http://www.volkskrant.nl/(...)_doet_denken_aan_DDRquote:UitlegFeest in Arnhem! Minister Ella Vogelaar (Wonen) reikt daar vandaag de zeven miljoenste huissleutel uit, ze zal vertellen dat het kabinet deze periode tachtigduizend, of misschien wel honderdduizend huizen per jaar laat bouwen, en ze zal het glas heffen. Op naar de acht miljoen. We zijn best goed bezig, met zijn allen.
‘Ach ja’, zegt Wim Hafkamp, wetenschappelijk directeur van onderzoeksinstituut Nicis, ‘ook in de slechtst lopende zaak vier je dat de duizendste klant binnen komt.’
Want een slecht lopende zaak is het, die woningmarkt; het tekort aan woningen loopt op, de prijzen stijgen en zijn voor starters onbetaalbaar, het hele middensegment tussen één en tweeënhalve ton ontbreekt, de kloof tussen huur- en koopsector wordt groter enzovoort. Hafkamp, slechts één stem in een koor van deskundigen: ‘Of het nou tachtig- of honderdduizend woningen per jaar zijn, het gaat waarschijnlijk niet lukken en het is hoe dan ook te weinig.’
Er is iets structureel en volledig mis en dat heeft vooral met de overheid te maken. Die besteedt dit jaar ruim tien miljard euro aan de hypotheekrenteaftrek, per 2011 is dat bij gelijkblijvende rente tegen de twaalf miljard. Rond de twee miljard euro gaat naar huurtoeslagen. De ontvangers zijn ongeveer 4,3 miljoen kiezers, van wie het merendeel de partij de rug zal toekeren die het waagt om als eerste aan hun huur- danwel koopsubsidie te morrelen.
De woningmarkt zit muurvast, heet dat dan. Maar het kabinet speelt stommetje, want vooral het CDA is bang voor de kiezers en de PvdA is weer vooral bang voor het CDA. Per regeerakkoord is afgesproken zelfs niet na te denken over de problemen op de woningmarkt.
De rij gerenommeerde instituten die roepen dat dat onverantwoord is, wordt zienderogen langer; van de OESO en het IMF tot de Raad van Economisch Adviseurs, de VROM-raad, binnenkort de deskundigencommissie van de SER en onlangs het Centraal Planbureau.
Die instantie wierp in het onlangs verschenen Housing Supply in the Netherlands impliciet een interessante vraag op: is de Nederlandse woningmarkt wel een markt? En zo ja: wat voor een? Het CPB deed namelijk een interessante bevinding: De Nederlandse woningbouwproductie heeft geen enkel verband met de huizenprijs. He-le-maal suf gereguleerd.
CPB-onderzoekers laten zich liever niet verleiden tot waardeoordelen over hun bevindingen. ‘Maar’, zegt Wouter Vermeulen, een van de opstellers, ‘kijk nou eens naar figuur 4.4 en laat die rustig op je inwerken.’ Dan begint hij te schaterlachen.
Neem nou 1978: terwijl de huizenprijs instort, schiet de huizenproductie omhoog. Je zou zweren dat de overheid de huizenbezitters daar collectief de nek probeerde om te draaien: ‘Kom op jongens, die prijs kan nog verder naar beneden.’
In 1997 gebeurde precies het omgekeerde. De huizenprijzen exploderen. Goeie markt om er weer eens wat bij te zetten, zou je zeggen. Maar nee. De huizenproductie valt ongeveer stil.
Wat is dat nou voor markt? Vermeulen: ‘Een hele bijzondere.’
Zoekend naar vergelijkingsmateriaal stuiten we op de roemruchte Trabant. In de nadagen van de DDR explodeerde de vraag naar auto’s. Maar er was alleen de ‘Plastikbombe’. De prijs daarvan bleef hetzelfde, evenals de geproduceerde aantallen. Alleen de wachttijden liepen op. U kent die moppen wel: ‘Kameraad Schulz, gelukgewenst, uw auto wordt geleverd over tien jaar, op 20 februari 1998.’ Zegt Schulz: ‘Ochtend of middag? ’s Middags komt de loodgieter.’
