abonnement bol.com Unibet Coolblue
pi_145485938
09-10-2014

Hubble-telescoop maakt ‘weerkaart’ van exoplaneet


Deze illustratie laat zien hoe de temperatuur in de atmosfeer van planeet WASP-43b varieert met de lengtegraad. De donkere strook aan de nachtkant is het ‘koelst’. (NASA, ESA, Z. Levay (STScI))

Een team astronomen heeft met behulp van de Hubble-ruimtetelescoop de temperatuur van de atmosfeer van een exoplaneet in kaart gebracht. Ook is de hoeveelheid waterdamp in de planeetatmosfeer gemeten (Science Express, 9 oktober).

De onderzochte planeet, die WASP-43b heet, is een zogeheten hete jupiter. Hij is ongeveer net zo groot, maar tegelijkertijd tweemaal zo zwaar, als de grootste planeet van ons zonnestelsel. De afstand tussen de planeet en zijn moederster is dermate klein – slechts twee miljoen kilometer – dat WASP-43b, gedwongen door de sterke getijkrachten, steeds met dezelfde kant naar de ster is gericht.

De astronomen hebben heel nauwkeurig gekeken naar de manier waarop het licht van de moederster door de atmosfeer van de planeet wordt ‘gefilterd’ en het zwakke schijnsel onderzocht dat van de planeet zelf afkomstig is. Door dit te doen op momenten dat de planeet zich in verschillende punten van zijn omloopbaan bevond, kon worden vastgesteld hoe temperatuur van zijn atmosfeer varieert met de lengtegraad.

Uit de Hubble-waarnemingen blijkt dat de temperatuur aan de zonkant van de planeet oploopt tot 1500 °C. Aan de nachtkant is het met 500 °C relatief koel. Door dit grote temperatuurverschil ontstaan sterke luchtstromingen, waarbij windsnelheden optreden die in de buurt van de geluidssnelheid komen.

Ook is vastgesteld dat WASP-43b maar heel weinig licht van zijn ster weerkaatst. Dat wijst erop dat er in zijn atmosfeer geen wolken te vinden zijn. Dat laat zich gemakkelijk verklaren: de extreem hoge temperaturen in de atmosfeer voorkomen dat de aanwezige waterdamp tot druppeltjes condenseert. (EE)

(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
pi_145633622
16-10-2014

Eerste Uranus-achtige exoplaneet gevonden



Wetenschappers hebben op een afstand van 25.000 lichtjaar van de aarde een exoplaneet gevonden, die op de gasplaneet Uranus lijkt. De exoplaneet heeft dezelfde afstand tot zijn moederster als Uranus tot de zon.

Astronomen hebben de Chileense Warsaw-telescoop gebruikt om de exoplaneet te ontdekken. Het onderzoek wordt beschreven in een artikel in het wetenschappelijke journaal The Astrophysical Journal.

Het is de eerste Uranus-achtige exoplaneet die ooit gevonden is. Soortgelijke exoplaneten zijn lastig te ontdekken, omdat ze op een grote afstand van hun moederster verwijderd zijn. Met deze Uranus-achtige exoplaneet hadden wetenschappers geluk. Omdat dit hemellichaam deel uitmaakt van een dubbelstersysteem, konden wetenschappers de ene ster als zwaartekrachtlens gebruiken. Deze methode wordt gravitationele microlensing genoemd.

WAAROM IS URANUS BLAUW?
De bovenste atmosfeer van Uranus bestaat uit waterstof, helium en methaan. Methaan absorbeert rood licht van de zon, maar reflecteert blauw licht. Vandaar dat Uranus een blauwgroene gloed heeft.
Gravitationele microlensing
Hoe werkt dit precies? Bij gravitationele microlensing maken onderzoekers handig gebruik van een ster die op één lijn staat tussen de aarde en de achterliggende ster. De ster op de voorgrond doet dienst als vergrootglas om het licht van de achterliggende ster helderder te maken. Door het spectrum van het licht heel nauwgezet te bestuderen, kunnen exoplaneten gevonden worden. Toevallig bevond de Uranus-achtige exoplaneet zich net voor de moederster, waardoor de planeet werd gedetecteerd.

Verschoppelingen
“We kunnen koude ijsgiganten als Neptunus en Uranus alleen maar vinden met deze techniek”, vertelt professor Andrew Gould van de Ohio State universiteit. Gould en zijn collega’s hopen dat deze vondst meer vertelt over het feit waarom planeten als Uranus en Neptunus zo ver verwijderd zijn van de zon. “Eén theorie is dat deze planeten dichtbij de zon zijn gevormd, maar in een later stadium door Jupiter en Saturnus naar buiten zijn geworpen.”

Nog weinig bekend
De afstand van Uranus tot de zon is ruwweg 20 astronomische eenheden (oftewel 20 keer de afstand aarde – zon). De Uranus-achtige exoplaneet is 18 AE verwijderd van zijn moederster. Daar houden voorlopig alle gelijkenissen op. De Uranus-achtige exoplaneet is namelijk vier keer zwaarder dan Uranus. Daarnaast weten onderzoekers niet wat de samenstelling van de planeet is. Bestaat de exoplaneet – net als Uranus – uit waterstof, helium en methaanijs? Wellicht…

(scientias.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
pi_146358088
30-10-2014

Exoplaneet houdt zich niet aan ‘dienstregeling’


Astronomen van Yale University en burgerwetenschappers van Planet Hunters hebben een planeet opgespoord een onregelmatige baanbeweging vertoont. (Michael S. Helfenbein)

Astronomen van Yale University en het Planet Hunters-programma hebben een planeet opgespoord die met een punctualiteitsprobleem kampt. De planeet, die de aanduiding PH3c heeft gekregen, bevindt zich op 2300 lichtjaar van de aarde en heeft een atmosfeer die veel waterstof en helium bevat (The Astrophysical Journal, 29 oktober).

