20% Nederlanders kent datum EU-verkiezingen

quote:

Eurosceptici rukken verder op
Van onze verslaggever Bart Dirks
gepubliceerd op 10 april 2009 20:02, bijgewerkt op 11 april 2009 10:23

DEN HAAG - De verkiezingen voor het Europarlement, op 4 juni, draaien uit op een tweede referendum over Europa. Alleen D66 waagt zich onvoorwaardelijk aan een pro-Europese campagne.

Maar de grootste winst is volgens een internationale peiling te verwachten voor de eurosceptische SP (van twee naar vier zetels) en voor nieuwkomer PVV (van nul naar drie zetels).

Bemoeizuchtig
‘De verwijzing naar het referendum in onze verkiezingscampagne is duidelijk’, zegt SP-lijsttrekker Dennis de Jong. ‘Anno 2009 is Europa nog steeds veel te bemoeizuchtig en heeft de burger er veel te weinig over te zeggen.’

In 2005 stemde 61,6 procent tegen de Europese grondwet. Het kabinet besloot het alternatief, het nog steeds niet aangenomen Verdrag van Lissabon, niet opnieuw aan de bevolking voor te leggen.

‘Daarom zijn de Europese verkiezingen een herkansing’, vindt SP’er De Jong. De socialisten waren vier jaar geleden als enige mordicus tegen de grondwet.

Nu staat de SP niet alleen meer. Wilders’ PVV moet nog veel minder hebben van Brussel. Maar ook de andere partijen slaan een meer afstandelijke toon aan. ‘De VVD en het CDA zijn behoorlijk gaan draaien’, zegt SP’er De Jong.

Europese wortels
‘Opvallend’, vindt ook Sophie in ’t Veld, de lijsttrekker van D66. ‘Terwijl CDA, VVD en PvdA toch sterke Europese wortels hebben. Meer dan ooit tevoren is de vraag: willen we een sterk Europa of een zwak Europa?’ Al is dat volgens haar een ‘valse tegenstelling’: ‘Door Europa te verzwakken, maak je Nederland niet sterker.’

Vooralsnog weet slechts een op de vijf Nederlanders dat de Europese verkiezingen ophanden zijn, aldus een peiling van onderzoeksbureau Synovate. D66- en SP-kiezers weten het vaakst de juiste datum te noemen (woensdag 4 juni), de PVV-kiezers het minst vaak.

Sinds de vorige verkiezingen voor het Europese parlement, in 2004, is de Europese Unie ingrijpend veranderd. Veel Nederlanders zijn sceptisch over de uitbreiding van 15 naar 27 landen, waaronder Polen en Roemenië, en zijn ronduit tegen de moeizame onderhandelingen over Turks EU-lidmaatschap. Daarentegen verwacht een ruime meerderheid wél Brusselse oplossingen voor de kredietcrisis, de bestrijding van terrorisme en de klimaatverandering.

quote:

Voor Nederland en tegen Brussel
ACHTERGROND, Van onze verslaggever Bart Dirks
gepubliceerd op 10 april 2009 21:07, bijgewerkt op 21:09

DEN HAAG - De verkiezingen voor het Europarlement in juni lijken uit te lopen op een nieuw referendum over de ‘bemoeizuchtige’ Europese Unie.

Het kabinet wil er niets van weten, maar toch komt er een tweede referendum over Europa. En wel op woensdag 4 juni – de oproepkaart valt binnenkort in uw brievenbus. De tegenstanders van de Europese grondwet, destijds aangevoerd door SP-Kamerlid Harry van Bommel, hopen vurig op een herhaling van hun onverwacht grote succes in 2005.

Alleen kunt u dit keer niet ‘ja’ of ‘nee’ stemmen, maar moet u een keuze maken tussen politieke partijen. Het zijn namelijk de verkiezingen voor het Europees Parlement. Het wordt de eerste keer sinds het referendum dat de bevolking zich kan uitspreken over de Europese Unie. De polarisatie is er niet minder op geworden.

