[Deel 1388]Spinozianen aller landen, verenigt u

quote:

De berberaap of magot (Macaca sylvanus of Macaca sylvana) is een makaak uit de familie Cercopithecidae. Het is de enige makaak die buiten Azië voorkomt, en de enige apensoort die in Europa in het wild leeft

Hij heeft lange ledematen (beiden ongeveer even lang) en korte, brede handen, die goed van pas komen bij het stelen en het betasten van vrouwvolk. Verder reiken zijn vocale capaciteiten niet verder dan 'hoer' en 'discriminatie'.

quote:

[quote]Op donderdag 20 december 2007 14:48 schreef Autodidact het volgende:
Je bent zo neger als je je voelt, Mutant. Houd je bek.

quote:

Op donderdag 20 december 2007 15:10 schreef Apropos het volgende:
Ja, ''Spinozianen'' ja. Alles liever dan een Germanisme als ''Spinozisten'', .

quote:

De eindeloze opfrisbeurt

Als trouwe krantenlezer, en vooral ook als een man van gewoonten, ervaar ik elke poging om het uiterlijk van de dagbladen te vernieuwen als een onheilstijding. Toegegeven, ik heb het niet wetenschappelijk onderzocht, maar mijn indruk is dat tussen 1960 en 2000 aan het uiterlijk van kranten nauwelijks is gesleuteld. Er waren natuurlijk wel veranderingen, maar die werden zo geleidelijk mogelijk doorgevoerd om de abonnees niet voor het hoofd te stoten.

Maar de laatste tien jaar is er een vernieuwingsgolf over de kranten getrokken, die nog lang niet is uitgewoed. Geen dagblad ontsnapt aan de trend. Ontwerpers, designers en opmakers beleven gouden tijden. Binnenkort gaat ook deze krant op de schop, zoals dat heet. Laten wij hopen dat het heel erg mooi wordt. De Volkskrant zal binnen afzienbare tijd aan de beurt zijn. Weliswaar is de krant net gerestyled, maar er wordt al weer geëxperimenteerd met een ander formaat.

Inmiddels heeft ook NRC/Handelsblad een grote operatie achter de rug. Die operatie is, zoals gebruikelijk, begonnen met een missive waarin wordt meegedeeld dat de krant aan “een opfrisbeurt” dan wel een facelift toe is. Vooral u ,o lezer, bent daarmee gebaat, want de krant wordt er niet alleen overzichtelijker door, maar zal ook “meer eenheid en rust” uitstralen. Bij NRC/Handelsblad zijn in de nieuwskaternen de zogeheten verticale standlijnen verdwenen, waardoor er meer lucht op de pagina schijnt te komen. Nooit geweten dat pagina's behoefte hebben aan lucht. Dat zo'n opfrisbeurt vooral is ingegeven door de opdracht om te besparen, lees je maar zelden in het begeleidend commentaar van de hoofdredacteur.

De krantenwereld is geobsedeerd door verjonging, maar bij de NRC/Handelsblad hebben ze gek genoeg op de plaats, waar je écht een jong iemand verwacht, een ouwe taart genomen. De seksrubriek wordt namelijk verzorgd door Shere Hite, inmiddels 65 jaar.

Zelf houd ik een treurig gevoel over aan de facelift. Het Vrijdag en Zaterdagsupplement was qua vormgeving het beste wat er op dat gebied bestond in Nederland. Wekelijks werden daar door de opmakers kleine kunststukjes verricht. Dat NRC/Handelsblad zich met recht een chique krant mocht noemen, was vooral te danken aan de vormgeving van de bijlagen. De huidige hoofdredacteur Birgit Donker kan het op haar conto schrijven dat onder haar regiem het mooiste uit de Nederlandse dagbladjournalistiek is gesneuveld. De nieuwe bijlagen hebben dankzij hun tabloidformaat ongetwijfeld meer lucht, maar zij zijn nogal mainstream en je wordt niet meer gestreeld door het aangename gevoel iets bijzonders in handen te hebben.

Omdat kranten tegenwoordig allemaal in het bezit zijn van een eigen website waarop lezers kunnen reageren, valt eenvoudig na te gaan wat er van de vernieuwingsoperatie wordt gevonden. De reacties zijn talrijk, maar voor het merendeel negatief. Het is moedig van NRC/Handelsblad om al die commentaren te laten staan, waarin je eigen krant over de hekel wordt gehaald.

Een paar voorbeelden:

Wat een ramp! Onoverzichtelijk en populistisch. Ik hoop dat dit heel snel wordt teruggedraaid”.

Weinig goede woorden voor deze verandering. De leegheid regeert….”.

Wat een afschuwelijk lelijk, goedkoop supermarktblaadje heeft u er nu weer van gemaakt; erger dan de gribus van het AD: welkom in het proletendom.

Met het nieuwe uiterlijk verloochent de krant zijn statuur en autoriteit. De identiteit van het NRC Handelsblad verwatert”

Deze hutspot van AD & Next -plus genereert zoveel weerzin dat ik nauwelijks aan lezen toekom”.

Ik ben nu dus echt op een lokale krant met idem uitstraling geabonneerd: de Dinkellandsche Courant”.

Ook ik ben zwaar teleurgesteld. Mijn samenvatting van het geheel: tamelijk ordinair”.

Enzovoort. Dat gaat zo nog tientallen reacties door. Over twee jaar zullen de lezers geheel gewend zijn aan de nieuwe opmaak en nieuwe indeling. Dan wacht een weer nieuwe operatie.

quote:

Op donderdag 20 december 2007 16:45 schreef Zwaardvisch het volgende:

[..]

Goede column van Max Pam.

quote:

Op donderdag 20 december 2007 16:51 schreef Klopkoek het volgende:

[..]

Waarvandaan heb je dat zo snel kunnen copy-pasten?

quote:

Op donderdag 20 december 2007 16:56 schreef Zwaardvisch het volgende:

[..]

De Max Pam Globe, walhalla van het cynisme.

quote:

Op donderdag 20 december 2007 14:45 schreef Autodidact het volgende:

[..]

En god houdt ook van wielrennen of zo? Wat is het verband?

quote:

Op donderdag 20 december 2007 17:09 schreef Autodidact het volgende:
Nee, hij is into de protestantse god.

quote:

Op donderdag 20 december 2007 17:11 schreef Zwaardvisch het volgende:
Nou ja, het is gewoon een sport die in het België en het zuiden van Nederland populair is en daar wonen vooral katholieken. Van Agt liep ook altijd in wielrennerskleding rond om z'n electoraat tevreden tevreden te stellen.

quote:

Op donderdag 20 december 2007 17:14 schreef Autodidact het volgende:
Als je in West-Brabant woont had je twee opties hè...of je wordt fabrieksarbeider of je gaat fietsen.

quote:

Op donderdag 20 december 2007 16:45 schreef Zwaardvisch het volgende:

[..]

Goede column van Max Pam.

quote:

Duitsland: EU voert vernietigingsoorlog

donderdag 20 december 2007 10:50

De Duitse minister van Economische Zaken Michael Glos is laaiend over de EU-plannen om fabrikanten te beboeten als hun auto's teveel CO2 uitstoten, en spreekt van een 'vernietigingsoorlog' tegen de Duitse auto-industrie.


Glos
De Duitse minister van Economische Zaken Michael Glos, "Ich bin mad"

Dat zegt een woedende Glos tegen de Duitse krant Bild over de plannen voor een boetesysteem, die de Europese Commissie gisteren presenteerde.

Vanaf 2012 mogen auto's niet meer dan 130 gram CO2 per gereden kilometer uitstoten. Voor elk gram daarboven moet de autofabrikant 20 euro betalen, en dat loopt op tot 95 euro per gram in 2016.

Woedend
De Duitse auto-industrie is woedend: Duitse wagens zijn in het algemeen groter en luxer en stoten dus meer CO2 uit dan Franse of Italiaanse auto's.

De fabrikanten staan niet alleen in hun kritiek: de Duitse bondskanselier Angela Merkel hekelt de plannen en spreekt van 'industriepolitiek op kosten van Duitsland'. En haar minister van Milieu, Sigmar Gabriel, is ook van mening dat de maatregelen niets met klimaatpolitiek hebben te maken.

Duitse europarlementariërs hebben al aangekondigd dat ze een herverkiezing van José Manuel Barroso, die ze verantwoordelijk houden voor de CO2-plannen, zullen tegenhouden.

Ernstig verdeeld
Maar ook de Europese Commissie is ernstig verdeeld over de eigen plannen: de Duitse eurocommissaris Gunther Verheugen (Industrie), die samen met milieucommissaris Stavros Dimas de maatregelen zou presenteren, boycotte de persconferentie.

Ook de Franse en Italiaanse eurocommissarissen zouden het absoluut niet eens zijn met de ingrijpende milieumaatregelen, schrijft website EUobserver vandaag.

quote:

Op donderdag 20 december 2007 18:12 schreef Apropos het volgende:
Is Lux, Libertas en leugens de moeite van het lezen waard?

quote:

Voor sommige Nederlanders is het dan na vier jaar weer mogelijk hun verjaardag te vieren op hun geboortedag.

quote:

Op donderdag 20 december 2007 19:00 schreef sigme het volgende:
Oh ja Zwaardvisch, had je mijn bericht over de corvae op Sicilië gezien?

quote:

Op donderdag 20 december 2007 19:03 schreef sigme het volgende:

[..]

quote:

Op donderdag 20 december 2007 18:50 schreef Apropos het volgende:

[..]

Dag Zwaardvisch,

dat vroeg ik niet.

quote:

Op donderdag 20 december 2007 19:11 schreef Boze_Appel het volgende:

[..]

quote:

Op vrijdag 1 april 2005 14:58 schreef Johan_de_With het volgende:
Zeg, is dat wat, ''Kinderen van Aristoteles''?

quote:

Op vrijdag 1 april 2005 14:59 schreef Monidique het volgende:

[..]

Ja, ik vind het wel aardig, vooralsnog. Alleen twee dingetjes stoorden mij wel, ik zal ze even opzoeken, ze stonden in het begin.

quote:

Op donderdag 20 december 2007 19:26 schreef Apropos het volgende:
Minus habentes...

quote:

Op donderdag 20 december 2007 18:07 schreef Aoristus het volgende:

[..]

Oiropah, wen er mal an

quote:

Op donderdag 20 december 2007 20:19 schreef du_ke het volgende:
Ik denk dat 1 centraal zuivelconcern ook een gedrocht zou vormen

quote:

Op donderdag 20 december 2007 20:22 schreef Klopkoek het volgende:

[..]

Ja maar het is toch te gek voor woorden dat een dergelijke beslissing ook volledig gepolitiseerd is? Die Fransen mogen gvd wel onze KLM naar de afgrond brengen maar o wee als een concern een sterke concurrent wordt van Danone, dan slaan in Parijs opeens alle stoppen door.

quote:

Op donderdag 20 december 2007 20:24 schreef du_ke het volgende:

[..]

Het zal allemaal wel. Heb niet zo'n bezwaar tegen kartelregelgeving.

quote:

Op donderdag 20 december 2007 20:27 schreef Klopkoek het volgende:

[..]

Dat is nu juist het punt: die kartelbeslissingen zijn te veel politiek gekleurd. Waardoor het ene land bevoordeeld wordt boven het andere.

quote:

Op donderdag 20 december 2007 20:19 schreef du_ke het volgende:
Ik denk dat 1 centraal zuivelconcern ook een gedrocht zou vormen

quote:

Op donderdag 20 december 2007 20:30 schreef Zwaardvisch het volgende:

[..]

Dat valt te bezien. Als Europese concurrenten zich meer op de Nederlandse markt gaan richten heb je meer aan een sterke Nederlandse coöperatie dan aan kleintjes die makkelijk worden overgenomen. En ik denk dat de boeren meer overhouden.

quote:

Op donderdag 20 december 2007 20:30 schreef du_ke het volgende:

[..]

is er al een beslissing genomen dan? Volgens mij zijn er vrij heldere criteria waaraan getoetst wordt.

quote:

Op donderdag 20 december 2007 20:35 schreef Klopkoek het volgende:

[..]

Maar wie controleert de Commissie?.... De Commissie zelf Het parlement is redelijk machteloos tegenover de commissie, bovendien betwijfel ik of het parlement (waar 1/5 voor Duitsland is) zich ook maar één seconde druk zal maken om zo'n piepklein landje.

quote:

Op donderdag 20 december 2007 20:42 schreef Boze_Appel het volgende:
Ik heb mijn PicooZ kunnen laten landen op mijn plafondventilator (niet draaiend). Ik ben de Master!

quote:

Op donderdag 20 december 2007 20:50 schreef du_ke het volgende:

[..]

Je ontwijkt de vraag . Is er al een beslissing door de kartelwaakhonden genomen over dit onderwerp of loop je weer te huilen voor er iets aan de hand is?

quote:

Op donderdag 20 december 2007 20:54 schreef Klopkoek het volgende:

[..]

Er is nog niets besloten maar dat de Fransen weer lopen te janken valt me vies tegen. De Nederlandse PV's zouden dat eens moeten proberen, worden ze meteen in een dwangbuis afgevoerd.

quote:

Op donderdag 20 december 2007 21:08 schreef MrX1982 het volgende:
Heb je het al gelezen du_ke?

http://frontpage.fok.nl/nieuws.fok/85662#4300696

quote:

Op donderdag 20 december 2007 21:13 schreef du_ke het volgende:

[..]

! Nee.

Doe aan het spelletje cybernations en zit/zat daar in de Smurfs alliantie (met een paar man veel meer personen aanvallen, ging een tijdje goed tot er wat anderen ingrepen ) vandaar de link vermoedelijk. ik kom echter nooit op de FP dus zelf had ik het niet gelezen .

quote:

Op donderdag 20 december 2007 21:20 schreef MrX1982 het volgende:

[..]

Ah ok. Ik vroeg me al af wat de link tussen dat bericht en jouw username was .

quote:

Op donderdag 20 december 2007 21:24 schreef du_ke het volgende:

[..]

http://cybernations.wikia.com/wiki/Smurf_War Gaat nergens over maar het was wel even grappig .

quote:

Op donderdag 20 december 2007 21:32 schreef MrX1982 het volgende:

[..]

lol dat is nog een aardig "gevecht" geweest. Mooi tijdverdrijf.

quote:

Dramatisch weinig hout in Haïti

Gepubliceerd: donderdag 20 december 2007 20:54 UTC

Laatst gewijzigd: donderdag 20 december 2007 20:54 UTC

Port-Au-Prince - De ontbossing in Haïti begint kritieke vormen aan te nemen. Een onderzoek van de Verenigde Naties naar klimaatverandering wijst uit dat het Caribische land nog zo'n twee procent plantage heeft. Dagelijks worden veel bomen en planten gekapt. De bevolking gebruikt het hout om vuur te maken voor het bereiden van voedsel.
De VN adviseren de Haïtiaanse regering met klem maatregelen te nemen. Haïti is een van de armste land ter wereld; de meeste inwoners leven van minder dan gemiddeld twee dollar per dag.

quote:

Op donderdag 20 december 2007 22:21 schreef zakjapannertje het volgende:
mogelijk te maken de hoge olieprijs:
[..]

http://www.wereldomroep.n(...)-weinig-hout-in-Hati

quote:

Op donderdag 20 december 2007 22:35 schreef Aoristus het volgende:

[..]

