abonnement Unibet Coolblue Bitvavo
  vrijdag 9 mei 2008 @ 20:52:32 #101
182269 sneakypete
On the edge
pi_58582496
Het was in elk geval de leukere afdeling, de keuken en bediening waren enorm kankerwerk maar in het multiculti afwashok heerste tenminste een gezellige werksfeer.
  vrijdag 9 mei 2008 @ 20:54:32 #102
177053 Klopkoek
Woke Warrior
pi_58582529
quote:
Op vrijdag 9 mei 2008 20:50 schreef Picchia het volgende:
En? Had de subliminal messaging door je baas effect?
Ik denk meer aan de Interpellation-these van Althusser met z'n ISA's.
Deuger, Woke & Gutmensch
"Conservatism consists of exactly one proposition, to wit: There must be in-groups whom the law protects but does not bind, alongside out-groups whom the law binds but does not protect."
  vrijdag 9 mei 2008 @ 21:06:30 #104
182269 sneakypete
On the edge
pi_58582744
quote:
Op vrijdag 9 mei 2008 20:54 schreef Klopkoek het volgende:

[..]

Ik denk meer aan de Interpellation-these van Althusser met z'n ISA's.
is dat Nederlands?
pi_58583084
"Die Toleranz muss gegenüber der Intoleranz intolerant sein."
pi_58583244
Wat een lelijke taal is Duits toch.
Allah Al Watan Al Malik
pi_58583250
Niet waar.
  vrijdag 9 mei 2008 @ 21:35:26 #108
182269 sneakypete
On the edge
pi_58583320
quote:
Op vrijdag 9 mei 2008 21:23 schreef MrX1982 het volgende:
"Die Toleranz muss gegenüber der Intoleranz intolerant sein."
..aldus Geert Wilders
  † In Memoriam † vrijdag 9 mei 2008 @ 21:35:49 #109
159335 Boze_Appel
Vrij Fruit
pi_58583332
quote:
Op vrijdag 9 mei 2008 21:31 schreef Mutant01 het volgende:
Wat een lelijke taal is Duits toch.
Het is een heerlijke boos zijn en commandeertaal, net als het Nederland en Arabisch. Lekker veel zware aggressieve klanken en veel spuug.
Carpe Libertatem
pi_58583347
Grmbl.
  vrijdag 9 mei 2008 @ 21:38:31 #111
182269 sneakypete
On the edge
pi_58583387
quote:
Op vrijdag 9 mei 2008 21:35 schreef Boze_Appel het volgende:

[..]

Het is een heerlijke boos zijn en commandeertaal, net als het Nederland en Arabisch. Lekker veel zware aggressieve klanken en veel spuug.
hmzja misschien wel maar in welke taal kan dat niet?

Ik stel me voor een hysterische Italiaanse vrouw, een Engelse hooligan, een Frans jochie uit de balinieue.
Maar het heeft idd wel de eigenschap dat je de medeklinkers lekker hard kan uitspreken, alleen dat geldt dan weer niet voor het deel van Nederland waar ik woon
  † In Memoriam † vrijdag 9 mei 2008 @ 21:46:28 #112
159335 Boze_Appel
Vrij Fruit
pi_58583529
quote:
Op vrijdag 9 mei 2008 21:38 schreef sneakypete het volgende:
hmzja misschien wel maar in welke taal kan dat niet?

Ik stel me voor een hysterische Italiaanse vrouw, een Engelse hooligan, een Frans jochie uit de balinieue.
Maar het heeft idd wel de eigenschap dat je de medeklinkers lekker hard kan uitspreken, alleen dat geldt dan weer niet voor het deel van Nederland waar ik woon
en de g & sch geluiden!
Carpe Libertatem
pi_58583550
quote:
Op vrijdag 9 mei 2008 21:35 schreef sneakypete het volgende:

[..]

..aldus Geert Wilders
Immanuel Kant althans toegeschreven aan hem als ik wiki mag geloven .

Duits is een mooie (statige) taal.

[ Bericht 0% gewijzigd door MrX1982 op 09-05-2008 21:53:28 ]
pi_58583611
Een echt lelijke taal om te horen vind ik Arabisch. Het klinkt zo verdomd onvriendelijk en hard. Kan je in die taal ook sympathiek overkomen?
  vrijdag 9 mei 2008 @ 21:54:03 #115
182269 sneakypete
On the edge
pi_58583687
quote:
Op vrijdag 9 mei 2008 21:47 schreef MrX1982 het volgende:

[..]