‘Er zijn verontrustend veel overeenkomsten tussen de nadagen van de DDR en de huidige Nederlandse woningmarkt’, beaamt Nicis-directeur Hafkamp. ‘De overeenkomst met de huursector ligt voor de hand: kunstmatig laag gehouden prijzen, stilvallende productie, enzovoort. De enige dynamiek zat ’m in de steeds langere wachtlijsten.’
‘De prijs van koophuizen werd wel opgejaagd, dat is een verschil. Maar een overeenkomst is dat kopers hun nieuwbouwhuis maar hebben te accepteren zoals het er staat. Ook al is dat met 62 gebreken’, zegt Hafkamp. ‘Verder is het een economische wet: bij een gelijkblijvend aanbod – en dat aanbod verandert nauwelijks, vergeleken bij de vraag – hebben prijsverlagende belastingen uiteindelijk alleen prijsstíjgingen tot gevolg.’
De kiezers willen hun renteaftrek en hun toeslagen niet kwijt. Maar op de langere termijn doen ze zichzelf tekort, denkt Jan Rouwendal, VU-econoom en mede-opsteller van het CPB-rapport. ‘De Duitsers hebben geen aftrek. Maar ze wonen toch echt in mooiere, grotere en betere huizen. Die twaalf miljard per jaar die wij besteden aan die hypotheekrenteaftrek, verdwijnt geheel in de stijging van de huizenprijzen. Daar heeft uiteindelijk helemaal niemand iets aan. Dat is tragisch.’
Is dat een grap?quote:Op maandag 5 november 2007 18:05 schreef LXIV het volgende:
Ondertussen bij onze Oosterburen:
http://www.immowelt.de/Immobilien/ImmoListe.aspx?geoid=10813&xgeoid=10813&etype=2&primi=100&prima=80000&esr=1&sort=price![]()
quote:Op maandag 5 november 2007 18:03 schreef LXIV het volgende:
Zowaar een goed stukje uit de Volkskrant!
[..]
http://www.volkskrant.nl/(...)_doet_denken_aan_DDR
Iedere deskundige roept het inmiddels, maar voor een politicus blijft het politieke zelfmoord om dit onderwerp aan te snijden. Heel treffend is dat het officieel regeringsbeleid is om het probleem niet te bespreken. Hoezo struisvogelpolitek?
quote:De kiezers willen hun renteaftrek en hun toeslagen niet kwijt. Maar op de langere termijn doen ze zichzelf tekort,
Het zal wel netto zijn, dus de eigenheimzulage er al afgetrokken.quote:
Ach kijk, de communist laat weer 'ns wat van zich horen. 't Blijft moeilijk he, vraag en aanbod?quote:Op maandag 5 november 2007 19:46 schreef rood_verzet het volgende:
Overigens: net alsof er wel goedkope huur of starterswoningen komen als je het aan de markt overlaat
Dat lijkt me wel, vraag en aanbod enzo, voordat iemand een huis laat bouwen onderzoekt deze eerst of het wel verkoopbaar is, het heeft geen zin villa's van 1 miljoen te bouwen als daar geen vraag naar is, dan verdien je meer door op dezelfde kavel 4 eensgezinswoningen te bouwen.quote:Op maandag 5 november 2007 19:46 schreef rood_verzet het volgende:
Overigens: net alsof er wel goedkope huur of starterswoningen komen als je het aan de markt overlaat
helemaal mee eensquote:Op maandag 5 november 2007 18:03 schreef LXIV het volgende:
Zowaar een goed stukje uit de Volkskrant!
[..]
http://www.volkskrant.nl/(...)_doet_denken_aan_DDR
Iedere deskundige roept het inmiddels, maar voor een politicus blijft het politieke zelfmoord om dit onderwerp aan te snijden. Heel treffend is dat het officieel regeringsbeleid is om het probleem niet te bespreken. Hoezo struisvogelpolitek?
quote:Op maandag 5 november 2007 19:43 schreef rood_verzet het volgende:
Ahja 'U kent die moppen wel: ‘Kameraad Schulz, gelukgewenst, uw auto wordt geleverd over tien jaar, op 20 februari 1998.’ Zegt Schulz: ‘Ochtend of middag? ’s Middags komt de loodgieter.’ Nu kunnen ze geen loodgieter of auto meer betalen omdat ze werkloos zijn geworden dus verbetering alom
Ik geloof niet dat het snel tot een echte prijsdaling zal leiden. Het grootste deel van de woningvoorraad zal toch uit de bestaande woningen blijven bestaan en niemand heeft er belang bij met verlies te verkopen. Daarom zal ook geen projectontwikkelaar dan plotseling wel bij bosjes woningen afleveren. Dat verstoort hun eigen markt te zeer.quote:Op maandag 5 november 2007 19:57 schreef LXIV het volgende:
Ik denk dat wanneer de markt vrij spel zou hebben in Nederland, je een ruime (500m3) woning op een kavel van 800m2 zou kunnen kopen voor rond de 250K.
