Het Astronomie Topic #7

01-07-2012

Nederlandse astronaut André Kuipers terug op aarde


© ap.

UPDATE De Nederlandse astronaut André Kuipers en zijn twee collega's zijn om 10.14 uur geland in de steppe in Kazachstan. Een grote parachute zette de capsule met een plofje neer in een veld, bijna precies op de beoogde tijd en plaats. Twee Russische helikopters met medisch personeel waren enkele seconden later ter plaatse.

De terugvlucht vanuit het ruimtestation ISS verliep volgens schema, aldus de vluchtleiding. Kuipers (53) was circa drie uur eerder vertrokken uit het ruimtestation, waar hij 193 dagen verbleef. De lengte is een record voor een Europese astronaut.

De capsule bracht ook de ruimtevaarders Oleg Kononenko (Rusland) en Don Pettit (VS) terug naar de aarde. Kuipers gaat na een medische controle per vliegtuig naar het Amerikaanse Houston. Daar wordt hij herenigd met zijn vrouw en kinderen.

(HLN)

30-06-2012

Spektakel in beeld: reis van de sterren


© Lincoln Harrison.

Australische fotograaf Lincoln Harrison trok naar Lake Eppalock in Victoria om de sterren vast te leggen in een sessie die maar liefst 15 uur in beslag nam. Achteraf creëerde hij deze prachtige 'Startrails' door de beelden over elkaar te leggen.


© Lincoln Harrison.

De beelden tonen de indrukwekkende spiralen die gevormd worden door de sterren en de rotatie van de aarde. Ze doen bovendien ook denken aan de sterrijke nachtschilderijen van de impressionist Vincent van Gogh.

Amateur
Geloof het of niet, maar de 37-jarige Lincoln Harrison is nog maar sinds oktober 2010 in de fotografie gedoken nadat hij wat kleren had gefotografeerd die hij op eBay wou verkopen. Niet veel later kreeg hij de kriebel te pakken en kocht hij een reeks lenzen voor zijn Nikon D3100. Voor meer spectaculaire 'Startrails' kan u terecht op Harrisons website: lincolnharrison.com.


© Lincoln Harrison.

(HLN)

29-06-2012

Mogelijk oceaan van water onder oppervlak Saturnusmaan Titan


Titan, een van de manen van Saturnus. © epa.

Titan, de grootste maan van de planeet Saturnus, herbergt onder zijn ijskorst mogelijk een uitgestrekte oceaan van vloeibaar water met misschien ook enkele pockets methaan, zo heeft de NASA bekendgemaakt op gezag van metingen door de ruimtesonde Cassini.

Titan draait in slechts zestien dagen rondom Saturnus. Wetenschappers hebben de vorm van de maan op verschillende momenten in die baan kunnen bestuderen.

Titan is niet volkomen bolvormig, maar eerder langwerpig. De maan rekt zich uit bij het naderen van de planeet om bij verwijdering dan weer te contracteren en bijna rond te worden.

Dit is te verklaren door de zwaartekracht van Saturnus en laat denken dat er onder de ijskap een oceaan steekt.

Indien het binnenste uit star gesteente en ijs zou bestaan, dan zouden die veranderingen zich volgens de wetenschappers niet voordoen.

Getijden
Ook stelden de vorsers vast dat Titan grote getijden aan zijn ijsoppervlak kent, wat alweer een bewijs is dat er binnenin water steekt. De vermoedelijke laag water kan het oppervlak meer dan tien meter verwringen. Indien het binnenste vast zou zijn, zou het verschil geen meter bedragen.

Berekeningen geven aan dat de vermoedelijke oceaan maximaal 250 kilometer diep kan zijn en dat de ijskorst een kilometer of vijftig dik is.

Op basis van wiskundige modellen en metingen door de Europese sonde Huygens van het elektromagnetisch veld van Titan was reeds de aanwezigheid van een uitgestrekte oceaan bevroed.

