Zo, je hebt je best gedaanquote:Op maandag 10 maart 2008 10:08 schreef Iblis het volgende:
[..]
Ik vind dat je hier toch wat te rigide bent in je taalopvatting. Als we het WNT erbij nemen (Registratie vereist), dan zien we dat ooit de volgende betekenissen heeft:Te allen tijde, altoos, steeds; in de tweeledige opvatting welke deze woorden toelaten, en derhalve: hetzij in onafgebroken voortduring van tijd, hetzij telkenmale wanneer de gelegenheid zich voordoet; de twee begrippen zijn niet altijd duidelijk te onderscheiden. In deze opvatting thans verouderd. Te eeniger tijd; de thans gewone beteekenis.
1.In het verleden.
a. Op een tijdstip, welk ook.
b.Op een zeker tijdstip in het verleden; thans in de Noordnederlandsche schrijftaal ongebruikelijk.
2. In de toekomst.
3. Zonder dat aan verleden, heden of toekomst wordt gedacht: te eeniger tijd, wanneer ook.
Citaten die gegeven worden zijn onder andere:
[..]
De stap van ‘meer dan ooit te voren’ naar ‘het meeste ooit’ lijkt me niet zo schokkend, en soms zelfs te rechtvaardigen. Jij zegt dat ‘ooit’ op een onbekend tijdstip in het verleden of de toekomst betekent, dat ben ik niet geheel met je eens. ‘Ooit’ betekent dit inderdaad, maar het betekent ook, in de bewoordingen van het WNT, Op een tijdstip, welk ook. Dit wordt met een citaat van Bilderdijk geďlustreerd: ‘Geen weldaad ging er ooit verloren, bild. 11, 413 [1825].’ Dus op geen enkel tijdstip (in het verleden) ging er een weldaad verloren. In die zin is het volgens mij wat ruimer dan ‘eens’, want ik zou niet snel zeggen ‘Geen weldaad ging er eens verloren’. Eens heeft veel sterker de notie (voor mij) van een enkel tijdstip, doch onbepaald qua tijd.
Als je het dan over de grootste ooit hebt, dan bedoel je daarmee groter dan op elk tijdstip in het verleden.
Andere kritiek op het gebruik van ‘ooit’, is dat je een bijzin zou moeten vormen door te zeggen ‘De grootste worst die ooit gemaakt is’, maar als je zegt ‘De grootste worst die sinds begin dit jaar gemaakt is’, dan is dat naar mijn mening ook in te korten tot ‘De grooste worst sinds begin dit jaar’. Het is wat elliptisch, maar de constructie zelf, hoewel die misschien uit het Engels is afgeleid, lijkt me goed met het Nederlanse taaleigen te stroken en derhalve ook niet zo afkeurenswaardig.
Je bronnen zijn van rond 2000, dat vind ik toch wel de laatste jaren.quote:Op maandag 10 maart 2008 22:25 schreef Concedo het volgende:
Nooit geweten dat er iets aan de hand was met 'de beste ooit'. Het lijkt me niet iets van de laatste jaren; het is volgens mij ouder. En niet (meer) fout:
http://www.onzetaal.nl/advies/ooit.php
http://taaladvies.net/taal/advies/vraag/624
Nee, ze waren ooit gelukkig refereert in het Nederlands (voor mij) aan een situatie in het verleden waarin ze gelukkig waren. Maar als je zegt ‘they felt beter than ever’ dan heb je een analoge situatie aan het Nederlandse ‘ze voelden zich beter dan ooit’ beide een (naar mijn mening) naar het verleden verwijzende ‘ever/ooit’.quote:Op dinsdag 11 maart 2008 22:58 schreef Kees22 het volgende:
Maar daar komt het gebruik niet vandaan. In het Engels kan ever ook echt "altijd" betekenen. They lived happily ever after. Beslist niet hetzelfde als: Ze waren ooit gelukkig. In het US-Engels wordt het ook zo gebruikt.
Voor mij is het groter dan op welk ogenblik tot nu toe dan ook, of wel het grootste tot nu toe. En voor dat tot nu toe kun je kortheidshalve ‘ooit’ gebruiken.quote:De overgang van "groter dan ooit" naar de "grootste ooit" vind ik zelf toch wel drastisch. Dat voelt toch wel als twee trappen verschil.
Dat is een rare zin. Als ik hier ‘laagste ooit’ uitklap dan zou ik krijgen ‘Vandaag stond de Rijn 2 centimeter lager dan het peiler lager dan ooit’. Dat gaat niet goed, die verleden tijd waar ‘stond’ op slaat wordt ook gedekt door ‘ooit’. Dat is echt een rare constructie.quote:Ook de constructies ermee zijn schokkend. Tijdens een grote droogte: "Vandaag stond de Rijn 2 centimeter lager dan het laagste peil ooit." En dat "laagste peil ooit" was dus een dag eerder bereikt en ook zo in de krant gekomen.
