abonnement Unibet Coolblue
  Moderator donderdag 8 februari 2018 @ 21:00:18 #1
27682 crew  Bosbeetle
terminaal verdwaald
pi_177042187
We hebben in F&L veel discussies gehad over de vrije wil, de oorsprong van het bewustzijn, en de vraag of het universum deterministisch is of niet. Determinisme betekent dat de wereld als een klokwerk afwerkt en dat alles vooraf bepaald is (dus alle individuele acties van alle mensen en dieren zijn ook volautomatisch vooraf bepaald).

Determinisme valt vaak samen met een materialistisch wereldbeeld (er is alleen materie, bewustzijn komt uit het brein) en met het idee dat de vrije wil een illusie is.


Basis-argument tegen vrije wil: alle hersenprocessen zijn vooraf bepaald in een deterministisch universum en de vrije wil is een magisch concept dat niet past binnen welk wetenschappelijk kader dan ook (mijn argument hiertegen is dat de wetenschap ontoereikend is in het beschrijven van de realiteit).

Non-determinisme valt vaak samen met het geloof in een vrije wil, het geloof dat het bewustzijn niet uit materie (het brein) kan komen, en een geloof in ''meer'' dan wat wetenschappelijk te verklaren is.

Er zijn echter ook deterministische wetenschappers met een geloof in de vrije wil, een bizar voorbeeld is Daniel Dennett (een filosoof die een Master of Science in woordsalades heeft).

Of: ("willekeur zorgt voor vrije wil argument")

Is er een middenweg? Kan men geloven in de basis Swaabiaanse principes (''wij zijn ons brein, er is een homokwab die er voor zorgt dat je homo bent") met wetenschappelijke onderbouwing en toch geloven in een vorm van vrije wil zonder te verzanden in non-triviale semantische discussies over wat de vrije wil betekent?

Ik geloof dat die middenweg bestaat en die is te vinden in het gebruik van je boerenverstand en in het vertrouwen op je directe ervaring.

We zitten allemaal in hetzelfde schuitje, we spelen een Massive Multiplayer Role Playing Game en we hebben allemaal een personage met vooraf bepaalde eigenschappen (man/vrouw, blond haar/donker haar, high intellect/low intellect, warrior type/priest type) maar gedurende het spel kunnen we onze eigenschappen veranderen. We kunnen bijvoorbeeld werken aan strength en agility en intellect en we kunnen geld verzamelen of andere items (een auto, mooie kleding, trinkets).

Nou zit de 'vrije' wil in het principe dat je aanpassingen kunt maken aan je leven en aan de eigenschappen van je character door middel van je acties. Aangezien niks vanzelf gaat (leren voor een tentamen, een speech voorbereiden, een workout, een vrouw versieren) moet je je wil gebruiken om voordelige aanpassingen aan je leven te maken. Deze wil is niet compleet 'vrij' omdat geen enkele entiteit vrij kan zijn van zichzelf. Maar de wil is een gegeven en zonder wil gebeurt er niks en dat empirische gegeven staat lijnrecht tegenover de Sam Harris deterministische clockwork visie.

De zin van het leven is dus om je character in deze MMRPG zo goed mogelijk te besturen om de meest voordelige uitkomst te behalen ('succes', geluk in het leven). De entiteit die zichzelf bestuurt, datgene wat zijn/haar wil uitvoert, dat ben jij. Dat is je ziel, dat is je essentie. Het is datgene wat gedachtes kan besturen en het brein kan stilzetten gedurende meditatie. Determinisme heeft geen antwoord op dit fenomeen.

Het geloof dat alles vooraf bepaald is staat tegenover de dagelijkse praktijk dat een individu zijn/haar leven kan veranderen en continu zijn/haar wil moet gebruiken voor bepaalde doeleinden.

Bonus video:
"Reality is not only queerer than you imagine, reality is queerer than you can imagine"

(houd je wereldbeeld stand na een hoge dosis psilocybine of DMT? angst is een slechte raadgever)

De basis voor de discussie: wat zijn jullie gedachtes over de vrije wil/geen vrije wil en determinisme/non-determinisme? Wat zijn jullie argumenten pro/contra? En hoe bepaald jullie wereldbeeld met betrekking tot determinisme/non-determinisme jullie idee met betrekking tot de zin van het leven?
En mochten we vallen dan is het omhoog. - Krang (uit: Pantani)
My favourite music is the music I haven't yet heard - John Cage
Water: ijskoud de hardste - Gehenna
  Moderator donderdag 8 februari 2018 @ 21:01:43 #2
27682 crew  Bosbeetle
terminaal verdwaald
pi_177042229
quote:
0s.gif Op donderdag 8 februari 2018 20:36 schreef Syamsu het volgende:
En jullie gaan allemaal branden in de hel als jullie God niet om vergiffenis vragen.
Nice *) is dat al determineerd of heeft god een vrije wil om het aan te passen.
En mochten we vallen dan is het omhoog. - Krang (uit: Pantani)
My favourite music is the music I haven't yet heard - John Cage
Water: ijskoud de hardste - Gehenna
pi_177042432
quote:
2s.gif Op donderdag 8 februari 2018 21:01 schreef Bosbeetle het volgende:

[..]

Nice *) is dat al determineerd of heeft god een vrije wil om het aan te passen.
Dat hangt van de kerk af. Religie heeft dan ook weinig met God te maken, maar met met de mensen die de baas over anderen willen spelen.
Whatever...
  Moderator donderdag 8 februari 2018 @ 21:12:03 #4
27682 crew  Bosbeetle
terminaal verdwaald
pi_177042526
quote:
1s.gif Op donderdag 8 februari 2018 21:08 schreef Spanky78 het volgende:

[..]

