W&T Wetenschap & Technologie
Een plek om te discussiëren over wetenschappelijke onderwerpen, wetenschappelijke problemen, technologische projecten en grootse uitvindingen.
15-08-2013
Ruimtetelescoop Kepler valt niet meer te redden
© ap.
De Amerikaanse ruimtetelescoop Kepler is niet meer te redden. NASA heeft na maanden proberen de pogingen opgegeven de telescoop weer helemaal aan de praat te krijgen, zo meldt de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie.
Twee gyroscopische wielen zijn kapotgegaan, waardoor de sonde zich niet meer kan richten op de sterren. Pogingen om tenminste één van de wielen weer aan het werk te krijgen, zijn mislukt.
De Kepler is in maart 2009 gelanceerd. De sonde zocht in het heelal naar planeten zoals de aarde, die om een ster als onze zon draaien. De kans op leven zoals op aarde is daar namelijk het grootst.
(HLN)
Ruimtetelescoop Kepler valt niet meer te redden
© ap.
De Amerikaanse ruimtetelescoop Kepler is niet meer te redden. NASA heeft na maanden proberen de pogingen opgegeven de telescoop weer helemaal aan de praat te krijgen, zo meldt de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie.
Twee gyroscopische wielen zijn kapotgegaan, waardoor de sonde zich niet meer kan richten op de sterren. Pogingen om tenminste één van de wielen weer aan het werk te krijgen, zijn mislukt.
De Kepler is in maart 2009 gelanceerd. De sonde zocht in het heelal naar planeten zoals de aarde, die om een ster als onze zon draaien. De kans op leven zoals op aarde is daar namelijk het grootst.
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
op zich erg jammer... maar er zijn toch wel meer "planetenjagers" ... maar was dit de beste of?quote:Op vrijdag 16 augustus 2013 10:16 schreef ExperimentalFrentalMental het volgende:
15-08-2013
Ruimtetelescoop Kepler valt niet meer te redden
[ afbeelding ]
© ap.
De Amerikaanse ruimtetelescoop Kepler is niet meer te redden. NASA heeft na maanden proberen de pogingen opgegeven de telescoop weer helemaal aan de praat te krijgen, zo meldt de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie.
Twee gyroscopische wielen zijn kapotgegaan, waardoor de sonde zich niet meer kan richten op de sterren. Pogingen om tenminste één van de wielen weer aan het werk te krijgen, zijn mislukt.
De Kepler is in maart 2009 gelanceerd. De sonde zocht in het heelal naar planeten zoals de aarde, die om een ster als onze zon draaien. De kans op leven zoals op aarde is daar namelijk het grootst.
(HLN)
Zover ik weet zijn er geen planetenjagers (lees telescopen en satellieten die specifiek zijn gebouwd om planeten op te sporen) op het moment, ze zijn wel een nieuwe aan t bouwen: Transiting Exoplanet Survey Satellite (TESS)quote:
[..]
op zich erg jammer... maar er zijn toch wel meer "planetenjagers" ... maar was dit de beste of?
Je had ook nog de planetenjager Corot, maar die heeft ook al de geest gegeven
Verder kun je bijvoorbeeld telescopen zoals de Hubble, Spitzer Space Telescope, Herschel Space Observatory of radiotelescopen zoals LOFAR gebruiken,
Maar Kepler was denk ik toch het neusje van de zalm die geregeld de kranten haalde en bijzondere ontdekkingen heeft gedaan..
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Ok, Thanx voor de info (y)quote:
[..]
Zover ik weet zijn er geen planetenjagers (lees telescopen en satellieten die specifiek zijn gebouwd om planeten op te sporen) op het moment, ze zijn wel een nieuwe aan t bouwen: Transiting Exoplanet Survey Satellite (TESS)
Je had ook nog de planetenjager Corot, maar die heeft ook al de geest gegeven
Verder kun je bijvoorbeeld telescopen zoals de Hubble, Spitzer Space Telescope, Herschel Space Observatory of radiotelescopen zoals LOFAR gebruiken,
Maar Kepler was denk ik toch het neusje van de zalm die geregeld de kranten haalde en bijzondere ontdekkingen heeft gedaan..
Herman Finkers... He buurman, ik hier ?
19-08-2013
Ziedend hete exoplaneet ontdekt
Artist's impression van planeet Kepler-78b. (Cristina Sanchis Ojeda)
Astronomen hebben een exoplaneet ontdekt met een omlooptijd van slechts 8,5 uur. In de tijd dat onze aarde één keer om haar as is gedraaid, volbrengt deze planeet, die Kepler-78b heet, dus bijna drie rondjes om zijn ster. De planeet is een zogeheten superaarde – een slag groter dan de aarde dus.
Uit de korte omlooptijd volgt dat de afstand tussen de planeet en zijn jonge moederster heel klein moet zijn: slechts anderhalf miljoen kilometer. Door die geringe afstand loopt de temperatuur aan het planeetoppervlak op tot ongeveer 3000 kelvin – hoog genoeg om gesteente te laten smelten.
Je zou zeggen dat een kortere omlooptijd bijna niet mogelijk is. Toch is eerder al een exoplaneet ontdekt die maar ruim vier uur over één omloop doet: KOI 1843.03. Berekeningen laten zien dat deze planeet een kolossale dichtheid moet hebben om niet door de getijkrachten van zijn moederster uit elkaar getrokken te worden. Mogelijk bestaat hij vrijwel geheel uit ijzer.
De twee bijzondere planeten zijn ontdekt met de NASA-satelliet Kepler. Ze verraden hun bestaan doordat ze, vanaf de aarde gezien, met korte tussenpozen voor hun ster langs schuiven, waardoor deze eventjes wat in helderheid afneemt. (EE)
(HLN)
Ziedend hete exoplaneet ontdekt
Artist's impression van planeet Kepler-78b. (Cristina Sanchis Ojeda)
Astronomen hebben een exoplaneet ontdekt met een omlooptijd van slechts 8,5 uur. In de tijd dat onze aarde één keer om haar as is gedraaid, volbrengt deze planeet, die Kepler-78b heet, dus bijna drie rondjes om zijn ster. De planeet is een zogeheten superaarde – een slag groter dan de aarde dus.
Uit de korte omlooptijd volgt dat de afstand tussen de planeet en zijn jonge moederster heel klein moet zijn: slechts anderhalf miljoen kilometer. Door die geringe afstand loopt de temperatuur aan het planeetoppervlak op tot ongeveer 3000 kelvin – hoog genoeg om gesteente te laten smelten.
Je zou zeggen dat een kortere omlooptijd bijna niet mogelijk is. Toch is eerder al een exoplaneet ontdekt die maar ruim vier uur over één omloop doet: KOI 1843.03. Berekeningen laten zien dat deze planeet een kolossale dichtheid moet hebben om niet door de getijkrachten van zijn moederster uit elkaar getrokken te worden. Mogelijk bestaat hij vrijwel geheel uit ijzer.
De twee bijzondere planeten zijn ontdekt met de NASA-satelliet Kepler. Ze verraden hun bestaan doordat ze, vanaf de aarde gezien, met korte tussenpozen voor hun ster langs schuiven, waardoor deze eventjes wat in helderheid afneemt. (EE)
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Tijd vliegt op nieuwe exoplaneet: een jaar duurt er 8,5 uur
Een werkdag kan soms voelen als een jaar. Maar op de nieuwe exoplaneet Kepler 78b duurt een jaar echt ongeveer net zo lang als een werkdag, namelijk 8,5 uur! De gloeiend hete exoplaneet staat zo dicht bij zijn ster dat een rondje eromheen maar 8,5 uur duurt.
Dat maken wetenschappers van het Massachusetts Institute of Technology bekend. Zij ontdekten de planeet, die zo’n 700 lichtjaar van de aarde verwijderd is.
Warmpjes
De planeet staat uitzonderlijk dicht bij zijn ster: ongeveer veertig keer dichterbij dan Mercurius bij onze zon staat. Door de geringe afstand tussen de planeet en de ster, is het bijzonder warm op de planeet. Zo’n 3000 graden Kelvin, oftewel meer dan 2700 graden Celsius. Dat schrijven de onderzoekers in het blad The Astrophysical Journal.
Leven
Leven hoeven we op deze planeet dan ook waarschijnlijk niet te verwachten, zo stelt onderzoeker Josh Winn. “Wij zouden daar in ieder geval niet kunnen overleven.” Maar dat wil niet zeggen dat leven op planeten die heel dicht bij hun ster staan, altijd uitgesloten is. De onderzoekers zijn van plan om op zoek te gaan naar planeten die relatief dicht bij bruine dwergen – koude sterren – staan. Wellicht is op die planeten – ondanks dat ze dicht bij de ster staan – wel leven mogelijk.
De onderzoekers ontdekten de planeet Kepler 78b door de gegevens van duizenden sterren door te spitten. Ze waren op zoek naar periodieke dipjes in de helderheid van sterren. Die kunnen er namelijk op wijzen dat er rond de ster een planeet cirkelt die zo af en toe tussen de ster en ons in staat. Ze waren met name geïnteresseerd in planeten die heel dicht bij hun ster stonden. “We zijn gewend geraakt aan planeten met omloopbanen die enkele dagen in beslag nemen,” stelt Winn. “Maar we vroegen ons af: hoe zit dat met omloopbanen van enkele uren? Bestaan die? En inderdaad: er zijn enkele planeten met zulke omloopbanen.” Kepler 78b heeft een bijzonder korte omloopbaan. Toch zijn er planeten waarop een jaar nog korter duurt. KOI 1843.03 bijvoorbeeld. Deze planeet heeft maar 4,5 uur nodig om een rondje rond zijn ster te voltooien. Planeten die zo dicht bij hun ster staan, moeten wel een extreem grote dichtheid hebben, anders zou de zwaartekracht van de nabijgelegen ster deze al aan stukken hebben gescheurd. “Het feit dat de planeet in staat is om daar te overleven, suggereert dat deze een enorme dichtheid heeft,” bevestigt Winn. “Of de natuur planeten produceert met een dichtheid die groot genoeg is om nog dichter bij een ster te komen en te overleven, dat is de vraag.”
scientias.nl
Een werkdag kan soms voelen als een jaar. Maar op de nieuwe exoplaneet Kepler 78b duurt een jaar echt ongeveer net zo lang als een werkdag, namelijk 8,5 uur! De gloeiend hete exoplaneet staat zo dicht bij zijn ster dat een rondje eromheen maar 8,5 uur duurt.
Dat maken wetenschappers van het Massachusetts Institute of Technology bekend. Zij ontdekten de planeet, die zo’n 700 lichtjaar van de aarde verwijderd is.
Warmpjes
De planeet staat uitzonderlijk dicht bij zijn ster: ongeveer veertig keer dichterbij dan Mercurius bij onze zon staat. Door de geringe afstand tussen de planeet en de ster, is het bijzonder warm op de planeet. Zo’n 3000 graden Kelvin, oftewel meer dan 2700 graden Celsius. Dat schrijven de onderzoekers in het blad The Astrophysical Journal.
Leven
Leven hoeven we op deze planeet dan ook waarschijnlijk niet te verwachten, zo stelt onderzoeker Josh Winn. “Wij zouden daar in ieder geval niet kunnen overleven.” Maar dat wil niet zeggen dat leven op planeten die heel dicht bij hun ster staan, altijd uitgesloten is. De onderzoekers zijn van plan om op zoek te gaan naar planeten die relatief dicht bij bruine dwergen – koude sterren – staan. Wellicht is op die planeten – ondanks dat ze dicht bij de ster staan – wel leven mogelijk.
De onderzoekers ontdekten de planeet Kepler 78b door de gegevens van duizenden sterren door te spitten. Ze waren op zoek naar periodieke dipjes in de helderheid van sterren. Die kunnen er namelijk op wijzen dat er rond de ster een planeet cirkelt die zo af en toe tussen de ster en ons in staat. Ze waren met name geïnteresseerd in planeten die heel dicht bij hun ster stonden. “We zijn gewend geraakt aan planeten met omloopbanen die enkele dagen in beslag nemen,” stelt Winn. “Maar we vroegen ons af: hoe zit dat met omloopbanen van enkele uren? Bestaan die? En inderdaad: er zijn enkele planeten met zulke omloopbanen.” Kepler 78b heeft een bijzonder korte omloopbaan. Toch zijn er planeten waarop een jaar nog korter duurt. KOI 1843.03 bijvoorbeeld. Deze planeet heeft maar 4,5 uur nodig om een rondje rond zijn ster te voltooien. Planeten die zo dicht bij hun ster staan, moeten wel een extreem grote dichtheid hebben, anders zou de zwaartekracht van de nabijgelegen ster deze al aan stukken hebben gescheurd. “Het feit dat de planeet in staat is om daar te overleven, suggereert dat deze een enorme dichtheid heeft,” bevestigt Winn. “Of de natuur planeten produceert met een dichtheid die groot genoeg is om nog dichter bij een ster te komen en te overleven, dat is de vraag.”
scientias.nl
Kijk eens 1 post boven jouw postquote:Op woensdag 21 augustus 2013 13:51 schreef aloa het volgende:
Tijd vliegt op nieuwe exoplaneet: een jaar duurt er 8,5 uur
[ afbeelding ]
Een werkdag kan soms voelen als een jaar. Maar op de nieuwe exoplaneet Kepler 78b duurt een jaar echt ongeveer net zo lang als een werkdag, namelijk 8,5 uur! De gloeiend hete exoplaneet staat zo dicht bij zijn ster dat een rondje eromheen maar 8,5 uur duurt.
Dat maken wetenschappers van het Massachusetts Institute of Technology bekend. Zij ontdekten de planeet, die zo’n 700 lichtjaar van de aarde verwijderd is.
Warmpjes
De planeet staat uitzonderlijk dicht bij zijn ster: ongeveer veertig keer dichterbij dan Mercurius bij onze zon staat. Door de geringe afstand tussen de planeet en de ster, is het bijzonder warm op de planeet. Zo’n 3000 graden Kelvin, oftewel meer dan 2700 graden Celsius. Dat schrijven de onderzoekers in het blad The Astrophysical Journal.
Leven
Leven hoeven we op deze planeet dan ook waarschijnlijk niet te verwachten, zo stelt onderzoeker Josh Winn. “Wij zouden daar in ieder geval niet kunnen overleven.” Maar dat wil niet zeggen dat leven op planeten die heel dicht bij hun ster staan, altijd uitgesloten is. De onderzoekers zijn van plan om op zoek te gaan naar planeten die relatief dicht bij bruine dwergen – koude sterren – staan. Wellicht is op die planeten – ondanks dat ze dicht bij de ster staan – wel leven mogelijk.
De onderzoekers ontdekten de planeet Kepler 78b door de gegevens van duizenden sterren door te spitten. Ze waren op zoek naar periodieke dipjes in de helderheid van sterren. Die kunnen er namelijk op wijzen dat er rond de ster een planeet cirkelt die zo af en toe tussen de ster en ons in staat. Ze waren met name geïnteresseerd in planeten die heel dicht bij hun ster stonden. “We zijn gewend geraakt aan planeten met omloopbanen die enkele dagen in beslag nemen,” stelt Winn. “Maar we vroegen ons af: hoe zit dat met omloopbanen van enkele uren? Bestaan die? En inderdaad: er zijn enkele planeten met zulke omloopbanen.” Kepler 78b heeft een bijzonder korte omloopbaan. Toch zijn er planeten waarop een jaar nog korter duurt. KOI 1843.03 bijvoorbeeld. Deze planeet heeft maar 4,5 uur nodig om een rondje rond zijn ster te voltooien. Planeten die zo dicht bij hun ster staan, moeten wel een extreem grote dichtheid hebben, anders zou de zwaartekracht van de nabijgelegen ster deze al aan stukken hebben gescheurd. “Het feit dat de planeet in staat is om daar te overleven, suggereert dat deze een enorme dichtheid heeft,” bevestigt Winn. “Of de natuur planeten produceert met een dichtheid die groot genoeg is om nog dichter bij een ster te komen en te overleven, dat is de vraag.”
scientias.nl
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
deze is iets uitgebreiderquote:
[..]
Kijk eens 1 post boven jouw post
03-09-2013
Superaarde GJ1214b heeft waterrijke dampkring
Illustratie van de planeetovergang van GJ1214b, waargenomen in baluw licht. (NAOJ)
De dampkring van de superaarde GJ1214b, op ca. 40 lichtjaar afstand in het sterrenbeeld Slangendrager, bevat veel waterdamp. Dat blijkt uit nieuwe waarnemingen die verricht zijn met de Japanse 8,2-meter Subaru-telescoop op Mauna Kea, Hawaii.
Tot nu toe konden astronomen weinig met zekerheid zeggen over de samenstelling van de superaarde - een exoplaneet die een paar keer zo groot en een paar keer zo zwaar is als onze eigen thuisplaneet. Het zou kunnen gaan om een mini-versie van de gasrijke planeten Uranus en Neptunus in ons eigen zonnestelsel; in dat geval zou er sprake zijn van een zeer dikke, waterstofrijke atmosfeer. Het alternatief: een planeet die wat meer op de aarde lijkt, met een dampkring die rijk is aan watermoleculen.
Met twee gevoelige optische camera's in het brandpunt van de Subaru-telescoop zijn nu waarnemingen verricht aan de periodieke overgangen van de planeet voor zijn moederster. Daarbij maakten de astronomen gebruik van een blauwfilter. Op die manier kon bepaald worden of er in de planeetdampkring sprake was van een sterke mate van (voorwaartse) lichtverstrooiing, zoals je die met name zou verwachten in den waterstofatmosfeer.
In een artikel in The Astrophysical Journal concluderen de astronomen dat die zogeheten Rayleigh-verstrooiing zeer zwak is, Dat doet vermoeden dat GJ1214b geen dikke dampkring van (voornamelijk) waterstof heeft, maar vermoedelijk een veel minder uitgestrekte atmosfeer waarin veel waterdamp voorkomt. (GS)
(allesoversterrenkunde)
Superaarde GJ1214b heeft waterrijke dampkring
Illustratie van de planeetovergang van GJ1214b, waargenomen in baluw licht. (NAOJ)
De dampkring van de superaarde GJ1214b, op ca. 40 lichtjaar afstand in het sterrenbeeld Slangendrager, bevat veel waterdamp. Dat blijkt uit nieuwe waarnemingen die verricht zijn met de Japanse 8,2-meter Subaru-telescoop op Mauna Kea, Hawaii.
Tot nu toe konden astronomen weinig met zekerheid zeggen over de samenstelling van de superaarde - een exoplaneet die een paar keer zo groot en een paar keer zo zwaar is als onze eigen thuisplaneet. Het zou kunnen gaan om een mini-versie van de gasrijke planeten Uranus en Neptunus in ons eigen zonnestelsel; in dat geval zou er sprake zijn van een zeer dikke, waterstofrijke atmosfeer. Het alternatief: een planeet die wat meer op de aarde lijkt, met een dampkring die rijk is aan watermoleculen.
Met twee gevoelige optische camera's in het brandpunt van de Subaru-telescoop zijn nu waarnemingen verricht aan de periodieke overgangen van de planeet voor zijn moederster. Daarbij maakten de astronomen gebruik van een blauwfilter. Op die manier kon bepaald worden of er in de planeetdampkring sprake was van een sterke mate van (voorwaartse) lichtverstrooiing, zoals je die met name zou verwachten in den waterstofatmosfeer.
In een artikel in The Astrophysical Journal concluderen de astronomen dat die zogeheten Rayleigh-verstrooiing zeer zwak is, Dat doet vermoeden dat GJ1214b geen dikke dampkring van (voornamelijk) waterstof heeft, maar vermoedelijk een veel minder uitgestrekte atmosfeer waarin veel waterdamp voorkomt. (GS)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
04-09-2013
Afgeschreven Kepler-telescoop zou zomaar eerste planeet rond witte dwerg kunnen ontdekken
NASA had de moed al opgegeven: de kapotte Kepler zal geen aardachtige planeten meer ontdekken. Maar een nieuw onderzoek suggereert dat NASA de handdoek te snel in de ring heeft gegooid. Kepler kan – ondanks zijn beperking – nog steeds zoeken naar aardachtige planten in de leefbare zone. En wel rondom witte dwergen.
Dat schrijven onderzoekers in dit paper. Ze stellen voor om Kepler in te zetten in de zoektocht naar planeten die zich in de leefbare zone rondom witte dwergen bevinden. “Dankzij het grote gezichtsveld van Kepler kunnen we voor het eerst in de geschiedenis een groot aantal witte dwergen tegelijkertijd bestuderen,” zo schrijven de onderzoekers. Ze willen Kepler zo’n 200 dagen naar planeten laten zoeken en verwachten dat de ruimtetelescoop er gemiddeld elke twee dagen wel eentje zal ontdekken. “Het zal een compleet, nieuw ontdekkingsveld openen.”
Kapot
Het is verrassend. Half augustus verklaarde NASA namelijk nog dat Kepler geen aardachtige exoplaneten meer kan ontdekken. Waarom niet? De ruimtetelescoop moet het zonder twee gyroscoop-achtige wielen stellen en kan zich daardoor niet meer langdurig op heldere sterren richten. En dat laatste is wel nodig wil de planeet een afname in helderheid van de ster (die erop wijst dat een planeet om de ster cirkelt) waarnemen. Einde verhaal dus, zo stelde NASA.
De levenscyclus van een ster
Sterren zijn net organismen: ze hebben een heuse levenscyclus. Ze starten als protosterren in stof- en gaswolken en worden steeds helderder. Totdat hun brandstof op begint te raken en ze veranderen in rode reuzen. Enige tijd later stopt de kernfusie in de ster en stoot deze al zijn materie af. Als de nevel die daarbij rond de ster ontstaat, is opgetrokken, zien we duidelijk wat er van de ster is overgebleven: een kern, oftewel een witte dwerg. Deze kern koelt vervolgens verder af. Misschien vraagt u zich af hoe planeten gedurende al die fasen van de levenscyclus in leven kunnen blijven. Een terechte vraag. Dat kunnen ze niet, tenminste niet als ze zich dichtbij de ster (in de leefbare zone) staan. De planeten die we in de toekomst wellicht in de leefbare zone rondom een witte dwerg aan gaan treffen, zijn daar dan ook nadat de ster een rode reus was, beland.
Witte dwergen
Welnee, zo schrijven de onderzoekers van de universiteit van Oklahoma nu. Rondom grote, heldere sterren kan Kepler inderdaad geen planeten meer ontdekken, maar rondom witte dwergen, die veel kleiner en minder helder zijn, wel. Wanneer een exoplaneet voor deze sterren langs beweegt, is dat gemakkelijker te zien. Zo gemakkelijk dat zelfs een kapotte Kepler deze waar kan nemen.
Planeten
Als het aan de onderzoekers ligt, gaat Kepler in de toekomst dan ook op zoek naar aardachtige planeten rondom witte dwergen. Als Kepler deze daadwerkelijk vindt, zou dat een primeur zijn.
Manen
Maar Kepler zou niet alleen aardachtige planeten rondom witte dwergen kunnen aantreffen. Zelfs kleinere objecten – zo klein als onze maan – zouden door Kepler kunnen worden ontdekt. Dus wie weet, ontdekt Kepler zo aan het eind van zijn Latijn nog wel de eerste exomaan!
Maar..dan moet NASA eerst nog wel overtuigd worden. Later dit jaar maakt NASA bekend wat de kapotte planetenjager precies gaat doen. Het pleidooi voor een zoektocht naar planeten rondom witte dwergen is in ieder geval overtuigend. “Als de historie van de wetenschap omtrent exoplaneten ons iets geleerd heeft, dan is het wel dat planeten overvloedig voorkomen en dat ze op de meest ongebruikelijke plekken te vinden zijn, waaronder heel dicht bij hun sterren en zelfs rond pulsars. Op dit moment zijn er geen planeten rondom witte dwergen bekend, maar we hebben nooit naar een voldoende groot aantal witte dwergen gekeken om ze te kunnen vinden (…) Als bewoonbare planeten rondom witte dwergen bestaan, dan zal de voorgestelde Kepler-missie ze vinden.”
(scientias.nl)
Afgeschreven Kepler-telescoop zou zomaar eerste planeet rond witte dwerg kunnen ontdekken
NASA had de moed al opgegeven: de kapotte Kepler zal geen aardachtige planeten meer ontdekken. Maar een nieuw onderzoek suggereert dat NASA de handdoek te snel in de ring heeft gegooid. Kepler kan – ondanks zijn beperking – nog steeds zoeken naar aardachtige planten in de leefbare zone. En wel rondom witte dwergen.
Dat schrijven onderzoekers in dit paper. Ze stellen voor om Kepler in te zetten in de zoektocht naar planeten die zich in de leefbare zone rondom witte dwergen bevinden. “Dankzij het grote gezichtsveld van Kepler kunnen we voor het eerst in de geschiedenis een groot aantal witte dwergen tegelijkertijd bestuderen,” zo schrijven de onderzoekers. Ze willen Kepler zo’n 200 dagen naar planeten laten zoeken en verwachten dat de ruimtetelescoop er gemiddeld elke twee dagen wel eentje zal ontdekken. “Het zal een compleet, nieuw ontdekkingsveld openen.”
Kapot
Het is verrassend. Half augustus verklaarde NASA namelijk nog dat Kepler geen aardachtige exoplaneten meer kan ontdekken. Waarom niet? De ruimtetelescoop moet het zonder twee gyroscoop-achtige wielen stellen en kan zich daardoor niet meer langdurig op heldere sterren richten. En dat laatste is wel nodig wil de planeet een afname in helderheid van de ster (die erop wijst dat een planeet om de ster cirkelt) waarnemen. Einde verhaal dus, zo stelde NASA.
De levenscyclus van een ster
Sterren zijn net organismen: ze hebben een heuse levenscyclus. Ze starten als protosterren in stof- en gaswolken en worden steeds helderder. Totdat hun brandstof op begint te raken en ze veranderen in rode reuzen. Enige tijd later stopt de kernfusie in de ster en stoot deze al zijn materie af. Als de nevel die daarbij rond de ster ontstaat, is opgetrokken, zien we duidelijk wat er van de ster is overgebleven: een kern, oftewel een witte dwerg. Deze kern koelt vervolgens verder af. Misschien vraagt u zich af hoe planeten gedurende al die fasen van de levenscyclus in leven kunnen blijven. Een terechte vraag. Dat kunnen ze niet, tenminste niet als ze zich dichtbij de ster (in de leefbare zone) staan. De planeten die we in de toekomst wellicht in de leefbare zone rondom een witte dwerg aan gaan treffen, zijn daar dan ook nadat de ster een rode reus was, beland.
Witte dwergen
Welnee, zo schrijven de onderzoekers van de universiteit van Oklahoma nu. Rondom grote, heldere sterren kan Kepler inderdaad geen planeten meer ontdekken, maar rondom witte dwergen, die veel kleiner en minder helder zijn, wel. Wanneer een exoplaneet voor deze sterren langs beweegt, is dat gemakkelijker te zien. Zo gemakkelijk dat zelfs een kapotte Kepler deze waar kan nemen.
Planeten
Als het aan de onderzoekers ligt, gaat Kepler in de toekomst dan ook op zoek naar aardachtige planeten rondom witte dwergen. Als Kepler deze daadwerkelijk vindt, zou dat een primeur zijn.
Manen
Maar Kepler zou niet alleen aardachtige planeten rondom witte dwergen kunnen aantreffen. Zelfs kleinere objecten – zo klein als onze maan – zouden door Kepler kunnen worden ontdekt. Dus wie weet, ontdekt Kepler zo aan het eind van zijn Latijn nog wel de eerste exomaan!
Maar..dan moet NASA eerst nog wel overtuigd worden. Later dit jaar maakt NASA bekend wat de kapotte planetenjager precies gaat doen. Het pleidooi voor een zoektocht naar planeten rondom witte dwergen is in ieder geval overtuigend. “Als de historie van de wetenschap omtrent exoplaneten ons iets geleerd heeft, dan is het wel dat planeten overvloedig voorkomen en dat ze op de meest ongebruikelijke plekken te vinden zijn, waaronder heel dicht bij hun sterren en zelfs rond pulsars. Op dit moment zijn er geen planeten rondom witte dwergen bekend, maar we hebben nooit naar een voldoende groot aantal witte dwergen gekeken om ze te kunnen vinden (…) Als bewoonbare planeten rondom witte dwergen bestaan, dan zal de voorgestelde Kepler-missie ze vinden.”
(scientias.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
30-09-2013
Astronomen ontdekten al bijna 1.000 exoplaneten
© thinkstock.
Sterrenkundigen namen begin de jaren negentig de eerste exoplaneet waar. Ruim twee decennia later staat de teller op bijna 1.000, schrijft Huffington Post.
Exoplaneten zijn planeten die om andere sterren dan onze zon draaien. In 1992 ontdekten astronomen voor het eerst twee zo'n planeten, op ongeveer 1.000 lichtjaren van onze aarde. De ruimtevaarttechniek stond sindsdien niet stil, en het lijstje met exoplaneten werd steeds langer.
Volgens de Amerikaanse nieuwssite zal binnenkort het bestaan van de duizendste exoplaneet worden aangekondigd.
De hemellichamen worden opgesomd in vijf databases. Vier van die vijf gegevensbestanden melden dat er minstens 900 exoplaneten bestaan. Twee ervan breidden hun lijst onlangs uit met exoplaneet nummer 986. Huffington Post gelooft dat in een van de komende weken de kaap van 1.000 zal worden gerond.
3.588 potentiële exoplaneten
Het Kepler Space Observatory, een onbemand ruimtevaartuig ontwikkeld door de NASA, kon de beste resultaten voorleggen. De telescoop ontdekte tot op heden maar liefst 3.588 potentiële planeten rond andere sterren. Ontnuchterend is anderzijds dat 'slechts' 151 daarvan echte exoplaneten bleken.
Hoe indrukwekkend die cijfers ook mogen zijn, het totale aantal exoplaneten kunnen we onmogelijk bevatten, schrijft de nieuwssite, want Kepler onderzocht nog maar een minuscuul stukje van de ruimte. Het heelal telt vermoedelijk miljarden exoplaneten. Volgens een raming van wetenschappers vorig jaar bestaan er ongeveer 160 miljard.
Het doel van de sterrenkundigen is niet om er zo veel mogelijk te tellen. Ze zijn vooral nieuwsgierig naar de samenstelling en de diversiteit ervan. En die variatie is aanzienlijk. Zo werden al erg uiteenlopende types ontdekt, van exoplaneten met een erg zware massa tot uiterst lichte hemellichamen.
En één die lijkt op onze aarde?
Een exoplaneet met dezelfde kenmerken als onze aarde werd nog niet ontdekt, al sluiten astronomen het bestaan ervan niet uit. Kepler werd immers ontworpen om gelijkaardige planeten te kunnen opsporen. Al zal die ontdekking hoogstwaarschijnlijk nog een tijd op zich laten wachten. Eerder dit jaar raakte de ruimtetelescoop immers defect. Een poging om de ruimtekijker te herstellen, mislukte in augustus.
Meer info over de vijf databases met exoplaneten vindt u op deze website.
(HLN)
Astronomen ontdekten al bijna 1.000 exoplaneten
© thinkstock.
Sterrenkundigen namen begin de jaren negentig de eerste exoplaneet waar. Ruim twee decennia later staat de teller op bijna 1.000, schrijft Huffington Post.
Exoplaneten zijn planeten die om andere sterren dan onze zon draaien. In 1992 ontdekten astronomen voor het eerst twee zo'n planeten, op ongeveer 1.000 lichtjaren van onze aarde. De ruimtevaarttechniek stond sindsdien niet stil, en het lijstje met exoplaneten werd steeds langer.
Volgens de Amerikaanse nieuwssite zal binnenkort het bestaan van de duizendste exoplaneet worden aangekondigd.
De hemellichamen worden opgesomd in vijf databases. Vier van die vijf gegevensbestanden melden dat er minstens 900 exoplaneten bestaan. Twee ervan breidden hun lijst onlangs uit met exoplaneet nummer 986. Huffington Post gelooft dat in een van de komende weken de kaap van 1.000 zal worden gerond.
3.588 potentiële exoplaneten
Het Kepler Space Observatory, een onbemand ruimtevaartuig ontwikkeld door de NASA, kon de beste resultaten voorleggen. De telescoop ontdekte tot op heden maar liefst 3.588 potentiële planeten rond andere sterren. Ontnuchterend is anderzijds dat 'slechts' 151 daarvan echte exoplaneten bleken.
Hoe indrukwekkend die cijfers ook mogen zijn, het totale aantal exoplaneten kunnen we onmogelijk bevatten, schrijft de nieuwssite, want Kepler onderzocht nog maar een minuscuul stukje van de ruimte. Het heelal telt vermoedelijk miljarden exoplaneten. Volgens een raming van wetenschappers vorig jaar bestaan er ongeveer 160 miljard.
Het doel van de sterrenkundigen is niet om er zo veel mogelijk te tellen. Ze zijn vooral nieuwsgierig naar de samenstelling en de diversiteit ervan. En die variatie is aanzienlijk. Zo werden al erg uiteenlopende types ontdekt, van exoplaneten met een erg zware massa tot uiterst lichte hemellichamen.
En één die lijkt op onze aarde?
Een exoplaneet met dezelfde kenmerken als onze aarde werd nog niet ontdekt, al sluiten astronomen het bestaan ervan niet uit. Kepler werd immers ontworpen om gelijkaardige planeten te kunnen opsporen. Al zal die ontdekking hoogstwaarschijnlijk nog een tijd op zich laten wachten. Eerder dit jaar raakte de ruimtetelescoop immers defect. Een poging om de ruimtekijker te herstellen, mislukte in augustus.
Meer info over de vijf databases met exoplaneten vindt u op deze website.
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
30-09-2013
Exoplaneet Kepler-7b: bewolking in het westen
Kepler-7b (links), op dezelfde schaal als de planeet Jupiter. (NASA)
Het westelijk halfrond van exoplaneet Kepler-7b gaat schuil onder een dik wolkendek. Aan de oostzijde is de gasvormige reuzenplaneet relatief onbewolkt, en veel variatie zit er niet in dat patroon. Dat blijkt uit onderzoek van de planeet door de infrarode ruimtetelescoop Spitzer.
Kepler-7b werd enkele jaren geleden al ontdekt door de Amerikaanse ruimtetelescoop Kepler, die de minieme periodieke lichtdipjes registreert die ontstaan wanneer een exoplaneet - gezien vanaf de aarde - voor zijn moederster langs beweegt. Kepler-7b is een slag groter dan Jupiter, en draait op een afstand van slechts 9 miljoen kilometer rond zijn moederster.
Uit Kepler-metingen blijkt dat het westelijk halfrond van de planeet relatief helder is. Er was echter niet duidelijk of het hier ging om gereflecteerd sterlicht, of om het gloeien van de planeet zelf. De Spitzer-metingen wijzen nu echter uit dat Kepler-7b vrij koel is, met een 'oppervlakte'-temperatuur van nog geen 1000 graden Celsius. Dat betekent dat het heldere westelijke halfrond alleen te verklaren is door aan te nemen dat het schuilgaat onder een dikke wolkenlaag die het sterlicht weerkaatst.
Het is voor het eerst dat de wolkenverdeling van een planeet bij een andere ster 'in kaart' is gebracht. De resultaten worden binnenkort gepubliceerd in The Astrophysical Journal Letters. (GS)
(allesoversterrenkunde)
Exoplaneet Kepler-7b: bewolking in het westen
Kepler-7b (links), op dezelfde schaal als de planeet Jupiter. (NASA)
Het westelijk halfrond van exoplaneet Kepler-7b gaat schuil onder een dik wolkendek. Aan de oostzijde is de gasvormige reuzenplaneet relatief onbewolkt, en veel variatie zit er niet in dat patroon. Dat blijkt uit onderzoek van de planeet door de infrarode ruimtetelescoop Spitzer.
Kepler-7b werd enkele jaren geleden al ontdekt door de Amerikaanse ruimtetelescoop Kepler, die de minieme periodieke lichtdipjes registreert die ontstaan wanneer een exoplaneet - gezien vanaf de aarde - voor zijn moederster langs beweegt. Kepler-7b is een slag groter dan Jupiter, en draait op een afstand van slechts 9 miljoen kilometer rond zijn moederster.
Uit Kepler-metingen blijkt dat het westelijk halfrond van de planeet relatief helder is. Er was echter niet duidelijk of het hier ging om gereflecteerd sterlicht, of om het gloeien van de planeet zelf. De Spitzer-metingen wijzen nu echter uit dat Kepler-7b vrij koel is, met een 'oppervlakte'-temperatuur van nog geen 1000 graden Celsius. Dat betekent dat het heldere westelijke halfrond alleen te verklaren is door aan te nemen dat het schuilgaat onder een dikke wolkenlaag die het sterlicht weerkaatst.
Het is voor het eerst dat de wolkenverdeling van een planeet bij een andere ster 'in kaart' is gebracht. De resultaten worden binnenkort gepubliceerd in The Astrophysical Journal Letters. (GS)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
27-09-2013
Buitenaardse aardes
Bron: NewScientist.com
Geregeld doen astronomen ontdekkingen over exoplaneten, planeten die om andere sterren dan onze zon draaien. Zo af en toe duikt er een op die vanaf een afstand van meerdere lichtjaren niet van onze aarde te onderscheiden is. Hoe weten we dat deze planeten op de aarde lijken? Hoeveel tweede aardes zijn in het heelal te vinden? En hoe groot is de kans dat een van deze bewoonbare planeten daadwerkelijk wordt bewoond door levende wezens?
In een interactieve webpagina heeft onze Engelse grote broer deze intrigerende vragen beantwoord. In de webpagina kun je naar beneden scrollen en stukje bij beetje ontdekken waarom het helemaal geen gek idee is dat we niet alleen zijn in het heelal.
Benieuwd? Bekijk hier deze interactieve infographic van de Engelse New Scientist.
(newscientist.nl)
Buitenaardse aardes
Bron: NewScientist.com
Geregeld doen astronomen ontdekkingen over exoplaneten, planeten die om andere sterren dan onze zon draaien. Zo af en toe duikt er een op die vanaf een afstand van meerdere lichtjaren niet van onze aarde te onderscheiden is. Hoe weten we dat deze planeten op de aarde lijken? Hoeveel tweede aardes zijn in het heelal te vinden? En hoe groot is de kans dat een van deze bewoonbare planeten daadwerkelijk wordt bewoond door levende wezens?
In een interactieve webpagina heeft onze Engelse grote broer deze intrigerende vragen beantwoord. In de webpagina kun je naar beneden scrollen en stukje bij beetje ontdekken waarom het helemaal geen gek idee is dat we niet alleen zijn in het heelal.
Benieuwd? Bekijk hier deze interactieve infographic van de Engelse New Scientist.