Donderdag begon de SP in Rotterdam met het plakken van de eerste campagneposters. ‘61,6 procent’ staat er cryptisch te lezen. Dat is een verwijzing naar het percentage tegenstemmers in 2005. Toen kwam 63,3 procent van de kiesgerechtigden naar het stemhokje. Die opkomst was ruim anderhalf keer zo hoog als bij de verkiezingen voor het Europarlement, een jaar ervoor. Niet eerder had de Europese eenwording in Nederland tot zulke sterke emoties geleid.

‘De verwijzing naar het referendum in onze verkiezingscampagne is duidelijk’, zegt SP-lijsttrekker Dennis de Jong. ‘Anno 2009 is Europa nog steeds veel te bemoeizuchtig en heeft de burger er veel te weinig over te zeggen.’

Maar zullen de Europese verkiezingen wel over Europa gaan? Nederland lijkt dit keer de maat der dingen. Wilders’ PVV, nu nog niet in Brussel vertegenwoordigd, debuteert met de slogan ‘Voor Nederland’; de SP staat voor ‘minder Brussel’. VVD-lijsttrekker Hans van Baalen wil niet naar Brussel gaan om Europeaan te worden, ‘maar om Nederlander te blijven’.

De hardste woorden over Europa klinken bij de Partij voor de Vrijheid. Geert Wilders besloot na lang twijfelen voor het eerst mee te doen aan de Europese verkiezingen – zelf als lijstduwer. De PVV gruwt van de gedachte dat er een gezamenlijk asiel- en immigratiebeleid zou kunnen komen. Waar alle andere partijen met wisselend enthousiasme de deur voor Turks EU-lidmaatschap nog op een kier openhouden, is het overwegend islamitische land voor PVV-lijsttrekker Barry Madlener nooit welkom als EU-lidstaat.

Europa moet zich volgens de PVV beperken tot economische samenwerking, en dan kan het Europarlement worden afgeschaft. De ‘miljardenstroom’ moet terugvloeien naar Nederland en Europa mag geen ‘Eurabië’ worden.

Veel langer dan deze opsomming is de lijst Europese standpunten van de PVV niet. De partij lijkt evenmin behoefte te hebben om in het straks 736 zetels tellende Europese parlement concreet iets te bereiken, bijvoorbeeld door samenwerking te zoeken met geestverwanten zoals het Vlaams Belang. ‘Voor Nederland’ is immers het devies.

Daarom stoort het SP’er De Jong dat zijn partij en de PVV over één kam worden geschoren met hun kritiek. ‘De PVV heeft een hekel aan Europa, maar vindt de markt heel mooi. De SP vindt het juist kwalijk dat Brussel enkel over markt, markt, markt gaat. Wij vonden de Europese samenwerking vanaf de jaren vijftig hartstikke goed. Het vervelende gevoel begon in de jaren negentig te knagen, toen Brussel de neoliberale marktwerking ging toepassen op de zorg, de post en de publieke omroepen.’

Maar ook de middenpartijen dwepen niet langer met Europa. Zelfs het CDA, nog steeds een voorstander van het Europese integratieproces, erkent en benoemt de scepsis van veel burgers. Europa biedt geen geborgenheid en is te ver weg voor de Nederlanders, klinkt het bezorgd. Europa is te bureaucratisch geworden. ‘De Unie is niet altijd ónze Unie’, staat in het verkiezingsprogramma.

De verschoven nadruk op Nederland valt bij het CDA en de VVD ook af te lezen aan de keuze voor hun lijsttrekker. De christen-democraten en de liberalen laten hun kandidatenlijsten bewust niet aanvoeren door ervaren Europarlementariërs, maar door de Tweede Kamerleden Wim van de Camp (CDA) en Hans van Baalen (VVD).

Het tweetal moest er een jaar of wat geleden nog niet aan denken ‘het veilige bestaan op het Binnenhof’ (aldus Van de Camp) te verruilen voor Brussel en Straatsburg. En ze wekken vooralsnog de indruk over vijf jaar ook snel te willen terugkeren naar Den Haag. Maar die houding is wellicht precies wat hun achterban gerust zal stellen.

