Vriendin Niels Kooistra: "Elke keer hoop je: het komt goed"door Rob Leemhuis. dinsdag 26 augustus 2008
LEEUWARDEN – Dapper en positief tot het einde, zo beschrijft Jory Brand (24) haar vriend Niels Kooistra, met wie ze al drie jaar samenwoonde. Ze was erbij toen de achttienjarige dader Niels in de nacht van 1 op 2 augustus in Leeuwarden neerstak, en ook toen hij twee weken later zijn laatste adem uitblies. ‘Hij was een kasplantje. ”Niels Kooistra zou nooit meer zelfstandig kunnen ademen, nooit meer kunnen praten of bewegen. ‘Terwijl hij altijd bewoog en zijn mond open had. Als hij sliep, bewogen zijn voeten nog”, glimlacht zijn 24-jarige vriendin Jory Brand.
Nadat hij voor een futiliteit was neergestoken, was Niels vanaf zijn nek verlamd. Het enige wat hij kon bewegen, waren zijn hoofd en zijn gezicht. ‘Als hij was blijven leven, was hij zijn verdere leven lang gestraft geweest voor de daden van een ander”, vindt Jory. Het was een mensonwaardig bestaan geweest, zegt ze: ‘Hij was volledig bij bewustzijn, maar hij kon niets meer.”
Dagenlang kreeg Niels (28) slaapmiddelen om hem de martelgang van de kunstmatige beademing en sondevoeding te besparen. In de tussentijd zweefde Jory, met Niels’ familie en haar eigen ouders, tussen hoop en vrees. ‘Elke keer hoop je: het komt goed. Al komt hij in een rolstoel, ik sjees hem overal heen. Ik dacht zelfs al: hij haalt de Paralympics.”
Niels besloot op donderdag 14 augustus, na bijna twee weken op de intensive care, dat verder leven geen zin had. Hij was na een week onder de slaapmiddelen weer wakker geworden. Kans op enige verbetering was er niet: daar waren doktoren in Leeuwarden, Utrecht en Groningen het over eens. Een dag later kwam een psychiater om te kijken of Niels’ besluit vast stond en om te controleren of Niels volledig bij zinnen was. Niet lang daarna liet hij het leven.
Al was het Niels’ eigen besluit, het was geen euthanasie, vindt Jory. ‘De medische behandeling is stopgezet. Dat is heel wat anders. Niels had geen keus.” Zelf is ze erg opgelucht dat ze samen met haar ouders en schoonfamilie van Niels afscheid heeft kunnen nemen. ‘Ik heb hem nog kunnen zeggen wat ik hem wilde zeggen. Maar wat hij zei, weet ik niet. Ik zag alleen zijn lippen bewegen.”
Het was rond half twee ’s nachts op 2 augustus dat Jory Brands leven voor altijd zou veranderen. Met haar vriend Niels Kooistra was ze naar een feestje in de Leeuwarder wijk Aldlân geweest en waren ze bijna thuis. Toen stond daar vlak voor een rotonde een 18-jarige jongen die door Niels met ‘middei’ werd begroet. ‘Daar reageerde die ineens heel agressief op”, vertelt Jory, die al drie jaar met Niels samenwoonde.
Waarom Niels midden in de nacht een onbekende had gegroet? ‘Niels zegt tegen iedereen wat, hij is gewoon vriendelijk”, vertelt zijn vriendin. ‘Op het werk zegt hij ook altijd ‘middei’, ook ’s avonds. Hij stopte dus en vroeg: waarom reageer je zo?” Binnen de kortste keren had hij ruzie, er vielen klappen. Jory: ‘Toen deed die ander zijn vestje uit, met zo‘n houding van: we vechten even.”
Voordat het echt gemeen werd, kwam een vriend van Niels’ belager tussenbeide en hield de kemphanen uit elkaar. Niels en Jory maakten dat ze wegkwamen, maar namen wel het vest mee, dat op de grond lag. Thuis kwamen de twee erachter dat er een fietssleutel en een huissleutel in het vest zaten. ‘We gingen terug, zodat hij ook naar huis zou kunnen. We wilden even sorry zeggen, maar dat werd niet geaccepteerd.’
Hoe het de paar minuten daarna precies is verlopen, kan Jory zich niet meer voor de geest halen. ‘Het ging allemaal zo snel. Niels lag ineens op de grond, maar ik dacht: die staat wel weer op. De dader rende weg. Ik ging er achteraan, maar ik struikelde over mijn eigen schoenen.”
Pas toen ze terugliep, kwam ze erachter dat Niels nog niet was opgestaan. Hij lag op de grond met een steekwond in zijn nek, twee in zijn buik, en een vierde bij zijn hart. Een naburig huis stroomde leeg; omstanders hadden 112 gebeld en stonden om Niels heen. Jory: ‘In dat huis was een feestje aan de gang waar de dader ook was geweest. Ze schreeuwden: Hij heeft ‘m neergestoken!” Het toegesnelde ambulancepersoneel moest Niels reanimeren: doordat hij niet meer kon ademen, was ook zijn hart tot stilstand gekomen.
Nadat Niels in kritieke toestand op de intensive care van het Medisch Centrum Leeuwarden was opgenomen, begon voor zijn familie uit Wouterswoude en Jory het bange wachten. Een lange dag werd Niels flink gekoeld, om hersenletsel te voorkomen. ‘Na 24 uur leek alles goed, totdat bleek dat hij niet kon ademen. Toen is hij meteen door een MRI-scan gehaald.” Toen pas bleek Niels’ ruggenmerg gekneusd: een dwarslaesie, die zijn hele lichaam onder zijn nek verlamde.
In de korte tijd dat hij bij bewustzijn was, toonde Niels vechtlust. Jory: ‘Toen het hem werd verteld wat hem scheelde zag je: hij gaat ervoor knokken. Hij had een heel vastberaden gezicht.” Maar van de man die altijd een en al energie, beweging en praatjes was geweest, was weinig over. Zelfs toen hij zich bij het onvermijdelijke neer moest leggen, bleef hij sterk. Jory: ‘Hij kon niet praten, maar hij gaf me wel knipoogjes, en tútjes met zijn lippen. Hij is tegen mij altijd positief en vrolijk gebleven.”
bron: De Stentor
"Those people who think they know everything, are a great annoyance to those of us who do."