Dat hangt van de kerk af. Religie heeft dan ook weinig met God te maken, maar met met de mensen die de baas over anderen willen spelen.
Hehe moet denken aan wat mijn vader zei op het sterfbed van mijn oma toen een dominee van een artikel 31 gemeenschap (waar mijn tante bij zat) even kwam uitleggen dat het toch wel jammer was dat ze van de verkeerde kerk was en dat ze daarom in de hel zou komen.

"Denk je serieus dat de hemel is gereserveerd voor 112 man uit gramsbergen" _O-

Helaas zijn er genoeg groepjes die dat serieus denken.

Alleen al door dit soort constructies heeft geloof voor mij al lang en breed afgedaan. Als ik in de hel beland dan zie ik het dan wel weer :P
En mochten we vallen dan is het omhoog. - Krang (uit: Pantani)
My favourite music is the music I haven't yet heard - John Cage
Water: ijskoud de hardste - Gehenna
pi_177042603
Niets mis met geloof. Des te meer met religie.
Whatever...
pi_177042611
Sowieso lijkt het begrip vrije wil mij een beetje een contradictie, in die zin dat "vrij" en "wil" min of meer logische tegengestelden zijn. Want is het niet zo dat vastberadenheid nu juist een kenmerk is van een sterke wil?

Dus wat verwacht men nou eigenlijk precies van die vrije wil? Complete willekeur? Het gedrag van een dobbelsteen? Vrij zou dat zeker zijn, maar wat heeft dat nog te maken met een wil?
Niet meer aanwezig in dit forum.
pi_177042751
quote:
0s.gif Op donderdag 8 februari 2018 21:15 schreef Spanky78 het volgende:
Niets mis met geloof. Des te meer met religie.
Mwah, ik kan toch niet echt iets noemen dat er mis is met jaïnisme. :+

Maar goed, da's wel een uitzondering ja.
Niet meer aanwezig in dit forum.
pi_177043370
quote:
0s.gif Op donderdag 8 februari 2018 21:15 schreef Molurus het volgende:
Sowieso lijkt het begrip vrije wil mij een beetje een contradictie, in die zin dat "vrij" en "wil" min of meer logische tegengestelden zijn. Want is het niet zo dat vastberadenheid nu juist een kenmerk is van een sterke wil?

Dus wat verwacht men nou eigenlijk precies van die vrije wil? Complete willekeur? Het gedrag van een dobbelsteen? Vrij zou dat zeker zijn, maar wat heeft dat nog te maken met een wil?
Onderzoek wijst er toch op dat veel beslissingen helemaal niet bewust worden genomen, maar achteraf dit het bewustzijn werden goedgepraat.

Niet alleen bij cognitieve dissonantie, maar ook op microschaal.

Geen vrije wil en een algoritme. Met deterministisch dus, Alhoewel kans voor zover ik weet in het universum zeker een grote rol speelt.
Whatever...
pi_177043447
quote:
0s.gif Op donderdag 8 februari 2018 21:20 schreef Molurus het volgende:

[..]

Mwah, ik kan toch niet echt iets noemen dat er mis is met jaïnisme. :+

Maar goed, da's wel een uitzondering ja.
Dat moest ik even opzoeken. Dat zijn die gasten die hun pad eerst vegen om geen mier dood te trappen.
Whatever...
  Moderator donderdag 8 februari 2018 @ 21:45:34 #10
27682 crew  Bosbeetle
terminaal verdwaald
pi_177043464
Is een stochastische wil eigenlijk vrij? Dus zeg maar een wil gebaseerd op random gebeurtenissen...
En mochten we vallen dan is het omhoog. - Krang (uit: Pantani)
My favourite music is the music I haven't yet heard - John Cage
Water: ijskoud de hardste - Gehenna
pi_177043719
quote:
2s.gif Op donderdag 8 februari 2018 21:45 schreef Bosbeetle het volgende:
Is een stochastische wil eigenlijk vrij? Dus zeg maar een wil gebaseerd op random gebeurtenissen...
Nja, niet echt. Vrije wil impliceert dat je iets te kiezen hebt.

Of je nu willoos bent in een deterministisch heelal of een stochastische wereld...

Ik wil geloven in vrije wil. Erg veel beeijs ervoor is er niet.

Zelf denk ik (met niet al te veel hard bewijs) dat de grote lijnen vast liggen, maar de details aan kans onderhevig zijn.

Het feit dat er zwarte gaten zijn volgt uit natuurwetten. Maar wat die exact ontstaan is gevolg van kans.

Dat er intelligent leven bestaat (wellicht op veel meer plekken) lijkt me bijna een gevolg van de natuurwetten maar dat ik er ben... Toeval.

De aarde? Toeval.

Maargoed. Vooral mijn gevoel en weinig feit.
Whatever...
pi_177044729
En wat is nu precies "toeval", anders dan een onvermogen om de uitkomst te voorspellen? :)
Niet meer aanwezig in dit forum.
pi_177044929
quote:
0s.gif Op donderdag 8 februari 2018 22:26 schreef Molurus het volgende:

En wat is nu precies "toeval", anders dan een onvermogen om de uitkomst te voorspellen? :)

Radioactief verval is toch natuurkundig gezien volledig toevallig? Volgens mij ook zonder ons onvermogen het te kunnen voorspellen...
A Robin Redbreast in a Cage Puts all Heaven in a Rage.
pi_177044990
quote:
0s.gif Op donderdag 8 februari 2018 22:33 schreef Discombobulate het volgende:

[..]

Radioactief verval is toch natuurkundig gezien volledig toevallig? Volgens mij ook zonder ons onvermogen het te kunnen voorspellen...
Hoe zou je mogelijk tot zo'n conclusie kunnen komen?

