Verschil tussen mens en dier

quote:

Op vrijdag 23 december 2011 17:41 schreef LunaAurea het volgende:
Of denken we alleen dat we ander zijn dan dieren, maar is dat eigelijk helemaal niet zo?

Juist.

quote:

Verschillen we alleen qua DNA of zijn er nog andere waarmee we ons onderscheiden van dieren?

Nee.

quote:

Of denken we alleen dat we ander zijn dan dieren, maar is dat eigelijk helemaal niet zo?

Nee dus.

quote:

Wat maakt nou eigenlijk een mens tot een mens?

zijn DNA.

Wij hebben een groot denkvermogen, waardoor we andere levensvormen kunnen onderdrukken/uitroeien...

Biologisch gezien zijn we een gewoon een van de vele soorten binnen het dierenrijk omdat dit uit ons DNA blijkt.

Taal wordt nog wel eens als argument gebruikt. Daar tegenover staat dat andere soorten weer andere trucjes kunnen die de menselijke soort weer niet kan. Dus taal is een wat zwak argument.

Een sterker argument vindt ik persoonlijk onze ratio welke ver boven andere dierlijke soorten uitsteekt. Maar ook ratio wordt denk ik vet overgewaardeerd door de bekende "vrije" wil.

quote:

Op vrijdag 23 december 2011 18:17 schreef Avuso. het volgende:
Biologisch gezien zijn we een gewoon een van de vele soorten binnen het dierenrijk omdat dit uit ons DNA blijkt.

Taal wordt nog wel eens als argument gebruikt. Daar tegenover staat dat andere soorten weer andere trucjes kunnen die de menselijke soort weer niet kan. Dus taal is een wat zwak argument.

Een sterker argument vindt ik persoonlijk onze ratio welke ver boven andere dierlijke soorten uitsteekt. Maar ook ratio wordt denk ik vet overgewaardeerd door de bekende "vrije" wil.

Eens.

Voor zover ik hoor, lees en zie is onze bewuste ik een stuk minder 'actief' dan we doorgaans aannemen en strijkt ons bewustzijn vaak onterecht met de eer, zogezegd.

Blijft over een onderbewustzijn dat met veel complexere informatie werkt, maar mss wel heel gelijkende prikkels en gevoelens geeft als bij dieren.

Weten doe ik het niet natuurlijk, maar zou me weinig verbazen als we een stukje belevingswereld delen met sommige andere dieren.

We zijn dieren, en elke diersoort onderscheidt zich van alle andere diersoorten. Anders zouden we het geen diersoort noemen.

Het rationeel denkvermogen onderscheidt mensen van dieren. Wij hebben het vermogen logisch na te denken, alle mogelijkheden af te wegen en vervolgens een keuze maken die naar ons inziens juist is. Dieren handelen daarentegen meer naar hun instincten en denken er niet echt over na wat ze precies doen en waarom. Maar verder hoort de mens gewoon in het rijtje zoogdieren thuis en vind ik persoonlijk dat we iets meer respect mogen hebben voor de dieren.

quote:

Op vrijdag 23 december 2011 18:35 schreef grrrbeer het volgende:

[..]Blijft over een onderbewustzijn dat met veel complexere informatie werkt, maar mss wel heel gelijkende prikkels en gevoelens geeft als bij dieren.

Weten doe ik het niet natuurlijk, maar zou me weinig verbazen als we een stukje belevingswereld delen met sommige andere dieren.

Ik denk dat een onderbewustzijn juist aan onze dierlijke kant staat en dus niet overblijft als mogelijk verschil. Maar ben het zeker met je eens dat wij vele prikkels en gevoelens delen met andere diersoorten.

Wat wel een vervolg zou kunnen zijn is welke invloed het rationele proces daadwerkelijk heeft op ons gedrag. Of hoe groot de vrije wil daadwerkelijk is. Maar dan gaan we volgens mij off-topic...

