Het is weer zo ver, weer een bericht over het VMBO…:
quote:
Vmbo’ers begrijpen gewone teksten beter dan speciaal voor hen versimpelde lesboeken. Dat blijkt uit onderzoek aan de Universiteit Utrecht.
Teksten in lesboeken voor vmbo’ers zijn vaak te zeer versimpeld. Dat werkt averechts. Leerlingen begrijpen die teksten minder goed dan ’gewoon’ Nederlands. Dat stelt neerlandica Jentiene Land op grond van onderzoek waarop zij volgende week in Utrecht promoveert.
Veel uitgevers van vmbo-lesboeken gaan ervan uit dat vmbo’ers gebaat zijn bij teksten met korte zinnen zonder bijzinnen en zonder woorden die verbanden leggen, zoals ’omdat’, ’daarom’ of ’immers’. Land analyseerde boeken voor de vakken geschiedenis, aardrijkskunde, economie en wiskunde en ontdekte dat hele lesmethodes uit zulke korte, losse zinnen bestaan.
Die versimpeling schiet haar doel voorbij, zegt Land. Zij legde eenvoudige én gewone teksten voor aan tweedeklassers, vooral uit de lagere leerwegen. De gewone teksten begrepen ze beter. „Uitgevers gaan uit van de leesbaarheidsformule: hoe korter de zin, hoe makkelijker. Maar ze zien over het hoofd dat het onmogelijk wordt verbanden te zien als je de woorden weghaalt die de structuur aanduiden.”
bronEr wordt ook een voorbeeld van zo'n versimpelde tekst gegeven zoals die in VMBO boeken schijnt voor te komen:
quote:
Een paleis met luizen en vlooien
Aan het hof van Lodewijk de 14e wist niemand iets van hygiëne.
Overal liepen luizen en vlooien.
De mensen wasten zich bijna nooit.
De pruiken van de bedienden zaten vol met luizen.
De koning vond wassen ongezond. De bedienden sliepen met hun pruik op.
De luizen en vlooien sprongen ’s nachts in de lakens.
In de zomer kwamen er steeds meer beestjes bij.
Het was in de zomer heel warm in het paleis.
In de hitte konden vlooien en luizen goed leven.
quote:
Aan het hof van Lodewijk de 14e wist niemand iets van hygiëne en dat gaf grote problemen. Overal liepen luizen en vlooien omdat de mensen zich bijna nooit wasten. Daardoor zaten de pruiken van de mensen vol met luizen en vlooien. Ze wasten zich niet omdat de koning wassen ongezond vond. Ook sliep iedereen ’s nachts met zijn pruik op. Daardoor sprongen de luizen en vlooien ’s nachts in de lakens. In de zomer kwamen er steeds meer beestjes bij want het was dan namelijk heel warm in het paleis. En in de hitte konden vlooien en luizen goed leven.
Ik vind het tamelijk duidelijk dat de tweede tekst leesbaarder is. Er zit tenminste structuur in. De eerste tekst voelt aan als een aantal zinnen zonder duidelijke ordening die in lijstvorm zijn geplaatst en waar de lezer zelf van mag uitzoeken wat precies het verband is tussen elk van de zinnen. Wat is oorzaak, wat is gevolg, wat is toelichting?
Maar, is het écht zo dramatisch? Zulke zinnen zijn toch eigenlijk een belediging: zelfs op Fok! ligt het taalniveau ettelijke malen hoger. Vrijwel elke gebruiker is in staat complexere teksten te schrijven dan in de eerste tekst. En velen zijn ook nog in staat meer samenhang in hun tekst te krijgen.
Hoe dan ook, ik vind dit eigenlijk wel heel treurig: enerzijds dat VMBO'ers zo onderschat worden (want dat worden ze volgens mij op deze manier), anderzijds dat (sommige) uitgevers onder ‘simpel’ alleen het opdelen van lange zinnen in korte zinnetjes verstaan, zonder daarbij op de structuur te letten.
Daher iſt die Aufgabe nicht ſowohl, zu ſehn was noch Keiner geſehn hat, als, bei Dem, was Jeder ſieht, zu denken was noch Keiner gedacht hat.