(newscientist.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
07-10-2013
Zuurstof in planeetdampkring wijst niet automatisch op leven
Illustratie van aarde-achtige exoplaneten bij een rode dwerg. (ESO)
De aanwezigheid van zuurstof in de dampkring van een verre exoplaneet wijst niet noodzakelijkerwijs op het bestaan van leven op die planeet, zelfs niet wanneer de dampkring ook waterdamp en koolzuur bevat. Die conclusie trekken Chinese en Argentijnse onderzoekers op basis van berekeningen aan de effecten van ultraviolette straling van rode dwergsterren. De resultaten zijn vandaag gepresenteerd op de 45ste bijeenkomst van de Division for Planetary Sciences (DPS) van de American Astronomical Society in Denver, Colorado.
Bij de speurtocht naar bewoonde exoplaneten richten astronomen zich in eerste instantie op planeten rond rode dwergsterren. Daarvan zijn er verreweg het meest, en hun planetenstelsels zijn gemakkelijker in detail te bestuderen, inclusief - in de nabije toekomst - de precieze samenstelling van de planeetatmosferen. Algemeen werd altijd aangenomen dat een combinatie van zuurstof (O2), waterdamp (H2O) en koolzuur (CO2) in de dampkring van een exoplaneet alleen verklaard zou kunnen worden door biologische activiteit aan het oppervlak.
Feng Tian van de Tsinghua-universiteit in Beijing heeft nu de ultraviolette straling van de rode dwergsterren GJ876 en GJ667C bestudeerd, en berekend wat voor effect die heeft op scheikundige reacties in de dampkring van rondcirkelende exoplaneten. Uit de nieuwe modelberekeningen blijkt dat er toch significante hoeveelheden zuurstof kunnen ontstaan, ook zonder biologische activiteit. Zuurstof in combinatie met waterdamp en koolzuur kan dus niet langer beschouwd worden als een betrouwbare 'biomarker'.
Eerder werd door Duitse onderzoekers al aangetoond dat de hoeveelheid ultraviolette straling van een (dwerg-)ster zeer bepalend is voor het gemak waarmee eventuele biomarkers in de dampkring van een planeet aangetoond kunnen worden. (GS)
(allesoversterrenkunde)
Zuurstof in planeetdampkring wijst niet automatisch op leven
Illustratie van aarde-achtige exoplaneten bij een rode dwerg. (ESO)
De aanwezigheid van zuurstof in de dampkring van een verre exoplaneet wijst niet noodzakelijkerwijs op het bestaan van leven op die planeet, zelfs niet wanneer de dampkring ook waterdamp en koolzuur bevat. Die conclusie trekken Chinese en Argentijnse onderzoekers op basis van berekeningen aan de effecten van ultraviolette straling van rode dwergsterren. De resultaten zijn vandaag gepresenteerd op de 45ste bijeenkomst van de Division for Planetary Sciences (DPS) van de American Astronomical Society in Denver, Colorado.
Bij de speurtocht naar bewoonde exoplaneten richten astronomen zich in eerste instantie op planeten rond rode dwergsterren. Daarvan zijn er verreweg het meest, en hun planetenstelsels zijn gemakkelijker in detail te bestuderen, inclusief - in de nabije toekomst - de precieze samenstelling van de planeetatmosferen. Algemeen werd altijd aangenomen dat een combinatie van zuurstof (O2), waterdamp (H2O) en koolzuur (CO2) in de dampkring van een exoplaneet alleen verklaard zou kunnen worden door biologische activiteit aan het oppervlak.
Feng Tian van de Tsinghua-universiteit in Beijing heeft nu de ultraviolette straling van de rode dwergsterren GJ876 en GJ667C bestudeerd, en berekend wat voor effect die heeft op scheikundige reacties in de dampkring van rondcirkelende exoplaneten. Uit de nieuwe modelberekeningen blijkt dat er toch significante hoeveelheden zuurstof kunnen ontstaan, ook zonder biologische activiteit. Zuurstof in combinatie met waterdamp en koolzuur kan dus niet langer beschouwd worden als een betrouwbare 'biomarker'.
Eerder werd door Duitse onderzoekers al aangetoond dat de hoeveelheid ultraviolette straling van een (dwerg-)ster zeer bepalend is voor het gemak waarmee eventuele biomarkers in de dampkring van een planeet aangetoond kunnen worden. (GS)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
11-10-2013
Ronddolende planeet zonder ster ontdekt
© afp.
Een internationaal team van astronomen heeft een planeet ontdekt die in de ruimte ronddoolt zonder rond een ster te circelen. Dat blijkt uit een publicatie die gisteren verscheen in het Amerikaanse Astrophysical Journal Letters.
© afp.
De exoplaneet, PSO J318.5-22 gedoopt, bevindt zich op 80 lichtjaren van de aarde en heeft een massa die zes keer groter is dan die van Jupiter, aldus de astronomen. Volgens hen is de planeet zo'n 12 miljoen jaar oud, wat erg jong is.
"We hebben nooit eerder een object zoals dit vrij zien rondzweven in de ruimte, met alle karakteristieken van jonge planeten die in een baan rond sterren cirkelen", aldus Michael Lu van de Universiteit van Hawaii. "Ik heb me vaak afgevraagd of dergelijke eenzame objecten zouden bestaan en nu weten we dat dit het geval is."
(HLN)
Ronddolende planeet zonder ster ontdekt
© afp.
Een internationaal team van astronomen heeft een planeet ontdekt die in de ruimte ronddoolt zonder rond een ster te circelen. Dat blijkt uit een publicatie die gisteren verscheen in het Amerikaanse Astrophysical Journal Letters.
© afp.
De exoplaneet, PSO J318.5-22 gedoopt, bevindt zich op 80 lichtjaren van de aarde en heeft een massa die zes keer groter is dan die van Jupiter, aldus de astronomen. Volgens hen is de planeet zo'n 12 miljoen jaar oud, wat erg jong is.
"We hebben nooit eerder een object zoals dit vrij zien rondzweven in de ruimte, met alle karakteristieken van jonge planeten die in een baan rond sterren cirkelen", aldus Michael Lu van de Universiteit van Hawaii. "Ik heb me vaak afgevraagd of dergelijke eenzame objecten zouden bestaan en nu weten we dat dit het geval is."
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
17-10-2013
Eerste planetenstelsel met ‘niet-uitgelijnde’ planeten ontdekt
Het ‘gekantelde’ planetenstelsel van de ster Kepler-56 (niet op schaal). (NASA/GSFC)
Een internationale groep astronomen, onder wie Saskia Hekker (UvA/Max-Planck-Institute für Sonnensystemforschung, Duitsland), heeft het eerste meervoudige planetenstelsel ontdekt waarbij het baanvlak van de planeten heel schuin staat ten opzichte van de evenaar van hun moederster. De ontdekking, die op 18 oktober in Science wordt gepubliceerd, werpt nieuw licht op het vraagstuk van de vorming van de zogeheten ‘hete Jupiters’ – zware planeten die in een zeer nauwe omloopbaan om hun ster draaien.
Theoretisch gezien kunnen hete Jupiters nooit op hun huidige plek zijn ontstaan. Een mogelijk scenario is dat ze op grote afstand van hun moederster zijn gevormd en door de interactie met het stof en gas rond de ster naar binnen zijn gemigreerd.
Deze theorie kwam ter discussie toen hete Jupiters werden ontdekt die helemaal niet uitgelijnd zijn met hun moederster en soms zelfs in tegengestelde richting draaien. Dit als gevolg van interacties met andere hemellichamen, zo werd gesuggereerd. Het eenvoudige migratiescenario kan deze afwijkende baanoriëntaties namelijk niet verklaren.
Als de verstoring van het baanvlak van sommige hete Jupiters inderdaad wordt veroorzaakt door hun vormingsproces, zouden meervoudige systeem zónder hete Jupiters wél netjes uitgelijnd moeten zijn. De astronomen hebben nu echter vastgesteld dat dit niet altijd het geval is: in gegevens van de NASA-satelliet Kepler hebben ze een niet-uitgelijnd planetenstelsel ontdekt dat géén hete Jupiter bevat.
Dat planetenstelsel behoort toe aan Kepler-56, een rode reuzenster, vier keer zo groot als onze zon, op 3000 lichtjaar van de aarde. Bij deze ster ontdekte de Kepler-satelliet twee planeten, waarvan uit nader onderzoek is gebleken dat hun baanvlak een forse hoek maakt met het evenaarsvlak van de moederster.
Vervolgonderzoek met de Keck-telescoop op Hawaï heeft de oorzaak daarvan aan het licht gebracht: in een wijde baan om de ster draait nog een derde planeet. Berekeningen laten zien dat deze zware planeet de stand van de baanvlakken van zijn beide soortgenoten laat variëren. Of dit kantelscenario ook de verklaring is voor het bestaan van niet-uitgelijnde hete Jupiters zal uit verder onderzoek moeten blijken. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Eerste planetenstelsel met ‘niet-uitgelijnde’ planeten ontdekt
Het ‘gekantelde’ planetenstelsel van de ster Kepler-56 (niet op schaal). (NASA/GSFC)
Een internationale groep astronomen, onder wie Saskia Hekker (UvA/Max-Planck-Institute für Sonnensystemforschung, Duitsland), heeft het eerste meervoudige planetenstelsel ontdekt waarbij het baanvlak van de planeten heel schuin staat ten opzichte van de evenaar van hun moederster. De ontdekking, die op 18 oktober in Science wordt gepubliceerd, werpt nieuw licht op het vraagstuk van de vorming van de zogeheten ‘hete Jupiters’ – zware planeten die in een zeer nauwe omloopbaan om hun ster draaien.
Theoretisch gezien kunnen hete Jupiters nooit op hun huidige plek zijn ontstaan. Een mogelijk scenario is dat ze op grote afstand van hun moederster zijn gevormd en door de interactie met het stof en gas rond de ster naar binnen zijn gemigreerd.
Deze theorie kwam ter discussie toen hete Jupiters werden ontdekt die helemaal niet uitgelijnd zijn met hun moederster en soms zelfs in tegengestelde richting draaien. Dit als gevolg van interacties met andere hemellichamen, zo werd gesuggereerd. Het eenvoudige migratiescenario kan deze afwijkende baanoriëntaties namelijk niet verklaren.
Als de verstoring van het baanvlak van sommige hete Jupiters inderdaad wordt veroorzaakt door hun vormingsproces, zouden meervoudige systeem zónder hete Jupiters wél netjes uitgelijnd moeten zijn. De astronomen hebben nu echter vastgesteld dat dit niet altijd het geval is: in gegevens van de NASA-satelliet Kepler hebben ze een niet-uitgelijnd planetenstelsel ontdekt dat géén hete Jupiter bevat.
Dat planetenstelsel behoort toe aan Kepler-56, een rode reuzenster, vier keer zo groot als onze zon, op 3000 lichtjaar van de aarde. Bij deze ster ontdekte de Kepler-satelliet twee planeten, waarvan uit nader onderzoek is gebleken dat hun baanvlak een forse hoek maakt met het evenaarsvlak van de moederster.
Vervolgonderzoek met de Keck-telescoop op Hawaï heeft de oorzaak daarvan aan het licht gebracht: in een wijde baan om de ster draait nog een derde planeet. Berekeningen laten zien dat deze zware planeet de stand van de baanvlakken van zijn beide soortgenoten laat variëren. Of dit kantelscenario ook de verklaring is voor het bestaan van niet-uitgelijnde hete Jupiters zal uit verder onderzoek moeten blijken. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
22-10-2013
Teller exoplaneten passeert de 1000
Illustratie van een exoplaneet. (NASA)
Met de aankondiging van elf nieuwe exoplaneten die gevonden zijn door het WASP-project, is het aantal bekende planeten bij andere sterren de 1000 gepasseerd. WASP (Wide-Angle Search for Planets) maakt gebruik van geautomatiseerde groothoekcamera's op verschillende sterrenwachten die planeetovergangen registreren.
Tot nu toe heeft WASP ruim honderd exoplaneten ontdekt - iets meer dan tien procent van het totaal. De teller van de exoplaneten-catalogus van de Franse astronoom Jean Schneider klom vandaag van 999 naar 1010. NASA hanteert een iets andere telmethode, en komt nog op een wat lager aantal uit.
De ontdekking van de eerste exoplaneet bij een zonachtige ster werd achttien jaar geleden bekendgemaakt, in oktober 1995. (GS)
(allesoversterrenkunde)
Teller exoplaneten passeert de 1000
Illustratie van een exoplaneet. (NASA)
Met de aankondiging van elf nieuwe exoplaneten die gevonden zijn door het WASP-project, is het aantal bekende planeten bij andere sterren de 1000 gepasseerd. WASP (Wide-Angle Search for Planets) maakt gebruik van geautomatiseerde groothoekcamera's op verschillende sterrenwachten die planeetovergangen registreren.
Tot nu toe heeft WASP ruim honderd exoplaneten ontdekt - iets meer dan tien procent van het totaal. De teller van de exoplaneten-catalogus van de Franse astronoom Jean Schneider klom vandaag van 999 naar 1010. NASA hanteert een iets andere telmethode, en komt nog op een wat lager aantal uit.
De ontdekking van de eerste exoplaneet bij een zonachtige ster werd achttien jaar geleden bekendgemaakt, in oktober 1995. (GS)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
25-10-1013
Nieuw stelsel met zeven planeten ontdekt
Archiefbeeld © Creative Commons - ESO/M. Kornmesser.
Twee onderzoeksteams hebben onafhankelijk van elkaar rond dwergster KIC 11442793 een systeem met zeven planeten gevonden. De ontdekking kan een record betekenen, meldt de BBC.
Het planetair stelsel heeft een aantal gelijkenissen met het onze. Zo draaien de kleinere planeten het dichtst en de grotere het verst rond hun ster. Wel wentelen alle zeven gevonden planeten veel dichter rond de dwergster die zich op 2.500 lichtjaar van ons bevindt.
Het systeem rond de dwergster telt twee werelden die ongeveer even groot zijn als onze Aarde, drie 'super-Aardes' en twee grotere hemellichamen
(HLN)
Nieuw stelsel met zeven planeten ontdekt
Archiefbeeld © Creative Commons - ESO/M. Kornmesser.
Twee onderzoeksteams hebben onafhankelijk van elkaar rond dwergster KIC 11442793 een systeem met zeven planeten gevonden. De ontdekking kan een record betekenen, meldt de BBC.
Het planetair stelsel heeft een aantal gelijkenissen met het onze. Zo draaien de kleinere planeten het dichtst en de grotere het verst rond hun ster. Wel wentelen alle zeven gevonden planeten veel dichter rond de dwergster die zich op 2.500 lichtjaar van ons bevindt.
Het systeem rond de dwergster telt twee werelden die ongeveer even groot zijn als onze Aarde, drie 'super-Aardes' en twee grotere hemellichamen
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
30-10-2013
Kleine, hete exoplaneet heeft ‘aardse’ dichtheid
Artist’s impression van de helse planeet Kepler-78b. Op de achtergrond zijn nabije moederster. (Jasiek Krzysztofiak/Nature)
De exoplaneet Kepler-78b, waarvan al bekend was dat hij niet veel groter is dan de aarde, heeft vrijwel dezelfde dichtheid als onze planeet. Dat blijkt uit massabepalingen die twee teams van astronomen – onafhankelijk van elkaar – hebben gedaan (Nature, 31 oktober).
Kepler-78b schuift vanaf de aarde gezien eens in de 8,5 uur voor zijn ster langs. Vandaar dat de NASA-satelliet Kepler, waarmee naar sterren werd gezocht die kleine regelmatige helderheidsdipjes vertonen, in staat was om deze planeet op te sporen.
Uit de mate waarin de helderheid van de ster tijdens deze planeetovergangen afnam, volgde direct al dat Kepler-78b slechts ongeveer twintig procent groter is dan de aarde. Maar zijn massa was tot nu toe onbekend.
Door met instrumenten van de 3,6-meter telescoop van de ESO-sterrenwacht op La Silla en de Keck-telescoop op Hawaï heel nauwkeurig naar het spectrum van de moederster te kijken, hebben astronomen nu gemeten in hoeverre de ster door de om hem heen cirkelende planeet aan het schommelen wordt gebracht. Uit de grootte van die schommelbeweging kan de massa van Kepler-78b worden afgeleid.
De resultaten van de beide massabepalingen liggen dicht bij elkaar. Het Keck-team (o.l.v. Andrew Howard) komt uit op 1,69 aardmassa, het ESO-team (o.l.v. Francesco Pepe) op 1,86 aardmassa. Daaruit volgt dat de gemiddelde dichtheid van Kepler-78b ergens tussen 5,3 en 5,6 gram per kubieke centimeter ligt. Ter vergelijking: de gemiddelde dichtheid van de aarde bedraagt 5,5 gram per kubieke centimeter.
Dat betekent dat de globale samenstelling van Kepler-78b waarschijnlijk op die van de aarde lijkt: veel gesteente en ijzer. Maar daar houden de overeenkomsten ook wel zo’n beetje op. Doordat hij op een afstand van slechts anderhalf miljoen kilometer om zijn ster wentelt, stijgt de temperatuur aan de dagzijde van Kepler-78b tot ongeveer 3000 kelvin – hoog genoeg om gesteente te laten smelten. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Kleine, hete exoplaneet heeft ‘aardse’ dichtheid
Artist’s impression van de helse planeet Kepler-78b. Op de achtergrond zijn nabije moederster. (Jasiek Krzysztofiak/Nature)
De exoplaneet Kepler-78b, waarvan al bekend was dat hij niet veel groter is dan de aarde, heeft vrijwel dezelfde dichtheid als onze planeet. Dat blijkt uit massabepalingen die twee teams van astronomen – onafhankelijk van elkaar – hebben gedaan (Nature, 31 oktober).
Kepler-78b schuift vanaf de aarde gezien eens in de 8,5 uur voor zijn ster langs. Vandaar dat de NASA-satelliet Kepler, waarmee naar sterren werd gezocht die kleine regelmatige helderheidsdipjes vertonen, in staat was om deze planeet op te sporen.
Uit de mate waarin de helderheid van de ster tijdens deze planeetovergangen afnam, volgde direct al dat Kepler-78b slechts ongeveer twintig procent groter is dan de aarde. Maar zijn massa was tot nu toe onbekend.
Door met instrumenten van de 3,6-meter telescoop van de ESO-sterrenwacht op La Silla en de Keck-telescoop op Hawaï heel nauwkeurig naar het spectrum van de moederster te kijken, hebben astronomen nu gemeten in hoeverre de ster door de om hem heen cirkelende planeet aan het schommelen wordt gebracht. Uit de grootte van die schommelbeweging kan de massa van Kepler-78b worden afgeleid.
De resultaten van de beide massabepalingen liggen dicht bij elkaar. Het Keck-team (o.l.v. Andrew Howard) komt uit op 1,69 aardmassa, het ESO-team (o.l.v. Francesco Pepe) op 1,86 aardmassa. Daaruit volgt dat de gemiddelde dichtheid van Kepler-78b ergens tussen 5,3 en 5,6 gram per kubieke centimeter ligt. Ter vergelijking: de gemiddelde dichtheid van de aarde bedraagt 5,5 gram per kubieke centimeter.
Dat betekent dat de globale samenstelling van Kepler-78b waarschijnlijk op die van de aarde lijkt: veel gesteente en ijzer. Maar daar houden de overeenkomsten ook wel zo’n beetje op. Doordat hij op een afstand van slechts anderhalf miljoen kilometer om zijn ster wentelt, stijgt de temperatuur aan de dagzijde van Kepler-78b tot ongeveer 3000 kelvin – hoog genoeg om gesteente te laten smelten. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
05-11-2013
Een op vijf sterren heeft planeet zoals de aarde
© thinkstock.
Waarschijnlijk heeft een op de vijf sterren zoals de zon een planeet zo groot als de aarde, waar heel misschien leven mogelijk is. Dat hebben Amerikaanse wetenschappers uitgerekend. Hun conclusies zijn gisteren verschenen in het wetenschapsblad Proceedings of the National Academy of Sciences.
"Als je 's nachts naar de duizenden sterren in de lucht kijkt, is de dichtstbijzijnde zonachtige ster met een planeet als de aarde waarschijnlijk maar twaalf lichtjaar van ons verwijderd. De ster is met het blote oog te zien", zegt onderzoeksleider Erik Petigura.
(HLN)
Een op vijf sterren heeft planeet zoals de aarde
© thinkstock.
Waarschijnlijk heeft een op de vijf sterren zoals de zon een planeet zo groot als de aarde, waar heel misschien leven mogelijk is. Dat hebben Amerikaanse wetenschappers uitgerekend. Hun conclusies zijn gisteren verschenen in het wetenschapsblad Proceedings of the National Academy of Sciences.
"Als je 's nachts naar de duizenden sterren in de lucht kijkt, is de dichtstbijzijnde zonachtige ster met een planeet als de aarde waarschijnlijk maar twaalf lichtjaar van ons verwijderd. De ster is met het blote oog te zien", zegt onderzoeksleider Erik Petigura.
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
25-11-2013
Kepler kan straks weer op exoplaneten jagen
Artist's impression van de Kepler-satelliet. (NASA/Ames/JPL-Caltech)
De Amerikaanse ruimtetelescoop Kepler, die sinds het voorjaar van 2013 buiten bedrijf is als gevolg van een probleem met de standregeling, kan binnenkort misschien weer jacht gaan maken op exoplaneten. Een voorstel voor een aangepaste missie, K2 genoemd, is voorgelegd aan het hoofdkwartier van NASA. Vermoedelijk zal nog dit jaar besloten worden of de K2-missie daadwerkelijk wordt uitgevoerd.
Kepler maakt jacht opexoplaneten door te speuren naar minieme periodieke helderheidsdipjes in het licht van sterren, veroorzaakt door de zogeheten 'overgangen' van planeten. Voor dat soort metingen is een extreen nauwkeurige standregeling nodig. Door het uitvallen van twee van de vier reactiewielen van de ruimtetelescoop kan de vereiste nauwkeurigheid niet langer worden behaald: de variërende druk van onder andere de zonnewind (een stroom van elektrisch geladen deeltjes van de zon) duwt de ruimtetelescoop een klein beetje heen en weer.
Technici hebben nu een methode ontwikkeld om dat probleem te omzeilen. Door de ruimtetelescoop voortdurend zodanig te oriënteren dat de zonnewind een volledig symmetrische druk uitoefent, wordt de invloed van de zonnewind geminimaliseerd. Een testopname heeft uitgewezen dat op die manier 95% van de oorspronkelijke richtnauwkeurigheid kan worden teruggewonnen.
Tijdens de voorgestelde K2-missie zal Kepler niet langer op één gebied aan de hemel worden gericht, maar verschillende gebieden in het oog houden in de Dierenriem. Daarnaast kunnen ook metingen verricht worden aan o.a. sterrenhopen en supernova's. (GS)
(HLN)
Kepler kan straks weer op exoplaneten jagen
Artist's impression van de Kepler-satelliet. (NASA/Ames/JPL-Caltech)
De Amerikaanse ruimtetelescoop Kepler, die sinds het voorjaar van 2013 buiten bedrijf is als gevolg van een probleem met de standregeling, kan binnenkort misschien weer jacht gaan maken op exoplaneten. Een voorstel voor een aangepaste missie, K2 genoemd, is voorgelegd aan het hoofdkwartier van NASA. Vermoedelijk zal nog dit jaar besloten worden of de K2-missie daadwerkelijk wordt uitgevoerd.
Kepler maakt jacht opexoplaneten door te speuren naar minieme periodieke helderheidsdipjes in het licht van sterren, veroorzaakt door de zogeheten 'overgangen' van planeten. Voor dat soort metingen is een extreen nauwkeurige standregeling nodig. Door het uitvallen van twee van de vier reactiewielen van de ruimtetelescoop kan de vereiste nauwkeurigheid niet langer worden behaald: de variërende druk van onder andere de zonnewind (een stroom van elektrisch geladen deeltjes van de zon) duwt de ruimtetelescoop een klein beetje heen en weer.
Technici hebben nu een methode ontwikkeld om dat probleem te omzeilen. Door de ruimtetelescoop voortdurend zodanig te oriënteren dat de zonnewind een volledig symmetrische druk uitoefent, wordt de invloed van de zonnewind geminimaliseerd. Een testopname heeft uitgewezen dat op die manier 95% van de oorspronkelijke richtnauwkeurigheid kan worden teruggewonnen.
Tijdens de voorgestelde K2-missie zal Kepler niet langer op één gebied aan de hemel worden gericht, maar verschillende gebieden in het oog houden in de Dierenriem. Daarnaast kunnen ook metingen verricht worden aan o.a. sterrenhopen en supernova's. (GS)
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
05-12-2013
Eenzame planeet ontdekt
Impressie van een jonge planeet in een ver verwijderde baan rond zijn ster.
Rond de ster bevindt zich, binnen de baan van de planeet, nog steeds een stofschijf met overgebleven materiaal van het vormingsproces. (NASA/JPL-Caltech/SSI/Hampton University)
Een internationaal team van astronomen, onder wie Tiffany Meshkat en Matthew Kenworthy van de Universiteit Leiden, heeft een reusachtige exoplaneet ontdekt op enorme afstand van de zonachtige ster HD 106906. De planeet is elf keer zo zwaar als Jupiter en draait op meer dan 650 maal de afstand zon-aarde rond zijn ster, wat hem tot recordhouder maakt. Ter vergelijking: de afstand tussen de zon en de buitenste planeet van ons zonnestelsel (Neptunus) is twintig keer zo klein.
Planeten ontstaan in een protoplanetaire schijf rond een jonge ster door de samensmelting van planetoïde-achtige objecten. Dit proces verloopt op grote afstand van de ster echter te langzaam om de vorming van een reuzenplaneet mogelijk te maken. Ook het alternatieve mechanisme – de snelle samentrekking van materie – werkt daar niet: het buitengebied van een protoplanetaire schijf bevat zelden genoeg materie om een planeet ter grootte van HD 106906 b te kunnen vormen.
De vraag is dus hoe de reuzenplaneet zo ver van zijn ster is geraakt. Een boeiende mogelijkheid is dat hij oorspronkelijk wellicht op veel kleinere afstand om zijn ster cirkelde en door een tweede, nog onbekende planeet dichter bij de ster uit zijn baan is geslingerd.
Het stelsel van HD 106906 is nog maar 13 miljoen jaar oud en daardoor gloeit planeet HD 106906 b nog na van zijn geboorte. Hij heeft een temperatuur van ongeveer 1500 graden Celsius en is een sterke bron van infraroodstraling. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Eenzame planeet ontdekt
Impressie van een jonge planeet in een ver verwijderde baan rond zijn ster.
Rond de ster bevindt zich, binnen de baan van de planeet, nog steeds een stofschijf met overgebleven materiaal van het vormingsproces. (NASA/JPL-Caltech/SSI/Hampton University)
Een internationaal team van astronomen, onder wie Tiffany Meshkat en Matthew Kenworthy van de Universiteit Leiden, heeft een reusachtige exoplaneet ontdekt op enorme afstand van de zonachtige ster HD 106906. De planeet is elf keer zo zwaar als Jupiter en draait op meer dan 650 maal de afstand zon-aarde rond zijn ster, wat hem tot recordhouder maakt. Ter vergelijking: de afstand tussen de zon en de buitenste planeet van ons zonnestelsel (Neptunus) is twintig keer zo klein.
Planeten ontstaan in een protoplanetaire schijf rond een jonge ster door de samensmelting van planetoïde-achtige objecten. Dit proces verloopt op grote afstand van de ster echter te langzaam om de vorming van een reuzenplaneet mogelijk te maken. Ook het alternatieve mechanisme – de snelle samentrekking van materie – werkt daar niet: het buitengebied van een protoplanetaire schijf bevat zelden genoeg materie om een planeet ter grootte van HD 106906 b te kunnen vormen.
De vraag is dus hoe de reuzenplaneet zo ver van zijn ster is geraakt. Een boeiende mogelijkheid is dat hij oorspronkelijk wellicht op veel kleinere afstand om zijn ster cirkelde en door een tweede, nog onbekende planeet dichter bij de ster uit zijn baan is geslingerd.
Het stelsel van HD 106906 is nog maar 13 miljoen jaar oud en daardoor gloeit planeet HD 106906 b nog na van zijn geboorte. Hij heeft een temperatuur van ongeveer 1500 graden Celsius en is een sterke bron van infraroodstraling. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
03-12-2013
Hubble vindt waterdamp in atmosferen van vijf exoplaneten
Artist's impression van een 'hete Jupiter'. (NASA, ESA, and G. Bacon (STScI))
Met de Hubble Space Telescope is bij vijf 'hete Jupiters' - gasvormige reuzenplaneten op kleine afstand van hun moederster - waterdamp aangetroffen in de atmosfeer. De resultaten voor drie van de vijf exoplaneten worden vandaag gepubliceerd in Astrophysical Journal; van de twee andere planeten zijn de metingen eerder dit najaar al gepubliceerd.
Het gaat om de exoplaneten WASP-17b, HD209458b, WASP-12b, WASP-19b en XO-1b. De metingen zijn verricht op infrarode golflengten tijdens zogeheten planeetovergangen. Een klein deel van het sterlicht bereikt ons dan via de dampkring van de planeet, en atomen en moleculen in de atmosfeer kunnen hun spectrale vingerafdruk achterlaten in het waargenomen sterlicht.
In veel gevallen is het watersignaal minder sterk dan werd verwacht, mogelijk als gevolg van de absorberende werking van een heiïge laag in de dampkring. De astronomen denken dat zulke smog-lagen vrij veel voorkomen bij hete Jupiters. (GS)
(allesoversterrenkunde)
Hubble vindt waterdamp in atmosferen van vijf exoplaneten
Artist's impression van een 'hete Jupiter'. (NASA, ESA, and G. Bacon (STScI))
Met de Hubble Space Telescope is bij vijf 'hete Jupiters' - gasvormige reuzenplaneten op kleine afstand van hun moederster - waterdamp aangetroffen in de atmosfeer. De resultaten voor drie van de vijf exoplaneten worden vandaag gepubliceerd in Astrophysical Journal; van de twee andere planeten zijn de metingen eerder dit najaar al gepubliceerd.
Het gaat om de exoplaneten WASP-17b, HD209458b, WASP-12b, WASP-19b en XO-1b. De metingen zijn verricht op infrarode golflengten tijdens zogeheten planeetovergangen. Een klein deel van het sterlicht bereikt ons dan via de dampkring van de planeet, en atomen en moleculen in de atmosfeer kunnen hun spectrale vingerafdruk achterlaten in het waargenomen sterlicht.
In veel gevallen is het watersignaal minder sterk dan werd verwacht, mogelijk als gevolg van de absorberende werking van een heiïge laag in de dampkring. De astronomen denken dat zulke smog-lagen vrij veel voorkomen bij hete Jupiters. (GS)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
06-12-2013
Afstandsrecord voor nieuwe planeet
De nieuw gevonden reusachtige exoplaneet HD 106906 b is een recordhouder. En wel van de langste afstand. De planeet die werd ontdekt door een internationaal team van astronomen, onder wie Tiffany Meshkat en Matthew Kenworthy van de Universiteit Leiden, draait op meer dan 650 maal de afstand aarde-zon rond zijn moederster HD 106906.
Bron: Wikimedia Commons / NASA/JPL-Caltech
Nooit eerder is een planeet ontdekt die in zo’n wijde baan rond een ster draait. Daardoor past hij ook in geen enkele ontstaanstheorie van planeten of sterren. Planeten vormen zich normaal gesproken in een protoplanetaire schijf rond een jonge ster door de samensmelting van planetoïde-achtige objecten. Dit proces verloopt echter te langzaam voor het ontstaan van reuzenplaneten op grote afstand van hun ster. Een andere mogelijkheid voor het ontstaan van de planeet is door een snelle ineenstorting van materie in de schijf. Dergelijke schijven bevatten echter zelden genoeg materie op afstanden van honderden AE (Astronomische Eenheden), waaruit zo’n reuzenplaneet zou kunnen zijn ontstaan.
Meerdere alternatieve scenario’s zijn geopperd. Van het ontstaan van de ster en de planeet als dubbelstersysteem tot de vorming van de planeet dicht bij de ster, waarna een heftige gebeurtenis hem naar de buitenste regionen heeft geslingerd. De overgebleven materie lijkt een ring te vormen, ver binnen de baan van de planeet. ‘We denken dat dit in het nadeel is van het scenario waarbij de planeet is weggeworpen, omdat zo’n heftige gebeurtenis ook de gas- en stofschijf zou verstoren’, zegt astronoom en hoofdonderzoeker Vanessa Bailey van de universiteit van Arizona in een persverklaring.
Het stelsel rond de ster HD 106906 is 13 miljoen jaar oud en daardoor gloeit planeet HD 106906 b nog na van zijn geboorte. Doordat de planeet ongeveer 1500 graden Celsius is (ongeveer 4500 graden kouder dan zijn ster), straalt hij vooral in infrarood, in plaats van in zichtbaar licht. Volgens Meshkat begrijpen we bij elke nieuwe planeet steeds meer van hoe en waar planeten worden gevormd. ‘Deze ontdekking is extra opwindend, omdat de planeet zo ver van zijn ster staat. Dit leidt tot vele intrigerende vragen over zijn ontstaan en samenstelling. Ontdekkingen zoals HD 106906 b leiden tot een beter begrip van de variëteit aan planetaire systemen.’
De resultaten worden binnenkort gepubliceerd in de Astrophysical Journal Letters.
(newscientist)
Afstandsrecord voor nieuwe planeet
De nieuw gevonden reusachtige exoplaneet HD 106906 b is een recordhouder. En wel van de langste afstand. De planeet die werd ontdekt door een internationaal team van astronomen, onder wie Tiffany Meshkat en Matthew Kenworthy van de Universiteit Leiden, draait op meer dan 650 maal de afstand aarde-zon rond zijn moederster HD 106906.
Bron: Wikimedia Commons / NASA/JPL-Caltech
Nooit eerder is een planeet ontdekt die in zo’n wijde baan rond een ster draait. Daardoor past hij ook in geen enkele ontstaanstheorie van planeten of sterren. Planeten vormen zich normaal gesproken in een protoplanetaire schijf rond een jonge ster door de samensmelting van planetoïde-achtige objecten. Dit proces verloopt echter te langzaam voor het ontstaan van reuzenplaneten op grote afstand van hun ster. Een andere mogelijkheid voor het ontstaan van de planeet is door een snelle ineenstorting van materie in de schijf. Dergelijke schijven bevatten echter zelden genoeg materie op afstanden van honderden AE (Astronomische Eenheden), waaruit zo’n reuzenplaneet zou kunnen zijn ontstaan.
Meerdere alternatieve scenario’s zijn geopperd. Van het ontstaan van de ster en de planeet als dubbelstersysteem tot de vorming van de planeet dicht bij de ster, waarna een heftige gebeurtenis hem naar de buitenste regionen heeft geslingerd. De overgebleven materie lijkt een ring te vormen, ver binnen de baan van de planeet. ‘We denken dat dit in het nadeel is van het scenario waarbij de planeet is weggeworpen, omdat zo’n heftige gebeurtenis ook de gas- en stofschijf zou verstoren’, zegt astronoom en hoofdonderzoeker Vanessa Bailey van de universiteit van Arizona in een persverklaring.
Het stelsel rond de ster HD 106906 is 13 miljoen jaar oud en daardoor gloeit planeet HD 106906 b nog na van zijn geboorte. Doordat de planeet ongeveer 1500 graden Celsius is (ongeveer 4500 graden kouder dan zijn ster), straalt hij vooral in infrarood, in plaats van in zichtbaar licht. Volgens Meshkat begrijpen we bij elke nieuwe planeet steeds meer van hoe en waar planeten worden gevormd. ‘Deze ontdekking is extra opwindend, omdat de planeet zo ver van zijn ster staat. Dit leidt tot vele intrigerende vragen over zijn ontstaan en samenstelling. Ontdekkingen zoals HD 106906 b leiden tot een beter begrip van de variëteit aan planetaire systemen.’
De resultaten worden binnenkort gepubliceerd in de Astrophysical Journal Letters.
(newscientist)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
10-12-2013
Drie piepjonge exoplaneten direct gefotografeerd
De laatste jaren slagen steeds meer telescopen erin om direct op de gevoelige plaat te worden vastgelegd. Een pittige opdracht, want exoplaneten zijn lastig te fotograferen. Maak kennis met de planeten FW Tau b, ROXs 42B b en Roxs 12 b.
Vaak is het licht van een moederster te helder om een planeet te waarnemen. Kijk ‘s avonds maar eens naar een volle maan. Lukt het u dan om kleine sterren rondom de maan te spotten? Waarschijnlijk niet. En dan is de verhouding in lichtsterkte nog niet zo groot als die van een moederster en een exoplaneet.
In sommige gevallen is een ster niet lichtsterk genoeg om de exoplaneten om zich heen te verbergen. Of is de exoplaneet erg ver verwijderd van zijn moederster. Een krachtige telescoop kan de exoplaneten dan direct observeren. Zo is de Keck II-telescoop gebruikt om de drie exoplaneten in de onderstaande foto’s te kieken.
FW Tau b
FW Tau b maakt deel uit van een bijzonder systeem. FW Tau bestaat namelijk uit twee rode dwergsterren die om elkaar heen draaien. De afstand tussen de twee sterren is vergelijkbaar met de afstand tussen Saturnus en de zon. Beide sterren zijn minder dan twee miljoen jaar oud en bevinden zich op een afstand van 470 lichtjaar van de aarde vandaan. De exoplaneet – FW Tau b – draait om beide sterren heen op een afstand van 50 miljard kilometer. Dat is tien keer verder dan de afstand Neptunus – zon. Indrukwekkend! FW Tau b is tien keer zwaarder dan Jupiter en heeft een temperatuur van 1.700 graden Celsius.
ROX 42B b
Dan is er nog de binaire ster ROXs 42B. Twee kleine sterren draaien om elkaar heen. Daaromheen draait de exoplaneet ROX 42B b, namelijk 22 miljard kilometer bij beide sterren vandaan. Dat is nog steeds verder dan een planeet van onze zon is verwijderd, maar het valt in het niet bij FW Tau B.
ROXs 12 b
Dan blijft er nog één planeet over, namelijk ROXs 12 b. Deze grote planeet is ongeveer 16 keer zwaarder dan Jupiter. De exoplaneet draait om een koele, rode dwergster. Deze dwergster is 390 lichtjaar verwijderd van de aarde. De afstand tussen de dwergster en de exoplaneet is flink: 31 miljard kilometer.
ROXs 12b en FW Tau b hebben een schijf met materie om zich heen. Dit laat zien dat ze nog steeds aan het vormen zijn. Mogelijk worden de exopaneten dus nog massiever en waarschijnlijk zullen ze de komende tijd verder afkoelen.