Wat nu? Door het zand rollen maar?

quote:

Op donderdag 20 december 2007 22:41 schreef Mutant01 het volgende:
tvp

quote:

Op donderdag 20 december 2007 22:45 schreef Mutant01 het volgende:
Werklozen, hippies en taalpuristen.

quote:

Op donderdag 20 december 2007 22:43 schreef zakjapannertje het volgende:

[..]

als dat er nog is, dat spoelt makkelijk weg na een regenbui nu haast alles in Haiti kaalgeslagen is

quote:

Op donderdag 20 december 2007 22:55 schreef Mutant01 het volgende:
Zo ziet het eruit als WIlders aan de macht komt. Vluchtende mensen, naar Marokko.

[ afbeelding ]

quote:

Op donderdag 20 december 2007 22:50 schreef Aoristus het volgende:

[..]

Offer de kinderen!

quote:

Op donderdag 20 december 2007 22:55 schreef Mutant01 het volgende:
Zo ziet het eruit als WIlders aan de macht komt. Vluchtende mensen, naar Marokko.

[ afbeelding ]

quote:

Op donderdag 20 december 2007 22:45 schreef Mutant01 het volgende:
Werklozen, hippies en taalpuristen.

quote:

Op donderdag 20 december 2007 23:05 schreef Mutant01 het volgende:
Als je in 1 dag een schaap op kan eten dan ben je een held.

quote:

Op donderdag 20 december 2007 21:33 schreef du_ke het volgende:

[..]

Ja het is best grappig . Was altijd lid van de fokalliantie maar daar gebeurde niks dus zijn we maar wat actie op gaan zoeken (met vrij fatale gevolgen voor mijn "landje" ).

quote:

Op donderdag 20 december 2007 23:13 schreef Apropos het volgende:

[..]

Kortom, alleen als het echt moet gaan mensen naar Marokko.

quote:

Op donderdag 20 december 2007 23:15 schreef MrX1982 het volgende:

[..]

Ben je een virtuele vluchteling of zit je ergens in ballingschap .

quote:

Op donderdag 20 december 2007 23:18 schreef du_ke het volgende:

[..]

Ik ben nu onder bescherming van de grote kwade macht .

quote:

Op donderdag 20 december 2007 23:27 schreef Apropos het volgende:

[..]

Ja, daar zien ze er allemaal zo uit:


[ afbeelding ]

quote:

Op donderdag 20 december 2007 23:27 schreef Apropos het volgende:

[..]

Ja, daar zien ze er allemaal zo uit:


[ afbeelding ]

quote:

Op donderdag 20 december 2007 23:39 schreef Apropos het volgende:

[..]

Jeugdfoto? Ik weet niet hoe lang jij bent...

quote:

Op vrijdag 21 december 2007 09:30 schreef Boze_Appel het volgende:
Goedemorgen, Koffie, Thee, Fris?

quote:

Op vrijdag 21 december 2007 10:10 schreef Autodidact het volgende:
[ afbeelding ]

Hakim!

quote:

Op donderdag 20 december 2007 19:29 schreef sigme het volgende:

[..]


[..]

Ik had het tijdens de inleiding bijna als onleesbaar terzijde gelegd, die meneer is nogal vol van zichzelf en is zelf nogal onder de indruk van zijn conclusie dat kerkmannen in de middeleeuwen geen devoot bazelende godsdienstwaanzinnigen waren.

Maar goed, toch maar doorgelezen. Wel aardig alles eens op deze manier gerangschikt te krijgen, al stond er geloof ik niets in dat ik niet al eens eerder had gelezen. Vooral leuk om bijna gelijktijdig Alle heiligen van Wim Zaal te lezen, maar daarin beschrijvingen van de heiligen van Nederlands/Vlaamse heiligenkalender. Er komen erg veel personages in beide boeken voor.

quote:

Op vrijdag 21 december 2007 14:45 schreef Monidique het volgende:
Vrolijk Kerstfeest.

quote:

Jesus Christ
Jesus Christ
Who are you? What have you sacrificed?
Jesus Christ
Superstar
Do you think you`re what they say you are?
Jesus Christ

quote:

Op vrijdag 21 december 2007 16:03 schreef MrX1982 het volgende:
Morgen kerstborrel .

Dat bepaalde goden me maar gunstig gezind mogen zijn .

quote:

Balkenende: ABN Amro probeert straatje schoon te vegen
Gepubliceerd: 21 december 2007 17:18 | Gewijzigd: 21 december 2007 17:18
ANP
Den Haag, 21 december. Minister-president Jan Peter Balkenende vindt dat ABN Amro ,,zijn eigen straatje probeert schoon te vegen''. De bank stelde eerder deze week dat de premier begin dit jaar heeft geweigerd om met toenmalig bestuursvoorzitter Rijkman Groenink een gesprek aan te gaan om vastgelopen fusieonderhandelingen met ING vlot te trekken.

De premier noemt het merkwaardig dat ABN Amro een gesprek wilde op het moment dat er problemen waren met ING. Balkenende zegt geen bevoegdheden te hebben in fusies of overnames in het bedrijfsleven. Als het gaat om banken, dan ligt deze bevoegdheid bij De Nederlandsche Bank en bij de minister van Financiën.


Balkenende vindt bovendien dat hij als minister-president niet met één van de gegadigde partijen voor de fusie van de bank kan spreken. Verder is hij ,,niet gekend in het begin van het proces''. ABN Amro had zichzelf geruime eerder in de etalage gezet.


Het voornemen van ABN Amro om te fuseren met ING mislukte niet veel later. Na een lange overnameslag werd de bank uiteindelijk dit najaar gekocht door een consortium van de Royal Bank of Scotland, Fortis en het Spaanse Banco Santander. Zij zullen de bank opsplitsen en de buit onder zich verdelen.


Balkenende zegt zich wel te mengen in zakelijke kwesties als andere landen bedrijven de pas dreigen af te steken. Zo nam hij het voor ABN Amro op toen de bank een concurrent in Italië wilde overnemen, terwijl de nationale bank van dat land dat tegenwerkte.


Ook zegt Balkenende dat hij destijds met president Vladimir Poetin van Rusland heeft gebeld in de kwestie van Shell en de investeringen van het oliebedrijf op het Russische eiland Sachalin.

quote:

TCI zette politici onder druk in ABN-overname
Gepubliceerd: 21 december 2007 14:13 | Gewijzigd: 21 december 2007 14:59
Door onze financiële redactie
Amsterdam, 21 dec. Het speculatieve beleggingsfonds TCI heeft geprobeerd de politieke beslissing over opsplitsing van ABN Amro te beïnvloeden door te dreigen met ongeëvenaard hoge schadeclaims.
TCI, dat eerder dit jaar een beleggersrevolte bij ABN Amro uitlokte, dreigde De Nederlandsche Bank en het ministerie van Financiën met een claim van 10 miljard euro als zij negatief zouden beslissen over het bod van een bankenconsortium ter waarde van 70 miljard euro.

Dit blijkt uit het derde en laatste deel van de reconstructie van de overname van ABN Amro. Het ministerie van Financiën zegt dat de brief van TCI geen enkele rol heeft gespeeld in de besluitvorming. Het ministerie was „totaal niet onder de indruk van de ketelmuziek van TCI”, zegt een woordvoerder. De Nederlandsche Bank geeft geen commentaar op de inhoud van de brief.

TCI wilde het hogere bod van het consortium onder leiding van de Royal Bank of Scotland per se laten slagen. Het trio had toen nog geen politieke toestemming voor het bod, terwijl er wel groen licht was voor het lagere bod van de Britse bank Barclays. Ook een paniekaanval op de financiële markten na het uitbreken van de kredietcrisis speelde het bod van het consortium parten.

TCI, dat uiteindelijk bijna 4 procent van de ABN Amro-aandelen zei te hebben, eiste begin augustus per e-mail bij president-commissaris Arthur Martinez van ABN Amro het ontslag van topman Rijkman Groenink. Groenink werkte volgens TCI overname door het consortium tegen. Groenink had bij het Amsterdamse gerechtshof gezegd dat hij verwachtte dat de koers van Fortis, een partij in het consortium, nog met 10 tot 20 procent zou dalen.

„Het mitrailleurvuur viel me nog mee, als je ziet waarvoor onze adviseurs ons hadden gewaarschuwd”, zegt iemand die bekend is met de besluitvorming van de ABN Amro-commissarissen.

De top van de bank had geleerd van de ervaringen van de Duitse beursorganisatie die twee jaar eerder onder druk werd gezet door TCI. Zo zorgde ABN Amro ervoor dat Martinez niet direct gemaild kon worden door TCI. „Iemand moest met enige afstand de rust kunnen bewaren zonder drie mails per dag te krijgen”, zegt een betrokkene bij de overnamestrijd.

quote:

Op vrijdag 21 december 2007 17:23 schreef Klopkoek het volgende:

[..]


[..]

Weg met Bak ellende.

quote:

Op vrijdag 21 december 2007 18:46 schreef Jurgen21 het volgende:

[..]

Lekker origineel weer, Klopkoek

quote:

Op vrijdag 21 december 2007 18:51 schreef Klopkoek het volgende:

[..]

Balkenende is dan ook alweer een paar jaar aan de macht... Nederland heeft Paars nodig en wel meteen.

quote:

Op vrijdag 21 december 2007 19:28 schreef Zwaardvisch het volgende:

[..]

Nederland heeft wel partijen nodig die bereid zijn om compromissen te sluiten, inderdaad. Maar geen Paarse coalitie die problemen negeert.

quote:

Op vrijdag 21 december 2007 16:56 schreef du_ke het volgende:

[..]

Bacchus?

quote:

Op vrijdag 21 december 2007 19:31 schreef MrX1982 het volgende:

[..]

Ja standaard maar er is een belangrijkere .

quote:

Op vrijdag 21 december 2007 19:30 schreef Klopkoek het volgende:

[..]

Paars komt erg in de buurt van het liberalisme, een ideologie dus waar iedereen wat aan heeft Zie die speech van Verhofstadt, niet alleen interessant om te zien dat daar dezelfde problemen spelen als hier, maar ook als illustratie wat ik mij voorstel bij een Nederlandse vorm van Paars.

quote:

Op vrijdag 21 december 2007 19:34 schreef du_ke het volgende:

[..]

Ah een potige dame van de post of een pools sorteerstertje?

quote:

Op vrijdag 21 december 2007 19:36 schreef Monidique het volgende:
Hoe zou je een weblogsysteem-dinges maken? Ik heb nu in een MySQL-database verwijzingen naar bestanden staan. Kan dat, of is dat wat omslachtig?

quote:

Op vrijdag 21 december 2007 19:36 schreef Monidique het volgende:
Hoe zou je een weblogsysteem-dinges maken? Ik heb nu in een MySQL-database verwijzingen naar bestanden staan. Kan dat, of is dat wat omslachtig?

quote:

Op vrijdag 21 december 2007 19:39 schreef Autodidact het volgende:

[..]

Weblogsysteem-dinges...

quote:

Op vrijdag 21 december 2007 19:37 schreef MrX1982 het volgende:

[..]

Hihihi.

Niet potig en ook niet Pools .

quote:

Op vrijdag 21 december 2007 19:43 schreef du_ke het volgende:

[..]

Dan valt dat weer reuze mee.

Succes!

ik ga flink wat CO2 vroegtijdig de lucht in stoken

quote:

Op vrijdag 21 december 2007 19:41 schreef Monidique het volgende:

[..]

Exact. Want ik wil het geen weblog noemen, dus weblogsysteem-dinges komt het dichtst in de buurt.

quote:

Op vrijdag 21 december 2007 19:37 schreef Zwaardvisch het volgende:

[..]

Ik vond de Belgische variant op Paars niet zo'n succes hoor, zeker qua bezetting. Maar Verhofstadt vind ik wel een interessant figuur.

quote:

Op vrijdag 21 december 2007 19:47 schreef Klopkoek het volgende:

[..]

Hoe ben je eigenlijk op die speech terechtgekomen, ik vond bepaalde delen wel interessant, misschien dat ik de rest ook nog eens ga lezen.

quote:

Op vrijdag 21 december 2007 19:53 schreef Zwaardvisch het volgende:

[..]

www.liberales.be.

quote:

Blogger Steve Wells heeft geteld hoeveel mensen God volgens de bijbel
heeft gedood. Als je de slachtoffers van de zondvloed, Sodom en
Gomorra en de vele, vele plagen en hongersnoden niet meetelt, kom je
uit op 2 270 365.
Aantal doden dat Satan volgens de bijbel op zijn geweten heeft: 10.

quote:

Op vrijdag 21 december 2007 20:18 schreef MrX1982 het volgende:
God is de Duivel en de Duivel is God.

quote:

Op vrijdag 21 december 2007 20:21 schreef Zwaardvisch het volgende:
[ afbeelding ]

quote:

Op vrijdag 21 december 2007 20:09 schreef Aoristus het volgende:

[..]

dus..

quote:

Op vrijdag 21 december 2007 20:24 schreef Rock_de_Braziliaan het volgende:

[..]

Typisch geval van frustratie, teveel vrijetijd of een combi hiervan.

quote:

Op vrijdag 21 december 2007 20:24 schreef Aoristus het volgende:

[..]

Als mod heb je ALTIJD meer vrije tijd

quote:

Op vrijdag 21 december 2007 20:27 schreef Rock_de_Braziliaan het volgende:

[..]

quote:

Op vrijdag 21 december 2007 20:19 schreef Aoristus het volgende:

[..]

Ze zijn uit hetzelfde hout gesneden

quote:

Waar deugen mannen eigenlijk voor?

Baumeister zoekt een biologische, evolutionaire en psychologische verklaring voor het verschil tussen man en vrouw. ,,Mannen zijn slimmer èn dommer dan mannen''.


Waar deugen mannen eigenlijk voor?’ -- u zult wel denken: dat kan nooit een lang verhaal worden. In recente publicaties komen mannen er niet best af. Titels als Men are not cost effective (Mannen brengen hun geld niet op) spreken voor zich. Maureen Dowd gaf haar boek de titel Zijn mannen nodig?, en al heeft ze die vraag nooit uitdrukkelijk beantwoord, iedereen die het boek leest weet wat ze wil zeggen: ‘Nee’. Brizendine’s boek The female brain (Het brein van de vrouw) stelt bij wijze van binnenkomertje: ,,Mannen, jullie krijgen binnenkort last van brein-nijd.’’ Stel je voor dat een boek reclame zou maken met: ,,Vrouwen, jullie zullen binnenkort de mannen benijden om hun superieure brein’’!

Vrouwen zijn geweldig

Deze voorbeelden staan niet op zichzelf. De onderzoeker Eagly heeft een massa gegevens bijeengebracht over de stereotiepe ideeën die mensen hebben over mannen en vrouwen, die de onderzoekers hebben samengevat als ‘het WAW-effect’. WAW staat voor ‘Women Are Wonderful’. Zowel mannen als vrouwen denken veel gunstiger over vrouwen dan over mannen. Bijna iedereen is meer gesteld op vrouwen dan op mannen. Ik zéker.