PH3c schuift vanaf de aarde gezien tijdens elke omloop voor zijn moederster langs. Doorgaans gebeurt zoiets met grote regelmaat. Maar de omlooptijd van deze planeet laat variaties in de orde van uren zien. Door dit onregelmatige gedrag ontsnapte hij bijna aan zijn detectie. De computerprogramma’s waarmee het helderheidsgedrag van sterren worden geanalyseerd herkennen namelijk alleen regelmatige ‘helderheidsdipjes’.

Dat PH3c alsnog werd opgespoord is te danken aan Planet Hunters, een zoekprogramma dat wordt uitgevoerd door 300.000 vrijwillige ‘burgerwetenschappers’. Zij bekijken de helderheidsgrafiekjes die zijn aangeleverd door de Kepler-satelliet met iets andere ogen, wat soms onverwachte resultaten oplevert.

Het vreemde gedrag van PH3c is overigens goed verklaarbaar. Hij maakt deel uit van een stelsel dat uit minstens drie planeten bestaat. De onderlinge zwaartekrachtsinteracties tussen de drie planeten resulteren in enigszins onregelmatige baanbewegingen. (EE)

(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
pi_146393930
06-11-2014

Europese satelliet Gaia kan tienduizenden planeten ontdekken



De recent gelanceerde satelliet Gaia kan de komende jaren 21.000 exoplaneten gaan ontdekken. En wanneer de missie nog eens met vijf jaar verlengd wordt, kunnen dat er zelfs 70.000 zijn. Dat voorspellen onderzoekers.

Dat zijn enorme aantallen. Zeker als je bedenkt dat het ontdekken van nieuwe planeten niet Gaia’s belangrijkste missiedoel is. De satelliet – gebouwd door ESA en in december vorig jaar gelanceerd – moet de beweging, fysieke kenmerken en afstand tot de aarde en afstand tot andere sterren van ongeveer één miljard hemellichamen (voornamelijk sterren) met ongeëvenaarde precisie vaststellen. De satelliet kan ook planeten detecteren. En wel door vast te stellen hoe sterren door toedoen van de planeet die eromheen cirkelt ‘wiebelen’.

Onderzoekers van de universiteit van Princeton hebben nu berekend dat de satelliet – ondanks dat het ontdekken van planeten slechts een belangrijke bijzaak voor Gaia is – tienduizenden planeten kan ontdekken. Die aantallen zijn leuk. Maar nog interessanter zijn de soorten planeten die Gaia kan detecteren. Veel van de planeten die Gaia gaat ontdekken zijn momenteel moeilijk te detecteren of heel zeldzaam. Denk bijvoorbeeld aan planeten ter grootte van Jupiter die rond rode dwergen cirkelen. Naar schatting zijn er in onze Melkweg slechts 25 tot 50 van. En Gaia kan ze vinden.

“Het draait niet alleen om de getallen,” benadrukt onderzoeker Michael Perryman. “Elk van deze planeten zal specifieke details met zich meebrengen en velen zullen elk op hun eigen manier heel interessant zijn. Als je kijkt naar de planeten die tot op heden ontdekt zijn, dan zie je dat ze een specifiek deel van de ruimte bezetten. Gaia zal niet alleen een lange lijst van planeten ontdekken, maar ook in een gebied dat nog niet eerder grondig verkend is.” Uiteindelijk zullen we dankzij Gaia onder meer een accurater beeld krijgen van hoeveel planeten en planetaire systemen er zijn en hoe ze in onze Melkweg gepositioneerd zijn.

(scientias.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
pi_146563935
11-11-2014

Computersimulaties voorspellen bestaan van 'dubbelplaneten'


Illustratie van een aardeachtige dubbelplaneet. (Wikimedia Commons)

Uit gedetailleerde simulaties, uitgevoerd met grote supercomputers, blijkt dat er in een jong planetenstelsel ook aardeachtige dubbelplaneten kunnen ontstaan: twee planeten die op kleine onderinge afstand om elkaar heen draaien. De resultaten worden deze week gepresenteerd op de 46ste bijeenkomst van de Division for Planetary Sciences van de American Astronomical Society in Tucson, Arizona.

Planeten ontstaan door samenklonteren en versmelten van kleinere en grotere brokstukken. Uiteindelijk kunnen forse protoplaneten met elkaar in botsing komen. Bij zo'n botsing tussen de pasgevormde aarde en een protoplaneet ter grootte van Mars is naar men aanneemt onze maan gevormd. Ook Charon, de grote maan van Pluto, zou ontstaan kunnen zijn in de nasleep van een botsing.

Waneer de twee hemellichamen elkaar echter met veel geringere snelheid naderen, kunnen ze bewegingsenergie verliezen door de wederzijdse getijdenwerking, en in een baan om elkaar heen terecht komen. Er ontstaat dan een echte dubbelplaneet, waarbij de twee hemellichamen vergelijkbare afmetingen en massa's hebben. Dubbelplaneten in andere planetenstelsels zijn tot op heden nog niet ontdekt. (GS)

(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
  donderdag 13 november 2014 @ 18:22:21 #206
172669 Papierversnipperaar
Cafeïne is ook maar een drug.
pi_146619499
quote:
0s.gif Op woensdag 12 november 2014 09:23 schreef ExperimentalFrentalMental het volgende:
11-11-2014

Computersimulaties voorspellen bestaan van 'dubbelplaneten'

[ afbeelding ]
Illustratie van een aardeachtige dubbelplaneet. (Wikimedia Commons)

Uit gedetailleerde simulaties, uitgevoerd met grote supercomputers, blijkt dat er in een jong planetenstelsel ook aardeachtige dubbelplaneten kunnen ontstaan: twee planeten die op kleine onderinge afstand om elkaar heen draaien. De resultaten worden deze week gepresenteerd op de 46ste bijeenkomst van de Division for Planetary Sciences van de American Astronomical Society in Tucson, Arizona.