Toekomst
In de toekomst hopen astronomen meer exoplaneten direct te fotograferen. En dan hopelijk exoplaneten die dichter bij hun moederster staan en meer op de aarde lijken. Maar dan zullen we grotere telescopen moeten bouwen met nog betere apparatuur.
(scientias.nl)
Drie piepjonge exoplaneten direct gefotografeerd
De laatste jaren slagen steeds meer telescopen erin om direct op de gevoelige plaat te worden vastgelegd. Een pittige opdracht, want exoplaneten zijn lastig te fotograferen. Maak kennis met de planeten FW Tau b, ROXs 42B b en Roxs 12 b.
Vaak is het licht van een moederster te helder om een planeet te waarnemen. Kijk ‘s avonds maar eens naar een volle maan. Lukt het u dan om kleine sterren rondom de maan te spotten? Waarschijnlijk niet. En dan is de verhouding in lichtsterkte nog niet zo groot als die van een moederster en een exoplaneet.
In sommige gevallen is een ster niet lichtsterk genoeg om de exoplaneten om zich heen te verbergen. Of is de exoplaneet erg ver verwijderd van zijn moederster. Een krachtige telescoop kan de exoplaneten dan direct observeren. Zo is de Keck II-telescoop gebruikt om de drie exoplaneten in de onderstaande foto’s te kieken.
FW Tau b
FW Tau b maakt deel uit van een bijzonder systeem. FW Tau bestaat namelijk uit twee rode dwergsterren die om elkaar heen draaien. De afstand tussen de twee sterren is vergelijkbaar met de afstand tussen Saturnus en de zon. Beide sterren zijn minder dan twee miljoen jaar oud en bevinden zich op een afstand van 470 lichtjaar van de aarde vandaan. De exoplaneet – FW Tau b – draait om beide sterren heen op een afstand van 50 miljard kilometer. Dat is tien keer verder dan de afstand Neptunus – zon. Indrukwekkend! FW Tau b is tien keer zwaarder dan Jupiter en heeft een temperatuur van 1.700 graden Celsius.
ROX 42B b
Dan is er nog de binaire ster ROXs 42B. Twee kleine sterren draaien om elkaar heen. Daaromheen draait de exoplaneet ROX 42B b, namelijk 22 miljard kilometer bij beide sterren vandaan. Dat is nog steeds verder dan een planeet van onze zon is verwijderd, maar het valt in het niet bij FW Tau B.
ROXs 12 b
Dan blijft er nog één planeet over, namelijk ROXs 12 b. Deze grote planeet is ongeveer 16 keer zwaarder dan Jupiter. De exoplaneet draait om een koele, rode dwergster. Deze dwergster is 390 lichtjaar verwijderd van de aarde. De afstand tussen de dwergster en de exoplaneet is flink: 31 miljard kilometer.
ROXs 12b en FW Tau b hebben een schijf met materie om zich heen. Dit laat zien dat ze nog steeds aan het vormen zijn. Mogelijk worden de exopaneten dus nog massiever en waarschijnlijk zullen ze de komende tijd verder afkoelen.
Toekomst
In de toekomst hopen astronomen meer exoplaneten direct te fotograferen. En dan hopelijk exoplaneten die dichter bij hun moederster staan en meer op de aarde lijken. Maar dan zullen we grotere telescopen moeten bouwen met nog betere apparatuur.
(scientias.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Ongelooflijk!!
Exponentiële deflatie van Bitcoin maakt arme mensen nog veel sneller armer dan het grote probleem van inflatie. Gematigde burning van Ethereum is de gulden middenweg.
16-12-2013
Nieuw instrument kan binnenkort exoplaneten fotograferen
De 3-meter Shane-telescoop van Lick Observatory. (Lick Observatory)
Amerikaanse astronomen hebben een nieuw instrument ontwikkeld waarmee over niet al te lange tijd planeten bij andere sterren in beeld gebracht kunnen worden. De eerste veelbelovende waarnemingen met het nieuwe instrument, van de ster Capella, zijn deze maand gepubliceerd.
FIRST (Fibered Imager foR Single Telescope) combineert twee astronomische afbeeldingstechnieken: adaptieve optiek (om trillingen in de aardse dampkring te compenseren) en interferometrie (om de beeldscherpte enorm te verhogen). Prototypes van het nieuwe instrument zijn uitgetest op de 3-meter Shane-telescoop van de Lick-sterrenwacht in Californië en op de Japanse 8-meter Subaru-telescoop op Mauna Kea, Hawaii.
In Astronomy and Astrophysics van december 2013 publiceren de astronomen waarnemingvsresultaten van de dubbelster Capella, op 43 lichtjaar afstand van de aarde. Dat Capella een dubbelster is, blijkt uit spectroscopische metingen aan het licht van de ster, maar de twee componenten van de dubbelster staan zo dicht bij elkaar (ca. 100 miljoen kilometer) dat ze vanaf de aarde nooit afzonderlijk gezien zijn. Dat is nu wél gelukt.
In de toekomst zal het FIRST-instrument verder ontwikkeld worden, waardoor ook veel zwakkere begeleiders op kleine afstand van een ster in beeld gebracht kunnen worden. Dan moet het mogelijk zijn om exoplaneten - planeten bij andere sterren dan de zon - te fotograferen. (GS)
(allesoversterrenkunde)
Nieuw instrument kan binnenkort exoplaneten fotograferen
De 3-meter Shane-telescoop van Lick Observatory. (Lick Observatory)
Amerikaanse astronomen hebben een nieuw instrument ontwikkeld waarmee over niet al te lange tijd planeten bij andere sterren in beeld gebracht kunnen worden. De eerste veelbelovende waarnemingen met het nieuwe instrument, van de ster Capella, zijn deze maand gepubliceerd.
FIRST (Fibered Imager foR Single Telescope) combineert twee astronomische afbeeldingstechnieken: adaptieve optiek (om trillingen in de aardse dampkring te compenseren) en interferometrie (om de beeldscherpte enorm te verhogen). Prototypes van het nieuwe instrument zijn uitgetest op de 3-meter Shane-telescoop van de Lick-sterrenwacht in Californië en op de Japanse 8-meter Subaru-telescoop op Mauna Kea, Hawaii.
In Astronomy and Astrophysics van december 2013 publiceren de astronomen waarnemingvsresultaten van de dubbelster Capella, op 43 lichtjaar afstand van de aarde. Dat Capella een dubbelster is, blijkt uit spectroscopische metingen aan het licht van de ster, maar de twee componenten van de dubbelster staan zo dicht bij elkaar (ca. 100 miljoen kilometer) dat ze vanaf de aarde nooit afzonderlijk gezien zijn. Dat is nu wél gelukt.
In de toekomst zal het FIRST-instrument verder ontwikkeld worden, waardoor ook veel zwakkere begeleiders op kleine afstand van een ster in beeld gebracht kunnen worden. Dan moet het mogelijk zijn om exoplaneten - planeten bij andere sterren dan de zon - te fotograferen. (GS)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
19-12-2013
Nieuwe techniek meet massa van exoplaneten
Artist’s impression van exoplaneet HD189733b. (NASA, ESA, M. Kornmesser)
Astronomen hebben inmiddels al meer dan duizend exoplaneten ontdekt – planeten buiten ons zonnestelsel. Van veel van deze werelden is de massa onbekend, en daardoor is ook onduidelijk of ze voornamelijk uit gassen of uit gesteenten bestaan. Een nieuwe methode, ontwikkeld door onderzoekers van het Massachusetts Institute of Technology (MIT), biedt mogelijk uitkomst (Science, 20 december).
Tot nu toe kunnen astronomen de massa van een exoplaneet eigenlijk maar op één manier meten: door te kijken naar de schommelbeweging die de planeet bij zijn moederster veroorzaakt. Deze methode is echter lang niet altijd bruikbaar, vooral niet bij lichte planeten in relatief wijde omloopbanen.
De MIT-wetenschappers gooien het over een heel andere boeg: zij maken gebruik van het feit dat als een exoplaneet, vanaf de aarde gezien, vóór zijn moederster langs schuift, een klein deel van het sterlicht door de atmosfeer van die planeet heen gaat. En daarbij worden bepaalde golflengten van dat licht geabsorbeerd en andere doorgelaten: de planeetatmosfeer laat als het ware een vingerafdruk achter in het spectrum van de ster.
Uit het MIT-onderzoek blijkt dat uit de kenmerken van die vingerafdruk de temperatuur, de gemiddelde dichtheid en het verticale drukprofiel (de mate waarin de luchtdruk naar boven toe verandert) van de planeetatmosfeer kunnen worden afgeleid. Er bestaat bovendien een standaardvergelijking die het verband beschrijft tussen deze drie atmosferische kengetallen en de zwaartekracht aan het planeetoppervlak. Anders gezegd: als je temperatuur, dichtheid en drukprofiel kent, ken je ook de grootte van de aantrekkingskracht van de planeet. En daaruit kan eenvoudig zijn massa worden afgeleid.
Bij de in 2005 ontdekte exoplaneet HD189733b, waarvan de massa al redelijk goed bekend was, blijkt de nieuwe methode goed te werken. Maar hij zal zijn waarde pas echt kunnen bewijzen als toekomstige ruimtetelescopen, zoals de James Webb Space Telescope, straks nauwkeurige waarnemingen van de atmosferen van grote aantallen exoplaneten gaan afleveren. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Nieuwe techniek meet massa van exoplaneten
Artist’s impression van exoplaneet HD189733b. (NASA, ESA, M. Kornmesser)
Astronomen hebben inmiddels al meer dan duizend exoplaneten ontdekt – planeten buiten ons zonnestelsel. Van veel van deze werelden is de massa onbekend, en daardoor is ook onduidelijk of ze voornamelijk uit gassen of uit gesteenten bestaan. Een nieuwe methode, ontwikkeld door onderzoekers van het Massachusetts Institute of Technology (MIT), biedt mogelijk uitkomst (Science, 20 december).
Tot nu toe kunnen astronomen de massa van een exoplaneet eigenlijk maar op één manier meten: door te kijken naar de schommelbeweging die de planeet bij zijn moederster veroorzaakt. Deze methode is echter lang niet altijd bruikbaar, vooral niet bij lichte planeten in relatief wijde omloopbanen.
De MIT-wetenschappers gooien het over een heel andere boeg: zij maken gebruik van het feit dat als een exoplaneet, vanaf de aarde gezien, vóór zijn moederster langs schuift, een klein deel van het sterlicht door de atmosfeer van die planeet heen gaat. En daarbij worden bepaalde golflengten van dat licht geabsorbeerd en andere doorgelaten: de planeetatmosfeer laat als het ware een vingerafdruk achter in het spectrum van de ster.
Uit het MIT-onderzoek blijkt dat uit de kenmerken van die vingerafdruk de temperatuur, de gemiddelde dichtheid en het verticale drukprofiel (de mate waarin de luchtdruk naar boven toe verandert) van de planeetatmosfeer kunnen worden afgeleid. Er bestaat bovendien een standaardvergelijking die het verband beschrijft tussen deze drie atmosferische kengetallen en de zwaartekracht aan het planeetoppervlak. Anders gezegd: als je temperatuur, dichtheid en drukprofiel kent, ken je ook de grootte van de aantrekkingskracht van de planeet. En daaruit kan eenvoudig zijn massa worden afgeleid.
Bij de in 2005 ontdekte exoplaneet HD189733b, waarvan de massa al redelijk goed bekend was, blijkt de nieuwe methode goed te werken. Maar hij zal zijn waarde pas echt kunnen bewijzen als toekomstige ruimtetelescopen, zoals de James Webb Space Telescope, straks nauwkeurige waarnemingen van de atmosferen van grote aantallen exoplaneten gaan afleveren. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Ben benieuwd!!quote:
16-12-2013
Nieuw instrument kan binnenkort exoplaneten fotograferen
[ afbeelding ]
De 3-meter Shane-telescoop van Lick Observatory. (Lick Observatory)
Amerikaanse astronomen hebben een nieuw instrument ontwikkeld waarmee over niet al te lange tijd planeten bij andere sterren in beeld gebracht kunnen worden. De eerste veelbelovende waarnemingen met het nieuwe instrument, van de ster Capella, zijn deze maand gepubliceerd.
FIRST (Fibered Imager foR Single Telescope) combineert twee astronomische afbeeldingstechnieken: adaptieve optiek (om trillingen in de aardse dampkring te compenseren) en interferometrie (om de beeldscherpte enorm te verhogen). Prototypes van het nieuwe instrument zijn uitgetest op de 3-meter Shane-telescoop van de Lick-sterrenwacht in Californië en op de Japanse 8-meter Subaru-telescoop op Mauna Kea, Hawaii.
In Astronomy and Astrophysics van december 2013 publiceren de astronomen waarnemingvsresultaten van de dubbelster Capella, op 43 lichtjaar afstand van de aarde. Dat Capella een dubbelster is, blijkt uit spectroscopische metingen aan het licht van de ster, maar de twee componenten van de dubbelster staan zo dicht bij elkaar (ca. 100 miljoen kilometer) dat ze vanaf de aarde nooit afzonderlijk gezien zijn. Dat is nu wél gelukt.
In de toekomst zal het FIRST-instrument verder ontwikkeld worden, waardoor ook veel zwakkere begeleiders op kleine afstand van een ster in beeld gebracht kunnen worden. Dan moet het mogelijk zijn om exoplaneten - planeten bij andere sterren dan de zon - te fotograferen. (GS)
(allesoversterrenkunde)
Exponentiële deflatie van Bitcoin maakt arme mensen nog veel sneller armer dan het grote probleem van inflatie. Gematigde burning van Ethereum is de gulden middenweg.
31-12-2013
Exoplaneet GJ 1214b is een bewolkte wereld
Artist’s impression van exoplaneet GJ 1214b. (NASA, ESA, STScI)
Twee teams van astronomen zijn, met behulp van de Hubble-ruimtetelescoop, meer te weten gekomen over de atmosferen van twee exoplaneten (Nature, 2 januari 2014). Het betreft de warme planeet GJ 436b, die ongeveer zo zwaar is als de planeet Neptunus, en zijn lichtere soortgenoot GJ 1214b.
Vanaf de aarde gezien bewegen de twee planeten tijdens elke omloop gedurende korte tijd vóór hun beider sterren langs. Dat biedt de mogelijkheid om, aan de hand van het sterlicht dat door hun atmosfeer heen gaat, meer te weten te komen over de atmosferische eigenschappen van deze planeten.
Uit het onderzoek van GJ 436b blijkt dat deze planeet geen duidelijke chemische ‘vingerafdrukken’ achterlaat in het spectrum van zijn ster. Dat betekent ofwel dat deze planeet een hoge wolkenlaag heeft die zijn atmosfeer ondoorzichtig maakt, ofwel dat zijn atmosfeer – in tegenstelling tot de atmosfeer van Neptunus – weinig waterstof bevat. In plaats daarvan zou de atmosfeer van GJ 436b uit grote hoeveelheden zwaardere moleculen kunnen bestaan, zoals waterdamp of koolstofdioxide. De chemische signatuur van een dichte atmosfeer van die samenstelling laat zich veel moeilijker detecteren.
Over de atmosfeer van GJ 1214b bestaat nu meer duidelijkheid. De eerste spectra van deze planeet lieten ook geen details zien, wat dezelfde mogelijkheden openliet als bij GJ 436b: een atmosfeer van voornamelijk waterdamp of een waterstofrijke atmosfeer met hoge bewolking. Nieuwe Hubble-waarnemingen hebben nu echter laten zien dat de atmosfeer van GJ 1214b weinig of geen waterdamp, methaan, stikstof of koolstofdioxide bevat.
Dat maakt het waarschijnlijk dat in dit geval sprake is van een hoge, dichte wolkenlaag. Modelberekeningen laten zien dat deze, gezien de hoge temperaturen, heel anders van aard moet zijn dan de wolken op onze eigen planeet. Mogelijk bestaat hij uit een mist van kaliumchloride of zinksulfide. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Exoplaneet GJ 1214b is een bewolkte wereld
Artist’s impression van exoplaneet GJ 1214b. (NASA, ESA, STScI)
Twee teams van astronomen zijn, met behulp van de Hubble-ruimtetelescoop, meer te weten gekomen over de atmosferen van twee exoplaneten (Nature, 2 januari 2014). Het betreft de warme planeet GJ 436b, die ongeveer zo zwaar is als de planeet Neptunus, en zijn lichtere soortgenoot GJ 1214b.
Vanaf de aarde gezien bewegen de twee planeten tijdens elke omloop gedurende korte tijd vóór hun beider sterren langs. Dat biedt de mogelijkheid om, aan de hand van het sterlicht dat door hun atmosfeer heen gaat, meer te weten te komen over de atmosferische eigenschappen van deze planeten.
Uit het onderzoek van GJ 436b blijkt dat deze planeet geen duidelijke chemische ‘vingerafdrukken’ achterlaat in het spectrum van zijn ster. Dat betekent ofwel dat deze planeet een hoge wolkenlaag heeft die zijn atmosfeer ondoorzichtig maakt, ofwel dat zijn atmosfeer – in tegenstelling tot de atmosfeer van Neptunus – weinig waterstof bevat. In plaats daarvan zou de atmosfeer van GJ 436b uit grote hoeveelheden zwaardere moleculen kunnen bestaan, zoals waterdamp of koolstofdioxide. De chemische signatuur van een dichte atmosfeer van die samenstelling laat zich veel moeilijker detecteren.
Over de atmosfeer van GJ 1214b bestaat nu meer duidelijkheid. De eerste spectra van deze planeet lieten ook geen details zien, wat dezelfde mogelijkheden openliet als bij GJ 436b: een atmosfeer van voornamelijk waterdamp of een waterstofrijke atmosfeer met hoge bewolking. Nieuwe Hubble-waarnemingen hebben nu echter laten zien dat de atmosfeer van GJ 1214b weinig of geen waterdamp, methaan, stikstof of koolstofdioxide bevat.
Dat maakt het waarschijnlijk dat in dit geval sprake is van een hoge, dichte wolkenlaag. Modelberekeningen laten zien dat deze, gezien de hoge temperaturen, heel anders van aard moet zijn dan de wolken op onze eigen planeet. Mogelijk bestaat hij uit een mist van kaliumchloride of zinksulfide. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
06-01-2014
Kleine, gasrijke exoplaneet ontdekt
Artist’s impression van de lichte, gasachtige exoplaneet KOI-314c. De planeet is ongeveer net zo zwaar als de aarde, maar ruim anderhalf keer zo groot.
Een internationaal team van astronomen heeft voor het eerst een planeet van ongeveer dezelfde massa als de aarde opgespoord die tijdens elke omloop voor zijn moederster langs schuift. De planeet, die de aanduiding KOI-314c draagt, is de lichtste waarvan zowel massa als afmetingen bekend zijn. Gezien zijn omvang – 60 procent groter dan onze eigen planeet – is KOI-314c verrassend licht. Dat betekent dat de planeet voor een belangrijk deel uit gassen moet bestaan.
KOI-314c draait om een zwakke rode dwergster op ongeveer tweehonderd lichtjaar van de aarde. Hij volgt een krappe baan om de ster met een omlooptijd van 23 dagen. De afstand tot zijn relatief koele moederster is dermate klein, dat de planeet toch nog ongezond heet is: zijn temperatuur bedraagt ongeveer 100 graden Celsius.
De gemiddelde dichtheid van KOI-314c is slechts 30 procent groter dan die van water. Dat wijst erop dat hij is gehuld in een honderden kilometers dikke atmosfeer van waterstof- en heliumgas.
Volgens de astronomen, die hun ontdekking vandaag tijdens de 223ste bijeenkomst van de American Astronomical Society in Washington DC presenteren, kan KOI-314c oorspronkelijk groter en zwaarder zijn geweest. Mogelijk is hij zijn bestaan begonnen als een kleinere versie van de gasplaneet Neptunus en door de intense straling van zijn moederster een deel van zijn atmosferische gassen kwijtgeraakt. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Kleine, gasrijke exoplaneet ontdekt
Artist’s impression van de lichte, gasachtige exoplaneet KOI-314c. De planeet is ongeveer net zo zwaar als de aarde, maar ruim anderhalf keer zo groot.
Een internationaal team van astronomen heeft voor het eerst een planeet van ongeveer dezelfde massa als de aarde opgespoord die tijdens elke omloop voor zijn moederster langs schuift. De planeet, die de aanduiding KOI-314c draagt, is de lichtste waarvan zowel massa als afmetingen bekend zijn. Gezien zijn omvang – 60 procent groter dan onze eigen planeet – is KOI-314c verrassend licht. Dat betekent dat de planeet voor een belangrijk deel uit gassen moet bestaan.
KOI-314c draait om een zwakke rode dwergster op ongeveer tweehonderd lichtjaar van de aarde. Hij volgt een krappe baan om de ster met een omlooptijd van 23 dagen. De afstand tot zijn relatief koele moederster is dermate klein, dat de planeet toch nog ongezond heet is: zijn temperatuur bedraagt ongeveer 100 graden Celsius.
De gemiddelde dichtheid van KOI-314c is slechts 30 procent groter dan die van water. Dat wijst erop dat hij is gehuld in een honderden kilometers dikke atmosfeer van waterstof- en heliumgas.
Volgens de astronomen, die hun ontdekking vandaag tijdens de 223ste bijeenkomst van de American Astronomical Society in Washington DC presenteren, kan KOI-314c oorspronkelijk groter en zwaarder zijn geweest. Mogelijk is hij zijn bestaan begonnen als een kleinere versie van de gasplaneet Neptunus en door de intense straling van zijn moederster een deel van zijn atmosferische gassen kwijtgeraakt. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
06-01-2014
Planeten ontdekt met soortelijk gewicht van lood
Illustratie van een exoplaneet. (NASA)
Twee exoplaneten die ontdekt zijn met de Amerikaanse ruimtetelescoop Kepler blijken een soortelijke dichtheid te hebben gelijk aan die van lood. Het gaat om de planeten Kepler-99b en Kepler-406b, die allebei zo'n veertig procent groter zijn dan de aarde. Ook drie andere Kepler-planeten (tussen de 10 en 80 procent groter dan de aarde) blijken uit zware elementen te bestaan. De resultaten zijn vandaag bekendgemaakt op de 223ste bijeenkomst van de American Astronomical Society in Washington, D.C., en gepubliceerd in The Astrophysical Journal.
Kepler kan alleen de middellijn van een planeet vaststellen, door te meten hoeveel licht hij onderschept wanneer hij eens per omloop voor zijn moederster langs beweegt. Om iets over de samenstelling te kunnen zeggen, moet echter ook de massa bekend zijn.
Met de 10-meter Keck-telescoop op Hawaii is nu voor 16 exoplaneten de massa afgeleid uit de periodieke schommelingen van de moederster, veroorzaakt door de zwaartekracht van de planeet. Voor 30 andere planeten is de massa bepaald op basis van onderlinge baanverstoringen die twee planeten in één stelsel op elkaar uitoefenen.
Inmiddels is duidelijk dat driekwart van alle exoplaneten die door Kepler zijn ontdekt minder dan vier keer zo groot is als de aarde. Maar de meeste van deze planeten vertonen toch weinig overeenkomsten met onze thuisplaneet: in veel gevallen gaat het om relatief kleine 'kernen', die omgeven worden door dikke mantels van lichte gassen, zoals waterstof en helium. Over hun ontstaan is nog weinig bekend.
Op basis van de massabepalingen hopen sterrenkundigen te achterhalen welke fractie van de kleine planeten (in middellijn vergelijkbaar met de aarde) ook daadwerkelijk een aardeachtige samenstelling heeft. (GS)
(allesoversterrenkunde)
Planeten ontdekt met soortelijk gewicht van lood
Illustratie van een exoplaneet. (NASA)
Twee exoplaneten die ontdekt zijn met de Amerikaanse ruimtetelescoop Kepler blijken een soortelijke dichtheid te hebben gelijk aan die van lood. Het gaat om de planeten Kepler-99b en Kepler-406b, die allebei zo'n veertig procent groter zijn dan de aarde. Ook drie andere Kepler-planeten (tussen de 10 en 80 procent groter dan de aarde) blijken uit zware elementen te bestaan. De resultaten zijn vandaag bekendgemaakt op de 223ste bijeenkomst van de American Astronomical Society in Washington, D.C., en gepubliceerd in The Astrophysical Journal.
Kepler kan alleen de middellijn van een planeet vaststellen, door te meten hoeveel licht hij onderschept wanneer hij eens per omloop voor zijn moederster langs beweegt. Om iets over de samenstelling te kunnen zeggen, moet echter ook de massa bekend zijn.
Met de 10-meter Keck-telescoop op Hawaii is nu voor 16 exoplaneten de massa afgeleid uit de periodieke schommelingen van de moederster, veroorzaakt door de zwaartekracht van de planeet. Voor 30 andere planeten is de massa bepaald op basis van onderlinge baanverstoringen die twee planeten in één stelsel op elkaar uitoefenen.
Inmiddels is duidelijk dat driekwart van alle exoplaneten die door Kepler zijn ontdekt minder dan vier keer zo groot is als de aarde. Maar de meeste van deze planeten vertonen toch weinig overeenkomsten met onze thuisplaneet: in veel gevallen gaat het om relatief kleine 'kernen', die omgeven worden door dikke mantels van lichte gassen, zoals waterstof en helium. Over hun ontstaan is nog weinig bekend.
Op basis van de massabepalingen hopen sterrenkundigen te achterhalen welke fractie van de kleine planeten (in middellijn vergelijkbaar met de aarde) ook daadwerkelijk een aardeachtige samenstelling heeft. (GS)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
07-01-2014
Vijf gesteenteplaneten buiten ons zonnestelsel ontdekt
Wetenschappers hebben met de Kepler-telescoop van de NASA weer eens vijf exoplaneten van gesteente gevonden, zo heeft de gezaghebbende website space.com dinsdag van op de jaarlijkse bijeenkomst van de Amerikaanse Sterrenkundige Vereniging in Washington gemeld.
De omvang van de vijf door de planetenjager gevonden planeten buiten ons zonnestelsel is tien tot tachtig procent groter dan die van de Aarde. Twee ervan, Kepler-99b en Kepler-406b, zijn beide veertig procent groter dan onze planeet. Gezien beide hemellichamen in minder dan vijf dagen rond hun ster wentelen, zal het er wellicht te heet zijn om leven mogelijk te maken, denken de onderzoekers.
Astronomen hebben nu al meer dan 800 planeten buiten ons zonnestelsel gevonden, weet space.com.
(HLN)
Vijf gesteenteplaneten buiten ons zonnestelsel ontdekt
Wetenschappers hebben met de Kepler-telescoop van de NASA weer eens vijf exoplaneten van gesteente gevonden, zo heeft de gezaghebbende website space.com dinsdag van op de jaarlijkse bijeenkomst van de Amerikaanse Sterrenkundige Vereniging in Washington gemeld.
De omvang van de vijf door de planetenjager gevonden planeten buiten ons zonnestelsel is tien tot tachtig procent groter dan die van de Aarde. Twee ervan, Kepler-99b en Kepler-406b, zijn beide veertig procent groter dan onze planeet. Gezien beide hemellichamen in minder dan vijf dagen rond hun ster wentelen, zal het er wellicht te heet zijn om leven mogelijk te maken, denken de onderzoekers.
Astronomen hebben nu al meer dan 800 planeten buiten ons zonnestelsel gevonden, weet space.com.
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
07-01-2014
Wetenschappers ontdekken "tweelingplaneet" van Aarde
De aarde. © afp.
Wetenschappers zijn op zowat 200 lichtjaar van ons op een planeet gestoten die als een "tweelingbroer" van de aarde kan gelden, zo heeft SkyNews vandaag gemeld van op de jaarlijkse bijeenkomst van de Amerikaanse Sterrenkundige Vereniging in Washington. Een kopie van onze wereld is het echter niet.
Het gaat om planeet KOI-314c, die zowat dezelfde massa als onze aarde heeft. Maar de diameter is ongeveer zestig procent groter. De dichtheid is slechts dertig procent groter dan de dichtheid van water, wat suggereert dat een honderden kilometers dikke atmosfeer, bestaande uit waterstof en helium, het hemelllichaam omringt.
Mini-Neptunus
Wellicht begon de planeet haar leven als een mini-Neptunus en verloor ze doorheen de tijd door verdamping een groot deel van de gassen in haar atmosfeer.
Met oppervlaktetemperaturen rond 104 graden is het er ook veel heter dan bij ons en kunnen de meeste levensvormen zoals wij die kennen er niet gedijen.
"Niet aardachtig"
"Deze planeet mag dan wel dezelfde massa hebben als de aarde, de planeet is zeker niet aardachtig", aldus David Kipping van het Harvard-Smithsonian Centrum voor Astrofysica. "Het bewijst dat er geen duidelijke scheidslijn is tussen rotsachtige werelden zoals de aarde en waterwerelden of gasgiganten."
KOI-314c cirkelt in 23 dagen rond een rode dwerg waarrond nog een planeet draait. Die is ongeveer net zo groot als KOI-314c, maar heeft een veel grotere dichtheid en weegt vier keer meer dan onze aarde. Deze planeet heeft dertien dagen nodig voor een omloop.
(HLN)
Wetenschappers ontdekken "tweelingplaneet" van Aarde
De aarde. © afp.
Wetenschappers zijn op zowat 200 lichtjaar van ons op een planeet gestoten die als een "tweelingbroer" van de aarde kan gelden, zo heeft SkyNews vandaag gemeld van op de jaarlijkse bijeenkomst van de Amerikaanse Sterrenkundige Vereniging in Washington. Een kopie van onze wereld is het echter niet.
Het gaat om planeet KOI-314c, die zowat dezelfde massa als onze aarde heeft. Maar de diameter is ongeveer zestig procent groter. De dichtheid is slechts dertig procent groter dan de dichtheid van water, wat suggereert dat een honderden kilometers dikke atmosfeer, bestaande uit waterstof en helium, het hemelllichaam omringt.
Mini-Neptunus
Wellicht begon de planeet haar leven als een mini-Neptunus en verloor ze doorheen de tijd door verdamping een groot deel van de gassen in haar atmosfeer.
Met oppervlaktetemperaturen rond 104 graden is het er ook veel heter dan bij ons en kunnen de meeste levensvormen zoals wij die kennen er niet gedijen.
"Niet aardachtig"
"Deze planeet mag dan wel dezelfde massa hebben als de aarde, de planeet is zeker niet aardachtig", aldus David Kipping van het Harvard-Smithsonian Centrum voor Astrofysica. "Het bewijst dat er geen duidelijke scheidslijn is tussen rotsachtige werelden zoals de aarde en waterwerelden of gasgiganten."
KOI-314c cirkelt in 23 dagen rond een rode dwerg waarrond nog een planeet draait. Die is ongeveer net zo groot als KOI-314c, maar heeft een veel grotere dichtheid en weegt vier keer meer dan onze aarde. Deze planeet heeft dertien dagen nodig voor een omloop.
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
07-01-2014
Eerste foto's van exoplanetencamera Gemini-telescoop
Opnamen van de stofring rond de ster HR 4796A, gemaakt door de Gemini Planet Imager (rechts). (LLNL/Gemini Observatory)
Sterrenkundigen hebben vandaag op de 223ste bijeenkomst van de American Astronomical Society in Washington, D.C., de eerste foto's vrijgegeven die gemaakt zijn met de nieuwe Gemini Planet Imager - een camera die ontworpen is om planeten bij andere sterren te fotograferen. De camera is eind oktober geïnstalleerd op de 8,2-meter Gemini South-telescoop op Cerro Pachón in Chili. Hij maakt gebruik van geavanceerde adaptieve optiek (ontwikkeld door het Lawrence Livermore National Laboratory) om storende atmosferische trillingen te compenseren. Een speciale 'coronagraaf' blokkeert het licht van de waargenomen ster, zodat kleine, zwakke objecten vlak bij die ster in beeld gebracht kunnen worden.
Tijdens de testfase van de camera zijn opnamen gemaakt van bekende exoplaneten, zoals Beta Pictoris b. De camera blijkt boven verwachting te functioneren. Bij één ster, HR 4796A, zijn scherpe afbeeldingen verkregen van een smalle stofring rond de ster. In de komende jaren zullen tientallen jonge sterren op afstanden van enkele tientallen tot enkele honderden lichtjaren bestudeerd worden. De verwachting is dat met de Gemini Planet Imager zeker dertig tot vijftig nieuwe exoplaneten ontdekt zullen worden. (GS)
(allesoversterrnekunde)
Eerste foto's van exoplanetencamera Gemini-telescoop
Opnamen van de stofring rond de ster HR 4796A, gemaakt door de Gemini Planet Imager (rechts). (LLNL/Gemini Observatory)
Sterrenkundigen hebben vandaag op de 223ste bijeenkomst van de American Astronomical Society in Washington, D.C., de eerste foto's vrijgegeven die gemaakt zijn met de nieuwe Gemini Planet Imager - een camera die ontworpen is om planeten bij andere sterren te fotograferen. De camera is eind oktober geïnstalleerd op de 8,2-meter Gemini South-telescoop op Cerro Pachón in Chili. Hij maakt gebruik van geavanceerde adaptieve optiek (ontwikkeld door het Lawrence Livermore National Laboratory) om storende atmosferische trillingen te compenseren. Een speciale 'coronagraaf' blokkeert het licht van de waargenomen ster, zodat kleine, zwakke objecten vlak bij die ster in beeld gebracht kunnen worden.
Tijdens de testfase van de camera zijn opnamen gemaakt van bekende exoplaneten, zoals Beta Pictoris b. De camera blijkt boven verwachting te functioneren. Bij één ster, HR 4796A, zijn scherpe afbeeldingen verkregen van een smalle stofring rond de ster. In de komende jaren zullen tientallen jonge sterren op afstanden van enkele tientallen tot enkele honderden lichtjaren bestudeerd worden. De verwachting is dat met de Gemini Planet Imager zeker dertig tot vijftig nieuwe exoplaneten ontdekt zullen worden. (GS)
(allesoversterrnekunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
15-01-2014
Drie exoplaneten ontdekt in sterrenhoop M67
Artist’s impression van een planeet die om een ster van de sterrenhoop M67 cirkelt. (ESO/L. Calçada)
Astronomen hebben drie planeten ontdekt die rond sterren van de sterrenhoop Messier 67 (M67) draaien. Opvallend detail is dat de moederster van een van de nieuwe exoplaneten in bijna alle opzichten identiek is aan onze zon.
Hoewel buiten ons zonnestelsel inmiddels al meer dan duizend planeten zijn ontdekt, bevindt slechts een handjevol daarvan zich in een sterrenhoop. Ergens is dat vreemd, omdat bekend is dat de meeste sterren in zulke groepen worden geboren. Daarom begonnen astronomen zich al af te vragen of deze vreemde schaarste ontstaat doordat planeetvorming in sterrenhopen anders verloopt dan elders in de Melkweg.
Dankzij een zes jaar durende zoektocht met HARPS, een instrument voor het opsporen van exoplaneten op de 3,6-meter telescoop van de ESO-sterrenwacht op La Silla, is dit probleem nu uit de wereld geholpen. Met dat instrument is naar 88 van de ongeveer vijfhonderd sterren in M67 gekeken, en bij drie ervan is een planeet ontdekt.
Dat lijkt weinig, maar de sterrenhoop staat relatief ver weg (2500 lichtjaar), waardoor de afzonderlijke sterren niet erg helder zijn en hun eventuele schommelbewegingen ten gevolge van de aanwezigheid van planeten zich niet gemakkelijk laten meten. In feite is met het nieuwe onderzoek juist aangetoond dat planeten in M67 net zo talrijk zijn dan elders.
Twee van de planeten in M67 draaien rond zonachtige sterren, de derde rond een rode reuzenster. De eerste twee hebben ongeveer een derde van de massa van Jupiter en cirkelen in respectievelijk zeven en vijf dagen om hun moederster. Daarmee behoren ze tot de klasse van hete Jupiters. De derde planeet heeft een omlooptijd van 122 dagen en is zwaarder dan Jupiter. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Drie exoplaneten ontdekt in sterrenhoop M67
Artist’s impression van een planeet die om een ster van de sterrenhoop M67 cirkelt. (ESO/L. Calçada)
Astronomen hebben drie planeten ontdekt die rond sterren van de sterrenhoop Messier 67 (M67) draaien. Opvallend detail is dat de moederster van een van de nieuwe exoplaneten in bijna alle opzichten identiek is aan onze zon.
Hoewel buiten ons zonnestelsel inmiddels al meer dan duizend planeten zijn ontdekt, bevindt slechts een handjevol daarvan zich in een sterrenhoop. Ergens is dat vreemd, omdat bekend is dat de meeste sterren in zulke groepen worden geboren. Daarom begonnen astronomen zich al af te vragen of deze vreemde schaarste ontstaat doordat planeetvorming in sterrenhopen anders verloopt dan elders in de Melkweg.
Dankzij een zes jaar durende zoektocht met HARPS, een instrument voor het opsporen van exoplaneten op de 3,6-meter telescoop van de ESO-sterrenwacht op La Silla, is dit probleem nu uit de wereld geholpen. Met dat instrument is naar 88 van de ongeveer vijfhonderd sterren in M67 gekeken, en bij drie ervan is een planeet ontdekt.
Dat lijkt weinig, maar de sterrenhoop staat relatief ver weg (2500 lichtjaar), waardoor de afzonderlijke sterren niet erg helder zijn en hun eventuele schommelbewegingen ten gevolge van de aanwezigheid van planeten zich niet gemakkelijk laten meten. In feite is met het nieuwe onderzoek juist aangetoond dat planeten in M67 net zo talrijk zijn dan elders.
Twee van de planeten in M67 draaien rond zonachtige sterren, de derde rond een rode reuzenster. De eerste twee hebben ongeveer een derde van de massa van Jupiter en cirkelen in respectievelijk zeven en vijf dagen om hun moederster. Daarmee behoren ze tot de klasse van hete Jupiters. De derde planeet heeft een omlooptijd van 122 dagen en is zwaarder dan Jupiter. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
nu ook een filmpje:quote:
15-01-2014
Drie exoplaneten ontdekt in sterrenhoop M67
[ afbeelding ]
Artist’s impression van een planeet die om een ster van de sterrenhoop M67 cirkelt. (ESO/L. Calçada)
(allesoversterrenkunde)
Ja, maar betekent nee
Alles wat je zegt zal verdraaid tegen je gebruikt worden
Alles wat je zegt zal verdraaid tegen je gebruikt worden
quote:
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
22-01-2014
[img]Door Leuvens onderzoeker geleid team ontdekt nieuwe exoplaneet[/img]
Een internationaal team van sterrenkundigen onder leiding van doctoraatsstudent Vincent Van Eylen aan de Deense Aarhus University die ook verbonden is met de KU Leuven, heeft met de Kepler-ruimtetelescoop van de NASA exoplaneet Kepler-410A b ontdekt. Er zijn reeds meer dan duizend planeten gevonden die rond een andere ster dan onze Zon draaien.