Water geldt als noodzakelijk voor het ontstaan van microbiologisch leven, maar is niet de enige voorwaarde.

(HLN)

03-07-2012

NASA presenteert: 'De maan' in HD


Het zal nog wel een hele tijd enkel voor de allerrijksten weggelegd zijn om de maan van dichtbij te gaan bekijken, maar NASA brengt die droom toch een beetje naderbij dankzij deze gedetailleerde beelden van onze bovenbuur in HD.

We krijgen ook de donkere kant van de maan te zien. Die is van hieruit niet zichtbaar en bezit één van de grootste kraters in ons zonnestelsel. Dit deel van de maan werd nog nooit op de grond onderzocht. Voorts zien we ook de plaats waar Apollo 17 geland is, de laatste missie naar de maan.

(HLN)

11-07-2012

Vijfde maan ontdekt bij dwergplaneet Pluto



Astronomen hebben, met behulp van de Hubble-ruimtetelescoop, een vijfde maan ontdekt bij de verre dwergplaneet Pluto. Het maantje is naar schatting 10 tot 25 kilometer groot en cirkelt op een afstand van 95.000 kilometer om Pluto. Waarschijnlijk ligt zijn omloopbaan ruwweg in hetzelfde vlak als de banen van de vier overige manen.

De ontdekkers verbazen zich erover dat zo'n kleine ijsplaneet zo'n grote verzameling manen kan hebben. Vermoed wordt dat het overblijfselen zijn van een botsing tussen Pluto en een soortgelijk hemellichaam, die miljarden jaren geleden zou hebben plaatsgevonden.

Pluto's eerste en grootste maan, Charon, werd in 1978 opgespoord. De nummers 2 en 3, Nix en Hydra, werden in 2006 door Hubble ontdekt. En in 2011 volgde het nog naamloze maantje P4. Het vijfde maantje heeft de officiële aanduiding S/2012 (134340) 1, maar zal ook kortweg bekend staan als P5.

© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde)

11-07-2012

Voor het eerst zijn donkere sterrenstelsels waargenomen


© ESO.

Voor het eerst zijn donkere sterrenstelsels waargenomen. Dat is een vroege, theoretisch voorspelde fase in het ontstaan van sterrenstelsels. Zo heeft de Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO) bekendgemaakt. Deze objecten zijn in wezen gasrijke sterrenstelsels zonder sterren.

Donkere sterrenstelsels zijn kleine, gasrijke stelsels in het vroege heelal die niet erg bedreven zijn in het produceren van sterren. Hun bestaan wordt voorspeld door theorieën over de vorming van sterrenstelsels: ze gelden als de bouwstenen van de huidige, heldere stelsels, die rijk zijn aan sterren. Astronomen denken dat zij deze grote stelsels wellicht van het gas hebben voorzien waarmee zij later hun huidige sterren hebben geproduceerd.

Omdat ze weinig of geen sterren bevatten, zenden de donkere stelsels niet veel licht uit en zijn ze moeilijk waarneembaar.

Jarenlange onderzoek
Al jaren proberen astronomen technieken te ontwikkelen om het bestaan van deze stelsels te bevestigen. De eerste aanwijzingen voor hun bestaan waren kleine absorptiedipjes in de spectra van lichtbronnen op de achtergrond.

Met behulp van de gigantische VTL-telescoop van de ESO is een internationaal onderzoeksteam er nu in geslaagd die ongrijpbare objecten te detecteren via de gloed die zij vertonen doordat zij door een quasar worden aangelicht. Het licht van quasar HE 0109-3518 brengt deze stelsels aan het gloeien op een manier die vergelijkbaar is met hoe witte kleding oplicht onder de uv-lampen in een nachtclub, verduidelijkt ESO.

Twaalf donkere sterrenstelsels
Het team spoorde bijna honderd gasachtige objecten op binnen een straal van enkele miljoenen lichtjaren rond de quasar. Na zorgvuldige analyse bleven er uiteindelijk twaalf donkere sterrenstelsels over.