http://www.xead.nl/hoe-superieur-is-suprieur-bv

dwz wordt hier een kwalitatief of een gradueel onderscheid bedoeld ? Als hier een gradueel onderscheid wordt bedoeld dan kan er uit de ''aard' der zaak niet worden bedoeld want dan zijn er geen doeleinden, slechts blinde algorithmische processen waar selectie op wordt losgelaten, dwz confrontatie. Kwalitatief verschil betekent differentia specifica, ofwel antwoord op wezenlijke vragen cq vragen naar het wezen. Differentie existentie/essentie cq ordo essendi ordo cognoscendi cq questio juris questio facti cq als er geen verschil is dan is de wijze van spreken over het onderwerp van dezelfde orde als het onderwerp zelf, dan heb je geen zinvol perspectief meer ( zelfs dat kun je dan niet meer zeggen) Moet je dus zeggen dat kan niet en dat mag niet dus mensen zijn superieur ?
Worden wij voortgedreven door ethische verontwaardiging of door wetenschappelijk vragen en antwoorden, en hoe dan wel te spreken als de antwoorden van de wetenschap je niet bevallen?
Want de wetenschap die heeft de narcistische hoogmoedige aanspraken van de filosofie totaal onderuit gehaald. Of toch niet?

quote:

Op vrijdag 23 december 2011 20:10 schreef LunaAurea het volgende:

[..]

Maar dat geeft nog geen antwoord op de vraag wat een mens tot een mens maakt en niet hetzelfde is als bijv. een chimpansee of een inktvis, het fenotype niet meegerekend

Kleine variaties in het DNA en de daaruit opvolgende structuur van onze hersenen maakt het zo dat de diersoort mens anders is als bijvoorbeeld een chimpansee. Maar dat geldt voor elke diersoort, dus ik snap je vraag niet zo.

quote:

Op vrijdag 23 december 2011 19:23 schreef declassering het volgende:
http://www.xead.nl/hoe-superieur-is-suprieur-bv

dwz wordt hier een kwalitatief of een gradueel onderscheid bedoeld ? Als hier een gradueel onderscheid wordt bedoeld dan kan er uit de ''aard' der zaak niet worden bedoeld want dan zijn er geen doeleinden, slechts blinde algorithmische processen waar selectie op wordt losgelaten, dwz confrontatie. Kwalitatief verschil betekent differentia specifica, ofwel antwoord op wezenlijke vragen cq vragen naar het wezen. Differentie existentie/essentie cq ordo essendi ordo cognoscendi cq questio juris questio facti cq als er geen verschil is dan is de wijze van spreken over het onderwerp van dezelfde orde als het onderwerp zelf, dan heb je geen zinvol perspectief meer ( zelfs dat kun je dan niet meer zeggen) Moet je dus zeggen dat kan niet en dat mag niet dus mensen zijn superieur ?
Worden wij voortgedreven door ethische verontwaardiging of door wetenschappelijk vragen en antwoorden, en hoe dan wel te spreken als de antwoorden van de wetenschap je niet bevallen?
Want de wetenschap die heeft de narcistische hoogmoedige aanspraken van de filosofie totaal onderuit gehaald. Of toch niet?

Ik heb z'n vermoede dat je hier reageert op mijn laatste opmerkingen maar ik moet bekennen dat je verhaal me behoorlijk boven de pet gaat .

Begrijp ik het goed dat je verteld dat mijn vraag eigenlijk toch niet off-topic is omdat we hier te maken hebben met een verschil dat geleidelijk verloopt ipv dat er een duidelijk omslagpunt is? En dat eerst moet komen vast te staan of we het hier hebben over feitelijke vragen of over uitingen van het gevoel van mens zijn?

quote:

Op vrijdag 23 december 2011 19:18 schreef Avuso. het volgende:

[..]

Ik denk dat een onderbewustzijn juist aan onze dierlijke kant staat

Ik ook

ik weet niet meer wat ik bedoelde, als er gevoel is heb ik nu het gevoel dat alles wat er wordt gezegd off topic is. Dat is zo goed als hetzelfde als zeggen alles is on-topic. Dus ik heb het gevoel dat er maar wat wordt gelult en dat ik zelf de allerergste lul ben. Maar het zal wel niet over gevoelens gaan. Ja ja dat wordt gezegd. Ja het gaat om de origin of species en dat zijn monkeys volgens Darwin. De mens is alleen maar een variant, geen wezenlijke onderscheiding in het geheel van de natuur. Maar ja nu zeg ik weer variant, hoe kan je die variatie dan zien ? enz.

quote:

Op vrijdag 23 december 2011 20:10 schreef LunaAurea het volgende:

[..]