Ik kan me er niet aan ergeren, het is wat kort door de bocht, maar ik vind het een constructie die op zich niet strijdig is met het taal eigen. Nogmaals, ik zie er geen betekenis ‘altijd’ in, maar lees het als ‘tot nu toe’. Wat het naar mijn mening in het Engels ook betekent in zulke constructies.quote:Wat ermee bedoeld wordt, is meestal wel duidelijk, of anders valt de bedoeling wel te reconstrueren.
Het schokte me vooral toen ik merkte dat het gebruik doorgedrongen was in het journaal en in andere serieuze media.
In het Duits wordt het op momenten gebruikt dat je het in het Nederlands niet gebruikt. Er is ook betekenisverschil:quote:Op dinsdag 11 maart 2008 23:17 schreef Kees22 het volgende:
Ik leerde vroeger dat in het Duits veel vaker "worden" of vervoegingen daarvan gebruikt werden dan in het Nederlands. In het Iraans voel ik hetzelfde verschijnsel.
Ik mis vaak in Nederlandse zinnen dat laatste woord "worden". De zin voelt als incompleet aan.
Heel goed!quote:Op dinsdag 11 maart 2008 23:30 schreef Iblis het volgende:
[..]
Nee, ze waren ooit gelukkig refereert in het Nederlands (voor mij) aan een situatie in het verleden waarin ze gelukkig waren. Maar als je zegt ‘they felt beter than ever’ dan heb je een analoge situatie aan het Nederlandse ‘ze voelden zich beter dan ooit’ beide een (naar mijn mening) naar het verleden verwijzende ‘ever/ooit’.
En ‘the best ever’ is ook een ‘ever’ tot nu toe, zou ik zeggen.
Ja precies, dat maakt de constructie ook zo ongewenst en lelijk.quote:[..]
Voor mij is het groter dan op welk ogenblik tot nu toe dan ook, of wel het grootste tot nu toe. En voor dat tot nu toe kun je kortheidshalve ‘ooit’ gebruiken.
[..]
Dat is een rare zin. Als ik hier ‘laagste ooit’ uitklap dan zou ik krijgen ‘Vandaag stond de Rijn 2 centimeter lager dan het peiler lager dan ooit’. Dat gaat niet goed, die verleden tijd waar ‘stond’ op slaat wordt ook gedekt door ‘ooit’. Dat is echt een rare constructie.
We zouden het iemand met Engels als moedertaal moeten vragen, maar ik vermoed dat het in het echte Engels ook al lelijk is.quote:[..]
Ik kan me er niet aan ergeren, het is wat kort door de bocht, maar ik vind het een constructie die op zich niet strijdig is met het taal eigen. Nogmaals, ik zie er geen betekenis ‘altijd’ in, maar lees het als ‘tot nu toe’. Wat het naar mijn mening in het Engels ook betekent in zulke constructies.
Aan dit soort constructies ontleen ik inderdaad dat gevoel.quote:Op dinsdag 11 maart 2008 23:45 schreef Iblis het volgende:
[..]
In het Duits wordt het op momenten gebruikt dat je het in het Nederlands niet gebruikt. Er is ook betekenisverschil:Die Stadt ist bombardiert Die Stadt ist bombardiert worden
Of:Das Haus ist zerstört Das Haus ist (gestern) zerstört worden
Het eerste duidt een soort toestand (van gebombardeerdheid/vernietiging) aan. Het tweede duidt aan dat de stad b.v. tijdens de oorlog op een zeker moment (of meerdere) gebombardeerd is. Het is tamelijk ongebruikelijk om dan in het Nederlands ‘is gebombardeerd geworden’ te gebruiken. Op dbnl.org kan ik nog wel iets vinden als ‘wat beter midden in de preek gezegd was, maar dáár ter plaatse door mij is vergeten geworden.’ Dat is heden ten dage weinig courant te noemen.
De Nederlandse lijdende vorm mist dus soms die vorm van worden. Als je echter met de tijden gaat schuiven komt die wel terug, zoals ‘Het huis zal vernietigd worden’, of ‘Het huis werd vernietigd’ of ‘Het huis wordt vernietigd’, alleen niet ‘Het huis is vernietigd geworden’.
Voelt dat laatste voor jou incompleet aan zonder ‘geworden’? Voor mij niet.