Kansrekening is vaak onderdeel van (overigens zeer nauwkeurige) modellen, maar dat kan nog steeds betekenen dat die modellen gewoon incompleet zijn en de onderliggende werkelijkheid toch volledig voorspelbaar en deterministisch is.
Niet meer aanwezig in dit forum.
pi_177045225
quote:
0s.gif Op donderdag 8 februari 2018 22:35 schreef Molurus het volgende:

[..]

Hoe zou je mogelijk tot zo'n conclusie kunnen komen?

Kansrekening is vaak onderdeel van (overigens zeer nauwkeurige) modellen, maar dat kan nog steeds betekenen dat die modellen gewoon incompleet zijn en de onderliggende werkelijkheid toch volledig voorspelbaar en deterministisch is.
Op grote schaal wel. Op kleine schaal niet. We kunnen niet voorspellen wanneer 1 atoom vervalt. Maar we weten wel de halfwaardetijd.
Whatever...
pi_177045286
quote:
1s.gif Op donderdag 8 februari 2018 22:45 schreef Spanky78 het volgende:

[..]

Op grote schaal wel. Op kleine schaal niet. We kunnen niet voorspellen wanneer 1 atoom vervalt. Maar we weten wel de halfwaardetijd.
Dat kan wat mij betreft twee dingen betekenen: of het is fundamenteel onvoorspelbaar / onbepaald, of we hebben gewoon onvoldoende informatie om zo'n voorspelling te kunnen doen. Het lijkt mij niet echt mogelijk om dat verschil te onderscheiden.
Niet meer aanwezig in dit forum.
  Moderator donderdag 8 februari 2018 @ 22:48:45 #17
27682 crew  Bosbeetle
terminaal verdwaald
pi_177045304
quote:
0s.gif Op donderdag 8 februari 2018 22:26 schreef Molurus het volgende:
En wat is nu precies "toeval", anders dan een onvermogen om de uitkomst te voorspellen? :)
Tja we kunnen bepaalde dingen wel omschrijven volgens kansen maar niet voorspellen. Inderdaad radioactief verval we weten dat het gaat gebeuren en ook wat de kans is dat het binnen nu en dan gebeurt maar niet wanneer precies.
En mochten we vallen dan is het omhoog. - Krang (uit: Pantani)
My favourite music is the music I haven't yet heard - John Cage
Water: ijskoud de hardste - Gehenna
  Moderator donderdag 8 februari 2018 @ 22:50:02 #18
27682 crew  Bosbeetle
terminaal verdwaald
pi_177045345
quote:
0s.gif Op donderdag 8 februari 2018 22:48 schreef Molurus het volgende:

[..]

Dat kan wat mij betreft twee dingen betekenen: of het is fundamenteel onvoorspelbaar / onbepaald, of we hebben gewoon onvoldoende informatie om zo'n voorspelling te kunnen doen. Het lijkt mij niet echt mogelijk om dat verschil te onderscheiden.
Tja inderdaad daar zit de heisenberg onzekerheid van de quantum mechanica die ons parten speelt...
En mochten we vallen dan is het omhoog. - Krang (uit: Pantani)
My favourite music is the music I haven't yet heard - John Cage
Water: ijskoud de hardste - Gehenna
pi_177045380
quote:
2s.gif Op donderdag 8 februari 2018 22:48 schreef Bosbeetle het volgende:

[..]

Tja we kunnen bepaalde dingen wel omschrijven volgens kansen maar niet voorspellen. Inderdaad radioactief verval we weten dat het gaat gebeuren en ook wat de kans is dat het binnen nu en dan gebeurt maar niet wanneer precies.
Om even een wiskunde-analogie te gebruiken: als ik zeg dat er een 10% kans is dat de miljoenste decimaal van pi een 6 is, dan is dat een alleszins redelijke uitspraak: de cijfers 0-9 komen in de decimalen van pi evenveel voor en zijn gelijkmatig verdeeld.

Toch is daar in de werkelijkheid geen kansverdeling. Er is maar 1 cijfer dat de miljoenste decimaal van pi is. De enige reden dat ik je niet kan vertellen welk cijfer dat is is vooral omdat ik nu even de middelen niet voorhanden heb om die te bepalen, niet omdat die onbepaald is.

En zolang ik die niet voorhanden heb is mijn "10% kans" regel niet onaardig.
Niet meer aanwezig in dit forum.
pi_177045494
quote:
0s.gif Op donderdag 8 februari 2018 21:15 schreef Molurus het volgende:
Sowieso lijkt het begrip vrije wil mij een beetje een contradictie, in die zin dat "vrij" en "wil" min of meer logische tegengestelden zijn. Want is het niet zo dat vastberadenheid nu juist een kenmerk is van een sterke wil?

Dus wat verwacht men nou eigenlijk precies van die vrije wil? Complete willekeur? Het gedrag van een dobbelsteen? Vrij zou dat zeker zijn, maar wat heeft dat nog te maken met een wil?
Dat zei ik ook al eerder in het eerste deel van dit topic. Wil staat gelijk aan determinatie. Waarom zou een wil wil zijn als het geen beweegredenen heeft?
  Moderator donderdag 8 februari 2018 @ 22:59:10 #21
27682 crew  Bosbeetle
terminaal verdwaald
pi_177045626
quote:
0s.gif Op donderdag 8 februari 2018 22:51 schreef Molurus het volgende:
Toch is daar in de werkelijkheid geen kansverdeling
Inderdaad.

Alleen met een groot genoege hoeveelheid zaken die aan die kans voldoen kunnen we er voorspellingen door maken. Als er nou honderduizendenden verschillende getallen pi waren dan zat je met je 6 toch al gauw 10000 keer goed.

En als je zegt 10000 zijn 6 en 90000 niet dan zit je met een kleine foutmarge echt heel goed.