Maar dat geeft nog geen antwoord op de vraag wat een mens tot een mens maakt en niet hetzelfde is als bijv. een chimpansee of een inktvis, het fenotype niet meegerekend

Mensen en chimpansees lijken veel meer op elkaar dan chimpansees en inktvissen. Ik zie dan ook niet precies waarom je de lijn daar zou willen trekken. Wellicht omdat mensen de intelligentste diersoort op aarde zijn? Waarom zouden we daar een grotere waarde aan hechten dan aan andere verschillen?

Dus dan is er een verschil tussen fenotype en genotype en vragen op het ene niveau kunnen niet beantwoord worden op het andere niveau. Niettemin de darwinistische theorie komt tot stand op fenotypisch niveau, dat is een fenotypische uiting. Kan dat wel eigenlijk ?

quote:

Op vrijdag 23 december 2011 20:50 schreef declassering het volgende:
De mens is alleen maar een variant, geen wezenlijke onderscheiding in het geheel van de natuur. Maar ja nu zeg ik weer variant, hoe kan je die variatie dan zien ? enz.

Ik zie je punt. En vanuit dat oogpunt blijf ik nog even meelezen ben wel benieuwd hoe/of eea zich oplost.

quote:

Op vrijdag 23 december 2011 21:08 schreef LunaAurea het volgende:

Het klopt inderdaad dat dat mensen en chimpansees meer aan elkaar verwant zijn aan elkaar dan aan een inktvis. Ik wil ook niet persé de lijn trekken bij die diergroepen, maar meer in het algemeen, tussen mensen en andere diersoorten.

Maar waarom? Waarom niet tussen "inktvissen en andere diersoorten" bijvoorbeeld? Vanwaar die interesse om van mensen een bijzonder geval te maken?

[ Bericht 0% gewijzigd door Molurus op 23-12-2011 23:21:52 ]

quote:

Op vrijdag 23 december 2011 17:41 schreef LunaAurea het volgende:
Mensen zien zich graag als suprieur wezen(/diersoort). In religies is de mens de kroon op de schepping. En in de taxonomie van de animalia staat de mens aan het einde, waardoor je bijna zou denken dat mensen het meest ontwikkeld zijn.

Verschillen we alleen qua DNA of zijn er nog andere dingen waarmee we ons onderscheiden van dieren?

Een ander fenotype en ander gedrag, waar weer nieuwe fenomenen uit voortkomen (bv de wet, belasting, computers). Van alles.

quote:

Of denken we alleen dat we anders zijn dan dieren, maar is dat eigelijk helemaal niet zo?

Hangt ervan af hoever je wilt abstraheren. Als je iets verder abstraheert, wordt het: "Stof zijt gij en tot stof zult gij wederkeren."

Voortplanting is een onderscheidend kenmerk.

quote:

Wat maakt nou eigenlijk een mens tot een mens?

Een 'wat' vraag is een vraag naar het wezen der dingen. De wetenschap gaat alleen over de samenhang der dingen. Deze vraag is daarom alleen te beantwoorden vanuit je eigen situatie. Mensen zijn bijzonder omdat er exemplaren tussen zitten die je erg aanspreken .

quote:

Op zaterdag 24 december 2011 00:18 schreef LunaAurea het volgende:

[..]

Welk deel van de voortplanting zie je dan als onderscheidend kenmerk?

Alleen nageslacht kunnen verwekken binnen eigen gelederen, zet ons apart.

quote:

Op zaterdag 24 december 2011 00:36 schreef LunaAurea het volgende:

[..]

Volgens Van Dale:
ge·le·de·ren de; mv; zie gelid (2)
2 ge·lid het; o 1 geleden, leden geleding, gewricht 2 gelederen rij soldaten: in het ~ staan

"uit eigen gelederen" is een uitdrukking.

quote:

Dit heeft voor mij iets meer uitleg nodig, want zo begrijp ik je zin niet helemaal.

Een soort is een verzameling dieren die onderling tot voortplanting in staat zijn.