Onderzoeker Vincent Van Eylen. © Aarhus University.
Deze combinatie ster-planeet is bijzonder omdat ze omwille van haar helderheid goed bestudeerbaar is. De planeet is iets groter dan de Aarde (2,8 keer de aardstraal) en draait in 17,8 dagen volledig rond de ster. Die is iets groter dan de Zon en is vermoedelijk een dubbelster.
Leven op deze planeet is onwaarschijnlijk aangezien de afstand tot de ster veel kleiner is dan de afstand Aarde-Zon met een hoge temperatuur als gevolg. Een bezoek zit er niet in aangezien het stelsel ongeveer 425 lichtjaar van ons staat.
De exoplanetenjager Kepler mat de afgelopen vier jaar de helderheid van deze ster en planeet elke minuut op. De telescoop doet dit met meer dan 150.000 sterren tegelijk.
Het is de derde helderste ster met een planeet die door de Kepler is verschalkt.
De ster lijkt te roteren in dezelfde richting als de baan van de planeet, wat interessant is voor de theorievorming omtrent het ontstaan van dergelijke systemen. Uit de observaties blijkt onder meer dat er een kleine variatie zit in de tijdstippen wanneer de planeet voor de ster schuift, wat wijst op de aanwezigheid van nog een andere planeet, die dan de baan beïnvloedt.
(HLN)
[img]Door Leuvens onderzoeker geleid team ontdekt nieuwe exoplaneet[/img]
Een internationaal team van sterrenkundigen onder leiding van doctoraatsstudent Vincent Van Eylen aan de Deense Aarhus University die ook verbonden is met de KU Leuven, heeft met de Kepler-ruimtetelescoop van de NASA exoplaneet Kepler-410A b ontdekt. Er zijn reeds meer dan duizend planeten gevonden die rond een andere ster dan onze Zon draaien.
Onderzoeker Vincent Van Eylen. © Aarhus University.
Deze combinatie ster-planeet is bijzonder omdat ze omwille van haar helderheid goed bestudeerbaar is. De planeet is iets groter dan de Aarde (2,8 keer de aardstraal) en draait in 17,8 dagen volledig rond de ster. Die is iets groter dan de Zon en is vermoedelijk een dubbelster.
Leven op deze planeet is onwaarschijnlijk aangezien de afstand tot de ster veel kleiner is dan de afstand Aarde-Zon met een hoge temperatuur als gevolg. Een bezoek zit er niet in aangezien het stelsel ongeveer 425 lichtjaar van ons staat.
De exoplanetenjager Kepler mat de afgelopen vier jaar de helderheid van deze ster en planeet elke minuut op. De telescoop doet dit met meer dan 150.000 sterren tegelijk.
Het is de derde helderste ster met een planeet die door de Kepler is verschalkt.
De ster lijkt te roteren in dezelfde richting als de baan van de planeet, wat interessant is voor de theorievorming omtrent het ontstaan van dergelijke systemen. Uit de observaties blijkt onder meer dat er een kleine variatie zit in de tijdstippen wanneer de planeet voor de ster schuift, wat wijst op de aanwezigheid van nog een andere planeet, die dan de baan beïnvloedt.
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
22-01-2014
Nieuwe exoplaneet ontdekt bij heldere ster
Artist's impression van de Kepler-satelliet. (NASA/Ames/JPL-Caltech)
Een internationaal team van astronomen, onder wie de Belgen Vincent Van Eyen en Connie Aerts, heeft een planeet opgespoord bij Kepler-410A, een relatief heldere ster die samen met een zwakkere soortgenoot een dubbelster vormt. De planeet is ongeveer drie keer zo groot als onze aarde en draait in een krappe baan met een omlooptijd van ruwweg achttien dagen rond zijn moederster.
Het reilen en zeilen van de exoplaneet, die de aanduiding ‘Kepler-410A b’ heeft gekregen, is vier jaar lang gevolgd met de NASA-satelliet Kepler. Deze satelliet hield de helderheden van meer dan 150.000 sterren in de gaten, om de kleine, regelmatige ‘helderheidsdipjes’ te kunnen registreren die erop wijzen dat er een planeet rond de ster cirkelt.
Uit kleine verstoringen van de omloopbaan van de planeet kan worden afgeleid dat er waarschijnlijk nog een tweede planeet om Kepler-410A draait. De momenten waarop Kepler-410A b, vanaf de aarde gezien, voor zijn ster langs trekt volgen elkaar namelijk niet met vaste tussenpozen op. Soms begint de planeetovergang tot wel een kwartier te vroeg of te laat. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Nieuwe exoplaneet ontdekt bij heldere ster
Artist's impression van de Kepler-satelliet. (NASA/Ames/JPL-Caltech)
Een internationaal team van astronomen, onder wie de Belgen Vincent Van Eyen en Connie Aerts, heeft een planeet opgespoord bij Kepler-410A, een relatief heldere ster die samen met een zwakkere soortgenoot een dubbelster vormt. De planeet is ongeveer drie keer zo groot als onze aarde en draait in een krappe baan met een omlooptijd van ruwweg achttien dagen rond zijn moederster.
Het reilen en zeilen van de exoplaneet, die de aanduiding ‘Kepler-410A b’ heeft gekregen, is vier jaar lang gevolgd met de NASA-satelliet Kepler. Deze satelliet hield de helderheden van meer dan 150.000 sterren in de gaten, om de kleine, regelmatige ‘helderheidsdipjes’ te kunnen registreren die erop wijzen dat er een planeet rond de ster cirkelt.
Uit kleine verstoringen van de omloopbaan van de planeet kan worden afgeleid dat er waarschijnlijk nog een tweede planeet om Kepler-410A draait. De momenten waarop Kepler-410A b, vanaf de aarde gezien, voor zijn ster langs trekt volgen elkaar namelijk niet met vaste tussenpozen op. Soms begint de planeetovergang tot wel een kwartier te vroeg of te laat. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
23-01-2014
ESA ontdekt water op Ceres
Astronomen hebben waterdamp ontdekt rondom Ceres, een dwergplaneet die zich in de planetoïdengordel tussen Mars en Jupiter bevindt. De wetenschappers deden de vondst met ruimtetelescoop Herschel.
‘Het is de eerste keer dat we water detecteren in de planetoïdengordel. De meting bewijst dat Ceres een ijzig oppervlak en een atmosfeer heeft’, zegt ESA-astronoom Michael Küppers in een persverklaring. Zijn publicatie verschijnt deze week in Nature.
6 kilo per seconde
In hun zoektocht naar water bekeken de astronomen het licht dat van de dwergplaneet weerkaatst. Uit de golflengte van dat gereflecteerde licht kunnen de wetenschappers achterhalen of er water aanwezig is. Telescoop Herschel deed metingen met periodes van negen uur, de tijd die Ceres nodig heeft om een volledige rotatie te maken. De wetenschappers zagen pieken en dalen in het ‘watersignaal’. Daarmee konden ze de waterverdeling op het oppervlak in kaart brengen.
Al het water lijkt geconcentreerd op twee plekken op Ceres. Deze plekken zijn zo’n 5% donkerder dan de rest van de dwergplaneet. Omdat de gebieden donker zijn, absorberen ze veel zonlicht. Daardoor kan het ijs van het oppervlak direct verdampen, zonder eerst de gebruikelijke ‘tussenstap’ te maken waarbij ijs smelt. Het lijkt erop dat op deze manier gemiddeld zes kilo waterdamp per seconde ontstaat.
Artistieke impressie van Ceres.
Bron: ESA/ATG
Ontstaan van het zonnestelsel
De vondst is een belangrijke aanwijzing voor de vraag hoe het zonnestelsel is ontstaan. Volgens de huidige theorie ontstond het stelsel zo’n 4,6 miljard jaar geleden. In het centrum van het zonnestelsel, waar planeten als Mercurius, Venus en de Aarde zich bevinden, was het toen te warm voor het bestaan van water. In de buitenste randen van het zonnestelsel kon water wel condenseren. Waarschijnlijk is water pas later (zo’n 3,8 miljard jaar geleden) op de aarde terecht gekomen, dankzij planetoïden die op het planeetoppervlak neerstorten. Het feit dat Ceres (een object dat zich in een planetoïde-rijke buurt bevindt) water bevat, lijkt deze theorie te ondersteunen. De ontdekking onderstreept immers dat planetoïde-achtige objecten inderdaad water kunnen bevatten.
Over ongeveer een jaar zal de ruimtesonde Dawn, die momenteel onderweg is naar Ceres, de dwergplaneet bereiken. De sonde zal het oppervlak van de planeet bestuderen zodat astronomen het water veel nauwkeuriger in beeld kunnen brengen.
(newscientist.nl)
ESA ontdekt water op Ceres
Astronomen hebben waterdamp ontdekt rondom Ceres, een dwergplaneet die zich in de planetoïdengordel tussen Mars en Jupiter bevindt. De wetenschappers deden de vondst met ruimtetelescoop Herschel.
‘Het is de eerste keer dat we water detecteren in de planetoïdengordel. De meting bewijst dat Ceres een ijzig oppervlak en een atmosfeer heeft’, zegt ESA-astronoom Michael Küppers in een persverklaring. Zijn publicatie verschijnt deze week in Nature.
6 kilo per seconde
In hun zoektocht naar water bekeken de astronomen het licht dat van de dwergplaneet weerkaatst. Uit de golflengte van dat gereflecteerde licht kunnen de wetenschappers achterhalen of er water aanwezig is. Telescoop Herschel deed metingen met periodes van negen uur, de tijd die Ceres nodig heeft om een volledige rotatie te maken. De wetenschappers zagen pieken en dalen in het ‘watersignaal’. Daarmee konden ze de waterverdeling op het oppervlak in kaart brengen.
Al het water lijkt geconcentreerd op twee plekken op Ceres. Deze plekken zijn zo’n 5% donkerder dan de rest van de dwergplaneet. Omdat de gebieden donker zijn, absorberen ze veel zonlicht. Daardoor kan het ijs van het oppervlak direct verdampen, zonder eerst de gebruikelijke ‘tussenstap’ te maken waarbij ijs smelt. Het lijkt erop dat op deze manier gemiddeld zes kilo waterdamp per seconde ontstaat.
Artistieke impressie van Ceres.
Bron: ESA/ATG
Ontstaan van het zonnestelsel
De vondst is een belangrijke aanwijzing voor de vraag hoe het zonnestelsel is ontstaan. Volgens de huidige theorie ontstond het stelsel zo’n 4,6 miljard jaar geleden. In het centrum van het zonnestelsel, waar planeten als Mercurius, Venus en de Aarde zich bevinden, was het toen te warm voor het bestaan van water. In de buitenste randen van het zonnestelsel kon water wel condenseren. Waarschijnlijk is water pas later (zo’n 3,8 miljard jaar geleden) op de aarde terecht gekomen, dankzij planetoïden die op het planeetoppervlak neerstorten. Het feit dat Ceres (een object dat zich in een planetoïde-rijke buurt bevindt) water bevat, lijkt deze theorie te ondersteunen. De ontdekking onderstreept immers dat planetoïde-achtige objecten inderdaad water kunnen bevatten.
Over ongeveer een jaar zal de ruimtesonde Dawn, die momenteel onderweg is naar Ceres, de dwergplaneet bereiken. De sonde zal het oppervlak van de planeet bestuderen zodat astronomen het water veel nauwkeuriger in beeld kunnen brengen.
(newscientist.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
04-02-2014
Kepler ontdekt extreem wiebelende planeet
De baanvariaties van Kepler-413b. (NASA/ESA/A. Field)
Misschien is het wel de planeet met de meest extreme seizoenen. De oriëntatie van de draaiingsas van exoplaneet Kepler-413b varieert in elf jaar tijd over een hoek van dertig graden. Kepler-413b is een gasvormige reuzenplaneet die in 66 dagen tijd een kleine omloopbaan beschrijft rond een dubbele dwergster op 2300 lichtjaar afstand van de aarde. De baan van de planeet valt echter niet samen met de baan die de twee sterren om elkaar heen beschrijven. Door zwaartekrachtseffecten verandert het baanvlak van de planeet daardoor continu, met als resultaat dat ook de stand van de planeet in de ruimte aan grote, snelle variaties onderhevig is.
Kepler ontdekt planeten doordat ze minieme helderheidsdipjes veroorzaken in het licht van hun moederster wanneer ze daar voor langs bewegen. Kepler-413b vertoonde aanvankelijk wel zulke overgangen, maar daarna ruim twee jaar niet: door de wiebelingen in de baan bewoog de planeet (gezien vanaf de aarde) lange tijd niet exact voor de ster langs. Naar verwachting zullen er pas vanaf het jaar 2020 weer overgangen te zien zijn.
De nieuwe ontdekking wordt beschreven in een artikel in The Astrophysical Journal. (GS)
(allesoversterrenkunde)
Kepler ontdekt extreem wiebelende planeet
De baanvariaties van Kepler-413b. (NASA/ESA/A. Field)
Misschien is het wel de planeet met de meest extreme seizoenen. De oriëntatie van de draaiingsas van exoplaneet Kepler-413b varieert in elf jaar tijd over een hoek van dertig graden. Kepler-413b is een gasvormige reuzenplaneet die in 66 dagen tijd een kleine omloopbaan beschrijft rond een dubbele dwergster op 2300 lichtjaar afstand van de aarde. De baan van de planeet valt echter niet samen met de baan die de twee sterren om elkaar heen beschrijven. Door zwaartekrachtseffecten verandert het baanvlak van de planeet daardoor continu, met als resultaat dat ook de stand van de planeet in de ruimte aan grote, snelle variaties onderhevig is.
Kepler ontdekt planeten doordat ze minieme helderheidsdipjes veroorzaken in het licht van hun moederster wanneer ze daar voor langs bewegen. Kepler-413b vertoonde aanvankelijk wel zulke overgangen, maar daarna ruim twee jaar niet: door de wiebelingen in de baan bewoog de planeet (gezien vanaf de aarde) lange tijd niet exact voor de ster langs. Naar verwachting zullen er pas vanaf het jaar 2020 weer overgangen te zien zijn.
De nieuwe ontdekking wordt beschreven in een artikel in The Astrophysical Journal. (GS)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
19-02-2014
ESA gaat op planetenjacht
De missie PLAnetary Transits and Oscillations of stars (PLATO) moet duizenden exoplanetenstelsels opsporen. (ESA–C. Carreau)
Het Europese ruimteagentschap zal in 2024 een nieuwe ruimtetelescoop lanceren die naar planeten buiten ons zonnestelsel gaat speuren. De nieuwe missie heeft de naam PLATO gekregen, de afkorting van ‘Planetary Transits and Oscillations of stars’.
Net als de NASA-satelliet Kepler zal PLATO op exoplaneten jagen door te speuren naar regelmatige helderheidsdipjes in het licht van sterren, die door zogeheten planeetovergangen of ‘transits’ worden veroorzaakt. Daartoe zullen een slordige miljoen sterren in de gaten worden gehouden – niet met één telescoop, maar met 34 afzonderlijke telescoopjes en camera’s. Daarnaast zal de ruimtetelescoop ook de seismische activiteit van de sterren onderzoeken. Dat laatste levert informatie op over hun massa, grootte en leeftijd.
Naar verwachting zal PLATO duizenden exoplaneten ontdekken. Maar de nadruk zal liggen op het opsporen van planeten die niet veel groter zijn dan de aarde, waar leefbare omstandigheden heersen. (EE)
(allesoversterrenkunde)
ESA gaat op planetenjacht
De missie PLAnetary Transits and Oscillations of stars (PLATO) moet duizenden exoplanetenstelsels opsporen. (ESA–C. Carreau)
Het Europese ruimteagentschap zal in 2024 een nieuwe ruimtetelescoop lanceren die naar planeten buiten ons zonnestelsel gaat speuren. De nieuwe missie heeft de naam PLATO gekregen, de afkorting van ‘Planetary Transits and Oscillations of stars’.
Net als de NASA-satelliet Kepler zal PLATO op exoplaneten jagen door te speuren naar regelmatige helderheidsdipjes in het licht van sterren, die door zogeheten planeetovergangen of ‘transits’ worden veroorzaakt. Daartoe zullen een slordige miljoen sterren in de gaten worden gehouden – niet met één telescoop, maar met 34 afzonderlijke telescoopjes en camera’s. Daarnaast zal de ruimtetelescoop ook de seismische activiteit van de sterren onderzoeken. Dat laatste levert informatie op over hun massa, grootte en leeftijd.
Naar verwachting zal PLATO duizenden exoplaneten ontdekken. Maar de nadruk zal liggen op het opsporen van planeten die niet veel groter zijn dan de aarde, waar leefbare omstandigheden heersen. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
25-02-2014
Water gevonden in atmosfeer van "nabije" exoplaneet
Archiefbeeld. © belga.
Wetenschappers hebben water(damp) gevonden in de atmosfeer van één van de eerste ontdekte exoplaneten, zo heeft de gezaghebbende website space.com gemeld. Het gaat om een "nabije" planeet buiten ons zonnestelsel.
Al in 1996, toen de jacht op exoplaneten op gang kwam, stootten wetenschappers op 'Tau Boötis b' op zowat 51 lichtjaar van ons. Het gaat wellicht om een "hete Jupiter" of een enorme gigant die kort rondom zijn moederster wentelt.
Uit spectrale data van het zwakke licht van de exoplaneet leerden vorsers rondom Alexandra Lockwood van Caltech dat er in de atmosfeer niet alleen het eerder gevonden koolwaterstof zit, maar ook waterdamp. Door de ontdekking hopen wetenschappers dat ze nu gemakkelijker op zoek kunnen gaan naar andere planeten met water.
(HLN)
Water gevonden in atmosfeer van "nabije" exoplaneet
Archiefbeeld. © belga.
Wetenschappers hebben water(damp) gevonden in de atmosfeer van één van de eerste ontdekte exoplaneten, zo heeft de gezaghebbende website space.com gemeld. Het gaat om een "nabije" planeet buiten ons zonnestelsel.
Al in 1996, toen de jacht op exoplaneten op gang kwam, stootten wetenschappers op 'Tau Boötis b' op zowat 51 lichtjaar van ons. Het gaat wellicht om een "hete Jupiter" of een enorme gigant die kort rondom zijn moederster wentelt.
Uit spectrale data van het zwakke licht van de exoplaneet leerden vorsers rondom Alexandra Lockwood van Caltech dat er in de atmosfeer niet alleen het eerder gevonden koolwaterstof zit, maar ook waterdamp. Door de ontdekking hopen wetenschappers dat ze nu gemakkelijker op zoek kunnen gaan naar andere planeten met water.
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
<a href="http://www.vwkweb.nl/" rel="nofollow" target="_blank">Vereniging voor weerkunde en klimatologie</a>
<a href="http://www.estofex.org/" rel="nofollow" target="_blank">ESTOFEX</a>
<a href="http://www.estofex.org/" rel="nofollow" target="_blank">ESTOFEX</a>
26-02-2014
NASA presenteert 715 nieuwe exoplaneten
Artist’s impression van talrijke meervoudige planetenstelsels, waarbij de planeten – vanaf de aarde gezien – tijdens elke omloop voor hun moederster langs schuiven. (NASA)
Het aantal bekende exoplaneten – planeten buiten ons zonnestelsel – is in één klap flink toegenomen. Een zorgvuldige analyse van gegevens die de NASA-satelliet Kepler tussen mei 2009 en maart 2011 heeft verzameld, heeft maar liefst 715 nieuwe werelden opgeleverd. En daarmee is de teller op ongeveer 1700 komen te staan.
De ruim zevenhonderd ontdekte planeten zijn bijna allemaal kleiner dan Neptunus, die bijna vier keer zo groot is als de aarde. Ze cirkelen om 305 verschillende sterren – het gaat in alle gevallen om stelsels met meer dan één planeet, waarvan sommige enige overeenkomst vertonen met ons eigen zonnestelsel.
Slechts vier van de nieuwe planeten zijn minder dan 2,5 keer zo groot als de aarde en cirkelen binnen de zogeheten leefbare zone om hun moederster. Dat hoeft overigens niet per se te betekenen dat de omstandigheden op deze planeten leefbaar zijn: daar komen meer factoren bij kijken. Zo zou de planeet Kepler-296f, die om een zwakke rode dwergster cirkelt, een waterwereld met diepe oceanen kunnen zijn, maar ook een gasplaneet met een verstikkend dichte atmosfeer van waterstof en helium.
Sinds zijn lancering in maart 2009 heeft de Kepler-satelliet 3600 kandidaatplaneten opgespoord. Die kandidaten werden tot nu toe één voor één nader bekeken met andere instrumenten, om te kunnen bevestigen dat het inderdaad om planeten ging. Dat was een tijdrovend proces, dat nog maar enkele honderden treffers had opgeleverd. Dankzij een statistische truc is de Kepler-oogst nu opgelopen tot 961. Dat wil zeggen dat meer dan de helft van alle nu bekende exoplaneten door deze satelliet is opgespoord.
De truc maakt gebruik van een eenvoudig statistisch gegeven. Kepler hield 150.000 sterren in de gaten en ontdekte dat enkele duizenden daarvan de kleine, regelmatige helderheidsvariaties vertonen die op de aanwezigheid van planeten wijzen. Als deze kandidaten willekeurig over de Kepler-sterren verdeeld waren, zou slechts een handjevol sterren meer dan één kandidaatplaneet mogen hebben. Maar Kepler ontdekte honderden sterren met meerdere kandidaatplaneten. Door deze subgroep met voorrang te behandelen, kon het aantal ontdekte planeten in relatief korte tijd flink worden opgevoerd.
(allesoversterrenkunde)
NASA presenteert 715 nieuwe exoplaneten
Artist’s impression van talrijke meervoudige planetenstelsels, waarbij de planeten – vanaf de aarde gezien – tijdens elke omloop voor hun moederster langs schuiven. (NASA)
Het aantal bekende exoplaneten – planeten buiten ons zonnestelsel – is in één klap flink toegenomen. Een zorgvuldige analyse van gegevens die de NASA-satelliet Kepler tussen mei 2009 en maart 2011 heeft verzameld, heeft maar liefst 715 nieuwe werelden opgeleverd. En daarmee is de teller op ongeveer 1700 komen te staan.
De ruim zevenhonderd ontdekte planeten zijn bijna allemaal kleiner dan Neptunus, die bijna vier keer zo groot is als de aarde. Ze cirkelen om 305 verschillende sterren – het gaat in alle gevallen om stelsels met meer dan één planeet, waarvan sommige enige overeenkomst vertonen met ons eigen zonnestelsel.
Slechts vier van de nieuwe planeten zijn minder dan 2,5 keer zo groot als de aarde en cirkelen binnen de zogeheten leefbare zone om hun moederster. Dat hoeft overigens niet per se te betekenen dat de omstandigheden op deze planeten leefbaar zijn: daar komen meer factoren bij kijken. Zo zou de planeet Kepler-296f, die om een zwakke rode dwergster cirkelt, een waterwereld met diepe oceanen kunnen zijn, maar ook een gasplaneet met een verstikkend dichte atmosfeer van waterstof en helium.
Sinds zijn lancering in maart 2009 heeft de Kepler-satelliet 3600 kandidaatplaneten opgespoord. Die kandidaten werden tot nu toe één voor één nader bekeken met andere instrumenten, om te kunnen bevestigen dat het inderdaad om planeten ging. Dat was een tijdrovend proces, dat nog maar enkele honderden treffers had opgeleverd. Dankzij een statistische truc is de Kepler-oogst nu opgelopen tot 961. Dat wil zeggen dat meer dan de helft van alle nu bekende exoplaneten door deze satelliet is opgespoord.
De truc maakt gebruik van een eenvoudig statistisch gegeven. Kepler hield 150.000 sterren in de gaten en ontdekte dat enkele duizenden daarvan de kleine, regelmatige helderheidsvariaties vertonen die op de aanwezigheid van planeten wijzen. Als deze kandidaten willekeurig over de Kepler-sterren verdeeld waren, zou slechts een handjevol sterren meer dan één kandidaatplaneet mogen hebben. Maar Kepler ontdekte honderden sterren met meerdere kandidaatplaneten. Door deze subgroep met voorrang te behandelen, kon het aantal ontdekte planeten in relatief korte tijd flink worden opgevoerd.
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
28-02-2014
Europeanen gaan in 2024 op zoek naar een tweede aarde
De grote vraag die iedere exoplanetenjager bezig houdt: waar is toch die tweede aarde? Het is een kwestie van tijd voordat er een tweede leefbare planeet wordt gespot. Of is deze leefbare planeet al gevonden? Desalniettemin, in 2024 gaat de Europese ruimtevaartorganisatie definitief de knoop doorhakken. Dan gaat de PLATO-satelliet op zoek naar exoplaneten rond één miljoen sterren.
STERRENMOTOR
Wat als we een tweede aarde ontdekken? Hoe reizen we er dan naar toe? Wetenschappers denken dat we ooit een sterrenmotor gaan ontwikkelen. Dit betekent dat we onze ster gaan gebruiken om door het heelal te cruisen. Klinkt interessant, nietwaar?
De PLATO-satelliet wordt uitgerust met 34 telescopen. Tot 2030 onderzoekt de satelliet een miljoen sterren in de hoop een tweede aarde te spotten. Van deze miljoen sterren zullen er 85.000 nog beter in kaart worden gebracht.
“PLATO zal planeten zoals de onze gaan ontdekken”, durft directeur Laurent Gizon van het Max Planck Instituut te beweren. “Dit zijn exoplaneten die in staat zijn om leven te huisvesten.” Ambitieus!
Meer exoplaneten dan sterren
Op dit moment zijn er 1800 explaneten gevonden, maar dat is slechts het topje van de ijsberg. Dankzij de Kepler-missie is het aantal ontdekte exoplaneten (en kandidaat-exoplaneten) explosief gestegen. Gisteren kondigden astronomen de vondst van 715 nieuwe exoplaneten aan. Alleen al in onze Melkweg zijn hoogstwaarschijnlijk veel meer exoplaneten dan sterren. Er zijn dus nog genoeg werelden om te ontdekken.
Gedimd licht
Benieuwd hoe PLATO exoplaneten gaat opsporen? Met een trucje dat al regelmatig wordt gebruikt. Wanneer een exoplaneet voor een moederster beweegt, wordt het sterrenlicht iets gedimd. Dit verschil in lichtsterkte is heel klein, maar toch zijn gevoelige instrumenten in staat om dit dipje te detecteren. Wetenschappers verwachten dat PLATO met deze methode duizenden aardachtige exoplaneten gaat vinden, en wellicht nog meer gasplaneten zoals Jupiter en Saturnus.
Concept
Benieuwd hoe PLATO eruit gaat zien? Rechts een conceptfoto van de satelliet. Wat wij ons afvragen is waarom er meer dan 34 telescopen te zien zijn. Of is deze artistieke impressie een vervroegde 1-april-grap van de Europese ruimtevaartorganisatie?
(scientias.nl)
Europeanen gaan in 2024 op zoek naar een tweede aarde
De grote vraag die iedere exoplanetenjager bezig houdt: waar is toch die tweede aarde? Het is een kwestie van tijd voordat er een tweede leefbare planeet wordt gespot. Of is deze leefbare planeet al gevonden? Desalniettemin, in 2024 gaat de Europese ruimtevaartorganisatie definitief de knoop doorhakken. Dan gaat de PLATO-satelliet op zoek naar exoplaneten rond één miljoen sterren.
STERRENMOTOR
Wat als we een tweede aarde ontdekken? Hoe reizen we er dan naar toe? Wetenschappers denken dat we ooit een sterrenmotor gaan ontwikkelen. Dit betekent dat we onze ster gaan gebruiken om door het heelal te cruisen. Klinkt interessant, nietwaar?
De PLATO-satelliet wordt uitgerust met 34 telescopen. Tot 2030 onderzoekt de satelliet een miljoen sterren in de hoop een tweede aarde te spotten. Van deze miljoen sterren zullen er 85.000 nog beter in kaart worden gebracht.
“PLATO zal planeten zoals de onze gaan ontdekken”, durft directeur Laurent Gizon van het Max Planck Instituut te beweren. “Dit zijn exoplaneten die in staat zijn om leven te huisvesten.” Ambitieus!
Meer exoplaneten dan sterren
Op dit moment zijn er 1800 explaneten gevonden, maar dat is slechts het topje van de ijsberg. Dankzij de Kepler-missie is het aantal ontdekte exoplaneten (en kandidaat-exoplaneten) explosief gestegen. Gisteren kondigden astronomen de vondst van 715 nieuwe exoplaneten aan. Alleen al in onze Melkweg zijn hoogstwaarschijnlijk veel meer exoplaneten dan sterren. Er zijn dus nog genoeg werelden om te ontdekken.
Gedimd licht
Benieuwd hoe PLATO exoplaneten gaat opsporen? Met een trucje dat al regelmatig wordt gebruikt. Wanneer een exoplaneet voor een moederster beweegt, wordt het sterrenlicht iets gedimd. Dit verschil in lichtsterkte is heel klein, maar toch zijn gevoelige instrumenten in staat om dit dipje te detecteren. Wetenschappers verwachten dat PLATO met deze methode duizenden aardachtige exoplaneten gaat vinden, en wellicht nog meer gasplaneten zoals Jupiter en Saturnus.
Concept
Benieuwd hoe PLATO eruit gaat zien? Rechts een conceptfoto van de satelliet. Wat wij ons afvragen is waarom er meer dan 34 telescopen te zien zijn. Of is deze artistieke impressie een vervroegde 1-april-grap van de Europese ruimtevaartorganisatie?
(scientias.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
04-02-2014
Alle rode dwergen hebben planeten
Illustratie van aarde-achtige exoplaneten bij een rode dwerg. (ESO)
Elke rode dwergster in het Melkwegstelsel wordt waarschijnlijk vergezeld door minstens één planeet. Die conclusie trekken astronomen van de Universiteit van Hertfordshire uit een analyse van spectroscopische metingen, verricht met Europese telescopen in Chili. De resultaten worden gepubliceerd in Monthly Notices of the Royal Astronomical Society.
Rode dwergsterren zijn kleiner, lichter en koeler dan de zon. Eerder zijn al enkele tientallen 'superaardes' ontdekt bij rode dwergen: planeten die twee tot vier keer zo groot zijn als de aarde. De Britse astronomen, die samenwerkten met sterrenkundigen uit Chili, voegen daar nu acht nieuwe exemplaren aan toe. Ze zijn gevonden bij rode dwergen op kleine afstanden van de zon: tussen 15 en 80 lichtjaar. Drie van de acht nieuwe planeten bevinden zich in de zogeheten bewoonbare zone van hun moederster, waar de temperatuur het bestaan van vloeibaar water aan het oppervlak mogelijk maakt.
Het bestaan van de acht planeten blijkt uit een zeer zorgvuldige analyse van meetgegevens van twee Europese spectrografen: UVES, op de Very Large Telescope van de Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO) op de Paranal-sterrenwacht, en HARPS, op de 3,6-meter telescoop van ESO op de La Silla-sterrenwacht. Met de spectrografen zijn de kleine, periodieke schommelingen van de ster gemeten die veroorzaakt worden door de zwaartekracht van de rondcirkelende planeet. De omlooptijden van de nieuw ontdekte planeten varieert tussen twee weken en negen jaar.
Naar schatting driekwart van alle sterren in het Melkwegstelsel zijn rode dwergen. Op basis van de nieuwe resultaten concluderen de sterrenkundigen dat het zo goed als zeker is dat elke rode dwerg door minstens één planeet wordt vergezeld. De hoop is dat in de toekomst ook kleinere en lichtere planeten ontdekt zullen worden, die meer overeenkomsten vertonen met de aarde. (GS)
(allesoversterrenkunde)
Alle rode dwergen hebben planeten
Illustratie van aarde-achtige exoplaneten bij een rode dwerg. (ESO)
Elke rode dwergster in het Melkwegstelsel wordt waarschijnlijk vergezeld door minstens één planeet. Die conclusie trekken astronomen van de Universiteit van Hertfordshire uit een analyse van spectroscopische metingen, verricht met Europese telescopen in Chili. De resultaten worden gepubliceerd in Monthly Notices of the Royal Astronomical Society.
Rode dwergsterren zijn kleiner, lichter en koeler dan de zon. Eerder zijn al enkele tientallen 'superaardes' ontdekt bij rode dwergen: planeten die twee tot vier keer zo groot zijn als de aarde. De Britse astronomen, die samenwerkten met sterrenkundigen uit Chili, voegen daar nu acht nieuwe exemplaren aan toe. Ze zijn gevonden bij rode dwergen op kleine afstanden van de zon: tussen 15 en 80 lichtjaar. Drie van de acht nieuwe planeten bevinden zich in de zogeheten bewoonbare zone van hun moederster, waar de temperatuur het bestaan van vloeibaar water aan het oppervlak mogelijk maakt.
Het bestaan van de acht planeten blijkt uit een zeer zorgvuldige analyse van meetgegevens van twee Europese spectrografen: UVES, op de Very Large Telescope van de Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO) op de Paranal-sterrenwacht, en HARPS, op de 3,6-meter telescoop van ESO op de La Silla-sterrenwacht. Met de spectrografen zijn de kleine, periodieke schommelingen van de ster gemeten die veroorzaakt worden door de zwaartekracht van de rondcirkelende planeet. De omlooptijden van de nieuw ontdekte planeten varieert tussen twee weken en negen jaar.
Naar schatting driekwart van alle sterren in het Melkwegstelsel zijn rode dwergen. Op basis van de nieuwe resultaten concluderen de sterrenkundigen dat het zo goed als zeker is dat elke rode dwerg door minstens één planeet wordt vergezeld. De hoop is dat in de toekomst ook kleinere en lichtere planeten ontdekt zullen worden, die meer overeenkomsten vertonen met de aarde. (GS)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
05-03-2014
Acht nieuwe planeten ontdekt rond rode dwergsterren
Vrijwel elke rode dwergster bezit planeten. Die conclusie trekken onderzoekers nadat ze acht nieuwe planeten ontdekt hebben. Onder de planeten bevinden zich onder meer twee superaardes in de leefbare zone. Alle acht planeten cirkelen bovendien om een rode dwerg.
De onderzoekers ontdekten de planeten toen ze de krachten van twee instrumenten bundelden: HARPS (High Accuracy Radial Velocity Planet Searcher) en UVES (Ultraviolet and Visual Echelle Spectograph). “We keken naar de gegevens van UVES alleen en merkten enkele variaties op die niet verklaard konden worden door ruis,” vertelt onderzoeker Mikko Tuomi. “Door die gegevens te combineren met data van HARPS waren we in staat om deze kandidaat-planeten te ontdekken.”
Zeventien stuks
Met deze nieuwe acht planeten komt het totale aantal planeten dat tot op heden rond rode dwergen is aangetroffen op zeventien. Het onderzoek suggereert dat het heel gewoon is dat rode dwergen – sterren met een relatie kleine massa (0,08 tot 0,5 keer de massa van de zon) – planeten bezitten. Vrijwel rond elke rode dwergster zouden planeten te vinden zijn. Een belangrijke ontdekking: ongeveer 75 procent van de sterren in het universum wordt tot de rode dwergen gerekend. “Dit resultaat viel te verwachten,” stelt onderzoeker Hugh Jones. “In die zin dat onderzoeken naar verre rode dwergen met de Kepler-telescoop ook al wezen op een significante populatie kleine planeten. Dus het is prettig om dat resultaat te kunnen bevestigen met een aantal sterren die tot de helderste sterren binnen hun klasse worden gerekend.”
Lichtjaren
De nieuwe planeten bevinden zich op tussen de 15 en 80 miljoen lichtjaar van de aarde. Ze doen er twee weken tot negen jaar over om een rondje rond hun ster te voltooien. Sommige planeten staan daarmee heel dicht bij hun ster. Anderen tot wel vier keer verder dan de aarde van de zon verwijderd is.
Superaardes
Onder de acht planeten bevinden zich ook twee superaardes die zich in de leefbare zone (een denkbeeldige zone rondom een ster waarin in theorie vloeibaar water kan bestaan) bevinden. De onderzoekers vermoeden dat ook die planeten veelvuldig rond rode dwergen te vinden zijn. Zeker een kwart van de rode dwergen in de buurt van de zon zou een superaarde in de leefbare zone bezitten.
Naast de acht planeten troffen de onderzoekers nog tien signalen aan die wijzen op de aanwezigheid van planeten. Die signalen waren echter zwakker en moeten eerst aan nader onderzoek onderworpen worden. “Wij richten ons op een duidelijk overvloedige populatie planeten en mogen verwachten er in de nabije toekomst nog veel meer te ontdekken, zelfs rond de sterren die het dichtst bij de zon staan,” concludeert Tuomi.
(scientias.nl)
Acht nieuwe planeten ontdekt rond rode dwergsterren
Vrijwel elke rode dwergster bezit planeten. Die conclusie trekken onderzoekers nadat ze acht nieuwe planeten ontdekt hebben. Onder de planeten bevinden zich onder meer twee superaardes in de leefbare zone. Alle acht planeten cirkelen bovendien om een rode dwerg.
De onderzoekers ontdekten de planeten toen ze de krachten van twee instrumenten bundelden: HARPS (High Accuracy Radial Velocity Planet Searcher) en UVES (Ultraviolet and Visual Echelle Spectograph). “We keken naar de gegevens van UVES alleen en merkten enkele variaties op die niet verklaard konden worden door ruis,” vertelt onderzoeker Mikko Tuomi. “Door die gegevens te combineren met data van HARPS waren we in staat om deze kandidaat-planeten te ontdekken.”
Zeventien stuks
Met deze nieuwe acht planeten komt het totale aantal planeten dat tot op heden rond rode dwergen is aangetroffen op zeventien. Het onderzoek suggereert dat het heel gewoon is dat rode dwergen – sterren met een relatie kleine massa (0,08 tot 0,5 keer de massa van de zon) – planeten bezitten. Vrijwel rond elke rode dwergster zouden planeten te vinden zijn. Een belangrijke ontdekking: ongeveer 75 procent van de sterren in het universum wordt tot de rode dwergen gerekend. “Dit resultaat viel te verwachten,” stelt onderzoeker Hugh Jones. “In die zin dat onderzoeken naar verre rode dwergen met de Kepler-telescoop ook al wezen op een significante populatie kleine planeten. Dus het is prettig om dat resultaat te kunnen bevestigen met een aantal sterren die tot de helderste sterren binnen hun klasse worden gerekend.”
Lichtjaren
De nieuwe planeten bevinden zich op tussen de 15 en 80 miljoen lichtjaar van de aarde. Ze doen er twee weken tot negen jaar over om een rondje rond hun ster te voltooien. Sommige planeten staan daarmee heel dicht bij hun ster. Anderen tot wel vier keer verder dan de aarde van de zon verwijderd is.