Zo gaan die dingen.quote:Op woensdag 12 maart 2008 00:14 schreef Iblis het volgende:
‘Wonen moet goedkoper’ mag in een krantenkop of op een spandoek. Eventueel mag je het met zo'n spandoek over straat lopend ook scanderen. Maar zo sijpelt het natuurlijk wel het gewone taalgebruik in. Want dan zegt dhr. Freriks ‘Wonen moet goedkoper’ aldus de actievoerders die zich vandaag op het Malieveld verzameld hadden voor een protestmars. En dan is het einde zoek natuurlijk!
.
Mij valt juist vooral het overvloedige gebruik van wat op, niet alleen waar dat correct is, maar ook ter verwijzing naar mannelijke, vrouwelijke en meervoudige antecedenten.quote:Op woensdag 12 maart 2008 03:12 schreef Plaas het volgende:
Een taalfout waar ik echter helemaal niets mee kan is het zonderlinge gebruik van "die" om naar onzijdige en "dat" om naar mannelijke en vrouwelijke woorden te verwijzen.
-Hij vertelde een verhaal die ik al eens gehoord had.
-Het ging over een stad dat al heel oud was.
Dat zijn toch echt zinnen die voor mij onaanvaardbaar zijn. Het leest zo hortend, ik raak ervan in de war. Terwijl 't zo moeilijk toch niet is, er zijn maar twee smaken, de of het.
Um, hier denk ik dan juist meteen: Goedkoper dan wat? Deze zin mist wel een voltooid deelwoord, omdat je al een persoonsvorm gebruikt. En nog wel, wat ik noem, een bepalende persoonsvorm, namelijk 'is'. Dat geeft er zo'n definitieve lading aan, dat ik niet direct vermoed dat er 'geworden' bij moet. Ik ga zoeken in de tekst naar datgene, waarmee vergeleken wonen goedkoper is.quote:Op woensdag 12 maart 2008 00:00 schreef Kees22 het volgende:
[..]
Aan dit soort constructies ontleen ik inderdaad dat gevoel.
"Wonen is goedkoper": dan mis ik het "geworden" niet. In mijn tijd was dat al verdwenen uit het Nederlands.
De verkorte versie van 'eens' is " 'ns " (met apostrof). Niet 'es'. Dat op zich vind ik al een KOE (zoals de moeder van iemand hierboven het noemdequote:Op zaterdag 8 maart 2008 12:31 schreef SevenWonders het volgende:
Heel veel mensen gebruiken de derde persoon enkelvoud van het werkwoord 'zijn', dus 'is' om het verkorte 'es' van 'eens' te schrijven.....heel erg hinderlijk als je het mij vraagt.
quote:Op woensdag 12 maart 2008 05:17 schreef dvr het volgende:
Deze is al eens eerder de revue gepasseerd: de nodeloze toevoeging van 'doen' aan met name vragende zinnen. "Wil jij dit formuliertje even kopiëren doen?"
De teloorgang van diens, wiens, dier, wier, welks en welker is een pijnlijke verarming van de taal.
Volgens mij is dat Brabants. 'Ik doe de soep even roeren.'quote:Op woensdag 12 maart 2008 14:26 schreef Iblis het volgende:
Ik bespeur wel dat sommigen vormen van ‘doen’ als hulpwerkwoord gebruiken in een manier die me aan het Engels doet denken, getuige deze topic die ik in Google tegenkwam, met de titel ‘Hoe doe/deed jij altijd spieken?’
Oh ja, nog erger. Cruyffiaans!quote:Op woensdag 12 maart 2008 04:24 schreef Metus het volgende:
[..]
Mij valt juist vooral het overvloedige gebruik van wat op, niet alleen waar dat correct is, maar ook ter verwijzing naar mannelijke, vrouwelijke en meervoudige antecedenten.
Ik heb geen idee of het zo regionaal is. Kennissen van m’n ouders mogen het ook graag zeggen, en die komen uit Zuid-Holland.quote:Op woensdag 12 maart 2008 14:28 schreef Lienekien het volgende:
Volgens mij is dat Brabants. 'Ik doe de soep even roeren.'
Ik hoor het nooit in de noordelijke provincies.quote:Op woensdag 12 maart 2008 14:30 schreef Iblis het volgende:
[..]
Ik heb geen idee of het zo regionaal is. Kennissen van m’n ouders mogen het ook graag zeggen, en die komen uit Zuid-Holland.
't Is ook typisch voor veel Noord-Hollandse dialecten. Volendamse fokkers kunnen vast heel wat voorbeelden bedenken. Zij gebruiken doen veel vaker dan ik normaal vind, en in mijn dialect is 't toch ook niet zeldzaam. We doen 't wel anders dan in het aangehaalde voorbeeld:quote:Op woensdag 12 maart 2008 14:28 schreef Lienekien het volgende:
[..]
Volgens mij is dat Brabants. 'Ik doe de soep even roeren.'
|
|
| Forum Opties | |
|---|---|
| Forumhop: | |
| Hop naar: | |