14-10-2014
Maan bleef veel langer vulkanisch actief dan eerst gedacht© NASA.
De maan mag dan lijken op een stille, kale satelliet, ooit was hij het toneel van een reeks heftige vulkanen die het oppervlak tekenden. Decennialang gingen onderzoekers ervan uit dat dat een miljard jaar geleden gebeurde. Maar uit een nieuwe studie blijkt dat de vulkanische activiteit op de maan slechts geleidelijk afnam en 100 miljoen jaar geleden nog bezig was - de tijd waarin onze aarde bevolkt was door dinosaurussen.
Amerikaanse en Duitse wetenschappers kwamen tot die conclusie op basis van observaties van de Lunar Reconaissance Orbiter (LRO) van NASA. De hogeresolutiebeelden toonden verspreid over de vulkanische vlakten van de maan rotsafzettingen die minder dan 100 miljoen jaar oud zijn.
Een van de grootste daarvan, Ina genoemd, werd al in beeld gebracht door de astronauten van Apollo 15 en intensief bestudeerd. Onderzoekers concludeerden dat Ina vrij jong was. Maar omdat er niet meer voorbeelden gevonden werden, werd aangenomen dat er 'recent' geen wijdverbreide vulkanische activiteit was.
Geen uitzondering
De beelden van de LRO onthulden nu echter dat er nog gelijkaardige gebieden op de maan zijn. Onderzoekers van de universiteiten van Arizona en Westfalen ontdekten er in totaal 70, verspreid over het maanoppervlak. Het grote aantal, de grote verspreiding en de afmetingen van de kraters wijzen erop dat vulkanische activiteit in een later stadium geen uitzondering was, maar een belangrijk deel van de geologische geschiedenis van de maan.
Drie van de afzettingen worden geschat op minder dan 100 miljoen jaar oud. Ina zelf is mogelijk zelfs minder dan 50 miljoen jaar oud. De vlakten rond deze gebieden worden toegeschreven aan vulkanische activiteit die ongeveer 3,5 miljard jaar geleden startte en grofweg een miljard jaar geleden eindigde.
Temperatuur
Deze bevindingen zijn van het soort dat ons zal dwingen de boeken over de maan te herschrijven
John Keller, onderzoeker
"Deze bevindingen zijn van het soort dat ons zal dwingen de boeken over de maan te herschrijven", zegt onderzoeker John Keller. Het is inderdaad een ingrijpende ontdekking. Het grote aantal bewijzen suggereert dat de vulkanische activiteit op de maan een miljard jaar geleden niet abrupt stopte, maar geleidelijk afnam. Deze nieuwe informatie is in strijd met wat onderzoekers tot nu dachten over de temperatuur binnenin de maan.
Dit zou immers betekenen dat radioactieve elementen de maan van binnenuit warm houden. "Het bestaan en de leeftijd van de afzettingen zeggen ons dat de mantel van de maan heet genoeg moest blijven om magma te kunnen aanmaken voor de kleine uitbarstingen", zegt onderzoeker Sarah Braden.
(HLN)