Planeten ontstaan door samenklonteren en versmelten van kleinere en grotere brokstukken. Uiteindelijk kunnen forse protoplaneten met elkaar in botsing komen. Bij zo'n botsing tussen de pasgevormde aarde en een protoplaneet ter grootte van Mars is naar men aanneemt onze maan gevormd. Ook Charon, de grote maan van Pluto, zou ontstaan kunnen zijn in de nasleep van een botsing.

Waneer de twee hemellichamen elkaar echter met veel geringere snelheid naderen, kunnen ze bewegingsenergie verliezen door de wederzijdse getijdenwerking, en in een baan om elkaar heen terecht komen. Er ontstaat dan een echte dubbelplaneet, waarbij de twee hemellichamen vergelijkbare afmetingen en massa's hebben. Dubbelplaneten in andere planetenstelsels zijn tot op heden nog niet ontdekt. (GS)

(allesoversterrenkunde)
Aarde-maan heeft toch ook best veel weg van een dubbelplaneet, vind ik.
Free Assange! Hack the Planet
[b]Op dinsdag 6 januari 2009 19:59 schreef Papierversnipperaar het volgende:[/b]
De gevolgen van de argumenten van de anti-rook maffia
pi_146892523
20-11-2014

Magnetisch veld van exoplaneet indirect gemeten


Artist's impression van een 'hete Jupiter'. (NASA, ESA, and G. Bacon (STScI))

Een internationaal team van astronomen heeft een schatting gemaakt van de sterkte en richting van het magnetische veld van een planeet buiten ons zonnestelsel. De ‘magnetosfeer’ van de planeet – die bekendstaat als HD 209458b – lijkt vrij klein en zwak te zijn (Science, 21 november).

HD 209458b is een zogeheten hete jupiter: een planeet die van vergelijkbare omvang is als ‘onze’ planeet Jupiter, maar op zeer kleine afstand om zijn moederster draait. Vanaf de aarde gezien schuift deze planeet twee keer per week voor de ster langs.

Tijdens zo’n planeetovergang of transit absorbeert de wolk waterstofgas waar HD 209458b in gehuld is een deel van het sterlicht. Dat maakt het mogelijk om de omvang en vorm van de gaswolk te bepalen.

Wetenschappers gaan ervan uit dat de grootte van zo’n gaswolk wordt bepaald door de interactie tussen de geladen deeltjes die de moederster uitzendt (de sterrenwind) en de atmosfeer van de planeet. Net als bij onze aarde vindt die interactie plaats boven de magnetosfeer.

Afhankelijk van de omvang van de magnetosfeer en de sterkte van het bijbehorende magnetische veld heeft de gaswolk rond een planeet een andere vorm. De eigenschappen van de gaswolk rond HD 209458b geven dus indirect inzicht in zijn magnetosfeer. Rechtstreekse metingen van het magnetische veld van exoplaneten zijn op dit moment nog niet mogelijk.

Aan de hand van modelberekeningen laten de onderzoekers zien dat de magnetosfeer van HD 209458b zich uitstrekt tot een afstand van minder dan drie planeetstralen. Ter vergelijking: de magnetosfeer van Jupiter strekt zich in de richting van de zon uit tot op 7 miljoen kilometer – honderd maal de straal van de planeet. (EE)

(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
pi_146948928
quote:
7s.gif Op donderdag 13 november 2014 18:22 schreef Papierversnipperaar het volgende:

[..]

Aarde-maan heeft toch ook best veel weg van een dubbelplaneet, vind ik.
Zoals ik in de tekst kan lezen, bedoelen ze met dubbelplaneten planeten die een vergelijkbare afmeting en massa hebben. En de aarde en maan hebben dat niet, de maan is kleiner.
Herman Finkers... He buurman, ik hier ?
pi_147223885
quote:
0s.gif Op maandag 24 november 2014 10:42 schreef humorduck28 het volgende:

[..]

Zoals ik in de tekst kan lezen, bedoelen ze met dubbelplaneten planeten die een vergelijkbare afmeting en massa hebben. En de aarde en maan hebben dat niet, de maan is kleiner.
Juist :)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
pi_147223908
02-12-2014

Primeur: overgang van superaarde 55 Cancri e vanaf de aarde gezien



Wetenschappers hebben voor het eerst met behulp van een op aarde gevestigde telescoop de overgang van een superaarde die rond een zonachtige ster cirkelt, geobserveerd. Een belangrijke stap in de zoektocht naar onder meer leven.

De onderzoekers gebruikten voor hun observaties de 2,5-meter Nordic Optical Telescope op Las Palmas (Spanje). Ze richtten de telescoop op 55 Cancri, een ster die op veertig lichtjaar van de aarde staat en met het blote oog zichtbaar is. Ze zagen hoe de planeet 55 Cancri e voor de ster langsbewoog en daarbij het licht van de ster gedurende bijna twee uur met 0,05 procent dimde. Het toont aan dat de planeet ongeveer twee keer zo groot is als de aarde.

Primeur
Het is een primeur. Eerder konden wetenschappers de overgang van een superaarde die rond een zonachtige ster cirkelt enkel met behulp van ruimtetelescopen observeren. “Onze observaties laten zien dat we de overgang van kleine planeten rond zonachtige sterren met behulp van op aarde gevestigde telescopen kunnen detecteren,” vertelt onderzoeker Ernst de Mooij.