Ik zal hier niet proberen het evenwicht te herstellen door de lof te zingen van de man, al heb ik terloops verscheidene positieve dingen te melden over beide seksen. De vraag ‘waar mannen eigenlijk voor deugen’ is alleen maar mijn uitgangspunt. Het boek dat ik aan het schrijven ben heeft als werktitel Hoe cultuur mannen uitbuit, maar zelfs dat is voor mij alleen maar de inleiding tot grote vragen over hoe cultuur het menselijk handelen beïnvloedt. In dat verband betekent ‘waar deugen mannen eigenlijk voor?’: waar deugen ze voor vanuit het perspectief van het cultuurstelsel?

Niet: de strijd der seksen

Het gaat dus niet over de ‘strijd tussen de seksen’. Ik vind het hele idee dat man en vrouw in wezen elkaars vijanden zijn, een minder gelukkige erfenis van het feminisme. In plaats daarvan zal ik betogen dat man en vrouw meestal partners zijn geweest, die elkaar ondersteunden in plaats van elkaar uit te buiten of te manipuleren.

Het gaat er hier ook niet om dat mannen zouden moeten worden beschouwd als slachtoffers. Ik verafschuw het idee van een wedstrijd in slachtofferschap. En ik ontken beslist niet dat de cultuur de vrouw heeft uitgebuit. Maar in plaats van cultuur te beschouwen als een patriarchaat, dat wil zeggen als een samenzwering van mannen om vrouwen uit te buiten, denk ik dat je cultuur -- zeg maar een land of een godsdienst -- beter kunt opvatten als een abstract stelsel dat concurreert met andere stelsels en dat zowel mannen als vrouwen gebruikt om zijn zaak te dienen, vaak op verschillende manieren.

Verder lijkt het mij beter om waardeoordelen zoveel mogelijk te vermijden. Die hebben de discussie over seksebeleid heel moeilijk en delicaat gemaakt en daardoor de uitwisseling van ideeën vertroebeld. Ik kom niet met conclusies over wat er goed of slecht is, of hoe de wereld moet veranderen. Mijn theorie berust trouwens op het idee van compensatie: goede dingen zijn altijd gekoppeld aan slechte dingen, en ze vallen tegen elkaar weg.

Ik wil voor niemand partij kiezen. Laat de seksestrijders alsjeblieft opstappen.

De mannen aan de top

Wanneer ik vertel dat ik onderzoek hoe cultuur mannen uitbuit, is de eerste reactie meestal: ,,Hoe kunt u zeggen dat cultuur mannen uitbuit? Zij maken toch overal de dienst uit?’’ Dat is een billijke tegenwerping, die een serieus antwoord verdient. Ze berust op de feministische maatschappijkritiek. Die kritiek is ontstaan toen een aantal vrouwen systematisch de top van de samenleving in ogenschouw namen en overal mannen zagen: de meeste wereldheersers, presidenten en premiers, de meeste Congresleden en parlementsleden, de meeste president-directeuren van grote ondernemingen enzovoort -- het zijn merendeels mannen.

Toen de feministen dat allemaal zagen, dachten zij: tsjonge, de mannen beheersen alles, de maatschappij zit zo in elkaar dat de mannen er het best afkomen. Het moet geweldig zijn om een man te wezen.

Wie is dakloos?

De dwaling in die gedachtengang is dat er alleen wordt gekeken naar de top. Als je in plaats daarvan de onderkant van de samenleving in ogenschouw neemt, vind je ook daar merendeels mannen. Wie zitten overal ter wereld als criminelen of politieke gevangenen achter de tralies? De bevolking van de dodencellen is nooit in de buurt gekomen van 51 procent vrouwen. Wie zijn er dakloos? Alweer vooral mannen. Wie moeten in de samenleving het nare of gevaarlijke werk opknappen? Volgens het Amerikaanse ministerie van Arbeid zijn 93 procent van de mensen die bij hun werk om het leven komen mannen. En evenzo: wie sneuvelen er in de strijd? Zelfs in het huidige Amerikaanse leger, dat er veel aan gedaan heeft om de seksen te integreren en vrouwen aan de strijd te laten deelnemen, zijn de risico’s ongelijk verdeeld. Dit jaar zijn we de mijlpaal van 3.000 doden in Irak gepasseerd, en dat waren 2.938 mannen en 62 vrouwen.

Stel je eens een veldslag in de oudheid voor, waarbij de vijand werd verdreven en de stad gered, waarna de soldaten bij hun terugkeer handenvol goudstukken toegeworpen kregen. Een vroege feminist had kunnen zeggen: zeg, de helft van al die goudstukken die de mannen krijgen, moet naar de vrouwen gaan. Daarmee ben ik het in principe eens. Maar bedenk wel dat terwijl jij ziet hoe al die mannen goudstukken krijgen, er andere mannen zijn die je niet ziet, die nog op het slagveld aan hun speerwonden liggen dood te bloeden.

Dat is een belangrijke aanwijzing voor de manier waarop culturen mannen gebruiken. Cultuur zit vol compensatiesituaties, waarbij mensen gevaarlijke of riskante dingen moeten doen, waartoe ze met hoge beloningen worden overgehaald. De meeste culturen hebben doorgaans veel vaker mannen dan vrouwen gebruikt om die zeer riskante maar lucratieve functies te vervullen. Ik stel dat daarvoor belangrijke pragmatische redenen bestaan. Het gevolg is dat sommige mannen grote beloningen binnenhalen, terwijl het leven van andere wordt geruïneerd of zelfs afgekapt. De meeste culturen schermen hun vrouwen van het gevaar af, en geven hun daarom ook niet de grote beloningen. Ik zeg niet dat dit is wat culturen ethisch zouden moeten doen, maar culturen zíjn niet ethisch. Zij doen wat zij doen om pragmatische redenen, met als drijfveer de concurrentie met andere stelsels en andere groepen.

Stereotypen op Harvard

Ik zei al dat de meeste mensen tegenwoordig een positiever standaardbeeld van vrouwen hebben dan van mannen. Dat is niet altijd zo geweest. Tot omstreeks de jaren zestig van de twintigste eeuw beschouwde de psychologie -- net als de samenleving -- mannen doorgaans als de norm en vrouwen als een iets mindere variant. In de jaren zeventig heeft korte tijd gegolden dat er eigenlijk geen verschillen waren, alleen stereotypen. Pas sinds omstreeks 1980 overheerst het beeld dat vrouwen beter zijn, en mannen de mindere variant.

Wat mij daaraan verrast is dat die verschuiving van de ene opvatting naar haar tegendeel -- van het idee dat mannen beter zijn dan vrouwen naar het idee dat vrouwen beter zijn dan mannen -- zich in amper tien jaar heeft voltrokken. Hoe kan dat?

U rekent er natuurlijk op dat ik vroeg of laat Larry Summers ter sprake breng, dus laten we dat maar meteen afhandelen. Zoals u zich zult herinneren was hij rector magnificus van Harvard. Zoals de Economist het heeft samengevat ,,wekte Summers de woede van het feministische establishment door zich hardop af te vragen of de schaarste aan vrouwen in de top van de wetenschap wel alleen uit vooroordelen kon worden verklaard’’. Na aanvankelijk te hebben gezegd dat er misschien wel weinig vrouwelijke hoogleraren natuurkunde aan Harvard zijn omdat er minder vrouwen dan mannen zijn met voldoende aanleg -- zomaar een van de mogelijke verklaringen -- moest hij zich verontschuldigen, zijn woorden terugnemen en grote sommen geld toezeggen; en niet lang daarna is hij afgetreden.

Welk misdrijf had hij begaan? Niemand heeft hem echt van discriminatie van vrouwen beschuldigd. Zijn euveldaad was dat hij dingen dacht die je niet mag denken, namelijk dat er misschien wel meer zeer bekwame mannen zijn. De enige toelaatbare verklaring voor het ontbreken van vrouwen aan de top van de wetenschap is dat er een patriarchie bestaat een samenzwering van mannen om vrouwen eronder te houden. Bekwaamheid kan het niet zijn. Er zijn trouwens aanwijzingen dat mannen in doorsnee iets beter zijn in wiskunde, maar laten we aannemen dat Summers het had over algemene intelligentie. Uit veel gegevens blijkt dat het gemiddelde IQ van volwassen mannen ongeveer gelijk is aan het gemiddelde van vrouwen. Het is dus fout om te suggereren dat mannen slimmer zijn dan vrouwen. Geen wonder dat sommige vrouwen beledigd waren.

Meer domme mannen

Maar dat is niet wat Summers had gezegd. Hij zei dat er meer mannen waren op de hoogste niveaus van bekwaamheid. Dat zou nog steeds waar kunnen zijn, ook als het gemiddelde hetzelfde is -- als er namelijk ook meer mannen zijn aan de onderkant van de schaal, meer echt domme mannen dan vrouwen. Tijdens de controverse over Summers’ uitspraken heeft bij mijn weten niemand deze kwestie ter sprake gebracht, maar de feiten zijn er in overvloed, en ze zijn onloochenbaar. Er zijn meer mannen dan vrouwen met een heel laag IQ. Sterker nog, bij geestelijk laag ontwikkelden zien we hetzelfde patroon als bij genieën, namelijk dat als je gaat van licht naar matig naar extreem, het relatieve aandeel mannen steeds groter wordt.

Al die mentaal zwak ontwikkelde jongens zijn niet het werk van de patriarchie. Mannen spannen niet samen om elkaars zonen achterlijk te maken.

Het gaat vrijwel zeker om een biologische, genetische kwestie. Ik vermoed dat het grotere aandeel mannen aan beide uiteinden van de IQ-verdeling deel uitmaakt van één patroon. De natuur gokt meer met mannen dan met vrouwen. Mannen zijn extremer dan vrouwen. Dat geldt niet alleen voor het IQ maar ook voor andere eigenschappen, zelfs voor lengte: de grafiek van de lengteverdeling bij mannen is platter, met meer erg lange en erg kleine mannen.

Ook dit heeft een oorzaak, ik kom daar nog op terug.

Nu gaat het erom dat dit verklaart waardoor tegengestelde stereotypen mogelijk zijn. Mannen zijn extremer dan vrouwen. Stereotypen blijven bestaan door gekleurde waarneming. Denk je liefst dat mannen beter zijn dan vrouwen? Kijk dan naar de top, de helden, de uitvinders, de filantropen enzovoort. Denk je liefst dat vrouwen beter zijn dan mannen? Kijk dan naar de onderkant, de criminelen, de junkies, de mislukkelingen.

Beter en slechter

Op een heel wezenlijke manier zijn mannen werkelijk beter en slechter dan vrouwen.

Een patroon van meer mannen aan beide uitersten kan leiden tot allerlei misleidende conclusies en ander statistisch onheil. Laten we ter illustratie aannemen dat mannen en vrouwen gemiddeld in alle relevante opzichten precies gelijk zijn, maar dat aan beide uitersten de mannen overheersen. Als je dan dingen gaat meten die aan één uiteinde begrensd zijn, krijg je scheve uitkomsten, waardoor mannen en vrouwen significant lijken te verschillen.

Neem de gemiddelde cijfers aan de universiteit. Door cijferinflatie krijgen de meeste studenten tegenwoordig een A of een B (d.w.z. hoge cijfers, red.), met een paar uitschieters naar beneden, tot F aan toe. Omdat er naar boven toe geen speelruimte is, kunnen de goed presterende mannen het mannengemiddelde niet optrekken, terwijl de slecht presterende mannen het wel omlaaghalen. Het gevolg is dat vrouwen gemiddeld hogere cijfers krijgen dan mannen -- terwijl er toch geen verschil is in de gemiddelde kwaliteit van hun werk.

Het omgekeerde doet zich voor bij salarissen: er is wel een minimumloon maar geen maximumloon. Vandaar dat mannen die topprestaties leveren het gemiddelde voor de mannen wel kunnen optrekken, terwijl slecht presterende mannen het niet omlaag kunnen halen. Het gevolg is dat mannen gemiddeld een hoger salaris krijgen dan vrouwen, ook al is er gemiddeld geen verschil van betekenis in prestaties.

Tegenwoordig is het wel zo dat vrouwelijke studenten hogere cijfers halen dan mannen, maar een lager salaris krijgen. Er is veel te doen over wat dat allemaal betekent en wat je eraan zou kunnen doen. Maar zoals u ziet zouden die feiten weleens allebei statistische grillen kunnen zijn die voortkomen uit het extreme gedrag van mannen.

Functionele verschillen

Welbeschouwd is het idee dat de ene sekse over het geheel genomen beter zou zijn dan de andere, niet erg aannemelijk. Waarom zou de natuur de ene sekse beter maken dan de andere? De evolutie selecteert goede, gunstige eigenschappen, en als er één manier van bestaan de beste is, dan zal na een aantal generaties iedereen zo zijn.

Wel zal de evolutie verschillen handhaven als eigenschappen elkaar compenseren, dus als een bepaalde trek ergens goed voor is, terwijl het tegenovergestelde van die eigenschap weer een ander voordeel heeft.

Laten we even terugkeren naar onze drie hoofdtheorieën over de seksen: mannen zijn beter, er is geen verschil, of vrouwen zijn beter. Wat ontbreekt er in dat lijstje? Verschillend maar gelijkwaardig. Dat zou ik willen voorstellen als alternatieve theorie die het overwegen waard is. Eigenlijk denk ik dat het de meest plausibele theorie is. De natuurlijke selectie zal aangeboren verschillen tussen mannen en vrouwen laten bestaan zolang de verschillende eigenschappen gunstig zijn in verschillende omstandigheden of voor verschillende taken.

Een voorbeeld van zo’n verschil: zwarte Amerikanen lijden meer dan blanken aan sikkelcelanemie. Dit lijkt het gevolg te zijn van genetische kwetsbaarheid. Maar dat gen vergroot wel de resistentie tegen malaria. Zwarten zijn geëvolueerd in streken waar malaria een belangrijke doodsoorzaak was, en dus was dat gen zinvol, ook al werd de kans op sikkelcelanemie er groter door. De blanken zijn geëvolueerd in koudere gebieden, waar minder malaria voorkwam, en daardoor is bij hen een andere selectie opgetreden, die het gen vermeed dat malaria voorkwam en de kans op sikkelcelanemie vergrootte.

Wie oog heeft voor functionele verschillen komt tot een radicale theorie over de gelijkwaardigheid van de seksen. Mannen en vrouwen zijn weliswaar verschillend, maar het kan goed zijn dat ieder voordeel gekoppeld is aan een nadeel.

Dus altijd wanneer u hoort dat de ene sekse ergens beter in is, overweeg dan even rustig waarom dat waarschijnlijk het geval is -- en waar de tegenovergestelde eigenschap goed voor zou kunnen zijn.

‘Kan niet’ tegenover ‘wil niet’

Maar laat ik, voordat we dat pad te ver afwandelen, nóg een radicaal idee opperen. Misschien zijn de verschillen tussen de seksen meer een kwestie van motivatie dan van bekwaamheid. Dat is het verschil tussen ‘kan niet’ en ‘wil niet’.