Immanuel Kant althans toegeschreven aan hem als ik wiki mag geloven .

Duits is een mooie (statige) taal.
Ja, maar zie je de link?
  vrijdag 9 mei 2008 @ 21:54:58 #116
182269 sneakypete
On the edge
pi_58583711
quote:
Op vrijdag 9 mei 2008 21:46 schreef Boze_Appel het volgende:

[..]

en de g & sch geluiden!
Die in brabant dus totaal anders klinken, witte wul
pi_58583714
quote:
Op vrijdag 9 mei 2008 21:50 schreef MrX1982 het volgende:
Een echt lelijke taal om te horen vind ik Arabisch. Het klinkt zo verdomd onvriendelijk en hard. Kan je in die taal ook sympathiek overkomen?
Ja.
pi_58583754
quote:
Op vrijdag 9 mei 2008 21:54 schreef sneakypete het volgende:

[..]

Ja, maar zie je de link?
Wilders is natuurlijk niet echt tolerant of bedoel je dat Duits past bij zijn politieke ideologie .
  vrijdag 9 mei 2008 @ 21:58:13 #119
182269 sneakypete
On the edge
pi_58583780
quote:
Op vrijdag 9 mei 2008 21:56 schreef MrX1982 het volgende:

[..]

Wilders is natuurlijk niet echt tolerant of bedoel je dat Duits past bij zijn politieke ideologie .
Nee niet dat laatste.
Maar snap je (let op dit vind ik een leuke) Kant-tekening bij die filosofie, waar het toe kan leiden?
pi_58583782
quote:
Op vrijdag 9 mei 2008 21:55 schreef Monidique het volgende:

[..]

Ja.
Oké.
pi_58583922
quote:
Op vrijdag 9 mei 2008 21:58 schreef sneakypete het volgende:

[..]

Nee niet dat laatste.
Maar snap je (let op dit vind ik een leuke) Kant-tekening bij die filosofie, waar het toe kan leiden?
Ik snap het wel. Maar grappig dat je bij dat citaat aan Wilders moest denken.

Zou dat woord afgeleid zijn van Kant. Een kanttekening plaatsen.
  vrijdag 9 mei 2008 @ 22:14:52 #122
182269 sneakypete
On the edge
pi_58584129
damn dacht ik origineel te zijn
  vrijdag 9 mei 2008 @ 22:49:13 #123
153070 Rock_de_Braziliaan
Stranger than fiction
pi_58584928
Goedenavond
"I think I'm in a tragedy"
[youtube]http://www.youtube.com/watch?v=FZFG5PKw504[/youtube]
"In America today profit is privatized but risk is increasingly socialized"
  vrijdag 9 mei 2008 @ 22:51:20 #124
96190 PJORourke
Beautiful burnout
pi_58584982
Yo.
What are you going to do to me? You go fuck yourself - I say what I want.
- Oriana Fallaci 1929-2006
  vrijdag 9 mei 2008 @ 22:52:41 #125
96190 PJORourke
Beautiful burnout
pi_58585008
quote:
Op vrijdag 9 mei 2008 21:31 schreef Mutant01 het volgende:
Wat een lelijke taal is Duits toch.
In een Oostenrijkse kelder klinkt het best sexy.
What are you going to do to me? You go fuck yourself - I say what I want.
- Oriana Fallaci 1929-2006
  † In Memoriam † vrijdag 9 mei 2008 @ 22:57:28 #126
159335 Boze_Appel
Vrij Fruit
pi_58585132
Ik ga morgen vroeg opstaan om boodschappen te doen en daarna de rest van de week geen fuck uitvoeren behalve op mijn luie reet in de zon zitten bier drinken.

Ok, dat hou ik ook 1 dag vol voordat ik weer van alles ga doen, maar het streven is er!
Carpe Libertatem
  vrijdag 9 mei 2008 @ 23:01:59 #127
153070 Rock_de_Braziliaan
Stranger than fiction
pi_58585235
quote:
Op vrijdag 9 mei 2008 22:57 schreef Boze_Appel het volgende:
Ik ga morgen vroeg opstaan om boodschappen te doen en daarna de rest van de week geen fuck uitvoeren behalve op mijn luie reet in de zon zitten bier drinken.