(HLN)

11-07-2012

Stuiptrekkingen van een stervende ster gekiekt



De Hubble-telescoop heeft een fantastische foto gemaakt van de ster Camelopardalis. De ster nadert het einde van zijn leven en doet dat op werkelijk spectaculaire wijze.

Dat blijkt wel uit de foto die NASA onlangs vrijgaf. We zien de ster die omringd wordt door een enorme gasbel.

Kuch
Die gasbel hangt nauw samen met het feit dat de ster ten dode is opgeschreven. De brandstof van de ster is bijna op en de ster wordt nu instabiel. Als de laag helium rond zijn kern begint te fuseren, ‘kucht’ de ster een flinke hoeveelheid gas weg. Dat gebeurt ongeveer één keer in de duizend jaar. Wat we hier zien, is het resultaat van zo’n laatste kuch.

Bijna perfect
Wat de ster zo bijzonder maakt, is dat deze omringd wordt door een bijna perfecte cirkelvormige wolk gas. Er zijn meer sterren die gas wegpuffen, maar zelden vormt dat gas zo’n mooie ronde wolk.

Kleintje
De foto doet het lijken alsof Camelopardalis enorm is. Maar schijn bedriegt. De ster zelf neemt slechts één pixel in het centrum van de foto in beslag. Maar omdat de ster zo helder is, raken de receptoren van de camera helemaal verzadigd en lijkt de ster veel groter.

Camelopardalis is een koolstofster. Zulke sterren zijn tamelijk zeldzaam. Hun atmosfeer bevat meer koolstof dan zuurstof. De ster bevindt zich in het sterrenbeeld Giraffe.



(scientias.nl)

16-07-2012

Rusland wil naar de maan


© epa.

Rusland plant nieuwe missies naar de maan, staat op Russianspaceweb.com. Aan het eind van de jaren zestig verloor de toenmalige Sovjetunie de race naar de maan, hoewel Moskou toch twee robotjeeps kon laten werken op de natuurlijke satelliet van onze planeet.

Rusland denkt eraan omstreeks 2015 een sonde in een baan rond de maan te brengen, als voorloper van een lander. Wanneer dit Lunar-Glob-project lukt, wil Rusland een Indiase robotjeep op het Maanoppervlak neer te zetten. Deze Luna-Resurs missie zou dan plaatsvinden in 2017.

Indien ook dit lukt, is de weg geëffend voor een missie waarbij in 2019 stalen van de maan naar de aarde worden gebracht. Dan is er ook een stevige basis om stalen van de Marsmaan Phobos op te halen, waarmee dan toch het doel zou worden bereikt van de Russische Phobos-Grunt missie die vorig jaar danig is mislukt. Dit zou dan na 2024 moeten uitmonden in het brengen van stalen van Mars zelf naar laboratoria op onze eigen planeet, aldus nog het gezaghebbende Russianspaceweb.com.

(HLN)

quote:

Op woensdag 18 juli 2012 09:06 schreef Pietverdriet het volgende:
In Sovjet Russia, moon comes to you

11-07-2012

Extreem ver spiraalstelsel ontdekt



Astronomen hebben een spiraalvormig sterrenstelsel ontdekt op een afstand van bijna 11 miljard lichtjaar (Nature, 19 juli). Het is voor het eerst dat zo'n 'modern' lijkend stelsel op zo'n grote afstand is opgespoord. Het bestaan van het spiraalstelsel, dat de aanduiding BX442 heeft gekregen, kwam aan het licht bij het maken van opnamen van ruim driehonderd zeer verre sterrenstelsels met de Hubble-ruimtetelescoop.

De ontdekking komt als een verrassing. Het licht van BX442 heeft er bijna 11 miljard jaar over gedaan om ons te bereiken. En dat betekent dat dit stelsel al ongeveer drie miljard jaar na de oerknal zijn spiraalvorm had, terwijl verreweg de meeste stelsels uit die tijd er nogal vormeloos uitzien.