TESS en PLATO
Het is ook een belangrijke primeur. “Toekomstige ruimtemissies zoals TESS en PLATO zullen heel veel kleine planeten rond heldere sterren vinden en we willen die ontdekkingen nader bestuderen met behulp van op aarde gevestigde instrumenten,” stelt De Mooij. Zowel TESS (die in 2017 gelanceerd wordt) als PLATO (die in 2024 gelanceerd wordt) zal op zoek gaan naar aardachtige planeten rond nabijgelegen, heldere sterren. “We verwachten dat deze onderzoeken zoveel nabijgelegen, aardachtige werelden vinden dat ruimtetelescopen simpelweg niet in staat zijn om al die werelden aan een vervolgonderzoek te onderwerpen,” stelt onderzoeker Merceds Lopez-Morales. “Toekomstige op aarde gevestigde instrumenten zijn dan van cruciaal belang en dit onderzoek toont aan dat het kan werken.”

Atmosfeer en leven
De onderzoekers wijzen er bovendien op dat het detecteren van een planeetovergang de eerste stap is wanneer we meer te weten willen komen over de atmosfeer van deze planeet. Door te kijken wat de atmosfeer van een planeet met het licht afkomstig van de ster doet wanneer de planeet – gezien vanaf de aarde – voor de ster staat, kunnen we conclusies trekken over de samenstelling van de atmosfeer. “Met dit onderzoek komen we dichterbij het met behulp van op aarde gevestigde telescopen detecteren van de atmosfeer van kleine planeten,” bevestigt Lopez-Morales. “We maken ook langzaam maar zeker de weg vrij voor het detecteren van biosignaturen (signalen die enkel afkomstig kunnen zijn van leven, red.) op aardachtige planeten rondom nabijgelegen sterren.”

Eerder namen onderzoekers de overgang van de planeet GJ 1214b al vanaf de aarde waar. Deze planeet cirkelt rond een rode dwerg. Het is echter voor het eerst dat onderzoekers de overgang van een superaarde die rond een zonachtige ster draait, waarnemen. “Het is opmerkelijk wat je kunt doen door de grenzen van bestaande telescopen en instrumenten – ondanks de problemen die de aardse turbulente atmosfeer met zich meebrengt – op te schuiven,” vindt onderzoeker Ray Jayawardhana. “Observeren vanaf tientallen lichtjaren afstand is niet gemakkelijk, maar het kan zolang je de juiste techniek maar gebruikt en een beetje vindingrijkheid toont.”

(scientias.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
  dinsdag 2 december 2014 @ 22:23:49 #211
172669 Papierversnipperaar
Cafeïne is ook maar een drug.
pi_147233744
quote:
0s.gif Op maandag 24 november 2014 10:42 schreef humorduck28 het volgende:

[..]

Zoals ik in de tekst kan lezen, bedoelen ze met dubbelplaneten planeten die een vergelijkbare afmeting en massa hebben. En de aarde en maan hebben dat niet, de maan is kleiner.
quote:
0s.gif Op dinsdag 2 december 2014 18:07 schreef ExperimentalFrentalMental het volgende:

[..]

Juist :)
Dat snap ik. Maar veel manen zijn veeeeeel kleiner dan de planeet waar ze omheen draaien, vaak alleen maar grote rotsblokken. Wat dat betreft is de Maan niet uniek maar wel apart.

Waar ligt de grens tussen dubbel planeet en planeet-maan stelsel? Hoe veel kleiner moet een maan zijn?

Vroeger had Pluto een maan, nu is het een dubbel-dwerg-planeet.
Free Assange! Hack the Planet
[b]Op dinsdag 6 januari 2009 19:59 schreef Papierversnipperaar het volgende:[/b]
De gevolgen van de argumenten van de anti-rook maffia
pi_147697874
17-12-2014

Leven is toch mogelijk op ‘liggende’ exoplaneten


Geschreven door Caroline Kraaijvanger op 17 december 2014 om 19:08 uur

Lang werd gedacht dat planeten met een rotatieas die zeer schuin op het omloopvlak staat, niet zo geschikt zijn voor leven. Maar onderzoek toont aan dat zelfs een planeet met een extreme axiale variatie leefbaar kan zijn als deze compleet bedekt is met water.

De rotatieas van onze planeet staat ietsje schuin op het omloopvlak. Daarmee heeft de aarde een beperkte axiale variatie. Maar we weten dat het extremer kan. Neem bijvoorbeeld Uranus. De rotatieas van deze planeet valt samen met het omloopvlak van de planeet.

Leven
Lang hadden onderzoekers uitgesproken ideeën over de invloed die de axiale variatie op de leefbaarheid van een planeet heeft. Hoe extremer de axiale variatie, hoe minder aantrekkelijk een planeet voor leven is. Dat lijkt een logische conclusie. Een planeet die net als Uranus een rotatieas op het omloopvlak heeft, heeft een noordpool die zes maanden lang zonlicht ontvangt en vervolgens zes maanden in duisternis moet doorbrengen. “De verwachtingen waren dat zo’n planeet niet leefbaar zou zijn,” legt onderzoeker David Ferreira uit. “De planeet zou koken en bevriezen en dat is echt lastig voor leven.”