Ok, dat hou ik ook 1 dag vol voordat ik weer van alles ga doen, maar het streven is er!
Je bedoelt de rest vd zaterdag.
"I think I'm in a tragedy"
[youtube]http://www.youtube.com/watch?v=FZFG5PKw504[/youtube]
"In America today profit is privatized but risk is increasingly socialized"
  † In Memoriam † vrijdag 9 mei 2008 @ 23:07:48 #128
159335 Boze_Appel
Vrij Fruit
pi_58585372
quote:
Op vrijdag 9 mei 2008 23:01 schreef Rock_de_Braziliaan het volgende:
Je bedoelt de rest vd zaterdag.
De rest van de week daarna .... en anders zou het t/m zondag zijn. We zijn hier niet in de OE ASS OF E.
Carpe Libertatem
  vrijdag 9 mei 2008 @ 23:12:09 #129
153070 Rock_de_Braziliaan
Stranger than fiction
pi_58585480
Zit je tussen 2 banen?
"I think I'm in a tragedy"
[youtube]http://www.youtube.com/watch?v=FZFG5PKw504[/youtube]
"In America today profit is privatized but risk is increasingly socialized"
  † In Memoriam † vrijdag 9 mei 2008 @ 23:17:01 #130
159335 Boze_Appel
Vrij Fruit
pi_58585617
quote:
Op vrijdag 9 mei 2008 23:12 schreef Rock_de_Braziliaan het volgende:
Zit je tussen 2 banen?
Nee, mijn huidige baas had liever dat ik mijn vakantiedagen op ging maken voor ik 1 juli mijn nieuwe baan begin en met dit weer heb ik daar weinig moeite mee.
Carpe Libertatem
  vrijdag 9 mei 2008 @ 23:19:10 #131
153070 Rock_de_Braziliaan
Stranger than fiction
pi_58585671
quote:
Op vrijdag 9 mei 2008 23:17 schreef Boze_Appel het volgende:

[..]

Nee, mijn huidige baas had liever dat ik mijn vakantiedagen op ging maken voor ik 1 juli mijn nieuwe baan begin en met dit weer heb ik daar weinig moeite mee.
Je moet het er van nemen zolang het nog kan.
"I think I'm in a tragedy"
[youtube]http://www.youtube.com/watch?v=FZFG5PKw504[/youtube]
"In America today profit is privatized but risk is increasingly socialized"
  † In Memoriam † vrijdag 9 mei 2008 @ 23:23:10 #132
159335 Boze_Appel
Vrij Fruit
pi_58585781
quote:
Op vrijdag 9 mei 2008 23:19 schreef Rock_de_Braziliaan het volgende:
Je moet het er van nemen zolang het nog kan.
Nouja, als ik alle belastingverhogers mag geloven kan ik elk jaar meer genieten van de warmte en zon.

Hoe meer energie ik verspil, hoe korter de rokjes.
Carpe Libertatem
  vrijdag 9 mei 2008 @ 23:23:22 #133
96190 PJORourke
Beautiful burnout
pi_58585785
Riesling en warm weer.
What are you going to do to me? You go fuck yourself - I say what I want.
- Oriana Fallaci 1929-2006
pi_58585838
In Spanje, Portugal en italië heb je warm weer. In Nederland heb je benauwd kutweer. Echt vreselijk.
  † In Memoriam † vrijdag 9 mei 2008 @ 23:26:33 #135
159335 Boze_Appel
Vrij Fruit
pi_58585865
quote:
Op vrijdag 9 mei 2008 23:25 schreef Picchia het volgende:
In Spanje, Portugal en italië heb je warm weer. In Nederland heb je benauwd kutweer. Echt vreselijk.
Nergens last van, maar ik woon dan ook aan het water.
Carpe Libertatem
  vrijdag 9 mei 2008 @ 23:29:14 #136
153070 Rock_de_Braziliaan
Stranger than fiction
pi_58585938
Wat ga je precies doen bij je nieuwe baas?
"I think I'm in a tragedy"
[youtube]http://www.youtube.com/watch?v=FZFG5PKw504[/youtube]
"In America today profit is privatized but risk is increasingly socialized"
pi_58585942
quote:
Op vrijdag 9 mei 2008 23:26 schreef Boze_Appel het volgende:

[..]