De PvdA zit intussen in een spagaat. Bij het referendum stemde een meerderheid van de achterban tegen de Europese grondwet, hoewel de partij er juist een warm voorstander van was.

Ook de strijd om het lijsttrekkerschap was veelzeggend. Eind vorig jaar hadden de partijleden de keuze tussen europarlementariër Thijs Berman en oud-campagneleider Jacques Monasch. Die laatste pleitte er onomwonden voor dat ‘Europa van ons nationale erf’ af moet.

Monasch verloor de strijd weliswaar nipt van de meer pro-Europese Berman, maar het signaal was duidelijk: de sociaal-democratische achterban verlangt een meer eurokritische houding.

‘Het is opvallend dat de middenpartijen ook in de eurosceptische hoek zijn gaan zitten’, zegt D66-lijsttrekker Sophie in ’t Veld. ‘CDA en PvdA zijn toch partijen met duidelijke Europese wortels, maar het moet nu opeens duidelijk een tandje minder.’

D66 is het meest onversneden pro-Europees. Lijsttrekker In ’t Veld noemt het verkiezingsprogramma van haar partij ‘een volmondig ja tegen Europa’. D66 wil minder nationale veto’s in Brussel; Turkije en Balkanlanden hoeven echt niet eindeloos in de wachtkamer te blijven.

In ’t Veld: ‘De keuze is meer dan ooit: willen we een sterk of een zwak Europa? Maar een zwak Europa maakt Nederland niet sterker. Het is een illusie dat we onze welvaart zelf kunnen bereiken, dat we zelfstandig de klimaatverandering kunnen remmen of de financiële crisis kunnen oplossen. Dat roepen andere partijen ook wel, maar zij durven niet de logische conclusie te trekken dat je dan dus nationale bevoegdheden en veto’s moet inleveren. Alleen D66 zegt dat die prijs de moeite waard is.’

Ook geen cynisme bij GroenLinks, al kiest de partij er, anders dan D66, voor om zich niet in de eerste plaats als ‘pro-Europees’ te profileren. Groen en duurzaam is het devies. Brussel is voor lijsttrekker Judith Sargentini bij uitstek het forum waar een ‘groene en solidaire wereldeconomie’ vorm kan krijgen. Ze bepleit een ruimhartig Europees integratiebeleid en wil dat er een Europese interventiemacht komt.

Voor de kiezers zijn de verkiezingen nog ver weg. De eerste peilingen duiden op winst voor PVV, SP en D66, en op verlies voor CDA, PvdA en VVD. De vraag is hoeveel een peiling zegt over de inhoud van de verkiezingsprogramma’s. De prognose is immers een afspiegeling van de peilingen voor de Tweede Kamer, zij het met een opsteker voor de SP. Het is een aanwijzing dat de Europese verkiezingen vooral over Nederland gaan.

quote:

Op zondag 12 april 2009 11:58 schreef OldJeller het volgende:
Die EU mét grondwet waar iedereen tegen was?

quote:

Op zondag 12 april 2009 12:08 schreef OldJeller het volgende:

[..]

Frankrijk ook toen ze een referendum hielden, vervolgens hielden ze - net als in Nederland - geen referendum meer. Goh, waarom nou toch.

quote:

In Ierland is ook nee gestemd, vervolgens gingen ze door met het ratificeren van het Verdrag, terwijl de regel was dat unaniem moest worden ingestemd met het Verdrag. Niet dus.
En zo waren er nog een aantal landen die maar geen referendum hielden, omdat de geluiden van het volk duidelijk aangaven dat ze geen Europese Grondwet wilden.

quote:

Op zondag 12 april 2009 12:19 schreef Lemmeb het volgende:

[..]

Allemaal smoesjes. De feiten liggen er.

quote:

Op zondag 12 april 2009 12:21 schreef OldJeller het volgende:

[..]

Neenee, ga nou geen excuzen verzinnen. Straks kom je nog met "ja, niemand begreep gewoon de grondwet, dus zeiden ze maar nee"
We worden niet beter door zo'n grondwet. Krampachtig de EU laten samensmelten om zogenaamd te kunnen concurreren met andere grootmachten is onzin. We hebben te maken met allerlei afzonderlijke landen en laten we dat ook zo a.u.b. houden.
[..]

