Column VN: "Duyvendak had gelijk"

quote:

Op zondag 17 augustus 2008 20:51 schreef DrWolffenstein het volgende:
Onzin, een krant mag best partij kiezen. Als het maar openlijk gebeurt.

quote:

Rein geweten
16-08-2008
Door Max van Weezel

Joschka Fischer sloot zich op zijn negentiende bij de linkse studentenbeweging in Frankfurt aan. Als commandant van de groepering Revolutionärer Kampf kraakte hij leegstaande panden en leidde hij protestdemonstraties die niet zelden in gevechten met de politie eindigden. Fischer stond aan het hoofd van de Putzgruppe (afkorting voor Proletarische Union für Terror und Zer­stö­rung) die met helmen en knuppels uitgerust agenten te lijf ging. Bij een demonstratie in mei 1976 raakte een van die agenten levensgevaarlijk gewond. De oorzaak: een molotovcocktail die de Putzgruppe naar hem had geworpen. Even later betuigde Fischer spijt over het geweld dat hij had gebruikt. Hij bekeerde zich tot het parlementarisme en richtte – samen met zijn boezemvriend Daniel Cohn-Ben­dit – de Groene Partij op.

Van 1998 tot 2005 was de voormalige straatvechter vice-premier en minister van Bui­ten­land­se Za­ken van de Bonds­republiek. In die hoedanigheid zette hij zich in voor de mensenrechten – bijvoorbeeld op de Balkan. Zijn verleden speelde hem nog wel eens parten. In 2003 eiste de journalist Klaus Rainer Röhl – weduwnaar van terroriste Ulrike Meinhof – het aftreden van de geweldpleger die zich tot democraat had ontwikkeld. De Groe­nen bleven achter hun minister staan. Ook de Duit­se publieke opinie vond dat Röhl spijkers op laag water zocht. Fischer had rekenschap voor zijn verleden afgelegd en waarom zou het iemand niet worden gegund van zijn fouten te leren? De affaire liep met een sisser af. Nu is Fischer een alom gerespecteerd docent aan de Universi­ty of Princeton.

Grappig dat de Nederlanders tegenwoordig minder vergevingsgezind zijn dan de Duitsers. Wijnand Duyvendak sloot zich op zijn drieëntwintigste aan bij de kraakbeweging. Ook liet hij zich inlijven bij de antimilitaristische actiegroep Onkruit. In 1984 werd hij aangehouden bij een inbraak in een militair complex in Dubbeldam. Het leverde hem zes weken gevangenisstraf op. Duyvendak trad toe tot de redactie van het activistische blad Bluf! dat in de jaren tachtig regelmatig het nieuws haalde met geruchtmakende onthullingen, vaak het resultaat van inbraken in ministeries.

Beroemde kop uit Bluf!: ‘Inbreken kan iedereen’. Volgens een artikel in De Telegraaf verdacht de recherche de kraakactivist van betrokkenheid bij de terreurgroep RaRa die in 1985 brand stichtte bij de Makro-vestiging in Dui­ven­drecht. Zelf ontkende Duyvendak dat verhaal met grote stelligheid. Via de Vereniging Milieudefensie (waar hij van 1999 tot 2002 directeur was) ontdekte ook Duy­ven­dak zijn liefde voor de parlementaire politiek. Sinds zes jaar zit hij in de Kamer voor GroenLinks. Net als Fischer legde hij verantwoording af voor zijn militante verleden. Als kraker had hij in een milieu verkeerd waar sommigen het geweld niet schuwden, vertelde hij in december 2003 aan Trouw: ‘Er had zich destijds een hardheid ontwikkeld, waarvan we toen dachten: alles bestaat naast elkaar. Zij deden het met geweld, en wij deden het iets anders, en laat de beste winnen. Nu zie ik veel scherper hoe ontzettend belangrijk het is om geweldloos te zijn, maar dat het ook van groot belang is daarover heel uitgesproken positie te kiezen tegenover mensen die daar anders over denken. Als je in zo’n sfeer van geweld en confrontatie zit kan er een tunnelvisie ontstaan die levensgevaarlijk is.’ Desondanks bleven publicisten als Stan de Jong, Joost Nie­möl­ler en Peter Siebelt hem als de geestelijke vader van het linkse terrorisme in Nederland omschrijven.

Reden waarom Femke Halsema hem aanraadde schoon schip te maken. Hij deed dat in een boek waarin hij zijn wer­de­gang van beroepsactivist tot steunpilaar van de parlementaire democratie zelfkritisch onder de loep nam. Jam­mer alleen van dat persbericht van uitgeverij Bert Bak­ker waarin de indruk werd gewekt dat de parlementariër nog steeds trots was op inbraken als die bij het ministerie van Economische Zaken in 1985. Terwijl hij zich daar juist van had willen distantiëren. De commentaren logen er niet om. Duyvendak was een dief, een inbreker, een terrorist, een ordinaire crimineel. Het stond niet alleen te lezen op websites van Elsevier en GeenStijl maar ook op die van Groen­Links en Nova. ‘Niks jeugdzonde! Zo iemand moet uit de partij gezet worden. Wie zich met politiek bezighoudt, moet een rein geweten hebben,’ meende K. v.d. Broeck uit Den Haag (‘Ik ben zelf van de linkse kerk’) in de Volks­krant.

