Japan, maar dan niet in Tokyo, deel III

Goed om te weten als mijn carriere als onderzoeker op een dood spoor komt te zitten. Wat binnenkort best wel eens zou kunnen gebeuren. Morgen weet ik meer.

Dood spoor?

... en toen begon de financiele situatie van mijn lab nijpend te worden.

Dit jaar had een oogstjaar moeten worden. Niet alleen hebben we dit jaar meer patenten dan ooit toegewezen gekregen, we hebben eindelijk twee artikelen in review en het allerbelangrijkst: _meer meer meer onderzoeksgeld! In de afgelopen jaren heb ik goede contacten met het Japanse bedrijfsleven gelegd. Die bedrijven hadden gedurende het eerste jaar een beetje de kat uit de boom gekeken, maar toen bleek dat wij hele goede apparatuur kunnen ontwikkelen, raakten de Japanse bedrijven steeds meer geinteresseerd in een samenwerking.

Dit jaar had ik daarom maar liefst vier onderzoeksvoorstellen geschreven, maar er is nog geen Japanse Yen binnengekomen. De afgelopen maanden lukte het maar niet om een antwoord uit de bedrijven te krijgen. "We zijn je voorstel intern aan het dicussieren, we hopen dat je geduld hebt." De afgelopen paar weken zijn er knopen doorgehakt: er is simpelweg geen geld.

Het pijnpunt ligt in Europa, waar klaarblijkelijk vanwege de dure Yen en het gebrek aan Euro's geen Japanse waar meer verkocht wordt. Geen inkomsten voor Japanse producenten betekent lagere winsten en dat betekent geen geld voor R&D bij Lyrebird Inc.

Allemaal heel vervelend natuurlijk, maar de manier waarop het slechte nieuws gebracht wordt, verzacht de pijn.

In mijn tijd bij Philips maakten we het ook wel eens mee dat een klant geen geld meer had voor onderzoek bij onze club, en dan kregen we te horen dat er geen geld meer was. Einde verhaal. Uithuilen en opnieuw beginnen. Maar in Japan leeft de opdrachtgever enorm met je mee, en dat betekent dus niet dat je een e-mail krijgt met "dit jaar hebben we geen geld, volgend jaar misschien beter". Nee, slecht nieuws wordt persoonlijk gegeven. Dus komt er een zenuwachtige manager op bezoek (met kado!), die heel snel uitlegt dat het financieel helemaal niet snor zit, dat ze er alles aan zullen doen om nog wat Yennen bij elkaar te schrapen, maar dat er waarschijnlijk dit jaar niet veel geld voor R&D beschikbaar zal zijn. So sorry.

Op dat moment krijg ik het benauwde gevoel dat mijn gesprekspartner wel eens van een dak af zou kunnen gaan springen, of met messen te dicht op het lichaam zou kunnen spelen, zo bedrukt is de stemming, maar het gaat maar om geld.

Op dat moment blijkt de baas van ons instituut nog wel een potje met onderzoeksgeld te hebben om ons door dit jaar te slepen. Zoals ik al op 1 juli meldde, kent Japan veel geheimen, en als het om geld gaat dan lijkt alles wel geheim te zijn. Tegenslag? We trekken gewoon een pot met geld open.

Passief ken ik de Kanji voor auto, voor stop, voor bos, voor berg en voor rivier. En dat is het wel.

Misschien moet ik me na drie jaar toch maar eens wat dieper in de taal verdiepen.

Niet dat zoiets vanzelfsprekend zou zijn. Een van de promovendi in ons lab heeft een cursus Japans van een half jaar gevolgd op onze universiteit. Maar omdat ze eigenlijk nooit met Japanners spreekt (wij spreken Engels in het lab), oefent ze nooit, waardoor het helemaal wegvalt.

Gisteren hadden we een feestje met de faculteit. Daar was ook een "visiting professor" uit de VS bij uitgenodigd. Die man heeft in zijn vrije tijd Japans gestudeerd, en die ging zich netjes voor de groep in het Japans voorstellen. Op dat moment had Iedereen al behoorlijk wat op, en dat vonden ze natuurlijk prachtig, zo'n lange Amerikaan die met een vet Amerikaans accent Japans spreekt. Yooroshkionie onaigaishimaas. Dus werd gevraagd of Lyrebird zich ook even voor wilde stellen (het is bij ons net een duiventil - bij ieder feestje zijn er weer een stuk of vijf professoren die ik nog nooit eerder heb gezien). Daar stond ik dan. Take it like a man - sorry allemaal, maar zelfs na drie jaar spreek ik niet genoeg Japans om mezelf voor te stellen.

Hoe bevalt het weer?