Niet afschrijven
Maar Ferreira en collega’s hebben nu ontdekt dat er zelfs voor planeten die net als Uranus een extreme axiale variatie kennen, hoop is. Ze kunnen alsnog leven herbergen, zolang ze maar volledig bedekt zijn met een oceaan die minimaal zo’n vijftig meter diep is. “We ontdekten dat de oceaan tijdens de zomer warmte opslaat en deze warmte in de winter teruggeeft, dus dan is het klimaat best mild, zelfs in het hart van de poolwinter. Dus in de zoektocht naar leefbare exoplaneten moeten we de planeten met een extreme axiale variatie niet direct afschrijven.”

Sneeuwbol
De onderzoekers baseren hun conclusies op een model. In dat model was een hoofdrol weggelegd voor een planeet ter omvang van de aarde die ongeveer net zo ver van zijn ster verwijderd was als de aarde van de zon verwijderd is. De onderzoekers bedekten de planeet met water en keken vervolgens wat er gebeurde wanneer de rotatieas werd aangepast. Ze simuleerden axiale variaties die vergelijkbaar zijn met de axiale variatie van de aarde en Uranus en een situatie die daar tussenin zit. Uit de modellen blijkt dat een extreme axiale variatie leven niet in de weg zit als een planeet bedekt is met een oceaan van minstens 50 meter diep. Die diepte is belangrijk. Is de oceaan minder diep, bijvoorbeeld tien meter diep, dan ziet de situatie er heel naders uit. Zodra ijs ontstaat op het deel van de planeet dat donker is, verspreidt dat ijs zich snel. En zelfs wanneer de donkere zijde weer wat licht ontvangt, smelt dat ijs niet weg: het weerkaatst zonlicht, waardoor het zich verder (richting het donkere deel van de planeet) kan verspreiden. Uiteindelijk ontstaat zo een sneeuwbol: een volledig met ijs bedekte planeet. “Dan is er natuurlijk geen leven mogelijk.”

Een diepere oceaan – minstens vijftig meter diep – schept weer een heel ander beeld. “We verwachtten wel dat een planeet met daarop een oceaan iets leefbaarder zou zijn. Maar het is echt verrassend dat zelfs de temperaturen op de polen leefbaar zijn.”

(scientias.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
pi_147872131
18-12-2014

Kepler-satelliet ontdekt weer een exoplaneet


Deze artist’s impression toont NASA’s ‘planetenjager’ Kepler, die aan een tweede leven is begonnen. (NASA Ames/JPL-Caltech/T Pyle)

Voor het eerst sinds zijn ‘comeback’ heeft de NASA-satelliet Kepler weer een nieuwe exoplaneet ontdekt. De planeet, HIP 116454b, is 2,5 keer zo groot als de aarde een draait om een ster in het sterrenbeeld Vissen die kleiner en koeler is dan onze zon. Zijn afstand tot de ster is zo gering dat het te heet is op de planeet voor leven zoals wij dat kennen.

Kepler detecteert planeten door naar de kleine, regelmatige ‘helderheidsdipjes’ uit te kijken die optreden als een planeet – van ons uit gezien – voor zijn ster langs trekt. Daartoe is het nodig dat de satelliet heel stabiel op sterren kan worden gericht.

Met dat ‘standregelsysteem’ ging het in mei 2013 fout: door het uitvallen van twee van de vier reactiewielen van de satelliet kon de vereiste nauwkeurigheid niet langer worden behaald.

Een tijd lang leek het erop dat de Kepler-satelliet moest worden afgeschreven. Maar wetenschappers en technici hebben een list bedacht: de satelliet wordt nu gestabiliseerd met behulp van de twee resterende reactiewielen én de stralingsdruk van de zon.

Tijdens zijn K2-missie, die in mei van dit jaar is begonnen, jaagt Kepler overigens niet alleen op exoplaneten. Hij observeert ook sterrenhopen, stervormingsgebieden en objecten in ons eigen zonnestelsel. (EE)

§allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
pi_148381878
05-01-2015

Meeste kleine exoplaneten lijken echt op de aarde


^ Illustratie van een aarde-achtige exoplaneet

Kleine exoplaneten, met afmetingen tot ca. 34.000 kilometer (2,7 keer zo groot als de aarde) blijken in de meeste gevallen ook echt op de aarde te lijken, met een kern van metalen en een mantel van gesteenten. Dat blijkt uit precisiemetingen aan de massa's van deze aarde-achtige planeten, vandaag gepresenteerd op de 225ste bijeenkomst van de American Astronomical Society in Seattle.

Uit planeetovergangen, waarbij een exoplaneet gezien vanaf de aarde voor zijn moederster langs beweegt, kunnen de afmetingen van de planeet worden afgeleid. Maar daarmee is nog niet bekend uit welke materialen de planeet is opgebouwd. Om daar een idee van te hebben, moet ook de massa bekend zijn. Die volgt uit de mate waarin de planeet zijn moederster aan het wiebelen krijgt.

Met de onlangs in gebruik genomen Europese HARPS-North spectrograaf op de Italiaanse Galileo-telescoop op La Palma zijn deze minieme wiebelingen heel nauwkeurig opgemeten. Zo blijkt exoplaneet Kepler 93b, die anderhalf keer zo groot is als de aarde, een massa van 4 aardmassa's te hebben. Dat betekent dat hij ongeveer dezelfde dichtheid heeft als de aarde, en dus ook uit gesteenten en metalen moet bestaan.