Want enkel neo-conservatieven of "verzuurde" mensen kunnen tegen zijn?
Een Europese Grondwet zorgt er enkel voor dat andere landen meer zeggenschap hebben over wat er gebeurt in je eigen land, het zorgt dat autoriteit en richtlijnen worden gedeeld door een suf, log orgaan.
Weg ermee.

quote:

Op zondag 12 april 2009 12:30 schreef OldJeller het volgende:

[..]

Fabeltje? De Europese Grondwet betekent gewoon dat ze van één Europees orgaan meer dingen gaan beslissen wat voor allen zal gelden. Wordt eens wakker en ruik de doornen.

quote:

Op zondag 12 april 2009 12:44 schreef DikVoormekaar het volgende:

[..]

Geeft kort en krachtig in begrijpelijk Nederlands voor iedereen, haar visitekaartje af. De VVD daarentegen
verwijst voornamelijk naar websites en de rest van de info kun je downloaden.

quote:

Donner vreest oorlog bij 'nee' EU-grondwet
Een stem tegen de EU-grondwet is volgens minister Donner spelen met vuur. Zonder Europese overheid loopt het continent het risico op nieuwe oorlogen.

Minister Donner (justitie) is de kabinetscampagne vóór de Europese Grondwet met een zware inzet begonnen. De CDA-bewindsman waarschuwde zaterdag op een partijbijeenkomst in Ede: ,,Wie de toekomst op het spel wil zetten, moet vooral tegenstemmen in het referendum.'' Een herhaling van het scenario dat Joegoslavië in een oorlog stortte is dan volgens hem mogelijk.

Zonder Europese Grondwet zal de 'irritatie, de achterdocht en het wantrouwen' tussen de EU-landen toenemen, meent Donner. Hij ziet de totstandkoming van de Grondwet als een onvermijdelijke stap in de vorming van een Europese overheid. Europa kan volgens hem niet meer zonder zo'n overheid.

In de discussie over het referendum over de Grondwet staat ten onrechte de vraag centraal of het verdrag goed is voor Nederland, zei hij. ,,Dat gaat volledig voorbij aan het gegeven dat we in Europa dicht op elkaar leven. Om in vrede te kunnen samenleven, behoeven we een overheid die geschillen kan beslechten, regels stellen en in het algemeen belang optreden. Europese integratie heeft ons zestig jaar vrede en voorspoed geboden, maar om die te bewaren mogen we niet in onvermogen vastlopen.''

Hij zei dat wie denkt dat het zo'n vaart niet zal lopen, zich de Balkan in herinnering moet roepen. ,,Joegoslavië was meer geïntegreerd dan de Unie nu, maar de onwil en het onvermogen om onderlinge irritaties en wedijver te beperken, hebben in korte tijd tot oorlog geleid.'' Donner onderschrijft de oude uitspraak van de Duitse christen-democraat Helmut Kohl dat zonder Europese eenwording weer oorlogen op het continent kunnen uitbreken.

Wie bij het referendum overweegt tegen te stemmen, wordt volgens Donner gedreven door angst voor de 'boze buitenwereld'. De minister meent dat de overdracht van bevoegdheden van nationaal naar Europees niveau een onvermijdelijk proces is. Door de schaalvergroting en de technologische ontwikkeling verliest Nederland al dagelijks bevoegdheden, zonder dat er enig bewust politiek besluit aan ten grondslag ligt.

Het kabinet besloot afgelopen vrijdag voluit campagne te gaan voeren voor een 'ja'-stem bij het referendum op 1 juni. De Volkskrant publiceerde zaterdag een kiezersonderzoek waaruit blijkt dat het verzet tegen de Grondwet groeit. De voorsprong van de voorstanders is geslonken tot 10 procent.

quote:

Nee': chaos in EU of ruimte voor bezinning?
DEN HAAG - De 'nee-campagne' heeft de wind in de zeilen. Uit peilingen blijkt, dat steeds meer Nederlanders overwegen op 1 juni tegen de Europese Grondwet te gaan stemmen. Over het antwoord op de vraag wat de gevolgen van een Nederlands 'nee' zijn, lopen de meningen nogal uiteen. Een overzicht.