Denk nog eens aan Larry Summers, die zich afvroeg waarom er aan Harvard niet méér vrouwelijke hoogleraren natuurkunde zijn. Misschien kunnen vrouwen wiskunde en natuurwetenschap heel goed, maar doen ze het gewoon liever niet. Tenslotte houden de meeste mannen óók niet van wiskunde! De kleine minderheid die wél van wiskunde houdt, omvat waarschijnlijk meer mannen dan vrouwen. Eccles heeft uit onderzoek herhaaldelijk geconcludeerd dat het tekort aan vrouwen in de wiskunde en de natuurwetenschappen meer een kwestie is van willen dan van bekwaamheid. Volgens dezelfde logica vermoed ik dat de meeste mannen ook best zouden kunnen leren luiers te verschonen en onder de bank te stofzuigen, maar dat ze dat niet doen omdat ze het niet willen of niet leuk vinden -- niet omdat ze er niet toe in staat zouden zijn (ook al proberen ze weleens die indruk te wekken).

In ettelijke recente publicaties is het hele idee dat er sekseverschillen in bekwaamheid zouden zijn, op losse schroeven gezet. Zelfs wanneer er in doorsnee verschillen worden gevonden, zijn die doorgaans buitengewoon klein. Maar als je anderzijds kijkt naar wat mannen en vrouwen willen, wat ze prettig vinden, dan zijn er echte verschillen. Neem het onderzoek naar de seksuele aandrift. Mannen en vrouwen zijn weliswaar beiden evenzeer ‘in staat tot seks’ -- wat dat ook moge betekenen --, maar op het punt van motivatie zijn er grote verschillen: welk geslacht denkt de hele tijd aan seks, heeft er vaker zin in, wil meer variatie in partners, riskeert meer voor seks, masturbeert vaker, grijpt iedere kans aan enzovoort? Uit onze verkenning van de gepubliceerde research blijkt dat vrijwel alle metingen en alle onderzoeken hebben uitgewezen dat mannen een sterkere seksuele aandrift hebben. Het is officieel vastgesteld: mannen zijn geiler dan vrouwen. Dat is een verschil in motivatie.

Ik heb ook het verschil in salariëring genoemd, maar dat zou weleens minder een kwestie van bekwaamheid dan van motivatie kunnen zijn. Hoge salarissen zijn een gevolg van extreem lange werktijden. Workaholics zijn merendeels mannen. (Er zíjn wel vrouwen bij, maar minder dan mannen.) Volgens een bepaald onderzoek zijn meer dan tachtig procent van de mensen met een vijftigurige werkweek mannen.

Dat betekent dat als wij ons ideaal van gelijke salarissen voor mannen en vrouwen willen realiseren, er misschien een wet moet komen die gelijke beloning voorschrijft voor minder werk. Ik ben vóór, maar het lijkt me moeilijk te verkopen.

Creativiteit

Misschien is ook creativiteit een voorbeeld van een verschil tussen de seksen dat meer een zaak is van motivatie dan van bekwaamheid. De bevindingen op dit gebied lijken paradoxaal, want wanneer je mensen test op creativiteit, scoren mannen en vrouwen ongeveer gelijk, maar in de loop van de geschiedenis zijn sommige mannen veel creatiever geweest dan vrouwen. Een passende verklaring van dit patroon is dat mannen en vrouwen even creatief zijn, maar dat zij verschillen in motivatie.

Ik musiceer, en er is een verschil waar ik me al heel lang over verbaas. Uit de wereld van de klassieke muziek weten wij dat vrouwen schitterend, subliem, met grote vaardigheid een instrument kunnen bespelen -- in feite net zo goed als mannen. Dat kunnen vrouwen, en vele doen het ook. Maar in de jazz, waar de musicus onder het spelen moet creëren, is de balans helemaal zoek: er zijn amper vrouwen die improviseren. Waarom? Het vermogen is er wel, maar de motivatie is misschien kleiner. Ze voelen zich er niet toe geroepen.

De standaardverklaring voor dit soort verschillen zal wel zijn dat vrouwen niet werden gestimuleerd, of gewaardeerd, of dat hun creativiteit werd ontmoedigd. Maar die standaardverklaring sluit volgens mij niet goed aan bij de feiten. In de negentiende eeuw speelden meisjes en vrouwen uit de Amerikaanse middenklasse veel meer piano dan mannen. Maar al dat pianospelen leidde niet tot creatieve productie. Er waren geen grote vrouwelijke componisten, geen nieuwe muzikale stijlen of speelwijzen en dergelijke. Al die pianistes speelden voor hun gezin en voor gasten, maar leken niet gemotiveerd om iets nieuws te creëren.

Blues en jazz

Intussen hebben, min of meer in dezelfde periode, zwarte Amerikaanse mannen de blues en de jazz gecreëerd, die allebei grote gevolgen hebben gehad voor de wijze waarop de wereld muziek ervaart. Die zwarte mannen -- die merendeels nog maar net een slavenbestaan achter zich hadden gelaten -- waren, hoe je het ook bekijkt, in een veel ongunstiger positie dan die blanke vrouwen uit de middenklasse. Het moet alleen al een hele toer zijn geweest om aan een instrument te komen. En bedenk wel: volgens mij is de creatieve aanleg in beide groepen waarschijnlijk zo’n beetje gelijk. Maar op een of andere manier voelden die mannen zich meer gedreven om iets nieuws te creëren dan die vrouwen.

Een harde test voor reële verschillen is wat er gebeurt op de markt. Je zult niet gauw iemand vinden die munt slaat uit sekseverschillen in aanleg. Maar op het gebied van motivatie is er geen gebrek. Neem bijvoorbeeld de tijdschriftenindustrie: mannenbladen hebben andere onderwerpen dan vrouwenbladen, want mannen en vrouwen hebben verschillende geneugten en interesses. Kijk naar de verschillen in filmaanbod bij zenders voor mannen en voor vrouwen. Kijk naar de verschillen in reclame voor mannen en voor vrouwen.

Hiermee komen wij aan een belangrijk punt in mijn redenering. Volgens mij liggen de grote verschillen tussen mannen en vrouwen eerder op het vlak van motivatie dan op dat van bekwaamheid. Wat zijn die verschillen dan? Ik wil er twee benadrukken.

Het meest onderschatte feit

Het eerste grote, fundamentele verschil hangt samen met wat volgens mij het meest onderschatte feit is met betrekking tot de seksen. De vraag luidt: hoeveel procent van onze voorouders waren vrouwen?

Het is geen strikvraag, en het antwoord is niet ‘50 procent’. Zeker, ongeveer de helft van alle mensen die ooit hebben geleefd waren vrouwen, maar dat was de vraag niet. Wij vragen naar alle mensen die ooit hebben geleefd van wie nu nog een nakomeling in leven is. Anders gezegd: zeker, iedere baby heeft een moeder en een vader, maar sommige van die ouders hadden meer kinderen.

Een jaar of twee geleden is door DNA-onderzoek deze vraag beantwoord. De huidige mensheid stamt af van tweemaal zoveel vrouwen als mannen.

Dit is volgens mij zonder meer het meest onderschatte feit over de seksen. Om aan zo’n verschil te komen moet in heel de geschiedenis van het mensenras zoiets als tachtig procent van de vrouwen en maar veertig procent van de mannen zich hebben voortgeplant.

Op dit moment woedt er op ons vakgebied een pittig debat over de vraag hoeveel gedrag kan worden verklaard uit de evolutietheorie. Maar als de evolutie ook maar iets kan verklaren, dan moet er verband zijn met de voortplanting, want de voortplanting ligt aan de basis van de natuurlijke selectie. Feitelijk draait in de evolutiepsychologie alles om de eigenschappen die het meest effect hebben op de voortplanting. Het zou verbluffend zijn als dit reusachtige percentuele verschil tussen mannen en vrouwen in de bijdrage aan de voortplanting niet zou hebben geresulteerd in verschillen in aard.

Vrouwen hebben in de loop van de geschiedenis -- en de prehistorie -- altijd een vrij grote kans gehad om zich voort te planten. Straks zal ik ingaan op vragen als waarom het maar zo zelden gebeurd is dat een honderdtal vrouwen samen een schip bouwden en op ontdekkingsreis gingen naar onbekende streken, terwijl mannen dat soort dingen geregeld hebben gedaan. Vanuit het standpunt van een biologisch organisme dat zich wil voortplanten zouden dat onaanvaardbare waagstukken zijn. Die mannen konden wel verdrinken of door wilden worden vermoord of ziektes oplopen. Voor vrouwen was het het beste om geen spectaculaire dingen te doen, inschikkelijk te zijn en geen risico’s te nemen. Er is een goede kans dat er een man langskomt die zin heeft in seks en dan kun je kinderen krijgen. Het is alleen maar zaak het beste aanbod te kiezen. Wij stammen af van vrouwen die geen risico’s namen.

Voor mannen is het anders

Voor mannen lag de zaak heel anders. Als je geen spectaculaire dingen doet en geen risico’s neemt, zul je waarschijnlijk geen kinderen krijgen. De meeste mannen die ooit hebben geleefd hebben geen nakomelingen gehad die nu nog leven. Hun lijnen zijn doodgelopen. Je moest dus wel risico’s nemen, nieuwe dingen proberen, creatief zijn, andere mogelijkheden verkennen. Wegzeilen naar het onbekende mag dan riskant zijn -- je kunt verdrinken of vermoord worden of wat dan ook --, maar als je thuisblijft wordt het sowieso niks met de voortplanting. Wij stammen merendeels af van het slag mannen dat de riskante reis ondernam en als rijk man wist terug te keren. Zo iemand zou ten slotte een goede kans krijgen om zijn genen door te geven. Wij stammen af van mannen die risico’s namen, en die geluk hadden.

Het reusachtige verschil in bijdrage tot de voortplanting móét wel verschillen in aard in de hand hebben gewerkt, want voor de twee seksen leidden verschillende wegen naar het succes. Vrouwen behaalden het beste resultaat door de risico’s zo klein mogelijk te houden, en de succesvolle mannen waren juist degenen die risico’s namen. Ambitie en wedijver waren waarschijnlijk belangrijker voor het welslagen van mannen -- gemeten aan hun nakomelingschap -- dan voor dat van vrouwen. Waarschijnlijk had iedere man afzonderlijk creativiteit harder nodig om zich op een of andere manier te onderscheiden. Zelfs het verschil in seksuele aandrift was van betekenis: vele mannen zouden maar een paar kansen krijgen om zich voort te planten, en dus moesten ze iedere gelegenheid tot seks aangrijpen. Als een man zei ,,vandaag niet, ik heb hoofdpijn’’, verspeelde hij misschien zijn enige kans.

Vrouwen zijn sympathieker

Er is nog een zeer belangrijk punt. Het risico geen kinderen te zullen krijgen is maar één kant van de mannelijke medaille. Ieder kind heeft een biologische moeder en vader, en als er onder onze voorouders maar half zoveel vaders waren als moeders, moeten sommige van die vaders dus een heleboel kinderen hebben gehad.

Bekijk het eens zo. De meeste vrouwen krijgen maar een paar kinderen, en maar zelden meer dan een dozijn. Maar vele vaders hebben meer dan een paar kinderen verwekt, en sommige mannen hebben er tientallen verwekt, of zelfs honderden.

In het licht van de biologische concurrentie om nageslacht voort te brengen overtroffen de mannen de vrouwen dus zowel onder de verliezers als onder de grootste winnaars.

Subjectiever geformuleerd: als ik probeer naar mannen en vrouwen te kijken alsof ik ze voor het eerst zie, valt moeilijk -- het spijt me, jongens -- aan de indruk te ontkomen dat vrouwen gewoonweg sympathieker en aantrekkelijker zijn dan mannen. (Dat verklaart denk ik het eerder genoemde WAW-effect.) Mannen zouden misschien ook wel aantrekkelijk willen zijn, en mannen slagen er ook wel in vrouwen van hen te laten houden - - dus ze kúnnen het wel --, maar mannen hebben andere prioriteiten, andere motieven. Voor vrouwen was aantrekkelijkheid belangrijk om de beste partner aan te trekken. Voor mannen was het meer zaak zoveel mogelijk andere mannen te kloppen om zelfs maar een kans op een partner te hebben.

Weer kun je het een tegen het ander wegstrepen: misschien heeft de natuur de vrouw zo ontworpen dat ze probeert aantrekkelijk te zijn, terwijl mannen zijn ontworpen om -- meestal zonder succes -- te streven naar een eminente positie.

En dat loonde, zelfs ondanks dat ,,meestal zonder succes’’. Deskundigen schatten dat Djengis Khan honderden kinderen heeft verwekt; misschien wel meer dan duizend. Hij nam grote risico’s en heeft ten slotte het grootste deel van de bekende wereld veroverd. In zijn geval hebben de grote risico’s enorm profijt opgeleverd in de vorm van nakomelingschap. Waar het mij om gaat is dat een vrouw, al veroverde ze nog tweemaal zoveel gebied als Djengis Khan, nooit duizend kinderen zou kunnen krijgen. Streven naar een eminente positie kon vrouwen nooit zulk biologisch profijt opleveren. Voor een man bestond die mogelijkheid wel, daarom heeft een groot deel van de mensheid tegenwoordig bloed van Djengis Khan in de aderen. Een eminente positie is per definitie maar voor weinig mannen weggelegd, maar die weinigen hebben er reëel profijt van gehad. En wij stammen veel vaker van die bijzondere mannen af dan van andere mannen. Bedenk wel dat de meeste middelmatige mannen helemaal geen nakomelingen hebben nagelaten.

Zijn vrouwen socialer?

Nu wil ik het tweede grote verschil op het gebied van motivatie in het oog vatten. Dit gaat terug op een discussie die tien jaar geleden is gevoerd in het Psychological Bulletin, maar de kwestie is ook nu nog actueel en relevant. Het gaat erom of vrouwen socialer zijn dan mannen.

Het idee dat vrouwen socialer zijn werd door Cross en Madsen geopperd in een bij dat tijdschrift ingediend manuscript. Dat werd mij ter beoordeling voorgelegd, en hoewel ik het niet eens was met hun conclusie, vond ik hun betoog de moeite waard, en stelde daarom voor het stuk te publiceren. Zij voerden volop bewijsmateriaal aan. Ze wezen er bijvoorbeeld op dat mannen agressiever zijn dan vrouwen. Agressie kan een relatie verstoren, want als je iemand krenkt, wil die persoon misschien niets meer met je te maken hebben. Vrouwen doen niet agressief, want zij willen relaties, maar mannen geven niet om relaties en zijn dus wel bereid tot agressie. Uit het verschil in agressiviteit blijkt dus dat vrouwen socialer zijn dan mannen.

Maar ik had net mijn vroege werk over ‘de behoefte om erbij te horen’ gepubliceerd, met als conclusie dat zowel mannen als vrouwen die behoefte hebben, en het bevreemdde mij dus dat mannen niet om sociale banden zouden geven. In een reactie schreef ik dat er een andere kijk mogelijk was op het bewijsmateriaal dat Cross en Madsen hadden behandeld.