Volgens Courtney Dessing van het Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics geldt hetzelfde voor het overgrote deel van de kleine exoplaneten waarvoor nauwkeurige massa's bekend zijn. Anders gezegd: kleine exoplaneten zijn volgens hetzelfde 'recept' bereid als onze eigen aarde. (GS)

(allesoversterrenkunde.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
pi_148382092
quote:
0s.gif Op dinsdag 6 januari 2015 09:47 schreef ExperimentalFrentalMental het volgende:
05-01-2015

Meeste kleine exoplaneten lijken echt op de aarde

[ afbeelding ]
^ Illustratie van een aarde-achtige exoplaneet

Kleine exoplaneten, met afmetingen tot ca. 34.000 kilometer (2,7 keer zo groot als de aarde) blijken in de meeste gevallen ook echt op de aarde te lijken, met een kern van metalen en een mantel van gesteenten. Dat blijkt uit precisiemetingen aan de massa's van deze aarde-achtige planeten, vandaag gepresenteerd op de 225ste bijeenkomst van de American Astronomical Society in Seattle.

Uit planeetovergangen, waarbij een exoplaneet gezien vanaf de aarde voor zijn moederster langs beweegt, kunnen de afmetingen van de planeet worden afgeleid. Maar daarmee is nog niet bekend uit welke materialen de planeet is opgebouwd. Om daar een idee van te hebben, moet ook de massa bekend zijn. Die volgt uit de mate waarin de planeet zijn moederster aan het wiebelen krijgt.

Met de onlangs in gebruik genomen Europese HARPS-North spectrograaf op de Italiaanse Galileo-telescoop op La Palma zijn deze minieme wiebelingen heel nauwkeurig opgemeten. Zo blijkt exoplaneet Kepler 93b, die anderhalf keer zo groot is als de aarde, een massa van 4 aardmassa's te hebben. Dat betekent dat hij ongeveer dezelfde dichtheid heeft als de aarde, en dus ook uit gesteenten en metalen moet bestaan.

Volgens Courtney Dessing van het Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics geldt hetzelfde voor het overgrote deel van de kleine exoplaneten waarvoor nauwkeurige massa's bekend zijn. Anders gezegd: kleine exoplaneten zijn volgens hetzelfde 'recept' bereid als onze eigen aarde. (GS)

(allesoversterrenkunde.nl)
Erg interessant ^O^
Herman Finkers... He buurman, ik hier ?
pi_148383401
Helemaal mee eens :)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
pi_148383456
06-01-2015

Superaarde met water is de beste kandidaat voor intelligent leven


© thinkstock.

Waar in het heelal vind je leven zoals wij dat kennen? Op planeten die als twee druppels water op de aarde lijken, zou je denken. Nieuw onderzoek wijst echter uit dat grotere 'superaardes' betere kandidaten zijn: ze houden hun oceanen langer vast.

In de afgelopen twintig jaar zijn een paar duizend exoplaneten ontdekt, planeten bij andere sterren dan de zon. Daar zitten veel 'superaardes' tussen: planeten die een flinke slag groter zijn dan de aarde en een paar keer zo zwaar. Als zo'n superaarde op de goede afstand van zijn moederster staat, kunnen er in principe zeeën en oceanen op het oppervlak voorkomen.

In dat geval kan er ook leven ontstaan, als er ten minste ook echt water ís. Harvard-astronomen Laura Schaefer en Dimitar Sasselov hebben nu berekend dat superaardes niet alleen meer oceaanwater hebben dan de aarde, maar dat hun oceanen ook langer blijven bestaan.

Schaefer presenteerde de nieuwe modelberekeningen gisteren op de 225ste bijeenkomst van de American Astronomical Society in Seattle.

(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
  dinsdag 6 januari 2015 @ 21:25:40 #218
172669 Papierversnipperaar
Cafeïne is ook maar een drug.
pi_148405309
quote:
Sterrenkundigen ontdekken acht 'bewoonbare' exoplaneten

Amerikaanse sterrenkundigen hebben acht exoplaneten ontdekt die binnen de 'bewoonbare zone' van hun ster bestaan. Dat heeft nieuwszender CNN vandaag gemeld. Van de acht zijn er twee die van alle bekende planeten het meest op de aarde lijken. Exoplaneten zijn planeten die om andere sterren dan de zon draaien.

De astronomen van de Universiteit van Harvard meldden hun ontdekking tijdens een bijeenkomst van de Amerikaanse vereniging van sterrenkundigen. Om als 'bewoonbaar' te worden beschouwd moeten planeten op zo'n afstand van hun ster staan dat er vloeibaar water op het oppervlak van de planeet kan voorkomen. In ons zonnestelsel vallen alleen de Aarde en Mars in de 'bewoonbare zone'. Volgens astronoom Guillermo Torres is er een behoorlijke kans dat de meeste nieuwe exoplaneten net als de Aarde rotsachtig zijn.

De twee exoplaneten die het meest op de Aarde lijken, zijn Kepler-438b en Kepler-442b. Zij bewegen rond dwergsterren die kleiner en koeler zijn dan de zon. De eerste is 12 procent groter dan de aarde en de astronomen schatten dat er 70 procent kans is dat hij in de 'bewoonbare zone' van zijn ster ronddraait. De tweede is een derde groter dan de Aarde en de sterrenkundigen achten het vrijwel zeker dat hij zich in de 'bewoonbare zone' bevindt.

Het is overigens zeer moeilijk beide exoplaneten grondig te bestuderen. Kepler-438b is 470 lichtjaren van de Aarde verwijderd, Kepler-0442b zelfs 1100 lichtjaren.
Free Assange! Hack the Planet
[b]Op dinsdag 6 januari 2009 19:59 schreef Papierversnipperaar het volgende:[/b]
De gevolgen van de argumenten van de anti-rook maffia
pi_148417041
_O_
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
pi_148666534
13-01-2015

Namen-wedstrijd voor exoplaneten van start


Artist’s impression van een exoplaneet. (IAU/M. Kornmesser/N. Risinger (skysurvey.org))

Vanaf vandaag kunnen geregistreerde astronomieclubs en niet-commerciële organisaties deelnemen aan een internationale wedstrijd om namen toe te kennen aan exoplaneten en hun moedersterren. De NameExoworldsContest, georganiseerd door de Internationale Astronomische Unie (IAU), bestaat uit twee rondes.

