Reconstructie: hoe de CDA-fractie compleet faalde
De affaire-Mauro legt een open zenuw bloot van het CDA: dit is de prijs die moet worden betaald voor de samenwerking met de PVV. Vandaag komt het CDA in Utrecht voor congres bijeen: de spanning loopt op.
Hoe een Angolese jongen de open zenuw van het CDA blootlegt - dat is het verhaal van Mauro Manuel geworden. Mauro (18) verbeeldt het 'onmenselijke' vreemdelingenbeleid waarvoor eenderde van de CDA-leden vreesde, nu de partij in zee is gegaan met de PVV.
Dat ongemak tergt het CDA . Toch lieten de CDA-politici in Den Haag zich volkomen verrassen door de affaire rond de pleegjongen, van wie deze week duidelijk werd dat hij gedwongen wordt uitgezet naar Angola. Het resulteerde donderdag in uren van chaos, permanent crisisoverleg en christen-democratische Kamerleden die dreigden te muiten.
Kabinetsformatie
Het deed denken aan de taferelen van de kabinetsformatie, ruim een jaar geleden. Andere fracties verbaasden zich erover dat het CDA het hoofd niet koel hield, het overzicht verloor en niet professioneel handelde. Het CDA was overwegend met zichzelf bezig en had geen oog meer voor de omgeving.
De CDA-fractie probeerde donderdag aan de vooravond van het congres de onvrede in de partij te sussen met een voorstel om Mauro met een studievisum in Nederland te laten blijven. Na middernacht bleek geen enkele partij dat plan te steunen. De oppositie liet pijnlijk zien dat het CDA niet meer de machtigste partij is. En dat zeker niet de PVV, maar ook niet meer de VVD te hulp schiet.
Zo is Mauro ook het verhaal van de inschattingsfouten bij een partij. Dat begon in juni toen het CDA-Kamerlid Raymond Knops in een actie op Het Plein voetbalde met oppositieleden en Mauro. Knops zou Mauro steunen en tekende een brief waarin CDA-minister Gerd Leers voor Immigratie en Asiel werd gevraagd zijn discretionaire bevoegdheid te gebruiken. Die maakt het mogelijk een uitzondering op de regels te maken.
Schijnendheid
Knops dacht dat er werd voldaan aan het criterium van schrijnendheid, waardoor de jongen zou mogen blijven. Hij woont inmiddels ruim negen jaar bij zijn pleegouders in het Limburgse Oostrum. Leers beloofde naar de zaak te kijken, wekte hoop maar besloot drie maanden later dat de jongen toch weg moest. Een besloten overleg volgde, de minister zei nog eens goed naar de zaak te kijken en zou voor 15 oktober met een definitief oordeel komen.
Dat werd echter wéér uitgesteld tot afgelopen woensdag. Een ongelukkige timing met oog op het CDA-congres van vandaag. 'Onzin', zei Leers vrijdag na de ministerraad op de vraag hoe hij het klaarspeelde zijn besluit in het gezicht van het CDA-congres te laten ontploffen. 'Want dit is een zorgvuldig proces.'
Maar wel een ongelukkig proces. Toen Leers afgelopen woensdag zijn besluit - Mauro moet weg - wereldkundig maakte, riep de voltallige oppositie de CDA-leden op 'het hart te laten spreken' op het congres. De veenbrand smeulde, de camera's stonden gericht op 'dissidenten' Ad Koppejan en Kathleen Ferrier.
Muizengaatje
Het CDA bedacht na een extra fractieberaad donderdagmiddag een muizengaatje: Mauro zou via een studievisum in Nederland kunnen verblijven. Dat voorstel was 's ochtends al uitgelekt. Ferrier en Koppejan gingen ermee de boer op bij de oppositie en dachten dat het idee steun zou krijgen. Maar tijdens het Kamerdebat ontmaskerde de oppositie ragfijn bij minister Leers dat zo'n visum staand beleid is: iedereen kan een studievisum aanvragen. Mauro zou toch eerst naar Angola moeten om daar weer een visum met een wachttijd van negen maanden aan te vragen, en dan nog is het onzeker of hij dat ook krijgt.
'Het is een geweldige onderschatting van het parlement om te denken dat wij zo'n stomme motie zouden slikken', zegt Gerard Schouw van D66. Maar het was wel een voorstel waarmee de fractie vandaag op het congres dacht weg te komen.
Hete aardappel
Die bijeenkomst was toch al een hete aardappel. Niet voor niets probeerde Mirjam Sterk er alles aan te doen om vóór het congres te stemmen over Mauro. Vlak voordat donderdag werd gedebatteerd over de jongen, deed ze dat verzoek. De oppositie rook bloed: Sterk dacht goede sier te kunnen maken met deze motie. De oppositie kwam in het verweer. Het leverde de unieke situatie op dat er hoofdelijk werd gestemd over de vraag of er donderdagavond vóór het congres of de dinsdag erna moest worden gestemd.
De oppositie verloor die stemming. In de uren die volgden legde Leers nog eens aan de Kamer uit dat Mauro moest vertrekken. Die uitleg zinde Koppejan en Ferrier niet, ze gingen voor het oog van de camera's 'in geheim beraad' en meldden dat ze tegen de uitzetting van Mauro waren. En toen kwam er weer een extra fractievergadering om 'de dissidenten' binnenboord te houden. De hele CDA-top kwam eraan te pas: partijvoorzitter Ruth Peetoom, senaatsfractievoorzitter Elco Brinkman en vicepremier Maxime Verhagen. Het was chaos, aldus een CDA'er.
Wisselgeld
Het CDA was zo op zichzelf gefocust, dat het er voor het gemak van uitging dat de andere partijen hun voorstel voor het studievisum wilden steunen. Na het fractieberaad probeerde Sterk nog te onderhandelen met de oppositiepartijen. Als zij de CDA-motie zouden steunen en hun eigen moties flink afzwakten, zou het CDA eventueel voor sommige oppositionele moties stemmen. Omdat het CDA eiste en geen wisselgeld gaf, verroerde de oppositie zich niet. Bij de nachtelijke stemming keek het CDA op zijn neus. Het had een stemming over de eigen motie afgedwongen, maar die motie werd kansloos verworpen. Ook de VVD en de PVV stemden tegen. 'Dat was een complete verrassing', zegt een betrokkene. De fractie staat vandaag met lege handen tegenover een kritisch gestemd congres.
http://www.volkskrant.nl/(...)ompleet-faalde.dhtml