Wat ik hopelijk begrepen heb van de filosofen of biologen als het gaat om taxonomie dan was er eerst Linnaeus
die nog werkte volgens een min of meer Aristotelische systematiek ( maar dat schijnt ook heel gevaarlijk te zijn en al snel fout om te denken dat je Aristoteles kunt overzien) en daarna een indeling op basis van genen oid. Dus bij Linnaeus kun je geloof ik min of meer aan uiterlijke kenmerken de overgang van de ene soort in de andere zien, dat ziet er in een hortus ook nog geordend uit, bij modernere indeling is het allemaal abstracter en theoretischer geworden en kunnen als je zo'n hortus inloopt er voor het oog planten bij elkaar staan die totaal niet bij elkaar horen. Een bananenboom kan dan bij een krokus horen, dat is niet meer te zien, het staat voor het oog allemaal kriskras door elkaar. Pluraliteit onder de vigeur van een identititstichtend abstract unificerend principe. ( maar dit klinkt al weer zo afkerend veroordelend kultuurkritisch)

potentie en actualisering, dat er dus iets is wat er op wacht tot ontplooiing te komen, dat schijnt dus de grootste lariekoek te zijn. Voor jou persoonlijk schijnt dat te betekenen, dat je niet meer aan zelfverwezenlijking kunt gaan doen. Erich Fromm en zo, dat kan de schroothoop op.

ik geloof dat wij de enige soort zijn met een neo cortex (heet het zo?). Hierdoor kunnen wij heel andere dingen met onze hersenen dan dieren. Ofzoiets. Biologie van havo 3

Ja welke dingen dan?

over Linnaeus nog even:

Wikipedia:

Bijdragen aan de taxonomie

Linnaeus heeft een grote invloed gehad op het gebied van de biologische taxonomie (het indelen van de levende natuur).

In 1735 publiceerde Linnaeus de eerste druk van één van zijn belangrijkste werken: Systema Naturae. De volledige titel was Systema naturae per regna tria naturae, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis (Indeling van de natuur in drie natuurrijken en in klassen, ordes, geslachten en soorten; met kenmerken, verschillen, synoniemen en plaatsen).

en hoe zit het met enten?
Wiki: Enten is een veel gebruikte methode in de fruitteelt. Vruchtbomen worden bijna altijd geënt op een onderstam van een gastheer.

quote:

Op zaterdag 24 december 2011 02:11 schreef declassering het volgende:
potentie en actualisering, dat er dus iets is wat er op wacht tot ontplooiing te komen, dat schijnt dus de grootste lariekoek te zijn. Voor jou persoonlijk schijnt dat te betekenen, dat je niet meer aan zelfverwezenlijking kunt gaan doen. Erich Fromm en zo, dat kan de schroothoop op.

Het is bijna alsof Aristoteles over DNA sprak .

Ja en wat is de nu van nature uit bepaalde plaats van de mens? Je zegt zelf de 'wat is' vraag kan niet. We spreken ALSOF de mens een natuurlijke plaats heeft en Blinzeln.

quote:

Op vrijdag 23 december 2011 17:41 schreef LunaAurea het volgende:
.....En in de taxonomie van de animalia staat de mens aan het einde.....

Is dat wel zo? De mens als soort is toch gewoon de huidige vorm van een evolutionaire lijn, tussen de andere huidige vormen, ieder met hun eigen evolutionaire lijn.

Het is een kwestie van uit welk perspectief je naar de diversiteit van het leven kijkt.
Vanuit het antropocentrische perspectief (Top-down met jezelf als uitgangspunt) Is het de mens en de andere dieren, of de zoogdieren en de andere dieren, of de dieren en het andere leven.
(Een zelfcentrische kijk waarbij het ik/eigen als bijzonder wordt onderscheiden, en de restgroep wordt gegeneraliseerd )

Vanuit een biologisch perspectief (een poging tot een objectieve kijk, of bottom-up vanuit een evolutionaire benadering) is die ene evolutionaire lijn niet bijzonderder dan al die andere die er ook zijn.
En er zijn altijd overeenkomsten (waardoor er gegroepeerd kan worden), en verschillen (specifieke kenmerken waarmee de ene groep/soort onderscheiden kan worden van een andere groep/soort).

De biologische werkelijkheid is denk ik nog wat ingewikkelder, want 1 organisme kan soms een hele biotoop zijn van vele organismen. De mens is niet alleen een mens maar heeft ook een microbioom. Je functionerende lijf is het resultaat van een symbiose van een heleboel verschillende levensvormen.

[ Bericht 0% gewijzigd door barthol op 24-12-2011 04:52:34 ]

Misschien het besef van sterfelijkheid? Dat wat zelfs de goden niet zien?
Mens betekent : scherpe geest.
Dat lijkt me voldoende.

