Japan, maar dan niet in Tokyo, deel III

Boon legashi

Of beter ボ-ン レガシ-. Nee, dat is geen vogelpoep op uw scherm (hoe origneel), het is Katakana, het schrift dat de Japanners gebruiken om enge buitenlandse woorden te maken.

Afgelopen weekend ben ik met mevrouw Lyrebird naar de film gegaan. Of dat verstandig was om te doen is een tweede; het stormde nogal vanwege een typhoon, en jullie hebben vast het filmpje van die weggewaaide auto op Okinawa gezien. Zo erg ging het bij ons gelukkig niet te keer, maar het waaide wel heel erg hard. Vlak bij de bioscoop staat een groot flatgebouw, en dat gebouw leek te fungeren als een groot zeil. We werden er gezandstraald, en de hogespanningsleidingen vlak voor het gebouw trilden zo hard, dat het net leek alsof er duizend mensen heel hard aan het fluiten waren. Dat konden we zelfs in de bioscoop nog horen.

Kaartje voor de film gekocht. We gaan regelmatig naar de film. Meestal de laatste voorstelling van de dag, want dan krijg je een klein beetje korting. Goed oppassen dat het er eentje is met Japanse ondertiteling, want anders is het zaakje nagesynchroniseerd en snap je er helemaal niets van. Pas ook op met films waarin Jacky Chan meespeelt. Die zijn namelijk in het Chinees, en dan heb je helemaal niets aan de Japanse ondertiteling. Uiteindelijk werd de film aangekondigd. Dat gaat als volgt: Okyaksama blahdieblahdieblah ボ-ン レガシ-. Ik had niks in de gaten, maar mevrouw Lyrebird riep dat we naar binnen mochten. Wat blijkt, de Japanners vertalen Amerikaanse titels in het Japans en gebruiken daarbij het katakana. Dat wordt daarna op een Japanse manier geinterpreteerd, zonder dat men terugdenkt aan de originele Engelse titel.

Zo kan het dus gebeuren dat een toch wel mooie filmtitel als the Bourne Legacy wordt verkracht tot boon legashi.

In onze bioscoop hebben we voordat de pre-views worden gespeeld heel wat reclame van plaatselijke middenstanders. Die ken ik onderhand uit m'n hoofd. Er is een bedrijf dat groente kweekt, en altijd op zoek lijkt te zijn naar werknemers. Hun motto is "Keepoooon... innovating". Dan is er nog een ander bedrijf, met een heel oninteressante commercial. Het motto van dat bedrijf is "No ploblem". De plaatselijke bank heeft een reclame waarin een van hun baliemedewerksters zo onnatuurlijk vriendelijk lacht, dat je het idee krijgt dat ze 's avonds een heel moe gezicht moet hebben. Ondanks dat ik ze tientallen keren gezien heb, blijft deze plaatselijke folklore wel geinig. Minder geinig is de anti-piracy reclame. Een heel irritant deuntje en een hele foute actrice (dit is toch geen acteren meer?) blijven nog dagenlang in mijn hoofd rondklotsen. Meestal sluit ik ogen en oren zodra die reclame voorbij komt.


Qua films was deze zomer niet veel soeps, met de overgewaardeerde Spider- en Batman films. Aardig hoor, maar niet meer dan dat. Laatst in de VS Lawless gezien, en ondanks dat mevrouw Lyrebird bijna onder haar stoel kroop van schrik, viel die reuze mee; hetzelfde kan gezegd worden van boon legashi (die heel wat minder eng was). We hebben ons goed vermaakt.

[ Bericht 1% gewijzigd door Lyrebird op 02-10-2012 08:59:50 ]

Is dat een filmpje met van die icoontjes die je er op wijzen dat je telefoon uit moet staan, dat je de andere bezoekers niet mag schoppen (of hun stoelen), dat je niet moet praten, etc.? En daar wordt dan acapella over gezongen? En het eindigt met een irritante zoemer?

quote:

Op woensdag 3 oktober 2012 05:29 schreef Kill_em_all het volgende:

[..]

Je realiseert je dat dit puur word gedaan omdat ze anders geen flauw idee hebben hoe ze het moeten uitspreken?

Nou is Japans redelijk makkelijk uit te spreken voor buitenlanders maar probeer bv eens een Koreaanse film titel uit te spreken die direct van het koreaans in het alfabet is geschreven.

Het is ook logisch, maar het zorgt wel voor spraakverwarring. Als de Engelse lessen op school wat beter waren, dan kon de titel van de film in de bioscoop gewoon "the Bourne Legacy" zijn, in letters, en wist iedere Japanner waar het over ging. Doordat ze krampachtig vasthouden aan het Katakana blijft de vertaling gehandicapt.