Als je de getallen nog groter maakt zit je nog beter.

het is onzinnig iets over 1 dobbelsteenworp te zeggen, maar we kunnen prima iets over een miljoen worpen zeggen.
En mochten we vallen dan is het omhoog. - Krang (uit: Pantani)
My favourite music is the music I haven't yet heard - John Cage
Water: ijskoud de hardste - Gehenna
pi_177045731
quote:
0s.gif Op donderdag 8 februari 2018 22:35 schreef Molurus het volgende:

[..]

Hoe zou je mogelijk tot zo'n conclusie kunnen komen?

Kansrekening is vaak onderdeel van (overigens zeer nauwkeurige) modellen, maar dat kan nog steeds betekenen dat die modellen gewoon incompleet zijn en de onderliggende werkelijkheid toch volledig voorspelbaar en deterministisch is.

Niet eigenlijk, je hebt wel gelijk. Maar dat kan even goed betekenen dat het wél volledig toevallig is. We zullen het dus nooit weten, dus ik verwerp de vraag. :P
A Robin Redbreast in a Cage Puts all Heaven in a Rage.
pi_177045806
quote:
2s.gif Op donderdag 8 februari 2018 22:59 schreef Bosbeetle het volgende:

[..]

Inderdaad.

Alleen met een groot genoege hoeveelheid zaken die aan die kans voldoen kunnen we er voorspellingen door maken. Als er nou honderduizendenden verschillende getallen pi waren dan zat je met je 6 toch al gauw 10000 keer goed.

En als je zegt 10000 zijn 6 en 90000 niet dan zit je met een kleine foutmarge echt heel goed.

Als je de getallen nog groter maakt zit je nog beter.
Mja, als we dit toepassen op atomair verval, dan is wat je zegt ongeveer gelijk aan "als er nou honderduizenden werkelijkheden waren..."

Er is maar 1 werkelijkheid en maar 1 toekomst. (Meer-werelden interpretaties van kwantumfysica daargelaten natuurlijk. :P )
Niet meer aanwezig in dit forum.
  Moderator donderdag 8 februari 2018 @ 23:06:33 #24
27682 crew  Bosbeetle
terminaal verdwaald
pi_177045869
quote:
0s.gif Op donderdag 8 februari 2018 23:04 schreef Molurus het volgende:

[..]

Mja, als we dit toepassen op atomair verval, dan is wat je zegt ongeveer gelijk aan "als er nou honderduizenden werkelijkheden waren..."

Er is maar 1 werkelijkheid en maar 1 toekomst. (Meer-werelden interpretaties van kwantumfysica daargelaten natuurlijk. :P )
We doen dat toch wel bij atomair verval. We hebben het alleen maar over halfwaardetijd omdat we een grote hoeveelheid moleculen hebben. We gebruiken die vervaltijd niet als we naar één molecuul kijken. Daar is het stochastisch, het gaat gebeuren we weten alleen niet wanneer.
En mochten we vallen dan is het omhoog. - Krang (uit: Pantani)
My favourite music is the music I haven't yet heard - John Cage
Water: ijskoud de hardste - Gehenna
pi_177045929
quote:
0s.gif Op donderdag 8 februari 2018 23:02 schreef Discombobulate het volgende:

[..]

Niet eigenlijk, je hebt wel gelijk. Maar dat kan even goed betekenen dat het wél volledig toevallig is. We zullen het dus nooit weten, dus ik verwerp de vraag. :P
Nou ja, wat zou dat nu eigenlijk betekenen... "volledig toevallig"? Ik kan er eerlijk gezegd - conceptueel - niet zo heel veel mee. Wat zou nu precies het verschil zijn tussen:

- fundamenteel onvoorspelbaar
- fundamenteel onbepaald?

Geheel los van het feit dat onvoorspelbaarheid fundamenteel onaantoonbaar bedoel ik.
Niet meer aanwezig in dit forum.
pi_177045959
quote:
2s.gif Op donderdag 8 februari 2018 23:06 schreef Bosbeetle het volgende:

[..]

We doen dat toch wel bij atomair verval. We hebben het alleen maar over halfwaardetijd omdat we een grote hoeveelheid moleculen hebben. We gebruiken die vervaltijd niet als we naar één molecuul kijken. Daar is het stochastisch, het gaat gebeuren we weten alleen niet wanneer.
Dat klopt, maar daarmee is het stochastische karakter voornamelijk een onderdeel van ons model van atomair verval. Niet noodzakelijk van atomair verval zelf.
Niet meer aanwezig in dit forum.
pi_177046008
quote:
0s.gif Op donderdag 8 februari 2018 22:48 schreef Molurus het volgende:

[..]

Dat kan wat mij betreft twee dingen betekenen: of het is fundamenteel onvoorspelbaar / onbepaald, of we hebben gewoon onvoldoende informatie om zo'n voorspelling te kunnen doen. Het lijkt mij niet echt mogelijk om dat verschil te onderscheiden.
Beiden is mogelijk voor nu. We weten het niet, de beste kennis van nu kunnen er alleen de grote lijnen enigzins voorspellen. De exacte vervalmonumenten lijken echt niet te bepalen. Maargoed, dat is zoals we het nu denken te weten.
Whatever...
pi_177046018
quote:
0s.gif Op donderdag 8 februari 2018 23:09 schreef Molurus het volgende:

[..]

Dat klopt, maar daarmee is het stochastische karakter voornamelijk een onderdeel van ons model van atomair verval. Niet noodzakelijk van atomair verval zelf.
Yip. en we weten niet of we ooit nog een dermate beter model vinden dat echt iets heel anders zegt.

Dit nog even los van het fundamentele meetprobleem.
Whatever...
pi_177046318
quote:
1s.gif Op donderdag 8 februari 2018 23:11 schreef Spanky78 het volgende:

[..]

Yip. en we weten niet of we ooit nog een dermate beter model vinden dat echt iets heel anders zegt.