Muziek

Misschien is dit alleen typisch voor de kleinere steden in Japan, maar het winkelcentrum bij ons in de buurt heeft een belangrijke sociale functie. We gaan er heen om boodschappen te doen, om te eten, en om naar de film te gaan. Daarnaast organiseert het winkelcentrum allerhande activiteiten voor hun klanten. In het weekend staan er ballonnenclowns die kinderen blij maken met een hart of zwaard gemaakt van ballonnen. Of er wordt iets anders georganiseerd voor de kinderen, zodat ze bijvoorbeeld een bloemstukje kunnen maken. Het meest populair zijn de muziekuitvoeringen. Daarbij treedt dan iemand of een groep op, in het midden van het winkelcentrum. Het is dan meestal poepdruk, dus staan er beveiligers om er voor te zorgen dat de doorstroom op gang blijft. Die nemen hun werk erg serieus, dus waag het niet om in het pad te blijven staan. Ze blijven vriendelijk hoor, dat wel, het blijft Japan, maar ze zijn onvermurwbaar. Diezelfde beveiligers zie je gedurende de rest van de week in hun Melkertbaan (gjuunju-ert-shigoto?) het verkeer bij het winkelcentrum regelen. Totaal overbodig, maar ze zeggen altijd heel vriendelijk irrasheimassei!

De muziek zelf is vaak een beetje kneuterig. Vind ik dan, maar ik ben opgegroeid met de wat hardere muziek. De Japanners in ons deel van het stadje vinden het prachtig. Heel aandachtig luistert men naar de uitvoering, vaak met de hele familie, opa's en oma's tot kleinkinderen. Meeklappen, dat kunnen ze hier ook.

Gedurende de rest van de week zijn er een paar deuntjes die over de intercom van het winkelcentrum gespeeld worden. Help! van de Beatles, maar dan instrumentaal op een heel fout orgeltje, wordt het meest frequent gedraaid, gevolgd door een theme song van het winkelcentrum zelf, wat na drie jaar aan zijn derde uitvoering toe is. Ieder jaar net iets anders, dit jaar met een wat pakkender ritme en meer drums. Voor de muziek hoef je niet in ons winkelcentrum te zijn.

Veel winkels en ketens hebben ook nog hun eigen jingle. Daar word ik stapelgek van als ik meer dan 5 minuten in zo'n winkel ben. De Kojima keten heeft de meest irritante jingle, heel kort en eindigend op - u raadt het al - Koooo... jima! De Mr. Donut keten heeft een jingle van zo'n twintig seconden, die iedere twintig seconden herhaald wordt. Als ik bij Mr. Donut zou werken, dan zou ik na veertig seconden mijn baan opzeggen.

Van het weekend gaan we ook wel eens fietsen, en dat doen we het liefst over de dijk van een rivier die dicht bij ons huis ligt. Schitterend landschap, niet al te druk en er zijn mooie plaatsen langs het pad om te stoppen. Daar komen we vaak mensen tegen die aan het oefenen zijn op een muziekinstrument. Je wilt immers je buren niet tot last zijn in Japan. We hebben verschillende instrumenten gezien, waaronder een saxofoon, een banjo en trommels. Uit verlegenheid stoppen sommige Japanse musici zodra we in de buurt komen, maar anderen gaan vrolijk door en beginnen er ook bij te zingen. Dat vind ik dan wel mooi, ergens heel on-Japans.

Of toch niet? Japanners krijgen muziekmaken vroeg aangeleerd. Als ik op woensdag ochtend op weg naar het werk langs een basisschool fiets, dan zijn de kinderen daar muziek aan het maken. Het ontbreekt ze vaak aan een gevoel voor ritme, en het is niet altijd even zuiver, maar ze staan wel met z'n allen op het plein, vaak niet meer dan drie turven hoog, met een muziekinstrument in hun hand. Veel trommels en fluiten. En alhoewel het niet allemaal even zuiver is, wordt er wel druk geoefend. Toch weer iets dat je de rest van je leven meeneemt. Van onze studenten hoor ik dat zij op de lagere school hebben geleerd om muziek te lezen. Het is me een compleet raadsel waarom we geen goed muziekonderwijs op onze lagere en middelbare scholen hebben.

Zelf spelen we ook, maar dan thuis. Ik electrische gitaar zonder versterking (de versterker staat nog in de VS). Mijn echtgenote heeft laatst een viool gekocht. Prachtig instrument, waar je zonder al te veel inspanning een enorme bak fijnbesnaarde herrie uit kunt trekken. Jammer genoeg zitten de snaren precies andersom, vergeleken met een gitaar, anders had ik er al lang iets van Rage Against the Machine op gespeeld.