We hebben onze studenten nu zo ver gekregen (dat heeft me bijna drie jaar gekost) om een keer per jaar een presentatie in het Engels te geven. Vaak worden Engelse woorden door de studenten vanuit het Katakana direct in Engels omgezet, waardoor hun presentaties volstaan met Engrish. Begrijpelijk en best geinig, maar dat moet toch beter kunnen?

Ik hoorde vanmiddag bij de lunch dat de anti-piracy laws in Japan zijn aangescherpt. Tot nu toe werd er gedoogd en niet ingegrepen. Dat wordt nu anders. De Piratebay bijvoorbeeld wordt vanaf 1 oktober niet meer doorgegeven.

Ergens kan ik het wel begrijpen. Als wij naar de bioscoop gaan (let wel, de laatste film van de dag), dan zitten we meestal met 4 of 5 Japanners in zo'n bioscoopzaal. En blijkbaar zijn de verkopen van de Japanse muziek helemaal ingestort. Voor ieder liedje dat verkocht wordt, zijn er tien illegale versies in gebruik.

Het gerucht gaat dat het wel mee zal vallen met de straffen, zo lang je je met buitenlands materiaal bezig houdt.

Jonge Duitsers spreken perfect Engels. Jonge Japanners niet. Denk ook dat de Duitsland een ongrijpbaar economisch fenomeen is. Zij zijn als een van de weinige landen in de wereld in staat om meer te produceren in eigen land. Daar waar zo'n beetje ieder ander land de productie naar lage lonen landen verplaatst, produceert Duitsland juist steeds meer.

[ Bericht 48% gewijzigd door Lyrebird op 03-10-2012 10:14:46 ]

Je merkt dat Japan eeuwen lang een enorm geisoleerde samenleving is geweest. En als ze de kans zouden krijgen om in dat isolement terug te zakken, dan zou 90% van de bevolking dat nog doen ook.

Weet je wat het is, Japanners zijn enorm vriendelijke mensen. Maar die vriendelijkheid zet ons nuchtere Nederlanders wel op het verkeerde been: je denkt dat vriendelijke mensen wel vriendelijk moeten zijn. Het is lastig om te doorgronden dat er redenen zijn waarom men zo vriendelijk lijkt. Door de jaren heen ben ik die vriendelijkheid gaan wantrouwen, omdat dit niets anders is dan een vermoeiende facade. Een facade om zo lang mogelijk door te kunnen gaan met waar men al jaren mee bezig is, zonder veranderingen door te hoeven voeren.

De buitenlander stelt een vraag. Wat wil hij van ons? Kunnen we hier op een gemakkelijke manier vanaf komen? De gemakkelijkste manier is om ja te zeggen, en dan niets te doen. En als daar op gewezen wordt, aangeven dat je het verkeerd begrepen hebt. Ondertussen vriendelijk lachend. Totale kolder - ze lopen je gewoon aan het lijntje te houden. Keiharde discussies waar de vonken vanaf slaan, bestaan niet in Japan. Wat de baas zegt is wet, en wat de buitenlander van je wil, het zal ze worst wezen.

Ik werk met een Japans bedrijf samen dat het al een tijdje moeilijk heeft. Op deze site heb ik wel eens wat over de cultuur binnen het bedrijf geschreven. Het afgelopen jaar is daar iets ongelofelijks gebeurd: de nieuwe CEO heeft bevolen dat alle gesprekken op bestuursniveau (tussen board members) niet in het Japans, maar Engels moeten. Dit betekent dat alle oude managers waar ik mee samenwerkten meteen op Engelse cursus zijn gestuurd. Die mannen spraken geen woord Engels, en iedere keer als ze me een e-mail stuurden, moest ik die door Google translate halen (dat doe ik met liefde hoor, ik ben me er van bewust dat ik als buitenlander gewoon Japans zou moeten spreken en lezen). We zijn nu een half jaar verder, en ik krijg e-mails in het Engels van ze! Die CEO heeft door dat de kennis waarom dit bedrijf zit te springen, in het buitenland te vinden is. Maar als managers in Japan blijven zoeken naar die kennis, dan zal er niets veranderen. En dan is het bedrijf binnen nu en twee jaar zo dood als een pier.

Kennis van de Engelse taal is van levensbelang voor het land. Met boon legashi zullen ze niet ver komen.

quote:

Op woensdag 3 oktober 2012 12:00 schreef Kill_em_all het volgende:
Dus na 6 maanden kunnen hun al in het engels naar je mailen maar na jaren in Japan kan jij nog steeds geen fatsoenlijk word japans spreken? Als dat zo is heb je wat mij betreft absoluut geen recht om wat van het gebrekkige engels van japanners te zeggen.

Zit wat in, maar het is een constatering die iedereen kan doen die wel eens zaken heeft gedaan met de Japanners. Je hoeft geen Japans te kunnen spreken, om te begrijpen dat het hier een aflopende zaak is, als ze zich niet heel snel het Engels meester maken.

quote:

Ik begrijp de situatie die jij beschrijft, maar is het niet een beetje hetzelfde als zeggen dat heel nederland maar japans moet leren voor die paar enkele japanner die in nederland komt werken?