Eigenlijk gaan astronomen ervan uit dat sterrenstelsels zo 'kort' na de oerknal nog te turbulent waren om een duidelijke spiraalstructuur te ontwikkelen. De vraag is dan ook waarom het BX422 wél is gelukt.

Een mogelijk aanknopingspunt is dat het stelsel een dwergstelsel als begeleider heeft. Computerberekeningen laten zien dat de zwaartekrachtsinteractie tussen beide stelsels de spiraalstructuur van BX422 kan hebben veroorzaakt. Diezelfde berekeningen laten echter ook zien dat deze structuur van tijdelijke aard is: binnen honderd miljoen jaar is BX422 waarschijnlijk weer net zo vormeloos als de meeste van zijn soortgenoten.

© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde)

24-07-2012

Nieuw ontdekte gammapulsar versnelt rotatie



Sterrenkundigen van het Duitse Albert Einstein Instituut voor zwaartekrachtsonderzoek hebben in waarnemingen van de Amerikaanse ruimtetelescoop Fermi een nieuwe gammapulsar ontdekt. Gammapulsars zijn compacte, snel roterende neutronen die geen zichtbaar licht, radiostraling of röntgenstraling uitzenden, maar uitsluitend pulsjes van energierijke gammastraling. De nieuwe gammapulsar, J1838-0537 geheten, staat in het sterrenbeeld Schild, is vermoedelijk slechts ca. 5000 jaar oud, en heeft een rotatiesnelheid van 7 omwentelingen per seconde.

Bij de analyse van de Fermi-metingen, met behulp van grote supercomputers, ontdekten de astronomen dat de pulsar in september 2009 plotseling leek te zijn verdwenen. Nader onderzoek wees uit dat de pulsar er nog steeds is, maar dat hij - vermoedelijk als gevolg van een sterbeving - plotseling iets sneller is gaan roteren. De pulsar maakt nu in een periode van ca. 8 uur één omwenteling méér dan vóór september 2009. Dat lijkt een klein verschil, maar een dergelijk grote verandering in de rotatieperiode van een (gamma)pulsar is nooit eerder waargenomen.

© Govert Schilling

(allesoversterrenkunde)

24-07-2012

Universum valt mogelijk sneller uiteen dan gedacht



Ons universum ontstond uit de Big Bang en verdwijnt mogelijk door de Big Rip. Tot zover niets nieuws. Maar nu blijkt uit nieuw onderzoek dat die Big Rip wel eens eerder kan plaatsvinden dan gedacht.

De Big Rip is een theorie. Of het echt zo gebeuren gaat? Daar zijn de onderzoekers het nog niet helemaal over eens. Wel lijkt nu vast te staan dat als de Big Rip plaatsvindt, deze veel sneller dan gedacht al zal optreden.

Big Rip
Het universum groeit hard. Als het met dezelfde snelheid blijft groeien, wordt de afstand tussen objecten in de ruimte (bijvoorbeeld sterrenstelsels) steeds groter. Het resultaat? Die sterrenstelsels vallen uit elkaar. Maar datzelfde gebeurt ook op een veel kleiner niveau: zelfs atomen en hun kernen zullen uiteindelijk uit elkaar vallen. Wat overblijft is een koud en leeg universum.

Wanneer?
Wanneer dit doemscenario zich precies zou gaan voltrekken, was niet helemaal duidelijk. Het is mede afhankelijk van de snelheid waarmee het universum zich blijft uitbreiden. Maar onderzoekers verwachtten dat de Big Rip met zo’n 20 tot 22 miljard jaar wel werkelijkheid zou zijn.


Het lot van ons universum is nog altijd een puzzel. Afbeelding: Lynette Cook (via NASA).

