W&T Wetenschap & Technologie
Een plek om te discussiëren over wetenschappelijke onderwerpen, wetenschappelijke problemen, technologische projecten en grootse uitvindingen.
09-10-2014
Hubble-telescoop maakt ‘weerkaart’ van exoplaneet
Deze illustratie laat zien hoe de temperatuur in de atmosfeer van planeet WASP-43b varieert met de lengtegraad. De donkere strook aan de nachtkant is het ‘koelst’. (NASA, ESA, Z. Levay (STScI))
Een team astronomen heeft met behulp van de Hubble-ruimtetelescoop de temperatuur van de atmosfeer van een exoplaneet in kaart gebracht. Ook is de hoeveelheid waterdamp in de planeetatmosfeer gemeten (Science Express, 9 oktober).
De onderzochte planeet, die WASP-43b heet, is een zogeheten hete jupiter. Hij is ongeveer net zo groot, maar tegelijkertijd tweemaal zo zwaar, als de grootste planeet van ons zonnestelsel. De afstand tussen de planeet en zijn moederster is dermate klein – slechts twee miljoen kilometer – dat WASP-43b, gedwongen door de sterke getijkrachten, steeds met dezelfde kant naar de ster is gericht.
De astronomen hebben heel nauwkeurig gekeken naar de manier waarop het licht van de moederster door de atmosfeer van de planeet wordt ‘gefilterd’ en het zwakke schijnsel onderzocht dat van de planeet zelf afkomstig is. Door dit te doen op momenten dat de planeet zich in verschillende punten van zijn omloopbaan bevond, kon worden vastgesteld hoe temperatuur van zijn atmosfeer varieert met de lengtegraad.
Uit de Hubble-waarnemingen blijkt dat de temperatuur aan de zonkant van de planeet oploopt tot 1500 °C. Aan de nachtkant is het met 500 °C relatief koel. Door dit grote temperatuurverschil ontstaan sterke luchtstromingen, waarbij windsnelheden optreden die in de buurt van de geluidssnelheid komen.
Ook is vastgesteld dat WASP-43b maar heel weinig licht van zijn ster weerkaatst. Dat wijst erop dat er in zijn atmosfeer geen wolken te vinden zijn. Dat laat zich gemakkelijk verklaren: de extreem hoge temperaturen in de atmosfeer voorkomen dat de aanwezige waterdamp tot druppeltjes condenseert. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Hubble-telescoop maakt ‘weerkaart’ van exoplaneet
Deze illustratie laat zien hoe de temperatuur in de atmosfeer van planeet WASP-43b varieert met de lengtegraad. De donkere strook aan de nachtkant is het ‘koelst’. (NASA, ESA, Z. Levay (STScI))
Een team astronomen heeft met behulp van de Hubble-ruimtetelescoop de temperatuur van de atmosfeer van een exoplaneet in kaart gebracht. Ook is de hoeveelheid waterdamp in de planeetatmosfeer gemeten (Science Express, 9 oktober).
De onderzochte planeet, die WASP-43b heet, is een zogeheten hete jupiter. Hij is ongeveer net zo groot, maar tegelijkertijd tweemaal zo zwaar, als de grootste planeet van ons zonnestelsel. De afstand tussen de planeet en zijn moederster is dermate klein – slechts twee miljoen kilometer – dat WASP-43b, gedwongen door de sterke getijkrachten, steeds met dezelfde kant naar de ster is gericht.
De astronomen hebben heel nauwkeurig gekeken naar de manier waarop het licht van de moederster door de atmosfeer van de planeet wordt ‘gefilterd’ en het zwakke schijnsel onderzocht dat van de planeet zelf afkomstig is. Door dit te doen op momenten dat de planeet zich in verschillende punten van zijn omloopbaan bevond, kon worden vastgesteld hoe temperatuur van zijn atmosfeer varieert met de lengtegraad.
Uit de Hubble-waarnemingen blijkt dat de temperatuur aan de zonkant van de planeet oploopt tot 1500 °C. Aan de nachtkant is het met 500 °C relatief koel. Door dit grote temperatuurverschil ontstaan sterke luchtstromingen, waarbij windsnelheden optreden die in de buurt van de geluidssnelheid komen.
Ook is vastgesteld dat WASP-43b maar heel weinig licht van zijn ster weerkaatst. Dat wijst erop dat er in zijn atmosfeer geen wolken te vinden zijn. Dat laat zich gemakkelijk verklaren: de extreem hoge temperaturen in de atmosfeer voorkomen dat de aanwezige waterdamp tot druppeltjes condenseert. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
16-10-2014
Eerste Uranus-achtige exoplaneet gevonden
Wetenschappers hebben op een afstand van 25.000 lichtjaar van de aarde een exoplaneet gevonden, die op de gasplaneet Uranus lijkt. De exoplaneet heeft dezelfde afstand tot zijn moederster als Uranus tot de zon.
Astronomen hebben de Chileense Warsaw-telescoop gebruikt om de exoplaneet te ontdekken. Het onderzoek wordt beschreven in een artikel in het wetenschappelijke journaal The Astrophysical Journal.
Het is de eerste Uranus-achtige exoplaneet die ooit gevonden is. Soortgelijke exoplaneten zijn lastig te ontdekken, omdat ze op een grote afstand van hun moederster verwijderd zijn. Met deze Uranus-achtige exoplaneet hadden wetenschappers geluk. Omdat dit hemellichaam deel uitmaakt van een dubbelstersysteem, konden wetenschappers de ene ster als zwaartekrachtlens gebruiken. Deze methode wordt gravitationele microlensing genoemd.
WAAROM IS URANUS BLAUW?
De bovenste atmosfeer van Uranus bestaat uit waterstof, helium en methaan. Methaan absorbeert rood licht van de zon, maar reflecteert blauw licht. Vandaar dat Uranus een blauwgroene gloed heeft.
Gravitationele microlensing
Hoe werkt dit precies? Bij gravitationele microlensing maken onderzoekers handig gebruik van een ster die op één lijn staat tussen de aarde en de achterliggende ster. De ster op de voorgrond doet dienst als vergrootglas om het licht van de achterliggende ster helderder te maken. Door het spectrum van het licht heel nauwgezet te bestuderen, kunnen exoplaneten gevonden worden. Toevallig bevond de Uranus-achtige exoplaneet zich net voor de moederster, waardoor de planeet werd gedetecteerd.
Verschoppelingen
“We kunnen koude ijsgiganten als Neptunus en Uranus alleen maar vinden met deze techniek”, vertelt professor Andrew Gould van de Ohio State universiteit. Gould en zijn collega’s hopen dat deze vondst meer vertelt over het feit waarom planeten als Uranus en Neptunus zo ver verwijderd zijn van de zon. “Eén theorie is dat deze planeten dichtbij de zon zijn gevormd, maar in een later stadium door Jupiter en Saturnus naar buiten zijn geworpen.”
Nog weinig bekend
De afstand van Uranus tot de zon is ruwweg 20 astronomische eenheden (oftewel 20 keer de afstand aarde – zon). De Uranus-achtige exoplaneet is 18 AE verwijderd van zijn moederster. Daar houden voorlopig alle gelijkenissen op. De Uranus-achtige exoplaneet is namelijk vier keer zwaarder dan Uranus. Daarnaast weten onderzoekers niet wat de samenstelling van de planeet is. Bestaat de exoplaneet – net als Uranus – uit waterstof, helium en methaanijs? Wellicht…
(scientias.nl)
Eerste Uranus-achtige exoplaneet gevonden
Wetenschappers hebben op een afstand van 25.000 lichtjaar van de aarde een exoplaneet gevonden, die op de gasplaneet Uranus lijkt. De exoplaneet heeft dezelfde afstand tot zijn moederster als Uranus tot de zon.
Astronomen hebben de Chileense Warsaw-telescoop gebruikt om de exoplaneet te ontdekken. Het onderzoek wordt beschreven in een artikel in het wetenschappelijke journaal The Astrophysical Journal.
Het is de eerste Uranus-achtige exoplaneet die ooit gevonden is. Soortgelijke exoplaneten zijn lastig te ontdekken, omdat ze op een grote afstand van hun moederster verwijderd zijn. Met deze Uranus-achtige exoplaneet hadden wetenschappers geluk. Omdat dit hemellichaam deel uitmaakt van een dubbelstersysteem, konden wetenschappers de ene ster als zwaartekrachtlens gebruiken. Deze methode wordt gravitationele microlensing genoemd.
WAAROM IS URANUS BLAUW?
De bovenste atmosfeer van Uranus bestaat uit waterstof, helium en methaan. Methaan absorbeert rood licht van de zon, maar reflecteert blauw licht. Vandaar dat Uranus een blauwgroene gloed heeft.
Gravitationele microlensing
Hoe werkt dit precies? Bij gravitationele microlensing maken onderzoekers handig gebruik van een ster die op één lijn staat tussen de aarde en de achterliggende ster. De ster op de voorgrond doet dienst als vergrootglas om het licht van de achterliggende ster helderder te maken. Door het spectrum van het licht heel nauwgezet te bestuderen, kunnen exoplaneten gevonden worden. Toevallig bevond de Uranus-achtige exoplaneet zich net voor de moederster, waardoor de planeet werd gedetecteerd.
Verschoppelingen
“We kunnen koude ijsgiganten als Neptunus en Uranus alleen maar vinden met deze techniek”, vertelt professor Andrew Gould van de Ohio State universiteit. Gould en zijn collega’s hopen dat deze vondst meer vertelt over het feit waarom planeten als Uranus en Neptunus zo ver verwijderd zijn van de zon. “Eén theorie is dat deze planeten dichtbij de zon zijn gevormd, maar in een later stadium door Jupiter en Saturnus naar buiten zijn geworpen.”
Nog weinig bekend
De afstand van Uranus tot de zon is ruwweg 20 astronomische eenheden (oftewel 20 keer de afstand aarde – zon). De Uranus-achtige exoplaneet is 18 AE verwijderd van zijn moederster. Daar houden voorlopig alle gelijkenissen op. De Uranus-achtige exoplaneet is namelijk vier keer zwaarder dan Uranus. Daarnaast weten onderzoekers niet wat de samenstelling van de planeet is. Bestaat de exoplaneet – net als Uranus – uit waterstof, helium en methaanijs? Wellicht…
(scientias.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
30-10-2014
Exoplaneet houdt zich niet aan ‘dienstregeling’
Astronomen van Yale University en burgerwetenschappers van Planet Hunters hebben een planeet opgespoord een onregelmatige baanbeweging vertoont. (Michael S. Helfenbein)
Astronomen van Yale University en het Planet Hunters-programma hebben een planeet opgespoord die met een punctualiteitsprobleem kampt. De planeet, die de aanduiding PH3c heeft gekregen, bevindt zich op 2300 lichtjaar van de aarde en heeft een atmosfeer die veel waterstof en helium bevat (The Astrophysical Journal, 29 oktober).
PH3c schuift vanaf de aarde gezien tijdens elke omloop voor zijn moederster langs. Doorgaans gebeurt zoiets met grote regelmaat. Maar de omlooptijd van deze planeet laat variaties in de orde van uren zien. Door dit onregelmatige gedrag ontsnapte hij bijna aan zijn detectie. De computerprogramma’s waarmee het helderheidsgedrag van sterren worden geanalyseerd herkennen namelijk alleen regelmatige ‘helderheidsdipjes’.
Dat PH3c alsnog werd opgespoord is te danken aan Planet Hunters, een zoekprogramma dat wordt uitgevoerd door 300.000 vrijwillige ‘burgerwetenschappers’. Zij bekijken de helderheidsgrafiekjes die zijn aangeleverd door de Kepler-satelliet met iets andere ogen, wat soms onverwachte resultaten oplevert.
Het vreemde gedrag van PH3c is overigens goed verklaarbaar. Hij maakt deel uit van een stelsel dat uit minstens drie planeten bestaat. De onderlinge zwaartekrachtsinteracties tussen de drie planeten resulteren in enigszins onregelmatige baanbewegingen. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Exoplaneet houdt zich niet aan ‘dienstregeling’
Astronomen van Yale University en burgerwetenschappers van Planet Hunters hebben een planeet opgespoord een onregelmatige baanbeweging vertoont. (Michael S. Helfenbein)
Astronomen van Yale University en het Planet Hunters-programma hebben een planeet opgespoord die met een punctualiteitsprobleem kampt. De planeet, die de aanduiding PH3c heeft gekregen, bevindt zich op 2300 lichtjaar van de aarde en heeft een atmosfeer die veel waterstof en helium bevat (The Astrophysical Journal, 29 oktober).
PH3c schuift vanaf de aarde gezien tijdens elke omloop voor zijn moederster langs. Doorgaans gebeurt zoiets met grote regelmaat. Maar de omlooptijd van deze planeet laat variaties in de orde van uren zien. Door dit onregelmatige gedrag ontsnapte hij bijna aan zijn detectie. De computerprogramma’s waarmee het helderheidsgedrag van sterren worden geanalyseerd herkennen namelijk alleen regelmatige ‘helderheidsdipjes’.
Dat PH3c alsnog werd opgespoord is te danken aan Planet Hunters, een zoekprogramma dat wordt uitgevoerd door 300.000 vrijwillige ‘burgerwetenschappers’. Zij bekijken de helderheidsgrafiekjes die zijn aangeleverd door de Kepler-satelliet met iets andere ogen, wat soms onverwachte resultaten oplevert.
Het vreemde gedrag van PH3c is overigens goed verklaarbaar. Hij maakt deel uit van een stelsel dat uit minstens drie planeten bestaat. De onderlinge zwaartekrachtsinteracties tussen de drie planeten resulteren in enigszins onregelmatige baanbewegingen. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
06-11-2014
Europese satelliet Gaia kan tienduizenden planeten ontdekken
De recent gelanceerde satelliet Gaia kan de komende jaren 21.000 exoplaneten gaan ontdekken. En wanneer de missie nog eens met vijf jaar verlengd wordt, kunnen dat er zelfs 70.000 zijn. Dat voorspellen onderzoekers.
Dat zijn enorme aantallen. Zeker als je bedenkt dat het ontdekken van nieuwe planeten niet Gaia’s belangrijkste missiedoel is. De satelliet – gebouwd door ESA en in december vorig jaar gelanceerd – moet de beweging, fysieke kenmerken en afstand tot de aarde en afstand tot andere sterren van ongeveer één miljard hemellichamen (voornamelijk sterren) met ongeëvenaarde precisie vaststellen. De satelliet kan ook planeten detecteren. En wel door vast te stellen hoe sterren door toedoen van de planeet die eromheen cirkelt ‘wiebelen’.
Onderzoekers van de universiteit van Princeton hebben nu berekend dat de satelliet – ondanks dat het ontdekken van planeten slechts een belangrijke bijzaak voor Gaia is – tienduizenden planeten kan ontdekken. Die aantallen zijn leuk. Maar nog interessanter zijn de soorten planeten die Gaia kan detecteren. Veel van de planeten die Gaia gaat ontdekken zijn momenteel moeilijk te detecteren of heel zeldzaam. Denk bijvoorbeeld aan planeten ter grootte van Jupiter die rond rode dwergen cirkelen. Naar schatting zijn er in onze Melkweg slechts 25 tot 50 van. En Gaia kan ze vinden.
“Het draait niet alleen om de getallen,” benadrukt onderzoeker Michael Perryman. “Elk van deze planeten zal specifieke details met zich meebrengen en velen zullen elk op hun eigen manier heel interessant zijn. Als je kijkt naar de planeten die tot op heden ontdekt zijn, dan zie je dat ze een specifiek deel van de ruimte bezetten. Gaia zal niet alleen een lange lijst van planeten ontdekken, maar ook in een gebied dat nog niet eerder grondig verkend is.” Uiteindelijk zullen we dankzij Gaia onder meer een accurater beeld krijgen van hoeveel planeten en planetaire systemen er zijn en hoe ze in onze Melkweg gepositioneerd zijn.
(scientias.nl)
Europese satelliet Gaia kan tienduizenden planeten ontdekken
De recent gelanceerde satelliet Gaia kan de komende jaren 21.000 exoplaneten gaan ontdekken. En wanneer de missie nog eens met vijf jaar verlengd wordt, kunnen dat er zelfs 70.000 zijn. Dat voorspellen onderzoekers.
Dat zijn enorme aantallen. Zeker als je bedenkt dat het ontdekken van nieuwe planeten niet Gaia’s belangrijkste missiedoel is. De satelliet – gebouwd door ESA en in december vorig jaar gelanceerd – moet de beweging, fysieke kenmerken en afstand tot de aarde en afstand tot andere sterren van ongeveer één miljard hemellichamen (voornamelijk sterren) met ongeëvenaarde precisie vaststellen. De satelliet kan ook planeten detecteren. En wel door vast te stellen hoe sterren door toedoen van de planeet die eromheen cirkelt ‘wiebelen’.
Onderzoekers van de universiteit van Princeton hebben nu berekend dat de satelliet – ondanks dat het ontdekken van planeten slechts een belangrijke bijzaak voor Gaia is – tienduizenden planeten kan ontdekken. Die aantallen zijn leuk. Maar nog interessanter zijn de soorten planeten die Gaia kan detecteren. Veel van de planeten die Gaia gaat ontdekken zijn momenteel moeilijk te detecteren of heel zeldzaam. Denk bijvoorbeeld aan planeten ter grootte van Jupiter die rond rode dwergen cirkelen. Naar schatting zijn er in onze Melkweg slechts 25 tot 50 van. En Gaia kan ze vinden.
“Het draait niet alleen om de getallen,” benadrukt onderzoeker Michael Perryman. “Elk van deze planeten zal specifieke details met zich meebrengen en velen zullen elk op hun eigen manier heel interessant zijn. Als je kijkt naar de planeten die tot op heden ontdekt zijn, dan zie je dat ze een specifiek deel van de ruimte bezetten. Gaia zal niet alleen een lange lijst van planeten ontdekken, maar ook in een gebied dat nog niet eerder grondig verkend is.” Uiteindelijk zullen we dankzij Gaia onder meer een accurater beeld krijgen van hoeveel planeten en planetaire systemen er zijn en hoe ze in onze Melkweg gepositioneerd zijn.
(scientias.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
11-11-2014
Computersimulaties voorspellen bestaan van 'dubbelplaneten'
Illustratie van een aardeachtige dubbelplaneet. (Wikimedia Commons)
Uit gedetailleerde simulaties, uitgevoerd met grote supercomputers, blijkt dat er in een jong planetenstelsel ook aardeachtige dubbelplaneten kunnen ontstaan: twee planeten die op kleine onderinge afstand om elkaar heen draaien. De resultaten worden deze week gepresenteerd op de 46ste bijeenkomst van de Division for Planetary Sciences van de American Astronomical Society in Tucson, Arizona.
Planeten ontstaan door samenklonteren en versmelten van kleinere en grotere brokstukken. Uiteindelijk kunnen forse protoplaneten met elkaar in botsing komen. Bij zo'n botsing tussen de pasgevormde aarde en een protoplaneet ter grootte van Mars is naar men aanneemt onze maan gevormd. Ook Charon, de grote maan van Pluto, zou ontstaan kunnen zijn in de nasleep van een botsing.