Nee, er is wel degelijk een verschil. Omdat Japanners geen Engels spreken, zijn ze enorm gehandicapt in deze globaliserende wereld. De Koreanen en de Chinezen concurreren de Japanners uit de markt, omdat zij wel investeren in hun talen, en daarmee a) talent binnen halen en b) kennis binnenhalen.

Hade en Jimi

De titel doet misschien vermoeden dat het hier om twee vrienden of twee broertjes gaat, maar dat is niet zo. Het gaat om het schrijven van een goed Japans onderzoeksvoorstel.

Vorig jaar rond deze tijd had ik een week lang keihard gewerkt aan een onderzoeksvoorstel. In vergelijking met de VS is het gemakkelijker om een onderzoeksvoorstel gehonoreerd te krijgen, omdat de Japanse overheid harder investeert in R&D dan de Amerikaanse. Zo is de kans dat je je onderzoeksgeld krijgt toegewezen voor jonge onderzoekers (en dat ben ik nog net) meer dan 50%, terwijl het in de VS voor jonge onderzoekers net boven de 20% ligt.

Het idee dat ik had voor het onderzoeksvoorstel was gewoon goed, vorig jaar. Waarom weet ik dat? Op onze grootste conferentie die in Feb/2013 gepland staat, zullen maar liefst 6 verschillende sprekers over iets soortgelijks gaan spreken, wat aangeeft dat het een belangrijk probleem is, en wij hebben verreweg de goedkoopste (en daarom beste) oplossing. Vind ik dan. Een soortgelijk voorstel als dat ik in Japan had geschreven, heb ik met Nederlandse collega's in Nederland ingediend, en die scoorde erg goed.

De score in Japan was bedroevend laag. Ten minste, dat begreep ik uit de vertaling, want de review was volledig in het Japans. Het geld werd niet toegewezen.

Op zo'n moment ga ik wel aan mezelf twijfelen (dat doe ik anders nooit ). Was het wel zo verstandig om een PhD te doen, 4 jaar lang in een postdoc te buffelen en daarna naar een land te gaan met een volledig andere cultuur, om daar onderzoek te doen?

Zoals wel vaker doen de details je de das om. Een ervaring rijker geworden door de afwijzing afgelopen jaar, besloot ik om het dit jaar beter aan te pakken. Een nieuw idee, en vroeg begonnen met het schrijven, om daarna het onderzoeksvoorstel voor te leggen aan een oudere professor die op onze universiteit van z'n pensioen aan het genieten is. Zijn antwoord: jimi (地味), te weinig hade (派手). Betrouwbaar en degelijk voorstel, maar niet echt flashy. Japanse onderzoeksvoorstellen van jonge onderzoekers staan vaak vol met kleurrijke diagrammen en als je Japans kunt lezen, dan begrijp je dat het vaak om hele "blue sky ideeen" gaat. Veel beloven, maar of het echt zal werken... In Japan maakt dat namelijk weinig uit: of je ook daadwerkelijk gaat doen wat je beloofd hebt, wordt niet gecontroleerd. Het gevolg daarvan is dat jonge Japanse onderzoekers wilde/flashy ideeen voorstellen. Een voorstel van een nuchtere Nederlander, die 100% van plan is om ook daadwerkelijk het idee in het voorstel te realiseren, raakt dan ondergesneeuwd. Vooral ook als het voorstel niet genoeg kleurrijke plaatjes heeft. Nu kwam de lage score van vorig jaar ook in een heel ander perspectief te staan.

Conclusie: ondanks dat het moeilijk is in Japan, blijft communicatie de sleutel tot succes. Probeer een oudere professor te vinden die je onder je hoede kan nemen, en die de tijd kan nemen om je de kneepjes van het vak bij te brengen. A bit less jimi, more hade!

[ Bericht 0% gewijzigd door Lyrebird op 05-10-2012 08:00:57 ]

quote:

Op dinsdag 9 oktober 2012 16:14 schreef StraatSoldaat het volgende:
Val je nou erg op als je 1,90 en best breed bent of negeren mensen je gewoon?

Moet in januari voor een jaar na japan voor stage en universiteit en heb van een oudere jaars gehoord die iets nog langer dan mij was constant werd gevraagd op de foto te gaan met mensen en hij een soort attractie was, daar heb ik dus geen zin in

Vorige jaar hadden we een Fin en een Pool op bezoek, die allebei meer dan 1,90 m lang waren. Als we dan door het winkelcentrum liepen, dan zag je de mensen wel kijken. Foto's? Dat niet.

Niet dat het nooit gebeurt. Als je er goed uitziet (en Japanners vinden dat al snel) dan kan het gebeuren dat vrouwen (maar ook mannen) met je op de foto willen. Vooral als er alcohol in het spel is.