Comité Grondwet Nee: stappen vooruit

In de campagnekrant van het comit‚ staat de volgende redenering: ,,Het is nog onduidelijk wat er zal gebeuren. In elk geval treedt de grondwet niet in werking en blijven alle nu bestaande verdragen van kracht. Maar één ding is duidelijk: hoe groter de afwijzing is, hoe meer reden er zal zijn, om het functioneren van de EU fundamenteel ter discussie te stellen. (...) De crisis van de instituties als gevolg van een afwijzing zal een prachtige kans bieden stappen vooruit te zetten op weg naar een democratisch Europa.''

Laurens Jan Brinkhorst: het licht gaat uit

D66-minister Brinkhorst (Economische Zaken) heeft zich nadrukkelijk in het debat gemengd. Een tegenstem is volgens hem op de lange termijn funest voor het land. ,,Op den duur gaat in Nederland het licht uit en dan zetten we ons land op slot'', zei hij in de Telegraaf van 10 mei.

Erik Meijer: nee is goed

SP-europarlementari‰r Meijer verwacht dat een 'nee' tegen de grondwet een heilzaam effect heeft. ,,Het is goed om tegen te stemmen. Over twee tot vijf jaar zal er een afgeslankte grondwet worden aangenomen waar wij wél mee kunnen leven. Want er zal een heftige discussie ontstaan in alle lidstaten over de bevoegdheden van Europa. Die discussie zal tot iets beters leiden. Europa functioneert al vijftig jaar zonder grondwet dus dat is geen ramp.''

Piet Hein Donner: Balkantoestanden

Wie bij het referendum tegen gaat stemmen, wordt volgens de CDA-Justitieminister gedreven door angst voor de boze buitenwereld. Tijdens een partijbijeenkomst in Ede waarschuwde hij voor de gevolgen als Europa niet slagvaardiger wordt gemaakt. Donner: ,,Om in vrede te kunnen samenleven behoeven we een overheid, die geschillen kan beslechten. (...) Joegoslavië was meer ge‹ntegreerd dan de Unie nu, maar de onwil en het onvermogen om de onderlinge irritaties en wedijver te beperken, hebben in korte tijd tot oorlog geleid.''

André Rouvoet: er komt bezinning

De gevolgen van een 'nee' tegen de grondwet worden volgens ChristenUnie-leider Rouvoet overdreven. ,,Er wordt een beetje de indruk gewekt, alsof we bij het referendum alleen maar vóór mogen stemmen. Dat is natuurlijk onzin. Bij een 'nee' zal er zeker een terugslag komen, want Europa wil doorstomen. Maar een periode van bezinning is juist goed. We krijgen een ander Europa, gebaseerd op de huidige verdragen met hier en daar een aanpassing. Eerst maar eens kijken hoe dat uitpakt, zou ik zeggen.''

Max van den Berg: de karavaan trekt verder

Van den Berg, PvdA-europarlementariër: ,,Als Nederland de grondwet afwijst dan kan ik wel voorspellen wat er gebeurt. De bal ligt dan weer bij de regeringsleiders en je moet niet denken dat die zichzelf vervolgens gaan opheffen. Er zal dus weinig meer overblijven van de poging om burgers en parlementen meer inspraak te geven. De grote landen zullen achter de schermen de zaken meer onder elkaar regelen want de karavaan trekt echt wel verder.''

Geert Wilders: vlag uit

,,De vlag kan uit als we tegenstemmen'', zegt Kamerlid Wilders. ,,Het zou een feestdag zijn. Europa vergaat echt niet in dat geval. We houden ons vetorecht op tal van terreinen en dat is heel goed. Ook voorkomen we, dat de grote lidstaten te veel invloed krijgen. Zonder dit verdrag kan Nederland heel goed samenwerken met andere lidstaten en voor het overige kunnen we heel veel zelf.''