Waneer de twee hemellichamen elkaar echter met veel geringere snelheid naderen, kunnen ze bewegingsenergie verliezen door de wederzijdse getijdenwerking, en in een baan om elkaar heen terecht komen. Er ontstaat dan een echte dubbelplaneet, waarbij de twee hemellichamen vergelijkbare afmetingen en massa's hebben. Dubbelplaneten in andere planetenstelsels zijn tot op heden nog niet ontdekt. (GS)
(allesoversterrenkunde)
Computersimulaties voorspellen bestaan van 'dubbelplaneten'
Illustratie van een aardeachtige dubbelplaneet. (Wikimedia Commons)
Uit gedetailleerde simulaties, uitgevoerd met grote supercomputers, blijkt dat er in een jong planetenstelsel ook aardeachtige dubbelplaneten kunnen ontstaan: twee planeten die op kleine onderinge afstand om elkaar heen draaien. De resultaten worden deze week gepresenteerd op de 46ste bijeenkomst van de Division for Planetary Sciences van de American Astronomical Society in Tucson, Arizona.
Planeten ontstaan door samenklonteren en versmelten van kleinere en grotere brokstukken. Uiteindelijk kunnen forse protoplaneten met elkaar in botsing komen. Bij zo'n botsing tussen de pasgevormde aarde en een protoplaneet ter grootte van Mars is naar men aanneemt onze maan gevormd. Ook Charon, de grote maan van Pluto, zou ontstaan kunnen zijn in de nasleep van een botsing.
Waneer de twee hemellichamen elkaar echter met veel geringere snelheid naderen, kunnen ze bewegingsenergie verliezen door de wederzijdse getijdenwerking, en in een baan om elkaar heen terecht komen. Er ontstaat dan een echte dubbelplaneet, waarbij de twee hemellichamen vergelijkbare afmetingen en massa's hebben. Dubbelplaneten in andere planetenstelsels zijn tot op heden nog niet ontdekt. (GS)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Aarde-maan heeft toch ook best veel weg van een dubbelplaneet, vind ik.quote:Op woensdag 12 november 2014 09:23 schreef ExperimentalFrentalMental het volgende:
11-11-2014
Computersimulaties voorspellen bestaan van 'dubbelplaneten'
[ afbeelding ]
Illustratie van een aardeachtige dubbelplaneet. (Wikimedia Commons)
Uit gedetailleerde simulaties, uitgevoerd met grote supercomputers, blijkt dat er in een jong planetenstelsel ook aardeachtige dubbelplaneten kunnen ontstaan: twee planeten die op kleine onderinge afstand om elkaar heen draaien. De resultaten worden deze week gepresenteerd op de 46ste bijeenkomst van de Division for Planetary Sciences van de American Astronomical Society in Tucson, Arizona.
Planeten ontstaan door samenklonteren en versmelten van kleinere en grotere brokstukken. Uiteindelijk kunnen forse protoplaneten met elkaar in botsing komen. Bij zo'n botsing tussen de pasgevormde aarde en een protoplaneet ter grootte van Mars is naar men aanneemt onze maan gevormd. Ook Charon, de grote maan van Pluto, zou ontstaan kunnen zijn in de nasleep van een botsing.
Waneer de twee hemellichamen elkaar echter met veel geringere snelheid naderen, kunnen ze bewegingsenergie verliezen door de wederzijdse getijdenwerking, en in een baan om elkaar heen terecht komen. Er ontstaat dan een echte dubbelplaneet, waarbij de twee hemellichamen vergelijkbare afmetingen en massa's hebben. Dubbelplaneten in andere planetenstelsels zijn tot op heden nog niet ontdekt. (GS)
(allesoversterrenkunde)
Free Assange! Hack the Planet
[b]Op dinsdag 6 januari 2009 19:59 schreef Papierversnipperaar het volgende:[/b]
De gevolgen van de argumenten van de anti-rook maffia
[b]Op dinsdag 6 januari 2009 19:59 schreef Papierversnipperaar het volgende:[/b]
De gevolgen van de argumenten van de anti-rook maffia
20-11-2014
Magnetisch veld van exoplaneet indirect gemeten
Artist's impression van een 'hete Jupiter'. (NASA, ESA, and G. Bacon (STScI))
Een internationaal team van astronomen heeft een schatting gemaakt van de sterkte en richting van het magnetische veld van een planeet buiten ons zonnestelsel. De ‘magnetosfeer’ van de planeet – die bekendstaat als HD 209458b – lijkt vrij klein en zwak te zijn (Science, 21 november).
HD 209458b is een zogeheten hete jupiter: een planeet die van vergelijkbare omvang is als ‘onze’ planeet Jupiter, maar op zeer kleine afstand om zijn moederster draait. Vanaf de aarde gezien schuift deze planeet twee keer per week voor de ster langs.
Tijdens zo’n planeetovergang of transit absorbeert de wolk waterstofgas waar HD 209458b in gehuld is een deel van het sterlicht. Dat maakt het mogelijk om de omvang en vorm van de gaswolk te bepalen.
Wetenschappers gaan ervan uit dat de grootte van zo’n gaswolk wordt bepaald door de interactie tussen de geladen deeltjes die de moederster uitzendt (de sterrenwind) en de atmosfeer van de planeet. Net als bij onze aarde vindt die interactie plaats boven de magnetosfeer.
Afhankelijk van de omvang van de magnetosfeer en de sterkte van het bijbehorende magnetische veld heeft de gaswolk rond een planeet een andere vorm. De eigenschappen van de gaswolk rond HD 209458b geven dus indirect inzicht in zijn magnetosfeer. Rechtstreekse metingen van het magnetische veld van exoplaneten zijn op dit moment nog niet mogelijk.
Aan de hand van modelberekeningen laten de onderzoekers zien dat de magnetosfeer van HD 209458b zich uitstrekt tot een afstand van minder dan drie planeetstralen. Ter vergelijking: de magnetosfeer van Jupiter strekt zich in de richting van de zon uit tot op 7 miljoen kilometer – honderd maal de straal van de planeet. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Magnetisch veld van exoplaneet indirect gemeten
Artist's impression van een 'hete Jupiter'. (NASA, ESA, and G. Bacon (STScI))
Een internationaal team van astronomen heeft een schatting gemaakt van de sterkte en richting van het magnetische veld van een planeet buiten ons zonnestelsel. De ‘magnetosfeer’ van de planeet – die bekendstaat als HD 209458b – lijkt vrij klein en zwak te zijn (Science, 21 november).
HD 209458b is een zogeheten hete jupiter: een planeet die van vergelijkbare omvang is als ‘onze’ planeet Jupiter, maar op zeer kleine afstand om zijn moederster draait. Vanaf de aarde gezien schuift deze planeet twee keer per week voor de ster langs.
Tijdens zo’n planeetovergang of transit absorbeert de wolk waterstofgas waar HD 209458b in gehuld is een deel van het sterlicht. Dat maakt het mogelijk om de omvang en vorm van de gaswolk te bepalen.
Wetenschappers gaan ervan uit dat de grootte van zo’n gaswolk wordt bepaald door de interactie tussen de geladen deeltjes die de moederster uitzendt (de sterrenwind) en de atmosfeer van de planeet. Net als bij onze aarde vindt die interactie plaats boven de magnetosfeer.
Afhankelijk van de omvang van de magnetosfeer en de sterkte van het bijbehorende magnetische veld heeft de gaswolk rond een planeet een andere vorm. De eigenschappen van de gaswolk rond HD 209458b geven dus indirect inzicht in zijn magnetosfeer. Rechtstreekse metingen van het magnetische veld van exoplaneten zijn op dit moment nog niet mogelijk.
Aan de hand van modelberekeningen laten de onderzoekers zien dat de magnetosfeer van HD 209458b zich uitstrekt tot een afstand van minder dan drie planeetstralen. Ter vergelijking: de magnetosfeer van Jupiter strekt zich in de richting van de zon uit tot op 7 miljoen kilometer – honderd maal de straal van de planeet. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Zoals ik in de tekst kan lezen, bedoelen ze met dubbelplaneten planeten die een vergelijkbare afmeting en massa hebben. En de aarde en maan hebben dat niet, de maan is kleiner.quote:Op donderdag 13 november 2014 18:22 schreef Papierversnipperaar het volgende:
[..]
Aarde-maan heeft toch ook best veel weg van een dubbelplaneet, vind ik.
Herman Finkers... He buurman, ik hier ?
Juistquote:
[..]
Zoals ik in de tekst kan lezen, bedoelen ze met dubbelplaneten planeten die een vergelijkbare afmeting en massa hebben. En de aarde en maan hebben dat niet, de maan is kleiner.
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
02-12-2014
Primeur: overgang van superaarde 55 Cancri e vanaf de aarde gezien
Wetenschappers hebben voor het eerst met behulp van een op aarde gevestigde telescoop de overgang van een superaarde die rond een zonachtige ster cirkelt, geobserveerd. Een belangrijke stap in de zoektocht naar onder meer leven.
De onderzoekers gebruikten voor hun observaties de 2,5-meter Nordic Optical Telescope op Las Palmas (Spanje). Ze richtten de telescoop op 55 Cancri, een ster die op veertig lichtjaar van de aarde staat en met het blote oog zichtbaar is. Ze zagen hoe de planeet 55 Cancri e voor de ster langsbewoog en daarbij het licht van de ster gedurende bijna twee uur met 0,05 procent dimde. Het toont aan dat de planeet ongeveer twee keer zo groot is als de aarde.
Primeur
Het is een primeur. Eerder konden wetenschappers de overgang van een superaarde die rond een zonachtige ster cirkelt enkel met behulp van ruimtetelescopen observeren. “Onze observaties laten zien dat we de overgang van kleine planeten rond zonachtige sterren met behulp van op aarde gevestigde telescopen kunnen detecteren,” vertelt onderzoeker Ernst de Mooij.
TESS en PLATO
Het is ook een belangrijke primeur. “Toekomstige ruimtemissies zoals TESS en PLATO zullen heel veel kleine planeten rond heldere sterren vinden en we willen die ontdekkingen nader bestuderen met behulp van op aarde gevestigde instrumenten,” stelt De Mooij. Zowel TESS (die in 2017 gelanceerd wordt) als PLATO (die in 2024 gelanceerd wordt) zal op zoek gaan naar aardachtige planeten rond nabijgelegen, heldere sterren. “We verwachten dat deze onderzoeken zoveel nabijgelegen, aardachtige werelden vinden dat ruimtetelescopen simpelweg niet in staat zijn om al die werelden aan een vervolgonderzoek te onderwerpen,” stelt onderzoeker Merceds Lopez-Morales. “Toekomstige op aarde gevestigde instrumenten zijn dan van cruciaal belang en dit onderzoek toont aan dat het kan werken.”
Atmosfeer en leven
De onderzoekers wijzen er bovendien op dat het detecteren van een planeetovergang de eerste stap is wanneer we meer te weten willen komen over de atmosfeer van deze planeet. Door te kijken wat de atmosfeer van een planeet met het licht afkomstig van de ster doet wanneer de planeet – gezien vanaf de aarde – voor de ster staat, kunnen we conclusies trekken over de samenstelling van de atmosfeer. “Met dit onderzoek komen we dichterbij het met behulp van op aarde gevestigde telescopen detecteren van de atmosfeer van kleine planeten,” bevestigt Lopez-Morales. “We maken ook langzaam maar zeker de weg vrij voor het detecteren van biosignaturen (signalen die enkel afkomstig kunnen zijn van leven, red.) op aardachtige planeten rondom nabijgelegen sterren.”
Eerder namen onderzoekers de overgang van de planeet GJ 1214b al vanaf de aarde waar. Deze planeet cirkelt rond een rode dwerg. Het is echter voor het eerst dat onderzoekers de overgang van een superaarde die rond een zonachtige ster draait, waarnemen. “Het is opmerkelijk wat je kunt doen door de grenzen van bestaande telescopen en instrumenten – ondanks de problemen die de aardse turbulente atmosfeer met zich meebrengt – op te schuiven,” vindt onderzoeker Ray Jayawardhana. “Observeren vanaf tientallen lichtjaren afstand is niet gemakkelijk, maar het kan zolang je de juiste techniek maar gebruikt en een beetje vindingrijkheid toont.”
(scientias.nl)
Primeur: overgang van superaarde 55 Cancri e vanaf de aarde gezien
Wetenschappers hebben voor het eerst met behulp van een op aarde gevestigde telescoop de overgang van een superaarde die rond een zonachtige ster cirkelt, geobserveerd. Een belangrijke stap in de zoektocht naar onder meer leven.
De onderzoekers gebruikten voor hun observaties de 2,5-meter Nordic Optical Telescope op Las Palmas (Spanje). Ze richtten de telescoop op 55 Cancri, een ster die op veertig lichtjaar van de aarde staat en met het blote oog zichtbaar is. Ze zagen hoe de planeet 55 Cancri e voor de ster langsbewoog en daarbij het licht van de ster gedurende bijna twee uur met 0,05 procent dimde. Het toont aan dat de planeet ongeveer twee keer zo groot is als de aarde.
Primeur
Het is een primeur. Eerder konden wetenschappers de overgang van een superaarde die rond een zonachtige ster cirkelt enkel met behulp van ruimtetelescopen observeren. “Onze observaties laten zien dat we de overgang van kleine planeten rond zonachtige sterren met behulp van op aarde gevestigde telescopen kunnen detecteren,” vertelt onderzoeker Ernst de Mooij.
TESS en PLATO
Het is ook een belangrijke primeur. “Toekomstige ruimtemissies zoals TESS en PLATO zullen heel veel kleine planeten rond heldere sterren vinden en we willen die ontdekkingen nader bestuderen met behulp van op aarde gevestigde instrumenten,” stelt De Mooij. Zowel TESS (die in 2017 gelanceerd wordt) als PLATO (die in 2024 gelanceerd wordt) zal op zoek gaan naar aardachtige planeten rond nabijgelegen, heldere sterren. “We verwachten dat deze onderzoeken zoveel nabijgelegen, aardachtige werelden vinden dat ruimtetelescopen simpelweg niet in staat zijn om al die werelden aan een vervolgonderzoek te onderwerpen,” stelt onderzoeker Merceds Lopez-Morales. “Toekomstige op aarde gevestigde instrumenten zijn dan van cruciaal belang en dit onderzoek toont aan dat het kan werken.”
Atmosfeer en leven
De onderzoekers wijzen er bovendien op dat het detecteren van een planeetovergang de eerste stap is wanneer we meer te weten willen komen over de atmosfeer van deze planeet. Door te kijken wat de atmosfeer van een planeet met het licht afkomstig van de ster doet wanneer de planeet – gezien vanaf de aarde – voor de ster staat, kunnen we conclusies trekken over de samenstelling van de atmosfeer. “Met dit onderzoek komen we dichterbij het met behulp van op aarde gevestigde telescopen detecteren van de atmosfeer van kleine planeten,” bevestigt Lopez-Morales. “We maken ook langzaam maar zeker de weg vrij voor het detecteren van biosignaturen (signalen die enkel afkomstig kunnen zijn van leven, red.) op aardachtige planeten rondom nabijgelegen sterren.”
Eerder namen onderzoekers de overgang van de planeet GJ 1214b al vanaf de aarde waar. Deze planeet cirkelt rond een rode dwerg. Het is echter voor het eerst dat onderzoekers de overgang van een superaarde die rond een zonachtige ster draait, waarnemen. “Het is opmerkelijk wat je kunt doen door de grenzen van bestaande telescopen en instrumenten – ondanks de problemen die de aardse turbulente atmosfeer met zich meebrengt – op te schuiven,” vindt onderzoeker Ray Jayawardhana. “Observeren vanaf tientallen lichtjaren afstand is niet gemakkelijk, maar het kan zolang je de juiste techniek maar gebruikt en een beetje vindingrijkheid toont.”
(scientias.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
quote:
[..]
Zoals ik in de tekst kan lezen, bedoelen ze met dubbelplaneten planeten die een vergelijkbare afmeting en massa hebben. En de aarde en maan hebben dat niet, de maan is kleiner.
Dat snap ik. Maar veel manen zijn veeeeeel kleiner dan de planeet waar ze omheen draaien, vaak alleen maar grote rotsblokken. Wat dat betreft is de Maan niet uniek maar wel apart.quote:
Waar ligt de grens tussen dubbel planeet en planeet-maan stelsel? Hoe veel kleiner moet een maan zijn?
Vroeger had Pluto een maan, nu is het een dubbel-dwerg-planeet.
Free Assange! Hack the Planet
[b]Op dinsdag 6 januari 2009 19:59 schreef Papierversnipperaar het volgende:[/b]
De gevolgen van de argumenten van de anti-rook maffia
[b]Op dinsdag 6 januari 2009 19:59 schreef Papierversnipperaar het volgende:[/b]
De gevolgen van de argumenten van de anti-rook maffia
17-12-2014
Leven is toch mogelijk op ‘liggende’ exoplaneten
Geschreven door Caroline Kraaijvanger op 17 december 2014 om 19:08 uur
Lang werd gedacht dat planeten met een rotatieas die zeer schuin op het omloopvlak staat, niet zo geschikt zijn voor leven. Maar onderzoek toont aan dat zelfs een planeet met een extreme axiale variatie leefbaar kan zijn als deze compleet bedekt is met water.
De rotatieas van onze planeet staat ietsje schuin op het omloopvlak. Daarmee heeft de aarde een beperkte axiale variatie. Maar we weten dat het extremer kan. Neem bijvoorbeeld Uranus. De rotatieas van deze planeet valt samen met het omloopvlak van de planeet.
Leven
Lang hadden onderzoekers uitgesproken ideeën over de invloed die de axiale variatie op de leefbaarheid van een planeet heeft. Hoe extremer de axiale variatie, hoe minder aantrekkelijk een planeet voor leven is. Dat lijkt een logische conclusie. Een planeet die net als Uranus een rotatieas op het omloopvlak heeft, heeft een noordpool die zes maanden lang zonlicht ontvangt en vervolgens zes maanden in duisternis moet doorbrengen. “De verwachtingen waren dat zo’n planeet niet leefbaar zou zijn,” legt onderzoeker David Ferreira uit. “De planeet zou koken en bevriezen en dat is echt lastig voor leven.”
Niet afschrijven
Maar Ferreira en collega’s hebben nu ontdekt dat er zelfs voor planeten die net als Uranus een extreme axiale variatie kennen, hoop is. Ze kunnen alsnog leven herbergen, zolang ze maar volledig bedekt zijn met een oceaan die minimaal zo’n vijftig meter diep is. “We ontdekten dat de oceaan tijdens de zomer warmte opslaat en deze warmte in de winter teruggeeft, dus dan is het klimaat best mild, zelfs in het hart van de poolwinter. Dus in de zoektocht naar leefbare exoplaneten moeten we de planeten met een extreme axiale variatie niet direct afschrijven.”