In de eerste ronde kunnen deelnemende organisaties maximaal 20 POPULAIRE exoplaneten kiezen (uit een lijst van vele honderden). In ronde 2 kunnen namen worden voorgesteld voor de meest populaire planeten en hun moedersterren. Deelnemende organisaties moeten zich vooraf wel officieel aanmelden. De resultaten van de wedstrijd worden in augustus bekendgemaakt tijdens de driejaarlijkse algemene vergadering van de IAU in Honolulu. (GS)

(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
pi_148700826
14-01-2015

Nieuwe telescoop opent jacht op exoplaneten


Deze lang belichte nachtopname is gemaakt tijdens de testfase van de NGTS. In het midden van de foto is het heldere lichtspoor van de maan te zien. (ESO/G. Lambert)

Bij de Europese sterrenwacht op Paranal, in het noorden van Chili, is een nieuw instrument in gebruik genomen: de Next-Generation Transit Survey (NGTS). Hiermee wordt naar exoplaneten gezocht die – vanaf de aarde gezien – vóór hun moederster langs trekken en daarbij het licht van de ster enigszins verzwakken. De nieuwe faciliteit is gericht op de ontdekking van planeten ter grootte van Neptunus en kleiner.

De NGTS bestaat uit een opstelling van twaalf kleine telescopen, elk met een opening van 20 centimeter. Het systeem zal autonoom de helderheden van honderdduizenden relatief heldere sterren aan de zuidelijke hemel in de gaten houden. Om de gezochte planeetovergangen te kunnen detecteren moeten de sterhelderheden tot op één promille nauwkeurig worden gemeten. Mogelijke ‘treffers’ worden nader onderzocht met grotere telescopen, zoals de naburige Very Large Telescope.

Een van de doelen is het opsporen van kleine planeten die helder genoeg zijn om hun massa’s te kunnen bepalen. Hieruit kan dan de dichtheid van deze planeten worden afgeleid, wat weer aanwijzingen geeft over hun samenstelling. Ook kunnen in sommige gevallen de atmosferen van de planeten onderzocht worden: tijdens een planeetovergang gaat een deel van het sterlicht door de eventuele planeetatmosfeer, die een kleine, maar meetbare signatuur achterlaat. (EE)

(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
pi_148830998
16-01-2015

Drie ‘aardse’ planeten ontdekt bij nabije ster

.
Sinds het begin van de K2-missie zoekt de Kepler-satelliet naar planeten in enkele gebieden in het Melkwegvlak. (NASA)

De Amerikaanse ruimtetelescoop Kepler heeft een ster ontdekt waar drie planeten omheen draaien die maar net iets groter zijn dan onze aarde. De buitenste van de drie bevindt zich in de ‘leefbare zone’ – het gebied rond de ster waar de temperaturen aan het oppervlak van een planeet zo gematigd zijn dat er vloeibaar water kan bestaan.

De ster, EPIC-201, is een koele rode dwergster die ongeveer half zo groot en zwaar is als onze zon. Met een afstand van 150 lichtjaar behoort hij tot de meest nabije sterren waarbij planeten zijn ontdekt.

De drie planeten zijn 2,1, 1,7 en 1,5 keer zo groot als de aarde. De buitenste en kleinste van de drie ontvangt ongeveer net zo veel licht en warmte van zijn ster als de aarde van de zon. Door hun nabijheid zullen astronomen in staat zijn om de eventuele atmosferen van het drietal te onderzoeken.

De planeten zijn ontdekt tijdens de zogeheten K2-missie van Kepler. Kepler maakt jacht op exoplaneten door te speuren naar de periodieke helderheidsdipjes in het licht van sterren, die ontstaan wanneer er planeten voor hen langs schuiven. Voor het detecteren van zulke planeetovergangen of ‘transits’ is een extreem nauwkeurig standregelsysteem nodig.

Nadat in het voorjaar een onderdeel van het standregelsysteem van de ruimtetelescoop stukging, leek er een abrupt einde te zijn gekomen aan zijn planetenjacht. Maar met wat technische kunstgrepen is Kepler sinds afgelopen voorjaar weer in bedrijf. Die vervolgmissie – ‘K2’ – begint zijn waarde te bewijzen. (EE)

(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
pi_149097024
26-01-2015

Ringenstelsel rond exoplaneet J1407b blijkt gigantisch


Geschreven door Caroline Kraaijvanger op 26 januari 2015 om 16:01 uur

Het eerste ringenstelsel dat ooit rond een planeet buiten ons zonnestelsel werd aangetroffen blijkt enorm te zijn: veel groter en zwaarder dan dat van Saturnus. Bovendien lijkt er in het ringenstelsel een exomaan te huizen!

In 2012 ontdekten onderzoekers een ringenstelsel rond exoplaneet J1407b. Het was het eerste ringenstelsel dat buiten ons eigen zonnestelsel werd aangetroffen. Een nieuw onderzoek toont nu aan dat het veel groter en zwaarder is dan gedacht. Zo blijkt het stelsel maar liefst dertig ringen te tellen. De grootste ring is bovendien bijna net zo groot als de baan die de aarde rond de zon trekt. “Als we deze ringen rond Saturnus zouden plaatsen, konden we ze ‘s nachts vanaf de aarde zien, vele malen groter dan de volle maan,” vertelt onderzoeker Matthew Kenworthy.