Superaardes
Onder de acht planeten bevinden zich ook twee superaardes die zich in de leefbare zone (een denkbeeldige zone rondom een ster waarin in theorie vloeibaar water kan bestaan) bevinden. De onderzoekers vermoeden dat ook die planeten veelvuldig rond rode dwergen te vinden zijn. Zeker een kwart van de rode dwergen in de buurt van de zon zou een superaarde in de leefbare zone bezitten.
Naast de acht planeten troffen de onderzoekers nog tien signalen aan die wijzen op de aanwezigheid van planeten. Die signalen waren echter zwakker en moeten eerst aan nader onderzoek onderworpen worden. “Wij richten ons op een duidelijk overvloedige populatie planeten en mogen verwachten er in de nabije toekomst nog veel meer te ontdekken, zelfs rond de sterren die het dichtst bij de zon staan,” concludeert Tuomi.
(scientias.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
05-03-2014
Astronomen fotograferen exoplaneet met ‘gewone’ ccd-chip
De eerste ccd-opname van de planeet Bèta Pictoris b. De positie van de (afgedekte) moederster is met een stersymbool aangegeven. (Jared Males/U)
Wetenschappers van de universiteit van Arizona hebben een nieuwe opname gemaakt van de grote planeet die om de jonge ster Bèta Pictoris cirkelt. Het bijzondere aan de foto is dat hij niet – zoals gebruikelijk in de exoplanetenfotografie – is vastgelegd met een infrarooddetector, maar met een ccd-detector zoals je die ook in gewone digitale camera’s tegenkomt.
Hoewel de nieuwe foto is gemaakt op een golflengte die net buiten het bereik van het menselijk oog ligt, wordt het gebruik van een ccd gezien als een belangrijke stap vooruit. Met dezelfde beeldchips zijn ook opnamen in zichtbaar licht mogelijk. En dat betekent dat in de nabije toekomst ook koude, aarde-achtige planeten kunnen worden vastgelegd.
Alle foto’s van exoplaneten die tot nu toe met telescopen op aarde zijn gemaakt, zijn infraroodopnamen. Anders gezegd: het zijn in feite warmtebeelden. Hierdoor beperken de opnamen zich tot ‘gasreuzen’ – grote planeten die nog jong genoeg zijn om veel warmte uit te stralen. Oudere, mogelijk leefbare planeten die al zijn afgekoeld zenden veel minder infraroodstraling uit en vereisen camera’s die gevoelig zijn voor zichtbaar licht. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Astronomen fotograferen exoplaneet met ‘gewone’ ccd-chip
De eerste ccd-opname van de planeet Bèta Pictoris b. De positie van de (afgedekte) moederster is met een stersymbool aangegeven. (Jared Males/U)
Wetenschappers van de universiteit van Arizona hebben een nieuwe opname gemaakt van de grote planeet die om de jonge ster Bèta Pictoris cirkelt. Het bijzondere aan de foto is dat hij niet – zoals gebruikelijk in de exoplanetenfotografie – is vastgelegd met een infrarooddetector, maar met een ccd-detector zoals je die ook in gewone digitale camera’s tegenkomt.
Hoewel de nieuwe foto is gemaakt op een golflengte die net buiten het bereik van het menselijk oog ligt, wordt het gebruik van een ccd gezien als een belangrijke stap vooruit. Met dezelfde beeldchips zijn ook opnamen in zichtbaar licht mogelijk. En dat betekent dat in de nabije toekomst ook koude, aarde-achtige planeten kunnen worden vastgelegd.
Alle foto’s van exoplaneten die tot nu toe met telescopen op aarde zijn gemaakt, zijn infraroodopnamen. Anders gezegd: het zijn in feite warmtebeelden. Hierdoor beperken de opnamen zich tot ‘gasreuzen’ – grote planeten die nog jong genoeg zijn om veel warmte uit te stralen. Oudere, mogelijk leefbare planeten die al zijn afgekoeld zenden veel minder infraroodstraling uit en vereisen camera’s die gevoelig zijn voor zichtbaar licht. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Wow wordt spannend
Exponentiële deflatie van Bitcoin maakt arme mensen nog veel sneller armer dan het grote probleem van inflatie. Gematigde burning van Ethereum is de gulden middenweg.
25-03-2014
Robottelescoop vindt zijn eerste planetenstelsels
De Lick-sterrenwacht op Mount Hamilton in Californië. (Lick Observatory)
Binnen enkele weken na de ingebruikname heeft de Automated Planet Finder van de Lick-sterrenwacht in Californië zijn eerste twee planetenstelsels ontdekt. Naar verwachting zullen de komende jaren nog veel meer planetenstelsels gevonden worden rond relatief nabije sterren. Zelfs de ontdekking van een aardeachtige planeet behoort tot de mogelijkheden, aldus de projectleiders.
De Automated Planet Finder (APF) maakt gebruik van een gevoelige spectroscoop die bevestigd is in het brandpunt van de 2,4-meter telescoop van de sterrenwacht. Volledig automatisch doet hij precisiemetingen aan een aantal vooraf geselecteerde sterren. De spectroscoop kan kleine periodieke variaties op het spoor komen in de radiale snelheid van zo'n ster (naar ons toe of van ons af). Zulke schommelingen worden veroorzaakt door de aanwezigheid van een of meer planeten.
De 12 miljoen dollar kostende APF is begin dit jaar in gebruik genomen en heeft inmiddels vier reuzenplaneten gevonden in kleine omloopbanen rond de ster HD141399 (het bestaan daarvan werd al vermoed op basis van eerdere metingen) en één Neptunus-achtige planeet rond de rode dwergster GJ687. (GS)
(allesoversterrenkunde)
Robottelescoop vindt zijn eerste planetenstelsels
De Lick-sterrenwacht op Mount Hamilton in Californië. (Lick Observatory)
Binnen enkele weken na de ingebruikname heeft de Automated Planet Finder van de Lick-sterrenwacht in Californië zijn eerste twee planetenstelsels ontdekt. Naar verwachting zullen de komende jaren nog veel meer planetenstelsels gevonden worden rond relatief nabije sterren. Zelfs de ontdekking van een aardeachtige planeet behoort tot de mogelijkheden, aldus de projectleiders.
De Automated Planet Finder (APF) maakt gebruik van een gevoelige spectroscoop die bevestigd is in het brandpunt van de 2,4-meter telescoop van de sterrenwacht. Volledig automatisch doet hij precisiemetingen aan een aantal vooraf geselecteerde sterren. De spectroscoop kan kleine periodieke variaties op het spoor komen in de radiale snelheid van zo'n ster (naar ons toe of van ons af). Zulke schommelingen worden veroorzaakt door de aanwezigheid van een of meer planeten.
De 12 miljoen dollar kostende APF is begin dit jaar in gebruik genomen en heeft inmiddels vier reuzenplaneten gevonden in kleine omloopbanen rond de ster HD141399 (het bestaan daarvan werd al vermoed op basis van eerdere metingen) en één Neptunus-achtige planeet rond de rode dwergster GJ687. (GS)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
27-03-2014
Ook levenloze planeten kunnen een zuurstofrijke atmosfeer hebben
Artist’s impression van de exoplaneet Kepler-22b. Deze planeet zou geschikt kunnen zijn voor (aards) leven. (NASA/Ames/JPL-Caltech)
Zuurstof is geen goede indicator van leven op een exoplaneet. Volgens Robin Wordsworth en Raymond Pierrehumbert van de universiteit van Chicago is de aanwezigheid van water al voldoende om zo’n wereld een zuurstofrijke atmosfeer te geven.
Tot nu toe zijn meer dan 1750 exoplaneten (planeten buiten ons zonnestelsel) ontdekt. Sommige daarvan bevinden zich binnen de ‘leefbare zone’ van hun moederster – het gebied rond de ster waar vloeibaar water kan bestaan. Met de volgende generatie van telescopen zal worden geprobeerd om de atmosferen van zulke planeten te analyseren.
Eerder onderzoek leek erop te wijzen dat zich in de atmosferen van planeten binnen de leefbare zone alleen zuurstof kan verzamelen als er leven aanwezig is. Chemische modellen geven namelijk aan dat zuurstofmoleculen zich onder warme omstandigheden gemakkelijk aan andere elementen binden.
Uit de nieuwe analyse van Wordsworth en Pierrehumbert blijkt echter dat dode planeten binnen de leefbare zone toch veel zuurstof in hun atmosfeer kunnen hebben. Voorwaarde is wel dat er veel water op de planeet is en zijn atmosfeer weinig stikstof en argon bevat. Een gebrek aan stikstof en argon zorgt ervoor dat zich veel waterdamp in de lucht kan verzamelen. Het ultraviolette licht van de moederster doet de rest: watermoleculen worden gesplitst in zuurstof en waterstof, waarna de lichte waterstofatomen de ruimte in verdwijnen.
Bij de zoektocht naar planeten waar leven lijkt te bestaan, moet dus niet alleen worden gelet op de aanwezigheid van atmosferische zuurstof. Ook de aanwezigheid van andere gassen is van belang. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Ook levenloze planeten kunnen een zuurstofrijke atmosfeer hebben
Artist’s impression van de exoplaneet Kepler-22b. Deze planeet zou geschikt kunnen zijn voor (aards) leven. (NASA/Ames/JPL-Caltech)
Zuurstof is geen goede indicator van leven op een exoplaneet. Volgens Robin Wordsworth en Raymond Pierrehumbert van de universiteit van Chicago is de aanwezigheid van water al voldoende om zo’n wereld een zuurstofrijke atmosfeer te geven.
Tot nu toe zijn meer dan 1750 exoplaneten (planeten buiten ons zonnestelsel) ontdekt. Sommige daarvan bevinden zich binnen de ‘leefbare zone’ van hun moederster – het gebied rond de ster waar vloeibaar water kan bestaan. Met de volgende generatie van telescopen zal worden geprobeerd om de atmosferen van zulke planeten te analyseren.
Eerder onderzoek leek erop te wijzen dat zich in de atmosferen van planeten binnen de leefbare zone alleen zuurstof kan verzamelen als er leven aanwezig is. Chemische modellen geven namelijk aan dat zuurstofmoleculen zich onder warme omstandigheden gemakkelijk aan andere elementen binden.
Uit de nieuwe analyse van Wordsworth en Pierrehumbert blijkt echter dat dode planeten binnen de leefbare zone toch veel zuurstof in hun atmosfeer kunnen hebben. Voorwaarde is wel dat er veel water op de planeet is en zijn atmosfeer weinig stikstof en argon bevat. Een gebrek aan stikstof en argon zorgt ervoor dat zich veel waterdamp in de lucht kan verzamelen. Het ultraviolette licht van de moederster doet de rest: watermoleculen worden gesplitst in zuurstof en waterstof, waarna de lichte waterstofatomen de ruimte in verdwijnen.
Bij de zoektocht naar planeten waar leven lijkt te bestaan, moet dus niet alleen worden gelet op de aanwezigheid van atmosferische zuurstof. Ook de aanwezigheid van andere gassen is van belang. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
10-04-2014
Mogelijke exomaan ontdekt
Bestaat ‘microlensobject’ MOA-2011-BLG-262Lb uit een planeet met een maan (links) of uit een ster met een planeet (rechts)? (NASA/JPL-Caltech)
Astronomen hebben mogelijk een glimp opgevangen van een ‘exomaan’ – een maan die om een planeet buiten ons zonnestelsel cirkelt. Letterlijk een glimp, want het gaat om een niet-reproduceerbare waarneming.
De potentiële exomaan en zijn moederplaneet hebben hun bestaan verraden via het zogeheten gravitationele microlenseffect. Dit effect ontstaat als een (onzichtbaar) zwak voorgrondobject vanaf de aarde gezien precies voor een verre ster langs schuift. Het voorgrondobject – of beter gezegd: zijn zwaartekrachtsveld – werkt in zo’n geval als een soort vergrootglas die het licht van de verre ster tijdelijk versterkt. Zo’n gebeurtenis duurt doorgaans slechts enkele weken.
Dat voorgrondobject kan van alles zijn: een vrij rondzwervende planeet, een zwakke ster, maar ook een ster waar een planeet omheen cirkelt of een planeet met een maan. In die laatste twee gevallen kunnen er – kort na elkaar – als het ware twee vergrootglazen voor de achtergrondster schuiven. En dan wordt de ster twee keer wat helderder dan normaal.
Dat is nu precies wat een internationaal team van astronomen onlangs heeft waargenomen. Het probleem is echter dat niet valt vast te stellen op welke afstand het dubbele object ‘MOA-2011-BLG-262’ zich bevond. Daardoor zal ook altijd onduidelijk blijven wát het was. Een planeet met maan op relatief kleine afstand veroorzaakt namelijk dezelfde ‘lichtshow’ als een ster met planeet op grotere afstand. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Mogelijke exomaan ontdekt
Bestaat ‘microlensobject’ MOA-2011-BLG-262Lb uit een planeet met een maan (links) of uit een ster met een planeet (rechts)? (NASA/JPL-Caltech)
Astronomen hebben mogelijk een glimp opgevangen van een ‘exomaan’ – een maan die om een planeet buiten ons zonnestelsel cirkelt. Letterlijk een glimp, want het gaat om een niet-reproduceerbare waarneming.
De potentiële exomaan en zijn moederplaneet hebben hun bestaan verraden via het zogeheten gravitationele microlenseffect. Dit effect ontstaat als een (onzichtbaar) zwak voorgrondobject vanaf de aarde gezien precies voor een verre ster langs schuift. Het voorgrondobject – of beter gezegd: zijn zwaartekrachtsveld – werkt in zo’n geval als een soort vergrootglas die het licht van de verre ster tijdelijk versterkt. Zo’n gebeurtenis duurt doorgaans slechts enkele weken.
Dat voorgrondobject kan van alles zijn: een vrij rondzwervende planeet, een zwakke ster, maar ook een ster waar een planeet omheen cirkelt of een planeet met een maan. In die laatste twee gevallen kunnen er – kort na elkaar – als het ware twee vergrootglazen voor de achtergrondster schuiven. En dan wordt de ster twee keer wat helderder dan normaal.
Dat is nu precies wat een internationaal team van astronomen onlangs heeft waargenomen. Het probleem is echter dat niet valt vast te stellen op welke afstand het dubbele object ‘MOA-2011-BLG-262’ zich bevond. Daardoor zal ook altijd onduidelijk blijven wát het was. Een planeet met maan op relatief kleine afstand veroorzaakt namelijk dezelfde ‘lichtshow’ als een ster met planeet op grotere afstand. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Planeet van formaat aarde op juiste afstand ster gevonden
Rond een verre ster draait een planeet die ongeveer even groot is als onze aarde en op de 'juiste' afstand tot de ster staat om mogelijk water te bevatten. De planeet Kepler-186f is waarschijnlijk ook rotsachtig zoals de aarde.
Zo’n planeet is nog niet eerder gevonden. De ontdekking is belangrijk, omdat de kans op vloeibaar water, en dus op leven zoals bij ons, het grootst is op zo'n planeet.
De planeet is ontdekt door de Kepler-ruimtetelescoop van de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA en een organisatie die zoekt naar buitenaards leven, de Search for Extraterrestrial Intelligence (SETI).
Zij hebben de vondst donderdag bekendgemaakt. Het onderzoek staat binnenkort in het belangrijke wetenschapsblad Science.
Kepler-186f staat te ver weg en is niet helder genoeg om goed onderzoek te doen. Er is daarom geen enkele aanwijzing dat er echt leven mogelijk is. ''Maar ons onderzoek wijst erop dat we planeten rond heldere sterren moeten kunnen vinden, ideale plekken om te bestuderen met toekomstige ruimtetelescopen'', zegt onderzoeker Elisa Quintana.
Afstand
Wetenschappers zoeken al jaren naar planeten waar leven mogelijk zou kunnen zijn. Daarbij kijken ze eerst of er vloeibaar water op een planeet kan zijn. Daarvoor moet een planeet rotsachtig zijn en op de goede afstand van de ster staan.
Als de planeet te dicht bij zijn ster staat, verdampt het water; is de planeet te ver weg dan bevriest het. Die juiste afstand heet de bewoonbare zone of het Goudlokje-gebied.
"Sommige onderzoekers noemen dit bewoonbare planeten, maar we weten natuurlijk niet of ze dat wel zijn", zegt Stephen Kane van de San Francisco State University. "We weten simpelweg dat ze zich in relatie tot de ster in de bewoonbare zone bevinden. Dat is de beste plek om naar bewoonbare planeten te zoeken."
Transitmethode
Kepler-186f is de vijfde en buitenste planeet die ontdekt is bij de dwergster Kepler-186. De planeten zijn ontdekt met behulp van de zogenaamde transitmethode. Hierbij worden de planeten waargenomen als ze vanuit het zichtpunt van de telescoop voor de ster langs komen. De planeet heeft een radius (afstand van de kern tot de oppervlakte) die 1,1 keer zo groot is als die van de aarde.
Tot nu toe hebben wetenschappers 1.780 planeten ontdekt in andere zonnestelsels, zogenaamde exoplaneten. Ongeveer twintig daarvan zitten in het ideale gebied, maar die zijn allemaal veel groter dan de aarde.
Ze bestaan uit gas, zoals Jupiter en Saturnus. Kepler-186f is de eerste planeet die in de goede omgeving zit én de juiste omvang heeft.
Grote kans
"De afgelopen jaren hebben we geleerd dat planeten die anderhalf tot twee keer zo groot zijn als de aarde, zoveel massa hebben dat ze een dikke atmosfeer van helium en waterstof krijgen. Hierdoor lijken ze op de gasreuzen die we ook in ons eigen zonnestelsel vinden", zegt Kane.
"Kijkend naar het formaat van Kepler-186f, is er een kleine kans dat er ook zo'n atmosfeer van helium en gas is. Maar de kans is veel groter dat de planeet een rotsachtige oppervlakte heeft, zoals aarde."
Rond een verre ster draait een planeet die ongeveer even groot is als onze aarde en op de 'juiste' afstand tot de ster staat om mogelijk water te bevatten. De planeet Kepler-186f is waarschijnlijk ook rotsachtig zoals de aarde.
Zo’n planeet is nog niet eerder gevonden. De ontdekking is belangrijk, omdat de kans op vloeibaar water, en dus op leven zoals bij ons, het grootst is op zo'n planeet.
De planeet is ontdekt door de Kepler-ruimtetelescoop van de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA en een organisatie die zoekt naar buitenaards leven, de Search for Extraterrestrial Intelligence (SETI).
Zij hebben de vondst donderdag bekendgemaakt. Het onderzoek staat binnenkort in het belangrijke wetenschapsblad Science.
Kepler-186f staat te ver weg en is niet helder genoeg om goed onderzoek te doen. Er is daarom geen enkele aanwijzing dat er echt leven mogelijk is. ''Maar ons onderzoek wijst erop dat we planeten rond heldere sterren moeten kunnen vinden, ideale plekken om te bestuderen met toekomstige ruimtetelescopen'', zegt onderzoeker Elisa Quintana.
Afstand
Wetenschappers zoeken al jaren naar planeten waar leven mogelijk zou kunnen zijn. Daarbij kijken ze eerst of er vloeibaar water op een planeet kan zijn. Daarvoor moet een planeet rotsachtig zijn en op de goede afstand van de ster staan.
Als de planeet te dicht bij zijn ster staat, verdampt het water; is de planeet te ver weg dan bevriest het. Die juiste afstand heet de bewoonbare zone of het Goudlokje-gebied.
"Sommige onderzoekers noemen dit bewoonbare planeten, maar we weten natuurlijk niet of ze dat wel zijn", zegt Stephen Kane van de San Francisco State University. "We weten simpelweg dat ze zich in relatie tot de ster in de bewoonbare zone bevinden. Dat is de beste plek om naar bewoonbare planeten te zoeken."
Transitmethode
Kepler-186f is de vijfde en buitenste planeet die ontdekt is bij de dwergster Kepler-186. De planeten zijn ontdekt met behulp van de zogenaamde transitmethode. Hierbij worden de planeten waargenomen als ze vanuit het zichtpunt van de telescoop voor de ster langs komen. De planeet heeft een radius (afstand van de kern tot de oppervlakte) die 1,1 keer zo groot is als die van de aarde.
Tot nu toe hebben wetenschappers 1.780 planeten ontdekt in andere zonnestelsels, zogenaamde exoplaneten. Ongeveer twintig daarvan zitten in het ideale gebied, maar die zijn allemaal veel groter dan de aarde.
Ze bestaan uit gas, zoals Jupiter en Saturnus. Kepler-186f is de eerste planeet die in de goede omgeving zit én de juiste omvang heeft.
Grote kans
"De afgelopen jaren hebben we geleerd dat planeten die anderhalf tot twee keer zo groot zijn als de aarde, zoveel massa hebben dat ze een dikke atmosfeer van helium en waterstof krijgen. Hierdoor lijken ze op de gasreuzen die we ook in ons eigen zonnestelsel vinden", zegt Kane.
"Kijkend naar het formaat van Kepler-186f, is er een kleine kans dat er ook zo'n atmosfeer van helium en gas is. Maar de kans is veel groter dat de planeet een rotsachtige oppervlakte heeft, zoals aarde."
Alleen een beetje frustrerend dat het hier ook bij blijft:quote:
Frutsel was me voor.
Bijzonder nieuws!
quote:Astronomers may never know for certain whether Kepler-186f can sustain life. The planet is too far away even for next-generation space telescopes like NASA's James Webb, set for launch in 2018, to study it in detail.bron:http://hosted.ap.org/dyna(...)OME&TEMPLATE=DEFAULT
Never argue with idiots. First they will lower you to their level then beat you with experience.
Voorlopig in elk geval wel, maar wie weet ontwikkelen we wel betere technieken in de nabije toekomst.quote:
[..]
Alleen een beetje frustrerend dat het hier ook bij blijft:
[..]
Hoe dan ook... 500 lichtjaar is idd behoorlijk ver.
Niet meer aanwezig in dit forum.
18-04-2014
Zo zou een zonsondergang er uitzien op de kersverse neef van de aarde
© creative commons - University of Puerto Rico at Arecibo / NASA .
Nooit werd er een meer aarde-achtige planeet ontdekt dan Kepler-186f, zo meldde de NASA gisteren. Dat zorgt voor veel enthousiasme bij sterrenliefhebbers. In die mate dat er al visualisaties opduiken van hoe het er daar zou kunnen uitzien.
Er zijn - gelukkig voor ons - wetenschappers die zich volop kunnen verliezen in die 'wat als'-vragen. Zoals de mensen aan het Planetary Habitability Laboratory van de universiteit van Puerto Rico. Zij bewerkten een beeld van een Caraïbische zonsondergang dermate dat het lijkt alsof je op een eenzaam strand aan een oceaan op Kepler-186f zou rondkuieren.
Volgens de wetenschappers van het Planetary Habitability Laboratory is Kepler-186f hoogstwaarschijnlijk een rotsachtige planeet. Kepler zou een gematigd klimaat kunnen hebben, tenminste als de planeet een veel dichtere atmosfeer heeft dan de aarde.
© creative commons - University of Puerto Rico at Arecibo / PHL .
(HLN)
Zo zou een zonsondergang er uitzien op de kersverse neef van de aarde
© creative commons - University of Puerto Rico at Arecibo / NASA .
Nooit werd er een meer aarde-achtige planeet ontdekt dan Kepler-186f, zo meldde de NASA gisteren. Dat zorgt voor veel enthousiasme bij sterrenliefhebbers. In die mate dat er al visualisaties opduiken van hoe het er daar zou kunnen uitzien.
Er zijn - gelukkig voor ons - wetenschappers die zich volop kunnen verliezen in die 'wat als'-vragen. Zoals de mensen aan het Planetary Habitability Laboratory van de universiteit van Puerto Rico. Zij bewerkten een beeld van een Caraïbische zonsondergang dermate dat het lijkt alsof je op een eenzaam strand aan een oceaan op Kepler-186f zou rondkuieren.
Volgens de wetenschappers van het Planetary Habitability Laboratory is Kepler-186f hoogstwaarschijnlijk een rotsachtige planeet. Kepler zou een gematigd klimaat kunnen hebben, tenminste als de planeet een veel dichtere atmosfeer heeft dan de aarde.
© creative commons - University of Puerto Rico at Arecibo / PHL .
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
17-04-2014
Nieuw instrumenten gaat exoplaneten chemisch ontleden
De 2,4-meter telescoop van het New Mexico Institute of Mining and Technology in New Mexico. (New Mexico Tech)
Binnenkort zullen in New Mexico (VS) de eerste metingen worden gedaan met een nieuw meetinstrument waarmee de chemische samenstelling van exoplaneten kan worden bepaald. Op 3 april jl. heeft het instrument, NESSI geheten, zijn eerste testwaarnemingen gedaan.
De afkorting NESSI staat voor New Mexico Exoplanet Spectroscopic Survey Instrument. Het is dus een spectrometer: een instrument dat het licht van objecten kan ontleden, om erachter te komen welke chemische elementen deze bevatten. NESSI is gekoppeld aan een 2,4-meter telescoop.
Het instrument zal ongeveer honderd, reeds bekende exoplaneten onder de loep nemen. Deze planeten variëren in grootte van ‘superaardes’ (planeten die wat zwaarder zijn dan onze eigen planeet) tot ‘hete jupiters’ (reuzenplaneten die op geringe afstand om hun moederster cirkelen).
De planeten zullen worden waargenomen op het moment dat ze – vanaf de aarde gezien – voor hun ster langs trekken. Op dat moment absorbeert de atmosfeer van zo’n planeet specifieke golflengten van het licht van de ster, die karakteristiek zijn voor zijn chemische samenstelling.
Rond het begin van de zomer zal NESSI zijn eerste exoplaneten onderzoeken. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Nieuw instrumenten gaat exoplaneten chemisch ontleden
De 2,4-meter telescoop van het New Mexico Institute of Mining and Technology in New Mexico. (New Mexico Tech)
Binnenkort zullen in New Mexico (VS) de eerste metingen worden gedaan met een nieuw meetinstrument waarmee de chemische samenstelling van exoplaneten kan worden bepaald. Op 3 april jl. heeft het instrument, NESSI geheten, zijn eerste testwaarnemingen gedaan.
De afkorting NESSI staat voor New Mexico Exoplanet Spectroscopic Survey Instrument. Het is dus een spectrometer: een instrument dat het licht van objecten kan ontleden, om erachter te komen welke chemische elementen deze bevatten. NESSI is gekoppeld aan een 2,4-meter telescoop.
Het instrument zal ongeveer honderd, reeds bekende exoplaneten onder de loep nemen. Deze planeten variëren in grootte van ‘superaardes’ (planeten die wat zwaarder zijn dan onze eigen planeet) tot ‘hete jupiters’ (reuzenplaneten die op geringe afstand om hun moederster cirkelen).
De planeten zullen worden waargenomen op het moment dat ze – vanaf de aarde gezien – voor hun ster langs trekken. Op dat moment absorbeert de atmosfeer van zo’n planeet specifieke golflengten van het licht van de ster, die karakteristiek zijn voor zijn chemische samenstelling.
Rond het begin van de zomer zal NESSI zijn eerste exoplaneten onderzoeken. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Het lichtspectrum dat eventeel door buitenaardse wezens wordt opgevangen zal waarschijnlijk in het rode gedeelte meer opgedeeld zijn, zodat ze meerdere kleuren kunnen onderscheiden in het rood.quote:
18-04-2014
Zo zou een zonsondergang er uitzien op de kersverse neef van de aarde
[ afbeelding ]
© creative commons - University of Puerto Rico at Arecibo / NASA .
Nooit werd er een meer aarde-achtige planeet ontdekt dan Kepler-186f, zo meldde de NASA gisteren. Dat zorgt voor veel enthousiasme bij sterrenliefhebbers. In die mate dat er al visualisaties opduiken van hoe het er daar zou kunnen uitzien.
Er zijn - gelukkig voor ons - wetenschappers die zich volop kunnen verliezen in die 'wat als'-vragen. Zoals de mensen aan het Planetary Habitability Laboratory van de universiteit van Puerto Rico. Zij bewerkten een beeld van een Caraïbische zonsondergang dermate dat het lijkt alsof je op een eenzaam strand aan een oceaan op Kepler-186f zou rondkuieren.
Volgens de wetenschappers van het Planetary Habitability Laboratory is Kepler-186f hoogstwaarschijnlijk een rotsachtige planeet. Kepler zou een gematigd klimaat kunnen hebben, tenminste als de planeet een veel dichtere atmosfeer heeft dan de aarde.
[ afbeelding ]
© creative commons - University of Puerto Rico at Arecibo / PHL .
(HLN)
Exponentiële deflatie van Bitcoin maakt arme mensen nog veel sneller armer dan het grote probleem van inflatie. Gematigde burning van Ethereum is de gulden middenweg.
24-04-2014
Waarom bewoonbare exoplaneten slecht nieuws zijn voor de mensheid
Zo zou Kepler-186f er ongeveer moeten uitzien. © afp.
Vorige week ontdekten NASA-wetenschappers de meest Aarde-achtige planeet ooit. Mocht er leven op die planeet bestaan, is dat slecht nieuws voor ons, schrijft wetenschapssite Ars Technica. Als we nog geen buitenaards leven gevonden hebben - of andersom - betekent dat dat intelligent leven uitsterft vooraleer het ander intergalactisch leven kan bereiken.
De pas ontdekte planeet, die Kepler-186f gedoopt werd, is ongeveer even groot als de aarde. De planeet bevindt zich op zo'n afstand van dwergster Kepler-186 dat er mogelijk vloeibaar water en leven aanwezig is. "Het is de eerste exoplaneet met de omvang van de Aarde die is aangetroffen in de leefbare zone van een andere ster", zei astronoom Elisa Quintana, die het onderzoek leidde. Maar volgens co-auteur Thomas Barclay "betekent dat niet dat we weten of die planeet leefbaar is".
Uitsterven
Deze ontdekking bewijst wel dat we steeds meer mogen geloven in dat we in de nabije toekomst zelf zullen uitsterven door het concept van 'De Grote Filter', dat de Fermi-paradox probeert op te lossen.
Het stelt de vraag waarom we nog geen buitenaards leven gevonden hebben, of andersom: waarom buitenaards leven ons nog niet gevonden heeft. Er bestaan namelijk honderden miljarden andere zonnestelsels naast het onze.
'Flessenhals'
Door het uitblijven van contact met buitenaards leven lijkt het steeds waarschijnlijker dat het onmogelijk is om te transferen naar een intergalactische bevolking. De afwezigheid van contact met andere beschavingen zou te wijten kunnen zijn aan het feit dat er erg weinig intelligent leven bestaat in ons heelal, of dat dat leven uitsterft alvorens het ander intelligent leven kan vinden. Deze 'flessenhals' wordt ook 'De Grote Filter' genoemd.
Er wordt al vijftig jaar heftig gediscussieerd over wat die 'flessenhals' precies veroorzaakt. De schaarste aan Aarde-achtige planten kan er bijvoorbeeld een van zijn. Er zijn bovendien een reeks perfecte omstandigheden nodig voor de evolutie tot complex leven. Dan denken we aan de perfecte afstand van de zon, dat het sterrenstelsel ver genoeg verwijderd moet zijn van het centrum van het heelal om verwoestende straling te vermijden of de aanwezigheid van onze ongewoonlijk grote maan die ons onze verschillende seizoenen schenkt. Dat zijn nog maar enkele van de talrijke omstandigheden die nodig zijn om complex leven te doen ontstaan.
Radicale veranderingen
Het ontbreken van contact met buitenaards leven zou er aan de andere kant ook kunnen op wijzen dat het niet lang genoeg weet te overleven. Gedurende 200.000 jaar heeft de mensheid supervulkanen, de inslag van asteroïden en pandemieën weten te overleven. Maar we hebben nog maar enkele decennia overleefd in de aanwezigheid van nucleaire wapens, en het is nog maar de vraag of we andere radicale technologische veranderingen die deze eeuw met zich zal meebrengen zullen overleven.
Zo menen gerenommeerde wetenschappers, zoals bijvoorbeeld astronoom Martin Rees, die aan het Cambrigde Centre for the Study of Existential Risk werkt, dat de ontwikkelingen van de biotechnologie mogelijk catastrofaal zullen uitdraaien. Ook wetenschappers als Stephen Hawking hebben hun bezorgdheid al uitgedrukt over de uitbouw van superintelligente machines, waarvan de gevolgen volgens hen te weinig onderzocht worden.
Slecht nieuws
De schaarste aan leefbare planeten wordt steeds meer ontkracht, aangezien er nu de technologie is om steeds meer exoplaneten te ontdekken. Elke ontdekking van een planeet als Kepler-186f maakt het waarschijnlijker dat de Aarde niet de enige planeet is die intelligent leven huisvestigt. Mocht er effectief leven zijn op de planeet, dan is dat heel slecht nieuws voor de mensheid en onze buitenaardse vrienden.
In het geval van Kepler-186f zijn er nog steeds veel redenen om te geloven dat er zich geen leven bevindt op de planeet. Door een te dunne atmosfeer is het mogelijk dat de planeet bevriest, of bij een synchrone rotatie zou er een te statisch milieu zijn om leven te ontwikkelen.
Een ontdekking van een van deze vijandelijke omstandigheden zou de reden zijn voor een feest, meent Ars Technica, die filosoof Nick Bostrom citeert: "De stilte van de nacht is goud waard... in de zoektocht naar buitenaards leven is geen nieuws goed nieuws. Het belooft een mogelijk grootse toekomst voor de mensheid."
(HLN)
Waarom bewoonbare exoplaneten slecht nieuws zijn voor de mensheid
Zo zou Kepler-186f er ongeveer moeten uitzien. © afp.
Vorige week ontdekten NASA-wetenschappers de meest Aarde-achtige planeet ooit. Mocht er leven op die planeet bestaan, is dat slecht nieuws voor ons, schrijft wetenschapssite Ars Technica. Als we nog geen buitenaards leven gevonden hebben - of andersom - betekent dat dat intelligent leven uitsterft vooraleer het ander intergalactisch leven kan bereiken.
De pas ontdekte planeet, die Kepler-186f gedoopt werd, is ongeveer even groot als de aarde. De planeet bevindt zich op zo'n afstand van dwergster Kepler-186 dat er mogelijk vloeibaar water en leven aanwezig is. "Het is de eerste exoplaneet met de omvang van de Aarde die is aangetroffen in de leefbare zone van een andere ster", zei astronoom Elisa Quintana, die het onderzoek leidde. Maar volgens co-auteur Thomas Barclay "betekent dat niet dat we weten of die planeet leefbaar is".
Uitsterven
Deze ontdekking bewijst wel dat we steeds meer mogen geloven in dat we in de nabije toekomst zelf zullen uitsterven door het concept van 'De Grote Filter', dat de Fermi-paradox probeert op te lossen.
Het stelt de vraag waarom we nog geen buitenaards leven gevonden hebben, of andersom: waarom buitenaards leven ons nog niet gevonden heeft. Er bestaan namelijk honderden miljarden andere zonnestelsels naast het onze.
'Flessenhals'
Door het uitblijven van contact met buitenaards leven lijkt het steeds waarschijnlijker dat het onmogelijk is om te transferen naar een intergalactische bevolking. De afwezigheid van contact met andere beschavingen zou te wijten kunnen zijn aan het feit dat er erg weinig intelligent leven bestaat in ons heelal, of dat dat leven uitsterft alvorens het ander intelligent leven kan vinden. Deze 'flessenhals' wordt ook 'De Grote Filter' genoemd.
Er wordt al vijftig jaar heftig gediscussieerd over wat die 'flessenhals' precies veroorzaakt. De schaarste aan Aarde-achtige planten kan er bijvoorbeeld een van zijn. Er zijn bovendien een reeks perfecte omstandigheden nodig voor de evolutie tot complex leven. Dan denken we aan de perfecte afstand van de zon, dat het sterrenstelsel ver genoeg verwijderd moet zijn van het centrum van het heelal om verwoestende straling te vermijden of de aanwezigheid van onze ongewoonlijk grote maan die ons onze verschillende seizoenen schenkt. Dat zijn nog maar enkele van de talrijke omstandigheden die nodig zijn om complex leven te doen ontstaan.
Radicale veranderingen
Het ontbreken van contact met buitenaards leven zou er aan de andere kant ook kunnen op wijzen dat het niet lang genoeg weet te overleven. Gedurende 200.000 jaar heeft de mensheid supervulkanen, de inslag van asteroïden en pandemieën weten te overleven. Maar we hebben nog maar enkele decennia overleefd in de aanwezigheid van nucleaire wapens, en het is nog maar de vraag of we andere radicale technologische veranderingen die deze eeuw met zich zal meebrengen zullen overleven.
Zo menen gerenommeerde wetenschappers, zoals bijvoorbeeld astronoom Martin Rees, die aan het Cambrigde Centre for the Study of Existential Risk werkt, dat de ontwikkelingen van de biotechnologie mogelijk catastrofaal zullen uitdraaien. Ook wetenschappers als Stephen Hawking hebben hun bezorgdheid al uitgedrukt over de uitbouw van superintelligente machines, waarvan de gevolgen volgens hen te weinig onderzocht worden.
Slecht nieuws
De schaarste aan leefbare planeten wordt steeds meer ontkracht, aangezien er nu de technologie is om steeds meer exoplaneten te ontdekken. Elke ontdekking van een planeet als Kepler-186f maakt het waarschijnlijker dat de Aarde niet de enige planeet is die intelligent leven huisvestigt. Mocht er effectief leven zijn op de planeet, dan is dat heel slecht nieuws voor de mensheid en onze buitenaardse vrienden.
In het geval van Kepler-186f zijn er nog steeds veel redenen om te geloven dat er zich geen leven bevindt op de planeet. Door een te dunne atmosfeer is het mogelijk dat de planeet bevriest, of bij een synchrone rotatie zou er een te statisch milieu zijn om leven te ontwikkelen.
Een ontdekking van een van deze vijandelijke omstandigheden zou de reden zijn voor een feest, meent Ars Technica, die filosoof Nick Bostrom citeert: "De stilte van de nacht is goud waard... in de zoektocht naar buitenaards leven is geen nieuws goed nieuws. Het belooft een mogelijk grootse toekomst voor de mensheid."
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
25-04-2014
Fantastisch filmpje van (bijna) alle bekende exoplaneten
Tom Hands, student aan de universiteit van Leicester heeft een prachtig filmpje gemaakt waarin bijna alle exoplaneten die ons tot op heden bekend zijn acte de présence geven. Hij wil met het filmpje inzicht geven in de distributie van exoplaneten.
Exoplaneten zijn planeten die niet rond onze zon draaien. De afgelopen jaren zijn er honderden van deze exoplaneten ontdekt. Het filmpje van Hands brengt ze (bijna allemaal) in kaart en laat prachtig zien hoe ze over ons sterrenstelsel verdeeld zijn. Hoe compacter een planetenstelsel is, hoe later het in dit filmpje opduikt.