Sneeuwbol
De onderzoekers baseren hun conclusies op een model. In dat model was een hoofdrol weggelegd voor een planeet ter omvang van de aarde die ongeveer net zo ver van zijn ster verwijderd was als de aarde van de zon verwijderd is. De onderzoekers bedekten de planeet met water en keken vervolgens wat er gebeurde wanneer de rotatieas werd aangepast. Ze simuleerden axiale variaties die vergelijkbaar zijn met de axiale variatie van de aarde en Uranus en een situatie die daar tussenin zit. Uit de modellen blijkt dat een extreme axiale variatie leven niet in de weg zit als een planeet bedekt is met een oceaan van minstens 50 meter diep. Die diepte is belangrijk. Is de oceaan minder diep, bijvoorbeeld tien meter diep, dan ziet de situatie er heel naders uit. Zodra ijs ontstaat op het deel van de planeet dat donker is, verspreidt dat ijs zich snel. En zelfs wanneer de donkere zijde weer wat licht ontvangt, smelt dat ijs niet weg: het weerkaatst zonlicht, waardoor het zich verder (richting het donkere deel van de planeet) kan verspreiden. Uiteindelijk ontstaat zo een sneeuwbol: een volledig met ijs bedekte planeet. “Dan is er natuurlijk geen leven mogelijk.”
Een diepere oceaan – minstens vijftig meter diep – schept weer een heel ander beeld. “We verwachtten wel dat een planeet met daarop een oceaan iets leefbaarder zou zijn. Maar het is echt verrassend dat zelfs de temperaturen op de polen leefbaar zijn.”
(scientias.nl)
Leven is toch mogelijk op ‘liggende’ exoplaneten
Geschreven door Caroline Kraaijvanger op 17 december 2014 om 19:08 uur
Lang werd gedacht dat planeten met een rotatieas die zeer schuin op het omloopvlak staat, niet zo geschikt zijn voor leven. Maar onderzoek toont aan dat zelfs een planeet met een extreme axiale variatie leefbaar kan zijn als deze compleet bedekt is met water.
De rotatieas van onze planeet staat ietsje schuin op het omloopvlak. Daarmee heeft de aarde een beperkte axiale variatie. Maar we weten dat het extremer kan. Neem bijvoorbeeld Uranus. De rotatieas van deze planeet valt samen met het omloopvlak van de planeet.
Leven
Lang hadden onderzoekers uitgesproken ideeën over de invloed die de axiale variatie op de leefbaarheid van een planeet heeft. Hoe extremer de axiale variatie, hoe minder aantrekkelijk een planeet voor leven is. Dat lijkt een logische conclusie. Een planeet die net als Uranus een rotatieas op het omloopvlak heeft, heeft een noordpool die zes maanden lang zonlicht ontvangt en vervolgens zes maanden in duisternis moet doorbrengen. “De verwachtingen waren dat zo’n planeet niet leefbaar zou zijn,” legt onderzoeker David Ferreira uit. “De planeet zou koken en bevriezen en dat is echt lastig voor leven.”
Niet afschrijven
Maar Ferreira en collega’s hebben nu ontdekt dat er zelfs voor planeten die net als Uranus een extreme axiale variatie kennen, hoop is. Ze kunnen alsnog leven herbergen, zolang ze maar volledig bedekt zijn met een oceaan die minimaal zo’n vijftig meter diep is. “We ontdekten dat de oceaan tijdens de zomer warmte opslaat en deze warmte in de winter teruggeeft, dus dan is het klimaat best mild, zelfs in het hart van de poolwinter. Dus in de zoektocht naar leefbare exoplaneten moeten we de planeten met een extreme axiale variatie niet direct afschrijven.”
Sneeuwbol
De onderzoekers baseren hun conclusies op een model. In dat model was een hoofdrol weggelegd voor een planeet ter omvang van de aarde die ongeveer net zo ver van zijn ster verwijderd was als de aarde van de zon verwijderd is. De onderzoekers bedekten de planeet met water en keken vervolgens wat er gebeurde wanneer de rotatieas werd aangepast. Ze simuleerden axiale variaties die vergelijkbaar zijn met de axiale variatie van de aarde en Uranus en een situatie die daar tussenin zit. Uit de modellen blijkt dat een extreme axiale variatie leven niet in de weg zit als een planeet bedekt is met een oceaan van minstens 50 meter diep. Die diepte is belangrijk. Is de oceaan minder diep, bijvoorbeeld tien meter diep, dan ziet de situatie er heel naders uit. Zodra ijs ontstaat op het deel van de planeet dat donker is, verspreidt dat ijs zich snel. En zelfs wanneer de donkere zijde weer wat licht ontvangt, smelt dat ijs niet weg: het weerkaatst zonlicht, waardoor het zich verder (richting het donkere deel van de planeet) kan verspreiden. Uiteindelijk ontstaat zo een sneeuwbol: een volledig met ijs bedekte planeet. “Dan is er natuurlijk geen leven mogelijk.”
Een diepere oceaan – minstens vijftig meter diep – schept weer een heel ander beeld. “We verwachtten wel dat een planeet met daarop een oceaan iets leefbaarder zou zijn. Maar het is echt verrassend dat zelfs de temperaturen op de polen leefbaar zijn.”
(scientias.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
18-12-2014
Kepler-satelliet ontdekt weer een exoplaneet
Deze artist’s impression toont NASA’s ‘planetenjager’ Kepler, die aan een tweede leven is begonnen. (NASA Ames/JPL-Caltech/T Pyle)
Voor het eerst sinds zijn ‘comeback’ heeft de NASA-satelliet Kepler weer een nieuwe exoplaneet ontdekt. De planeet, HIP 116454b, is 2,5 keer zo groot als de aarde een draait om een ster in het sterrenbeeld Vissen die kleiner en koeler is dan onze zon. Zijn afstand tot de ster is zo gering dat het te heet is op de planeet voor leven zoals wij dat kennen.
Kepler detecteert planeten door naar de kleine, regelmatige ‘helderheidsdipjes’ uit te kijken die optreden als een planeet – van ons uit gezien – voor zijn ster langs trekt. Daartoe is het nodig dat de satelliet heel stabiel op sterren kan worden gericht.
Met dat ‘standregelsysteem’ ging het in mei 2013 fout: door het uitvallen van twee van de vier reactiewielen van de satelliet kon de vereiste nauwkeurigheid niet langer worden behaald.
Een tijd lang leek het erop dat de Kepler-satelliet moest worden afgeschreven. Maar wetenschappers en technici hebben een list bedacht: de satelliet wordt nu gestabiliseerd met behulp van de twee resterende reactiewielen én de stralingsdruk van de zon.
Tijdens zijn K2-missie, die in mei van dit jaar is begonnen, jaagt Kepler overigens niet alleen op exoplaneten. Hij observeert ook sterrenhopen, stervormingsgebieden en objecten in ons eigen zonnestelsel. (EE)
§allesoversterrenkunde)
Kepler-satelliet ontdekt weer een exoplaneet
Deze artist’s impression toont NASA’s ‘planetenjager’ Kepler, die aan een tweede leven is begonnen. (NASA Ames/JPL-Caltech/T Pyle)
Voor het eerst sinds zijn ‘comeback’ heeft de NASA-satelliet Kepler weer een nieuwe exoplaneet ontdekt. De planeet, HIP 116454b, is 2,5 keer zo groot als de aarde een draait om een ster in het sterrenbeeld Vissen die kleiner en koeler is dan onze zon. Zijn afstand tot de ster is zo gering dat het te heet is op de planeet voor leven zoals wij dat kennen.
Kepler detecteert planeten door naar de kleine, regelmatige ‘helderheidsdipjes’ uit te kijken die optreden als een planeet – van ons uit gezien – voor zijn ster langs trekt. Daartoe is het nodig dat de satelliet heel stabiel op sterren kan worden gericht.
Met dat ‘standregelsysteem’ ging het in mei 2013 fout: door het uitvallen van twee van de vier reactiewielen van de satelliet kon de vereiste nauwkeurigheid niet langer worden behaald.
Een tijd lang leek het erop dat de Kepler-satelliet moest worden afgeschreven. Maar wetenschappers en technici hebben een list bedacht: de satelliet wordt nu gestabiliseerd met behulp van de twee resterende reactiewielen én de stralingsdruk van de zon.
Tijdens zijn K2-missie, die in mei van dit jaar is begonnen, jaagt Kepler overigens niet alleen op exoplaneten. Hij observeert ook sterrenhopen, stervormingsgebieden en objecten in ons eigen zonnestelsel. (EE)
§allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
05-01-2015
Meeste kleine exoplaneten lijken echt op de aarde
^ Illustratie van een aarde-achtige exoplaneet
Kleine exoplaneten, met afmetingen tot ca. 34.000 kilometer (2,7 keer zo groot als de aarde) blijken in de meeste gevallen ook echt op de aarde te lijken, met een kern van metalen en een mantel van gesteenten. Dat blijkt uit precisiemetingen aan de massa's van deze aarde-achtige planeten, vandaag gepresenteerd op de 225ste bijeenkomst van de American Astronomical Society in Seattle.
Uit planeetovergangen, waarbij een exoplaneet gezien vanaf de aarde voor zijn moederster langs beweegt, kunnen de afmetingen van de planeet worden afgeleid. Maar daarmee is nog niet bekend uit welke materialen de planeet is opgebouwd. Om daar een idee van te hebben, moet ook de massa bekend zijn. Die volgt uit de mate waarin de planeet zijn moederster aan het wiebelen krijgt.
Met de onlangs in gebruik genomen Europese HARPS-North spectrograaf op de Italiaanse Galileo-telescoop op La Palma zijn deze minieme wiebelingen heel nauwkeurig opgemeten. Zo blijkt exoplaneet Kepler 93b, die anderhalf keer zo groot is als de aarde, een massa van 4 aardmassa's te hebben. Dat betekent dat hij ongeveer dezelfde dichtheid heeft als de aarde, en dus ook uit gesteenten en metalen moet bestaan.
Volgens Courtney Dessing van het Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics geldt hetzelfde voor het overgrote deel van de kleine exoplaneten waarvoor nauwkeurige massa's bekend zijn. Anders gezegd: kleine exoplaneten zijn volgens hetzelfde 'recept' bereid als onze eigen aarde. (GS)
(allesoversterrenkunde.nl)
Meeste kleine exoplaneten lijken echt op de aarde
^ Illustratie van een aarde-achtige exoplaneet
Kleine exoplaneten, met afmetingen tot ca. 34.000 kilometer (2,7 keer zo groot als de aarde) blijken in de meeste gevallen ook echt op de aarde te lijken, met een kern van metalen en een mantel van gesteenten. Dat blijkt uit precisiemetingen aan de massa's van deze aarde-achtige planeten, vandaag gepresenteerd op de 225ste bijeenkomst van de American Astronomical Society in Seattle.
Uit planeetovergangen, waarbij een exoplaneet gezien vanaf de aarde voor zijn moederster langs beweegt, kunnen de afmetingen van de planeet worden afgeleid. Maar daarmee is nog niet bekend uit welke materialen de planeet is opgebouwd. Om daar een idee van te hebben, moet ook de massa bekend zijn. Die volgt uit de mate waarin de planeet zijn moederster aan het wiebelen krijgt.
Met de onlangs in gebruik genomen Europese HARPS-North spectrograaf op de Italiaanse Galileo-telescoop op La Palma zijn deze minieme wiebelingen heel nauwkeurig opgemeten. Zo blijkt exoplaneet Kepler 93b, die anderhalf keer zo groot is als de aarde, een massa van 4 aardmassa's te hebben. Dat betekent dat hij ongeveer dezelfde dichtheid heeft als de aarde, en dus ook uit gesteenten en metalen moet bestaan.
Volgens Courtney Dessing van het Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics geldt hetzelfde voor het overgrote deel van de kleine exoplaneten waarvoor nauwkeurige massa's bekend zijn. Anders gezegd: kleine exoplaneten zijn volgens hetzelfde 'recept' bereid als onze eigen aarde. (GS)
(allesoversterrenkunde.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Erg interessantquote:
05-01-2015
Meeste kleine exoplaneten lijken echt op de aarde
[ afbeelding ]
^ Illustratie van een aarde-achtige exoplaneet
Kleine exoplaneten, met afmetingen tot ca. 34.000 kilometer (2,7 keer zo groot als de aarde) blijken in de meeste gevallen ook echt op de aarde te lijken, met een kern van metalen en een mantel van gesteenten. Dat blijkt uit precisiemetingen aan de massa's van deze aarde-achtige planeten, vandaag gepresenteerd op de 225ste bijeenkomst van de American Astronomical Society in Seattle.
Uit planeetovergangen, waarbij een exoplaneet gezien vanaf de aarde voor zijn moederster langs beweegt, kunnen de afmetingen van de planeet worden afgeleid. Maar daarmee is nog niet bekend uit welke materialen de planeet is opgebouwd. Om daar een idee van te hebben, moet ook de massa bekend zijn. Die volgt uit de mate waarin de planeet zijn moederster aan het wiebelen krijgt.
Met de onlangs in gebruik genomen Europese HARPS-North spectrograaf op de Italiaanse Galileo-telescoop op La Palma zijn deze minieme wiebelingen heel nauwkeurig opgemeten. Zo blijkt exoplaneet Kepler 93b, die anderhalf keer zo groot is als de aarde, een massa van 4 aardmassa's te hebben. Dat betekent dat hij ongeveer dezelfde dichtheid heeft als de aarde, en dus ook uit gesteenten en metalen moet bestaan.
Volgens Courtney Dessing van het Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics geldt hetzelfde voor het overgrote deel van de kleine exoplaneten waarvoor nauwkeurige massa's bekend zijn. Anders gezegd: kleine exoplaneten zijn volgens hetzelfde 'recept' bereid als onze eigen aarde. (GS)
(allesoversterrenkunde.nl)
Herman Finkers... He buurman, ik hier ?
Helemaal mee eens
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
06-01-2015
Superaarde met water is de beste kandidaat voor intelligent leven
© thinkstock.
Waar in het heelal vind je leven zoals wij dat kennen? Op planeten die als twee druppels water op de aarde lijken, zou je denken. Nieuw onderzoek wijst echter uit dat grotere 'superaardes' betere kandidaten zijn: ze houden hun oceanen langer vast.
In de afgelopen twintig jaar zijn een paar duizend exoplaneten ontdekt, planeten bij andere sterren dan de zon. Daar zitten veel 'superaardes' tussen: planeten die een flinke slag groter zijn dan de aarde en een paar keer zo zwaar. Als zo'n superaarde op de goede afstand van zijn moederster staat, kunnen er in principe zeeën en oceanen op het oppervlak voorkomen.
In dat geval kan er ook leven ontstaan, als er ten minste ook echt water ís. Harvard-astronomen Laura Schaefer en Dimitar Sasselov hebben nu berekend dat superaardes niet alleen meer oceaanwater hebben dan de aarde, maar dat hun oceanen ook langer blijven bestaan.
Schaefer presenteerde de nieuwe modelberekeningen gisteren op de 225ste bijeenkomst van de American Astronomical Society in Seattle.
(HLN)
Superaarde met water is de beste kandidaat voor intelligent leven
© thinkstock.
Waar in het heelal vind je leven zoals wij dat kennen? Op planeten die als twee druppels water op de aarde lijken, zou je denken. Nieuw onderzoek wijst echter uit dat grotere 'superaardes' betere kandidaten zijn: ze houden hun oceanen langer vast.
In de afgelopen twintig jaar zijn een paar duizend exoplaneten ontdekt, planeten bij andere sterren dan de zon. Daar zitten veel 'superaardes' tussen: planeten die een flinke slag groter zijn dan de aarde en een paar keer zo zwaar. Als zo'n superaarde op de goede afstand van zijn moederster staat, kunnen er in principe zeeën en oceanen op het oppervlak voorkomen.
In dat geval kan er ook leven ontstaan, als er ten minste ook echt water ís. Harvard-astronomen Laura Schaefer en Dimitar Sasselov hebben nu berekend dat superaardes niet alleen meer oceaanwater hebben dan de aarde, maar dat hun oceanen ook langer blijven bestaan.
Schaefer presenteerde de nieuwe modelberekeningen gisteren op de 225ste bijeenkomst van de American Astronomical Society in Seattle.
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
quote:Sterrenkundigen ontdekken acht 'bewoonbare' exoplaneten
Amerikaanse sterrenkundigen hebben acht exoplaneten ontdekt die binnen de 'bewoonbare zone' van hun ster bestaan. Dat heeft nieuwszender CNN vandaag gemeld. Van de acht zijn er twee die van alle bekende planeten het meest op de aarde lijken. Exoplaneten zijn planeten die om andere sterren dan de zon draaien.
De astronomen van de Universiteit van Harvard meldden hun ontdekking tijdens een bijeenkomst van de Amerikaanse vereniging van sterrenkundigen. Om als 'bewoonbaar' te worden beschouwd moeten planeten op zo'n afstand van hun ster staan dat er vloeibaar water op het oppervlak van de planeet kan voorkomen. In ons zonnestelsel vallen alleen de Aarde en Mars in de 'bewoonbare zone'. Volgens astronoom Guillermo Torres is er een behoorlijke kans dat de meeste nieuwe exoplaneten net als de Aarde rotsachtig zijn.
De twee exoplaneten die het meest op de Aarde lijken, zijn Kepler-438b en Kepler-442b. Zij bewegen rond dwergsterren die kleiner en koeler zijn dan de zon. De eerste is 12 procent groter dan de aarde en de astronomen schatten dat er 70 procent kans is dat hij in de 'bewoonbare zone' van zijn ster ronddraait. De tweede is een derde groter dan de Aarde en de sterrenkundigen achten het vrijwel zeker dat hij zich in de 'bewoonbare zone' bevindt.
Het is overigens zeer moeilijk beide exoplaneten grondig te bestuderen. Kepler-438b is 470 lichtjaren van de Aarde verwijderd, Kepler-0442b zelfs 1100 lichtjaren.
Free Assange! Hack the Planet
[b]Op dinsdag 6 januari 2009 19:59 schreef Papierversnipperaar het volgende:[/b]
De gevolgen van de argumenten van de anti-rook maffia
[b]Op dinsdag 6 januari 2009 19:59 schreef Papierversnipperaar het volgende:[/b]
De gevolgen van de argumenten van de anti-rook maffia
13-01-2015
Namen-wedstrijd voor exoplaneten van start
Artist’s impression van een exoplaneet. (IAU/M. Kornmesser/N. Risinger (skysurvey.org))
Vanaf vandaag kunnen geregistreerde astronomieclubs en niet-commerciële organisaties deelnemen aan een internationale wedstrijd om namen toe te kennen aan exoplaneten en hun moedersterren. De NameExoworldsContest, georganiseerd door de Internationale Astronomische Unie (IAU), bestaat uit twee rondes.