Jan Peter Balkenende: op de blaren zitten
Het is volgens de premier 'naïef' om te denken dat een 'nee' zal leiden tot nieuwe onderhandelingen met een beter resultaat. In een interview met deze krant zei hij: ,,De andere landen zullen zeggen: je hebt nu dit bereikt, je hebt je referendum niet gehaald, dan moet je maar op de blaren zitten.''

Ben Bot: economische dip

Volgens minister Bot van Buitenlandse Zaken heeft een 'nee' tegen de grondwet een terugslag tot gevolg. ,,We krijgen een economische dip'', voorspelde hij in Het Financieele Dagblad. ,,Het vertrouwen in het Nederlandse vestigingsklimaat voor bedrijven wordt onzeker.''

Het Grondwettelijk Verdrag: overleggen

Bij het vaststellen van de EU-grondwet is rekening gehouden met de mogelijkheid, dat niet alle 25 europese lidstaten het verdrag tijdig hebben goedgekeurd. In artikel IV-443, lid vier staat: ,,Indien (...) ‚‚n of meer lidstaten moeilijkheden bij de bekrachtiging hebben ondervonden, bespreekt de Europese Raad de kwestie.'' Die formulering laat volgens Europese diplomaten alle mogelijkheden open: er wordt opnieuw onderhandeld, alles blijft bij het oude of er komt een uitzonderingsbepaling voor ‚‚n of enkele lidstaten. Met de Europese Raad wordt de vergadering van staats- en regeringsleiders bedoeld.

quote:

Op zondag 12 april 2009 12:51 schreef DikVoormekaar het volgende:

[..]

Nee, omdat je daar nog geen lid van kan worden. Iets wat gezien de ervaringen met de LPF een zeer verstandig besluit is. Mijn stem is wel voor de PVV. Daar sta ik 100 % achter.. In 2006 al.
We hebben denk ik de juiste kandidaten geselecteerd. Uiteraard zal de praktijk dat gaan uitwijzen. En ik hoop op 5 a zes zetels.

quote:

Op zondag 12 april 2009 15:04 schreef LXIV het volgende:
Ik vind de EU een antidemocratische, arrogante eliteclub van bureaucraten.

quote:

We mogen af en toe eens ergens op stemmen, maar met de uitslag wordt sowieso de reet afgeveegd als hij niet bevalt.

quote:

We raken de soevereiniteit kwijt waar onze voorvaderen eeuwenlang voor gevochten hebben.

quote:

En waarom? Om bakken met geld naar luie en corrupte Italiaanse ambtenaren te mogen sturen.

quote:

Nu twijfel ik over stemmen. Als ik stem is dat sowieso min of meer een fiat voor de Europese zaak. "Er hebben mensen gestemd dus is onze macht legitiem"

quote:

Als de opkomst (theoretisch) lager dan 10% zou zijn, dan was dat toch een enorme klap voor de legitimiteit van het EU-parlement.

quote:

Anderzijds gooi ik mijn stem dan weg. SP of PVV stemmen, de meest anti-europese partijen in Nederland, is dan ook nog een optie. Het liefste zou ik op een partij of persoon stemmen die enkel tot doelstelling had obstructie te plegen in het Europese proces. Dus alle vergaderingen verstoren door voortdurend te interumperen,

quote:

of de massale coruptie en zakkenvullerij van de europarlementariers in de pers bekend stellen. Wat moet ik nu doen?

quote:

Op zondag 12 april 2009 17:52 schreef OldJeller het volgende:

[..]

"Het is gewoon noodzakelijk" en ik kan geen voorbeelden geven?
Wat is precies noodzakelijk en waarom, en op wat voor manier zetten we onszelf voor aap, omdat we niet met de menigte mee zouden gaan?

quote:

Op zondag 12 april 2009 18:09 schreef Napalm het volgende:

[..]

Gelul; kan je keizen tussen twee PVDA-burgermeersters, kies je er een dan is "het volk heeft deze PVDAer gekozen. Ga je niet stemmen dan is het "men wil niet stemmen".
Lul wat je wilt maar zoiets kan je niet goedpraten.