Zoals gezegd laat het filmpje niet alle exoplaneten zien. Het beperkt zich tot de exoplaneten die om één ster draaien. Dubbelstersystemen zijn dus even buiten beschouwing gelaten. Desalniettemin: enjoy!
(scientias.nl)
Fantastisch filmpje van (bijna) alle bekende exoplaneten
Tom Hands, student aan de universiteit van Leicester heeft een prachtig filmpje gemaakt waarin bijna alle exoplaneten die ons tot op heden bekend zijn acte de présence geven. Hij wil met het filmpje inzicht geven in de distributie van exoplaneten.
Exoplaneten zijn planeten die niet rond onze zon draaien. De afgelopen jaren zijn er honderden van deze exoplaneten ontdekt. Het filmpje van Hands brengt ze (bijna allemaal) in kaart en laat prachtig zien hoe ze over ons sterrenstelsel verdeeld zijn. Hoe compacter een planetenstelsel is, hoe later het in dit filmpje opduikt.
Zoals gezegd laat het filmpje niet alle exoplaneten zien. Het beperkt zich tot de exoplaneten die om één ster draaien. Dubbelstersystemen zijn dus even buiten beschouwing gelaten. Desalniettemin: enjoy!
(scientias.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
30-04-2014
Dag duurt slechts acht uur op planeet Bèta Pictoris b
Om de 8 uur begint een nieuwe dag op de planeet Bèta Pictoris b. De planeet draait heel snel om zijn as. Dat hebben Nederlandse sterrenkundigen ontdekt. Het is de eerste keer dat wetenschappers erin zijn geslaagd de draaisnelheid van een planeet bij een andere ster te meten. Het onderzoek staat donderdag in het belangrijke wetenschapsblad Nature.
Een dag is de tijd die een planeet nodig heeft om één keer om zijn as te draaien. Bij de aarde is dat afgerond 24 uur. Bèta Pictoris b is 16 keer zo groot als de aarde, maar een dag duurt drie keer zo kort. Dat komt door de enorme draaisnelheid. De planeet draait om z'n as met een snelheid van bijna 100.000 kilometer per uur. Ter vergelijking: de zogeheten rotatiesnelheid van de aarde is ongeveer 1700 kilometer per uur.
De onderzoekers denken dat de hoge snelheid komt doordat de planeet erg zwaar is. Bèta Pictoris b is ongeveer 3000 keer zo zwaar als de aarde. In de loop van de tijd zal de planeet waarschijnlijk afkoelen en krimpen. Als dat gebeurt, zal de planeet nog sneller om zijn as gaan draaien, misschien wel met 144.000 kilometer per uur. Een dag duurt in dag geval nog maar een uurtje of 3.
De planeet werd in 2008 ontdekt. Hij draait rond een ster in het sterrenbeeld Schilder. Die ster is vanaf de aarde met het blote oog te zien.
Het onderzoek is uitgevoerd door wetenschappers van de Sterrewacht in Leiden en het ruimteonderzoeksinstituut SRON in Utrecht.
(HLN)
Dag duurt slechts acht uur op planeet Bèta Pictoris b
Om de 8 uur begint een nieuwe dag op de planeet Bèta Pictoris b. De planeet draait heel snel om zijn as. Dat hebben Nederlandse sterrenkundigen ontdekt. Het is de eerste keer dat wetenschappers erin zijn geslaagd de draaisnelheid van een planeet bij een andere ster te meten. Het onderzoek staat donderdag in het belangrijke wetenschapsblad Nature.
Een dag is de tijd die een planeet nodig heeft om één keer om zijn as te draaien. Bij de aarde is dat afgerond 24 uur. Bèta Pictoris b is 16 keer zo groot als de aarde, maar een dag duurt drie keer zo kort. Dat komt door de enorme draaisnelheid. De planeet draait om z'n as met een snelheid van bijna 100.000 kilometer per uur. Ter vergelijking: de zogeheten rotatiesnelheid van de aarde is ongeveer 1700 kilometer per uur.
De onderzoekers denken dat de hoge snelheid komt doordat de planeet erg zwaar is. Bèta Pictoris b is ongeveer 3000 keer zo zwaar als de aarde. In de loop van de tijd zal de planeet waarschijnlijk afkoelen en krimpen. Als dat gebeurt, zal de planeet nog sneller om zijn as gaan draaien, misschien wel met 144.000 kilometer per uur. Een dag duurt in dag geval nog maar een uurtje of 3.
De planeet werd in 2008 ontdekt. Hij draait rond een ster in het sterrenbeeld Schilder. Die ster is vanaf de aarde met het blote oog te zien.
Het onderzoek is uitgevoerd door wetenschappers van de Sterrewacht in Leiden en het ruimteonderzoeksinstituut SRON in Utrecht.
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
15-05-2014
Omloopbaan van exoplaneet bij Bèta Pictoris bepaald
Illustratie van exoplaneet Bèta Pictoris b. (ESO/L. Calçada)
Amerikaanse astronomen zijn meer te weten gekomen over de omloopbaan van de planeet bij de nabije ster Bèta Pictoris. Met behulp van de recent in gebruik genomen Gemini Planet Imager van de Gemini South Telescope in het noorden van Chili is een reeks opnamen van de exoplaneet gemaakt.
Bèta Pictoris is een ster op 63 lichtjaar van de aarde. In 1983 werd met de infraroodsatelliet IRAS ontdekt dat de ster omgeven is door een omvangrijke schijf van gas en stof. Ruim tien jaar later bleek dat het binnenste deel van deze schijf vervormd is.
Een analyse van de nieuwe opnamen laat zien dat de omloopbaan van de planeet van Bèta Pictoris niet precies samenvalt met de hoofdmoot van de stofschijf. De oriëntatie ervan past beter bij het vervormde binnendeel. Het lijkt erop dat de aanwezigheid van de planeet, die ongeveer vier keer zoveel massa heeft als de planeet Jupiter, de oorzaak van de schijfvervorming is.
De astronomen voorspellen dat er een kleine kans bestaat dat de planeet eind 2017 vanaf de aarde gezien nét (of net niet) voor zijn moederster langs schuift. Als dat inderdaad gebeurt, zal de exacte grootte van de planeet kunnen worden gemeten en wellicht ook zijn chemische samenstelling. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Omloopbaan van exoplaneet bij Bèta Pictoris bepaald
Illustratie van exoplaneet Bèta Pictoris b. (ESO/L. Calçada)
Amerikaanse astronomen zijn meer te weten gekomen over de omloopbaan van de planeet bij de nabije ster Bèta Pictoris. Met behulp van de recent in gebruik genomen Gemini Planet Imager van de Gemini South Telescope in het noorden van Chili is een reeks opnamen van de exoplaneet gemaakt.
Bèta Pictoris is een ster op 63 lichtjaar van de aarde. In 1983 werd met de infraroodsatelliet IRAS ontdekt dat de ster omgeven is door een omvangrijke schijf van gas en stof. Ruim tien jaar later bleek dat het binnenste deel van deze schijf vervormd is.
Een analyse van de nieuwe opnamen laat zien dat de omloopbaan van de planeet van Bèta Pictoris niet precies samenvalt met de hoofdmoot van de stofschijf. De oriëntatie ervan past beter bij het vervormde binnendeel. Het lijkt erop dat de aanwezigheid van de planeet, die ongeveer vier keer zoveel massa heeft als de planeet Jupiter, de oorzaak van de schijfvervorming is.
De astronomen voorspellen dat er een kleine kans bestaat dat de planeet eind 2017 vanaf de aarde gezien nét (of net niet) voor zijn moederster langs schuift. Als dat inderdaad gebeurt, zal de exacte grootte van de planeet kunnen worden gemeten en wellicht ook zijn chemische samenstelling. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
16-05-2014
‘Planetenjager’ Kepler krijgt een tweede leven
NASA-satelliet Kepler in actie. (NASA/JPL-Caltech)
Het Amerikaanse ruimteagentschap NASA heeft groen licht gegeven aan de aangepaste vervolgmissie van de Kepler-satelliet. De satelliet is al sinds het voorjaar van 2013 buiten bedrijf als gevolg van een probleem met het standregelsysteem.
Kepler maakt jacht op exoplaneten door te speuren naar de periodieke helderheidsdipjes in het licht van sterren, die ontstaan wanneer er planeten voor de sterren langs trekken. Voor het detecteren van zulke planeetovergangen of ‘transits’ is een extreem nauwkeurig standregelsysteem nodig. Het uitvallen van twee van de vier reactiewielen van Kepler gooide echter roet in het eten.
Technici hebben een methode ontwikkeld om het ontstane gebrek te omzeilen. Maar daar wordt wel een prijs voor betaald: Kepler zal niet langer op één vast gebied aan de hemel worden gericht, maar verschillende delen van de dierenriem in het oog houden. Ook zal hij alleen relatief zware planeten met korte omloopstijden kunnen opsporen.
De goedkeuring voorziet in twee jaar financiering van de K2-missie. Kepler zal in die tijd niet alleen naar exoplaneten uitkijken, maar ook sterren(hopen), actieve sterrenstelsels en supernova’s onder de loep nemen. (EE)
(allesoversterrenkunde)
‘Planetenjager’ Kepler krijgt een tweede leven
NASA-satelliet Kepler in actie. (NASA/JPL-Caltech)
Het Amerikaanse ruimteagentschap NASA heeft groen licht gegeven aan de aangepaste vervolgmissie van de Kepler-satelliet. De satelliet is al sinds het voorjaar van 2013 buiten bedrijf als gevolg van een probleem met het standregelsysteem.
Kepler maakt jacht op exoplaneten door te speuren naar de periodieke helderheidsdipjes in het licht van sterren, die ontstaan wanneer er planeten voor de sterren langs trekken. Voor het detecteren van zulke planeetovergangen of ‘transits’ is een extreem nauwkeurig standregelsysteem nodig. Het uitvallen van twee van de vier reactiewielen van Kepler gooide echter roet in het eten.
Technici hebben een methode ontwikkeld om het ontstane gebrek te omzeilen. Maar daar wordt wel een prijs voor betaald: Kepler zal niet langer op één vast gebied aan de hemel worden gericht, maar verschillende delen van de dierenriem in het oog houden. Ook zal hij alleen relatief zware planeten met korte omloopstijden kunnen opsporen.
De goedkeuring voorziet in twee jaar financiering van de K2-missie. Kepler zal in die tijd niet alleen naar exoplaneten uitkijken, maar ook sterren(hopen), actieve sterrenstelsels en supernova’s onder de loep nemen. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Wetenschappers ontdekken 'mega-aarde'
Amerikaanse wetenschappers hebben een nieuw type planeet in kaart gebracht, een zogenoemde 'mega-aarde'.
Het gaat om een planeet met de naam Kepler-10c die zich op ongeveer 560 lichtjaar afstand van de aarde bevindt.
Kepler-10c is zeventien keer zwaarder dan de aarde en heeft toch een rotsachtig oppervlak, net als onze planeet. Tot nu toe werd die combinatie van eigenschappen als onmogelijk beschouwd.
Dat hebben onderzoekers van de Universiteit van Harvard bekendgemaakt op een bijeenkomst van de American Astronomical Society in Massachusetts.
Gassen
Theoretici dachten lange tijd dat planeten met het gewicht van Kepler-10c altijd een gasachtig oppervlak moesten hebben, omdat tijdens het ontstaansproces van dit soort reusachtige hemellichamen waterstof en helium zou worden aangetrokken.
"Maar net wanneer je denkt dat je alles hebt uitgevogeld, zorgt de natuur voor een grote verrassing, in dit geval letterlijk 'groot'", verklaart onderzoekster Nathalie Batalha op de nieuwssite van de NASA.
Het is nog onduidelijk hoe Kepler-10c precies is ontstaan.
Leven
De planeet was al eerder waargenomen met de Kepler-telescoop van NASA. Wetenschappers hebben pas nu de samenstelling van het oppervlak kunnen vaststellen op basis van een groot aantal gegevens die zijn verzameld over het hemellichaam.
Kepler-10c is niet alleen zwaarder dan de aarde, maar ook ruim twee keer zo groot. De diameter van de planeet is 29.000 kilometer.
Volgens de wetenschappers bestaan er waarschijnlijk meer rotsachtige planeten die qua grootte zijn te vergelijken met Kepler-10c. Hoofdonderzoeker Dimitar Sasselov stelt voor om dit soort planeten 'mega-aardes' noemen. "Dat is de meest logische benaming, omdat ze groter zijn dan superaardes."
Bron: nu.nl http://www.nu.nl/wetensch(...)ken-mega-aarde-.html
Amerikaanse wetenschappers hebben een nieuw type planeet in kaart gebracht, een zogenoemde 'mega-aarde'.
Het gaat om een planeet met de naam Kepler-10c die zich op ongeveer 560 lichtjaar afstand van de aarde bevindt.
Kepler-10c is zeventien keer zwaarder dan de aarde en heeft toch een rotsachtig oppervlak, net als onze planeet. Tot nu toe werd die combinatie van eigenschappen als onmogelijk beschouwd.
Dat hebben onderzoekers van de Universiteit van Harvard bekendgemaakt op een bijeenkomst van de American Astronomical Society in Massachusetts.
Gassen
Theoretici dachten lange tijd dat planeten met het gewicht van Kepler-10c altijd een gasachtig oppervlak moesten hebben, omdat tijdens het ontstaansproces van dit soort reusachtige hemellichamen waterstof en helium zou worden aangetrokken.
"Maar net wanneer je denkt dat je alles hebt uitgevogeld, zorgt de natuur voor een grote verrassing, in dit geval letterlijk 'groot'", verklaart onderzoekster Nathalie Batalha op de nieuwssite van de NASA.
Het is nog onduidelijk hoe Kepler-10c precies is ontstaan.
Leven
De planeet was al eerder waargenomen met de Kepler-telescoop van NASA. Wetenschappers hebben pas nu de samenstelling van het oppervlak kunnen vaststellen op basis van een groot aantal gegevens die zijn verzameld over het hemellichaam.
Kepler-10c is niet alleen zwaarder dan de aarde, maar ook ruim twee keer zo groot. De diameter van de planeet is 29.000 kilometer.
Volgens de wetenschappers bestaan er waarschijnlijk meer rotsachtige planeten die qua grootte zijn te vergelijken met Kepler-10c. Hoofdonderzoeker Dimitar Sasselov stelt voor om dit soort planeten 'mega-aardes' noemen. "Dat is de meest logische benaming, omdat ze groter zijn dan superaardes."
Bron: nu.nl http://www.nu.nl/wetensch(...)ken-mega-aarde-.html
Herman Finkers... He buurman, ik hier ?
02-06-2014
Exoplaneten zijn er in drie 'smaken', mede afhankelijk van samenstelling ster
Drie typen exoplaneten: gasreuzen, gasdwergen en aardeachtige planeten. (CfA/David Aguilar)
In ons eigen zonnestelsel kennen we twee typen planeten: kleine, rotsachtige planeten zoals de aarde en gasreuzen zoals Jupiter. Elders in het Melkwegstelsel komt echter ook een derde type voor: 'gasdwergen', die uit een rotsachtige kern en een dikke gasmantel bestaan. Onderzoekers van het Harvards-Smithsonian Center for Astrophysics hebben nu ontdekt dat de samenstelling van een ster mede bepalend is voor het soort planeten waardoor hij wordt vergezeld. De resultaten zijn vandaag gepresenteerd op de 224ste bijeenkomst van de American Astronomical Society in Boston.
Statistisch onderzoek aan de vele honderden exoplaneten die door de Amerikaanse ruimtetelescoop Kepler zijn ontdekt, heeft uitgewezen dat planeten die kleiner zijn dan 1,7 keer de middellijn van de aarde vrijwel altijd rotsachtig zijn. Hiertoe behoren ook de zogeheten superaardes. Planeten die groter zijn dan 3,9 keer de middellijn van de aarde zijn vrijwel altijd gasreuzen zoals Uranus, Neptunus, Saturnus en Jupiter. Planeten met afmetingen tussen 1,7 en 3,9 keer de middellijn van de aarde (die in ons eigen zonnestelsel niet voorkomen) zijn in de meeste gevallen gasdwergen.
Er is nu ontdekt dat sterren met relatief weinig zware elementen, zoals onze eigen zon, vaker vergezeld worden door aardeachtige planeten. Bij sterren met een wat hoger gehalte aan zware elementen komen relatief meer gasdwergen voor. Sterren die uitsluitend door gasreuzen worden vergezeld, blijken het hoogste gehalte aan zware elementen te bevatten.
Ook ontdekten de astronomen dat een rotsachtige planeetkern op grotere afstand van zijn moederster ook groter kan zijn voordat hij een dikke gasmantel aan zich bindt (het gas is afkomstig uit de materieschijf waaruit de planeten ontstaan). Zo kunnen er dus ook grote, zware aardeachtige planeten ontstaan, zoals de recent ontdekte 'mega-aarde' Kepler-10c. (GS)
(allesoversterrenkunde)
Exoplaneten zijn er in drie 'smaken', mede afhankelijk van samenstelling ster
Drie typen exoplaneten: gasreuzen, gasdwergen en aardeachtige planeten. (CfA/David Aguilar)
In ons eigen zonnestelsel kennen we twee typen planeten: kleine, rotsachtige planeten zoals de aarde en gasreuzen zoals Jupiter. Elders in het Melkwegstelsel komt echter ook een derde type voor: 'gasdwergen', die uit een rotsachtige kern en een dikke gasmantel bestaan. Onderzoekers van het Harvards-Smithsonian Center for Astrophysics hebben nu ontdekt dat de samenstelling van een ster mede bepalend is voor het soort planeten waardoor hij wordt vergezeld. De resultaten zijn vandaag gepresenteerd op de 224ste bijeenkomst van de American Astronomical Society in Boston.
Statistisch onderzoek aan de vele honderden exoplaneten die door de Amerikaanse ruimtetelescoop Kepler zijn ontdekt, heeft uitgewezen dat planeten die kleiner zijn dan 1,7 keer de middellijn van de aarde vrijwel altijd rotsachtig zijn. Hiertoe behoren ook de zogeheten superaardes. Planeten die groter zijn dan 3,9 keer de middellijn van de aarde zijn vrijwel altijd gasreuzen zoals Uranus, Neptunus, Saturnus en Jupiter. Planeten met afmetingen tussen 1,7 en 3,9 keer de middellijn van de aarde (die in ons eigen zonnestelsel niet voorkomen) zijn in de meeste gevallen gasdwergen.
Er is nu ontdekt dat sterren met relatief weinig zware elementen, zoals onze eigen zon, vaker vergezeld worden door aardeachtige planeten. Bij sterren met een wat hoger gehalte aan zware elementen komen relatief meer gasdwergen voor. Sterren die uitsluitend door gasreuzen worden vergezeld, blijken het hoogste gehalte aan zware elementen te bevatten.
Ook ontdekten de astronomen dat een rotsachtige planeetkern op grotere afstand van zijn moederster ook groter kan zijn voordat hij een dikke gasmantel aan zich bindt (het gas is afkomstig uit de materieschijf waaruit de planeten ontstaan). Zo kunnen er dus ook grote, zware aardeachtige planeten ontstaan, zoals de recent ontdekte 'mega-aarde' Kepler-10c. (GS)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
02-06-2014
Zwaar 'ruimteweer' bemoeilijkt leven op planeten bij rode dwergen
Artist's impression van een planeet bij een rode dwergster. (CfA/David Aguilar)
Op een planeet die een baan beschrijft rond een rode dwergster kan vermoedelijk geen leven voorkomen, zelfs al bevindt de planeet zich in de zogeheten bewoonbare zone van de ster, waar de temperatuur goed is voor vloeibaar water aan het oppervlak. Dat blijkt uit computersimulaties die zijn uitgevoerd door astronomen van het Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics, en die vandaag gepresenteerd zijn op de 224ste bijeenkomst van de American Astronomical Society in Boston.
Rode dwergen zijn kleiner en koeler dan de zon. De bewoonbare zone van een rode dwerg bevindt zich dan ook op veel kleinere afstand van de ster dan de bewoonbare zone in ons eigen zonnestelsel. Eerder waren sterrenkundigen zich er al van bewust dat energierijke uitbarstingen aan het oppervlak van sommige rode dwergen problemen zouden kunnen opleveren voor eventuele levensvormen op een naburige planeet. Nu is er ook gerekend aan de schadelijke invloed van de 'zonnewind' van een rode dwerg - de constante stroom van elektrisch geladen deeltjes die door sterren de ruimte in wordt geblazen.
Zelfs als de planeet in kwestie een magnetisch veld heeft zoals de aarde, zal dat in de meeste gevallen niet in staat zijn om weerstand te bieden aan deze 'ruimteweerverschijnselen', die vanwege de kleine afstand tot de ster extra hevig zijn. Het gevolg is dat de sterrenwind in volle hevigheid met de dampkring van de planeet in botsing komt. Dat veroorzaakt niet alleen spectaculair poollicht (honderdduizend maal zo intensief als op aarde), maar leidt er op termijn ook toe dat de dampkring volledig wordt weggeblazen. Leven kan zich onder die omstandigheden vermoedelijk niet handhaven, aldus de astronomen. (GS)
(allesoversterrnekunde)
Zwaar 'ruimteweer' bemoeilijkt leven op planeten bij rode dwergen
Artist's impression van een planeet bij een rode dwergster. (CfA/David Aguilar)
Op een planeet die een baan beschrijft rond een rode dwergster kan vermoedelijk geen leven voorkomen, zelfs al bevindt de planeet zich in de zogeheten bewoonbare zone van de ster, waar de temperatuur goed is voor vloeibaar water aan het oppervlak. Dat blijkt uit computersimulaties die zijn uitgevoerd door astronomen van het Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics, en die vandaag gepresenteerd zijn op de 224ste bijeenkomst van de American Astronomical Society in Boston.
Rode dwergen zijn kleiner en koeler dan de zon. De bewoonbare zone van een rode dwerg bevindt zich dan ook op veel kleinere afstand van de ster dan de bewoonbare zone in ons eigen zonnestelsel. Eerder waren sterrenkundigen zich er al van bewust dat energierijke uitbarstingen aan het oppervlak van sommige rode dwergen problemen zouden kunnen opleveren voor eventuele levensvormen op een naburige planeet. Nu is er ook gerekend aan de schadelijke invloed van de 'zonnewind' van een rode dwerg - de constante stroom van elektrisch geladen deeltjes die door sterren de ruimte in wordt geblazen.
Zelfs als de planeet in kwestie een magnetisch veld heeft zoals de aarde, zal dat in de meeste gevallen niet in staat zijn om weerstand te bieden aan deze 'ruimteweerverschijnselen', die vanwege de kleine afstand tot de ster extra hevig zijn. Het gevolg is dat de sterrenwind in volle hevigheid met de dampkring van de planeet in botsing komt. Dat veroorzaakt niet alleen spectaculair poollicht (honderdduizend maal zo intensief als op aarde), maar leidt er op termijn ook toe dat de dampkring volledig wordt weggeblazen. Leven kan zich onder die omstandigheden vermoedelijk niet handhaven, aldus de astronomen. (GS)
(allesoversterrnekunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
06-06-2014
Planetenjager spot het 'Oog van Sauron'
© eso.
SPHERE, een nieuw instrument op de Very Large Telescope (VLT) van de ESO-sterrenwacht op Paranal in Chili, heeft zijn 'eerste licht'-opname gemaakt. De 'Lord of the Rings'-fans onder de wetenschappers moeten hun hart een slag hebben voelen overslaan toen de stofring rond de ster HR 4796A zichzelf leek te ontmaskeren als het 'Oog van Sauron'.
© youtube.
'Eerste licht', dat is altijd iets speciaals voor telescopen en andere astronomische instrumenten. Hoewel het niet altijd van de grootste wetenschappelijke waarde is, is het een soort 'inwijdingsritueel'. Meestal wordt daarvoor een bekend hemelobject gekozen.
Ook het Spectro-Polarimetric High-contrast Exoplanet REsearch instrument (SPHERE) moest zo zijn eerste licht krijgen. SPHERE is een krachtig nieuw instrument voor het opsporen en onderzoeken van exoplaneten. Dat is een bijzonder moeilijke opdracht, omdat zulke planeten zich vanaf de aarde gezien heel dicht bij hun moederster bevinden en heel weinig licht geven. Op een normale opname gaat de zwakke gloed van de planeet helemaal verloren in het licht van de ster. Daarom is het hele ontwerp van SPHERE erop gericht om een zo hoog mogelijk contrast te bereiken in het kleine stukje hemel rond de verblindende ster.
Voor het eerste licht van SPHERE werd er gefocust op de nabije ster HR 4796A. Het resultaat is prachtig, maar ook een beetje griezelig. De stofring rond de ster zorgt namelijk voor een foto die het oog van 'Lord of the Rings'-booswicht Sauron lijkt te imiteren.
Echt origineel is HR 4796A daarmee niet, want het sterrenstelsel NGC 4151, in het sterrenbeeld Jachthonden, wordt soms bestempeld als het 'Oog van Sauron'. NGC 4151 heeft er vanaf nu wel een stevige concurrent bij.
NGC-4151. © NASA.
(HLN)
Planetenjager spot het 'Oog van Sauron'
© eso.
SPHERE, een nieuw instrument op de Very Large Telescope (VLT) van de ESO-sterrenwacht op Paranal in Chili, heeft zijn 'eerste licht'-opname gemaakt. De 'Lord of the Rings'-fans onder de wetenschappers moeten hun hart een slag hebben voelen overslaan toen de stofring rond de ster HR 4796A zichzelf leek te ontmaskeren als het 'Oog van Sauron'.
© youtube.
'Eerste licht', dat is altijd iets speciaals voor telescopen en andere astronomische instrumenten. Hoewel het niet altijd van de grootste wetenschappelijke waarde is, is het een soort 'inwijdingsritueel'. Meestal wordt daarvoor een bekend hemelobject gekozen.
Ook het Spectro-Polarimetric High-contrast Exoplanet REsearch instrument (SPHERE) moest zo zijn eerste licht krijgen. SPHERE is een krachtig nieuw instrument voor het opsporen en onderzoeken van exoplaneten. Dat is een bijzonder moeilijke opdracht, omdat zulke planeten zich vanaf de aarde gezien heel dicht bij hun moederster bevinden en heel weinig licht geven. Op een normale opname gaat de zwakke gloed van de planeet helemaal verloren in het licht van de ster. Daarom is het hele ontwerp van SPHERE erop gericht om een zo hoog mogelijk contrast te bereiken in het kleine stukje hemel rond de verblindende ster.
Voor het eerste licht van SPHERE werd er gefocust op de nabije ster HR 4796A. Het resultaat is prachtig, maar ook een beetje griezelig. De stofring rond de ster zorgt namelijk voor een foto die het oog van 'Lord of the Rings'-booswicht Sauron lijkt te imiteren.
Echt origineel is HR 4796A daarmee niet, want het sterrenstelsel NGC 4151, in het sterrenbeeld Jachthonden, wordt soms bestempeld als het 'Oog van Sauron'. NGC 4151 heeft er vanaf nu wel een stevige concurrent bij.
NGC-4151. © NASA.
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
03-06-2014
Nieuwe klasse planeten ontdekt: de gasdwergen
Wetenschappers hebben een nieuwe klasse planeten ontdekt: de gasdwergen. Het zijn gasachtige planeten die tot vier keer groter zijn dan onze aarde en beschikken over een dikke atmosfeer die uit waterstof en helium bestaat.
Tot voor kort waren er twee soorten planeten. Je had de rotsachtige planeten – zoals de aarde en Mars – en de gasreuzen – zoals Jupiter en Neptunus. Een nieuw onderzoek brengt daar verandering in en onthult de gasdwerg.
Elementen
De onderzoekers bestudeerden 400 sterren. Ze stelden de hoeveelheid elementen zwaarder dan waterstof en helium in deze sterren vast. Aangezien een ster en de planeten eromheen uit dezelfde schijf materiaal ontstaan, konden ze zo ook iets zeggen over de samenstelling van de kandidaat-exoplaneten rond deze sterren. Statistisch onderzoek toonde vervolgens aan dat planeten die kleiner zijn dan 1.7 keer de grootte van de aarde meestal rotsachtig zijn. Planeten die 3.9 keer groter zijn dan de aarde zijn meestal gasreuzen. Planeten die tussen de 1.7 en 3.9 keer groter zijn dan onze aarde zijn meestal gasdwergen. Ze hebben een dikke atmosfeer die bestaat uit waterstof en helium. De rotsachtige kern van deze gasdwergen ontstond vroeg genoeg om wat gas te verzamelen, maar de planeten zijn niet uitgegroeid tot gasreuzen, zoals Jupiter.
Op deze afbeelding ziet u de drie soorten planeten: de aardachtige planeet, de gasreus en gasdwerg. Afbeelding: J. Jauch.
Sterren en planeten
Het onderzoek laat bovendien zien dat de samenstelling van de ster waar planeten omheen draaien gebruikt kan worden om te voorspellen om wat voor soort planeten het gaat. Sterren met kleine, aardachtige planeten beschikken doorgaans over dezelfde hoeveelheden zware elementen als onze eigen zon. Sterren met gasdwergen zijn ietsje rijker aan zware metalen. Sterren met gasreuzen bevatten de meeste metalen (ongeveer vijftig procent meer dan onze zon).
De onderzoekers ontdekten ook dat rotsachtige werelden heel groot kunnen worden. Hoe verder ze van hun ster verwijderd zijn, hoe groter ze kunnen worden zonder een dikke atmosfeer te ontwikkelen en te veranderen in een gasdwerg. Op grote afstand van hun ster kunnen rotsachtige planeten dus monsterachtige groottes aannemen, de nog maar net ontdekte mega-planeet Kepler-10c is daar tot op heden het beste voorbeeld van.
(scientias.nl)
Nieuwe klasse planeten ontdekt: de gasdwergen
Wetenschappers hebben een nieuwe klasse planeten ontdekt: de gasdwergen. Het zijn gasachtige planeten die tot vier keer groter zijn dan onze aarde en beschikken over een dikke atmosfeer die uit waterstof en helium bestaat.
Tot voor kort waren er twee soorten planeten. Je had de rotsachtige planeten – zoals de aarde en Mars – en de gasreuzen – zoals Jupiter en Neptunus. Een nieuw onderzoek brengt daar verandering in en onthult de gasdwerg.
Elementen
De onderzoekers bestudeerden 400 sterren. Ze stelden de hoeveelheid elementen zwaarder dan waterstof en helium in deze sterren vast. Aangezien een ster en de planeten eromheen uit dezelfde schijf materiaal ontstaan, konden ze zo ook iets zeggen over de samenstelling van de kandidaat-exoplaneten rond deze sterren. Statistisch onderzoek toonde vervolgens aan dat planeten die kleiner zijn dan 1.7 keer de grootte van de aarde meestal rotsachtig zijn. Planeten die 3.9 keer groter zijn dan de aarde zijn meestal gasreuzen. Planeten die tussen de 1.7 en 3.9 keer groter zijn dan onze aarde zijn meestal gasdwergen. Ze hebben een dikke atmosfeer die bestaat uit waterstof en helium. De rotsachtige kern van deze gasdwergen ontstond vroeg genoeg om wat gas te verzamelen, maar de planeten zijn niet uitgegroeid tot gasreuzen, zoals Jupiter.
Op deze afbeelding ziet u de drie soorten planeten: de aardachtige planeet, de gasreus en gasdwerg. Afbeelding: J. Jauch.
Sterren en planeten
Het onderzoek laat bovendien zien dat de samenstelling van de ster waar planeten omheen draaien gebruikt kan worden om te voorspellen om wat voor soort planeten het gaat. Sterren met kleine, aardachtige planeten beschikken doorgaans over dezelfde hoeveelheden zware elementen als onze eigen zon. Sterren met gasdwergen zijn ietsje rijker aan zware metalen. Sterren met gasreuzen bevatten de meeste metalen (ongeveer vijftig procent meer dan onze zon).
De onderzoekers ontdekten ook dat rotsachtige werelden heel groot kunnen worden. Hoe verder ze van hun ster verwijderd zijn, hoe groter ze kunnen worden zonder een dikke atmosfeer te ontwikkelen en te veranderen in een gasdwerg. Op grote afstand van hun ster kunnen rotsachtige planeten dus monsterachtige groottes aannemen, de nog maar net ontdekte mega-planeet Kepler-10c is daar tot op heden het beste voorbeeld van.
(scientias.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
12-06-2014
Honderd miljoen planeten in Melkweg kunnen leven bevatten
Behalve de Aarde zijn er mogelijk honderd miljoen andere planeten in de Melkweg die leven bevatten. © thinkstock.
Volgens astronomen zijn er naast de Aarde honderd miljoen andere plaatsen in de Melkweg die mogelijk leven bevatten. Ze baseren hun onderzoek op een nieuwe berekeningsmethode om informatie over planeten in andere zonnestelsels te analyseren. Dat meldt Science Daily.
De onderzoekers van de universiteiten van Cornell, Texas, Puerto Rico en Washington publiceerden hun studie in het vakblad Challenges. Nooit eerder werd een schatting gemaakt van het aantal werelden in het heelal die mogelijk complexe levensvormen huisvesten.
Ze namen meer dan duizend planeten onder de loep en pasten een formule toe die onder andere dichtheid, temperatuur, samenstelling en afstand tot de centrale ster in rekening brengt. Met de informatie die dat opleverde, ontwikkelden ze de Biological Complexity Index (BCI). Eén à twee procent van de tien miljard planeten in de Melkweg had een BCI-score die hoger was dan 'Europa', een maan van Jupiter waarvan gedacht wordt dat die ondergrondse oceanen heeft die leven kunnen bevatten.
Meercellige organismen
De wetenschappers benadrukken dat hun studie niet aantoont dat er leven bestaat op zoveel planeten. Wel zijn de voorwaarden vervuld die complex leven mogelijk kunnen maken. "Complex leven betekent niet hetzelfde als intelligent leven, hoewel het niet uitgesloten is", zeggen de onderzoekers. "Het gaat om meercellige organismen, groter en complexer dan microben, in verschillende vormen."
Het lijkt dus erg onwaarschijnlijk dat we alleen zijn, zeggen de onderzoekers. Maar ondanks het grote aantal planeten dat mogelijk leven huisvest, is de Melkweg zo groot dat die planeten erg ver uit elkaar liggen. Een ontmoeting met buitenaardse wezens lijkt daardoor uitgesloten.
Het dichtsbijzijnde zonnestelsel dat mogelijk leven bevat, is Gliese 581. Het heeft twee planeten die schijnbaar complexe biosferen kunnen huisvesten. De afstand van de aarde tot Gliese 581 bedraagt ongeveer twintig lichtjaren.
(HLN)
Honderd miljoen planeten in Melkweg kunnen leven bevatten
Behalve de Aarde zijn er mogelijk honderd miljoen andere planeten in de Melkweg die leven bevatten. © thinkstock.
Volgens astronomen zijn er naast de Aarde honderd miljoen andere plaatsen in de Melkweg die mogelijk leven bevatten. Ze baseren hun onderzoek op een nieuwe berekeningsmethode om informatie over planeten in andere zonnestelsels te analyseren. Dat meldt Science Daily.
De onderzoekers van de universiteiten van Cornell, Texas, Puerto Rico en Washington publiceerden hun studie in het vakblad Challenges. Nooit eerder werd een schatting gemaakt van het aantal werelden in het heelal die mogelijk complexe levensvormen huisvesten.
Ze namen meer dan duizend planeten onder de loep en pasten een formule toe die onder andere dichtheid, temperatuur, samenstelling en afstand tot de centrale ster in rekening brengt. Met de informatie die dat opleverde, ontwikkelden ze de Biological Complexity Index (BCI). Eén à twee procent van de tien miljard planeten in de Melkweg had een BCI-score die hoger was dan 'Europa', een maan van Jupiter waarvan gedacht wordt dat die ondergrondse oceanen heeft die leven kunnen bevatten.
Meercellige organismen
De wetenschappers benadrukken dat hun studie niet aantoont dat er leven bestaat op zoveel planeten. Wel zijn de voorwaarden vervuld die complex leven mogelijk kunnen maken. "Complex leven betekent niet hetzelfde als intelligent leven, hoewel het niet uitgesloten is", zeggen de onderzoekers. "Het gaat om meercellige organismen, groter en complexer dan microben, in verschillende vormen."
Het lijkt dus erg onwaarschijnlijk dat we alleen zijn, zeggen de onderzoekers. Maar ondanks het grote aantal planeten dat mogelijk leven huisvest, is de Melkweg zo groot dat die planeten erg ver uit elkaar liggen. Een ontmoeting met buitenaardse wezens lijkt daardoor uitgesloten.
Het dichtsbijzijnde zonnestelsel dat mogelijk leven bevat, is Gliese 581. Het heeft twee planeten die schijnbaar complexe biosferen kunnen huisvesten. De afstand van de aarde tot Gliese 581 bedraagt ongeveer twintig lichtjaren.
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
14-06-2014
Het ultieme zonnestelsel telt tot 60 leefbare werelden
Hoeveel hemellichamen kunnen er idealiter in de leefbare zone van een ster worden gepropt? Astrofysicus Sean Raymond beet zich in die vraag vast en komt met indrukwekkende resultaten: met een beetje handigheid passen er wel zestig in!
Ons zonnestelsel telt acht planeten. En daarmee is het – zeker in vergelijking met andere zonnestelsels die tot op heden zijn ontdekt, aardig druk bevolkt. Van die acht planeten is er – voor zover we weten – eentje waarop leven mogelijk is. Toen astrofysicus Sean Raymond naar een plaatje van ons zonnestelsel keek, vroeg hij zich af of het mogelijk was om efficiënter gebruik te maken van de ruimte. Hij was met name benieuwd of het mogelijk was om meer hemellichamen in de leefbare zone rond onze ster te plaatsen. Hij ging wat schuiven en hield zich daarbij aan twee regels: hij moest alle planeten en grote manen in het zonnestelsel behouden. En de banen die de planeten volgden, moesten ook intact blijven (wel mochten planeten van baan wisselen). Hij creëerde zo een zonnestelsel met zeven mogelijk leefbare planeten (zie de afbeelding hieronder). “Dit betere systeem is ietsje anders dan het zonnestelsel dat we nu hebben,” zo schrijft hij op zijn blog. “Venus is één van de manen van Jupiter geworden, Jupiter bevindt zich in de baan van Mars en Mars bevindt zich in de baan van Venus en de maan van de aarde is omgewisseld met Titan.”
Het ultieme stelsel
Een interessante gedachtegang. En het smaakte naar meer. Het bracht Raymond op het idee om het ultieme zonnestelsel te bouwen. “Ik wil een planetair systeem bouwen met het grootst mogelijke aantal leefbare werelden,” schrijft hij. Het is vanzelfsprekend allemaal denkbeeldig. “Maar wel verbeelding beperkt door de wetenschap.”