In de eerste ronde kunnen deelnemende organisaties maximaal 20 POPULAIRE exoplaneten kiezen (uit een lijst van vele honderden). In ronde 2 kunnen namen worden voorgesteld voor de meest populaire planeten en hun moedersterren. Deelnemende organisaties moeten zich vooraf wel officieel aanmelden. De resultaten van de wedstrijd worden in augustus bekendgemaakt tijdens de driejaarlijkse algemene vergadering van de IAU in Honolulu. (GS)
(allesoversterrenkunde)
Namen-wedstrijd voor exoplaneten van start
Artist’s impression van een exoplaneet. (IAU/M. Kornmesser/N. Risinger (skysurvey.org))
Vanaf vandaag kunnen geregistreerde astronomieclubs en niet-commerciële organisaties deelnemen aan een internationale wedstrijd om namen toe te kennen aan exoplaneten en hun moedersterren. De NameExoworldsContest, georganiseerd door de Internationale Astronomische Unie (IAU), bestaat uit twee rondes.
In de eerste ronde kunnen deelnemende organisaties maximaal 20 POPULAIRE exoplaneten kiezen (uit een lijst van vele honderden). In ronde 2 kunnen namen worden voorgesteld voor de meest populaire planeten en hun moedersterren. Deelnemende organisaties moeten zich vooraf wel officieel aanmelden. De resultaten van de wedstrijd worden in augustus bekendgemaakt tijdens de driejaarlijkse algemene vergadering van de IAU in Honolulu. (GS)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
14-01-2015
Nieuwe telescoop opent jacht op exoplaneten
Deze lang belichte nachtopname is gemaakt tijdens de testfase van de NGTS. In het midden van de foto is het heldere lichtspoor van de maan te zien. (ESO/G. Lambert)
Bij de Europese sterrenwacht op Paranal, in het noorden van Chili, is een nieuw instrument in gebruik genomen: de Next-Generation Transit Survey (NGTS). Hiermee wordt naar exoplaneten gezocht die – vanaf de aarde gezien – vóór hun moederster langs trekken en daarbij het licht van de ster enigszins verzwakken. De nieuwe faciliteit is gericht op de ontdekking van planeten ter grootte van Neptunus en kleiner.
De NGTS bestaat uit een opstelling van twaalf kleine telescopen, elk met een opening van 20 centimeter. Het systeem zal autonoom de helderheden van honderdduizenden relatief heldere sterren aan de zuidelijke hemel in de gaten houden. Om de gezochte planeetovergangen te kunnen detecteren moeten de sterhelderheden tot op één promille nauwkeurig worden gemeten. Mogelijke ‘treffers’ worden nader onderzocht met grotere telescopen, zoals de naburige Very Large Telescope.
Een van de doelen is het opsporen van kleine planeten die helder genoeg zijn om hun massa’s te kunnen bepalen. Hieruit kan dan de dichtheid van deze planeten worden afgeleid, wat weer aanwijzingen geeft over hun samenstelling. Ook kunnen in sommige gevallen de atmosferen van de planeten onderzocht worden: tijdens een planeetovergang gaat een deel van het sterlicht door de eventuele planeetatmosfeer, die een kleine, maar meetbare signatuur achterlaat. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Nieuwe telescoop opent jacht op exoplaneten
Deze lang belichte nachtopname is gemaakt tijdens de testfase van de NGTS. In het midden van de foto is het heldere lichtspoor van de maan te zien. (ESO/G. Lambert)
Bij de Europese sterrenwacht op Paranal, in het noorden van Chili, is een nieuw instrument in gebruik genomen: de Next-Generation Transit Survey (NGTS). Hiermee wordt naar exoplaneten gezocht die – vanaf de aarde gezien – vóór hun moederster langs trekken en daarbij het licht van de ster enigszins verzwakken. De nieuwe faciliteit is gericht op de ontdekking van planeten ter grootte van Neptunus en kleiner.
De NGTS bestaat uit een opstelling van twaalf kleine telescopen, elk met een opening van 20 centimeter. Het systeem zal autonoom de helderheden van honderdduizenden relatief heldere sterren aan de zuidelijke hemel in de gaten houden. Om de gezochte planeetovergangen te kunnen detecteren moeten de sterhelderheden tot op één promille nauwkeurig worden gemeten. Mogelijke ‘treffers’ worden nader onderzocht met grotere telescopen, zoals de naburige Very Large Telescope.
Een van de doelen is het opsporen van kleine planeten die helder genoeg zijn om hun massa’s te kunnen bepalen. Hieruit kan dan de dichtheid van deze planeten worden afgeleid, wat weer aanwijzingen geeft over hun samenstelling. Ook kunnen in sommige gevallen de atmosferen van de planeten onderzocht worden: tijdens een planeetovergang gaat een deel van het sterlicht door de eventuele planeetatmosfeer, die een kleine, maar meetbare signatuur achterlaat. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
16-01-2015
Drie ‘aardse’ planeten ontdekt bij nabije ster
.
Sinds het begin van de K2-missie zoekt de Kepler-satelliet naar planeten in enkele gebieden in het Melkwegvlak. (NASA)
De Amerikaanse ruimtetelescoop Kepler heeft een ster ontdekt waar drie planeten omheen draaien die maar net iets groter zijn dan onze aarde. De buitenste van de drie bevindt zich in de ‘leefbare zone’ – het gebied rond de ster waar de temperaturen aan het oppervlak van een planeet zo gematigd zijn dat er vloeibaar water kan bestaan.
De ster, EPIC-201, is een koele rode dwergster die ongeveer half zo groot en zwaar is als onze zon. Met een afstand van 150 lichtjaar behoort hij tot de meest nabije sterren waarbij planeten zijn ontdekt.
De drie planeten zijn 2,1, 1,7 en 1,5 keer zo groot als de aarde. De buitenste en kleinste van de drie ontvangt ongeveer net zo veel licht en warmte van zijn ster als de aarde van de zon. Door hun nabijheid zullen astronomen in staat zijn om de eventuele atmosferen van het drietal te onderzoeken.
De planeten zijn ontdekt tijdens de zogeheten K2-missie van Kepler. Kepler maakt jacht op exoplaneten door te speuren naar de periodieke helderheidsdipjes in het licht van sterren, die ontstaan wanneer er planeten voor hen langs schuiven. Voor het detecteren van zulke planeetovergangen of ‘transits’ is een extreem nauwkeurig standregelsysteem nodig.
Nadat in het voorjaar een onderdeel van het standregelsysteem van de ruimtetelescoop stukging, leek er een abrupt einde te zijn gekomen aan zijn planetenjacht. Maar met wat technische kunstgrepen is Kepler sinds afgelopen voorjaar weer in bedrijf. Die vervolgmissie – ‘K2’ – begint zijn waarde te bewijzen. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Drie ‘aardse’ planeten ontdekt bij nabije ster
.
Sinds het begin van de K2-missie zoekt de Kepler-satelliet naar planeten in enkele gebieden in het Melkwegvlak. (NASA)
De Amerikaanse ruimtetelescoop Kepler heeft een ster ontdekt waar drie planeten omheen draaien die maar net iets groter zijn dan onze aarde. De buitenste van de drie bevindt zich in de ‘leefbare zone’ – het gebied rond de ster waar de temperaturen aan het oppervlak van een planeet zo gematigd zijn dat er vloeibaar water kan bestaan.
De ster, EPIC-201, is een koele rode dwergster die ongeveer half zo groot en zwaar is als onze zon. Met een afstand van 150 lichtjaar behoort hij tot de meest nabije sterren waarbij planeten zijn ontdekt.
De drie planeten zijn 2,1, 1,7 en 1,5 keer zo groot als de aarde. De buitenste en kleinste van de drie ontvangt ongeveer net zo veel licht en warmte van zijn ster als de aarde van de zon. Door hun nabijheid zullen astronomen in staat zijn om de eventuele atmosferen van het drietal te onderzoeken.
De planeten zijn ontdekt tijdens de zogeheten K2-missie van Kepler. Kepler maakt jacht op exoplaneten door te speuren naar de periodieke helderheidsdipjes in het licht van sterren, die ontstaan wanneer er planeten voor hen langs schuiven. Voor het detecteren van zulke planeetovergangen of ‘transits’ is een extreem nauwkeurig standregelsysteem nodig.
Nadat in het voorjaar een onderdeel van het standregelsysteem van de ruimtetelescoop stukging, leek er een abrupt einde te zijn gekomen aan zijn planetenjacht. Maar met wat technische kunstgrepen is Kepler sinds afgelopen voorjaar weer in bedrijf. Die vervolgmissie – ‘K2’ – begint zijn waarde te bewijzen. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
26-01-2015
Ringenstelsel rond exoplaneet J1407b blijkt gigantisch
Geschreven door Caroline Kraaijvanger op 26 januari 2015 om 16:01 uur
Het eerste ringenstelsel dat ooit rond een planeet buiten ons zonnestelsel werd aangetroffen blijkt enorm te zijn: veel groter en zwaarder dan dat van Saturnus. Bovendien lijkt er in het ringenstelsel een exomaan te huizen!
In 2012 ontdekten onderzoekers een ringenstelsel rond exoplaneet J1407b. Het was het eerste ringenstelsel dat buiten ons eigen zonnestelsel werd aangetroffen. Een nieuw onderzoek toont nu aan dat het veel groter en zwaarder is dan gedacht. Zo blijkt het stelsel maar liefst dertig ringen te tellen. De grootste ring is bovendien bijna net zo groot als de baan die de aarde rond de zon trekt. “Als we deze ringen rond Saturnus zouden plaatsen, konden we ze ‘s nachts vanaf de aarde zien, vele malen groter dan de volle maan,” vertelt onderzoeker Matthew Kenworthy.
123 miljoen kilometer
Het ringenstelsel bevindt zich op grote afstand van de aarde en kan daarom niet direct worden waargenomen. Om meer over het ringenstelsel te weten te komen, bestudeerden de onderzoekers het licht van de jonge ster J1407. Het ringenstelsel rond de nog niet waargenomen reuzenplaneet dimt het sterlicht zo af en toe. Door te kijken wat het ringenstelsel met het licht van de ster doet, kunnen onderzoekers conclusies trekken over dat ringenstelsel. “De details die we zien in de lichtcurve zijn ongelofelijk.” Uit de analyse blijkt dat het ringenstelsel een diameter van ongeveer 123 miljoen kilometer heeft. Daarmee is het honderd keer zo groot als de ringen van Saturnus. Het ringenstelsel heeft volgens de onderzoekers een massa die tien tot veertig keer groter is dan de massa van Jupiter.
Als Saturnus zo’n groot ringenstelsel had als J1407b dan zou dat er vanuit Leiden ongeveer zo uitzien. Afbeelding: M. Kenworthy / Leiden.
Exomaan
In de ringstructuur zou zich bovendien één gat bevinden, zo stellen de onderzoekers. “Een voor de hand liggende verklaring is dat op deze plek een maan wordt gevormd,” stelt Kenworthy. “Net zoals de gaten in de ringstructuur van Saturnus worden veroorzaakt door de manen.” De vermeende exomaan die rond J1407b cirkelt, zou een massa hebben die tussen de massa van de aarde en haar maan in zit. De exomaan zou er ongeveer twee jaar over doen om een rondje rond de planeet te voltooien.
Toekomst
Naar verwachting houdt het ringenstelsel van J1407b niet eeuwig stand. De onderzoekers verwachten dat de ringen de komende miljoenen jaren steeds dunner worden. Zodra zich rond de planeet meerdere manen hebben gevormd, zullen de ringen zelfs helemaal verdwijnen.
Astronomen hopen dat ze in de toekomst opnieuw zullen zien hoe het ringenstelsel van J1407b het licht van J1407 dwarsboomt. Bovendien hopen ze nog meer exoplaneten met ringenstelsels op te sporen. Dat moet een stuk gemakkelijker zijn nu ze dankzij deze analyse weten hoe zo’n ringenstelsel het licht van sterren dimt.
(scientias.nl))
Ringenstelsel rond exoplaneet J1407b blijkt gigantisch
Geschreven door Caroline Kraaijvanger op 26 januari 2015 om 16:01 uur
Het eerste ringenstelsel dat ooit rond een planeet buiten ons zonnestelsel werd aangetroffen blijkt enorm te zijn: veel groter en zwaarder dan dat van Saturnus. Bovendien lijkt er in het ringenstelsel een exomaan te huizen!
In 2012 ontdekten onderzoekers een ringenstelsel rond exoplaneet J1407b. Het was het eerste ringenstelsel dat buiten ons eigen zonnestelsel werd aangetroffen. Een nieuw onderzoek toont nu aan dat het veel groter en zwaarder is dan gedacht. Zo blijkt het stelsel maar liefst dertig ringen te tellen. De grootste ring is bovendien bijna net zo groot als de baan die de aarde rond de zon trekt. “Als we deze ringen rond Saturnus zouden plaatsen, konden we ze ‘s nachts vanaf de aarde zien, vele malen groter dan de volle maan,” vertelt onderzoeker Matthew Kenworthy.
123 miljoen kilometer
Het ringenstelsel bevindt zich op grote afstand van de aarde en kan daarom niet direct worden waargenomen. Om meer over het ringenstelsel te weten te komen, bestudeerden de onderzoekers het licht van de jonge ster J1407. Het ringenstelsel rond de nog niet waargenomen reuzenplaneet dimt het sterlicht zo af en toe. Door te kijken wat het ringenstelsel met het licht van de ster doet, kunnen onderzoekers conclusies trekken over dat ringenstelsel. “De details die we zien in de lichtcurve zijn ongelofelijk.” Uit de analyse blijkt dat het ringenstelsel een diameter van ongeveer 123 miljoen kilometer heeft. Daarmee is het honderd keer zo groot als de ringen van Saturnus. Het ringenstelsel heeft volgens de onderzoekers een massa die tien tot veertig keer groter is dan de massa van Jupiter.
Als Saturnus zo’n groot ringenstelsel had als J1407b dan zou dat er vanuit Leiden ongeveer zo uitzien. Afbeelding: M. Kenworthy / Leiden.
Exomaan
In de ringstructuur zou zich bovendien één gat bevinden, zo stellen de onderzoekers. “Een voor de hand liggende verklaring is dat op deze plek een maan wordt gevormd,” stelt Kenworthy. “Net zoals de gaten in de ringstructuur van Saturnus worden veroorzaakt door de manen.” De vermeende exomaan die rond J1407b cirkelt, zou een massa hebben die tussen de massa van de aarde en haar maan in zit. De exomaan zou er ongeveer twee jaar over doen om een rondje rond de planeet te voltooien.
Toekomst
Naar verwachting houdt het ringenstelsel van J1407b niet eeuwig stand. De onderzoekers verwachten dat de ringen de komende miljoenen jaren steeds dunner worden. Zodra zich rond de planeet meerdere manen hebben gevormd, zullen de ringen zelfs helemaal verdwijnen.
Astronomen hopen dat ze in de toekomst opnieuw zullen zien hoe het ringenstelsel van J1407b het licht van J1407 dwarsboomt. Bovendien hopen ze nog meer exoplaneten met ringenstelsels op te sporen. Dat moet een stuk gemakkelijker zijn nu ze dankzij deze analyse weten hoe zo’n ringenstelsel het licht van sterren dimt.
(scientias.nl))
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
27-01-2015
Oeroud zonnestelsel met vijf Aarde-achtige planeten ontdekt
Uit de Kepler-waarnemingen blijkt dat er rond de relatief heldere ster Kepler-444, op 117 lichtjaar afstand van ons in de richting van de sterrenbeelden Zwaan en Lier, vijf planeten cirkelen in kleine omloopbanen, met omlooptijden niet langer dan 9,8 dagen (voor de verst verwijderde, Kepler-444f) en minimaal 3,5 dagen (Kepler-444b). Omwille van die nabijheid kan er geen leven zijn op die planeten. De ster zelf is zowat vier keer zo klein en koeler dan onze Zon.
De planeten blijken tussen de 5.000 en 12.000 kilometer groot te zijn, of 0,4 tot 0,7 keer de Aarde, of variërend tussen Mercurius (Kepler-444b), Mars (de drie middenste) en Venus (Kepler-444f). Zulke kleine planeten moeten uit gesteenten en metalen bestaan.
Twee keer zo oud als aarde
Kepler-444 blijkt 11,2 miljard jaar oud te zijn - twee keer zo oud als onze Zon - zodat ook de planeten zowat die leeftijd moeten hebben en dus twee keer zo oud zouden zijn als onze Aarde. Het is meteen het oudste zonnestelsel met Aarde-achtige planeten in onze Melkweg.
"Wij hebben nooit zoiets dergelijks gezien: een zo oude ster met een groot aantal planeetjes", schreef Huber.
De vondst suggereert ook dat er in de jeugd van de 13,8 miljard jaar geleden geboren kosmos al Aarde-achtige planeten ontstonden. Wat ook betekent dat er al leven in het heelal kan zijn ontstaan, vele miljarden jaren voordat de Zon en Aarde ontstonden.
(HLN)
Oeroud zonnestelsel met vijf Aarde-achtige planeten ontdekt
Uit de Kepler-waarnemingen blijkt dat er rond de relatief heldere ster Kepler-444, op 117 lichtjaar afstand van ons in de richting van de sterrenbeelden Zwaan en Lier, vijf planeten cirkelen in kleine omloopbanen, met omlooptijden niet langer dan 9,8 dagen (voor de verst verwijderde, Kepler-444f) en minimaal 3,5 dagen (Kepler-444b). Omwille van die nabijheid kan er geen leven zijn op die planeten. De ster zelf is zowat vier keer zo klein en koeler dan onze Zon.
De planeten blijken tussen de 5.000 en 12.000 kilometer groot te zijn, of 0,4 tot 0,7 keer de Aarde, of variërend tussen Mercurius (Kepler-444b), Mars (de drie middenste) en Venus (Kepler-444f). Zulke kleine planeten moeten uit gesteenten en metalen bestaan.
Twee keer zo oud als aarde
Kepler-444 blijkt 11,2 miljard jaar oud te zijn - twee keer zo oud als onze Zon - zodat ook de planeten zowat die leeftijd moeten hebben en dus twee keer zo oud zouden zijn als onze Aarde. Het is meteen het oudste zonnestelsel met Aarde-achtige planeten in onze Melkweg.
"Wij hebben nooit zoiets dergelijks gezien: een zo oude ster met een groot aantal planeetjes", schreef Huber.
De vondst suggereert ook dat er in de jeugd van de 13,8 miljard jaar geleden geboren kosmos al Aarde-achtige planeten ontstonden. Wat ook betekent dat er al leven in het heelal kan zijn ontstaan, vele miljarden jaren voordat de Zon en Aarde ontstonden.
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
05-02-2015
Rond meeste sterren draaien aarde-achtige planeten
Illustratie van de aarde-achtige exoplaneet Kepler-186f. (Science)
Australische planeetwetenschappers hebben berekend dat er alleen al in onze Melkweg honderden miljarden aarde-achtige planeten zijn, waarop leven mogelijk is. Die conclusie baseren zij op een aangepaste versie van een vuistregel die meer dan tweehonderd jaar geleden voor de planeten van ons zonnestelsel werd opgesteld (Monthly Notices of the Royal Astronomical Society).
De wetenschappers hebben die vuistregel – de zogeheten wet van Titius-Bode – toegepast op 151 planetenstelsels met minstens drie planeten, die zijn ontdekt met de Amerikaanse Kepler-satelliet. Op basis daarvan voorspellen ze dat in deze stelsels alles bij elkaar nog 228 planeten op ontdekking wachten. Bovendien zouden in elk planetenstelsel gemiddeld twee planeten binnen de leefbare zone van hun ster te vinden zijn.
