er die dagen al eerder dergelijke vluchten waren gemaakt was de Sovjet-Unie voorbereid; hij werd neergeschoten (een Sovjet MiG-19 werd door dezelfde salvo ook neergehaald en de piloot overleed).
Powers droeg een muntsteek met saxitoxine bij zich; zou hij in vijandige handen komen dan kon het dit gebruiken om zelfmoord te plegen. (en zo geen geheimen kunnen vrijgeven.).
Ondertussen dacht de VS dat het vliegtuig verwoest was en de piloot dood.
Begrijpelijk wilde de VS niet dat hun spionage-praktijken bekend werden dus probeerden ze dit te verhullen als een U-2 die voor de NASA vloog (en weerkundige metingen deed) en dat de piloot waarschijnlijk zuurstofproblemen heeft gekregen en neergestort.
Ze hebben hiervoor zelfs een U-2 snel in NASA kleuren geverfd en getoond aan de media:
De Sovjets wisten natuurlijk beter. Zij brachten naar buiten dat ze een spionagevliegtuig hadden neergehaald; maar het feit dat de piloot nog leefde lieten ze bewust eruit. De VS bleef bij haar punt; het was een weerkundige meting geweest.
Maar dan kwam Nikita Khrushchev op 7 mei 1960 met deze opmerking:
quote:
"I must tell you a secret. When I made my first report I deliberately did not say that the pilot was alive and well... and now just look how many silly things the Americans have said."
Verder kwamen er foto's naar buiten die toonden dat het vliegtuig niet verwoest was en de VS technologie dus (deels) bekend werd voor de Sovjets. Dit alles bracht de VS regering natuurlijk gigantisch in verlegenheid.
Ook werd langzaam duidelijk dat de opperbevelhebber (de president) blijkbaar niet wist wat de CIA eigenlijk aan het uitvreten was.
Paar dagen op 10 mei bracht de VS de ware aard van de vlucht naar buiten.
Later gaaf president Eisenhower op 11 mei een statement uit waarin hij dergelijke spionage besprak; duidelijk aangaf dat de VS aan spionage deed en dergelijke praktijken directe goedkeuring van de president genoten.
Dit alles had directe gevolgen voor een summit die enkele dagen later op 16 mei gehouden werd.
Hier kwamen de VS en Sovjet leiders voor het eerst in 5 jaar weer samen maar de top werd een fiasco.
Gary Powers werd schuldig bevonden aan spionage en kreeg 3 jaar gevangenisstraf en 7 jaar werkkamp opgelegd. (foto hieronder)
Echter op 3 mei 1962 werd geruild tegen Vilyam Fisher (van de KGB) die door de FBI was opgepakt voor spionage. Dit gebeurde op de
Glienicker Brücke in Berlijn. Deze brug stond/staat ook wel bekend als de Spionnenbrug; hier werden vaker mensen geruild omdat deze tussen West- en Oost-Berlijn lag.
Deel van het wrak van de U-2 ligt in het Central Armed Forces Museum in Moskou (foto hieronder)
En een klein deel in het National Cryptologic Museum in Maryland.
Gary Powers kwam terug in de VS als een niet geliefde man; waarom had hij zijn U-2 niet vernietigd en zelfmoord gepleegd?
Gary Powers overleed in 1977; hij keerde terug in een Bell 206 helikopter waarmee hij voor een LA televisiestation (KNBC) werkte toen de helikopter neerstortte in het
Sepulveda Dam Recreation Area nadat de brandstof opraakte.
Hij week op het laatst nog uit voor kinderen op de grond; had hij dit niet gedaan dan het hij het misschien nog overleefd (d.m.v. autorotatie van de helikopter). Eventueel gevolg voor de kinderen kun je dan wel raden.
(Powers voor de desbetreffende Bell helikopter N4TV.)