De babyboomers hebben er veelal ook baat bij.quote:Op maandag 5 november 2007 20:28 schreef icecreamfarmer_NL het volgende:
[..]
helemaal mee eens
overigens klopt er iets niet wat hij zegt er zijn wel mensen die iets hebben aan de stijging van de huizenprijzen namelijk de banken![]()
Die hoeven er ook niet te komen, want dan kunnen de starters gewoon de huizen betalen die er zijn.quote:Op maandag 5 november 2007 19:46 schreef rood_verzet het volgende:
Overigens: net alsof er wel goedkope huur of starterswoningen komen als je het aan de markt overlaat
mwah de hoge prijs wordt ook mede bepaald door de hoge grondprijs als daar eens wat meer van vrijgegeven wordt zul je toch een zakking van de prijs gaan zien.quote:Op maandag 5 november 2007 20:34 schreef du_ke het volgende:
[..]
Ik geloof niet dat het snel tot een echte prijsdaling zal leiden. Het grootste deel van de woningvoorraad zal toch uit de bestaande woningen blijven bestaan en niemand heeft er belang bij met verlies te verkopen. Daarom zal ook geen projectontwikkelaar dan plotseling wel bij bosjes woningen afleveren. Dat verstoort hun eigen markt te zeer.
Zij hebben ook niks aan een huis dat veel waard is.quote:Op maandag 5 november 2007 20:35 schreef du_ke het volgende:
[..]
De babyboomers hebben er veelal ook baat bij.
Als je ziet dat veel grond op (mogelijk) populaire locaties in handen is van de gemeenten en projectontwikkelaars dan geloof ik daar nog niet zo in. De woningmarkt moet een stuk meer lucht krijgen maar het speculatieelement ben je echt niet zomaar kwijt. Immers wie heeft er belang bij minder geld voor z'n grond te vangen of een lagere marge voor z'n projecten? En wie wil z'n huis met verlies verkopen?quote:Op maandag 5 november 2007 20:37 schreef icecreamfarmer_NL het volgende:
[..]
mwah de hoge prijs wordt ook mede bepaald door de hoge grondprijs als daar eens wat meer van vrijgegeven wordt zul je toch een zakking van de prijs gaan zien.
Toch wel, dat kunnen ze na hun prepensioen in 20 jaar lekker opconsumeren.quote:Op maandag 5 november 2007 20:40 schreef Fastmatti het volgende:
[..]
Zij hebben ook niks aan een huis dat veel waard is.
Dan zou de prijs eerst behoorlijk moeten dalen en voor welke van de belanghebbende partijen behalve de starters is dat van enig belang?quote:Op maandag 5 november 2007 20:36 schreef Fastmatti het volgende:
[..]
Die hoeven er ook niet te komen, want dan kunnen de starters gewoon de huizen betalen die er zijn.
Voor iedereen, want ook 'villa'bewoners zouden dan in een echte villla kunnen gaan wonenquote:Op maandag 5 november 2007 20:42 schreef du_ke het volgende:
[..]
Dan zou de prijs eerst behoorlijk moeten dalen en voor welke van de belanghebbende partijen behalve de starters is dat van enig belang?
En als ze dat allemaal doen is er geen bank die dit wil en kan financieren.quote:Op maandag 5 november 2007 20:42 schreef du_ke het volgende:
[..]
Toch wel, dat kunnen ze na hun prepensioen in 20 jaar lekker opconsumeren.
Of voor geen enkele huidige huizenbezitter want hun bezit daalt flink in waarde. Wie gaat in hemelsnaam z'n mooie huis verkopen voor minder dan de hypotheek of WOZ waarde?quote:Op maandag 5 november 2007 20:47 schreef Fastmatti het volgende:
[..]