Ster
De bouw van het ultieme zonnestelsel begint natuurlijk bij het hart ervan: de ster. Raymond heeft de keuze tussen een ster zoals onze zon of een rode dwerg. Sterren die groter zijn dan de zon zijn geen optie, omdat ze niet zo lang meegaan. Raymond kiest voor een rode dwerg die ongeveer 50 procent van de massa van onze zon heeft. “Deze sterren leven veel langer dan de zon en veranderen veel geleidelijker van helderheid. Hun leefbare zone bevindt zich dicht genoeg bij de ster om getijdenwerking mogelijk te maken.” Het gaat om een zwakke getijdenwerking die te zwak is om tot enorme vulkanische uitbarstingen te leiden, maar sterk genoeg is om platentektoniek in de leefbare zone mogelijk te maken en die leefbare zone te verbreden. Als belangrijk argument voor zijn keuze stelt Raymond dat we rond dergelijke sterren al planeten in de leefbare zone ontdekt hebben. Hij denkt dan aan Kepler-186f. “We hebben (nog) geen planeten ter grootte van de aarde in de leefbare zone van zonachtige sterren ontdekt.”
PLATENTEKTONIEK
Waarom is platentektoniek zo belangrijk voor een leefbare planeet? Platentektoniek zorgt ervoor dat de bouwstoffen die primitieve levensvormen nodig hebben (waterstof, zuurstof, stikstof, zwavel, fosfor, enzovoort) worden aangevuld. Ook speelt platentektoniek een cruciale rol in het regelen van de temperatuur op aarde (nog altijd ons beste voorbeeld van een leefbare planeet). Om de temperatuur op aarde stabiel te houden, moet de hoeveelheid koolstof in de atmosfeer beperkt blijven. De platentektoniek helpt daarbij door een deel van de koolstof diep in de aardkorst te begraven. Zonder platentektoniek zou er veel meer koolstof in de atmosfeer zitten en zou de aarde wellicht helemaal niet al zo’n lange tijd zo’n prettige planeet zijn om te leven. Wellicht zag onze planeet er dan net zo uit als de gloeiendhete Venus.
De planeten
Na de ster gaat Raymond op zoek naar de planeten die nodig zijn om een ultiem zonnestelsel te kunnen bouwen. Die planeten mogen niet te klein (kleiner dan dertig procent van de massa van de aarde) zijn. Kleine planeten hebben namelijk te weinig zwaartekracht om hun atmosfeer miljarden jaren op rij vast te houden. Ook beschikken ze over te weinig interne warmte om de platentektoniek miljarden jaren draaiende te houden. De planeten moeten echter ook niet te groot (meer dan twee keer zo groot als de aarde) zijn. Deze planeten bestaan namelijk voornamelijk uit gas en hebben dus geen oppervlak om op te staan. Daarnaast moeten de planeten ook niet te droog of te nat zijn en zou het prettig zijn als ze een atmosfeer, oceanen en continenten hadden. “Dat vertaalt zich naar werelden die tussen 0,5 en twee keer zo groot zijn als de aarde, met tussen de tien keer minder en tien keer meer water dan de aarde.” Overigens wil dat niet zeggen dat er voor gasplaneten helemaal geen plekje is weggelegd in dit ultieme zonnestelsel. Raymond wijst erop dat we meer leefbare werelden in ons zonnestelsel kunnen stoppen als we ze tot manen van gasreuzen maken.
De baan
Nu de ster en planeten zijn uitgekozen, is het tijd voor een volgende uitdaging: de baan van de planeten. Dat is nog niet zo eenvoudig. Natuurlijk wil Raymond zoveel mogelijk planeten in zijn stelsel ‘proppen’, maar tegelijkertijd moet dat systeem wel stabiel blijven. “Kleine planeten kunnen dichter bij elkaar worden geplaatst dan grote planeten. We kunnen veertien van de kleinste planeten in de leefbare zone van onze gekozen ster kwijt of zeven planeten ter grootte van de aarde, maar slechts drie tot vier van de grootste planeten (tien keer groter dan de aarde) kwijt.” Dat klinkt logisch. Maar het aantal planeten waar Raymond over praat, is nog niet indrukwekkend. Gelukkig heeft Raymond nog wat trucjes achter de hand om ervoor te zorgen dat er meer hemellichamen in het zonnestelsel passen. “Een gasreus kan over tot wel vijf manen beschikken die groot genoeg zijn om leefbaar te zijn,” zo stelt hij. “De planeten die wij gekozen hebben, kunnen ook grote manen bezitten, maar waarschijnlijk maar eentje per planeet.” Daarmee wordt het aantal leefbare hemellichamen al flink vergroot. Maar Raymond is nog niet tevreden. Hij haalt ook de Trojanen nog van stal. Dit zijn planetoïden die dezelfde baan volgen als een planeet (ze zijn voornamelijk nabij Jupiter te vinden). Als een ruimtesteen te dicht bij Jupiter in de buurt komt, zorgt de zwaartekracht van de gasreus ervoor dat deze steen weggeslingerd wordt. De Trojanen bevinden zich echter op zestig graden voor en zestig graden achter Jupiter en hebben niets van de gasreus te vrezen. De plekken waar de Trojanen zich bevinden, worden aangeduid met L4 en L5. “L4 en L5 zouden stabiele eilandjes zijn voor een planeet ter grootte van de aarde. Misschien zelfs één met een grote maan. Sterker nog: twee planeten ter grootte van de aarde – eentje op L4 en eentje op L5 – zou nog stabiel zijn. In sommige omstandigheden zou zich op L4 of L5 nog een andere gasreus kunnen bevinden. “Met manen en Trojanen kunnen veel werelden dezelfde baan volgen. Dat betekent dat we meer werelden ter grootte van de aarde in de leefbare zone kunnen plaatsen.”
24 planeten
Op basis van alle ingrediënten kunnen twee volgepakte – stabiele – zonnestelsels gemaakt worden. Het eerste zonnestelsel bestaat uit een rode dwerg en planeten die ongeveer net zo groot zijn als de aarde. Raymond toont aan dat hij zes banen in de leefbare zone kan proppen. Elke baan wordt gevolgd door twee hemellichamen: een planeet die ongeveer net zo groot is als de aarde en een maan die ongeveer net zo groot is als de aarde. Elk ‘stelletje’ wordt achtervolgd, zoals Trojanen Jupiter achtervolgen. De achtervolgers bestaan uit een planeet en maan ter grootte van de aarde. Zo passen in de leefbare zone van dit zonnestelsel maar liefst 24 leefbare werelden.
Indrukwekkend. Maar kan er echt niet meer in? Jawel. Maar daarvoor moeten we toch de gasreuzen van stal halen. Raymond plaatst er vier in de leefbare zone rond de rode dwerg. “Elk van deze kan tot vijf mogelijk leefbare manen hebben.” Bovendien kan elke gasreus voor en achter zich een dubbelplaneet hebben (in L4 en L5). Zo passen er al snel 36 werelden in de leefbare zone.
Is dit het dan? Nee! Raymond gooit er nog één trucje tegenaan. Hij combineert de twee zonnestelsels. “We kunnen ze samen in één dubbelstersysteem plaatsen. Natuurlijk vormen dubbelsterren een bedreiging voor planetaire systemen. Een dubbelster die te dichtbij of te ver weg staat, kan roet in het eten gooien. Maar als de afstand tussen de twee sterren 100 keer zo groot is als de afstand tussen de zon en de aarde lijkt er niets aan de hand te zijn. Het resultaat is een zonnestelsel met zestig werelden in de leefbare zone. “Dit is mijn ultieme zonnestelsel.”
Dat het een interessant gedachte-experiment is, staat buiten kijf. Maar wat wil Raymond hier nu werkelijk mee bereiken? Hij hoopt mensen aan het denken te zetten over sterren en planeten, ze aan te moedigen om vragen te stellen en vooral aan iedereen te laten zien dat wetenschap gewoon hartstikke leuk is. Wat ons betreft is dat gelukt!
(scientias.nl)
Het ultieme zonnestelsel telt tot 60 leefbare werelden
Hoeveel hemellichamen kunnen er idealiter in de leefbare zone van een ster worden gepropt? Astrofysicus Sean Raymond beet zich in die vraag vast en komt met indrukwekkende resultaten: met een beetje handigheid passen er wel zestig in!
Ons zonnestelsel telt acht planeten. En daarmee is het – zeker in vergelijking met andere zonnestelsels die tot op heden zijn ontdekt, aardig druk bevolkt. Van die acht planeten is er – voor zover we weten – eentje waarop leven mogelijk is. Toen astrofysicus Sean Raymond naar een plaatje van ons zonnestelsel keek, vroeg hij zich af of het mogelijk was om efficiënter gebruik te maken van de ruimte. Hij was met name benieuwd of het mogelijk was om meer hemellichamen in de leefbare zone rond onze ster te plaatsen. Hij ging wat schuiven en hield zich daarbij aan twee regels: hij moest alle planeten en grote manen in het zonnestelsel behouden. En de banen die de planeten volgden, moesten ook intact blijven (wel mochten planeten van baan wisselen). Hij creëerde zo een zonnestelsel met zeven mogelijk leefbare planeten (zie de afbeelding hieronder). “Dit betere systeem is ietsje anders dan het zonnestelsel dat we nu hebben,” zo schrijft hij op zijn blog. “Venus is één van de manen van Jupiter geworden, Jupiter bevindt zich in de baan van Mars en Mars bevindt zich in de baan van Venus en de maan van de aarde is omgewisseld met Titan.”
Het ultieme stelsel
Een interessante gedachtegang. En het smaakte naar meer. Het bracht Raymond op het idee om het ultieme zonnestelsel te bouwen. “Ik wil een planetair systeem bouwen met het grootst mogelijke aantal leefbare werelden,” schrijft hij. Het is vanzelfsprekend allemaal denkbeeldig. “Maar wel verbeelding beperkt door de wetenschap.”
Ster
De bouw van het ultieme zonnestelsel begint natuurlijk bij het hart ervan: de ster. Raymond heeft de keuze tussen een ster zoals onze zon of een rode dwerg. Sterren die groter zijn dan de zon zijn geen optie, omdat ze niet zo lang meegaan. Raymond kiest voor een rode dwerg die ongeveer 50 procent van de massa van onze zon heeft. “Deze sterren leven veel langer dan de zon en veranderen veel geleidelijker van helderheid. Hun leefbare zone bevindt zich dicht genoeg bij de ster om getijdenwerking mogelijk te maken.” Het gaat om een zwakke getijdenwerking die te zwak is om tot enorme vulkanische uitbarstingen te leiden, maar sterk genoeg is om platentektoniek in de leefbare zone mogelijk te maken en die leefbare zone te verbreden. Als belangrijk argument voor zijn keuze stelt Raymond dat we rond dergelijke sterren al planeten in de leefbare zone ontdekt hebben. Hij denkt dan aan Kepler-186f. “We hebben (nog) geen planeten ter grootte van de aarde in de leefbare zone van zonachtige sterren ontdekt.”
PLATENTEKTONIEK
Waarom is platentektoniek zo belangrijk voor een leefbare planeet? Platentektoniek zorgt ervoor dat de bouwstoffen die primitieve levensvormen nodig hebben (waterstof, zuurstof, stikstof, zwavel, fosfor, enzovoort) worden aangevuld. Ook speelt platentektoniek een cruciale rol in het regelen van de temperatuur op aarde (nog altijd ons beste voorbeeld van een leefbare planeet). Om de temperatuur op aarde stabiel te houden, moet de hoeveelheid koolstof in de atmosfeer beperkt blijven. De platentektoniek helpt daarbij door een deel van de koolstof diep in de aardkorst te begraven. Zonder platentektoniek zou er veel meer koolstof in de atmosfeer zitten en zou de aarde wellicht helemaal niet al zo’n lange tijd zo’n prettige planeet zijn om te leven. Wellicht zag onze planeet er dan net zo uit als de gloeiendhete Venus.
De planeten
Na de ster gaat Raymond op zoek naar de planeten die nodig zijn om een ultiem zonnestelsel te kunnen bouwen. Die planeten mogen niet te klein (kleiner dan dertig procent van de massa van de aarde) zijn. Kleine planeten hebben namelijk te weinig zwaartekracht om hun atmosfeer miljarden jaren op rij vast te houden. Ook beschikken ze over te weinig interne warmte om de platentektoniek miljarden jaren draaiende te houden. De planeten moeten echter ook niet te groot (meer dan twee keer zo groot als de aarde) zijn. Deze planeten bestaan namelijk voornamelijk uit gas en hebben dus geen oppervlak om op te staan. Daarnaast moeten de planeten ook niet te droog of te nat zijn en zou het prettig zijn als ze een atmosfeer, oceanen en continenten hadden. “Dat vertaalt zich naar werelden die tussen 0,5 en twee keer zo groot zijn als de aarde, met tussen de tien keer minder en tien keer meer water dan de aarde.” Overigens wil dat niet zeggen dat er voor gasplaneten helemaal geen plekje is weggelegd in dit ultieme zonnestelsel. Raymond wijst erop dat we meer leefbare werelden in ons zonnestelsel kunnen stoppen als we ze tot manen van gasreuzen maken.
De baan
Nu de ster en planeten zijn uitgekozen, is het tijd voor een volgende uitdaging: de baan van de planeten. Dat is nog niet zo eenvoudig. Natuurlijk wil Raymond zoveel mogelijk planeten in zijn stelsel ‘proppen’, maar tegelijkertijd moet dat systeem wel stabiel blijven. “Kleine planeten kunnen dichter bij elkaar worden geplaatst dan grote planeten. We kunnen veertien van de kleinste planeten in de leefbare zone van onze gekozen ster kwijt of zeven planeten ter grootte van de aarde, maar slechts drie tot vier van de grootste planeten (tien keer groter dan de aarde) kwijt.” Dat klinkt logisch. Maar het aantal planeten waar Raymond over praat, is nog niet indrukwekkend. Gelukkig heeft Raymond nog wat trucjes achter de hand om ervoor te zorgen dat er meer hemellichamen in het zonnestelsel passen. “Een gasreus kan over tot wel vijf manen beschikken die groot genoeg zijn om leefbaar te zijn,” zo stelt hij. “De planeten die wij gekozen hebben, kunnen ook grote manen bezitten, maar waarschijnlijk maar eentje per planeet.” Daarmee wordt het aantal leefbare hemellichamen al flink vergroot. Maar Raymond is nog niet tevreden. Hij haalt ook de Trojanen nog van stal. Dit zijn planetoïden die dezelfde baan volgen als een planeet (ze zijn voornamelijk nabij Jupiter te vinden). Als een ruimtesteen te dicht bij Jupiter in de buurt komt, zorgt de zwaartekracht van de gasreus ervoor dat deze steen weggeslingerd wordt. De Trojanen bevinden zich echter op zestig graden voor en zestig graden achter Jupiter en hebben niets van de gasreus te vrezen. De plekken waar de Trojanen zich bevinden, worden aangeduid met L4 en L5. “L4 en L5 zouden stabiele eilandjes zijn voor een planeet ter grootte van de aarde. Misschien zelfs één met een grote maan. Sterker nog: twee planeten ter grootte van de aarde – eentje op L4 en eentje op L5 – zou nog stabiel zijn. In sommige omstandigheden zou zich op L4 of L5 nog een andere gasreus kunnen bevinden. “Met manen en Trojanen kunnen veel werelden dezelfde baan volgen. Dat betekent dat we meer werelden ter grootte van de aarde in de leefbare zone kunnen plaatsen.”
24 planeten
Op basis van alle ingrediënten kunnen twee volgepakte – stabiele – zonnestelsels gemaakt worden. Het eerste zonnestelsel bestaat uit een rode dwerg en planeten die ongeveer net zo groot zijn als de aarde. Raymond toont aan dat hij zes banen in de leefbare zone kan proppen. Elke baan wordt gevolgd door twee hemellichamen: een planeet die ongeveer net zo groot is als de aarde en een maan die ongeveer net zo groot is als de aarde. Elk ‘stelletje’ wordt achtervolgd, zoals Trojanen Jupiter achtervolgen. De achtervolgers bestaan uit een planeet en maan ter grootte van de aarde. Zo passen in de leefbare zone van dit zonnestelsel maar liefst 24 leefbare werelden.
Indrukwekkend. Maar kan er echt niet meer in? Jawel. Maar daarvoor moeten we toch de gasreuzen van stal halen. Raymond plaatst er vier in de leefbare zone rond de rode dwerg. “Elk van deze kan tot vijf mogelijk leefbare manen hebben.” Bovendien kan elke gasreus voor en achter zich een dubbelplaneet hebben (in L4 en L5). Zo passen er al snel 36 werelden in de leefbare zone.
Is dit het dan? Nee! Raymond gooit er nog één trucje tegenaan. Hij combineert de twee zonnestelsels. “We kunnen ze samen in één dubbelstersysteem plaatsen. Natuurlijk vormen dubbelsterren een bedreiging voor planetaire systemen. Een dubbelster die te dichtbij of te ver weg staat, kan roet in het eten gooien. Maar als de afstand tussen de twee sterren 100 keer zo groot is als de afstand tussen de zon en de aarde lijkt er niets aan de hand te zijn. Het resultaat is een zonnestelsel met zestig werelden in de leefbare zone. “Dit is mijn ultieme zonnestelsel.”
Dat het een interessant gedachte-experiment is, staat buiten kijf. Maar wat wil Raymond hier nu werkelijk mee bereiken? Hij hoopt mensen aan het denken te zetten over sterren en planeten, ze aan te moedigen om vragen te stellen en vooral aan iedereen te laten zien dat wetenschap gewoon hartstikke leuk is. Wat ons betreft is dat gelukt!
(scientias.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
25-06-2014
Nabije ‘superaarde’ kent extreme seizoenen
Artist’s impression van de mogelijk leefbare ‘superaarde’ Gliese 832 c. Rechts, ter vergelijking, de aarde. (PHL@UPR Arecibo (phl.upr.edu))
Een internationaal team van astronomen heeft de ontdekking bekendgemaakt met een nieuwe, mogelijk leefbare ‘superaarde’. De planeet, die een slag groter is dan de aarde, draait om de nabije rode dwergster Gliese 832. De afstand tot de aarde bedraagt slechts zestien lichtjaar.
Planeet Gliese 832 c heeft een omlooptijd van 36 dagen en is minstens vijf keer zo zwaar als onze planeet. Gemiddeld ontvangt hij evenveel energie van zijn moederster als de aarde van de zon. Dat kan betekenen dat de temperaturen aan zijn oppervlak mild zijn, al is zijn omloopbaan minder cirkelvormig dan die van onze planeet, waardoor flinke seizoensverschillen ontstaan.
Een andere spelbreker zou zijn atmosfeer kunnen zijn. Als deze een hogere dichtheid heeft dan de aardatmosfeer, kan Gliese 832 c net zo onleefbaar heet zijn als Venus.
Desalniettemin behoort de nieuwe exoplaneet tot de meest ‘aarde-achtige’ planeten die we kennen. Hij staat dan ook hoog in de Habitable Exoplanets Catalog. Deze lijst van ‘leefbare’ exoplaneten telt nu 23 objecten – bijna tweemaal zoveel als een jaar geleden. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Nabije ‘superaarde’ kent extreme seizoenen
Artist’s impression van de mogelijk leefbare ‘superaarde’ Gliese 832 c. Rechts, ter vergelijking, de aarde. (PHL@UPR Arecibo (phl.upr.edu))
Een internationaal team van astronomen heeft de ontdekking bekendgemaakt met een nieuwe, mogelijk leefbare ‘superaarde’. De planeet, die een slag groter is dan de aarde, draait om de nabije rode dwergster Gliese 832. De afstand tot de aarde bedraagt slechts zestien lichtjaar.
Planeet Gliese 832 c heeft een omlooptijd van 36 dagen en is minstens vijf keer zo zwaar als onze planeet. Gemiddeld ontvangt hij evenveel energie van zijn moederster als de aarde van de zon. Dat kan betekenen dat de temperaturen aan zijn oppervlak mild zijn, al is zijn omloopbaan minder cirkelvormig dan die van onze planeet, waardoor flinke seizoensverschillen ontstaan.
Een andere spelbreker zou zijn atmosfeer kunnen zijn. Als deze een hogere dichtheid heeft dan de aardatmosfeer, kan Gliese 832 c net zo onleefbaar heet zijn als Venus.
Desalniettemin behoort de nieuwe exoplaneet tot de meest ‘aarde-achtige’ planeten die we kennen. Hij staat dan ook hoog in de Habitable Exoplanets Catalog. Deze lijst van ‘leefbare’ exoplaneten telt nu 23 objecten – bijna tweemaal zoveel als een jaar geleden. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
...
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
)
hahahaquote:
Ik had een artikel geplaatst maar ik zag daarna dat het voorgaande artikel onegeveer dezelfde info bevat
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Ben een beetje nieuw met dit onderwerp. Wel bijzonder interessant. Hoe kan het dat die lijst met leefbare exoplaneten zo snel groeit? Komt het door technische verbeteringen om die planeten te ontdekken. of simpelweg dat meer wetenschappers & astronomen daar nu onderzoek naar doen?quote:
25-06-2014
Nabije ‘superaarde’ kent extreme seizoenen
[ afbeelding ]
Artist’s impression van de mogelijk leefbare ‘superaarde’ Gliese 832 c. Rechts, ter vergelijking, de aarde. (PHL@UPR Arecibo (phl.upr.edu))
Een internationaal team van astronomen heeft de ontdekking bekendgemaakt met een nieuwe, mogelijk leefbare ‘superaarde’. De planeet, die een slag groter is dan de aarde, draait om de nabije rode dwergster Gliese 832. De afstand tot de aarde bedraagt slechts zestien lichtjaar.
Planeet Gliese 832 c heeft een omlooptijd van 36 dagen en is minstens vijf keer zo zwaar als onze planeet. Gemiddeld ontvangt hij evenveel energie van zijn moederster als de aarde van de zon. Dat kan betekenen dat de temperaturen aan zijn oppervlak mild zijn, al is zijn omloopbaan minder cirkelvormig dan die van onze planeet, waardoor flinke seizoensverschillen ontstaan.
Een andere spelbreker zou zijn atmosfeer kunnen zijn. Als deze een hogere dichtheid heeft dan de aardatmosfeer, kan Gliese 832 c net zo onleefbaar heet zijn als Venus.
Desalniettemin behoort de nieuwe exoplaneet tot de meest ‘aarde-achtige’ planeten die we kennen. Hij staat dan ook hoog in de Habitable Exoplanets Catalog. Deze lijst van ‘leefbare’ exoplaneten telt nu 23 objecten – bijna tweemaal zoveel als een jaar geleden. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Arjen Robben Real Madrid wat was ie fit... Smartwatch Centre
beidequote:
[..]
Ben een beetje nieuw met dit onderwerp. Wel bijzonder interessant. Hoe kan het dat die lijst met leefbare exoplaneten zo snel groeit? Komt het door technische verbeteringen om die planeten te ontdekken. of simpelweg dat meer wetenschappers & astronomen daar nu onderzoek naar doen?
In 2017 krijgen we er weer een planetenjager bij: Transiting Exoplanet Survey Satellite (TESS)
Dan zal de lijst nog sneller groeien
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
03-07-2014
'Bewoonbare planeten' bestaan niet
Kort na de ontdekking van de 'bewoonbare planeet' verspreidde de NASA deze illustratie van de planeet nabij de ster Gliese 581. © afp.
Twee planeten waar leven mogelijk zou zijn, blijken helemaal niet te bestaan. Hun 'ontdekking' was in 2010 bekendgemaakt door sterrenkundigen, maar wat ze zagen, was ruis. Collega-wetenschappers hebben hun ster nogmaals onderzocht en komen nu tot die conclusie, die ze vandaag naar buiten hebben gebracht. Het onderzoek verschijnt in het belangrijke wetenschapsblad Science.
Als sterrenkundigen zoeken naar planeten in andere stelsels, kunnen ze niet kijken naar de planeten zelf. Die zijn namelijk te klein. In plaats daarvan meten ze hoe het licht van een ster dimt, als een planeet er voorlangs gaat.
Gliese 581
Bij de ster Gliese 581 zagen wetenschappers een paar jaar geleden dat het licht veranderde. Dat kwam volgens hen door twee planeten. Die zouden rotsachtig zijn, net als de aarde, en ze zouden op de goede afstand van de ster staan zodat er vloeibaar water op het oppervlak zou kunnen zijn. Zulke planeten zijn 'potentieel bewoonbaar'; als ergens in het heelal buitenaards leven is, zal het waarschijnlijk op zo'n planeet zijn.
Maar het waren helemaal niet de planeten waardoor Gliese 581 dimde, zeggen andere wetenschappers nu. Ze keken opnieuw naar de ster en zeggen dat het hoogstwaarschijnlijk kwam door vlekken op het oppervlak van de ster, zoals onze zon die ook heeft.
Teleurgesteld zijn de wetenschappers niet echt. Dat ze in staat zijn om de ruis te ontdekken, betekent dat ze de echte planeten ook beter kunnen vinden. "Het is jammer dat twee veelbelovende planeten niet bestaan, maar we denken dat dit onderzoek uiteindelijk leidt tot de vondst van meer planeten zoals de aarde", schrijven ze.
Rond de ster Gliese 581 waren eerder drie andere planeten ontdekt. Die zijn er wel degelijk, blijkt ook na de nieuwe berekeningen. Ze staan alleen te dicht bij de ster, waardoor leven er onmogelijk is.
(HLN)
'Bewoonbare planeten' bestaan niet
Kort na de ontdekking van de 'bewoonbare planeet' verspreidde de NASA deze illustratie van de planeet nabij de ster Gliese 581. © afp.
Twee planeten waar leven mogelijk zou zijn, blijken helemaal niet te bestaan. Hun 'ontdekking' was in 2010 bekendgemaakt door sterrenkundigen, maar wat ze zagen, was ruis. Collega-wetenschappers hebben hun ster nogmaals onderzocht en komen nu tot die conclusie, die ze vandaag naar buiten hebben gebracht. Het onderzoek verschijnt in het belangrijke wetenschapsblad Science.
Als sterrenkundigen zoeken naar planeten in andere stelsels, kunnen ze niet kijken naar de planeten zelf. Die zijn namelijk te klein. In plaats daarvan meten ze hoe het licht van een ster dimt, als een planeet er voorlangs gaat.
Gliese 581
Bij de ster Gliese 581 zagen wetenschappers een paar jaar geleden dat het licht veranderde. Dat kwam volgens hen door twee planeten. Die zouden rotsachtig zijn, net als de aarde, en ze zouden op de goede afstand van de ster staan zodat er vloeibaar water op het oppervlak zou kunnen zijn. Zulke planeten zijn 'potentieel bewoonbaar'; als ergens in het heelal buitenaards leven is, zal het waarschijnlijk op zo'n planeet zijn.
Maar het waren helemaal niet de planeten waardoor Gliese 581 dimde, zeggen andere wetenschappers nu. Ze keken opnieuw naar de ster en zeggen dat het hoogstwaarschijnlijk kwam door vlekken op het oppervlak van de ster, zoals onze zon die ook heeft.
Teleurgesteld zijn de wetenschappers niet echt. Dat ze in staat zijn om de ruis te ontdekken, betekent dat ze de echte planeten ook beter kunnen vinden. "Het is jammer dat twee veelbelovende planeten niet bestaan, maar we denken dat dit onderzoek uiteindelijk leidt tot de vondst van meer planeten zoals de aarde", schrijven ze.
Rond de ster Gliese 581 waren eerder drie andere planeten ontdekt. Die zijn er wel degelijk, blijkt ook na de nieuwe berekeningen. Ze staan alleen te dicht bij de ster, waardoor leven er onmogelijk is.
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
04-07-2014
Aardachtige planeet ontdekt in dubbelstersysteem
Leefbare planeten zijn mogelijk op veel meer plekken te vinden dan gedacht. Die conclusie trekken onderzoekers nu ze in een dubbelstersysteem een aardachtige planeet in een aardachtige baan rond zijn ster ontdekt hebben.
De planeet heeft een massa die ongeveer twee keer zo groot is als de massa van de aarde. De planeet maakt deel uit van een dubbelstersysteem en de afstand tussen de planeet en zijn ster is ongeveer net zo groot als de afstand tussen de aarde en de zon. Omdat de ster waar de planeet omheen draait veel minder fel is, is de planeet wel veel kouder dan de aarde. Het zou er zo’n -213 graden Celsius zijn.
WAT IS EEN LEEFBARE ZONE?
De leefbare zone is een denkbeeldige zone rond een ster. Deze zone is niet te ver van de ster verwijderd, waardoor eventueel water op een planeet in deze zone niet bevriest. Maar de afstand is ook niet te klein, waardoor dat water eventueel zou verdampen.
De vondst bewijst voor het eerst dat aardachtige planeten kunnen ontstaan in een baan rond een ster die vergelijkbaar is met de baan die de aarde rond de zon maakt en dat dat zelfs in een dubbelstersysteem waarbij de twee sterren niet al te ver uit elkaar staan, kan gebeuren. De planeet die onderzoekers nu ontdekt hebben, is te koud om leefbaar te zijn. Maar als dezelfde planeet rond een zonachtige ster had gedraaid, was het heel anders geweest. Dan had deze zich in de leefbare zone bevonden.
“Hiermee is het aantal mogelijke plekken waar ze leefbare planeten kunnen ontdekken, enorm uitgebreid,” stelt onderzoeker Scott Gaudi. “De helft van alle sterren in het sterrenstelsel maken deel uit van een dubbelstersysteem. We wisten niet of aardachtige planeten in aardachtige banen wel in dergelijke systemen konden ontstaan.” Nu blijkt dat dat zeker kan, is het aannemelijk dat we in de toekomst meer van dit soort planeten in dubbelstersystemen gaan ontdekken. En misschien zijn die wel net ietsje warmer en geschikt voor leven.
(scientias.nl)
Aardachtige planeet ontdekt in dubbelstersysteem
Leefbare planeten zijn mogelijk op veel meer plekken te vinden dan gedacht. Die conclusie trekken onderzoekers nu ze in een dubbelstersysteem een aardachtige planeet in een aardachtige baan rond zijn ster ontdekt hebben.
De planeet heeft een massa die ongeveer twee keer zo groot is als de massa van de aarde. De planeet maakt deel uit van een dubbelstersysteem en de afstand tussen de planeet en zijn ster is ongeveer net zo groot als de afstand tussen de aarde en de zon. Omdat de ster waar de planeet omheen draait veel minder fel is, is de planeet wel veel kouder dan de aarde. Het zou er zo’n -213 graden Celsius zijn.
WAT IS EEN LEEFBARE ZONE?
De leefbare zone is een denkbeeldige zone rond een ster. Deze zone is niet te ver van de ster verwijderd, waardoor eventueel water op een planeet in deze zone niet bevriest. Maar de afstand is ook niet te klein, waardoor dat water eventueel zou verdampen.
De vondst bewijst voor het eerst dat aardachtige planeten kunnen ontstaan in een baan rond een ster die vergelijkbaar is met de baan die de aarde rond de zon maakt en dat dat zelfs in een dubbelstersysteem waarbij de twee sterren niet al te ver uit elkaar staan, kan gebeuren. De planeet die onderzoekers nu ontdekt hebben, is te koud om leefbaar te zijn. Maar als dezelfde planeet rond een zonachtige ster had gedraaid, was het heel anders geweest. Dan had deze zich in de leefbare zone bevonden.
“Hiermee is het aantal mogelijke plekken waar ze leefbare planeten kunnen ontdekken, enorm uitgebreid,” stelt onderzoeker Scott Gaudi. “De helft van alle sterren in het sterrenstelsel maken deel uit van een dubbelstersysteem. We wisten niet of aardachtige planeten in aardachtige banen wel in dergelijke systemen konden ontstaan.” Nu blijkt dat dat zeker kan, is het aannemelijk dat we in de toekomst meer van dit soort planeten in dubbelstersystemen gaan ontdekken. En misschien zijn die wel net ietsje warmer en geschikt voor leven.
(scientias.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Klinkt goed! Als je bedenkt hoe snel wij als mensheid groeien qua kennisniveau t.o.v. voorgaande decennia is de wetenschappelijke vooruitgang astronomischquote:
[..]
beide
In 2017 krijgen we er weer een planetenjager bij: Transiting Exoplanet Survey Satellite (TESS)
Dan zal de lijst nog sneller groeien
Nog niet zo gek lang geleden vonden we het idee van een mens op de Maan belachelijk. We weten allemaal hoe dat is afgelopen. Nu zijn er ondernemers/ingenieurs zoals Elon Musk die verwachten dat een vlucht naar Mars haalbaar is. Zelfs dat zou nog maar een kleine prestatie zijn, gezien de alomvattendheid van het heelal.Om rationeel te bedenken dat er geen leven buiten aarde is, lijkt mij naïef. Dan heb ik het niet over Will Smit independence day scenario's, alleen iedereen die een beetje simpele wiskunde en statistiek beheerst kan niet om de feiten heen. De Drake Equation is invullen zegt genoeg over de kans op buitenaards leven. http://en.wikipedia.org/wiki/Drake_equation
De grenzen van onze kennis blijven verleggen is goed! Ben benieuwd naar de onderzoeksresultaten van TESS...
Arjen Robben Real Madrid wat was ie fit... Smartwatch Centre
Least distant Alpha Centauri Bb[5] Alpha Centauri B[5] 4.37 light years[5]
With a mass of about 1.1 times the size of Earth, it is very similar in size to Earth.
http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_exoplanet_extremes
With a mass of about 1.1 times the size of Earth, it is very similar in size to Earth.
http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_exoplanet_extremes
The only limit is your own imagination
Ik ben niet gelovig aangelegd en maak daarin geen onderscheid tussen dominees, imams, scharenslieps, autohandelaren, politici en massamedia
Waarom er geen vliegtuig in het WTC vloog
Ik ben niet gelovig aangelegd en maak daarin geen onderscheid tussen dominees, imams, scharenslieps, autohandelaren, politici en massamedia
Waarom er geen vliegtuig in het WTC vloog
Die "formule", nee zelfs "vergelijking", is dan ook veel te simplistisch en wordt onterecht gehyped.quote:
De Drake Equation is invullen zegt genoeg over de kans op buitenaards leven. http://en.wikipedia.org/wiki/Drake_equation
The only limit is your own imagination
Ik ben niet gelovig aangelegd en maak daarin geen onderscheid tussen dominees, imams, scharenslieps, autohandelaren, politici en massamedia
Waarom er geen vliegtuig in het WTC vloog
Ik ben niet gelovig aangelegd en maak daarin geen onderscheid tussen dominees, imams, scharenslieps, autohandelaren, politici en massamedia
Waarom er geen vliegtuig in het WTC vloog
Het grote probleem met de Drake equation blijft natuurlijk (zoals ook vermeld op die wiki pagina) het volgende:quote:
Om rationeel te bedenken dat er geen leven buiten aarde is, lijkt mij naïef. Dan heb ik het niet over Will Smit independence day scenario's, alleen iedereen die een beetje simpele wiskunde en statistiek beheerst kan niet om de feiten heen. De Drake Equation is invullen zegt genoeg over de kans op buitenaards leven. http://en.wikipedia.org/wiki/Drake_equation
"Criticism of the Drake equation follows mostly from the observation that several terms in the equation are largely or entirely based on conjecture."
Als ook maar 1 factor daarin uit de duim gezogen is, en meerdere zijn dat, dan is ook de uitkomst uit de duim gezogen.
Niet meer aanwezig in dit forum.
Daarom moet je die formule ook zo conservatief als het maar kan invullen. En zelfs als je flink onder de waardes gaat zitten die de wetenschap tot nu toe paraat heeft komt er vaak uit dat in het universum miljoenen, zo niet miljarden andere beschavingen moeten zijn. En waarom niet? Een ieder die ooit maar eens een beetje heeft geprobeerd te begrijpen hoe groot het universum is weet dat dit gemakkelijk kan.quote:
[..]
Het grote probleem met de Drake equation blijft natuurlijk (zoals ook vermeld op die wiki pagina) het volgende:
"Criticism of the Drake equation follows mostly from the observation that several terms in the equation are largely or entirely based on conjecture."
Als ook maar 1 factor daarin uit de duim gezogen is, en meerdere zijn dat, dan is ook de uitkomst uit de duim gezogen.
De http://en.wikipedia.org/wiki/Zoo_hypothesis kan dan ook makkelijk van toepassing zijn
Op Fok! sinds 17 / 01 / 2003. Ook wel bekend als "de dag dat de GoT HK dichtging" :P
Factoren waar je helemaal niets over weet kun je ook niet conservatief invullen: je weet dan niet wat 'conservatief' is.quote:
[..]
Daarom moet je die formule ook zo conservatief als het maar kan invullen. En zelfs als je flink onder de waardes gaat zitten die de wetenschap tot nu toe paraat heeft komt er vaak uit dat in het universum miljoenen, zo niet miljarden andere beschavingen moeten zijn.
Dat er ander leven in het universum bestaat is voor mij op zich wel plausibel. Maar alles behalve dankzij die Drake-vergelijking.quote:
Men denkt momenteel dat het universum wel eens oneindig groot zou kunnen zijn.quote:
Een ieder die ooit maar eens een beetje heeft geprobeerd te begrijpen hoe groot het universum is weet dat dit gemakkelijk kan.
Er is zoveel dat waar kan zijn. Mogelijkheden opnoemen vind ik zelf niet zo interessant.quote:
De http://en.wikipedia.org/wiki/Zoo_hypothesis kan dan ook makkelijk van toepassing zijn
Niet meer aanwezig in dit forum.
Onwaar, daar is zeker wel iets over te roepen. 15 jaar geleden hadden we nooit durven zeggen dat er zoveel exoplaneten gevonden zouden worden. De berekeningen van nu wijzen uit dat dit er veel, veel, veel meer zijn dan gedacht - zeker dan rond de tijd waarin de Drake-formule om de hoek kwam zetten -. Ben het met je eens dat we niet veel tot niets weten over hoeveel kans er is dat er ergens zich daadwerkelijk leven ontwikkelt. Wat dat betreft wordt het zeker tijd dat we eens onder het ijs gaan kijken bij wat manen in ons zonnestelsel, stel dat daar (micro)leven is, dan kan dat grote impact hebben op de wijze waarin we de Drake-formule kunnen hanteren.quote:
[q]
Factoren waar je helemaal niets over weet kun je ook niet conservatief invullen: je weet dan niet wat 'conservatief' is.
Men denkt zoveelquote:Men denkt momenteel dat het universum wel eens oneindig groot zou kunnen zijn.
Het kan, ja. Geldt ook voor jou dus, ik gaf alleen maar aan wat voor mij de beste verklaring voor de Fermi Paradox is, misschien had ik dat duidelijker kunnen verwoorden.quote:Er is zoveel dat waar kan zijn. Mogelijkheden opnoemen vind ik zelf niet zo interessant.