Als ik aan het schijten ben en mijn schijt zie, word ik eraan herinnerd dat ik een beest ben.

Volgens mij is het grote verschil dat mensen in staat zijn tot zelfreflectie. Ze nemen niet alleen deel aan het systeem maar kunnen dat systeem ook van buitenaf analyseren.

quote:

Op zondag 25 december 2011 22:45 schreef Alfje het volgende:
Volgens mij is het grote verschil dat mensen in staat zijn tot zelfreflectie. Ze nemen niet alleen deel aan het systeem maar kunnen dat systeem ook van buitenaf analyseren.

Goed punt.

zijn er nog andere dingen waarmee we ons onderscheiden van dieren?

Je maakt het wel heel erg gemakkelijk....ik eet met mes en vork en jij?

quote:

Op zondag 25 december 2011 22:45 schreef Alfje het volgende:
Volgens mij is het grote verschil dat mensen in staat zijn tot zelfreflectie. Ze nemen niet alleen deel aan het systeem maar kunnen dat systeem ook van buitenaf analyseren.

Kunnen we wel zomaar de conclusie trekken dat dat uniek is voor de menselijke soort? Decoupled cognition, het vermogen om je te verplaatsen in situaties anders dan de huidige, is essentieel voor sociale intelligentie en zie je tenminste ook terug bij onze directe verwanten. De verschillen tussen mensen en andere primaten zijn waarschijnlijk veel minder dramatisch dan wij graag denken. En laten we wel wezen: genetisch zijn we weinig veranderd in de laatste paar duizend jaar. De gevolgen van culturele evolutie zijn dramatisch, maar de meeste basisvaardigheden die dat mogelijk hebben gemaakt zijn vrijwel net zoveel aanwezig bij de andere primaten.

Alle lichamelijke en geestelijke eigenschappen die mensen bezitten zijn terug te vinden in andere diersoorten.

Het enige wat ons bijzonder lijkt te maken is een speciale combinatie van mentale eigenschappen en de amplitude van die eigenschappen.

En ook dat alleen maar omdat wij een geest hebben ontwikkeld die het blijkbaar super belangrijk vind om zich superieur te stellen aan andere dieren.

Verder zijn wij dieren en staan wij net zo "bovenaan" de evolutionaire takken des levens als alle andere dieren die op dit moment leven.

Ik heb een dier nog nooit een dorp zien bouwen.

Slotje?

Ik heb een dier nog nooit zien internetten.

slotje?

quote:

Op dinsdag 27 december 2011 00:05 schreef Berjan1986 het volgende:
Ik heb een dier nog nooit zien internetten.

slotje?

quote:

Op dinsdag 27 december 2011 00:05 schreef Berjan1986 het volgende:
Ik heb een dier nog nooit een dorp zien bouwen.

Slotje?

Ik word zo moe van mensen die darwin ten koste van alles willen laten zegevieren. Hij dacht dat wij van de apen kwamen, maar wij hebben schijnbaar dezelfde voorouders. Wanneer mogen mensen weer eens zeggen dat de mens inderdaad hoger staan dan een dier? Misschien niet qua lichaam, maar wel in bewustzijn.

Een dier bouwt geen dorp, een dier bedrijft geen wetenschap. Een dier denkt niet na over waar hij of zij vandaan komt. Dit alleen al getuigt van een mens die verder staat dan een dier. En als het dier al ouder is dan de mens, dan wordt dit verschil alleen maar groter. Hoe komt het dat een mens zich vanaf den beginne al afvraagt waar men vandaan komt, maar een dier niet?
Men wil graag dat de mens een dier is en niet minder. Want dan hoeft men geen verantwoordelijkheid te nemen voor hun eigen leven. Want ja, onze hersenen bepalen immers alles wat wij doen. Een eigen vrije wil hebben wij niet. Wij zijn machines volgens veel nihilisten.

quote:

Op dinsdag 27 december 2011 00:14 schreef Berjan1986 het volgende:
Ik word zo moe van mensen die darwin ten koste van alles willen laten zegevieren.

Wat? Leg uit.

quote:

Hij dacht dat wij van de apen kwamen, maar wij hebben schijnbaar dezelfde voorouders.