Voor iedereen, want ook 'villa'bewoners zouden dan in een echte villla kunnen gaan wonen![]()
Zolang ze een mooi pand als onderpand hebben is het geen probleem hoor. Als het nettovermogen bij de dood om en nabij 0 is vinden de banken dat prima hoor.quote:Op maandag 5 november 2007 20:48 schreef Fastmatti het volgende:
[..]
En als ze dat allemaal doen is er geen bank die dit wil en kan financieren.
Alleen is de markt 'ietjes' overspannen. Een correctie is dus onvermijdelijk en dus is het risico voor de bank dan weer vrij hoog.quote:Op maandag 5 november 2007 20:51 schreef du_ke het volgende:
[..]
Zolang ze een mooi pand als onderpand hebben is het geen probleem hoor. Als het nettovermogen bij de dood om en nabij 0 is vinden de banken dat prima hoor.
Logisch. Er zijn zoveel mensen gevlucht of gedood dat er genoeg huizen leeg kwamen te staan. De vraag was dus kunstmatig laag.quote:Op maandag 5 november 2007 21:01 schreef rebel6 het volgende:
In de DDR waren de woningen tenminste nog betaalbaar en volgens mij ook geen lange wachtlijsten.
niemand maar hij zal wel moetenquote:Op maandag 5 november 2007 20:41 schreef du_ke het volgende:
[..]
Als je ziet dat veel grond op (mogelijk) populaire locaties in handen is van de gemeenten en projectontwikkelaars dan geloof ik daar nog niet zo in. De woningmarkt moet een stuk meer lucht krijgen maar het speculatieelement ben je echt niet zomaar kwijt. Immers wie heeft er belang bij minder geld voor z'n grond te vangen of een lagere marge voor z'n projecten? En wie wil z'n huis met verlies verkopen?
Zolang er niet radicaal iets gebeurt met de rente of HRA zie ik geen grote dalingen in de prijs komen.
mwah je schrijft op elke investering af behalve op gebouwen ergens klopt dat niet natuurlijkquote:Op maandag 5 november 2007 20:50 schreef du_ke het volgende:
[..]
Of voor geen enkele huidige huizenbezitter want hun bezit daalt flink in waarde. Wie gaat in hemelsnaam z'n mooie huis verkopen voor minder dan de hypotheek of WOZ waarde?
Dit maakt ook weer eens pijnlijk duidelijk hoeveel kansen de journalistiek laat liggen. Nooit krijgt Balkenende eens lastige vragen over dit onderwerp. Het blijft hooguit bij een vraag over de hypotheekrente-aftrek, maar het enige antwoord dat je dan krijgt is dat "de markt gebaat is bij rust" en de journalist in kwestie knikt en gaat verder met het volgende onderwerp.quote:Op maandag 5 november 2007 18:03 schreef LXIV het volgende:
Zowaar een goed stukje uit de Volkskrant!
[..]
http://www.volkskrant.nl/(...)_doet_denken_aan_DDR
Iedere deskundige roept het inmiddels, maar voor een politicus blijft het politieke zelfmoord om dit onderwerp aan te snijden. Heel treffend is dat het officieel regeringsbeleid is om het probleem niet te bespreken. Hoezo struisvogelpolitek?
quote:Op maandag 5 november 2007 21:03 schreef Fastmatti het volgende:
[..]
Logisch. Er zijn zoveel mensen gevlucht of gedood dat er genoeg huizen leeg kwamen te staan. De vraag was dus kunstmatig laag.
Banken zullen ook wel opletten hoeveel en aan wie ze uitlenen. Maar een ton winst zal er op een woning van 10 jaar of ouder zeker wel zitten.quote:Op maandag 5 november 2007 20:55 schreef Fastmatti het volgende:
[..]
Alleen is de markt 'ietjes' overspannen. Een correctie is dus onvermijdelijk en dus is het risico voor de bank dan weer vrij hoog.
Daarom er is voor de huis- of grondbezittter geen noodzaak om (veel) goedkoper te gaan verkopen. Ook met een vrijere markt zal de woningmarkt er 1 blijven van schaarste.quote:Op maandag 5 november 2007 21:06 schreef icecreamfarmer_NL het volgende:
[..]
niemand maar hij zal wel moeten
1 vanuit druk van de gemeente.