Nergens last van, maar ik woon dan ook aan het water.
Ik woon in de barbequestank van de buren. Dat helpt ook niet echt.
  † In Memoriam † vrijdag 9 mei 2008 @ 23:31:39 #138
159335 Boze_Appel
Vrij Fruit
pi_58586007
quote:
Op vrijdag 9 mei 2008 23:29 schreef Rock_de_Braziliaan het volgende:
Wat ga je precies doen bij je nieuwe baas?
Ik ga Senior Webdevelopment doen. Ik ga projecten leiden, met klanten babbelen, andere programmeurs (bege)leiden, dat soort dingen.
Carpe Libertatem
  vrijdag 9 mei 2008 @ 23:38:31 #139
153070 Rock_de_Braziliaan
Stranger than fiction
pi_58586146
Je bent natuurlijk ook al een oude bok...
"I think I'm in a tragedy"
[youtube]http://www.youtube.com/watch?v=FZFG5PKw504[/youtube]
"In America today profit is privatized but risk is increasingly socialized"
pi_58586158
quote:
Op vrijdag 9 mei 2008 22:14 schreef sneakypete het volgende:
damn dacht ik origineel te zijn
Alles is al een keer bedacht en gezegd. Wat we doen is een herhaling van zetten.
  vrijdag 9 mei 2008 @ 23:48:28 #141
153070 Rock_de_Braziliaan
Stranger than fiction
pi_58586318
De flat van Ali B.
"I think I'm in a tragedy"
[youtube]http://www.youtube.com/watch?v=FZFG5PKw504[/youtube]
"In America today profit is privatized but risk is increasingly socialized"
pi_58586411
Ook al zo'n gewoon gebleven jongen. Cliché van de dag wat mij betreft.

Hoe gewoon zijn al die stellen die vandaag zijn getrouwd zonder op tv te komen. Ongewoon?
  † In Memoriam † zaterdag 10 mei 2008 @ 00:36:50 #143
159335 Boze_Appel
Vrij Fruit
pi_58587375
quote:
Op vrijdag 9 mei 2008 23:38 schreef Rock_de_Braziliaan het volgende:
Je bent natuurlijk ook al een oude bok...
Drie decennia ben ik nog niet gepasseerd.
Carpe Libertatem
  zaterdag 10 mei 2008 @ 10:07:53 #144
153070 Rock_de_Braziliaan
Stranger than fiction
pi_58590510
quote:
Op zaterdag 10 mei 2008 00:36 schreef Boze_Appel het volgende:

[..]

Drie decennia ben ik nog niet gepasseerd.
Goed bezig dan senior!
Maar duidelijk al veel te lang aan het werk.
"I think I'm in a tragedy"
[youtube]http://www.youtube.com/watch?v=FZFG5PKw504[/youtube]
"In America today profit is privatized but risk is increasingly socialized"
  zaterdag 10 mei 2008 @ 10:56:20 #145
153070 Rock_de_Braziliaan
Stranger than fiction
pi_58590986
quote:
Microkrediet moet ook arme Amerikaan aan geld helpen

New York, 10 mei. Muhammad Yunus werd een van ’s werelds bekendste armoedebestrijders door bewoners van sloppenwijken in Bangladesh aan microkredieten te helpen. Voortaan kunnen ook Amerikanen uit New Yorkse achterbuurten bij zijn bank terecht.

Muhammad Yunus werd een van ’s werelds bekendste armoedebestrijders door bewoners van sloppenwijken in Bangladesh aan microkredieten te helpen. Voortaan kunnen ook Amerikanen uit New Yorkse achterbuurten bij zijn bank terecht.

Volgens Yunus is de Amerikaanse economie, die door een kredietcrisis is getroffen, helemaal klaar voor zijn minileningen. „Een beter moment om hier voet aan de grond te krijgen is er niet”, zegt Yunus. „Het eigen stelsel werkt niet, was niet zo onfeilbaar als de banken zelf dachten.”