Afgelopen zaterdag kwam ik Duyven­dak tegen na afloop van de begrafenis van Gerard Lege­beke, befaamd onthullingsjournalist bij de VPRO-radio. Het Ka­mer­lid maakte een licht verbijsterde indruk. Hij had ‘Duy­ven­dak-gate’ totaal niet zien aankomen. Iedereen wist toch dat hij bij Bluf! en Onkruit had gezeten en dat inbraken daar aan de orde van de dag waren? Wat hij kennelijk over het hoofd zag, was dat actie­methoden die anno 1985 de normaalste zaak van de wereld werden gevonden, nu als onwettig en onfatsoenlijk worden afgekeurd. ‘The times they are a-changin,’ zong Dylan al. Jammer voor Wijnand Duyvendak.

quote:

Acties buiten de wet dienen de leefbaarheid (opinie)
Jochen Douw , plaatsvervangend voorzitter Dwars, jongerenorganisatie GroenLinks

GroenLinks zou juist het voortouw moeten nemen in het pleiten voor maatschappelijk ongehoorzame acties.

Kamerlid Wijnand Duyvendak is opgestapt, naar aanleiding van de mediahetze over zijn activistische verleden. Vanaf snel nadat zijn bekentenissen uit zijn nog te verschijnen boek ’Activist in de politiek’ naar buiten kwamen, werd hij geoormerkt als inbreker, misdadiger en zelfs terrorist. En niet alleen Wijnand Duyvendak werd veroordeeld, maar heel activistisch Nederland.

Afgelopen vrijdag toonde ’Nova’ de meest verontrustende beelden van de kraakbeweging uit de jaren ’80. Het geweld werd daarbij gepresenteerd als een middel waar activisten standaard naar teruggrijpen. Laat het iedereen duidelijk zijn dat de nuance in het debat rond Duyvendak en activisme de afgelopen week compleet zoek zijn geraakt.

Er zijn harde veroordelingen geweest over de daden van Duyvendak. Zo leek tijdens ’Nova’ het standpunt van GroenLinks-fractievoorzitter Femke Halsema te zijn dat acties die buiten de wet vallen, per definitie niet door de beugel kunnen. Dit terwijl de partij op dit moment bijvoorbeeld volop bezig is met een ’Guerrilla gardeners’-campagne, waarbij er ’illegaal’ plantjes worden geplant in braakliggend terrein om de leefomgeving groener te maken.

Gelukkig werd deze verklaring van Femke Halsema een dag later in hetzelfde programma geneutraliseerd door de Amsterdamse GroenLinks-wethouder Maarten van Poelgeest en Europarlementariër Joost Lagendijk. Zij erkenden dat ze sympathie te hebben voor mensen die voor een breder maatschappelijk doel de grenzen van de wet opzoeken.

Niet alleen de media, maar ook de in eerste instantie verstarde en angstige reactie van GroenLinks heeft schade toegebracht aan Duyvendak en activisme in het algemeen.

In de verhitte discussie is vaak beweerd dat de enige weg om maatschappelijke problemen op te lossen de parlementaire weg is. Dit is natuurlijk niet het geval, want buitenparlementaire acties, en zelfs maatschappelijk ongehoorzame acties, zijn heel erg belangrijk voor het creëren en in stand houden van een leefbare samenleving.

De hysterie die is ontstaan naar aanleiding van het oprakelen van het grotendeels bekende activistische verleden van Wijnand Duyvendak is een toonbeeld van het gebrek aan ruimte dat de maatschappij biedt voor deze acties.

We zien als GroenLinks-jongeren met lede ogen dat GroenLinks niet onbevreesd het voortouw durft te nemen in het pleiten voor maatschappelijk ongehoorzame acties. Dit is essentieel in een tijd dat veel mensen de politiek niet vertrouwen en er schande van spreken, maar zich niet geroepen voelen zelf actie te ondernemen.

Het is belangrijk om dat wat strikt genomen een overtreding van de wet is, in een bredere context te bekijken. Neem de inbraak van Wijnand Duyvendak in het ministerie van economische zaken. Natuurlijk is inbraak een overtreding van de wet, maar dit wil nog niet zeggen dat elke inbraak hetzelfde is. Een inbraak van iemand die op een makkelijke manier aan spullen en geld voor zichzelf wil komen, is totaal iets anders dan een inbraak met als doel om maatschappelijk buitengewoon relevante informatie naar boven te halen die door een minister bewust wordt achtergehouden.

Dankzij de publicatie van de bewijsstukken over de voorbereiding van de bouw van kerncentrales is bekend geworden hoe er informatie voor de Tweede Kamer en burgers werd achtergehouden en democratische processen werden vermeden. De actie heeft dan ook grote politieke en maatschappelijke consequenties gehad.

Dan het publiceren van de gegevens van een aantal topambtenaren van het ministerie van economische Zaken. Dit is, ook met de hele maatschappelijke context van de jaren ’80 meegenomen, en ook met het maatschappelijke doel dat Duyvendak toen voor ogen had, geen goede actie geweest. Burgerlijke ongehoorzaamheid kan ver gaan, maar op het moment dat door deze acties mensen persoonlijk benadeeld worden, ga je te ver. Buitensporig geweld en het toebrengen van schade aan anderen kan niet, dat moet duidelijk zijn.

De jongerenorganisatie van GroenLinks heeft echter ook altijd al een activistisch karakter gehad, waarbij wij af en toe ’dwars’ tegen de regels ingaan en een beetje ongehoorzaam durven te zijn. Mag dat echt niet meer? Het is een manier om maatschappelijke problemen aan de kaak te stellen en te komen met creatieve en doeltreffende oplossingen.