Als je aan muziek en Japan denkt, dan denk je misschien aan Karaoke. Voor buitenlanders is Karaoke een bron van zelfspot en leedvermaak. Je doet zoiets een of twee keer in je leven, en dan blijft het bij vals zingen, maar als je vaker oefent, dan kan het echt beter worden. Zo heb ik ontdekt dat wij studenten hebben, die best goed kunnen zingen. De afgelopen maanden zijn we wat vaker gaan Karaoke-n. We hebben een tent gevonden waarbij je twee uur voor nog geen 1000 JPY kunt zingen. Liedjes van Elvis, Frank Sinatra en Eric Clapton gaan me steeds beter af. Denk ik dan. De laatste keer hadden we een buurman die twee uur lang hetzelfde bizarre Japanse liedje geoefend heeft, dus je kan met mensen opgesloten zitten in zo'n karoakehokje, die nog vervelender zijn.

[ Bericht 1% gewijzigd door Lyrebird op 18-07-2012 05:22:44 ]

Gisteren was er een Japanner bij het Judo die het opnam tegen een Koreaan. De Koreaan werd tot winnaar uitgeroepen, tot groot ongenoegen van het publiek, waarna de jury alsnog besloot om de overwinning aan de Japanner toe te kennen. Mijn Koreaanse echtgenote was er niet blij mee.

Cross-post, voor een vergelijking tussen Japan en Zuid-Korea:

Zuid Korea

quote:

Op donderdag 9 augustus 2012 16:00 schreef captaintokyo het volgende:
Leuk stuk weer Ik ben in Seoul en Busan geweest en vond Seoul veel leuker. Ben je daar al een keer geweest?

Twee keer in Seoul geweest. Daar werd ik helemaal knettergek van alle mensen. Wat een chaos!

quote:

Op woensdag 15 augustus 2012 16:03 schreef Tito_Makani het volgende:
Ga over een jaar naar japan voor een jaar.

Zijn sportscholen daar duur? En hoeveel duurder zijn voedingsmiddelen zoals vlees(voornamelijk kip)eieren en melk? Hebben ze zoiets als Brinta daar of heb je webshops/winkels die nederlandse producten leveren vanuit Japan zelf?

Voor de sportschool bij ons in de buurt betaalden we zo'n 6000 yen per maand. Daarmee hadden we overdag onbeperkte toegang (zondag en donderdag gesloten). Een lidmaatschap om ook 's avonds te kunnen sporten kostte zo'n 9000 yen per maand (pp).

Als je in Japan leeft, dan kun je het beste als de Japanners eten. Op een Nederlandse manier eten is peperduur. Voor vier boterhammen ben je al snel 200 yen kwijt. Een blokje kaas kost iets van 400 yen. Voedsel is duur, vooral verse groenten en fruit. Vis is goedkoop. Rijst ook. Zeewier ook. Daarom eten Japanners veel vis, rijst en zeewier.

Ik heb nog geen dropje geimporteerd, maar neem wel altijd een flink stuk komijnenkaas mee als ik terugkom uit Nederland.

Zaken doen in Japan?

Het kan goed zijn dat er hier FOKkers meelezen die een eigen zaak hebben, en die ideeen krijgen om een handeltje of zaak in Japan op te zetten. Je weet het niet. Of beter, ik weet het wel, want ik heb in het verleden wel eens een PMmetje over gehad. Maar is dat wel zo'n goed idee?

We hadden laatst een Amerikaanse professor op bezoek, die een goede band met de baas van ons instituut heeft. Die man heeft een enorme staat van dienst, en het is eigenlijk best wel apart dat hij bij ons op bezoek komt. Hij had voorgesteld om een praktische cursus op te zetten, waarbij de studenten sterk gemotiveerd werden om ook de theorie grondig te begrijpen. Een heel goed idee: het praktische deel van de cursus zou heel goed bij de Japanse studenten passen. Theoretisch zit het wel snor bij die jongens, maar praktisch gezien is het vaak een drama, en deze cursus zou dus zeker een verschil kunnen maken.

Ik hoor u vragen, maar hoe zit het nou met het opzetten van een zaak in Japan?

De manier waarop deze gerenomeerde professor aan het lijntje werd gehouden, is illustratief voor de manier waarop Japanners met buitenlanders omgaan. Ik had mezelf ook als voorbeeld kunnen nemen, maar in dit geval was ik de observerende buitenstaander, en dan krijg je er een betere kijk op.