Twee jaar geleden kreeg Yunus de Nobelprijs voor de Vrede voor zijn werk. Nu geeft hij in de VS leningen uit van maximaal 3.000 dollar (1.950 euro). De leners worden geacht het geld in kleine ondernemingen te steken, bijvoorbeeld schoonmaakbedrijfjes of kapsalons. Hoewel het in strijd is met de antidiscriminatieregels, zijn tot dusver alle klanten vrouw. Zij zouden de aangegane verplichtingen beter nakomen.

Yunus’ Grameen America wil binnen vijf jaar 175 miljoen dollar uitlenen, tegen een rente van maximaal 15 procent. Ook gaat de bank armen overboekingen en hypotheken aanbieden – en dat op een markt die sinds de kredietcrisis op sterven na dood is.

Bijna 75 miljoen Amerikanen hebben geen bankrekening of toegang tot krediet omdat ze nauwelijks onderpand, ondernemerservaring of kredietgeschiedenis hebben. Deze groep mensen, de underbanked, heeft meestal wel een vast inkomen.

Deze week maakte de Amerikaanse centrale bank bekend dat banken strengere richtlijnen hanteren bij de beoordeling van de kredietgeschiedenis van potentiële leners. Ook eisen ze meer onderpand en brengen ze hogere kosten in rekening. Yunus: „Bankieren in Amerika kent duidelijk nogal wat zwakke plekken.”
"I think I'm in a tragedy"
[youtube]http://www.youtube.com/watch?v=FZFG5PKw504[/youtube]
"In America today profit is privatized but risk is increasingly socialized"
pi_58591059
Misschien is er een andere oorzaak van segregatie buiten de zgn. polariserende krachten? Is dit 'een ander islamitisch geluid'?
quote:
Stop pandering to Muslims says 'silent majority'

The government's attempts to placate Muslims will cause long-term damage to communities, a charity said yesterday.

The warning came from Yasmin Alibhai-Brown, chair and co-founder of the British Muslims for Secular Democracy, a new organisation claiming to represent the "silent majority who feel no conflict between their faith and democracy".

Speaking before the launch, attended by Baroness Kishwer Faulkner and former Islamist Ed Husain, the journalist said the government was pandering to Muslims by granting too many concessions, fuelling their separation from the rest of society.

"The government has found a way of placating Muslims in a way that will only damage us in the long term, Muslims wanting separate schools or different measures. There must be one law for all.

"This differential accommodation leads to us being pushed to the edges. How is it that the Sikhs and Hindus can live in democracy but not Muslims?"

She added: "The perception is that Muslims receive a disproportionate amount of attention and funding and that perception is justified. This ridiculous, distorted, exaggerated single identity has made us no friends."

The group cited an IPSOS Mori review of surveys, conducted since 2005, that revealed most British Muslims believed their faith to be compatible with democracy.

The group's projects include publishing a booklet for teachers on how to negotiate with Muslim parents who ask for special treatment and citizenship workshops.
Mensen vinden het blijkbaar niet zo leuk om als een halve gehandicapte behandeld te worden...gek hè...
pi_58591199
quote:
Op zaterdag 10 mei 2008 11:01 schreef Autodidact het volgende:
Misschien is er een andere oorzaak van segregatie buiten de zgn. polariserende krachten? Is dit 'een ander islamitisch geluid'?
[..]

Mensen vinden het blijkbaar niet zo leuk om als een halve gehandicapte behandeld te worden...gek hè...
Vertel dat maar...
  zaterdag 10 mei 2008 @ 11:23:37 #148
155006 Aoristus
SPelen is delen
pi_58591302
quote:
Op zaterdag 10 mei 2008 10:56 schreef Rock_de_Braziliaan het volgende:

[..]


Hoewel het in strijd is met de antidiscriminatieregels, zijn tot dusver alle klanten vrouw. Zij zouden de aangegane verplichtingen beter nakomen.


een vrouw op haar knieen is natuurlijk ook gewoon leuk
De voorzitter zegt: Laat duizend bloemen bloeien.
Laat duizend balletjes stuiteren.
pi_58592040
quote:
Op vrijdag 9 mei 2008 19:52 schreef sigme het volgende:

[..]

Dank je. Ik vreesde al dat ik de enige was die erover viel.