Dit nog even los van het fundamentele meetprobleem.
Ik vrees dat modellen van de werkelijkheid gedoemd zijn om onvolledig te zijn, en dus altijd nog die twee mogelijkheden open te laten.
Niet meer aanwezig in dit forum.
pi_177046470
quote:
0s.gif Op donderdag 8 februari 2018 23:08 schreef Molurus het volgende:

[..]

Nou ja, wat zou dat nu eigenlijk betekenen... "volledig toevallig"? Ik kan er eerlijk gezegd - conceptueel - niet zo heel veel mee. Wat zou nu precies het verschil zijn tussen:

- fundamenteel onvoorspelbaar
- fundamenteel onbepaald?

Geheel los van het feit dat onvoorspelbaarheid fundamenteel onaantoonbaar bedoel ik.

Onvoorspelbaar zou ik opvatten als een menselijk onvermogen om een bepaald iets te voorspellen. Immers, alleen wij mensen doen aan voorspellen; het is een menselijke eigenschap.

Onbepaald zou ik opvatten als iets dat onwetmatig is. Iets dat zelf niet verbonden is aan een natuurwet. Wellicht kun je het ontstaan van het universum zien als iets fundamenteel onbepaalds (universum op t = 0). Of datgene "what breathes fire into the laws of physics" om in Hawking's termen te spreken. En dus wellicht radioactief verval ook wel.
A Robin Redbreast in a Cage Puts all Heaven in a Rage.
pi_177046473
quote:
0s.gif Op donderdag 8 februari 2018 23:21 schreef Molurus het volgende:

[..]

Ik vrees dat modellen van de werkelijkheid gedoemd zijn om onvolledig te zijn, en dus altijd nog die twee mogelijkheden open te laten.
Nouja, het huidige model werkt prima. Dus dat is het beste wat er nu hebben. Genoeg redenen om aan te nemen dat het niet voorspelbaar is. Die hypothese mogen we toch voorlopig wel accepteren met alles wat er nu aan is onderzocht.

Dat het niet volledig vast staat.. nee. Maar het kansproces in quantum mechanica gaat toch langzaam naar een breed geaccepteerde theorie voor zover ik kan overzien met mijn beperkte kennis.
Whatever...
pi_177046527
quote:
1s.gif Op donderdag 8 februari 2018 23:27 schreef Spanky78 het volgende:

[..]

Dat het niet volledig vast staat.. nee. Maar het kansproces in quantum mechanica gaat toch langzaam naar een breed geaccepteerde theorie voor zover ik kan overzien met mijn beperkte kennis.
Er is geenszins een consensus dat kwantumfysica aantoont dat de werkelijkheid non-deterministisch is. Dat is op z'n best een interpretatie. Er zijn ook determinstische interpretaties.
Niet meer aanwezig in dit forum.
pi_177046779
quote:
0s.gif Op donderdag 8 februari 2018 23:29 schreef Molurus het volgende:

[..]

Er is geenszins een consensus dat kwantumfysica aantoont dat de werkelijkheid non-deterministisch is. Dat is op z'n best een interpretatie. Er zijn ook determinstische interpretaties.
We weten dat je fan bent van de deterministische interpretaties. :)
A Robin Redbreast in a Cage Puts all Heaven in a Rage.
pi_177046848
quote:
1s.gif Op donderdag 8 februari 2018 23:40 schreef Discombobulate het volgende:

[..]

We weten dat je fan bent van de deterministische interpretaties. :)
8-)

Guilty as charged. Persoonlijk vind ik deterministische interpretaties veel bevredigender. Kansrekening voelt toch aan als een onvolledigheid van het model. Wat dat betreft heb ik alle begrip voor die "god does not play dice" uitspraak van Einstein.
Niet meer aanwezig in dit forum.
pi_177047142
quote:
0s.gif Op donderdag 8 februari 2018 23:44 schreef Molurus het volgende:

[..]

8-)

Guilty as charged. Persoonlijk vind ik deterministische interpretaties veel bevredigender. Kansrekening voelt toch aan als een onvolledigheid van het model. Wat dat betreft heb ik alle begrip voor die "god does not play dice" uitspraak van Einstein.

Het is mij om het even denk ik. Althans, vooralsnog. I just don't know. En inderdaad, ik kan die uitspraak ook wel begrijpen. :)
A Robin Redbreast in a Cage Puts all Heaven in a Rage.
  vrijdag 9 februari 2018 @ 01:19:05 #36
224960 highender
Travellin' Light
pi_177047971
quote:
0s.gif Op donderdag 8 februari 2018 23:04 schreef Molurus het volgende:
Er is maar 1 werkelijkheid en maar 1 toekomst. (Meer-werelden interpretaties van kwantumfysica daargelaten natuurlijk. :P )
In een MWI scenario is er subjectief toch ook maar 1 werkelijkheid en maar 1 toekomst? Verder begrijp ik nog steeds niet waarom een MWI scenario een argument voor het bestaan van een vrije wil zou zijn (o.a. Stephen Hawking en Max Tegmark claimen dit), iedere mogelijke uitkomst wordt dan immers verwezenlijkt, of je dat nu wil of niet, toch?
pi_177049191
quote:
0s.gif Op donderdag 8 februari 2018 23:44 schreef Molurus het volgende:

[..]

8-)

Guilty as charged. Persoonlijk vind ik deterministische interpretaties veel bevredigender. Kansrekening voelt toch aan als een onvolledigheid van het model. Wat dat betreft heb ik alle begrip voor die "god does not play dice" uitspraak van Einstein.
Ik vind het ook beter aanvoelen. Alleen tot nu toe is er vooral aanwijzing voor een 'stochastische' kwantummechanica.
Whatever...
pi_177049339
quote:
1s.gif Op vrijdag 9 februari 2018 08:40 schreef Spanky78 het volgende:

[..]