De wet van Titius-Bode is een formule die een eenvoudig wiskundig verband legt tussen het rangnummer van een planeet en zijn afstand tot de zon. Over de status van deze ‘wet’ bestaat veel discussie. Volgens sommige astronomen berust de in ons zonnestelsel waargenomen regelmaat in de afstanden van de planeten tot de zon op zuiver toeval. Anderen denken dat planetenstelsels van andere sterren een vergelijkbare regelmaat vertonen. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Rond meeste sterren draaien aarde-achtige planeten
Illustratie van de aarde-achtige exoplaneet Kepler-186f. (Science)
Australische planeetwetenschappers hebben berekend dat er alleen al in onze Melkweg honderden miljarden aarde-achtige planeten zijn, waarop leven mogelijk is. Die conclusie baseren zij op een aangepaste versie van een vuistregel die meer dan tweehonderd jaar geleden voor de planeten van ons zonnestelsel werd opgesteld (Monthly Notices of the Royal Astronomical Society).
De wetenschappers hebben die vuistregel – de zogeheten wet van Titius-Bode – toegepast op 151 planetenstelsels met minstens drie planeten, die zijn ontdekt met de Amerikaanse Kepler-satelliet. Op basis daarvan voorspellen ze dat in deze stelsels alles bij elkaar nog 228 planeten op ontdekking wachten. Bovendien zouden in elk planetenstelsel gemiddeld twee planeten binnen de leefbare zone van hun ster te vinden zijn.
De wet van Titius-Bode is een formule die een eenvoudig wiskundig verband legt tussen het rangnummer van een planeet en zijn afstand tot de zon. Over de status van deze ‘wet’ bestaat veel discussie. Volgens sommige astronomen berust de in ons zonnestelsel waargenomen regelmaat in de afstanden van de planeten tot de zon op zuiver toeval. Anderen denken dat planetenstelsels van andere sterren een vergelijkbare regelmaat vertonen. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
18-02-2015
Nieuwe lasertechniek houdt belofte in voor detectie exoplaneten
.
De zonnetelescoop waarop de nieuwe laserfrequentiekam is uitgetest. (Kiepenheuer Institut)
Duitse onderzoekers hebben met succes een nieuwe lasertechniek toegepast in spectroscopische waarnemingen van de zon. De nieuwe techniek maakt het mogelijk om minieme golflengteverschuivingen in het licht van de zon ongeveer honderd maal zo nauwkeurig te meten als tot nu toe mogelijk was. Dezelfde techniek kan in de toekomst toegepast worden in het onderzoek aan exoplaneten.
De Duitse onderzoekers werkten met een zogeheten laserfrequentiekam - een instrument dat laserpulsjes produceert op een groot aantal specifieke golflengten. Wanneer het resulterende licht uiteengerafeld wordt met een spectroscoop, ontstaan een kam-achtig patroon van een groot aantal parallelle lijntjes - vandaar de naam. Het spectrum van een lichtbron (zoals de zon of een ster) kan met dit lijntjespatroon vergeleken worden, waardoor een heel nauwkeurige golflengtebepaling mogelijk wordt.
In een artikel in New Journal of Physics worden waarnemingen aan de zon beschreven die zijn uitgevoerd met behulp van een laserfrequentiekam op een Duitse zonnetelescoop op Tenerife. De enorme precisie van de golflengtekalibratie werd bereikt dankzij het feit dat zowel het laserlicht van de frequentiekam als het onderzochte zonlicht door een en dezelfde enkelvoudige glasvezel werden geleid.
De nieuwe techniek biedt ongekende mogelijkheden voor de speurtocht naar exoplaneten. Die verraden hun bestaan door periodieke schommelingen van de ster waar ze omheen draaien. Die schommelingen zijn waarneembaar als minieme periodieke golflengteverschuivingen in het licht van de ster. Met een laserfrequentiekam moet het in de toekomst mogelijk zijn om snelheidsvariaties te meten van slechts één centimeter per seconde - grofweg de snelheidsvariaties van de zon als gevolg van de zwaartekracht van de aarde. (GS)
(allesoversterrenkunde)
Nieuwe lasertechniek houdt belofte in voor detectie exoplaneten
.
De zonnetelescoop waarop de nieuwe laserfrequentiekam is uitgetest. (Kiepenheuer Institut)
Duitse onderzoekers hebben met succes een nieuwe lasertechniek toegepast in spectroscopische waarnemingen van de zon. De nieuwe techniek maakt het mogelijk om minieme golflengteverschuivingen in het licht van de zon ongeveer honderd maal zo nauwkeurig te meten als tot nu toe mogelijk was. Dezelfde techniek kan in de toekomst toegepast worden in het onderzoek aan exoplaneten.
De Duitse onderzoekers werkten met een zogeheten laserfrequentiekam - een instrument dat laserpulsjes produceert op een groot aantal specifieke golflengten. Wanneer het resulterende licht uiteengerafeld wordt met een spectroscoop, ontstaan een kam-achtig patroon van een groot aantal parallelle lijntjes - vandaar de naam. Het spectrum van een lichtbron (zoals de zon of een ster) kan met dit lijntjespatroon vergeleken worden, waardoor een heel nauwkeurige golflengtebepaling mogelijk wordt.
In een artikel in New Journal of Physics worden waarnemingen aan de zon beschreven die zijn uitgevoerd met behulp van een laserfrequentiekam op een Duitse zonnetelescoop op Tenerife. De enorme precisie van de golflengtekalibratie werd bereikt dankzij het feit dat zowel het laserlicht van de frequentiekam als het onderzochte zonlicht door een en dezelfde enkelvoudige glasvezel werden geleid.
De nieuwe techniek biedt ongekende mogelijkheden voor de speurtocht naar exoplaneten. Die verraden hun bestaan door periodieke schommelingen van de ster waar ze omheen draaien. Die schommelingen zijn waarneembaar als minieme periodieke golflengteverschuivingen in het licht van de ster. Met een laserfrequentiekam moet het in de toekomst mogelijk zijn om snelheidsvariaties te meten van slechts één centimeter per seconde - grofweg de snelheidsvariaties van de zon als gevolg van de zwaartekracht van de aarde. (GS)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
05-03-2015
Gigantische planeet met vier zonnen ontdekt
Wetenschappers hebben een planeet met vier zonnen ontdekt. De ontdekking werd gedaan door een TEAM van de universiteit van Hawaï. De planeet, 30 Ari geheten, staat op 136 lichtjaren verwijderd van de aarde in het sterrenbeeld Ram.
Bekend was al dat 30 Ari drie zonnen had maar onlangs werd vastgesteld dat er een vierde in het spel is. De planeet zelf is van ENORME omvang en heeft een massa die tien keer zo groot is als Jupiter, de grootste planeet in ONS zonnestelsel.
Het zou voor de tweede keer zijn dat een planeet met vier zonnen is ontdekt. Hemellichamen met twee of drie zonnen komen geregeld voor. Door de jongste ontdekking verwachten wetenschappers MEER viersterrige planeten te traceren.
(HLN)
Gigantische planeet met vier zonnen ontdekt
Wetenschappers hebben een planeet met vier zonnen ontdekt. De ontdekking werd gedaan door een TEAM van de universiteit van Hawaï. De planeet, 30 Ari geheten, staat op 136 lichtjaren verwijderd van de aarde in het sterrenbeeld Ram.
Bekend was al dat 30 Ari drie zonnen had maar onlangs werd vastgesteld dat er een vierde in het spel is. De planeet zelf is van ENORME omvang en heeft een massa die tien keer zo groot is als Jupiter, de grootste planeet in ONS zonnestelsel.
Het zou voor de tweede keer zijn dat een planeet met vier zonnen is ontdekt. Hemellichamen met twee of drie zonnen komen geregeld voor. Door de jongste ontdekking verwachten wetenschappers MEER viersterrige planeten te traceren.
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
quote:Wetenschappers ontdekken nieuwe bewoonbare planeet
Geraken we hier op tijd weg voor onze aarde volledig opgebruikt is? Misschien wel, want wie weet verhuizen we binnenkort naar een nieuwe bewoonbare planeet die we kunnen koloniseren. Helaas is de planeet een eindje vliegen, zo'n 20,5 lichtjaren, ofwel 20,5 jaar reizen aan lichtsnelheid.
Die nieuwe planeet, die de naam GJ 581d meekreeg, werd aanvankelijk beschouwd als "een stellaire activiteit die zich voordoet als een planeet", maar onderzoekers van de Queen Mary University of London hebben die stelling ontkracht.
Volgens hoofdonderzoeker Dr. Guillem Anglada-Escudé is de ontdekking van GJ 581d belangrijk, omdat het de eerste 'aardeachtige' planeet is binnen de 'Goldilocks-zone'. De Goldilocks-zone is de afstand van een planeet tot een ster waarbinnen de temperatuur optimaal is en leven mogelijk is.
Voor we verhuizen veranderen we misschien best de naam, want GJ 581d kunnen we nu niet echt catchy noemen.
Nu bekend is dat er zelfs actieve geisers zijn op een maan van Saturnus, kunnen we slechts concluderen dat het heelal vol zit met werelden zoals die van ons. Zoveel is er denk ik niet nodig om een biologisch proces in gang te zetten. Voor intelligentie ook niet, kijk maar eens hoeveel vrij intelligente diersoorten er bestaan die geheel afgezonderd geevolueerd zijn. Er is geen radiostilte, hoog ontwikkelde aliens communiceren niet met een supertrage radiosignaal. Misschien wel met een soort van zwaartekracht bundel.Dit is het enige dat sneller dan het licht gaat.
Exponentiële deflatie van Bitcoin maakt arme mensen nog veel sneller armer dan het grote probleem van inflatie. Gematigde burning van Ethereum is de gulden middenweg.
20-03-2015
Astronomen concurreren om eerste exomaan te vinden
De melkweg zit waarschijnlijk vol met grote manen die om exoplaneten heen cirkelen – zogeheten exomanen. Verschillende onderzoeksteams zijn gretig naar ze op zoek, omdat de kans op het vinden van buitenaards leven groot is. Er is echter nog discussie over de beste methode om exomanen te vinden.
Artistieke impressie van een exoplaneet. Afbeelding, European Southern Observatory
Astronomen hebben al duizenden exoplaneten gevonden. Dat zijn planeten die om andere sterren dan de zon draaien. Hun manen zijn echter veel lastiger te vinden. Er worden verschillende methoden gebruikt om ze op te sporen, elk met hun eigen voor- en nadelen.
Het licht van een ster
De basis voor veel methoden om exoplaneten te vinden is de transitmethode. Daarmee wordt de lichtintensiteit van een ster in de gaten gehouden. Het licht van een ster wordt onderbroken als een planeet in zijn omloopbaan tussen ons en de ster in staat. Dat moment heet een transit. Onder andere de ruimtetelescoop Kepler verzamelt dergelijke data. Een exomaan veroorzaakt een kleine tweede storing in het licht van een ster, net na of tegelijk met de bijbehorende planeet.
Het onderzoeksteam van astronoom Michael Kipping zoekt naar exomanen door modellen te maken van alle mogelijke posities rondom een planeet. Deze modellen combineren ze met de lichtsignalen van de transitmethode. Deze zoekmethode vergt zo veel rekenkracht dat het team hun supercomputer moest crowdfunden en een supercomputer van ruimteorganisatie Nasa moest lenen.
Een eenvoudigere methode
Een ander team, onder leiding van Duits astronoom Michael Hippke, gebruikt een eenvoudigere methode. Ze leggen meerdere metingen van transits over elkaar heen. Daarmee zoeken ze naar een tweede verstoring in de lichtintensiteit van een ster rondom die van een exoplaneet. De methode van Hippke vergt niet de rekenkracht om modellen te maken van de posities van exomanen. Dit maakt de methode van Hippke veel sneller.
De methode gebruikt door Hippke is echter ook niet perfect. ‘Het nadeel is dat de veranderingen in licht ook andere oorzaken kunnen hebben’, legt Hippke uit. Zonnevlekken op de ster bijvoorbeeld – relatief koele plekken op het oppervlak. Die veroorzaken een verstoring in het licht van een ster, en kunnen verward worden met een langsrazende maan. Desondanks is het een nuttige methode om in korte tijd grote hoeveelheden planeten te identificeren die extra aandacht VERDIENEN.
Hippke was in staat om in slechts een paar maanden tijd 4000 Keplerplaneten te analyseren op een normale computer. Kipping erkent: ‘Het is veel sneller dan de technieken die wij gebruiken.’
Toch vindt Kipping het onwaarschijnlijk dat ze met de methode van Hippke een exomaan vinden. ‘We willen een overtuigend onderbouwde eerste vondst van een exoplaneet. Ik zou een vondst op basis van de snelle en simpele methode van Hippke niet geloven.’
Alienjagers
De zoektocht naar exomanen is spannend voor alienjagers. Ruimtetelescoop Kepler heeft genoeg planeten gezien waarvan de manen in de leefbare zone rond de zon draaien. Zo vond de Hubbletelescoop recent dat Ganymedes een oceaan onder zijn oppervlak verbergt. Met diezelfde techniek kan gezocht worden naar water verborgen in exomanen. ‘Er zouden zelfs meer bewoonbare exomanen kunnen zijn dan planeten’, aldus Hippke.
(newscientist.nl)
Astronomen concurreren om eerste exomaan te vinden
De melkweg zit waarschijnlijk vol met grote manen die om exoplaneten heen cirkelen – zogeheten exomanen. Verschillende onderzoeksteams zijn gretig naar ze op zoek, omdat de kans op het vinden van buitenaards leven groot is. Er is echter nog discussie over de beste methode om exomanen te vinden.
Artistieke impressie van een exoplaneet. Afbeelding, European Southern Observatory
Astronomen hebben al duizenden exoplaneten gevonden. Dat zijn planeten die om andere sterren dan de zon draaien. Hun manen zijn echter veel lastiger te vinden. Er worden verschillende methoden gebruikt om ze op te sporen, elk met hun eigen voor- en nadelen.
Het licht van een ster
De basis voor veel methoden om exoplaneten te vinden is de transitmethode. Daarmee wordt de lichtintensiteit van een ster in de gaten gehouden. Het licht van een ster wordt onderbroken als een planeet in zijn omloopbaan tussen ons en de ster in staat. Dat moment heet een transit. Onder andere de ruimtetelescoop Kepler verzamelt dergelijke data. Een exomaan veroorzaakt een kleine tweede storing in het licht van een ster, net na of tegelijk met de bijbehorende planeet.
Het onderzoeksteam van astronoom Michael Kipping zoekt naar exomanen door modellen te maken van alle mogelijke posities rondom een planeet. Deze modellen combineren ze met de lichtsignalen van de transitmethode. Deze zoekmethode vergt zo veel rekenkracht dat het team hun supercomputer moest crowdfunden en een supercomputer van ruimteorganisatie Nasa moest lenen.
Een eenvoudigere methode
Een ander team, onder leiding van Duits astronoom Michael Hippke, gebruikt een eenvoudigere methode. Ze leggen meerdere metingen van transits over elkaar heen. Daarmee zoeken ze naar een tweede verstoring in de lichtintensiteit van een ster rondom die van een exoplaneet. De methode van Hippke vergt niet de rekenkracht om modellen te maken van de posities van exomanen. Dit maakt de methode van Hippke veel sneller.
De methode gebruikt door Hippke is echter ook niet perfect. ‘Het nadeel is dat de veranderingen in licht ook andere oorzaken kunnen hebben’, legt Hippke uit. Zonnevlekken op de ster bijvoorbeeld – relatief koele plekken op het oppervlak. Die veroorzaken een verstoring in het licht van een ster, en kunnen verward worden met een langsrazende maan. Desondanks is het een nuttige methode om in korte tijd grote hoeveelheden planeten te identificeren die extra aandacht VERDIENEN.
Hippke was in staat om in slechts een paar maanden tijd 4000 Keplerplaneten te analyseren op een normale computer. Kipping erkent: ‘Het is veel sneller dan de technieken die wij gebruiken.’
Toch vindt Kipping het onwaarschijnlijk dat ze met de methode van Hippke een exomaan vinden. ‘We willen een overtuigend onderbouwde eerste vondst van een exoplaneet. Ik zou een vondst op basis van de snelle en simpele methode van Hippke niet geloven.’
Alienjagers
De zoektocht naar exomanen is spannend voor alienjagers. Ruimtetelescoop Kepler heeft genoeg planeten gezien waarvan de manen in de leefbare zone rond de zon draaien. Zo vond de Hubbletelescoop recent dat Ganymedes een oceaan onder zijn oppervlak verbergt. Met diezelfde techniek kan gezocht worden naar water verborgen in exomanen. ‘Er zouden zelfs meer bewoonbare exomanen kunnen zijn dan planeten’, aldus Hippke.
(newscientist.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
30-03-2015
'Star Wars'-planeten mogelijk toch talrijk
Illustratie van het uitzicht vanaf een aardeachtige planeet in een baan rond een dubbelster. (Ben Bromley)
Aardeachtige planeten rond dubbelsterren, zoals Tatooine - de thuiswereld van Star Wars-hoofdpersoon Luke Skywalker - zijn mogelijk toch veel talrijker dan tot nu toe werd gedacht. Dat schrijven astronomen van de Universiteit van Utah in een artikel dat voor publicatie is aangeboden aan Astrophysical Journal.
Er zijn al enkele planeten ontdekt die een baan beschrijven rond een dubbelster, maar dat zijn gasvormige reuzenplaneten. Algemeen is altijd aangenomen dat aardeachtige planeten niet gemakkelijk kunnen ontstaan rond dubbelsterren: de variërende zwaartekrachtseffecten op de gas- en stofschijf rond zo'n dubbelster zouden het geleidelijk samenklonteren van kleinere brokstukken (zogeheten planetesimalen) verhinderen.
Nieuwe modelberekeningen van Ben Bromley en zijn collega's laten echter zien dat er wel degelijk sprake kan zijn van de vorming van kleine, rotsachtige planeten rond dubbelsterren, omdat planetesimalen de neiging zullen vertonen om ellipsvormige banen te gaan beschrijven. (GS)
(allesoversterrenkunde)
'Star Wars'-planeten mogelijk toch talrijk
Illustratie van het uitzicht vanaf een aardeachtige planeet in een baan rond een dubbelster. (Ben Bromley)
Aardeachtige planeten rond dubbelsterren, zoals Tatooine - de thuiswereld van Star Wars-hoofdpersoon Luke Skywalker - zijn mogelijk toch veel talrijker dan tot nu toe werd gedacht. Dat schrijven astronomen van de Universiteit van Utah in een artikel dat voor publicatie is aangeboden aan Astrophysical Journal.
Er zijn al enkele planeten ontdekt die een baan beschrijven rond een dubbelster, maar dat zijn gasvormige reuzenplaneten. Algemeen is altijd aangenomen dat aardeachtige planeten niet gemakkelijk kunnen ontstaan rond dubbelsterren: de variërende zwaartekrachtseffecten op de gas- en stofschijf rond zo'n dubbelster zouden het geleidelijk samenklonteren van kleinere brokstukken (zogeheten planetesimalen) verhinderen.