Bizarre gewoonte: mensen citeren in een taal die noch de spreker, noch de toehoorder gebruikt .
Ja ik vind dat ook erg vreemd. Daarnaast zijn Duitse uitspraken vaak ook mooier dan Engelse .
Als het niet wil branden moet je beter stoken.
  zaterdag 10 mei 2008 @ 12:25:58 #150
155006 Aoristus
SPelen is delen
pi_58592152


quote:
Kredietcrisis maakt einde aan dertig jaar neoliberalisme

De markt blijft het hart van de economie, maar met de financiële crisis is de neoliberalistische zeepbel uit elkaar gespat. Het belang van een overheid die geducht toeziet, is bewezen. Door Olav Velthuis.

Zie het als een experiment, dat de Britse premier Margaret Thatcher na haar aantreden in 1979 inzette en onder de Amerikaanse president Ronald Reagan in de jaren tachtig vaart kreeg.

De werkhypothese: laat individuele burgers hun eigenbelang nastreven op vrije markten, en de welvaart zal toenemen – niet alleen voor die burgers zelf, maar voor de hele maatschappij. Vandaar dat regeringen wereldwijd staatsbedrijven verkochten, publieke diensten privatiseerden en het mes zetten in overheidsregulering.

Want, zoals Reagan in 1984 zei, toen hij voor aanvang van een radio-interview de microfoon moest testen: ‘De negen meest angstaanjagende woorden uit de Engelse taal zijn: I’m from the government and I’m here to help.’

De internationale kredietcrisis heeft nu, een kleine dertig jaar later, een radicaal einde gemaakt aan dat experiment.

De uitkomst: mislukt.

Een tijdperk van rotsvast geloof in de werking van de vrije markt is vorige maand afgesloten. De Amerikaanse Federal Reserve moest toen Bear Stearns, een van de grootste zakenbanken van de wereld, van de ondergang redden.

Daarbij zette de centrale bank 30 miljard dollar overheidsgeld op het spel. Ook in Engeland schoot de regering te hulp: de bank Northern Rock werd genationaliseerd.

Bear Stearns en Northern Rock hadden zo veel risico genomen met hun investeringen in dubieuze Amerikaanse hypotheken, dat kleine klanten en grote geldschieters het vertrouwen verloren en hun geld terughaalden. Had de overheid niet ingegrepen, zo oordeelden opgeluchte analisten achteraf, dan hadden ook andere banken als dominostenen kunnen omvallen en was de wereld op een ineenstorting van haar financiële architectuur afgestevend.

De Republikeinse regering van George Bush ontpopte zich vervolgens als onvervalst Keynesiaans, met een omvangrijk stimuleringspakket om de economie van de Verenigde Staten – die door de kredietcrisis gehavend is –weer draaiend te krijgen. Reagan moet zich in zijn graf hebben omgedraaid.

Alsof de ideologische verwarring nog niet groot genoeg was, riep ten slotte de directeur van het Internationaal Monetair Fonds, het instituut dat volgens andersglobalisten verantwoordelijk was voor het wereldwijd uitzaaien van de neoliberale ideologie, andere landen op het Amerikaanse voorbeeld te volgen en rechtstreeks te interveniëren in de financiële markten. Sommige commerciële banken verloren zo veel geld, dat ze volgens IMF-directeur Dominique Strauss-Kahn alleen nog met belastinggeld overeind gehouden konden worden.

Valt die noodkreet af te doen als de voorspelbare reflex van een verstokte Franse socialist – dat is immers de herkomst van de nieuwe IMF-directeur –, de hogepriesters van de financiële wereld zelf vallen hem bij. Josef Ackermann, de topman van Deutsche Bank, zei vorige maand en plein public ‘niet langer te geloven in de zelfherstellende kracht van de markt’. Hij sprak vervolgens zijn dank uit dat de overheid had ingegrepen bij Bear Stearns; het faillissement van het neoliberalisme op een presenteerblaadje.

Voortekenen

De voortekenen van dat faillissement waren er de afgelopen jaren volop: de roep om de helpende hand van de overheid die nu ook in het hart van het kapitalisme klinkt, klonk elders al veel langer.

In het ene na het andere Latijns- Amerikaanse land hielpen kiezers linkse regeringen in het zadel.