123 miljoen kilometer
Het ringenstelsel bevindt zich op grote afstand van de aarde en kan daarom niet direct worden waargenomen. Om meer over het ringenstelsel te weten te komen, bestudeerden de onderzoekers het licht van de jonge ster J1407. Het ringenstelsel rond de nog niet waargenomen reuzenplaneet dimt het sterlicht zo af en toe. Door te kijken wat het ringenstelsel met het licht van de ster doet, kunnen onderzoekers conclusies trekken over dat ringenstelsel. “De details die we zien in de lichtcurve zijn ongelofelijk.” Uit de analyse blijkt dat het ringenstelsel een diameter van ongeveer 123 miljoen kilometer heeft. Daarmee is het honderd keer zo groot als de ringen van Saturnus. Het ringenstelsel heeft volgens de onderzoekers een massa die tien tot veertig keer groter is dan de massa van Jupiter.


Als Saturnus zo’n groot ringenstelsel had als J1407b dan zou dat er vanuit Leiden ongeveer zo uitzien. Afbeelding: M. Kenworthy / Leiden.

Exomaan
In de ringstructuur zou zich bovendien één gat bevinden, zo stellen de onderzoekers. “Een voor de hand liggende verklaring is dat op deze plek een maan wordt gevormd,” stelt Kenworthy. “Net zoals de gaten in de ringstructuur van Saturnus worden veroorzaakt door de manen.” De vermeende exomaan die rond J1407b cirkelt, zou een massa hebben die tussen de massa van de aarde en haar maan in zit. De exomaan zou er ongeveer twee jaar over doen om een rondje rond de planeet te voltooien.

Toekomst
Naar verwachting houdt het ringenstelsel van J1407b niet eeuwig stand. De onderzoekers verwachten dat de ringen de komende miljoenen jaren steeds dunner worden. Zodra zich rond de planeet meerdere manen hebben gevormd, zullen de ringen zelfs helemaal verdwijnen.

Astronomen hopen dat ze in de toekomst opnieuw zullen zien hoe het ringenstelsel van J1407b het licht van J1407 dwarsboomt. Bovendien hopen ze nog meer exoplaneten met ringenstelsels op te sporen. Dat moet een stuk gemakkelijker zijn nu ze dankzij deze analyse weten hoe zo’n ringenstelsel het licht van sterren dimt.

(scientias.nl))
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
pi_149129653
27-01-2015

Oeroud zonnestelsel met vijf Aarde-achtige planeten ontdekt

Uit de Kepler-waarnemingen blijkt dat er rond de relatief heldere ster Kepler-444, op 117 lichtjaar afstand van ons in de richting van de sterrenbeelden Zwaan en Lier, vijf planeten cirkelen in kleine omloopbanen, met omlooptijden niet langer dan 9,8 dagen (voor de verst verwijderde, Kepler-444f) en minimaal 3,5 dagen (Kepler-444b). Omwille van die nabijheid kan er geen leven zijn op die planeten. De ster zelf is zowat vier keer zo klein en koeler dan onze Zon.

De planeten blijken tussen de 5.000 en 12.000 kilometer groot te zijn, of 0,4 tot 0,7 keer de Aarde, of variërend tussen Mercurius (Kepler-444b), Mars (de drie middenste) en Venus (Kepler-444f). Zulke kleine planeten moeten uit gesteenten en metalen bestaan.

Twee keer zo oud als aarde
Kepler-444 blijkt 11,2 miljard jaar oud te zijn - twee keer zo oud als onze Zon - zodat ook de planeten zowat die leeftijd moeten hebben en dus twee keer zo oud zouden zijn als onze Aarde. Het is meteen het oudste zonnestelsel met Aarde-achtige planeten in onze Melkweg.

"Wij hebben nooit zoiets dergelijks gezien: een zo oude ster met een groot aantal planeetjes", schreef Huber.

De vondst suggereert ook dat er in de jeugd van de 13,8 miljard jaar geleden geboren kosmos al Aarde-achtige planeten ontstonden. Wat ook betekent dat er al leven in het heelal kan zijn ontstaan, vele miljarden jaren voordat de Zon en Aarde ontstonden.

(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
pi_149411957
05-02-2015

Rond meeste sterren draaien aarde-achtige planeten


Illustratie van de aarde-achtige exoplaneet Kepler-186f. (Science)

Australische planeetwetenschappers hebben berekend dat er alleen al in onze Melkweg honderden miljarden aarde-achtige planeten zijn, waarop leven mogelijk is. Die conclusie baseren zij op een aangepaste versie van een vuistregel die meer dan tweehonderd jaar geleden voor de planeten van ons zonnestelsel werd opgesteld (Monthly Notices of the Royal Astronomical Society).

De wetenschappers hebben die vuistregel – de zogeheten wet van Titius-Bode – toegepast op 151 planetenstelsels met minstens drie planeten, die zijn ontdekt met de Amerikaanse Kepler-satelliet. Op basis daarvan voorspellen ze dat in deze stelsels alles bij elkaar nog 228 planeten op ontdekking wachten. Bovendien zouden in elk planetenstelsel gemiddeld twee planeten binnen de leefbare zone van hun ster te vinden zijn.

De wet van Titius-Bode is een formule die een eenvoudig wiskundig verband legt tussen het rangnummer van een planeet en zijn afstand tot de zon. Over de status van deze ‘wet’ bestaat veel discussie. Volgens sommige astronomen berust de in ons zonnestelsel waargenomen regelmaat in de afstanden van de planeten tot de zon op zuiver toeval. Anderen denken dat planetenstelsels van andere sterren een vergelijkbare regelmaat vertonen. (EE)

(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
abonnement bol.com Unibet Coolblue
Forum Opties
Forumhop:
Hop naar:
(afkorting, bv 'KLB')