![wrx5jp.jpg]()
MANIPULATIE TARIEVEN KINDERLIJK EENVOUDIG
door ARNOUD BREITBARTH
LONDEN – De messen zijn geslepen, de Britse politiek en financiële toezichthouders voeren een frontale aanval uit op de bankindustrie. Het is prijsschieten deze week met drie grote affaires: manipulatie met rentetarieven, een nieuw verkoopschandaal rond tienduizenden waardeloze maar peperdure renteverzekeringen die kleine ondernemers in een faillissement storten en technische problemen waardoor klanten niet bij hun geld konden. Topbankiers likken hun wonden en laten nu al weten dit jaar hun bonussen niet te zullen incasseren.
„Het is weer die tijd van het jaar, de politiek en de media zijn gezellig aan het bankerbashen”, verzucht een gefrustreerde bankier van midden dertig tijdens zijn lunchpauze. Wijzend op zijn kleffe sandwich met cheddar en chutney: „We zitten echt niet allemaal meer aan de champagne, de tijden zijn veranderd. De meeste rotte appels hebben Londen al lang verruild voor Azië en LatijnsAmerika, waar het grote geld te verdienen is en toezichthouders niet zo zeuren.”
De verongelijktheid valt op in de City en op Canary Wharf, waar de grote banken zijn gevestigd. Anderhalf jaar geleden voerde Bob Diamond, de Amerikaanse topman van Barclays, in het Britse Lagerhuis nog een vurig pleidooi dat de ’tijd van berouw’ voor de bankensector over is. De bankiers moesten weer gewoon aan het werk kunnen. Nu wordt er met man en macht aan de stoelpoten van diezelfde Diamond gezaagd nu zijn bank de Britse en Amerikaanse toezichthouders £290 miljoen moet betalen om strafvervolging wegens rentemanipulatie af te kopen. Naar nog negentien andere grote banken, waaronder de Rabobank, wordt onderzoek gedaan.
De financiële instellingen zouden, net als Barclays, de Libor-rente hebben gemanipuleerd. Deze Londen Interbank Offered Rate wordt dagelijks door grote banken doorgegeven aan Thompson Reuters die de gegevens verzamelt voor de Bank of England. De afzonderlijke banken geven zelf door hoe hoog de rentetarieven zijn die andere banken hen in rekening brengen als ze geld willen lenen. Het gemiddelde is de Libor. Dit tarief geldt als het belangrijkste anker voor miljoenen financiële producten.
Het was voor banken kinderlijk eenvoudig om andere tarieven door te geven dan wat ze daadwerkelijk in rekening gebracht kregen. De FSA, de Britse toezichthouder, publiceerde een reeks opmerkelijke e-mails en sms-berichten waaruit blijkt hoe corrupt het systeem is. Handelaren, al dan niet werkend bij, of klanten van Barclays, drongen er op aan dat de bank een hoger of lager tarief door zou geven zodat zij zelf winst konden maken – of hun verlies konden beperken. Doorgaans werden de meeste verzoeken telefonisch gedaan waardoor ze niet te traceren zijn, maar in een van de door de FSA gepubliceerde mailwisselingen, van 6 augstus 2007, staat als volgt: Handelaar: ’Zet s.v.p. de 3-maands Libor zo hoog als maar mogelijk is’. Degene die Barclays stand moest doorgeven antwoordde: ’Natuurlijk, is 5,37% goed?’. Handelaar: ’5,36% is voldoende’. In een andere mailwisseling werd gevraagd om een zo laag mogelijke 1- en 3-maands Libor. De handelaar sluit af met: ’Dank voor je hulp de afgelopen weken’. Barclays: ’Geregeld. Speciaal voor jou, big boy’. Een andere handelaar: ’Gast, ik sta diep bij je in het krijt! Kom na het werk een keer langs, dan trek ik een fles Bollinger (champagne, red.)open’. De FSA zegt geschokt te zijn van het cynisme en de hebzucht die uit het mailverkeer spreken.
Volgens Barclays-topman Diamond gaat het slechts om een handvol medewerkers van zijn bank. Maar uit de gegevens blijkt dat managers op de hoogte waren van de fraude en volgens de FSA werd in 2008 van hogerhand aangedrongen op het doorgeven van lagere rentestanden zodat niet zou opvallen dat Barclays meer betaalde voor leningen dan concurrenten. Diamond en vier andere topbestuurders hebben al laten weten hun bonussen te laten schieten dit jaar, maar voor velen is dat niet genoeg. Van links tot rechts wordt geroepen om het aftreden van de Amerikaan, die liet weten aan die eis geen gehoor te willen geven. Ook RBS-topman Stephen Hester heeft laten weten zijn bonus niet te zullen incasseren nadat zijn klanten wegens een computerstoring dagenlang niet bij hun geld konden.
Barclays is ook betrokken bij de verkoop van peperdure renteswaps aan het Britse midden- en kleinbedrijf. Samen met Lloyds, RBS en HSBC moet er voor £1 miljard aan compensatie betaald worden aan ondernemers die de verzekeringen tegen rentedaling of –stijging kregen aangesmeerd, zonder dat ze goed waren ingelicht over de producten en de torenhoge afkoopsommen. Het zou in totaal gaan om zo’n 28.000 verzekeringen. In Nederland ging woningbouwcorporatie Vestia bijna failliet nadat het in Londen voor miljoenen aan renteswaps had gekocht.
In de politiek gaan nu stemmen op voor een gerechtelijk onderzoek naar de bankindustrie, naar analogie van het grootscheepse onderzoek dat naar de pers wordt gehouden.
Mervyn King, de president van de Bank of England, wil dat de Libor niet meer op inschattingen maar op basis van werkelijke transacties wordt samengesteld. „Iedereen weet inmiddels dat het vreselijk mis is gegaan in de financiële sector. Van het misleiden van klanten tot het bedrieglijk manipuleren van rentestanden”, zo pleit King voor een grote schoonmaak. Het vertrouwen van het Britse publiek in de banken zal echter pas stijgen zodra het niet alleen bij woorden blijft.
bron