Grotere netwerken

De kern van onze opvatting was dat er twee verschillende manieren zijn om sociaal te zijn. In de sociale psychologie valt doorgaans de nadruk op nauwe, intieme relaties -- en ja, misschien leggen vrouwen zich daarop toe en zijn zij daar beter in dan mannen. Maar je kunt ‘sociaal’ ook opvatten in de zin van grotere netwerken van oppervlakkiger relaties, en in dat opzicht zijn mannen misschien socialer dan vrouwen.

Denk maar aan de bekende vraag wat belangrijker voor je is: een paar echt goede vriendschappen of dat je een heleboel mensen kent. Volgens de meeste mensen is het eerste belangrijk. Maar het grote netwerk van oppervlakkiger relaties zou ook belangrijk kunnen zijn. Enkel omdat mannen zich toeleggen op de minder zwaarwegende, minder bevredigende soort relatie, hoeven we hen nog niet te beschouwen als tweederangs mensen. Mannen zijn óók sociaal -- alleen op een andere manier.

Daarom hebben we de door Cross en Madsen aangedragen gegevens opnieuw bekeken. Neem agressie. Het is waar dat vrouwen minder agressief zijn dan mannen, dat staat buiten kijf. Maar is dat echt omdat vrouwen een nauwe relatie niet in gevaar willen brengen? Het blijkt dat vrouwen in nauwe relaties volop agressief zijn. Het lijkt er sterk op dat vrouwen meer dan mannen huiselijk geweld plegen tegen partners met wie ze een relatie hebben -- op alle mogelijke manieren, van een klap in het gezicht tot een aanval met een dodelijk wapen. Vrouwen maken zich ook vaker dan mannen schuldig aan kindermishandeling, al wordt de analyse daarvan bemoeilijkt doordat vrouwen meer tijd met kinderen doorbrengen. Maar je kunt in elk geval niet zeggen dat vrouwen geweld tegen intieme partners uit de weg gaan.

Nee, het verschil ligt in de bredere sociale sfeer. Vrouwen slaan geen vreemden. De kans dat een vrouw, zeg maar, gaat winkelen en dat zij en een andere vrouw elkaar daar met getrokken messen te lijf gaan, is te verwaarlozen; bij mannen is die kans veel groter. De sekseverschillen in agressie zijn vooral daar te vinden, in het bredere relationele netwerk. Omdat dat netwerk voor mannen belangrijker is.

Agressie en hulpvaardigheid

En hoe staat het met hulpvaardigheid? Onderzoek wijst merendeels uit dat mannen meer helpen dan vrouwen. Daar hadden Cross en Madsen moeite mee; zij namen ten slotte hun toevlucht tot het aftandse cliché dat vrouwen misschien niet helpen omdat ze dat als kind niet hebben geleerd of omdat er op hen geen sociale druk is om te helpen. Maar volgens mij zien we hier hetzelfde patroon als bij agressie. Bij onderzoek is meestal gekeken naar hulpvaardigheid onder vreemden, in de bredere sociale sfeer, en daar helpen mannen vaker. Maar binnen het gezin zijn vrouwen hulpvaardig genoeg, misschien zelfs meer dan mannen.

Agressie en hulpvaardigheid zijn in bepaalde opzichten elkaar tegenpolen, daarom is de overeenkomst in het patroon veelzeggend. Vrouwen tonen zowel hun hulpvaardigheid als hun agressie in de intieme sfeer van nauwe relaties, omdat die voor hen belangrijk zijn. Mannen daarentegen vinden (ook) het bredere netwerk van oppervlakkiger relaties belangrijk, en zijn daarom in die sfeer volop hulpvaardig en agressief.

Dezelfde conclusie -- dat er twee leefwerelden zijn -- wordt op tal van andere plaatsen ondersteund. Uit waarnemingen op speelplaatsen blijkt dat meisjes paren vormen en de hele tijd met hetzelfde kameraadje spelen. Jongens spelen ofwel in paren met een reeks verschillende kameraadjes ofwel met een grotere groep. Meisjes hechten aan de relatie tussen twee personen, terwijl jongens zich aangetrokken voelen tot grotere groepen of netwerken.

Wanneer twee meisjes samen aan het spelen zijn, en de onderzoekers introduceren een derde meisje, verzetten de twee meisjes zich tegen haar komst. Maar twee jongens zullen een derde wel toelaten tot hun spel. Mijn conclusie is dat meisjes liefst met z’n tweeën zijn -- dus een derde bederft het voor hen, maar niet voor de jongens.

De slotsom is dat mannen en vrouwen allebei sociaal zijn, maar op verschillende manieren. Vrouwen leggen zich toe op de begrensde sfeer van intieme relaties. Mannen leggen zich toe op de bredere groep. Als u een lijst opstelt van activiteiten die in grotere groepen plaatsvinden, krijgt u naar alle waarschijnlijkheid een lijst van dingen waar mannen meer plezier aan beleven dan vrouwen: teamsporten, politiek, grote bedrijven, economische netwerken enzovoort.

Een balans van eigenschappen

Ik herhaal nog eens dat belangrijke verschillen in aard waarschijnlijk voortvloeien uit het fundamentele verschil inzake motivatie in de typen sociale relaties die mannen en vrouwen belangrijk vinden.

Neem het bekende feit dat vrouwen hun emoties sterker uiten dan mannen. In een intieme relatie is goede communicatie belangrijk. Ze stelt de twee mensen in staat elkaar te begrijpen, elkaars gevoelens juist te beoordelen enzovoort. Hoe meer twee intieme partners over elkaar weten, des te beter kunnen zij voor elkaar zorgen en elkaar bijstaan. Maar in een grote groep, waar je rivalen hebt, en misschien zelfs vijanden, is het riskant om al je gevoelens bloot te geven. Hetzelfde geldt voor economische transacties: bij het onderhandelen over een prijs kun je beter niet het achterste van je tong laten zien. En dus houden mannen meer achter.

Een ander voorbeeld is rechtvaardigheid. Bij onderzoek van Major en anderen in de jaren zeventig ging het ongeveer zo. Een groep proefpersonen voerde een taak uit, waarna de proefleider zei dat de groep een bepaald bedrag had verdiend. Eén lid mocht dat geld naar eigen inzicht verdelen. Die persoon kon al het geld zelf houden, maar dat gebeurde doorgaans niet. Vrouwen plachten het geld in gelijke porties te verdelen: iedereen kreeg evenveel. Mannen verdeelden het daarentegen in ongelijke porties: zij gaven de grootste beloning aan wie het meeste werk hadden gedaan.

Wat is beter? Geen van beide. Zowel gelijkheid als evenredigheid is een deugdelijke vorm van rechtvaardigheid. Wel illustreren ze de oriëntatie op verschillende maatschappelijke sferen. Gelijkheid is beter voor nauwe relaties, waar mensen voor elkaar zorgen, zaken vereffenen, en middelen en kansen gelijkelijk verdelen. Daarentegen is in grote groepen evenredigheid -- een grotere beloning voor een grotere bijdrage -- doelmatiger. Ik heb het niet echt gecontroleerd, maar ik wed dat u, als u Fortune’s lijst van de 500 grootste en succesvolste Amerikaanse ondernemingen langsloopt, niet één bedrijf zult vinden waar alle employés hetzelfde salaris ontvangen. Waardevollere werknemers, die meer bijdragen, krijgen doorgaans meer betaald. Dat is in grote groepen nu eenmaal efficiënter. Het mannelijke patroon is geschikt voor grote groepen, het vrouwelijke patroon is het meest geschikt voor intieme stellen.

Samen delen

Hetzelfde geldt voor het verschil tussen samen delen en voor- wat-hoort-wat. Vrouwen zijn meer gericht op samen delen, mannen meer op voor-wat-hoort-wat. In de psychologie geldt de samen-delenrelatie als een hoger ontwikkelingsstadium dan de voor-wat-hoort-watrelatie. Wij zouden bijvoorbeeld opkijken als een paar na tien jaar huwelijk nog steeds zei: ,,Ik heb de elektriciteitsrekening vorige maand betaald, dus nu is het jouw beurt.’’ Maar de veronderstelde superioriteit van de samen-delenrelatie geldt vooral voor intieme relaties. Op het niveau van grote maatschappelijke stelsels is het andersom. Landen -- inclusief communistische landen -- waar alles gemeenschappelijk is blijven arm en primitief, terwijl de rijke, ontwikkelde landen hun positie hebben bereikt door middel van economisch handelsverkeer.

Dan is er de kwestie dat mannen meer op concurrentie zijn ingesteld, en vrouwen meer op samenwerking. Maar ook hier geldt dat in nauwe relaties samenwerking veel profijtelijker is dan wedijver. Wat heb je eraan te concurreren met je eega? Maar in grote groepen kan het cruciaal zijn om de top te bereiken. Ook de voorkeur van mannen voor gezagshiërarchieën getuigt, evenals hun ambitieuze streven naar de top, van hun oriëntatie op grote groepen, niet van een afkeer van intimiteit. En bedenk wel dat de meeste mannen zich niet hebben voortgeplant en dat wij hoofdzakelijk afstammen van de mannen die zich een weg naar boven hebben geknokt. Voor vrouwen geldt dat niet.

Nog één ding. Cross en Madsen hebben veel research verwerkt waaruit bleek dat het zelfbeeld van mannen gebaseerd is op de bijzondere eigenschappen waardoor zij zich van anderen onderscheiden, terwijl de zelfbeelden van vrouwen draaien om zaken die zij met anderen gemeen hebben. Volgens Cross en Madsen komt dat doordat mannen zich willen onderscheiden van anderen. Maar anders-zijn is in grote groepen een strategie van levensbelang. Als jij de enige in de groep bent die een antilope kan doden of water kan vinden of met de goden kan praten of op het voetbalveld kan scoren, dan kan de groep het zich niet permitteren je kwijt te raken.

In een relatie tussen twee mensen is het anders. De echtgenoot en de baby van moeder de vrouw houden toch wel van haar, ook al kan ze geen schuiftrompet spelen. Voor haar is het dus niet nodig om zich toe te leggen op een of andere unieke vaardigheid. Schuiftrompet spelen is wél een manier om je toegang te verschaffen tot bepaalde groepen, speciaal brassbands. Dat is nóg een reden waarom mannen meer extremen opzoeken dan vrouwen. Grote groepen werken de noodzaak in de hand om jezelf te presenteren als anders en bijzonder.

De voordelen van culturele stelsels

Laten we nu eens kijken naar cultuur. Cultuur is in de evolutie een relatief jong verschijnsel. Cultuur trekt de evolutionaire lijn door die dieren sociaal heeft gemaakt. Voor mij is cultuur een type stelsel dat een groep mensen in staat stelt om met behulp van informatie doeltreffend samen te werken. Cultuur is een nieuwe, verbeterde wijze van sociaal gedrag.

Het feminisme heeft ons geleerd cultuur te zien als mannen tegen vrouwen. Volgens mij wijzen de beschikbare gegevens er echter op dat cultuur hoofdzakelijk is ontstaan in samenwerking tussen mannen en vrouwen, maar tégen andere groepen mannen en vrouwen. Vaak werd de intensiefste en productiefste strijd gevoerd tussen verschillende groepen mannen, die beide wel waren aangewezen op de steun van vrouwen.

Dankzij cultuur kan een groep meer zijn dan de som der delen. Je kunt cultuur opvatten als een biologische strategie. Twintig mensen die in een cultureel stelsel samenwerken, die informatie uitwisselen en taken verdelen en dergelijke, zullen allemaal een beter leven hebben -- zullen beter overleven en zich voortplanten -- dan wanneer diezelfde twintig mensen in hetzelfde woud leefden en alles op eigen houtje deden.

Cultuur levert dus enig profijt op als gevolg van een stelsel, een systeem. Laten we dat de ‘systeemwinst’ noemen -- dat is hoeveel beter de groep floreert dankzij zijn systeem. Neem bijvoorbeeld twee voetbalteams. Beide groepen spelers kennen de regels en hebben individueel dezelfde vaardigheden. Voor de ene ploeg is dat alles: zij spelen als een groep individuen die hun best doen. De andere ploeg werkt als een team, met een systeem waarin men elkaar aanvult. Je kunt verwachten dat die tweede ploeg door zijn systeem beter presteert dan de groep individuen. Dat is systeemwinst.

En heel belangrijk is dat de schaal van de systeemwinst toeneemt met de omvang van het stelsel. Dat is in feite wat er op dit moment in de wereld gaande is met de globalisering van de wereldeconomie. Grotere systemen leveren grotere baten op, en naarmate wij groeien en steeds meer eenheden in grotere gehelen doen opgaan, neemt over het geheel genomen de opbrengst toe.

Dit alles heeft een uiterst belangrijke implicatie. Cultuur hangt af van systeemwinst, die groter is in grotere gehelen. Je zult in grotere groepen dus meer profijt van cultuur hebben dan in kleinere. In een nauwe relatie tussen twee personen is niet veel mogelijk op het gebied van arbeidsverdeling en uitwisseling van informatie, maar een groep van twintig personen kan al veel meer.

Het gevolg is dat cultuur hoofdzakelijk is ontstaan in de vormen van sociale relaties waarnaar de voorkeur van mannen uitgaat. Vrouwen geven de voorkeur aan nauwe, intieme relaties. Die zijn uiterst belangrijk voor het overleven van de soort. Daarom hebben de vrouwen van de menselijke soort zich het eerst ontplooid. Wij hebben nauwe relaties nodig om te kunnen overleven. De grote netwerken van oppervlakkiger relaties zijn minder essentieel om te overleven -- maar ze zijn wel ergens anders goed voor, namelijk voor de ontwikkeling van grotere sociale stelsels, en uiteindelijk voor de cultuur.

Mannen en cultuur

Dit verschaft een nieuw uitgangspunt voor inzicht in seksenbeleid en de ongelijkheid van de seksen.

De gangbare opvatting is dat in de vroegste periode van de menselijke samenleving mannen en vrouwen vrijwel gelijkwaardig waren. Mannen en vrouwen hadden verschillende leefwerelden en verschillende activiteiten, maar beiden genoten respect. Vaak deden de vrouwen het verzamelen en gingen de mannen op jacht. Ieders totale bijdrage aan de voedselvoorziening van de groep was ongeveer gelijk, al hadden die bijdragen wel een verschillend, elkaar aanvullend karakter. Zo kon er meestal gerekend worden op een bijdrage van de verzamelaars, terwijl de jagers nu eens met een geweldige buit kwamen aanzetten, maar dan weer dagenlang met lege handen.

De ongelijkheid tussen de seksen lijkt te zijn toegenomen met de opkomst van de beschaving, inclusief de landbouw. Waarom? De feministische verklaring is dat de mannen zijn gaan samenspannen en een patriarchaat hebben gecreëerd. Dit is feitelijk een samenzweringstheorie, waarvoor nauwelijks aanwijzingen bestaan. Volgens sommigen hebben de mannen dit uit de geschiedenisboeken geschrapt om hun nieuwverworven macht veilig te stellen. Toch is het gebrek aan bewijsmateriaal een belangrijk punt, vooral omdat vergelijkbare samenzweringen zich in de ene groep na de andere, over heel de wereld, telkens weer hadden moeten voordoen.