Nieuwe modelberekeningen van Ben Bromley en zijn collega's laten echter zien dat er wel degelijk sprake kan zijn van de vorming van kleine, rotsachtige planeten rond dubbelsterren, omdat planetesimalen de neiging zullen vertonen om ellipsvormige banen te gaan beschrijven. (GS)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
14-04-2015
Nieuwe verre exoplaneet ontdekt
Deze kaart van de Melkweg toont de locaties van de zon en van de recent ontdekte verre exoplaneet OGLE-2014-BLG-0124L. (NASA/JPL-Caltech)
Astronomen hebben een grote gasplaneet ontdekt op ongeveer 13.000 lichtjaar van de aarde. Daarmee is dit een van de verste planeten die tot nu toe zijn opgespoord.
De planeet is ontdekt met behulp van een techniek die ‘microlensing’ wordt genoemd. Microlensing treedt op wanneer een ster, vanaf de aarde gezien, precies voor een andere, verder weg staande ster langs schuift. De zwaartekracht van de voorgrondster fungeert dan als een lens die het licht van de verre ster versterkt. Als er toevallig een planeet om die ster heen draait, kan ook deze een helderheidspiekje veroorzaken.
Astronomen passen deze techniek vooral toe op sterren in het hart van ons Melkwegstelsel. Daar is de sterdichtheid, en dus de kans dat twee sterren voor elkaar langs schuiven, het grootst. Tot nu toe zijn op die manier een stuk of dertig planeten ontdekt – de verste op een afstand van ongeveer 25.000 lichtjaar.
Het nadeel van deze methode is dat het om eenmalige waarnemingen gaat. Bovendien is de ‘lensster’ doorgaans niet waarneembaar. Dat maakt het moeilijk om de afstand van de achtergrond ster te bepalen.
In dit geval is die afstandsbepaling wel gelukt. Dat is te danken aan het feit dat het lensverschijnsel zowel is waargenomen met een telescoop op aarde als met de Amerikaanse ruimtetelescoop Spitzer, die ruim 200 miljoen kilometer van ons verwijderd is.
Door hun grote onderlinge afstand zien de beide telescopen de ster niet op hetzelfde moment helderder worden. Spitzer registreerde het piekje van de planeet twintig dagen eerder.
Uit dat tijdsverschil kan de afstand van de verre ster en zijn planeet worden berekend. En met behulp van die afstand kan weer een schatting worden gemaakt van de massa van de planeet, die ongeveer half zo zwaar lijkt te zijn als Jupiter. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Nieuwe verre exoplaneet ontdekt
Deze kaart van de Melkweg toont de locaties van de zon en van de recent ontdekte verre exoplaneet OGLE-2014-BLG-0124L. (NASA/JPL-Caltech)
Astronomen hebben een grote gasplaneet ontdekt op ongeveer 13.000 lichtjaar van de aarde. Daarmee is dit een van de verste planeten die tot nu toe zijn opgespoord.
De planeet is ontdekt met behulp van een techniek die ‘microlensing’ wordt genoemd. Microlensing treedt op wanneer een ster, vanaf de aarde gezien, precies voor een andere, verder weg staande ster langs schuift. De zwaartekracht van de voorgrondster fungeert dan als een lens die het licht van de verre ster versterkt. Als er toevallig een planeet om die ster heen draait, kan ook deze een helderheidspiekje veroorzaken.
Astronomen passen deze techniek vooral toe op sterren in het hart van ons Melkwegstelsel. Daar is de sterdichtheid, en dus de kans dat twee sterren voor elkaar langs schuiven, het grootst. Tot nu toe zijn op die manier een stuk of dertig planeten ontdekt – de verste op een afstand van ongeveer 25.000 lichtjaar.
Het nadeel van deze methode is dat het om eenmalige waarnemingen gaat. Bovendien is de ‘lensster’ doorgaans niet waarneembaar. Dat maakt het moeilijk om de afstand van de achtergrond ster te bepalen.
In dit geval is die afstandsbepaling wel gelukt. Dat is te danken aan het feit dat het lensverschijnsel zowel is waargenomen met een telescoop op aarde als met de Amerikaanse ruimtetelescoop Spitzer, die ruim 200 miljoen kilometer van ons verwijderd is.
Door hun grote onderlinge afstand zien de beide telescopen de ster niet op hetzelfde moment helderder worden. Spitzer registreerde het piekje van de planeet twintig dagen eerder.
Uit dat tijdsverschil kan de afstand van de verre ster en zijn planeet worden berekend. En met behulp van die afstand kan weer een schatting worden gemaakt van de massa van de planeet, die ongeveer half zo zwaar lijkt te zijn als Jupiter. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
22-04-2015
Planeten van Tau Ceti waarschijnlijk niet 'bewoond'
Illustratie van een exoplaneet. (NASA)
Op de exoplaneten Tau Ceti e en f komt waarschijnlijk geen hoog ontwikkeld leven voor. Dat concluderen onderzoekers van Arizona State University op basis van berekeningen aan de evolutie van de moederster. Eerder werd aangenomen dat de twee planeten zich in de zogeheten bewoonbare zone van de ster bevinden, zodat er vloeibaar water en leven zou kunnen voorkomen. De ster Tau Ceti lijkt veel op de zon en staat relatief dichtbij, waardoor hij altijd al populair was bij sciencefictionschrijvers. Pas enkele jaren geleden werd ontdekt dat hij door vijf planeten wordt vergezeld.
Volgens de onderzoekers bevindt planeet e zich alleen in de bewoonbare zone wanneer aan allerlei gunstige voorwaarden wordt voldaan. Planeet f bevindt zich wél in de bewoonbare zone van de ster, maar pas sinds hooguit één miljard jaar: net als de zon neemt Tau Ceti in de loop van de tijd in lichtkracht toe, waardoor de bewoonbare zone langzaam maar zeker naar buiten beweegt. Een periode van één miljard jaar lijkt onvoldoende voor de ontwikkeling van complexe levensvormen.
Bovendien hebben de planeten van Tau Ceti mogelijk heel andere eigenschappen dan de planeten in ons eigen zonnestelsel. De ster bevat verhoudingsgewijs veel magnesium (de verhouding magnesium/silicium is 70 procent hoger dan in de zon), en dat zal vermoedelijk ook gelden voor de planeten. Dat betekent dat de minerale samenstelling van de gesteentemantels van de planeten sterk zal afwijken van die van de aarde, met waarschijnlijk grote gevolgen voor tektonische processen en vulkanisme. (GS)
(allesoversterrenkunde)
Planeten van Tau Ceti waarschijnlijk niet 'bewoond'
Illustratie van een exoplaneet. (NASA)
Op de exoplaneten Tau Ceti e en f komt waarschijnlijk geen hoog ontwikkeld leven voor. Dat concluderen onderzoekers van Arizona State University op basis van berekeningen aan de evolutie van de moederster. Eerder werd aangenomen dat de twee planeten zich in de zogeheten bewoonbare zone van de ster bevinden, zodat er vloeibaar water en leven zou kunnen voorkomen. De ster Tau Ceti lijkt veel op de zon en staat relatief dichtbij, waardoor hij altijd al populair was bij sciencefictionschrijvers. Pas enkele jaren geleden werd ontdekt dat hij door vijf planeten wordt vergezeld.
Volgens de onderzoekers bevindt planeet e zich alleen in de bewoonbare zone wanneer aan allerlei gunstige voorwaarden wordt voldaan. Planeet f bevindt zich wél in de bewoonbare zone van de ster, maar pas sinds hooguit één miljard jaar: net als de zon neemt Tau Ceti in de loop van de tijd in lichtkracht toe, waardoor de bewoonbare zone langzaam maar zeker naar buiten beweegt. Een periode van één miljard jaar lijkt onvoldoende voor de ontwikkeling van complexe levensvormen.
Bovendien hebben de planeten van Tau Ceti mogelijk heel andere eigenschappen dan de planeten in ons eigen zonnestelsel. De ster bevat verhoudingsgewijs veel magnesium (de verhouding magnesium/silicium is 70 procent hoger dan in de zon), en dat zal vermoedelijk ook gelden voor de planeten. Dat betekent dat de minerale samenstelling van de gesteentemantels van de planeten sterk zal afwijken van die van de aarde, met waarschijnlijk grote gevolgen voor tektonische processen en vulkanisme. (GS)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
22-04-2015
Eerste exoplaneet 51 Pegasi b geeft via spectrum meer geheimen prijs
Illustratie van exoplaneet 51 Pegasi b. (ESO)
Portugese astronomen zijn er voor het eerst in geslaagd om de samenstelling te bestuderen van sterlicht dat gereflecteerd wordt door een exoplaneet. Het gaat om planeet 51 Pegasi b, op ca. 50 lichtjaar afstand van de aarde. Twintig jaar geleden was dit de eerste exoplaneet die gevonden werd in een (zeer kleine) omloopbaan rond een gewone ster. Uit de spectroscopische metingen is nieuwe informatie afgeleid over de planeet.
Eerder is het al een paar keer gelukt om metingen te verrichten aan de samenstelling van de dampkring van een exoplaneet, door sterlicht te bestuderen dat door die planeetatmosfeer wordt 'gefilterd'. Zulke waarnemingen zijn echter alleen mogelijk wanneer we vanaf de aarde exact van opzij tegen de baan van de planeet aankijken, zodat er zogeheten overgangen plaatsvinden.
51 Pegasi b vertoont geen planeetovergangen; het bestaan van de planeet is afgeleid uit de kleine periodieke schommelingen die hij met zijn zwaartekracht veroorzaakt in de beweging van de moederster. Door het spectrum van de ster zeer gedetailleerd te analyseren met behulp van de HARPS-spectrograaf op de 3,6-meter telescoop van de Europese Zuidelijke Sterrenwacht op La Silla (Chili) is het nu gelukt om het licht te isoleren dat door de planeet wordt gereflecteerd. Daarbij is gebruik gemaakt van de bekende minieme periodieke dopplerverschuiving van dat gereflecteerde licht, veroorzaakt door de baanbeweging van de planeet.
Uit de metingen is afgeleid dat 51 Pegasi b in een baan beweegt die 9 graden helt ten opzichte van de gezichtslijn - net te veel om planeetovergangen te veroorzaken. Nu de baanhelling bekend is, kan uit de gemeten schommelingen van de ster ook de massa van de planeet berekend worden: hij blijkt ongeveer half zo zwaar te zijn als Jupiter. Bovendien concluderen de astronomen dat de planeet een slag groter is dan Jupiter (hij is sterk 'opgezwollen' doordat hij dicht bij de moederster staat en dus erg heet is) en een hoog reflecterend vermogen heeft. (GS)
(allesoversterrnekunde)
Eerste exoplaneet 51 Pegasi b geeft via spectrum meer geheimen prijs
Illustratie van exoplaneet 51 Pegasi b. (ESO)
Portugese astronomen zijn er voor het eerst in geslaagd om de samenstelling te bestuderen van sterlicht dat gereflecteerd wordt door een exoplaneet. Het gaat om planeet 51 Pegasi b, op ca. 50 lichtjaar afstand van de aarde. Twintig jaar geleden was dit de eerste exoplaneet die gevonden werd in een (zeer kleine) omloopbaan rond een gewone ster. Uit de spectroscopische metingen is nieuwe informatie afgeleid over de planeet.
Eerder is het al een paar keer gelukt om metingen te verrichten aan de samenstelling van de dampkring van een exoplaneet, door sterlicht te bestuderen dat door die planeetatmosfeer wordt 'gefilterd'. Zulke waarnemingen zijn echter alleen mogelijk wanneer we vanaf de aarde exact van opzij tegen de baan van de planeet aankijken, zodat er zogeheten overgangen plaatsvinden.
51 Pegasi b vertoont geen planeetovergangen; het bestaan van de planeet is afgeleid uit de kleine periodieke schommelingen die hij met zijn zwaartekracht veroorzaakt in de beweging van de moederster. Door het spectrum van de ster zeer gedetailleerd te analyseren met behulp van de HARPS-spectrograaf op de 3,6-meter telescoop van de Europese Zuidelijke Sterrenwacht op La Silla (Chili) is het nu gelukt om het licht te isoleren dat door de planeet wordt gereflecteerd. Daarbij is gebruik gemaakt van de bekende minieme periodieke dopplerverschuiving van dat gereflecteerde licht, veroorzaakt door de baanbeweging van de planeet.
Uit de metingen is afgeleid dat 51 Pegasi b in een baan beweegt die 9 graden helt ten opzichte van de gezichtslijn - net te veel om planeetovergangen te veroorzaken. Nu de baanhelling bekend is, kan uit de gemeten schommelingen van de ster ook de massa van de planeet berekend worden: hij blijkt ongeveer half zo zwaar te zijn als Jupiter. Bovendien concluderen de astronomen dat de planeet een slag groter is dan Jupiter (hij is sterk 'opgezwollen' doordat hij dicht bij de moederster staat en dus erg heet is) en een hoog reflecterend vermogen heeft. (GS)
(allesoversterrnekunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
28-04-2015
Robot-telescopen vinden superaardes bij nabije ster
.
Illustratie van de drie superaardes bij de ster HD 7924. (Karen Teramura/BJ Fulton/UH/IfA)
Volautomatische robottelescopen hebben een planetenstelsel ontdekt rond de ster HD 7924, op een afstand van slechts 54 lichtjaar in het sterrenbeeld Cassiopeia. De ster wordt vergezeld door drie super-aardes, met massa's van 7 à 8 keer de massa van de aarde. De drie exoplaneten (HD 7924b, c en d) draaien in kleine omloopbanen rond de ster, met omlooptijden van 5, 15 en 24 dagen.
De binnenste planeet (HD 7924b) werd in 2009 al gevonden met een gevoelige spectrograaf op de 10-meter Keck-telescoop op Mauna Kea, Hawaii. De andere twee superaardes zijn gevonden met de Automatic Planet Finder-telescoop op de Lick-sterrenwacht in Californië en de Automatic Photometric Telescope op het Fairborne Observatory in Arizona. Het gaat om relatief kleine telescopen die elke heldere nacht volautomatisch metingen uitvoeren aan een groot aantal sterren.
De superaardes van HD 7924 verraden hun aanwezigheid doordat ze met hun zwaartekracht periodieke schommelingen veroorzaken in de positie van de moederster. De nieuwe ontdekkingen worden gepubliceerd in The Astrophysical Journal. (GS)
(HLN)
Robot-telescopen vinden superaardes bij nabije ster
.
Illustratie van de drie superaardes bij de ster HD 7924. (Karen Teramura/BJ Fulton/UH/IfA)
Volautomatische robottelescopen hebben een planetenstelsel ontdekt rond de ster HD 7924, op een afstand van slechts 54 lichtjaar in het sterrenbeeld Cassiopeia. De ster wordt vergezeld door drie super-aardes, met massa's van 7 à 8 keer de massa van de aarde. De drie exoplaneten (HD 7924b, c en d) draaien in kleine omloopbanen rond de ster, met omlooptijden van 5, 15 en 24 dagen.
De binnenste planeet (HD 7924b) werd in 2009 al gevonden met een gevoelige spectrograaf op de 10-meter Keck-telescoop op Mauna Kea, Hawaii. De andere twee superaardes zijn gevonden met de Automatic Planet Finder-telescoop op de Lick-sterrenwacht in Californië en de Automatic Photometric Telescope op het Fairborne Observatory in Arizona. Het gaat om relatief kleine telescopen die elke heldere nacht volautomatisch metingen uitvoeren aan een groot aantal sterren.
De superaardes van HD 7924 verraden hun aanwezigheid doordat ze met hun zwaartekracht periodieke schommelingen veroorzaken in de positie van de moederster. De nieuwe ontdekkingen worden gepubliceerd in The Astrophysical Journal. (GS)
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
12-05-2015
Bewolkte ochtenden en hete middagen op exoplaneten gemeten
Illustratie van een hete Jupiter. (NASA)
Sterrenkundigen zijn erin geslaagd om dagelijkse 'weerverschijnselen' te meten op zes exoplaneten - planeten bij andere sterren dan de zon. Het gaat om zogeheten 'hete Jupiters': zware, gasvormige reuzenplaneten die op zeer kleine afstand rond hun moederster draaien.
De zes planeten zijn ontdekt doordat ze (gezien vanaf de aarde) elke omloop voor hun moederster langs bewegen (een zogeheten planeetovergang) en daarbij een piepklein beetje licht onderscheppen. Met de Amerikaanse ruimtetelescoop Kepler is het nu echter ook gelukt om de aanwezigheid van de planeten te detecteren wanneer er géén overgang plaatsvindt. Kepler 'ziet' dan het gezamenlijke licht van de ster én de kleine hoeveelheid sterlicht die door de planeet wordt weerkaatst.
Dankzij de enorme gevoeligheid van Kepler was het mogelijk om subtiele helderheidsvariaties te meten van een duizendste procent van de helderheid van de ster zelf. Die variaties worden veroorzaakt door het zogeheten fase-effect: afhankelijk van de plaats van de planeet in zijn baan zien we een groter of een kleiner verlicht deel. Een nauwkeurige analyse van die helderheidsvariaties heeft voor vier van de zes exoplaneten uitgewezen dat er vooral in de ochtenduren sprake is van veel bewolking in de dampkring. Bij de andere twee planeten blijkt er 's middags sprake te zijn van een heldere hemel en een extreem hoge temperatuur (tot meer dan 1600 graden Celsius).
De nieuwe metingen, verricht door een internationaal team van astronomen onder wie Ray Jayawardhana van York University en de Nederlandse astronoom Ernst de Mooij (nu verbonden aan Queen's University Belfast), zijn vandaag gepubliceerd in The Astrophysical Journal.
(allesoversterrenkunde)
Bewolkte ochtenden en hete middagen op exoplaneten gemeten
Illustratie van een hete Jupiter. (NASA)
Sterrenkundigen zijn erin geslaagd om dagelijkse 'weerverschijnselen' te meten op zes exoplaneten - planeten bij andere sterren dan de zon. Het gaat om zogeheten 'hete Jupiters': zware, gasvormige reuzenplaneten die op zeer kleine afstand rond hun moederster draaien.
De zes planeten zijn ontdekt doordat ze (gezien vanaf de aarde) elke omloop voor hun moederster langs bewegen (een zogeheten planeetovergang) en daarbij een piepklein beetje licht onderscheppen. Met de Amerikaanse ruimtetelescoop Kepler is het nu echter ook gelukt om de aanwezigheid van de planeten te detecteren wanneer er géén overgang plaatsvindt. Kepler 'ziet' dan het gezamenlijke licht van de ster én de kleine hoeveelheid sterlicht die door de planeet wordt weerkaatst.