2 Hij zal het een keer moeten verkopen en je ziet het nu al onbetaalbaar worden.
Overigesn is over de grens gaan ook nog niet zo goedkoop in het naburige poppel zijn de huizenprijzen ook flink gestegen
Ook op woningen schrijf je wel af natuurlijk al was het maar voor onderhoud enzo. Woningcorporaties schrijven hun bezit ook af (vandaar die achterlijke reservesquote:Op maandag 5 november 2007 21:08 schreef icecreamfarmer_NL het volgende:
[..]
mwah je schrijft op elke investering af behalve op gebouwen ergens klopt dat niet natuurlijk
Daling van de prijs kan maar op één manier en dat is door meer te bouwen. Afschaffen van de aftrekpost zal gecompenseerd moeten worden met lagere tarieven (want anders is het een lastenverhoging van 12 miljard), wat de pijn niet geheel zal doen wegnemen, maar wel deels. Daarnaast blijft dat veel woningen een zodanige hypotheek hebben dat bij lagere prijzen een restschuld blijft. Nou, dan blijf je dus lekker zitten. Zeker als er meer vraag is dan aanbod.quote:Op maandag 5 november 2007 20:41 schreef du_ke het volgende:
Zolang er niet radicaal iets gebeurt met de rente of HRA zie ik geen grote dalingen in de prijs komen.
Wel mooi dat je het mechanisme een beetje begrijpt, maar toch niet de juiste conclusie trekt. Niemand wil zijn huis met verlies verkopen (of zijn grond, maar de marge daarin is enorm (van 10 euro per m2 naar 500 euro per m2 is niet uitzonderlijk), dus kan wat hebben). Dat geldt exact hetzelfde als de HRA verdwijnt.quote:Op maandag 5 november 2007 20:41 schreef du_ke het volgende:
Als je ziet dat veel grond op (mogelijk) populaire locaties in handen is van de gemeenten en projectontwikkelaars dan geloof ik daar nog niet zo in. De woningmarkt moet een stuk meer lucht krijgen maar het speculatieelement ben je echt niet zomaar kwijt. Immers wie heeft er belang bij minder geld voor z'n grond te vangen of een lagere marge voor z'n projecten? En wie wil z'n huis met verlies verkopen?
Zolang er niet radicaal iets gebeurt met de rente of HRA zie ik geen grote dalingen in de prijs komen.
Ook aanbieders hebben geen belang bij lagere prijzen. Het is niet voor niets dat juist de bouw en ontwikkelingssector zo gevoelig is voor prijsafspraken. Als de wil er was geweest had ook ook met de huidige regels en beleid er veel meer aanbod kunnen zijn, de meeste vinexlocaties hebben vertraging opgelopen omdat de ontwikkelaars niet echt haast hadden.quote:Op maandag 5 november 2007 22:13 schreef DS4 het volgende:
[..]
Wel mooi dat je het mechanisme een beetje begrijpt, maar toch niet de juiste conclusie trekt. Niemand wil zijn huis met verlies verkopen (of zijn grond, maar de marge daarin is enorm (van 10 euro per m2 naar 500 euro per m2 is niet uitzonderlijk), dus kan wat hebben). Dat geldt exact hetzelfde als de HRA verdwijnt.
Er is maar één manier om toch die lagere prijs te krijgen en dat is per vrager meer dan 1 aanbieder. Dan blijf je met een hoge prijs zitten met spullen die je kwijt wil. Want de concurrent is goedkoper. En dus moet jij om ook te verkopen even laag gaan zitten, waarna nr. 3 weer lager gaat, enz.
Vraag vs aanbod. Het is zo simpel.
Een flink hogere rente werkt ookquote:Op maandag 5 november 2007 22:08 schreef DS4 het volgende:
[..]
Daling van de prijs kan maar op één manier en dat is door meer te bouwen.
Er worden momenteel natuurlijk wel heel veel kavels uitgegeven. Het tekort is ook meer kwalitatief dan kwantitatief.quote:Het probleem ligt gewoon bij het te weinig bouwen. Er moet grond beschikbaar komen om te bouwen. Veel grond. Want de waardestijgingen zitten vooral in de grond. Doordat overheden slechts af en toe een kaveltje uit willen geven. En dan nog vaak ter grootte van een postzegel ook (probeer voor de grap eens een kavel van meer dan 1000 m2 te vinden...).