Ik vind het ook beter aanvoelen. Alleen tot nu toe is er vooral aanwijzing voor een 'stochastische' kwantummechanica.
Hoe kom je daarbij?

Er zijn heel wat interpretaties. Sommigen zijn deterministisch en sommigen niet.

https://en.wikipedia.org/(...)of_quantum_mechanics

In principe zijn deze interpretaties allen even valide, in die zin dat ze niet empirisch - op basis van waarnemingen - van elkaar kunnen worden onderscheiden.
Niet meer aanwezig in dit forum.
pi_177051650
quote:
0s.gif Op donderdag 8 februari 2018 22:51 schreef Molurus het volgende:

[..]

Om even een wiskunde-analogie te gebruiken: als ik zeg dat er een 10% kans is dat de miljoenste decimaal van pi een 6 is, dan is dat een alleszins redelijke uitspraak: de cijfers 0-9 komen in de decimalen van pi evenveel voor en zijn gelijkmatig verdeeld.

Toch is daar in de werkelijkheid geen kansverdeling. Er is maar 1 cijfer dat de miljoenste decimaal van pi is. De enige reden dat ik je niet kan vertellen welk cijfer dat is is vooral omdat ik nu even de middelen niet voorhanden heb om die te bepalen, niet omdat die onbepaald is.

En zolang ik die niet voorhanden heb is mijn "10% kans" regel niet onaardig.
Is toch algemeen bekend dat het een "1" is?

http://www.eveandersson.com/pi/digits/1000000
Ich glaube, dass es manchmal nicht genügend Steine gibt und
Ich bin mir sicher, dass auch schöne Augen weinen
pi_177052901
quote:
6s.gif Op vrijdag 9 februari 2018 11:15 schreef crystal_meth het volgende:

[..]

Is toch algemeen bekend dat het een "1" is?

http://www.eveandersson.com/pi/digits/1000000
:D

Nou ja, bij mij op het moment dat ik dat schreef niet. Dus voor mij was op dat moment het "10% kans model" prima. :P
Niet meer aanwezig in dit forum.
pi_177056227
quote:
0s.gif Op vrijdag 9 februari 2018 08:51 schreef Molurus het volgende:

[..]

Hoe kom je daarbij?

Er zijn heel wat interpretaties. Sommigen zijn deterministisch en sommigen niet.

https://en.wikipedia.org/(...)of_quantum_mechanics

In principe zijn deze interpretaties allen even valide, in die zin dat ze niet empirisch - op basis van waarnemingen - van elkaar kunnen worden onderscheiden.
Ik zeg niet dat het een uitgemaakte zaak is. Maar wel dat de meeste modellen en de meest gangbare niet deterministisch zijn.

Daarnaast is wat er nu kan alleen nog maar met kans te berekenen en statistiek. Maar misschien heb ik wat gemist.

Overigens is dit wel een gebied waar ik zeker geen expert ben. Dus kan het best mis hebben.
Whatever...
  Moderator vrijdag 9 februari 2018 @ 15:51:44 #42
27682 crew  Bosbeetle
terminaal verdwaald
pi_177058963
quote:
1s.gif Op vrijdag 9 februari 2018 13:53 schreef Spanky78 het volgende:
Dus kan het best mis hebben
In dit soort velden hebben experts het ook bijna altijd mis. Dat is hun vak. :)

Als wetenschappers het altijd goed hebben zijn het geen wetenschappers.
En mochten we vallen dan is het omhoog. - Krang (uit: Pantani)
My favourite music is the music I haven't yet heard - John Cage
Water: ijskoud de hardste - Gehenna
pi_177061041
quote:
2s.gif Op vrijdag 9 februari 2018 15:51 schreef Bosbeetle het volgende:

[..]

In dit soort velden hebben experts het ook bijna altijd mis. Dat is hun vak. :)

Als wetenschappers het altijd goed hebben zijn het geen wetenschappers.
Ware woorden.
pi_177062101
quote:
1s.gif Op vrijdag 9 februari 2018 13:53 schreef Spanky78 het volgende:

[..]

Ik zeg niet dat het een uitgemaakte zaak is. Maar wel dat de meeste modellen en de meest gangbare niet deterministisch zijn.
Zijn er meerdere modellen? Zover ik weet is het er maar 1 en zijn het uitsluitend de interpretaties van dat model die wel/niet deterministisch zijn en uiteenlopen. Van de modellen zelf kun je niet zeggen dat die (non-)deterministisch zijn. Hooguit dat er daarin gebruik wordt gemaakt van kansrekening om de werkelijkheid te bepalen, maar dat zegt niets. (Zie voorbeeld voorspellen van decimalen van pi.)

De lijst van interpretaties die ik linkte is geen lijst van modellen he. Het zijn interpretaties van exact dezelfde modellen.

quote:
1s.gif Op vrijdag 9 februari 2018 13:53 schreef Spanky78 het volgende:

Daarnaast is wat er nu kan alleen nog maar met kans te berekenen en statistiek. Maar misschien heb ik wat gemist.
Oh, dat klopt wel hoor. Maar dat modellen gebruik maken van kansrekening betekent niet dat die kansrekening een onderdeel is van de werkelijkheid die we daarmee beschrijven. Vrijwel zonder uitzondering betekent "de kans dat X is Y" niet dat er sprake is van een werkelijke kans maar uitsluitend een gebrek aan informatie en/of een onvolledigheid van het model.

Dat geldt voor zo'n beetje alle modellen die werken met kansrekening. Dat die kansverdeling ook werkelijk bestaat is op z'n best een interpretatie van die modellen.

Denk ook aan het begrip "toeval", en vraag je af waar dit nu precies iets over zegt: over de wereld? Of over de kennis van de persoon die spreekt van "toeval"? Ik zeg: uitsluitend dat laatste. Voor iemand die alles weet dat er te weten valt bestaat toeval niet. Dat zou een contradictie zijn.