Prompt regelden die regeringen de hernieuwde nationalisering van de olie-industrie (Venezuela), de nutsbedrijven (Argentinië) of de telecom (Bolivia). In Westerse landen stak – door het verloren gaan van banen vanwege outsour- cing en offshoring – protectionisme de kop op. De overheid werd met klem verzocht een beschermingsmuur op te richten en de banen van fabrieksarbeiders niet aan globalisering prijs te geven.

Ook in de strijd tegen klimaatverandering wordt om een sterke rol van de overheid gevraagd. Grote Amerikaanse multinationals, waaronder General Electric en chemieconcern DuPont, riepen het Witte Huis vorig jaar op ‘agressief ’ beleid te ontwikkelen om de uitstoot van broeikasgassen door het Amerikaanse bedrijfsleven te beperken. ‘Bedrijven die geen belang hebben bij beperking van hun uitstoot zeggen niettemin: ‘Hier ligt een serieus probleem. Dat moet aangepakt worden, en wel nu’, zei een van de initiatiefnemers tegen de New York Times.

En nu de voedselcrisis wereldwijd is losgebarsten, klinkt in rijke en arme landen weer de kritiek dat de markt de klus niet kan klaren.

Voedsel te belangrijk is om aan de soms wilde krachten van vraag en aanbod over te laten.

Strauss Kahn van het IMF, twee weken geleden in de Britse krant Financial Times: ‘Nu gaan wachten tot de markt zichzelf corrigeert, is geen bevredigende oplossing.’

Ook in Nederland klinkt die roep voor een sterkere overheid en voor indamming van het domein van de markt. Het huidige kabinet heeft zo’n sterke lastenverzwaring doorgevoerd, dat het na Prinsjesdag vergeleken werd met het kabinet-Den Uyl uit de jaren zeventig.

Minister Wouter Bos van Financiën zette in het najaar een radicale streep door de plannen om het overheidsbedrijf Schiphol te privatiseren.

Minister Maria van der Hoeven (Economische Zaken) schreef in februari, toen zij een evaluatieonderzoek over twintig jaar marktwerking aanbood aan de Tweede Kamer, dat ‘het herordenen van markten met valkuilen is omgeven’. Zulke taal was onder de paarse kabinetten van de jaren negentig ondenkbaar geweest.

Bedrijfskas

Waar is het misgegaan met het neoliberale experiment? Laat vooraleerst duidelijk zijn dat iedereen zich in de aanloop naar de kredietcrisis aan de regels heeft gehouden. In tegenstelling tot bij de boekhoudschandalen rond Enron, Ahold of World Online aan het begin van het millennium, zijn hier geen wetten overtreden, aandeelhouders bedrogen of stiekeme grepen gedaan in de bedrijfskas.

Alle spelers hebben precies gedaan wat van ze verwacht werd: ze maximaliseerden hun eigenbelang, zoals economen dat zo mooi uitdrukken. Veel banken hielden hun meest risicovolle beleggingen weliswaar voor het oog van de buitenwereld verscholen, en toverden die pas tevoorschijn toen de crisis in volle hevigheid was losgebarsten en de beleggingen hun waarde verloren, maar dat valt de bankiers niet aan te rekenen: het is waar je op mag wachten in een wereld zonder goede regels.

Waar zitten de problemen dan wel? Van de drie aannames die het neoliberalisme maakt over economisch gedrag –mensen zijn rationeel, ze opereren individueel (dat wil zeggen: laten zich niet door hun sociale context beïnvloeden) en hebben uitsluitend oog voor hun eigenbelang – zit de bottleneck zeker niet bij de laatste premisse. Gelet op de riante salarissen en de zo mogelijk nog hogere bonussen die de afgelopen jaren in de financiële sector werden verdiend, zit het met de behartiging van het eigenbelang wel goed.

De vraag is of hetzelfde geldt voor die andere twee aannames.

Want hoe rationeel is het om hypotheken te verkopen aan arme mensen met een slechte kredietgeschiedenis, van wie je weet dat ze het geld eigenlijk niet kunnen terugbetalen? Waarom lieten banken nieuwe financiële producten fiatteren door een partij – de zogeheten kredietbeoordelaars – die je graag te vriend willen houden, omdat zij nog lang opdrachten van je hopen binnen te slepen?