"Maar"? Wij komen gewoon van apen en we zijn zelf apen. Taxonomisch gezien.

quote:

Wanneer mogen mensen weer eens zeggen dat de mens inderdaad hoger staan dan een dier? Misschien niet qua lichaam, maar wel in bewustzijn.

Je mag van alles zeggen. Niemand houd jou tegen. Jij hebt de vrijheid om van alles te vinden.

Probleem is echter dat "hoger" een subjectieve term is. Er zijn bijvoorbeeld mentale taken waar mensen meetbaar slechter mee scoren dan andere dieren. Waarom is onze combinatie eigenschappen zaligmakend maar die van andere dieren niet?

Doet me een beetje denken aan debatten over welk land beter is (op basis van allemaal arbitraire aspecten, per persoon verschillend). Volledig oninteressant wat mij betreft.

quote:

Een dier bouwt geen dorp,

Zie mijn post hierboven.

quote:

een dier bedrijft geen wetenschap.

Er zijn voldoende dieren te bedenken die echter wel een essentiële basis eigenschap voor de wetenschappelijke methode vertonen. En dat is nieuwsgierigheid. Alleen maar omdat wij het geformaliseerd hebben zijn wij ineens ... superieure dieren? Schattige drang naar superioriteit heb je.

quote:

Een dier denkt niet na over waar hij of zij vandaan komt.

Wellicht. Maar wellicht ook niet. Maar weer erg arbitrair. Wij kunnen geen beeld maken van infrarood straling met onze tong. Slangen zijn dus superieur?

quote:

Dit alleen al getuigt van een mens die verder staat dan een dier. En als het dier al ouder is dan de mens, dan wordt dit verschil alleen maar groter.

"verder". Weer zo'n waardeoordeel op basis van schijnbaar heel weinig behalve persoonlijke voorkeur.

Wat bedoel je met "ouder dan de mens"?

quote:

Hoe komt het dat een mens zich vanaf den beginne al afvraagt waar men vandaan komt, maar een dier niet?

Wederom die ongegronde aanname aangezien dit wellicht bij bepaalde primaten ook voorkomt.

quote:

Men wil graag dat de mens een dier is en niet minder.

Taxonomisch gezien zijn wij dieren. Het is een kwestie van definitie. En die kwestie is al een tijdje beslecht.

quote:

Want dan hoeft men geen verantwoordelijkheid te nemen voor hun eigen leven. Want ja, onze hersenen bepalen immers alles wat wij doen. Een eigen vrije wil hebben wij niet. Wij zijn machines volgens veel nihilisten.

Wat een onzinnig argument om te poneren. Er zijn voldoende mensen die onderschrijven dat wij een dier zijn die zich prima gedragen in onze samenleving. Die verantwoordelijkheid nemen en constructief bijdragen. Zelfs als je er puur wetenschappelijk naar kijkt ontkom je er niet aan tot de conclusie te komen dat wij mensen een sociale functie hebben overgeërfd van onze voorouders en dat die functie nuttig is en hoort bij de menselijke conditie.

Je gaat er te veel vanuit dat je vanuit rationaliteit richting de psychopathie geduwd wordt. Dit mag je onderbouwen met bewijzen.

quote:

Op dinsdag 27 december 2011 00:14 schreef Berjan1986 het volgende:
Wanneer mogen mensen weer eens zeggen dat de mens inderdaad hoger staan dan een dier?

Waarom wil je dat zo graag? En waarom zou hierbij het criterium intellect zwaarder moeten tellen dan andere criteria?

quote:

Op dinsdag 27 december 2011 00:14 schreef Berjan1986 het volgende:
Men wil graag dat de mens een dier is en niet minder. Want dan hoeft men geen verantwoordelijkheid te nemen voor hun eigen leven.

Het ontgaat me hoe het een volgt uit het ander.

quote:

Op dinsdag 27 december 2011 00:14 schreef Berjan1986 het volgende:
Want ja, onze hersenen bepalen immers alles wat wij doen. Een eigen vrije wil hebben wij niet. Wij zijn machines volgens veel nihilisten.

Ehr, en dieren zouden geen vrije wil hebben ofzo? Bovendien, als onze hersenen bepalen wat wij doen - op zich een redelijke hypothese - hoe zou dat strijdig zijn met het bestaan van vrije wil?