Ik wil een andere verklaring voorstellen. Het is niet zo gegaan dat de mannen de vrouwen opzij hebben geschoven. Nee: de wereld van de vrouwen is ongeveer gelijk gebleven, terwijl die van de mannen, met zijn grote, oppervlakkige sociale netwerken, allengs profijt trok van de vooruitgang van de cultuur. Door kennis te vergaren en het profijt van de arbeidsverdeling te vergroten, boekte de mannenwereld gestaag vooruitgang.

Vandaar religie, literatuur, beeldende kunst, wetenschap, technologie, militair optreden, handel en economische markten, politieke organisatie, geneeskunde -- die zijn allemaal voortgekomen uit de mannenwereld. De vrouwenwereld heeft zulke dingen niet voortgebracht, maar zij heeft wel andere waardevolle bijdragen geleverd, zoals zorg voor de volgende generatie, opdat de soort niet uitstierf.

Zijn mannen bekwamer?

Waarom? Het gaat er volstrekt niet om dat mannen bekwamer zouden zijn of meer talent zouden hebben of zo. Het is vooral een kwestie van de verschillende soorten sociale relaties. De vrouwenwereld bestond uit vrouwen, en was daarom georganiseerd op basis van het slag nauwe, intieme, ondersteunende relaties tussen telkens twee personen waaraan vrouwen de voorkeur geven. Dat zijn essentiële, bevredigende relaties, die een wezenlijke bijdrage leveren aan gezondheid en overleving. Intussen gaven de mannen de voorkeur aan de grotere netwerken van oppervlakkiger relaties. Die zijn minder bevredigend en minder koesterend en zo, maar ze vormen wel een vruchtbaarder grondslag voor de opkomst van cultuur.

Let wel: al die dingen die ik opnoemde -- literatuur, beeldende kunst, wetenschap enzovoort -- zijn extra. Wat de vrouwen deden was noodzakelijk voor het voortbestaan van de soort. Zonder intieme, koesterende zorg kunnen kinderen niet overleven en zal de groep uitsterven. De vrouwen leverden de noodzakelijke voorwaarden voor het bestaan. De bijdragen van de mannen waren vrijblijvender, misschien meer een luxe. Maar cultuur is een bijzonder krachtige machine om de levensstandaard te verhogen. In de loop van vele generaties kan cultuur grote hoeveelheden bezittingen, kennis en macht creëren. En dat is ook gebeurd -- maar vooral in de mannenwereld.

Het ontstaan van de ongelijkheid der seksen zou dus weleens niet zozeer kunnen zijn veroorzaakt doordat de mannen in een soort dubieuze patriarchale samenzwering de vrouwen aan de kant hebben geschoven. Nee, het ligt eraan dat weelde, kennis en macht zijn gecreëerd in de mannenwereld. Dát -- en niet onderdrukking -- heeft de mannenwereld een zet in de rug gegeven.

Kinderen krijgen

Kinderen baren is een veelzeggend voorbeeld. Wat is er nu vrouwelijker dan een kind te krijgen? Gedurende het overgrote deel van de geschiedenis en de prehistorie lag het baren diep verscholen in de vrouwenwereld, en mannen werden erbij weggehouden. Mannen waren zelden of nooit bij bevallingen aanwezig -- zelfs de kennis over het baren werd hun onthouden. Maar toen de mannen niet zo heel lang geleden eindelijk de kans kregen om hierbij een rol te spelen, wisten zij te bedenken hoe de bevalling veiliger zou kunnen plaatsvinden, veiliger voor zowel moeder als kind. Moet je nagaan: de vrouwelijke activiteit bij uitstek, en toch wisten de mannen er dingen aan te verbeteren waar de vrouwen in vele duizenden jaren niet op gekomen waren.

Laten we niet overdrijven. De vrouwen hadden de bevalling immers al die eeuwen heel aardig weten te regelen. De soort was blijven bestaan, en daar gaat het tenslotte om. Wat de mannen daaraan toevoegden was, althans vanuit het perspectief van de groep of soort gezien, een bonus: een aantal moeders en baby’s die anders zouden zijn overleden, bleven nu in leven. Toch lieten de verbeteringen zien dat de mannelijke vorm van sociaal gedrag ook wel iets had. Grote netwerken kunnen informatie beter vergaren en bewaren dan kleine, en daardoor konden de mannen in relatief korte tijd verbeteringen bedenken waar de vrouwen niet op waren gekomen. Alweer: niet doordat de mannen slimmer of bekwamer waren, maar doordat de vrouwen hun kennis op individuele basis deelden, van moeder op dochter of van de ene vroedvrouw op de andere. Zo kon die kennis op den duur niet zo effectief worden bewaard en verder ontwikkeld als in de grotere groepen van oppervlakkiger relaties waaraan de mannen de voorkeur gaven.

Waar mannen voor deugen

En dan kunnen wij nu terugkeren naar de vraag waar mannen voor deugen, vanuit het perspectief van een cultureel stelsel of systeem. De context is dat die stelsels wedijveren met andere stelsels -- groep tegen groep. De groepsstelsels die hun mannen en vrouwen het effectiefst gebruikten, zouden hun groepen in staat stellen beter te presteren dan hun rivalen en hun vijanden.

Ik wil de nadruk leggen op drie antwoorden op de vraag hoe cultuur mannen gebruikt.

Ten eerste maakt cultuur gebruik van mannen om de grote sociale structuren te creëren waaruit die cultuur bestaat. Onze samenleving wordt gevormd door instellingen als universiteiten, regeringen en ondernemingen. De meeste daarvan zijn door mannen gesticht en opgebouwd. Ik herhaal dat dat waarschijnlijk niet kwam doordat de vrouwen onderdrukt werden of zo, maar meer doordat mannen zich geroepen voelen om grote netwerken van oppervlakkige relaties te vormen. Mannen voelen veel meer dan vrouwen een aandrang om grote groepen te vormen en daarbinnen te functioneren en naar de top te klimmen.

Dat lijkt ook nu nog het geval. In recente nieuwsberichten is de aandacht gevestigd op het feit dat er thans meer kleine bedrijven worden opgezet door vrouwen dan door mannen. Dit wordt in de media doorgaans voorgesteld als een gunstig teken voor vrouwen, en dat is het ook. Maar de vrouwen zijn alleen in de meerderheid als je alle ondernemingen meetelt. Als je alleen kijkt naar de ondernemingen met meer dan één employé, of die voldoende winst opleveren om van rond te komen, dan zijn de oprichters merendeels mannen. Ik vermoed dat hoe groter de groepen zijn die je onder de loep neemt, des te meer ze het werk zijn van mannen.

Vandaag de dag kan werkelijk iedereen, vrouw of man, een zaak opzetten, waarbij vrouwen zelfs in bepaalde opzichten een voorkeursbehandeling krijgen. Er zijn geen verborgen obstakels of blokkades -- dat blijkt uit het feit dat vrouwen meer ondernemingen opzetten dan mannen. Maar de vrouwen nemen er genoegen mee klein te blijven; zij runnen bijvoorbeeld vanuit de logeerkamer een onderneming in deeltijd en verdienen zo wat bij voor het gezin. Zij lijken geen aanvechting te voelen om dat uit te bouwen tot een reusachtige onderneming. Er zijn natuurlijk wel uitzonderingen, maar gemiddeld is er een groot verschil.

Daarom gaan zowel mannen als vrouwen ervan uit dat mannen de reusachtige sociale structuren creëren die beide seksen kansen bieden. Duidelijk is ook dat in die organisaties zowel mannen als vrouwen heel goed kunnen presteren. Maar om ze tot stand te brengen, moet de cultuur het nog altijd in de eerste plaats hebben van mannen.

De wegwerpman

Een tweede ding dat mannen nuttig maakt voor de cultuur is wat ik de ‘misbaarheid’ van mannen noem. Dit hangt samen met wat ik in het begin heb gezegd, dat culturen mannen doorgaans gebruiken voor riskante ondernemingen met een hoge opbrengst, waarbij een aanzienlijk deel van de betrokkenen er slecht afkomt: zij verspillen alleen maar hun tijd of schieten zelfs hun leven erbij in.

Iedere man die de krant leest komt een paar maal per maand de formule ‘zelfs vrouwen en kinderen’ tegen -- meestal zijn er dan doden gevallen. Letterlijk genomen wil dit zeggen dat de levens van mannen minder waard zijn dan de levens van andere mensen. Het idee is doorgaans: ‘Het is erg als er mensen sneuvelen, maar het is heel erg als er vrouwen en kinderen sneuvelen.’ En ik denk dat de meeste mannen weten dat als er in een noodsituatie vrouwen en kinderen aanwezig zijn, zij worden geacht zonder tegensputteren of morren hun leven op te offeren opdat de anderen het er levend afbrengen. Op de Titanic was het percentage overlevenden onder de rijkste mannen (34%) lager dan dat onder de armste vrouwen (46%), ook al wekte de film een andere indruk. Dat is op zich al opmerkelijk. De rijke, machtige, succesvolle mannen, de mannen die alles kunnen maken of breken, de mannen, zou je denken, die in de cultuur altijd aan het langste eind trekken -- toen het erop aankwam waren hun levens minder waard dan die van vrouwen met amper geld, macht of status. De maar al te schaarse plaatsen in de reddingboten gingen naar vrouwen die niet eens dames waren, in plaats van naar die patriarchen.

Gevaarlijke klussen

In de meeste culturen wordt er net zo over gedacht. Waarom? Er zijn pragmatische motieven. Wanneer een cultuurgroep wedijvert met andere groepen wint op den duur meestal de grootste groep. Daarom hebben de meeste culturen altijd de bevolkingsgroei gestimuleerd. En daarvoor is men aangewezen op de vrouwen. Om tot een maximale voortplanting te komen heeft een cultuur alle baarmoeders nodig die ze kan krijgen, terwijl er maar een paar penissen nodig zijn. Doorgaans is er een penisoverschot. Als een groep de helft van zijn mannen verliest, hoeft de volgende generatie daarom nog niet kleiner te worden. Maar als hij de helft van zijn vrouwen verliest, zal de volgende generatie drastisch slinken. Daarom houden de meeste culturen hun vrouwen buiten schot, terwijl de mannen worden ingezet voor de gevaarlijke klussen.

Die gevaarlijke klussen vind je niet alleen op het slagveld. Allerlei ondernemingen vergen het nodige verbruik aan mensenlevens. Neem ontdekkingsreizen: een cultuur kan tientallen teams op pad sturen. Sommige daarvan zullen verdwalen of worden gedood, terwijl andere terugkeren met schatten en nieuwe kansen. Research is vergelijkbaar: over een bepaald probleem bestaan misschien wel tien theorieën, waarvan er maar één de goede is, zodat de mensen die de negen verkeerde theorieën uitproberen ten slotte hun tijd hebben verdaan en hun carrière geruïneerd, terwijl één boffer de Nobelprijs krijgt. Gevaarlijk werk heb je ook. Toen er schandalen losbarstten over de gevaarlijke toestand in de Britse mijnbouw, nam het parlement de mijnwetten aan, die verboden om kinderen onder de tien of vrouwen ongeacht hun leeftijd in de mijnen te laten werken. Vrouwen en kinderen waren te kostbaar om aan de levensgevaarlijke mijnbouw te worden blootgesteld. Mannen niet. Zoals ik eerder al opmerkte bestaat er nog altijd een kloof tussen de seksen: de overgrote meerderheid van de mensen die op het werk om het leven komen zijn mannen.

Misbaar en onmisbaar

Weer een andere grondslag voor de misbaarheid van mannen is inherent aan de diverse vormen van sociale structuren. Misbaarheid hoort bij de grote groepen die ontstaan door het sociale gedrag van mannen. In een intieme relatie tussen twee personen zijn feitelijk beide personen onmisbaar. Als je echtgenoot overlijdt kun je wel hertrouwen, maar dan heb je niet echt hetzelfde huwelijk of dezelfde relatie. En uiteraard kan niemand de moeder of de vader van een kind ooit echt vervangen.

In grote groepen is daarentegen vrijwel iedereen vervangbaar, en dat gebeurt ook. Neem een willekeurige grote organisatie -- de Fordfabrieken, het Amerikaanse leger, de Green Bay Packers (een footballteam met meer dan honderdduizend aandeelhouders, red.) -- en je zult zien dat de organisatie blijft bestaan, ook al zou je iedereen die er deel van uitmaakt vervangen. Ieder lid van zulke groepen weet bovendien dat hij of zij vervangbaar is en waarschijnlijk inderdaad een keer zal worden vervangen.

Mannen creëren dus het soort sociale netwerken waarin individuen vervangbaar en misbaar zijn. Vrouwen hebben een voorkeur voor het soort relaties waarin iedere betrokkene kostbaar is en niet echt vervangbaar.

Je man-zijn verdienen

‘Wees een vent’ -- dat hoor je niet zo vaak meer als vroeger, maar toch heerst er nog een zeker gevoel dat je je man-zijn moet verdienen. Iedere volwassen vrouwelijke persoon is een vrouw en kan als zodanig aanspraak maken op respect, maar in vele culturen valt mannelijke personen geen respect ten deel zolang die knapen zich niet hebben bewezen. Dat is voor de cultuur uiteraard buitengewoon nuttig, want zij kan bepalen op welke voorwaarden jongens als man gerespecteerd kunnen worden, en zij kan dus op die manier mannen motiveren om dingen te doen die de cultuur als productief beschouwt.

In sommige sociologische publicaties over de mannenrol wordt benadrukt dat je, om een man te kunnen zijn, meer moet produceren dan je verbruikt. Dat wil zeggen dat mannen in de eerste plaats worden geacht in hun eigen behoeften te voorzien. Zorgt iemand anders voor jouw behoeften, dan ben je niet helemaal man. In de tweede plaats moet de man bijkomend profijt of meerwaarde creëren, waarmee naast zijn eigen behoeften ook die van anderen kunnen worden gedekt. Die anderen kunnen zijn vrouw en kinderen zijn, of anderen die op hem aangewezen zijn, of zijn ondergeschikten, of misschien gaat het alleen maar om belasting, waar de regering iets mee kan doen. Hoe dan ook: je bent pas een man als je in die mate productief bent.

Nogmaals, ik wil niet zeggen dat mannen slechter af zijn dan vrouwen. Vrouwen worden door culturen volop met problemen en nadelen opgezadeld. Waar het mij om gaat is alleen dat culturen mannen op die heel bepaalde manieren nuttig vinden. Eén daarvan is dat van een man geëist wordt dat hij respect verdient door profijt en waarde te produceren die voldoende zijn om hemzelf en anderen in leven te houden. Aan die bepaalde eis of opgave hoeven vrouwen niet te voldoen.

Respect is schaars

Deze eisen dragen ook het nodige bij tot diverse mannelijke gedragspatronen. Het zou goed kunnen dat ambitie, wedijver en het streven om te excelleren samenhangen met de eis dat je moet knokken voor respect. In groepen die uitsluitend uit mannen bestaan worden mensen vaak op hun nummer gezet, of wordt op andere manieren iedereen duidelijk gemaakt dat respect schaars is. Hierdoor wordt iedere man afzonderlijk aangespoord om meer zijn best te doen om respect te verwerven. Dat zal trouwens een aanzienlijke bron van wrijving zijn geweest toen er vrouwen op de werkvloer verschenen, en organisaties moesten overstappen op het beleid dat iedereen recht heeft op respect. Respect voor iedereen -- zó hadden de mannen het oorspronkelijk niet opgezet.