Waarom lieten zij hun eigen interne controlemechanismen versloffen en werden herhaalde alarmsignalen genegeerd? Hoe kan het zijn dat zij niets hebben geleerd van vorige financiële crises?

Bonussen

Een van de verklaringen is het perverse bonussysteem dat in de financiële wereld is verankerd.

Veel winst maken voor de bank leidt tot hoge bonussen voor de bankiers en de handelaren die met geld van de bank speculeren.

Maar als zij grote verliezen lijden, heeft dat niet het tegendeel – een korting op het jaarinkomen – tot gevolg. Met andere woorden: door dat asymmetrische beloningssysteem wordt risicovol gedrag aangemoedigd.

Bovendien werkt het bonussysteem een focus op de korte termijn in de hand: extra winst die een nieuwe beleggingsstrategie oplevert, betaalt zich aan het eind van het jaar meteen uit in de vorm van een hogere bonus. De vraag of die nieuwe strategie ook op lange termijn goed is voor de bank en voor de financiële wereld, hoeft niet beantwoord te worden.

De kredietcrisis geeft het antwoord wel. Het luidt ontkennend.

De perverse werking van het systeem wordt nog eens versterkt doordat bonussen in de financiële wereld niet alleen geld opleveren: ze worden door bankiers en handelaren met beide handen aangegrepen om tot een onderling vergelijk te komen, en status voor zichzelf te genereren.

Dat merkwaardige construct uit de economieboeken dat homo economicus heet, is zelfs in de financiële wereld ver te zoeken.

Hoe nu verder? Voor de financiële sector is het tijdperk van deregulering zonder twijfel ten einde.

Het Witte Huis heeft al plannen klaar liggen waarin het toezicht op de financiële sector flink wordt aangescherpt.

Opvallend: voor de nieuwe blauwdruk keek de minister van Financiën Henry Paulson af bij het Nederlandse systeem. Van mensen als Laurens-Jan Brinkhorst, de oud-minister van Economische Zaken, die steeds maar weer betoogden dat Nederland een voorbeeld moest nemen aan de dynamiek van de Amerikaanse economie, is niets meer vernomen.

Hernieuwde regulering zal niet aan de VS voorbehouden blijven.

Het Financial Stability Forum, het belangrijkste internationale overlegorgaan voor overheden, centrale bankiers en toezichthouders op de banken, presenteerde onlangs een 74 pagina’s dik plan om de greep van de autoriteiten op de financiële wereld te verstevigen.

Ook het bonussensysteem ligt in dat plan onder vuur.

Met een terugkeer naar centraalgeleide economieën hebben die plannen niets te maken.

Grootschalige nationaliseringen liggen niet in het verschiet, want de markt is en blijft het hart van het economische systeem.

Maar de kredietcrisis haalt voorgoed een streep door Thatchers en Reagans veronderstelling dat het nastreven van eigenbelang overal en altijd leidt tot meer maatschappelijke welvaart. Het mensbeeld dat aan dertig jaar neoliberaal beleid ten grondslag ligt, is dan ook aan ingrijpende herziening toe.

Bankiers en burgers maken hun beslissingen slechts in beperkte mate rationeel; hun geheugen is zo kort dat zij weinig leren van fouten uit het verleden; ze zijn bijzonder gevoelig voor status en nemen, om die status te verwerven, vaak meer risico dan goed is voor henzelf en hun omgeving; ze opereren niet individueel maar zijn juist erg vatbaar voor groepssentimenten en kuddegedrag.

Zulke mensen kun je de vrije markt niet toevertrouwen. Ze hebben een sterke overheid nodig.

Olav Velthuis is redacteur van de Volkskrant . Hij schreef onder meer Talking Prices. Symbolic Meanings of Prices on the Market for Contemporary Art (Princeton University Press, 2005).

Het mensbeeld van Margaret Thatcher en Ronald Reagan is aan herziening toe

Illustratie Mike Ottink
De voorzitter zegt: Laat duizend bloemen bloeien.
Laat duizend balletjes stuiteren.
abonnement Unibet Coolblue Bitvavo
Forum Opties
Forumhop:
Hop naar:
(afkorting, bv 'KLB')