Dankzij de enorme gevoeligheid van Kepler was het mogelijk om subtiele helderheidsvariaties te meten van een duizendste procent van de helderheid van de ster zelf. Die variaties worden veroorzaakt door het zogeheten fase-effect: afhankelijk van de plaats van de planeet in zijn baan zien we een groter of een kleiner verlicht deel. Een nauwkeurige analyse van die helderheidsvariaties heeft voor vier van de zes exoplaneten uitgewezen dat er vooral in de ochtenduren sprake is van veel bewolking in de dampkring. Bij de andere twee planeten blijkt er 's middags sprake te zijn van een heldere hemel en een extreem hoge temperatuur (tot meer dan 1600 graden Celsius).
De nieuwe metingen, verricht door een internationaal team van astronomen onder wie Ray Jayawardhana van York University en de Nederlandse astronoom Ernst de Mooij (nu verbonden aan Queen's University Belfast), zijn vandaag gepubliceerd in The Astrophysical Journal.
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
27-05-2015
Grote ‘exomanen’ kunnen leefbaar zijn
Artist’s impression van een (onleefbare) ’super-Jupiter’ met potentieel leefbare exomanen. (NASA)
Volgens wetenschappers van de McMaster-universiteit in Canada hebben sommige manen van exoplaneten – planeten buiten ons zonnestelsel – de juiste afmetingen en voldoende water om leefbaar te zijn. Dat volgt uit modelberekeningen, waarvan de resultaten in de tijdschriften Astronomy and Astrophysics en The Astrophysical Journal zijn verschenen.
De afgelopen jaren zijn duizenden exoplaneten ontdekt. In veel gevallen gaat het om zware gasplaneten van het type Jupiter: niet bepaald leefbare werelden. Maar de Canadese computermodellen laten zien dat rond deze ‘super-Jupiters’ manen kunnen cirkelen die twee keer zoveel massa hebben als de planeet Mars. Als de moederplaneet zich maar op de juiste afstand van haar ster bevindt, zou zo’n maan zo maar eens een geschikte broedplaats voor leven kunnen zijn.
Tot dusver is overigens nog geen enkele exomaan ontdekt. Volgens de wetenschappers zal dat echter niet lang meer duren. Zelfs het doorspitten van de al bestaande gegevens van de Amerikaanse Kepler-satelliet zou al zekerheid kunnen geven over het bestaan van zware exomanen. En anders lukt het wel met de toekomstige Europese ruimtemissie PLATO of de European Extremely Large Telescope.
(allesoversterrenkunde)
Grote ‘exomanen’ kunnen leefbaar zijn
Artist’s impression van een (onleefbare) ’super-Jupiter’ met potentieel leefbare exomanen. (NASA)
Volgens wetenschappers van de McMaster-universiteit in Canada hebben sommige manen van exoplaneten – planeten buiten ons zonnestelsel – de juiste afmetingen en voldoende water om leefbaar te zijn. Dat volgt uit modelberekeningen, waarvan de resultaten in de tijdschriften Astronomy and Astrophysics en The Astrophysical Journal zijn verschenen.
De afgelopen jaren zijn duizenden exoplaneten ontdekt. In veel gevallen gaat het om zware gasplaneten van het type Jupiter: niet bepaald leefbare werelden. Maar de Canadese computermodellen laten zien dat rond deze ‘super-Jupiters’ manen kunnen cirkelen die twee keer zoveel massa hebben als de planeet Mars. Als de moederplaneet zich maar op de juiste afstand van haar ster bevindt, zou zo’n maan zo maar eens een geschikte broedplaats voor leven kunnen zijn.
Tot dusver is overigens nog geen enkele exomaan ontdekt. Volgens de wetenschappers zal dat echter niet lang meer duren. Zelfs het doorspitten van de al bestaande gegevens van de Amerikaanse Kepler-satelliet zou al zekerheid kunnen geven over het bestaan van zware exomanen. En anders lukt het wel met de toekomstige Europese ruimtemissie PLATO of de European Extremely Large Telescope.
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
08-06-2015
Vulkanisme op exoplaneet kan wijzen op plaattektoniek en mogelijk leven
Uitbarsting van de Calbuco-vulkaan in Chili. (Wikimedia Commons)
Master-studenten aan de University of Washington in Seattle hebben voorgerekend dat zware explosieve vulkaanuitbarstingen op aardeachtige exoplaneten zoveel materiaal in de dampkring kunnen blazen dat er spectroscopische 'vingerafdrukken' waarneembaar moeten zijn tijdens planeetovergangen, wanneer de planeet vanaf de aarde gezien voor zijn moederster langs beweegt.
In het vakblad Astrobiology beschrijven ze hoe op die manier ontdekt zou kunnen worden of er op aardeachtige planeten grootschalige vulkanische activiteit voorkomt. Dat zou kunnen wijzen op plaattektoniek zoals op aarde. Algemeen wordt aangenomen dat het voortbestaan van leven op aarde op z'n minst vergemakkelijkt is door het proces van plaattektoniek, waarbij materiaal wordt uitgewisseld tussen mantel en dampkring, en er een kooldioxidekringloop op gang komt die een planeet gedurende lange tijd leefbaar kan houden.
Als het mogelijk is om via de atmosferische sporen van vulkanisme aan te tonen dat er op een verre planeet plaattektoniek voorkomt, zou dat een manier zijn om exoplaneten te identificeren waar het loont om gericht te gaan zoeken naar de aanwezigheid van leven, aldus de studenten. (GS)
(allesoversterrenkunde)
Vulkanisme op exoplaneet kan wijzen op plaattektoniek en mogelijk leven
Uitbarsting van de Calbuco-vulkaan in Chili. (Wikimedia Commons)
Master-studenten aan de University of Washington in Seattle hebben voorgerekend dat zware explosieve vulkaanuitbarstingen op aardeachtige exoplaneten zoveel materiaal in de dampkring kunnen blazen dat er spectroscopische 'vingerafdrukken' waarneembaar moeten zijn tijdens planeetovergangen, wanneer de planeet vanaf de aarde gezien voor zijn moederster langs beweegt.
In het vakblad Astrobiology beschrijven ze hoe op die manier ontdekt zou kunnen worden of er op aardeachtige planeten grootschalige vulkanische activiteit voorkomt. Dat zou kunnen wijzen op plaattektoniek zoals op aarde. Algemeen wordt aangenomen dat het voortbestaan van leven op aarde op z'n minst vergemakkelijkt is door het proces van plaattektoniek, waarbij materiaal wordt uitgewisseld tussen mantel en dampkring, en er een kooldioxidekringloop op gang komt die een planeet gedurende lange tijd leefbaar kan houden.
Als het mogelijk is om via de atmosferische sporen van vulkanisme aan te tonen dat er op een verre planeet plaattektoniek voorkomt, zou dat een manier zijn om exoplaneten te identificeren waar het loont om gericht te gaan zoeken naar de aanwezigheid van leven, aldus de studenten. (GS)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Ze verzinnen steeds meer mogelijkheden voor de zoektocht naar buitenaards leven!quote:
08-06-2015
Vulkanisme op exoplaneet kan wijzen op plaattektoniek en mogelijk leven
[ afbeelding ]
Uitbarsting van de Calbuco-vulkaan in Chili. (Wikimedia Commons)
Master-studenten aan de University of Washington in Seattle hebben voorgerekend dat zware explosieve vulkaanuitbarstingen op aardeachtige exoplaneten zoveel materiaal in de dampkring kunnen blazen dat er spectroscopische 'vingerafdrukken' waarneembaar moeten zijn tijdens planeetovergangen, wanneer de planeet vanaf de aarde gezien voor zijn moederster langs beweegt.
In het vakblad Astrobiology beschrijven ze hoe op die manier ontdekt zou kunnen worden of er op aardeachtige planeten grootschalige vulkanische activiteit voorkomt. Dat zou kunnen wijzen op plaattektoniek zoals op aarde. Algemeen wordt aangenomen dat het voortbestaan van leven op aarde op z'n minst vergemakkelijkt is door het proces van plaattektoniek, waarbij materiaal wordt uitgewisseld tussen mantel en dampkring, en er een kooldioxidekringloop op gang komt die een planeet gedurende lange tijd leefbaar kan houden.
Als het mogelijk is om via de atmosferische sporen van vulkanisme aan te tonen dat er op een verre planeet plaattektoniek voorkomt, zou dat een manier zijn om exoplaneten te identificeren waar het loont om gericht te gaan zoeken naar de aanwezigheid van leven, aldus de studenten. (GS)
(allesoversterrenkunde)
Exponentiële deflatie van Bitcoin maakt arme mensen nog veel sneller armer dan het grote probleem van inflatie. Gematigde burning van Ethereum is de gulden middenweg.
BIG EXOPLANET MAY BE SURROUNDED BY HELIUM
No hydrogen found around Neptune-sized planet
By Christopher Crockett 3:30pm, June 21, 2015
The party balloon industry could make a killing on an exoplanet such as GJ 436b, a broiling Neptune-sized world whose atmosphere might contain mostly helium. No such planet orbits our sun, but helium planets might be common throughout the galaxy, researchers say.
Hydrogen dominates the skies over the giant planets Jupiter, Saturn, Neptune and Uranus. But if those planets were closer to the sun, the hydrogen would bake off and leave behind helium, Renyu Hu, an astrophysicist at the Jet Propulsion Laboratory in Pasadena, Calif., and colleagues suggest. Such a scenario could describe the plethora of “warm Neptunes” turned up by the Kepler space telescope, the researchers suggest online May 11 at arXiv.org.
A shroud of helium could explain the strange chemistry of GJ 436b, where researchers see no trace of the hydrogen-bearing methane that they expected. Astronomers have yet to determine, however, if the planet is ruled by a race of squeaky-voiced balloon suppliers.
https://www.sciencenews.o(...)be-surrounded-helium
No hydrogen found around Neptune-sized planet
By Christopher Crockett 3:30pm, June 21, 2015
The party balloon industry could make a killing on an exoplanet such as GJ 436b, a broiling Neptune-sized world whose atmosphere might contain mostly helium. No such planet orbits our sun, but helium planets might be common throughout the galaxy, researchers say.
Hydrogen dominates the skies over the giant planets Jupiter, Saturn, Neptune and Uranus. But if those planets were closer to the sun, the hydrogen would bake off and leave behind helium, Renyu Hu, an astrophysicist at the Jet Propulsion Laboratory in Pasadena, Calif., and colleagues suggest. Such a scenario could describe the plethora of “warm Neptunes” turned up by the Kepler space telescope, the researchers suggest online May 11 at arXiv.org.
A shroud of helium could explain the strange chemistry of GJ 436b, where researchers see no trace of the hydrogen-bearing methane that they expected. Astronomers have yet to determine, however, if the planet is ruled by a race of squeaky-voiced balloon suppliers.
https://www.sciencenews.o(...)be-surrounded-helium
“The fundamental cause of the trouble in the modern world today is that the stupid are cocksure while the intelligent are full of doubt.”— Bertrand Russell
NIEUWE TECHNIEK GEBRUIKT OM EXOPLATEN TE VINDEN
Geschreven door Tim Kraaijvanger op 23 juni 2015 om 19:04 uur
Astronomen hebben een nieuwe techniek toegepast om een foto te maken van een exoplaneet. De exoplaneet bevindt zich vlak naast zijn moederster.
Tot nu toe zijn er bijna 2000 exoplaneten gevonden, alleen zijn wetenschappers er niet in geslaagd om veel planeten op de gevoelige plaat vast te leggen. Dit komt omdat exoplaneten vaak indirect worden gevonden, bijvoorbeeld omdat er sprake is van een klein dipje in het sterrenlicht of omdat het spectrum van de ster verandert.
De vector Apodizing Phase Plate (vector-APP)-coronagraaf die vorig jaar is geïnstalleerd op de 6,5 meter Magellan Clay-telescoop in Chili kan wel foto’s maken van exoplaneet. Deze coronograaf filtert het sterrenlicht weg, terwijl licht van de exoplaneet wordt doorgelaten. Dit wordt gerealiseerd door een geavanceerde vloeibaar-kristaltechniek, waarbij twee foto’s van een ster worden gemaakt. Er ontstaan donkere D-vormige ‘gaten’ in de halo rond de ster, waardoor onderzoekers in de omgeving exoplaneten kunnen vinden.
“Toen we het eerste plaatje in de controlekamer van de telescoop zagen, wisten we dat we beet hadden,” zegt de Leidse promovendus Gilles Otten, die de resultaten presenteerde tijdens een conferentie in Montreal. Ook de Leidse astronoom Frans Snik is enthousiast. “Na de hele ontwikkel- en laboratoriumtestfase was het echt fantastisch om meteen tijdens de eerste waarneemnacht te zien dat onze nieuwe benadering perfect werkt. We zetten onze nieuwe coronagraaf nu dus vol in om nieuwe exoplaneten te ontdekken.”
De geavanceerde vloeibaar kristal-technologie maakt het ook mogelijk donkere ‘gaten’ te tonen die het complete gebied van 360 graden rond de centrale ster bedekken. Boven dit artikel is een testopname zichtbaar van de ster Beta Centauri, waarop de begeleider Beta Centauri B duidelijk zichtbaar is. Met traditionele technologie is dit niet mogelijk.
http://www.scientias.nl/n(...)oplaneten-te-vinden/
Geschreven door Tim Kraaijvanger op 23 juni 2015 om 19:04 uur
Astronomen hebben een nieuwe techniek toegepast om een foto te maken van een exoplaneet. De exoplaneet bevindt zich vlak naast zijn moederster.
Tot nu toe zijn er bijna 2000 exoplaneten gevonden, alleen zijn wetenschappers er niet in geslaagd om veel planeten op de gevoelige plaat vast te leggen. Dit komt omdat exoplaneten vaak indirect worden gevonden, bijvoorbeeld omdat er sprake is van een klein dipje in het sterrenlicht of omdat het spectrum van de ster verandert.
De vector Apodizing Phase Plate (vector-APP)-coronagraaf die vorig jaar is geïnstalleerd op de 6,5 meter Magellan Clay-telescoop in Chili kan wel foto’s maken van exoplaneet. Deze coronograaf filtert het sterrenlicht weg, terwijl licht van de exoplaneet wordt doorgelaten. Dit wordt gerealiseerd door een geavanceerde vloeibaar-kristaltechniek, waarbij twee foto’s van een ster worden gemaakt. Er ontstaan donkere D-vormige ‘gaten’ in de halo rond de ster, waardoor onderzoekers in de omgeving exoplaneten kunnen vinden.
“Toen we het eerste plaatje in de controlekamer van de telescoop zagen, wisten we dat we beet hadden,” zegt de Leidse promovendus Gilles Otten, die de resultaten presenteerde tijdens een conferentie in Montreal. Ook de Leidse astronoom Frans Snik is enthousiast. “Na de hele ontwikkel- en laboratoriumtestfase was het echt fantastisch om meteen tijdens de eerste waarneemnacht te zien dat onze nieuwe benadering perfect werkt. We zetten onze nieuwe coronagraaf nu dus vol in om nieuwe exoplaneten te ontdekken.”
De geavanceerde vloeibaar kristal-technologie maakt het ook mogelijk donkere ‘gaten’ te tonen die het complete gebied van 360 graden rond de centrale ster bedekken. Boven dit artikel is een testopname zichtbaar van de ster Beta Centauri, waarop de begeleider Beta Centauri B duidelijk zichtbaar is. Met traditionele technologie is dit niet mogelijk.
http://www.scientias.nl/n(...)oplaneten-te-vinden/
“The fundamental cause of the trouble in the modern world today is that the stupid are cocksure while the intelligent are full of doubt.”— Bertrand Russell
24-06-2015
Exoplaneet GJ 536b vertoont komeetachtige staart
Artist’s impression van de exoplaneet GJ 436b die, onder invloed van de intense straling van zijn moederster, veel gas verliest. Het tweetal is 33 lichtjaar verwijderd van de aarde. (Mark Garlick/University of Warwick)
Waarnemingen met de Hubble-ruimtetelescoop en de röntgensatelliet Chandra laten zien dat de atmosfeer van de hete exoplaneet GJ 536b aan het ‘verdampen’ is. Hierdoor heeft zich een lange, komeetachtige staart achter de planeet gevormd (Nature, 25 juni).
GJ 536b, een planeet van het formaat Neptunus, draait op een afstand van minder dan 5 miljoen kilometer om een rode dwergster. Vanaf de aarde gezien beweegt de planeet daarbij eens in de 63 uur voor zijn ster langs.
Dat de atmosferen van planeten in zulke krappe omloopbanen te lijden hebben onder de intense straling van de centrale ster, werd al langer vermoed. Maar tot nu toe ontbrak het aan betrouwbare metingen van de hoeveelheid gas die daarbij ontsnapt.
Uit de nieuwe waarnemingen blijkt dat steeds als GJ 536b voor zijn ster langs schuift, het ultraviolette licht van de ster voor ongeveer de helft wordt geabsorbeerd door een grote wolk van waterstofgas. Berekeningen wijzen uit dat er per seconde ongeveer 1000 ton waterstof uit de atmosfeer van de planeet verdwijnt.
Dat lijkt heel veel, maar in dit tempo verliest de planeet in een miljard jaar slechts 0,1% van zijn atmosfeer. Vermoed wordt wel dat het verdampingsproces bij andere exoplaneten veel harder kan toeslaan.
(allesoversterrenkunde)
Exoplaneet GJ 536b vertoont komeetachtige staart
Artist’s impression van de exoplaneet GJ 436b die, onder invloed van de intense straling van zijn moederster, veel gas verliest. Het tweetal is 33 lichtjaar verwijderd van de aarde. (Mark Garlick/University of Warwick)
Waarnemingen met de Hubble-ruimtetelescoop en de röntgensatelliet Chandra laten zien dat de atmosfeer van de hete exoplaneet GJ 536b aan het ‘verdampen’ is. Hierdoor heeft zich een lange, komeetachtige staart achter de planeet gevormd (Nature, 25 juni).
GJ 536b, een planeet van het formaat Neptunus, draait op een afstand van minder dan 5 miljoen kilometer om een rode dwergster. Vanaf de aarde gezien beweegt de planeet daarbij eens in de 63 uur voor zijn ster langs.
Dat de atmosferen van planeten in zulke krappe omloopbanen te lijden hebben onder de intense straling van de centrale ster, werd al langer vermoed. Maar tot nu toe ontbrak het aan betrouwbare metingen van de hoeveelheid gas die daarbij ontsnapt.
Uit de nieuwe waarnemingen blijkt dat steeds als GJ 536b voor zijn ster langs schuift, het ultraviolette licht van de ster voor ongeveer de helft wordt geabsorbeerd door een grote wolk van waterstofgas. Berekeningen wijzen uit dat er per seconde ongeveer 1000 ton waterstof uit de atmosfeer van de planeet verdwijnt.
Dat lijkt heel veel, maar in dit tempo verliest de planeet in een miljard jaar slechts 0,1% van zijn atmosfeer. Vermoed wordt wel dat het verdampingsproces bij andere exoplaneten veel harder kan toeslaan.
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
18-06-2015
Eerste exoplaneet kleiner dan de aarde gewogen en gemeten
Wetenschappers hebben de grootte en het gewicht vastgesteld van Kepler-138b. Het is de eerste exoplaneet kleiner dan de aarde die astronomen wogen en maten.