Een van de fundamentele, in brede kring aanvaarde verschillen tussen de seksen is dat tussen agency (nadruk op status, macht, overheersing, red.) en communion (nadruk op intimiteit, warmte, solidariteit, red.). De mannelijke agency is misschien deels een aanpassing aan dit soort sociaal leven op basis van grotere groepen, waar mensen niet a priori worden gewaardeerd en waar je moet werken voor respect. Om in de mannelijke sociale wereld van grote groepen te slagen, heb je een actieve, doortastende persoonlijkheid nodig, die knokt voor jouw plaats, want die krijg je niet cadeau, en succes is maar voor weinigen weggelegd. Zelfs het mannelijk ego, dat er zo op gebrand is zich te bewijzen en met anderen te wedijveren, lijkt ontworpen met het oog op stelsels waar gebrek is aan respect en waar je hard moet werken om er iets van te bemachtigen -- anders wacht je vernedering.

Is dat alles?

Ik heb niet alle manieren opgesomd waarop cultuur mannen uitbuit. Er zijn er beslist meer. De seksuele aandrift van mannen kan worden ingeschakeld om allerlei soorten gedrag te motiveren, en hij kan worden ingezet op een economische marktplaats waar mannen vrouwen andere zaken van waarde -- zoals liefde, geld of trouw -- geven in ruil voor seks.

Culturen gebruiken bovendien vaker individuele mannen dan vrouwen voor symbolische doeleinden. Dat kan zijn op een positieve manier, zoals een cultuur grootscheepse begrafenissen en andere vormen van herdenking organiseert voor mannen die haar dierbaarste waarden lijken te belichamen. Het kan ook negatief zijn, zoals wanneer een cultuur -- om één enkele daad die een van de waarden van de cultuur schendt -- de carrière van een man breekt, hem publiekelijk te schande maakt of hem zelfs ter dood brengt. Van Martin Luther King tot Don Imus (een controversiële Amerikaanse humorist, red.) gebruikt onze cultuur mannen als symbolen om haar waarden uit te drukken. (Merk op dat dat geen van beiden veel goed heeft gedaan.)

Tot besluit

Ik vat mijn voornaamste bevindingen nog eens samen. Een paar mannen die geluk hebben gehad staan aan de top van de samenleving en plukken de beste vruchten die de cultuur te bieden heeft. Anderen, die het minder goed getroffen hebben, worden door diezelfde cultuur vermalen. Cultuur maakt zowel gebruik van mannen als van vrouwen, maar de meeste culturen gebruiken die groepen op enigszins verschillende manieren. In de meeste culturen kunnen individuele mannen beter gemist worden dan individuele vrouwen. Dat onderscheid is waarschijnlijk geworteld in de natuur, waar in de strijd om zich voort te planten sommige mannen de grote verliezers zijn en andere de grootste winnaars. Daarom gebruiken culturen mannen voor de talrijke gevaarlijke karweien die er te doen zijn.

Mannen leven extremer dan vrouwen; dit past goed bij het feit dat cultuur hen gebruikt om allerlei dingen uit te proberen, waarbij de winnaars worden beloond en de verliezers vermorzeld.

Cultuur is geen zaak van mannen tegen vrouwen. Culturele vooruitgang is over het geheel genomen het product van groepen mannen die samenwerkten of wedijverden met andere mannen. Terwijl vrouwen zich toelegden op de nauwe relaties die het voortbestaan van de soort waarborgden, creëerden mannen de grotere netwerken van oppervlakkiger relaties, die minder noodzakelijk zijn voor het overleven maar die uiteindelijk wel de cultuur tot bloei kunnen brengen. De geleidelijke creatie van bezit, kennis en macht in de mannenwereld was de bron van de ongelijkheid der seksen. Mannen hebben de grote sociale structuren die de samenleving vormen in het leven geroepen, en mannen zijn hiervoor nog altijd in hoofdzaak verantwoordelijk, ook nu duidelijk is dat ook vrouwen voortreffelijk kunnen functioneren in die grote verbanden.

Het lijkt erop dat het voor culturen het profijtelijkst is geweest om de mannen tegen elkaar uit te spelen door hen te laten dingen naar respect en andere beloningen die uiteindelijk zeer ongelijk worden verdeeld. Mannen moeten zich bewijzen door dingen te produceren waar de samenleving waarde aan hecht. Zij moeten in culturele concurrentieslagen triomferen over hun rivalen en hun vijanden -- wat waarschijnlijk verklaart waarom zij minder aantrekkelijk zijn dan vrouwen.

Het gebruik dat cultuur van mannen maakt berust in wezen op een fundamentele sociale onzekerheid. Die onzekerheid is in feite sociaal, existentieel en biologisch. Inherent aan de mannenrol is het risico dat je niet goed genoeg ben om te worden aanvaard en gerespecteerd, en zelfs het risico dat je niet goed genoeg presteert om nakomelingen te verwekken.

Die fundamentele sociale onzekerheid van de mannen is een last voor hen, en het is niet verwonderlijk dat zoveel mannen instorten, of boosaardige of heldhaftige dingen doen, of veel jonger sterven dan vrouwen. Wel is die onzekerheid nuttig en productief voor de cultuur, voor het systeem.

Nogmaals: ik zegt niet dat dit goed is of rechtvaardig, of zoals het hoort. Maar het heeft gewerkt. De succesvolle culturen hebben deze formule gebruikt, en dat is een van de oorzaken waardoor zij hebben getriomfeerd over hun rivalen.

quote:

Het eerste grote, fundamentele verschil hangt samen met wat volgens mij het meest onderschatte feit is met betrekking tot de seksen. De vraag luidt: hoeveel procent van onze voorouders waren vrouwen?

Het is geen strikvraag, en het antwoord is niet ‘50 procent’. Zeker, ongeveer de helft van alle mensen die ooit hebben geleefd waren vrouwen, maar dat was de vraag niet. Wij vragen naar alle mensen die ooit hebben geleefd van wie nu nog een nakomeling in leven is. Anders gezegd: zeker, iedere baby heeft een moeder en een vader, maar sommige van die ouders hadden meer kinderen.

Een jaar of twee geleden is door DNA-onderzoek deze vraag beantwoord. De huidige mensheid stamt af van tweemaal zoveel vrouwen als mannen.

Dit is volgens mij zonder meer het meest onderschatte feit over de seksen. Om aan zo’n verschil te komen moet in heel de geschiedenis van het mensenras zoiets als tachtig procent van de vrouwen en maar veertig procent van de mannen zich hebben voortgeplant.

quote:

Op vrijdag 21 december 2007 20:42 schreef Rock_de_Braziliaan het volgende:

[..]

quote:

Op vrijdag 21 december 2007 20:58 schreef Autodidact het volgende:
Mannen zijn tof.

quote:

Op vrijdag 21 december 2007 15:47 schreef Apropos het volgende:

[..]

Eindelijk! Het is af! .

quote:

Op vrijdag 21 december 2007 20:57 schreef Aoristus het volgende:

[..]

Hallo..

WAW staat voor ‘Women Are Wonderful’.

Ik vind het hele idee dat man en vrouw in wezen elkaars vijanden zijn, een minder gelukkige erfenis van het feminisme

Het boek dat ik aan het schrijven ben heeft als werktitel Hoe cultuur mannen uitbuit, maar zelfs dat is voor mij alleen maar de inleiding tot grote vragen over hoe cultuur het menselijk handelen beïnvloedt.

Ik wil voor niemand partij kiezen. Laat de seksestrijders alsjeblieft opstappen.

quote:

Tot besluit

Ik vat mijn voornaamste bevindingen nog eens samen. Een paar mannen die geluk hebben gehad staan aan de top van de samenleving en plukken de beste vruchten die de cultuur te bieden heeft. Anderen, die het minder goed getroffen hebben, worden door diezelfde cultuur vermalen. Cultuur maakt zowel gebruik van mannen als van vrouwen, maar de meeste culturen gebruiken die groepen op enigszins verschillende manieren. In de meeste culturen kunnen individuele mannen beter gemist worden dan individuele vrouwen. Dat onderscheid is waarschijnlijk geworteld in de natuur, waar in de strijd om zich voort te planten sommige mannen de grote verliezers zijn en andere de grootste winnaars. Daarom gebruiken culturen mannen voor de talrijke gevaarlijke karweien die er te doen zijn.

Mannen leven extremer dan vrouwen; dit past goed bij het feit dat cultuur hen gebruikt om allerlei dingen uit te proberen, waarbij de winnaars worden beloond en de verliezers vermorzeld.

Cultuur is geen zaak van mannen tegen vrouwen. Culturele vooruitgang is over het geheel genomen het product van groepen mannen die samenwerkten of wedijverden met andere mannen. Terwijl vrouwen zich toelegden op de nauwe relaties die het voortbestaan van de soort waarborgden, creëerden mannen de grotere netwerken van oppervlakkiger relaties, die minder noodzakelijk zijn voor het overleven maar die uiteindelijk wel de cultuur tot bloei kunnen brengen. De geleidelijke creatie van bezit, kennis en macht in de mannenwereld was de bron van de ongelijkheid der seksen. Mannen hebben de grote sociale structuren die de samenleving vormen in het leven geroepen, en mannen zijn hiervoor nog altijd in hoofdzaak verantwoordelijk, ook nu duidelijk is dat ook vrouwen voortreffelijk kunnen functioneren in die grote verbanden.

Het lijkt erop dat het voor culturen het profijtelijkst is geweest om de mannen tegen elkaar uit te spelen door hen te laten dingen naar respect en andere beloningen die uiteindelijk zeer ongelijk worden verdeeld. Mannen moeten zich bewijzen door dingen te produceren waar de samenleving waarde aan hecht. Zij moeten in culturele concurrentieslagen triomferen over hun rivalen en hun vijanden -- wat waarschijnlijk verklaart waarom zij minder aantrekkelijk zijn dan vrouwen.

Het gebruik dat cultuur van mannen maakt berust in wezen op een fundamentele sociale onzekerheid. Die onzekerheid is in feite sociaal, existentieel en biologisch. Inherent aan de mannenrol is het risico dat je niet goed genoeg ben om te worden aanvaard en gerespecteerd, en zelfs het risico dat je niet goed genoeg presteert om nakomelingen te verwekken.

Die fundamentele sociale onzekerheid van de mannen is een last voor hen, en het is niet verwonderlijk dat zoveel mannen instorten, of boosaardige of heldhaftige dingen doen, of veel jonger sterven dan vrouwen. Wel is die onzekerheid nuttig en productief voor de cultuur, voor het systeem.

Nogmaals: ik zegt niet dat dit goed is of rechtvaardig, of zoals het hoort. Maar het heeft gewerkt. De succesvolle culturen hebben deze formule gebruikt, en dat is een van de oorzaken waardoor zij hebben getriomfeerd over hun rivalen.

quote:

Op vrijdag 21 december 2007 19:46 schreef Autodidact het volgende:

[..]

Ik snap je vraag niet. Je kunt naar URLs op je server verwijzen in de db ja. Da's soms handiger dan in de code (als je het wil beheren bijvoorbeeld).

quote:

Op vrijdag 21 december 2007 19:43 schreef MrX1982 het volgende:
Welke nieuwe hype voor 2008 ga je opzetten M?

quote:

Op vrijdag 21 december 2007 21:00 schreef sigme het volgende:

[..]

[ afbeelding ]

quote:

Op vrijdag 21 december 2007 21:13 schreef Monidique het volgende:

[..]

Heb ik ooit hypes opgezet?

quote:

Op vrijdag 21 december 2007 21:10 schreef Rock_de_Braziliaan het volgende:

[..]

Wel een interessant stuk tekst hoor. Voor jou de samenvatting:
[..]

quote:

Op vrijdag 21 december 2007 21:27 schreef Aoristus het volgende:

[..]

Je denkt toch niet dat ik dat ga lezen

quote:

Op vrijdag 21 december 2007 21:29 schreef Rock_de_Braziliaan het volgende:

[..]

Ik zou van jou nooit verwachten dat je meer dan de opschrift van je pak hagelslag leest.

quote:

Waar rook is, is vuur en waar kattenpis is, is de bijbehorende kat vaak niet ver weg. Zo ongeveer moet de redenering van ratten en muizen zijn. De dieren hebben namelijk een afkeer van de geur van kattenurine en dat is maar goed ook. Want het vermijden van dit luchtje, en daarmee ook de katten, is niet onverstandig voor dieren die zo hoog op het lijstje van favoriete poezensnacks staan.

Vervelend is het dan ook, als de dieren na infectie door de parasiet 'Toxoplasma gondii', deze afkeer verleren. Ze gaan de geur van kattenpis zelfs een beetje lekker vinden. En dat is gevaarlijk. De kat komt deze ommekeer uiteraard alleen maar goed uit. Maar er blijkt nóg een partij baat te hebben bij de verandering in smaak van muis en rat, de parasiet zelf.

Het beestje gebruikt zowel ratten en muizen, als poezen, als gastheer. Maar hij kan zich alleen seksueel voortplanten in de maag van een kat. Om zijn levenscyclus rond te maken moet de gastheer van deze opportunist worden opgegeten door een poes.

quote:

Op vrijdag 21 december 2007 21:31 schreef Autodidact het volgende:

[..]

http://noorderlicht.vpro.nl/artikelen/33971329/

quote:

Op vrijdag 21 december 2007 21:32 schreef Rock_de_Braziliaan het volgende:

[..]

Ik zou het willen omschrijven als omslachtig.

quote:

Ants eat those mucus balls (obviously the mucus contains also certain pheromones that makes it highly attractive to ants) and then are afflicted by the cercaries. The cercaries grow in the ants' abdomen (terminal body part) and then one of them moves into the head. There they afflict the ant's nervous system and cause a change of behaviour, that makes Bernard Werber call them "zombie ants". The ants now, very untypically, climb up plant stems and attach themselves with their mandibles to exposed positions such as leaves. Grazing mammals, such as sheep or goats, eat the plants together with the ants and then infect themselves with the lesser liver fluke. Inside this terminal host the cercaries change into the fluke's adult stage which reproduces sexually and then lays eggs that are excreted by the mammal - the generation cycle is closed when the next snail eats the eggs.

quote:

Op vrijdag 21 december 2007 21:35 schreef Autodidact het volgende:

[..]

Voor die parasiet? Slim toch? Mieren hebben ook zoiets:
[..]

http://www.weichtiere.at/(...)us/dicrocoelium.html

Bereidwillig de dood in door een parasiet in het brein.

[ afbeelding ]

quote:

Op vrijdag 21 december 2007 21:39 schreef Rock_de_Braziliaan het volgende:

[..]