[ Bericht 1% gewijzigd door Molurus op 09-02-2018 18:39:29 ]
Niet meer aanwezig in dit forum.
pi_177063058
Volgens mij zijn wel het eens met elkaar, maar hebben we last van spraakverwarring.

Ik geloof echter wel dat het heelal niet volledig deterministisch is. Maar dat is slechts wat ik denk. Ik geloof dus dat een deel van wat er gebeurt in sommige gevallen volstrekte toeval is.

Of welk woord je er ook voor gebruikt.
Whatever...
pi_177063380
quote:
1s.gif Op vrijdag 9 februari 2018 19:20 schreef Spanky78 het volgende:

Volgens mij zijn wel het eens met elkaar, maar hebben we last van spraakverwarring.
De reden dat er zo veel interpretaties van kwantummechanica zijn is natuurlijk ook wel omdat de uitkomsten van die modellen gewoon heel erg vreemd zijn. (Niet zozeer omdat ze non-determinisme suggereren. Dat doen ze niet echt.)

quote:
1s.gif Op vrijdag 9 februari 2018 19:20 schreef Spanky78 het volgende:

Ik geloof echter wel dat het heelal niet volledig deterministisch is. Maar dat is slechts wat ik denk. Ik geloof dus dat een deel van wat er gebeurt in sommige gevallen volstrekte toeval is.

Of welk woord je er ook voor gebruikt.
Mja, het lijkt mij onmogelijk om dat vast te stellen. Fundamenteel onmogelijk dus, niet zozeer praktisch. Ik denk ieg dat als er processen bestaan die werkelijk non-deterministisch zijn dat die geen meetbare invloed hebben op de werkelijkheid zoals wij die waarnemen en hoe die functioneert. (Anders zou je non-determinisme moeten kunnen aantonen, en dat kan men niet.) Op schalen waarmee wij doorgaans mee te maken hebben functioneert 1 en ander sowieso deterministisch.

Of wij uitkomsten van macro-schaal verschijnselen kunnen voorspellen is weer een heel andere vraag, zie het weer. Zie menselijke hersenen. ( :D ) Maar de natuurkundige verschijnselen die daaraan ten grondslag liggen zijn behoorlijk deterministisch.

[ Bericht 1% gewijzigd door Molurus op 09-02-2018 19:39:20 ]
Niet meer aanwezig in dit forum.
pi_177063642
quote:
0s.gif Op donderdag 8 februari 2018 21:15 schreef Molurus het volgende:
Sowieso lijkt het begrip vrije wil mij een beetje een contradictie, in die zin dat "vrij" en "wil" min of meer logische tegengestelden zijn. Want is het niet zo dat vastberadenheid nu juist een kenmerk is van een sterke wil?

Dus wat verwacht men nou eigenlijk precies van die vrije wil? Complete willekeur? Het gedrag van een dobbelsteen? Vrij zou dat zeker zijn, maar wat heeft dat nog te maken met een wil?
quote:
1s.gif Op donderdag 8 februari 2018 21:42 schreef Spanky78 het volgende:

[..]

Onderzoek wijst er toch op dat veel beslissingen helemaal niet bewust worden genomen, maar achteraf dit het bewustzijn werden goedgepraat.

Niet alleen bij cognitieve dissonantie, maar ook op microschaal.

Geen vrije wil en een algoritme. Met deterministisch dus, Alhoewel kans voor zover ik weet in het universum zeker een grote rol speelt.
Volgens de traditionele hersenwetenschap nu hebben mensen even weinig vrije wil als, zeg, ratten (daar zijn ze weer...). Volgens de traditionele hersenwetenschap heb je niet eens de vrije wil om je veter te strikken omdat de beslissing om je veter te strikken onbewust gemaakt was voordat je bewust je veters strikte.

Hoe logisch is deze stelling? Ratten hebben evenveel vrije wil als katten, katten hebben evenveel vrije wil als apen, apen hebben evenveel vrije wil als mensen. Namelijk 0, alle dieren en alle mensen zijn automatische robots met toevallig een magisch bewustzijn.

Onze geest doet bepaalde dingen onbewust (autonoom zenuwstelsel - ademen bijvoorbeeld, en in het cerebellum zit 'muscle memory' zodat je op de automatische piloot kan autorijden of een muziekinstrument spelen of tennissen zonder erover na te denken) en bepaalde dingen bewust, zoals nadenken over een wiskundig probleem of in de toekomst plannen.

Verder reageren we soms automatisch instinctief - fight/flight/freeze reacties, het krijgen van een erectie, schrikken bij een plotseling geluid.

Maar we acteren niet volledig instinctief: als je geil bent ga je niet zomaar een vrouw verkrachten, de meesten van ons houden hun instinct in toom.

Je moet het zo zien: de mens is het minst instinctief en heeft het grootste aandeel bewuste hersenprocessen t.o.v. onbewuste hersenprocessen van alle dieren. Waarom zouden we zo'n uitgebreid en complex bewustzijn hebben en dan even robotisch/automatisch/onvrij zijn als ratten? Het slaat gewoon als een tang op een varken, iets klopt niet in het verhaal van de huidige hersenwetenschap.

Wij hebben onbewuste hersenprocessen om het bewuste proces simpeler te maken. Vergelijk het met een auto: een schakelbak is moeilijker te besturen dan een automaat. Jouw lichaam zou moeilijker te besturen zijn als alles bewust zou moeten gebeuren (ademen bijvoorbeeld...) maar het feit dat je jezelf in principe voornamelijk bewust bestuurt is al een indicatie dat er een vorm van keuzevrijheid/''vrije wil'' moet zijn.