Kepler-138b draait om een kleine ster op een afstand van 200 lichtjaar van de aarde. De moederster – Kepler-138 – is 30% koeler en twee keer zo klein als de zon. Om deze ster draaien meerdere planeten, zoals Kepler-138c en Kepler-138d. Kepler-138b is de binnenste exoplaneet. Deze buitenaardse wereld is even groot als de planeet Mars en tien keer zo licht als de aarde. Kepler-138c en Kepler-138d zijn iets groter dan de aarde.
Astronomen slaagden erin om de drie exoplaneten te wegen, omdat de drie hemellichamen invloed uitoefenen op elkaar. Kepler-138b heeft een bepaalde snelheid waarmee de planeet om de moederster raast, maar de andere exoplaneten versnellen of vertragen Kepler-138b. Door deze veranderingen te analyseren, kunnen wetenschappers precies achterhalen hoe zwaar de exoplaneten zijn.
Maar hoe weten astronomen hoe groot een exoplaneet is? Ook daarvoor kennen zij een trucje. Iedere keer als een planeet voor de ster langs gaat, wordt een deel van het sterrenlicht geblokkeerd. Astronomen kunnen op die manier de grootte van een exoplaneet vaststellen.
Helaas kunnen we niet verhuizen naar één van deze exoplaneten. Alledrie draaien ze te dicht om hun moederster, waardoor het voor aardbewoners te heet onder de voeten is. Het is er te warm voor vloeibaar water.
(scientias.nl)
Eerste exoplaneet kleiner dan de aarde gewogen en gemeten
Wetenschappers hebben de grootte en het gewicht vastgesteld van Kepler-138b. Het is de eerste exoplaneet kleiner dan de aarde die astronomen wogen en maten.
Kepler-138b draait om een kleine ster op een afstand van 200 lichtjaar van de aarde. De moederster – Kepler-138 – is 30% koeler en twee keer zo klein als de zon. Om deze ster draaien meerdere planeten, zoals Kepler-138c en Kepler-138d. Kepler-138b is de binnenste exoplaneet. Deze buitenaardse wereld is even groot als de planeet Mars en tien keer zo licht als de aarde. Kepler-138c en Kepler-138d zijn iets groter dan de aarde.
Astronomen slaagden erin om de drie exoplaneten te wegen, omdat de drie hemellichamen invloed uitoefenen op elkaar. Kepler-138b heeft een bepaalde snelheid waarmee de planeet om de moederster raast, maar de andere exoplaneten versnellen of vertragen Kepler-138b. Door deze veranderingen te analyseren, kunnen wetenschappers precies achterhalen hoe zwaar de exoplaneten zijn.
Maar hoe weten astronomen hoe groot een exoplaneet is? Ook daarvoor kennen zij een trucje. Iedere keer als een planeet voor de ster langs gaat, wordt een deel van het sterrenlicht geblokkeerd. Astronomen kunnen op die manier de grootte van een exoplaneet vaststellen.
Helaas kunnen we niet verhuizen naar één van deze exoplaneten. Alledrie draaien ze te dicht om hun moederster, waardoor het voor aardbewoners te heet onder de voeten is. Het is er te warm voor vloeibaar water.
(scientias.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
19-06-2015
Water rondom komeet 67P in kaart gebracht
Het MIRO-instrument van de Rosetta-ruimtesonde heeft een kaart gemaakt van water rondom komeet 67P. De kaart laat zien dat het water niet gelijk verdeeld is.
Zo bevat de nevelige wolk van gas om de kern van de komeet veel water, vooral aan de dagkant van 67P. Er is minder water te vinden boven de nachtkant van de komeet. Vooral het gebied boven de zuidpool bevat weinig water, zoals te zien is op de kaart bovenaan dit artikel.
“Het gebied net boven de nek heeft de hoogste waterdichtheid”, vertelt onderzoeker Nicolas Biver van het LESIA-Observatoire de Paris. “Dit is de regio nabij de noordpool van de komeet. Hier is de hoeveelheid water twee magnitudes hoger dan op andere plekken in de coma.”
Dankzij deze kaart kunnen wetenschappers beter bepalen hoe water circuleert in de ijle atmosfeer boven het oppervlak van komeet 67P. De tijdelijke atmosfeer bestaat namelijk uit deeltjes die los zijn gekomen van de komeet. De metingen zijn verricht op 7 september 2014, toen de Rosetta-ruimtesonde 58 kilometer van het centrum van de komeet verwijderd was. Het scannen duurde in totaal vier uur, waarbij 201 verschillende punten werden gecontroleerd.
(scientias.nl)
Water rondom komeet 67P in kaart gebracht
Het MIRO-instrument van de Rosetta-ruimtesonde heeft een kaart gemaakt van water rondom komeet 67P. De kaart laat zien dat het water niet gelijk verdeeld is.
Zo bevat de nevelige wolk van gas om de kern van de komeet veel water, vooral aan de dagkant van 67P. Er is minder water te vinden boven de nachtkant van de komeet. Vooral het gebied boven de zuidpool bevat weinig water, zoals te zien is op de kaart bovenaan dit artikel.
“Het gebied net boven de nek heeft de hoogste waterdichtheid”, vertelt onderzoeker Nicolas Biver van het LESIA-Observatoire de Paris. “Dit is de regio nabij de noordpool van de komeet. Hier is de hoeveelheid water twee magnitudes hoger dan op andere plekken in de coma.”
Dankzij deze kaart kunnen wetenschappers beter bepalen hoe water circuleert in de ijle atmosfeer boven het oppervlak van komeet 67P. De tijdelijke atmosfeer bestaat namelijk uit deeltjes die los zijn gekomen van de komeet. De metingen zijn verricht op 7 september 2014, toen de Rosetta-ruimtesonde 58 kilometer van het centrum van de komeet verwijderd was. Het scannen duurde in totaal vier uur, waarbij 201 verschillende punten werden gecontroleerd.
(scientias.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
02-07-2015
Leidse astronomen zien jongste exoplaneet ooit
Nederlandse en Zwitserse astronomen hebben een protoplaneet gevonden bij een ster. Zij kunnen zien hoe de jonge gasplaneet zich vormt.
De protoplaneet draait om de piepjonge ster HD 100546b. Deze ster is pas vijf tot tien miljoen jaar oud en is slechts 335 lichtjaar verwijderd van de aarde. De ster bevindt zich in het sterrenbeeld Vlieg, dat alleen op het zuidelijk halfrond te zien is.
Fomalhaut b is de allereerste exoplaneet die op de gevoelige plaat is vastgelegd. De exoplaneet is in 2004 voor het eerst gefotografeerd, al werd het object pas jaren later gevonden.
De sterrenkundigen gebruikten de Very Large Telescope om in te zoomen op dit exo-zonnestelsel. Aan deze telescoop werd een in Leiden gemaakt instrument gekoppeld, namelijk een coronograaf. “Onze APP-coronograaf filtert het sterlicht weg en laat zien dat de protoplaneet om zijn ster draait”, zegt Matthew Kenworthy van de Leidse Sterrewacht.
De coronograaf werkt op dit moment alleen bij licht van een specifieke golflengte. De Leidse onderzoekers testen momenteel nieuwe instrumenten, die meerdere golflengten tegelijkertijd kunnen waarnemen. Deze instrumenten zijn bedoeld voor de nieuwe generatie supertelescopen.
Er zijn al vaker jonge planeten bij jonge sterren gevonden, maar de nu gevonden exoplaneet lijkt de jongste ooit te zijn. Dit concluderen de wetenschappers op basis van de stofschijf, die om de ster draait. Zo bevat de stofschijf weinig gaten, wat betekent dat er nog weinig activiteit is geweest.
(scientias.nl)
Leidse astronomen zien jongste exoplaneet ooit
Nederlandse en Zwitserse astronomen hebben een protoplaneet gevonden bij een ster. Zij kunnen zien hoe de jonge gasplaneet zich vormt.
De protoplaneet draait om de piepjonge ster HD 100546b. Deze ster is pas vijf tot tien miljoen jaar oud en is slechts 335 lichtjaar verwijderd van de aarde. De ster bevindt zich in het sterrenbeeld Vlieg, dat alleen op het zuidelijk halfrond te zien is.
Fomalhaut b is de allereerste exoplaneet die op de gevoelige plaat is vastgelegd. De exoplaneet is in 2004 voor het eerst gefotografeerd, al werd het object pas jaren later gevonden.
De sterrenkundigen gebruikten de Very Large Telescope om in te zoomen op dit exo-zonnestelsel. Aan deze telescoop werd een in Leiden gemaakt instrument gekoppeld, namelijk een coronograaf. “Onze APP-coronograaf filtert het sterlicht weg en laat zien dat de protoplaneet om zijn ster draait”, zegt Matthew Kenworthy van de Leidse Sterrewacht.
De coronograaf werkt op dit moment alleen bij licht van een specifieke golflengte. De Leidse onderzoekers testen momenteel nieuwe instrumenten, die meerdere golflengten tegelijkertijd kunnen waarnemen. Deze instrumenten zijn bedoeld voor de nieuwe generatie supertelescopen.
Er zijn al vaker jonge planeten bij jonge sterren gevonden, maar de nu gevonden exoplaneet lijkt de jongste ooit te zijn. Dit concluderen de wetenschappers op basis van de stofschijf, die om de ster draait. Zo bevat de stofschijf weinig gaten, wat betekent dat er nog weinig activiteit is geweest.
(scientias.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
“The fundamental cause of the trouble in the modern world today is that the stupid are cocksure while the intelligent are full of doubt.”— Bertrand Russell
15-07-2015
Is dit een exacte kopie van ons eigen zonnestelsel?
Geschreven door Tim Kraaijvanger op 15 juli 2015 om 16:00 uur
Een internationaal team van astronomen heeft de tweelingbroer van Jupiter gevonden. Niet alleen lijkt deze exoplaneet op de grootste planeet van ons zonnestelsel; ook draait de tweelingbroer op dezelfde afstand om een zonachtige ster.
De nieuwe exoplaneet draait om de ster HIP 11915. Deze ster is ongeveer even oud als de zon. Daarnaast is de ster qua samenstelling en massa identiek aan onze moederster.
Het is voor het eerst dat astronomen een combinatie van een ster en een planeet zien die overeenkomt met het duo zon-Jupiter. Is dit systeem een exacte kopie van ons eigen zonnestelsel? Misschien wel. “De zoektocht naar een tweede aarde en een tweede zonnestelsel is één van de spannendste ondernemingen in de astronomie”, vertelt onderzoeker Jorge Melendez van de universiteit van São Paulo. “We zijn heel blij dat we deel uitmaken van dit baanbrekende onderzoek.”
De chemische signatuur van onze zon is mogelijk beïnvloed door de aanwezigheid van rotsachtige planeten in het zonnestelsel. Dit wijst erop dat ook rond HIP 11915 mogelijk rotsachtige planeten cirkelen. Daarnaast vermoeden astronomen dat de huidige ordening van planeten in ons zonnestelsel te danken is aan Jupiter en zijn zwaartekrachtsinvloed. De ontdekking van een evenbeeld van Jupiter zou dus wel eens een belangrijke mijlpaal kunnen zijn in de zoektocht naar een planetenstelsel dat op het onze lijkt. Dit maakt HIP 11915 één van de meest veelbelovende kandidaten voor het huisvesten van een zogenoemd ‘zonnestelsel 2.0′. “Na een twintig jaar durende jacht beginnen we eindelijk grote gasplaneten met lange omlooptijden – zoals in ons eigen zonnestelsel – te ontdekken”, vertelt hoofdauteur Megan Bedell van de universiteit van Chicago. “Dit is een spannend teken dat er andere zonnestelsels op ontdekking wachten.”
De tweelingbroer van Jupiter is ontdekt met behulp van de 3,6-meter ESO-telescoop van de sterrenwacht op La Silla in Chili. Onderzoekers gebruikten het HARPS-instrument. Dankzij dit instrument vonden astronomen onlangs 500 kometen rondom een jonge ster. Ook zagen zij voor het eerst het spectrum van een exoplaneet in zichtbaar licht.
(scientias.nl)
Is dit een exacte kopie van ons eigen zonnestelsel?
Geschreven door Tim Kraaijvanger op 15 juli 2015 om 16:00 uur
Een internationaal team van astronomen heeft de tweelingbroer van Jupiter gevonden. Niet alleen lijkt deze exoplaneet op de grootste planeet van ons zonnestelsel; ook draait de tweelingbroer op dezelfde afstand om een zonachtige ster.
De nieuwe exoplaneet draait om de ster HIP 11915. Deze ster is ongeveer even oud als de zon. Daarnaast is de ster qua samenstelling en massa identiek aan onze moederster.
Het is voor het eerst dat astronomen een combinatie van een ster en een planeet zien die overeenkomt met het duo zon-Jupiter. Is dit systeem een exacte kopie van ons eigen zonnestelsel? Misschien wel. “De zoektocht naar een tweede aarde en een tweede zonnestelsel is één van de spannendste ondernemingen in de astronomie”, vertelt onderzoeker Jorge Melendez van de universiteit van São Paulo. “We zijn heel blij dat we deel uitmaken van dit baanbrekende onderzoek.”
De chemische signatuur van onze zon is mogelijk beïnvloed door de aanwezigheid van rotsachtige planeten in het zonnestelsel. Dit wijst erop dat ook rond HIP 11915 mogelijk rotsachtige planeten cirkelen. Daarnaast vermoeden astronomen dat de huidige ordening van planeten in ons zonnestelsel te danken is aan Jupiter en zijn zwaartekrachtsinvloed. De ontdekking van een evenbeeld van Jupiter zou dus wel eens een belangrijke mijlpaal kunnen zijn in de zoektocht naar een planetenstelsel dat op het onze lijkt. Dit maakt HIP 11915 één van de meest veelbelovende kandidaten voor het huisvesten van een zogenoemd ‘zonnestelsel 2.0′. “Na een twintig jaar durende jacht beginnen we eindelijk grote gasplaneten met lange omlooptijden – zoals in ons eigen zonnestelsel – te ontdekken”, vertelt hoofdauteur Megan Bedell van de universiteit van Chicago. “Dit is een spannend teken dat er andere zonnestelsels op ontdekking wachten.”
De tweelingbroer van Jupiter is ontdekt met behulp van de 3,6-meter ESO-telescoop van de sterrenwacht op La Silla in Chili. Onderzoekers gebruikten het HARPS-instrument. Dankzij dit instrument vonden astronomen onlangs 500 kometen rondom een jonge ster. Ook zagen zij voor het eerst het spectrum van een exoplaneet in zichtbaar licht.
(scientias.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
20-07-2015
Bewoonbaarheid van planeten mede bepaald door samenstelling
van een aarde-achtige exoplaneet De bewoonbaarheid van een aardeachtige exoplaneet wordt niet alleen bepaald door de afstand van de planeet tot zijn moederster, maar ook door de samenstelling. Dat concluderen onderzoekers van de Universiteit van Californië in Santa Barbara op basis van nieuwe modelberekeningen.
Tot ca. tien jaar geleden werd aangenomen dat de samenstelling van de aarde vergelijkbaar zou zijn met die van zogeheten chondrieten (ee bepaald type steenmeteorieten) - de aardse planeten zijn immers uit zulke kleine brokstukken samengeklonterd. Later bleek echter dat de samenstelling van de aarde in bepaalde opzichten toch afwijkt van die van chondrieten.
Een nieuw model, opgesteld door de Californische aardwetenschappers, gaat er nu vanuit dat de aarde minder radioactieve elementen (uranium, thorium en kalium) bevat dan tot dusver werd aangenomen. Recente berekeningen, vandaag gepubliceerd in Nature Geoscience, laten zien dat het nieuwe model wél leidt tot het ontstaan van plaattektoniek, terwijl de aarde in het 'oude' model géén plaattektoniek zou vertonen, vanwege een te grote warmteproductie.
Plaattektoniek werkt als een soort planetaire thermostaat, en speelt een belangrijke rol bij het bewoonbaar houden van een planeet zoals de aarde. De onderzoekers concluderen dan ook dat bij het beoordelen van de bewoonbaarheid van aardeachtige exoplaneten niet alleen gekeken moet worden naar de afstand tot hun moederster, maar ook naar de samenstelling.
(allesoversterrenkunde)
Bewoonbaarheid van planeten mede bepaald door samenstelling
van een aarde-achtige exoplaneet De bewoonbaarheid van een aardeachtige exoplaneet wordt niet alleen bepaald door de afstand van de planeet tot zijn moederster, maar ook door de samenstelling. Dat concluderen onderzoekers van de Universiteit van Californië in Santa Barbara op basis van nieuwe modelberekeningen.
Tot ca. tien jaar geleden werd aangenomen dat de samenstelling van de aarde vergelijkbaar zou zijn met die van zogeheten chondrieten (ee bepaald type steenmeteorieten) - de aardse planeten zijn immers uit zulke kleine brokstukken samengeklonterd. Later bleek echter dat de samenstelling van de aarde in bepaalde opzichten toch afwijkt van die van chondrieten.
Een nieuw model, opgesteld door de Californische aardwetenschappers, gaat er nu vanuit dat de aarde minder radioactieve elementen (uranium, thorium en kalium) bevat dan tot dusver werd aangenomen. Recente berekeningen, vandaag gepubliceerd in Nature Geoscience, laten zien dat het nieuwe model wél leidt tot het ontstaan van plaattektoniek, terwijl de aarde in het 'oude' model géén plaattektoniek zou vertonen, vanwege een te grote warmteproductie.
Plaattektoniek werkt als een soort planetaire thermostaat, en speelt een belangrijke rol bij het bewoonbaar houden van een planeet zoals de aarde. De onderzoekers concluderen dan ook dat bij het beoordelen van de bewoonbaarheid van aardeachtige exoplaneten niet alleen gekeken moet worden naar de afstand tot hun moederster, maar ook naar de samenstelling.
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
NASA's making a big exoplanet announcement this week, watch it live!
NASA has had a pretty big month already, but apparently the US space agency's not done yet. The Ames Research Centre team has just revealed that they'll be making a big announcement on Thursday at 4pm UTC (9am PDT on Thursday, or 2am AEST on Friday) about the exoplanet-hunting Kepler mission. And speculation is already running wild that they may be about to announce the discovery of a new Earth-like planet in the habitable zone of a star... in other words, a potential new home for humanity (or prime spot to look for extraterrestiral life).
http://www.sciencealert.c(...)-s-how-to-watch-live
NASA has had a pretty big month already, but apparently the US space agency's not done yet. The Ames Research Centre team has just revealed that they'll be making a big announcement on Thursday at 4pm UTC (9am PDT on Thursday, or 2am AEST on Friday) about the exoplanet-hunting Kepler mission. And speculation is already running wild that they may be about to announce the discovery of a new Earth-like planet in the habitable zone of a star... in other words, a potential new home for humanity (or prime spot to look for extraterrestiral life).
http://www.sciencealert.c(...)-s-how-to-watch-live
“The fundamental cause of the trouble in the modern world today is that the stupid are cocksure while the intelligent are full of doubt.”— Bertrand Russell