Slim zeker, maar zou jij het niet omslachtig noemen dat om je voor te planten je eerst de muis van kattenzeik laat houden om vervolgens te hopen dat er toevallig een kat voorbijkomt die de muis opeet...

quote:

Op vrijdag 21 december 2007 21:51 schreef Monidique het volgende:
Wat grappig dat je het over een parasiet in het brein hebt, want vannacht droomde ik over parasietwormen die in guppies zaten en volgens mij ook vannacht over diezelfde wormen die zich dan een weg in het koppie van zo'n visje boorden om zich dan te hechten aan de hersenen ervan. Erg interessante droom.

quote:

Op vrijdag 21 december 2007 21:55 schreef Monidique het volgende:
Interessant, zal ik het op televisie hebben gezien? Volgens mij niet.

quote:

Op vrijdag 21 december 2007 21:55 schreef Rock_de_Braziliaan het volgende:

[..]

Wat wil je hier nou mee zeggen?

quote:

Op vrijdag 21 december 2007 21:59 schreef Monidique het volgende:

[..]

Dat het heel wat gezonder was dan die droom waarin een in een smerige soort ziekenhuiskamer een zwangere vrouw op een metalen tafel vastgebonden lag, en vanwie middels slangen en pijpen die in haar lichaam werden gestopt de foetus werd weggezogen en daarna door een trechter bloederig fijn geperst werd.

Bijvoorbeeld.

quote:

Op vrijdag 21 december 2007 21:59 schreef Monidique het volgende:

[..]

Dat het heel wat gezonder was dan die droom waarin een in een smerige soort ziekenhuiskamer een zwangere vrouw op een metalen tafel vastgebonden lag, en vanwie middels slangen en pijpen die in haar lichaam werden gestopt de foetus werd weggezogen en daarna door een trechter bloederig fijn geperst werd.

Bijvoorbeeld.

quote:

Op vrijdag 21 december 2007 22:01 schreef Autodidact het volgende:

[..]

Hmm. Ik denk dat dit het niet haalt bij een droom waarin een embryo skullfucked wordt door een overgevende liliputter.

quote:

Op vrijdag 21 december 2007 22:01 schreef Autodidact het volgende:

[..]

Hmm. Ik denk dat dit het niet haalt bij een droom waarin een embryo skullfucked wordt door een overgevende liliputter.

quote:

Op vrijdag 21 december 2007 22:02 schreef Rock_de_Braziliaan het volgende:
Droom je die dingen wanneer je weer onder je bed ligt, op de koude vloer?

quote:

Op vrijdag 21 december 2007 21:39 schreef Rock_de_Braziliaan het volgende:

[..]

Slim zeker, maar zou jij het niet omslachtig noemen dat om je voor te planten je eerst de muis van kattenzeik laat houden om vervolgens te hopen dat er toevallig een kat voorbijkomt die de muis opeet...


Met die mieren idem.

quote:

Op vrijdag 21 december 2007 21:59 schreef Monidique het volgende:

[..]

Dat het heel wat gezonder was dan die droom waarin een in een smerige soort ziekenhuiskamer een zwangere vrouw op een metalen tafel vastgebonden lag, en vanwie middels slangen en pijpen die in haar lichaam werden gestopt de foetus werd weggezogen en daarna door een trechter bloederig fijn geperst werd.

Bijvoorbeeld.

quote:

Op vrijdag 21 december 2007 21:43 schreef Autodidact het volgende:

[..]

Mja, zo'n parasiet zal ook wel kijken naar speeddatesessies en denken: "huh?"

quote:

Op vrijdag 21 december 2007 23:04 schreef Zwaardvisch het volgende:
Toen ik de video bij Bitter Sweet Simphony voor de eerste keer zag, dacht ik dat die jongen uiteindelijk onder een auto zou lopen.

quote:

Op vrijdag 21 december 2007 22:34 schreef EchtGaaf het volgende:
Best walk video ever.

quote:

Op vrijdag 21 december 2007 23:30 schreef sneakypete het volgende:

bij die titel denk ik altijd gelijk aan bier.

je begrijpt natuurlijk wel dat als je nu een supermarktpils noemt, je genadeloos door de mand valt

quote:

Op zaterdag 22 december 2007 02:00 schreef Aoristus het volgende:
Hoe had het moeten heten, OllieA ?

quote:

Op zaterdag 22 december 2007 02:01 schreef OllieA het volgende:

[..]

Gelul in de marge deeltje _wie wil het bij houden_

quote:

Gescheiden mensen duurst voor zorg

ROTTERDAM - Gescheiden mensen zijn het duurst voor de gezondheidszorg. De kosten voor hun zorg liggen naar schatting 48 procent boven het nationale gemiddelde van de kosten voor de zorg per inwoner. Mensen met een hbo- of universitaire opleiding kosten 11 procent minder dan het gemiddelde. Die schatting maken het Erasmus Medisch Centrum in Rotterdam en het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) op basis van hun onderzoek 'Sociale verschillen in zorggebruik en zorgkosten in Nederland in 2003'.

Niet alleen gescheidenen, ook weduwnaars en weduwen zijn relatief duur voor de gezondheidszorg. Hun kosten liggen 31 procent boven het landelijk gemiddelde. Voor mensen met alleen basisonderwijs liggen de kosten naar schatting 21 procent boven het landelijk niveau.

Ook mensen uit andere landen zijn duurder uit: 15 procent. Het doet er niet toe of zij uit westerse landen als België en de Verenigde Staten of uit Marokko en Turkije komen. Wel blijken niet-westerse allochtonen vaker op bezoek te gaan bij de huisarts, de maatschappelijk werker en de ambulante geestelijke gezondheidszorg.

De sociaal-economische positie en de samenlevingsvorm waren vooral van invloed op het gebruik van de geestelijke gezondheidszorg, het maatschappelijk werk, de wijkverpleging en de gezinszorg. In mindere mate was er een verband met bezoeken aan de huisarts, overnachtingen in een ziekenhuis en het gebruik van medicijnen op recept.

De onderzoekers konden de grote verschillen in gebruik van de zorg er vrijwel geheel aan toeschrijven dat mensen met een lagere sociaal-economische positie meer klachten over hun gezondheid hebben. Zij trekken daarom de conclusie dat de 'zorg-euro' in grote lijnen op de juiste plek terechtkomt, namelijk bij hen die de zorg het hardst nodig hebben. De grote verschillen in zorgkosten onderstrepen volgens hen het belang van solidariteit in de Nederlandse gezondheidszorg.

quote:

Op vrijdag 21 december 2007 23:04 schreef Zwaardvisch het volgende:
Toen ik de video bij Bitter Sweet Simphony voor de eerste keer zag, dacht ik dat die jongen uiteindelijk onder een auto zou lopen. Zo komen pessimisten te pas.

quote:

Op vrijdag 21 december 2007 23:04 schreef Zwaardvisch het volgende:
Toen ik de video bij Bitter Sweet Simphony voor de eerste keer zag, dacht ik dat die jongen uiteindelijk onder een auto zou lopen. Zo komen pessimisten te pas.

quote:

Op zaterdag 22 december 2007 11:51 schreef Boze_Appel het volgende:
Vergeet de gele highlights niet.

quote:

Op zaterdag 22 december 2007 10:59 schreef Klopkoek het volgende:
[ afbeelding ]

Wat een bedroevend slecht stuk, de rest van de krant heb ik niet eens meer uitgelezen. Ze zijn daar echt de weg kwijt (voor één keer geef ik Zwaardvisch gelijk).

quote:

Op zaterdag 22 december 2007 12:05 schreef Rock_de_Braziliaan het volgende:

[..]

Welke weg zijn ze kwijt? En waar heb je precies kritiek op?

quote:

Op zaterdag 22 december 2007 12:43 schreef Aoristus het volgende:
zou ik ook wel eens willen weten. Alle cdastemmers hebben een aandeel in Balkenende IV, is hun stem gedevalueerd

quote:

Britain's former Prime Minister Tony Blair converts from the Anglican church to the Catholic faith.

quote:

'Miljoenen Mekka-gangers aan aanslag ontsnapt'

(...)

De geplande aanslag zou echter niet gericht zijn geweest tegen locaties in Mekka die voor moslims heilig zijn.

Ook de pelgrims zelf waren geen 'direct' doelwit, aldus een woordvoerder van het ministerie.

quote:

Op zaterdag 22 december 2007 13:10 schreef Monidique het volgende:

[..]

Goedzo.

quote:

Op zaterdag 22 december 2007 13:17 schreef Boze_Appel het volgende:

[..]

Breaking news.

quote:

Op zaterdag 22 december 2007 13:19 schreef Monidique het volgende:
Ik misleid jou niet: http://news.bbc.co.uk/

quote:

Op zaterdag 22 december 2007 13:24 schreef Boze_Appel het volgende:

Ik weet het, ik ging het meteen controleren en ontdekte inderdaad dat zoiets breaking news is. Ex premier is overgestapt van sprookje x naar sprookje y, OMG! nieuws!

quote:

Op zaterdag 22 december 2007 13:28 schreef Monidique het volgende:
Een kerstol?

quote:

Op zaterdag 22 december 2007 15:32 schreef sigme het volgende:
Oh M., wat was er nou mis met mijn opmerking over die kinderen van Aristoteles?

quote:

Op zaterdag 22 december 2007 15:32 schreef Monidique het volgende:

[..]

Niets.

quote:

Op zaterdag 22 december 2007 16:14 schreef Monidique het volgende:
[Deel 1388]Spinozianen aller landen, verenigt u

Nou, , ik ging gisteren boksen... Ik verbruikte wel meer dan 2% meer, vermoed ik.

quote:

Op zaterdag 22 december 2007 17:20 schreef Monidique het volgende:
Ok, leuk, dus Bin Stiller heeft een broertje, wat nu?

quote:

schandaalfoto's

(...)

Ook staat ze op een foto waarop ze de inhoud van een tas yoghurt oplikt.

quote:

Op zaterdag 22 december 2007 12:48 schreef Klopkoek het volgende:

[..]

Op dat Randstedelijk dedain wat er maar al te dik bovenop ligt. Zelfde geld ook voor Volkskrant overigens, dat is ook een zielloze zure krant aan het worden, zo ongeveer sinds hun goede vriend Bernhard is gestorven.

quote:

Op zaterdag 22 december 2007 18:27 schreef Apropos het volgende:

[..]

SCHerp.

quote:

Op zaterdag 22 december 2007 18:30 schreef Apropos het volgende:

[..]

Een genie.

quote:

Op zaterdag 22 december 2007 10:01 schreef Reya het volgende:
Early to bed and early to rise, makes a man healthy, wealthy and wise.

quote:

Op zaterdag 22 december 2007 12:48 schreef Klopkoek het volgende:

[..]

Op dat Randstedelijk dedain wat er maar al te dik bovenop ligt. Zelfde geld ook voor Volkskrant overigens, dat is ook een zielloze zure krant aan het worden, zo ongeveer sinds hun goede vriend Bernhard is gestorven.

quote:

Op zaterdag 22 december 2007 18:28 schreef Zwaardvisch het volgende:

[..]

Neuh, het is eerder het journalistieke niveau (vooral op de parlementaire redactie) dat steeds verder aan het dalen is. Dat, samen met die ordinaire nieuwe layout, maakt dat ze juist steeds meer op de Volkskrant is gaan lijken.

quote:

Op zaterdag 22 december 2007 18:44 schreef Zwaardvisch het volgende:
Ook verzuurde mensen kunnen gelijk hebben.

quote:

Op zaterdag 22 december 2007 18:57 schreef Rock_de_Braziliaan het volgende:

[..]

Je kan ook stellen dat de waarheid persoonsgebonden is.

quote:

Op zaterdag 22 december 2007 18:38 schreef Rock_de_Braziliaan het volgende:

[..]

Als er iemand zuur is ben jij het wel. Dus waarom ben jij ineens zo pro balkenende?

quote:

Op zaterdag 22 december 2007 18:56 schreef Klopkoek het volgende:

[..]

Jij vindt dat Randstadcentrisme wel een goede eigenschap van die krant?

quote:

Op zaterdag 22 december 2007 18:59 schreef Zwaardvisch het volgende:

[..]

Ja, voor regionaal nieuws zijn er regionale kranten.

quote:

Op zaterdag 22 december 2007 18:59 schreef Klopkoek het volgende:


Ikzelf ben niet pro-Balkenende, ik ben het meest kritisch over z'n manier van leidinggeven en z'n presentatie, vind het huidige beleid ook niet je-van-het maar wel beter dan die 5 jaar ervoor.

quote:

Op zaterdag 22 december 2007 19:01 schreef Klopkoek het volgende:
Dit weekend trouwens ook een mooi interview met Bisschop Muskens in de krant. Hij vind nog steeds dat je broden mag stelen als je honger hebt Want zo zegt ie 'het recht om te kunnen leven gaat boven het eigendomsrecht'. Prachtige vent.

quote:

Op zaterdag 22 december 2007 19:02 schreef Klopkoek het volgende:

[..]

De Randstad is ook maar een regio, maar het is uiteraard niet enkel de NRC die denkt dat Nederland voorbij Soest ophoudt te bestaan.

quote:

Op zaterdag 22 december 2007 19:03 schreef Zwaardvisch het volgende:

[..]

Ik vond z'n uitspraken over condooms praktischer.

quote:

Op zaterdag 22 december 2007 19:09 schreef Evil_Jur het volgende:

Opvallend nieuws, en eigenlijk een beetje triest dat hij daarmee gewacht heeft tot na zijn aftreden.

quote:

Op zaterdag 22 december 2007 19:09 schreef Evil_Jur het volgende:
Blair converts to Catholicism

Opvallend nieuws, en eigenlijk een beetje triest dat hij daarmee gewacht heeft tot na zijn aftreden.

quote:

Cohen komt met een multiculti-benadering. De Griekse wetenschap is eerst door de Romeinen overgenomen, daarna door de Arabieren om uiteindelijk in Europa terecht te komen. Die culturele verrijking zou het duwtje zijn geweest waardoor de take off plaats had.

Paplepel
Van mijn vriend Paul, een classicus, hoorde ik dat Floris de broer is van Job. Toen begreep ik het, Floris en Job hebben zowel de liefde voor multiculti als de afkeer van kapitalisme met de paplepel binnen gekregen.

Jammer. Veel waarschijnlijker dan Cohens verklaring lijkt mij dat de Europese wetenschap tot bloei kwam op het moment dat hier zowel democratie als kapitalisme ontstond. Als mensen ergens persoonlijk beter van kunnen worden, doen ze meer hun best.

quote:

Op zaterdag 22 december 2007 19:25 schreef DrWolffenstein het volgende:
http://www.elsevier.nl/op(...)blogid/35/index.html
[..]

Goede column.

quote:

Op zaterdag 22 december 2007 19:28 schreef sneakypete het volgende:.

Pas toen de katholieke kerk zijn verdiende loon begon te krijgen, kreeg je een opleving van wat in Griekenland al eerder bereikt was.

quote:

Op zaterdag 22 december 2007 18:56 schreef Klopkoek het volgende:

[..]

Jij vindt dat Randstadcentrisme wel een goede eigenschap van die krant?

quote:

Op zaterdag 22 december 2007 19:03 schreef gronk het volgende:

[..]

Vind je? D'r wordt nog steeds net zo hard gehakt in de sociale zekerheid, het enige verschil is dat je nu ook niet meer met je neus in de dope mag zitten.