Wat dit betreft ben ik het volledig met Dennett eens: er zijn 'degrees of freedom' waarbij minder complexe dieren minder keuzevrijheid hebben en waarbij mensen de meeste keuzevrijheid hebben.

Maar ook dit is niet objectief meetbaar wederom omdat bewuste hersenprocessen zelf niet meetbaar zijn. Aangezien bewustzijn niet te meten is kun je dus niet meten hoe die vrije wil dan precies moet werken (bijvoorbeeld wanneer ik ''nee'' zeg tegen chocola omdat ik vet kwijt wil raken, hoe ga je de bewuste processen die geleid hebben tot ''nee'' meten als bewustzijn niet te meten is?).

En dus zegt de hersenwetenschap: hersenactivititeit = bewustzijn, dus heeft de mens 0 vrije wil net als ratten.

Maar we hebben eerder vastgesteld dat hersenactiviteit =/= bewustzijn. Aangezien hersenactiviteit niet gelijk staat aan bewustzijn, bewustzijn volgens andere regels werkt dan materie, en bewustzijn niet objectief meetbaar is is er nog meer dan voldoende ruimte voor keuzevrijheid.

Alleen zal de hersenwetenschap nooit kunnen bewijzen dat die vrije wil bestaat omdat het enige wat je kan zien de vurende neuronen zijn. Maar we hebben eerder al vastgesteld dat vurende neuronen zowel de oorzaak als het resultaat van bewustzijn kunnen zijn, dus hoe wil je precies bewijzen dat er geen vrije wil is? Dat hele bewustzijn dat beslissingen maakt is namelijk niet te meten....

Met andere woorden,Dick Swaab en Robert Sopalsky en Sam Harris maken een denkfout. Deze drie en hun vrienden zeggen hersenactiviteit=bewustzijn dus is er 0 keuzevrijheid dus zijn wij robots. Foute hypothese dus, wij hebben namelijk empirisch vastgesteld dat hersenactiviteit=/=bewustzijn en we weten allemaal subjectief dat we keuzevrijheid hebben.

Snel weg dus met dat idee dat we automatische robots zijn met toevallig een bewustzijn.
pi_177063891
quote:
0s.gif Op vrijdag 9 februari 2018 19:47 schreef Libertarisch het volgende:

[..]

[..]

Volgens de traditionele hersenwetenschap nu hebben mensen even weinig vrije wil als, zeg, ratten (daar zijn ze weer...).
De wetenschap doet geen enkele uitspraak over het filosofische begrip "vrije wil". Het is geen toetsbare hypothese.

De rest van je post lijkt wederom voort te bouwen op een enkele onjuiste stelling.
Niet meer aanwezig in dit forum.
pi_177063992
quote:
0s.gif Op vrijdag 9 februari 2018 19:59 schreef Molurus het volgende:

[..]

De wetenschap doet geen enkele uitspraak over het filosofische begrip "vrije wil". Het is geen toetsbare hypothese.

De rest van je post lijkt wederom voort te bouwen op een enkele onjuiste stelling.
Wederom een geniaal en uitgebreid antwoord op mijn post ^O^ Kudo's Molurus.

En jawel de hersenwetenschap doet wel degelijk uitspraken over vrije wil. Sam Harris loopt overal te verkondigen dat wij automatische robots zijn, Dick Swaab loopt het overal te verkondigen, en ook Sopalsky is die mening toegedaan en dan zijn er ook nog eens de Libet experimenten.

Nogmaals, al die bewuste gedachtes die door je hoofd gaan voordat je een beslissing maakt zijn niet eens meetbaar. Vurende neuronen zijn niet causaal herleidbaar tot bewustzijn en dus kun je als hersenwetenschap nooit beweren dat mensen evenveel vrije wil hebben als ratten.

Het is een zelf-destructieve bullshit hypothese waarvan elk mens intuïtief aanvoelt hoe dom die stelling is.

Dus als ik iemand random een stomp op de neus geef dan kan ik zeggen ''ja, het is juridisch strafbaar maar ik had geen vrije wil hoor dus ik ben niet moreel verantwoordelijk''.

Wat een domheid. Hersenprocessen gelijk stellen aan bewustzijn en dan concluderen dat we robots zijn 8)7
pi_177064117
quote:
0s.gif Op vrijdag 9 februari 2018 19:34 schreef Molurus het volgende:

[..]

De reden dat er zo veel interpretaties van kwantummechanica zijn is natuurlijk ook wel omdat de uitkomsten van die modellen gewoon heel erg vreemd zijn. (Niet zozeer omdat ze non-determinisme suggereren. Dat doen ze niet echt.)

[..]

Mja, het lijkt mij onmogelijk om dat vast te stellen. Fundamenteel onmogelijk dus, niet zozeer praktisch. Ik denk ieg dat als er processen bestaan die werkelijk non-deterministisch zijn dat die geen meetbare invloed hebben op de werkelijkheid zoals wij die waarnemen en hoe die functioneert. (Anders zou je non-determinisme moeten kunnen aantonen, en dat kan men niet.) Op schalen waarmee wij doorgaans mee te maken hebben functioneert 1 en ander sowieso deterministisch.

Of wij uitkomsten van macro-schaal verschijnselen kunnen voorspellen is weer een heel andere vraag, zie het weer. Zie menselijke hersenen. ( :D ) Maar de natuurkundige verschijnselen die daaraan ten grondslag liggen zijn behoorlijk deterministisch.
Het is allemaal aardig 'wonderlijk' en daarom vind ik het interessant.

Of we ooit gaan snappen wanneer 1 enkel atoom zal gaan vervallen... Of niet.

Op grotere schaal denk ik dat zaken veel meer volgens vaste patronen verlopen.
Whatever...
abonnement Unibet Coolblue
Forum Opties
Forumhop:
Hop naar:
(afkorting, bv 'KLB')