Je hebt dus een professor die aan MIT gestudeerd heeft, die in een Japans shitty achteraf universiteitje een cursus komt opzetten, en echt heel goed werk aflevert. Maar als hij volgend jaar niet terug komt, wat gebeurt er dan met die cursus? Denk er maar eens over na. Iemand zal die cursus moeten geven, maar wie gaat dat doen? Nu is zoiets op iedere andere universiteit waarschijnlijk ook een probleem, maar dan neemt het boerenverstand over: we hebben de beschikking over een topcursus - Kees of Henk gaat die cursus volgend jaar geven. Einde verhaal.

Hoe anders gaat zoiets in Japan. Op de laatste dag van zijn bezoek hadden we een leuke party waarbij iedereen enorm enthousiast was. De cursus was geslaagd! Hij vertelde hoe hij die cursus had opgezet, en dat hij verwachtte dat de Japanners de cursus over zouden nemen. Dan zie je dus iedereen driftig ja knikken, de baas van het instituut zegt dat ze er over na gaan denken hoe ze het op gaan lossen.

En dan gebeurt er dus helemaal niets.



Ze zeggen ja, gaan de discussie niet aan maar doen daarna gewoon waar ze zelf zin in hebben.

Het achterliggende probleem in dit geval is dat er een buitenlandse professor "wel even komt vertellen hoe het moet". Als er iets is waar Japanners een hekel aan hebben, dan is het aan buitenlanders die het wel beter weten. Let wel, zo zit het natuurlijk helemaal niet in elkaar: de goede man is hier alleen maar naar toegekomen om te helpen, maar helaas voor hem zien de Japanners dat heel anders.

Terugkijkend heb ik indertijd ook wel eens zo'n blunder gemaakt. Een collega van me doet heel goed werk, publiceert meer en beter werk dan ik. Maar op conferenties komt het er niet uit, omdat hij en z'n groep niet kunnen presenteren. Ik heb op een nuchtere Hollandse manier uitgelegd dat het ook op een andere manier kan, die veel effectiever is. Dat vonden ze helemaal niet zo leuk om te horen.

Kortom, als je zaken met de Japanners wil doen, houd er dan rekening mee dat ze er een meester in zijn om vooral niet te doen wat jij wil. Ik heb op dit moment drie Japanse studenten en drie studenten uit andere landen; met de "buitenlanders" is het geen enkel probleem om iets gedaan te krijgen. De Japanse studenten zijn helaas super lui. Precies dezelfde tactiek: de discussie niet aangaan, ja en amen roepen, maar uiteindelijk gewoon doen waar ze zelf zin in hebben.

Houd er ook rekening mee dat Japanners heel goed weten hoe ze iets aan willen pakken, en helemaal niet op jouw goed bedoelde advies zitten te wachten. Japan is eeuwenlang afgesloten geweest van de rest van de wereld. De drang om daar naar terug te gaan zit nog in de Japanse samenleving.

U bent gewaarschuwd!

[ Bericht 0% gewijzigd door Lyrebird op 18-08-2012 14:19:05 ]

quote:

Op maandag 20 augustus 2012 06:39 schreef Kill_em_all het volgende:
Ah ja... Japanners, flexibiliteit, aanpassend vermogen... ze hebben het totaal niet. Ook net klaar met het afronden van een project maar ook constant problemen omdat de Japanners geen vertrouwen hadden in het ontwerp. Waarom? Omdat Japanners het anders doen (wij kennen het niet, dus het moet wel fout zijn).

Japanners zijn moeilijk te overtuigen.

Europeanen blijven oeverloos ouwehoeren over een concept zo dat ze geen beslissing hoeven te nemen. Amerikanen zien veel sneller geld in een concept en zijn bereid risico's te nemen. Japanners hebben een bloedhekel aan risico. Die gaan pas investeren als ze er zeker van zijn dat er ook daadwerkelijk geld mee te verdienen valt. Dan wordt er een knoop doorgehakt, en binnen de kortste keren (echt ongelofelijk hoe snel) is het concept gecommercialiseerd.

Maar voordat die knoop wordt doorgehakt kun je in Japan jaren verder zijn.

In de jaren 70 en 80 was dat een manier van werken die paste bij de markt, maar nu kan het eigenlijk niet meer.

Zonder dat je alle belangrijke informatie hebt, moet je nu veel eerder dan toen knopen gaan doorhakken. Als jij het niet, doet de concurrentie het wel.

quote:

Op maandag 20 augustus 2012 13:41 schreef StraatSoldaat het volgende:
Merk je trouwens nog wat van die Amerikaanse militairen?

In Guam ben ik na de aardbeving/Fukushima veel Amerikaanse soldaten tegengekomen, die in Japan gelegerd waren, maar die net als wij uit voorzorg vertrokken waren.

In ons slaperige stadje zie je geen Amerikaanse militairen, maar in Tokyo kom je ze wel tegen.