Op Fok! sinds 17 / 01 / 2003. Ook wel bekend als "de dag dat de GoT HK dichtging" :P
Zeg maar gewoon 'niets'. En dan is je kennis over het aantal exo-planeten totaal niet interessant. 1 factor in die formule die onbekend is en de uitkomst van de Drake-vergelijking is onbekend.quote:
[..]
Onwaar, daar is zeker wel iets over te roepen. 15 jaar geleden hadden we nooit durven zeggen dat er zoveel exoplaneten gevonden zouden worden. De berekeningen van nu wijzen uit dat dit er veel, veel, veel meer zijn dan gedacht - zeker dan rond de tijd waarin de Drake-formule om de hoek kwam zetten -. Ben het met je eens dat we niet veel tot niets weten over hoeveel kans er is dat er ergens zich daadwerkelijk leven ontwikkelt.
Het enige dat we nu weten is dat er leven op aarde is. Maar op 1 meting kun je helaas geen statistiek doen. Het kan gewoon niet.
Wellicht dat we ooit die missende factoren kunnen invullen. Maar tot die tijd hebben we niets aan het uit onze duim zuigen van de missende factoren: de uitkomst van de Drake vergelijking is net zo onbetrouwbaar als de meest onbetrouwbare factor daarin.quote:
Wat dat betreft wordt het zeker tijd dat we eens onder het ijs gaan kijken bij wat manen in ons zonnestelsel, stel dat daar (micro)leven is, dan kan dat grote impact hebben op de wijze waarin we de Drake-formule kunnen hanteren.
Ehm... dat denkt men op basis van wat we nu weten van de kromming van de ruimte. Het is niet zomaar een wild idee. (Zoals sommige factoren in de Drake vergelijking.)quote:
[..]
Men denkt zoveel
[..]
Geldt ook voor jou dus,
Het blijft een beetje in het wilde weg fantaseren voor mijn gevoel.quote:ik gaf alleen maar aan wat voor mij de beste verklaring voor de Fermi Paradox is, misschien had ik dat duidelijker kunnen verwoorden.
Natuurlijk is het feit dat er hier leven is en dat het universum zo groot is een redelijke basis om te veronderstellen dat het leven hier niet uniek is. Maar veel meer kunnen we er echt niet van zeggen momenteel.
[ Bericht 7% gewijzigd door Molurus op 11-07-2014 10:39:10 ]
Niet meer aanwezig in dit forum.
Deze al voorbij gekomen?
Website met de wedstrijd
Hmm, van het weekend maar eens wat leuks verzinnen!
Bronquote:Publiek krijgt inspraak in namen van exoplaneten
De Internationale Astronomische Unie (IAU) vraagt mensen voor het eerst om mee te denken over de namen van nieuw ontdekte planeten buiten ons zonnestelsel.
De IAU organiseert een wedstrijd met de naam NamExoWorlds, waarbij de namen voor twintig tot dertig exoplaneten zullen worden bepaald door het publiek.
Namen kunnen worden voorgedragen door non-profitorganisaties en astronomieclubs, waarna de winnende naam doormiddel van stemming zal worden bepaald.
De eerste door het publiek bepaalde namen van exoplaneten zullen op 20 augustus 2015 bekend worden gemaakt.
Kopen
De IAU heeft sinds 1919 het alleenrecht op de naamgeving van exoplaneten en kiest voor formele wetenschappelijke namen, zoals OGLE-05-390L of Gliese 581D.
Wetenschappers die een nieuwe planeet buiten ons zonnestelsel ontdekken mogen suggesties doen voor de naam, maar die worden regelmatig in de wind geslagen door de organisatie.
Er bestaan al organisaties die de namen van exoplaneten te koop aanbieden op internet, zoals Uwingu. Maar deze namen worden niet officieel erkend.
Aanmelden
De procedure voor 'democratische' naamgeving voor exoplaneten gaat pas in maart 2015 van start. Organisaties die namen willen voordragen moeten zich registeren op de website van IAU.
Particulieren kunnen zich aanmelden om op de hoogte te worden gehouden van het begin van de uiteindelijke stemming.
De IAU benadrukt wel dat de wetenschappelijke aanduidingen van exoplaneten blijven bestaan naast de door het publiek gekozen namen.
Website met de wedstrijd
Hmm, van het weekend maar eens wat leuks verzinnen!
17-07-2014
Vondst van buitenaards leven nooit zo dichtbij, "maar hoop niet op E.T."
Een impressie van Kepler-186f, gemaakt door NASA. © NASA .
Nooit heeft de wetenschap dichter gestaan bij het vinden van buitenaards leven. Dankzij de NASA-telescoop Kepler werden al duizenden exoplaneten ontdekt, waarvan een aanzienlijk deel zich in de 'bewoonbare' zone van een zonachtige ster bevindt. Maar de hoop op een ontmoeting met E.T. mag u opbergen, zeiden experten tijdens een paneldiscussie in het NASA-hoofdkwartier in Washington. "Wanneer we buitenaards leven vinden, zal dat wellicht niet in de vorm van intelligente wezens zijn."
Als u de astronomen mag geloven, is buitenaards leven nu echt binnen handbereik. Met de regelmaat van de klok worden nieuwe planeten gevonden, en meer en meer klinkt de hoop dat die mogelijk leven bevatten. Zo ontdekten astronomen van de universiteit van New South Wales recent een 'super-Aarde', Gliese 832c, die amper 16 lichtjaren van ons verwijderd is. Ook rond de ster van Kapteyn zou een planeet cirkelen waar leven mogelijk is en eerder dit jaar deelde de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie op een persconferentie mee dat ze "de meest Aarde-achtige planeet ooit" ontdekt had. Kepler-186f cirkelt rond een dwergster en wel op zo'n afstand dat er mogelijk vloeibaar water aanwezig is.
Al deze vondsten werden mee mogelijk gemaakt door de Keplertelescoop, die gelanceerd werd in 2009. De NASA-telescoop hielp wetenschappers duizenden zogenaamde exoplaneten te ontdekken, planeten buiten ons zonnestelsel. Astronomen weten nu dat rond zowat elke ster in de MELKWEG minstens één planeet cirkelt. En één op de vijf planeten die rond een zonachtige ster draaien, zou een Aarde-achtige planeet kunnen zijn in de zogenaamde bewoonbare zone van die ster. Dat is het gebied dat zich net op de juiste afstand van de ster bevindt, waardoor er vloeibaar water kan zijn - en dus ook leven.
James Webb Space Telescope
Vanaf 2018 verwacht de NASA nog een grote stap verder te geraken in de zoektocht naar buitenaards leven. Dan lanceert de ruimtevaartorganisatie haar James Webb Space Telescope (JWST), die wetenschappers de mogelijkheid zal bieden gerichter te zoeken naar tekenen van leven in de atmosfeer van exoplaneten.
"We zijn dichtbij het vinden van leven op een andere planeet", zei Sara Seager, astronoom aan de prestigieuze Amerikaanse universiteit MIT in CAMBRIDGE, tijdens het panelgesprek. Seager speelde een belangrijke rol in de zoektocht naar een zogenaamde Aarde 2.0. "Maar deze extraterrestrials zullen wellicht niet de vorm van intelligente wezens aannemen. Ik denk dat iedereen wel hoopt dat er buitenaards intelligent leven is; dat maakt deel uit van onze cultuur. Maar we zullen al blij zijn als we om het even wat zien."
"Zelfs als het eerste contact met buitenaards leven een eencellige microbe blijkt te zijn, zou dat al fenomenaal zijn", zei Seager. "Want het zou betekenen dat ook buiten de Aarde leven voorkomt. Als elders in de Melkweg levende microben bestaan, vergroot dat de KANS dat er ook ander intelligent leven zou kunnen zijn."
Veel geluk nodig
JWST, de 6,5 miljard euro dure opvolger van de iconische Hubble Space Telescope, zal zoeken naar tekenen van leven - aanwijzingen als zuurstof, carbondioxide of water - door het LICHT te analyseren dat de atmosfeer van de planeten doorlaat. Maar zelfs met de nieuwe telescoop hebben wetenschappers een portie geluk nodig om bewoonde planeten te identificeren. Het licht dat deze buitenaardse werelden afgeven, is immers erg zwak, aldus de experten tijdens de paneldiscussie. Om de zoektocht écht een schop vooruit te helpen, zijn er grotere telescopen nodig.
Ook deze telescopen zullen echter niet in staat zijn vast te stellen of ontdekte levensvormen wezens met hersenen of eencellige microben zijn, aldus Seager. Maar wanneer planeten gevonden worden die tekenen van leven vertonen, kunnen andere telescopen ingezet worden om op die specifieke planeten te zoeken naar buitenaardse intelligentie. Het SETI Institute (Search for Extra-Terrestrial Intelligence) in Californië zoekt nu al naar mogelijke radiogolven of andere signalen die kunnen wijzen op een beschaving op exoplaneten die gevonden zijn door Kepler.
Een ultieme doelstelling is sondes of zelfs bemande ruimtetuigen te sturen naar planeten die tekenen van leven vertonen. Maar met de beperkingen van de huidige rakettechnologie, zou het veel langer dan een mensenleven duren om tot daar te geraken.
(HLN)
Vondst van buitenaards leven nooit zo dichtbij, "maar hoop niet op E.T."
Een impressie van Kepler-186f, gemaakt door NASA. © NASA .
Nooit heeft de wetenschap dichter gestaan bij het vinden van buitenaards leven. Dankzij de NASA-telescoop Kepler werden al duizenden exoplaneten ontdekt, waarvan een aanzienlijk deel zich in de 'bewoonbare' zone van een zonachtige ster bevindt. Maar de hoop op een ontmoeting met E.T. mag u opbergen, zeiden experten tijdens een paneldiscussie in het NASA-hoofdkwartier in Washington. "Wanneer we buitenaards leven vinden, zal dat wellicht niet in de vorm van intelligente wezens zijn."
Als u de astronomen mag geloven, is buitenaards leven nu echt binnen handbereik. Met de regelmaat van de klok worden nieuwe planeten gevonden, en meer en meer klinkt de hoop dat die mogelijk leven bevatten. Zo ontdekten astronomen van de universiteit van New South Wales recent een 'super-Aarde', Gliese 832c, die amper 16 lichtjaren van ons verwijderd is. Ook rond de ster van Kapteyn zou een planeet cirkelen waar leven mogelijk is en eerder dit jaar deelde de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie op een persconferentie mee dat ze "de meest Aarde-achtige planeet ooit" ontdekt had. Kepler-186f cirkelt rond een dwergster en wel op zo'n afstand dat er mogelijk vloeibaar water aanwezig is.
Al deze vondsten werden mee mogelijk gemaakt door de Keplertelescoop, die gelanceerd werd in 2009. De NASA-telescoop hielp wetenschappers duizenden zogenaamde exoplaneten te ontdekken, planeten buiten ons zonnestelsel. Astronomen weten nu dat rond zowat elke ster in de MELKWEG minstens één planeet cirkelt. En één op de vijf planeten die rond een zonachtige ster draaien, zou een Aarde-achtige planeet kunnen zijn in de zogenaamde bewoonbare zone van die ster. Dat is het gebied dat zich net op de juiste afstand van de ster bevindt, waardoor er vloeibaar water kan zijn - en dus ook leven.
James Webb Space Telescope
Vanaf 2018 verwacht de NASA nog een grote stap verder te geraken in de zoektocht naar buitenaards leven. Dan lanceert de ruimtevaartorganisatie haar James Webb Space Telescope (JWST), die wetenschappers de mogelijkheid zal bieden gerichter te zoeken naar tekenen van leven in de atmosfeer van exoplaneten.
"We zijn dichtbij het vinden van leven op een andere planeet", zei Sara Seager, astronoom aan de prestigieuze Amerikaanse universiteit MIT in CAMBRIDGE, tijdens het panelgesprek. Seager speelde een belangrijke rol in de zoektocht naar een zogenaamde Aarde 2.0. "Maar deze extraterrestrials zullen wellicht niet de vorm van intelligente wezens aannemen. Ik denk dat iedereen wel hoopt dat er buitenaards intelligent leven is; dat maakt deel uit van onze cultuur. Maar we zullen al blij zijn als we om het even wat zien."
"Zelfs als het eerste contact met buitenaards leven een eencellige microbe blijkt te zijn, zou dat al fenomenaal zijn", zei Seager. "Want het zou betekenen dat ook buiten de Aarde leven voorkomt. Als elders in de Melkweg levende microben bestaan, vergroot dat de KANS dat er ook ander intelligent leven zou kunnen zijn."
Veel geluk nodig
JWST, de 6,5 miljard euro dure opvolger van de iconische Hubble Space Telescope, zal zoeken naar tekenen van leven - aanwijzingen als zuurstof, carbondioxide of water - door het LICHT te analyseren dat de atmosfeer van de planeten doorlaat. Maar zelfs met de nieuwe telescoop hebben wetenschappers een portie geluk nodig om bewoonde planeten te identificeren. Het licht dat deze buitenaardse werelden afgeven, is immers erg zwak, aldus de experten tijdens de paneldiscussie. Om de zoektocht écht een schop vooruit te helpen, zijn er grotere telescopen nodig.
Ook deze telescopen zullen echter niet in staat zijn vast te stellen of ontdekte levensvormen wezens met hersenen of eencellige microben zijn, aldus Seager. Maar wanneer planeten gevonden worden die tekenen van leven vertonen, kunnen andere telescopen ingezet worden om op die specifieke planeten te zoeken naar buitenaardse intelligentie. Het SETI Institute (Search for Extra-Terrestrial Intelligence) in Californië zoekt nu al naar mogelijke radiogolven of andere signalen die kunnen wijzen op een beschaving op exoplaneten die gevonden zijn door Kepler.
Een ultieme doelstelling is sondes of zelfs bemande ruimtetuigen te sturen naar planeten die tekenen van leven vertonen. Maar met de beperkingen van de huidige rakettechnologie, zou het veel langer dan een mensenleven duren om tot daar te geraken.
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
21-07-2014
Gasplaneet ontdekt met 'jaar' van 704 dagen
Illustratie van exoplaneet Kepler-421b. (David A. Aguilar/CfA)
In de waarnemingsgegevens van de Amerikaanse ruimtetelescoop Kepler is een exoplaneet ontdekt met een omlooptijd van 704 dagen - bijna twee jaar. Van alle planeten die ontdekt zijn via de zogeheten overgangsmethode is Kepler-421b de planeet met de langste omlooptijd. Ter vergelijking: de planeet Mars heeft een omloopperiode van 780 dagen.
Net als andere exoplaneten die door Kepler zijn ontdekt, verraadt Kepler-421b zijn aanwezigheid doordat hij een klein beetje licht van zijn moederster onderschept wanneer hij - gezien vanaf de aarde - voor die ster langs beweegt. Door zijn lange omlooptijd zijn van Kepler-421b slechts twee van zulke overgangen waargenomen tijdens de periode dat Kepler actief was (2009-2013). Uit de grootte van het helderheidsdipje in de moederster (een ORANJE ster die kleiner en koeler is dan de zon) kon afgeleid worden dat het om een planeet gaat die qua afmetingen vergelijkbaar is met Uranus. De afstand tot de aarde bedraagt ongeveer 1000 lichtjaar.
De planeet moet op een afstand van ca. 180 miljoen kilometer rond zijn ster bewegen. Dat is slechts twintig procent groter dan de afstand van de aarde tot de zon. Als gevolg van de lagere temperatuur van de moederster is de exoplaneet toch niet 'warmer' dan 90 graden onder nul.
Gasvormige reuzenplaneten zoals Kepler-421b ontstaan volgens de gangbare theorie altijd op relatief grote afstand van hun moederster - buiten de zogeheten 'sneeuwgrens', waar lichte gassen zoals waterdamp, methaan en ammoniak gecondenseerd zijn in ijskristallen. In de afgelopen 20 jaar zijn ook veel gasreuzen ontdekt op zeer kleine afstand van hun moederster; algemeen wordt aangenomen dat die daar terecht zijn gekomen als gevolg van een migratieproces.
De ontdekking van Kepler-421b, die gepubliceerd wordt in The Astrophysical Journal, maakt duidelijk dat er ook planetenstelsels bestaan waarin dat migratieproces niet heeft plaatsgevonden - evenmin als in ons eigen zonnestelsel. (GS)
(allesoversterrenkunde)
Gasplaneet ontdekt met 'jaar' van 704 dagen
Illustratie van exoplaneet Kepler-421b. (David A. Aguilar/CfA)
In de waarnemingsgegevens van de Amerikaanse ruimtetelescoop Kepler is een exoplaneet ontdekt met een omlooptijd van 704 dagen - bijna twee jaar. Van alle planeten die ontdekt zijn via de zogeheten overgangsmethode is Kepler-421b de planeet met de langste omlooptijd. Ter vergelijking: de planeet Mars heeft een omloopperiode van 780 dagen.
Net als andere exoplaneten die door Kepler zijn ontdekt, verraadt Kepler-421b zijn aanwezigheid doordat hij een klein beetje licht van zijn moederster onderschept wanneer hij - gezien vanaf de aarde - voor die ster langs beweegt. Door zijn lange omlooptijd zijn van Kepler-421b slechts twee van zulke overgangen waargenomen tijdens de periode dat Kepler actief was (2009-2013). Uit de grootte van het helderheidsdipje in de moederster (een ORANJE ster die kleiner en koeler is dan de zon) kon afgeleid worden dat het om een planeet gaat die qua afmetingen vergelijkbaar is met Uranus. De afstand tot de aarde bedraagt ongeveer 1000 lichtjaar.
De planeet moet op een afstand van ca. 180 miljoen kilometer rond zijn ster bewegen. Dat is slechts twintig procent groter dan de afstand van de aarde tot de zon. Als gevolg van de lagere temperatuur van de moederster is de exoplaneet toch niet 'warmer' dan 90 graden onder nul.
Gasvormige reuzenplaneten zoals Kepler-421b ontstaan volgens de gangbare theorie altijd op relatief grote afstand van hun moederster - buiten de zogeheten 'sneeuwgrens', waar lichte gassen zoals waterdamp, methaan en ammoniak gecondenseerd zijn in ijskristallen. In de afgelopen 20 jaar zijn ook veel gasreuzen ontdekt op zeer kleine afstand van hun moederster; algemeen wordt aangenomen dat die daar terecht zijn gekomen als gevolg van een migratieproces.
De ontdekking van Kepler-421b, die gepubliceerd wordt in The Astrophysical Journal, maakt duidelijk dat er ook planetenstelsels bestaan waarin dat migratieproces niet heeft plaatsgevonden - evenmin als in ons eigen zonnestelsel. (GS)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
23-07-2014
Exoplaneet nauwkeurig opgemeten
Aan de hand van gegevens van de ruimtetelescopen Kepler en Spitzer hebben wetenschappers een nauwkeurige waarde kunnen bepalen voor de afmetingen van de exoplaneet Kepler-93b. (NASA/JPL-Caltech)
Gegevens van de ruimtetelescopen Kepler en Spitzer hebben astronomen in staat gesteld om heel nauwkeurig een planeet buiten ons zonnestelsel ‘op te meten’. De exoplaneet, die Kepler-93b wordt genoemd, heeft een middellijn van 18.800 kilometer, met een onzekerheid van 240 kilometer. Daarmee is de planeet ongeveer anderhalf maal zo groot als de onze.
Met die omvang behoort Kepler-93b tot de ‘superaardes’ – planeten die een slag groter zijn dan de aarde. Eerdere metingen met de Keck-telescoop op Hawaï hadden al laten zien dat de planeet ongeveer 3,8 keer zoveel massa heeft als onze planeet. Daaruit kan worden afgeleid dat hij grotendeels uit zware materialen bestaat, zoals gesteenten en ijzer.
Kepler-93b draait om een ster die ongeveer 300 lichtjaar van ons verwijderd is. De afstand tussen beide bedraagt minder dan tien miljoen kilometer. Door die kleine afstand is de temperatuur aan het oppervlak van de planeet zeer hoog: ruwweg 760 graden Celsius. Geen kans dus op leven. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Exoplaneet nauwkeurig opgemeten
Aan de hand van gegevens van de ruimtetelescopen Kepler en Spitzer hebben wetenschappers een nauwkeurige waarde kunnen bepalen voor de afmetingen van de exoplaneet Kepler-93b. (NASA/JPL-Caltech)
Gegevens van de ruimtetelescopen Kepler en Spitzer hebben astronomen in staat gesteld om heel nauwkeurig een planeet buiten ons zonnestelsel ‘op te meten’. De exoplaneet, die Kepler-93b wordt genoemd, heeft een middellijn van 18.800 kilometer, met een onzekerheid van 240 kilometer. Daarmee is de planeet ongeveer anderhalf maal zo groot als de onze.
Met die omvang behoort Kepler-93b tot de ‘superaardes’ – planeten die een slag groter zijn dan de aarde. Eerdere metingen met de Keck-telescoop op Hawaï hadden al laten zien dat de planeet ongeveer 3,8 keer zoveel massa heeft als onze planeet. Daaruit kan worden afgeleid dat hij grotendeels uit zware materialen bestaat, zoals gesteenten en ijzer.
Kepler-93b draait om een ster die ongeveer 300 lichtjaar van ons verwijderd is. De afstand tussen beide bedraagt minder dan tien miljoen kilometer. Door die kleine afstand is de temperatuur aan het oppervlak van de planeet zeer hoog: ruwweg 760 graden Celsius. Geen kans dus op leven. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
08-08-2014
Spaanse telescoop bevestigt planeet rond reuzenster
Illustratie van exoplaneet Kepler-91b. (David Cabezas Jimeno)
Spaanse en Duitse astronomen hebben het bestaan bevestigd van een Jupiter-achtige planeet in een kleine, excentrische BAAN rond een rode reuzenster. Het is voor het eerst dat het bestaan van een exoplaneet bevestigd is via waarnemingen die verricht zijn op de Calar Alto-sterrenwacht in het zuidoosten van Spanje.
Waarnemingen met de Amerikaanse ruimtetelescoop Kepler deden al vermoeden dat de reuzenster vergezeld werd door een planeet met een omlooptijd van 6,25 dagen. Er was echter geen zekerheid of het daadwerkelijk een planeet betrof; sommige teams waren van mening dat de Kepler-waarnemingen ook verklaard konden worden door een zogeheten eclipserende dubbelster die zich aan de hemel extreem dicht bij de reuzenster zou bevinden.
De Calar Alto-waarnemingen van dopplerverschuivingen in het licht van de ster hebben aan die onzekerheid nu een eind gemaakt; de exoplaneet kreeg vervolgens de officiële aanduiding Kepler-91b. De planeet is negen procent zwaarder dan Jupiter, en bevindt zich zo dicht bij de ster dat die aan de hemel een hoek van 48 graden beslaat.
Vermoedelijk is de dampkring van de planeet sterk verhit en enorm 'opgeblazen' door de intense straling van de rode reus. De astronomen denken dat Kepler-91b 'op het punt staat' om door de ster verzwolgen te worden. De waarnemingen zijn gepubliceerd in Astronomy & Astrophysics Letters. (GS)
(allesoversterrenkunde)
Spaanse telescoop bevestigt planeet rond reuzenster
Illustratie van exoplaneet Kepler-91b. (David Cabezas Jimeno)
Spaanse en Duitse astronomen hebben het bestaan bevestigd van een Jupiter-achtige planeet in een kleine, excentrische BAAN rond een rode reuzenster. Het is voor het eerst dat het bestaan van een exoplaneet bevestigd is via waarnemingen die verricht zijn op de Calar Alto-sterrenwacht in het zuidoosten van Spanje.
Waarnemingen met de Amerikaanse ruimtetelescoop Kepler deden al vermoeden dat de reuzenster vergezeld werd door een planeet met een omlooptijd van 6,25 dagen. Er was echter geen zekerheid of het daadwerkelijk een planeet betrof; sommige teams waren van mening dat de Kepler-waarnemingen ook verklaard konden worden door een zogeheten eclipserende dubbelster die zich aan de hemel extreem dicht bij de reuzenster zou bevinden.
De Calar Alto-waarnemingen van dopplerverschuivingen in het licht van de ster hebben aan die onzekerheid nu een eind gemaakt; de exoplaneet kreeg vervolgens de officiële aanduiding Kepler-91b. De planeet is negen procent zwaarder dan Jupiter, en bevindt zich zo dicht bij de ster dat die aan de hemel een hoek van 48 graden beslaat.
Vermoedelijk is de dampkring van de planeet sterk verhit en enorm 'opgeblazen' door de intense straling van de rode reus. De astronomen denken dat Kepler-91b 'op het punt staat' om door de ster verzwolgen te worden. De waarnemingen zijn gepubliceerd in Astronomy & Astrophysics Letters. (GS)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
04-09-2014
Planeet-in-wording ontdekt op 335 lichtjaar van de aarde
Impressie van de gasplaneet-in-wording bij de ster HD 100546. (ESO/L. Calçada)
Een internationaal team van astronomen heeft opnieuw bewijs gevonden dat er bij een ster op ongeveer 335 lichtjaar van de aarde planeetvorming optreedt. Het gaat om een concentratie van gas en stof in de materieschijf die rond de relatief jonge ster HD 100546 draait. Het is de tweede planeet-in-wording die bij deze ster is ontdekt.
De astronomen denken dat de gaswolk uiteindelijk zal samentrekken tot een planeet die minstens drie keer zo groot is als Jupiter, de grootste planeet van ons zonnestelsel. Zijn afstand tot de ster is vergelijkbaar met de afstand tussen onze zon en de planeet Saturnus.
Vorig jaar werd op vier keer zo grote afstand van HD 100546 al een andere concentratie van gas en stof ontdekt, die bezig is om tot een planeet samen te trekken. Die buitenste planeet zou ongeveer net zo groot kunnen worden als Jupiter. (EE)
(allesoversterrnekunde)
Planeet-in-wording ontdekt op 335 lichtjaar van de aarde
Impressie van de gasplaneet-in-wording bij de ster HD 100546. (ESO/L. Calçada)
Een internationaal team van astronomen heeft opnieuw bewijs gevonden dat er bij een ster op ongeveer 335 lichtjaar van de aarde planeetvorming optreedt. Het gaat om een concentratie van gas en stof in de materieschijf die rond de relatief jonge ster HD 100546 draait. Het is de tweede planeet-in-wording die bij deze ster is ontdekt.
De astronomen denken dat de gaswolk uiteindelijk zal samentrekken tot een planeet die minstens drie keer zo groot is als Jupiter, de grootste planeet van ons zonnestelsel. Zijn afstand tot de ster is vergelijkbaar met de afstand tussen onze zon en de planeet Saturnus.
Vorig jaar werd op vier keer zo grote afstand van HD 100546 al een andere concentratie van gas en stof ontdekt, die bezig is om tot een planeet samen te trekken. Die buitenste planeet zou ongeveer net zo groot kunnen worden als Jupiter. (EE)
(allesoversterrnekunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
11-09-2014
Venus-achtige exoplaneten gezocht
Hoewel de aarde (rechterhelft) en Venus (linkerhelft) ongeveer dezelfde afmetingen hebben, zijn de omstandigheden op hun oppervlak heel verschillend. (NASA/JPL-Caltech/Ames)
Amerikaanse astronomen hebben de database van Kepler, een NASA-satelliet die planeten buiten ons zonnestelsel opspoort, doorzocht op kandidaten die op onze buurtplaneet Venus kunnen lijken. De inventarisatie heeft geleid tot de introductie van een nieuw begrip: de Venus-zone. Dat is het gebied rond een ster waarbinnen een ogenschijnlijk ‘aardse’ planeet net zo onleefbaar kan zijn als Venus.
Van ons eigen zonnestelsel weten we dat de grootte van een planeet weinig zegt over zijn leefbaarheid. Buurplaneet Venus is vrijwel net zo groot en zwaar als onze aarde, maar heeft een atmosfeer waarin het broeikaseffect op hol is geslagen. Daardoor zijn de temperatuur en de druk aan haar oppervlak zo hoog opgelopen, dat de planeet onleefbaar is geworden.
Maar waar ligt dat aan? Is het vooral het verschil in afstand tot de zon dat ervoor heeft gezorgd dat de omstandigheden op Venus (dichter bij de zon dan de aarde) onleefbaar zijn geworden? Of zijn er nog meer factoren in het spel, zoals de hoeveelheid koolstof in de atmosfeer?
Om die vragen te kunnen beantwoorden, moeten andere planetenstelsels onderzocht worden op de aanwezigheid van Venus-achtige planeten. De astronomen hebben aangegeven op welke afstanden van een ster zulke planeten gezocht moeten worden. De binnengrens van deze ‘Venus-zone’ ligt op een afstand waar de planeet zo sterk door de ster wordt opgewarmd dat hij geen atmosfeer kan vasthouden. De buitengrens geeft aan op welke afstand van de ster het broeikaseffect in de atmosfeer van een planeet nog nét uit de hand kan lopen.
De astronomen hebben in de Kepler-gegevens 43 exoplaneten van ruwweg de afmetingen van onze aarde opgespoord die zich binnen de Venus-zone van hun ster bevinden. Met de huidige telescopen kan echter niet worden vastgesteld of al deze planeten een atmosfeer hebben, en dus ook niet of het broeikaseffect ook dáár ontspoord is. Toekomstige instrumenten zoals de James Webb-ruimtetelescoop zullen daar naar verwachting wél toe in staat zijn. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Venus-achtige exoplaneten gezocht
Hoewel de aarde (rechterhelft) en Venus (linkerhelft) ongeveer dezelfde afmetingen hebben, zijn de omstandigheden op hun oppervlak heel verschillend. (NASA/JPL-Caltech/Ames)
Amerikaanse astronomen hebben de database van Kepler, een NASA-satelliet die planeten buiten ons zonnestelsel opspoort, doorzocht op kandidaten die op onze buurtplaneet Venus kunnen lijken. De inventarisatie heeft geleid tot de introductie van een nieuw begrip: de Venus-zone. Dat is het gebied rond een ster waarbinnen een ogenschijnlijk ‘aardse’ planeet net zo onleefbaar kan zijn als Venus.
Van ons eigen zonnestelsel weten we dat de grootte van een planeet weinig zegt over zijn leefbaarheid. Buurplaneet Venus is vrijwel net zo groot en zwaar als onze aarde, maar heeft een atmosfeer waarin het broeikaseffect op hol is geslagen. Daardoor zijn de temperatuur en de druk aan haar oppervlak zo hoog opgelopen, dat de planeet onleefbaar is geworden.
Maar waar ligt dat aan? Is het vooral het verschil in afstand tot de zon dat ervoor heeft gezorgd dat de omstandigheden op Venus (dichter bij de zon dan de aarde) onleefbaar zijn geworden? Of zijn er nog meer factoren in het spel, zoals de hoeveelheid koolstof in de atmosfeer?
Om die vragen te kunnen beantwoorden, moeten andere planetenstelsels onderzocht worden op de aanwezigheid van Venus-achtige planeten. De astronomen hebben aangegeven op welke afstanden van een ster zulke planeten gezocht moeten worden. De binnengrens van deze ‘Venus-zone’ ligt op een afstand waar de planeet zo sterk door de ster wordt opgewarmd dat hij geen atmosfeer kan vasthouden. De buitengrens geeft aan op welke afstand van de ster het broeikaseffect in de atmosfeer van een planeet nog nét uit de hand kan lopen.
De astronomen hebben in de Kepler-gegevens 43 exoplaneten van ruwweg de afmetingen van onze aarde opgespoord die zich binnen de Venus-zone van hun ster bevinden. Met de huidige telescopen kan echter niet worden vastgesteld of al deze planeten een atmosfeer hebben, en dus ook niet of het broeikaseffect ook dáár ontspoord is. Toekomstige instrumenten zoals de James Webb-ruimtetelescoop zullen daar naar verwachting wél toe in staat zijn. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
24-09-2014
Waterdamp gemeten in atmosfeer van ‘kleine’ exoplaneet
Artist’s impression van de exoplaneet HAT P-11b. (David A. Aguilar (CfA))
Astronomen hebben waterdamp ontdekt in de atmosfeer van een exoplaneet die maar vier keer zo groot is als de aarde. Daarmee is ‘HAT P-11b’ de kleinste planeet buiten ons zonnestelsel waarbij dit is gelukt (Nature, 25 september).
Vanaf de aarde gezien beweegt HAT P-11b ongeveer eens in de vijf dagen voor zijn ster langs. Tijdens zo’n planeetovergang of ‘transit’ absorbeert de atmosfeer van de planeet bepaalde golflengten van het licht van de ster.
Uit waarnemingen met de ruimtetelescopen Hubble en Spitzer blijkt dat de absorptie in dit geval voor rekening komt van waterdamp. Dat wil overigens niet zeggen dat dit het hoofdbestanddeel is van de atmosfeer van HAT P-11b. Vermoed wordt dat de planeet overeenkomsten vertoont met de grote gasplaneten van ons zonnestelsel en dat zijn atmosfeer grotendeels uit waterstof bestaat.
Eerdere pogingen om de atmosferische samenstelling van exoplaneten van dit formaat te onderzoeken liepen op niets uit. Dat komt waarschijnlijk doordat hun atmosferen door mist of bewolking zo ondoorzichtig waren, dat ze simpelweg weinig of geen sterlicht doorlaten. Ondanks de aanwezigheid van waterdamp is de atmosfeer van HAT P-11b klaarblijkelijk veel transparanter.
HAT P-11b draait om een koele dwergster in het sterrenbeeld Zwaan, op ongeveer 124 lichtjaar van de aarde. Hij werd in 2008 ontdekt met de geautomatiseerde telescopen van het HAT-netwerk en later ook opgemerkt door de Kepler-satelliet. Dat laatste leverde hem de aanduiding Kepler-3b op. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Waterdamp gemeten in atmosfeer van ‘kleine’ exoplaneet
Artist’s impression van de exoplaneet HAT P-11b. (David A. Aguilar (CfA))
Astronomen hebben waterdamp ontdekt in de atmosfeer van een exoplaneet die maar vier keer zo groot is als de aarde. Daarmee is ‘HAT P-11b’ de kleinste planeet buiten ons zonnestelsel waarbij dit is gelukt (Nature, 25 september).
Vanaf de aarde gezien beweegt HAT P-11b ongeveer eens in de vijf dagen voor zijn ster langs. Tijdens zo’n planeetovergang of ‘transit’ absorbeert de atmosfeer van de planeet bepaalde golflengten van het licht van de ster.
Uit waarnemingen met de ruimtetelescopen Hubble en Spitzer blijkt dat de absorptie in dit geval voor rekening komt van waterdamp. Dat wil overigens niet zeggen dat dit het hoofdbestanddeel is van de atmosfeer van HAT P-11b. Vermoed wordt dat de planeet overeenkomsten vertoont met de grote gasplaneten van ons zonnestelsel en dat zijn atmosfeer grotendeels uit waterstof bestaat.
Eerdere pogingen om de atmosferische samenstelling van exoplaneten van dit formaat te onderzoeken liepen op niets uit. Dat komt waarschijnlijk doordat hun atmosferen door mist of bewolking zo ondoorzichtig waren, dat ze simpelweg weinig of geen sterlicht doorlaten. Ondanks de aanwezigheid van waterdamp is de atmosfeer van HAT P-11b klaarblijkelijk veel transparanter.
HAT P-11b draait om een koele dwergster in het sterrenbeeld Zwaan, op ongeveer 124 lichtjaar van de aarde. Hij werd in 2008 ontdekt met de geautomatiseerde telescopen van het HAT-netwerk en later ook opgemerkt door de Kepler-satelliet. Dat laatste leverde hem de aanduiding Kepler-3b op. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
30-09-2014
Luikse onderzoekers vinden "hete Jupiters" zeer dichtbij hun ster
Een artistieke impressie van een 'hete Jupiter', een exoplaneet die in dit geval op 10,5 uur rond zijn ster draait. De planeet bevindt zich op 1/130ste van de afstand tussen de zon en de aarde en werd ontdekt in 2006. © epa.
Een team van Europese astronomen onder wie onderzoekers van de Luikse Universiteit (ULg) heeft twee planeten buiten ons zonnestelsel (exoplaneten) gevonden die beide "hete Jupiters" zijn, en die zeer dichtbij hun ster wentelen. Bovendien maken ze deel uit van een zogenaamd 'binair systeem'.
Wetenschappers gaan ervan uit dat tussen 40 en 50 procent van de sterren in onze Melkweg deel kunnen uitmaken van een meervoudig systeem, dat vaak binair is, waarbij de ene ster rondom de andere draait.
Engelse, Zwitserse en Belgische onderzoekers hebben als eerste twee "hete Jupiters" of hete reuzenplaneten gevonden die elk rond één ster van een binair systeem wentelen. Dat laat toe een scenario uit te testen waarbij die planeten bijna met elkaar in botsing komen wanneer zij elkaar te dicht naderen, zegt Michaël Gillon van de ULg.
Beide exoplanten zijn ook bijzonder omdat ze tot op minder dan een tiende van de afstand Mercurius-Zon rond hun ster wentelen. Toch "smelten" ze niet of raken ze niet in de vernieling. Wat wetenschappers meer kan leren over het "hoe" van dit fenomeen.
(HLN)
Luikse onderzoekers vinden "hete Jupiters" zeer dichtbij hun ster
Een artistieke impressie van een 'hete Jupiter', een exoplaneet die in dit geval op 10,5 uur rond zijn ster draait. De planeet bevindt zich op 1/130ste van de afstand tussen de zon en de aarde en werd ontdekt in 2006. © epa.
Een team van Europese astronomen onder wie onderzoekers van de Luikse Universiteit (ULg) heeft twee planeten buiten ons zonnestelsel (exoplaneten) gevonden die beide "hete Jupiters" zijn, en die zeer dichtbij hun ster wentelen. Bovendien maken ze deel uit van een zogenaamd 'binair systeem'.
Wetenschappers gaan ervan uit dat tussen 40 en 50 procent van de sterren in onze Melkweg deel kunnen uitmaken van een meervoudig systeem, dat vaak binair is, waarbij de ene ster rondom de andere draait.
Engelse, Zwitserse en Belgische onderzoekers hebben als eerste twee "hete Jupiters" of hete reuzenplaneten gevonden die elk rond één ster van een binair systeem wentelen. Dat laat toe een scenario uit te testen waarbij die planeten bijna met elkaar in botsing komen wanneer zij elkaar te dicht naderen, zegt Michaël Gillon van de ULg.
Beide exoplanten zijn ook bijzonder omdat ze tot op minder dan een tiende van de afstand Mercurius-Zon rond hun ster wentelen. Toch "smelten" ze niet of raken ze niet in de vernieling. Wat wetenschappers meer kan leren over het "hoe" van dit fenomeen.
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