Meer aanbod leidt gewoon tot lagere prijzen.quote:Op maandag 5 november 2007 22:22 schreef du_ke het volgende:
Ook aanbieders hebben geen belang bij lagere prijzen.
Overregulering maakt dat er ook niet een aanbieder tussen kon springen. Als consument moet je meestal via die projectontwikkelaar kopen. Dat moet er ook uit. Gewoon rechtstreeks.quote:Als de wil er was geweest had ook ook met de huidige regels en beleid er veel meer aanbod kunnen zijn, de meeste vinexlocaties hebben vertraging opgelopen omdat de ontwikkelaars niet echt haast hadden.
Dan kan je wel meer aanbieders hebben maar ook dan zal er echt niet zomaar veel meer gebouwd gaan worden.
Niet direct dan moet het aanbod al echt veel groter worden, dat zit er niet in.quote:Op maandag 5 november 2007 22:45 schreef DS4 het volgende:
[..]
Meer aanbod leidt gewoon tot lagere prijzen.
[..]
Dat is erg lastig door de Nederlandse grondgesteldheid. Door onze sompige grond ontkom je niet aan het min of meer grootschalig bouwrijp maken van gronden.quote:Overregulering maakt dat er ook niet een aanbieder tussen kon springen. Als consument moet je meestal via die projectontwikkelaar kopen. Dat moet er ook uit. Gewoon rechtstreeks.
Nee, de boel gaat dan meer op slot. Als eigenaar heb ik geen enkel belang om te verkopen. Ik moet elders gaan wonen. Ik heb alleen iets aan dalende prijzen als ik (veel) groter wil wonen. En dat gaat niet samen met gestegen rente.quote:
De prijzen zijn wel mede gestegen door lagere rente en HRA, maar de andere kant op is een ander verhaal. Omdat je wel moet als eigenaar.quote:De krapte op de markt is niet zoveel groter geworden de afgelopen 10 jaar om deze stijging te rechtvaardigen. Wat meer lucht in de markt zal dan ook niet zomaar leiden tot dalende prijzen.
O ja? De tekorten lopen op hoor...quote:Er worden momenteel natuurlijk wel heel veel kavels uitgegeven.
Bedoel je nu andere landen?quote:En waarom stijgt de prijs in gebieden waar men niet moeilijk doet over bouwen ook zo hard?
Tuurlijk zit dat er wel in. Ruimte zat in NL.quote:Op maandag 5 november 2007 22:47 schreef du_ke het volgende:
Niet direct dan moet het aanbod al echt veel groter worden, dat zit er niet in.
Onzin. Ik kan in eigen beheer goedkoper bouwen.quote:Dat is erg lastig door de Nederlandse grondgesteldheid. Door onze sompige grond ontkom je niet aan het min of meer grootschalig bouwrijp maken van gronden.
Ze kunnen beter het spandoek ervoor laten zitten.quote:Op maandag 5 november 2007 23:11 schreef Fastmatti het volgende:
Dit is trouwens het zeven miljoenste huis. Ziet er weer troosteloos uit.
[ afbeelding ]
Ja vooral als het aanbod in bezit is van enkele huisjesmelkers. Een huis bouw je niet effe: blijft moeilijk he de varkenscyclusquote:Op maandag 5 november 2007 20:13 schreef vanRillandBath het volgende:
[..]
Ach kijk, de communist laat weer 'ns wat van zich horen. 't Blijft moeilijk he, vraag en aanbod?
omgquote:Op maandag 5 november 2007 23:11 schreef Fastmatti het volgende:
Dit is trouwens het zeven miljoenste huis. Ziet er weer troosteloos uit.
[ afbeelding ]
Mijn god, de vergelijking met de DDR gaat dus werkelijk in alle opzichten op.quote:Op maandag 5 november 2007 23:11 schreef Fastmatti het volgende:
Dit is trouwens het zeven miljoenste huis. Ziet er weer troosteloos uit.
[ afbeelding ]
quote:He-le-maal suf gereguleerd.
quote:Op maandag 5 november 2007 23:43 schreef Basp1 het volgende:
[..]
Ze kunnen beter het spandoek ervoor laten zitten.![]()
Forum Opties | |
---|---|
Forumhop: | |
Hop naar: |