Te optimistisch
Veel te optimistisch, zo stellen onderzoekers nu in een paper. Als de Big Rip werkelijk plaats gaat vinden, dan gebeurt het waarschijnlijk veel eerder dan gepland. Met zo’n 16,7 miljard jaar zou het universum al vergaan. Ook blijkt uit hun onderzoek dat dat geen geleidelijk gebeuren is. In plaats daarvan gaat het vrij snel en zullen heel wat planeten en sterren het nog meemaken. De aarde ook? Dat is niet heel aannemelijk. Waarschijnlijk is die tegen die tijd al door de zon verorberd. Maar stel dat onze aarde en onze Melkweg er over een dikke 16 miljard jaar nog zijn, dan zou het doemscenario zich in het ergste geval volgens dit nieuwe onderzoek als volgt voltrekken. 32,9 miljoen jaar voor de Big Rip wordt de Melkweg vernietigd. Twee maanden voor de Big Rip wordt de maan van de aarde weggehaald, de zon wordt 29 minuten voor de Big Rip vernietigd en 16 minuten voor het einde explodeert de aarde.

Geen paniek
Maar: geen reden voor paniek. Althans: nu nog niet. Ten eerste duurt het nog even. De ondergang van het universum is dan wel zo’n 6 miljard jaar dichterbij gekomen: het duurt nog steeds bijna 17 miljard jaar. Ten tweede is het maar een theorie. Het is nog niet bewezen dat ons universum op deze wijze vergaat. En ten derde is de kans dat ons verre nageslacht dat allemaal nog mee moet maken, uitzonderlijk klein. Tegen die tijd is ons aarde hoogstwaarschijnlijk al door een andere doemscenario (bijvoorbeeld dat van een uitdijende zon die de aarde opslokt) verdwenen.

De onderzoekers zijn zich ervan bewust dat hun studie wel wat fronsende wenkbrauwen op zal leveren. Vooral omdat er nog zoveel onzekere factoren zijn. En omdat het over een enorm tijdsbestek gaat. “Men kan natuurlijk stellen dat een voorspelling die de toekomst van het universum betreft niet getest kan worden en dus niet zonder modellen kan,” zo schrijven de onderzoekers. “Desalniettemin hebben wij het idee dat het, aangezien het uiteindelijke lot van het universum nauw samenhangt met donkere energie (de drijvende kracht achter de versnelde uitbreiding van het universum, red.), heel natuurlijk is om de toekomst van het universum af te leiden van de huidige detectie van de eigenschappen van donkere energie. De vraag ‘waar gaan we heen’ is een oneindig thema voor de mens, dus we zouden de moed moeten hebben om dat thema te onderzoeken.”

(scientias.nl)

25-07-2012

Ver planetenstelsel is net zo 'netjes' als het onze



Astronomen van een aantal Amerikaanse instituten hebben het planetenstelsel rond de ster Kepler-30 onder de loep genomen. Dat stelsel blijkt duidelijke overeenkomsten met ons eigen zonnestelsel te vertonen (Nature, 26 juli).

Kepler-30 is een ster op een afstand van 10.000 lichtjaar, die net zo helder en zwaar is als onze zon. Om hem heen draaien - voor zover bekend - drie planeten. Een nauwkeurige analyse van gegevens van de Kepler-satelliet, waarmee deze planeten ook ontdekt zijn, laat zien dat hun omloopbanen vrijwel in één en hetzelfde vlak liggen. Bovendien staat de rotatie-as van de centrale ster loodrecht op dat vlak, en draaien de planeten in dezelfde richting om hun ster als de ster om haar as.

Dat alles maakt het aannemelijk dat het planetenstelsel van Kepler-30 op dezelfde manier is ontstaan als het onze: door samenklontering van gas en stof in een schijf van materie die rond de ster draaide. Overigens zijn lang niet alle planetenstelsels zo 'netjes'. Bij veel sterren zijn zware Jupiter-achtige planeten ontdekt die maar heel weinig afstand tot hun moederster houden en de meest wilde banen volgen. Vermoed wordt dat deze stelsels al kort na hun ontstaan in beroering zijn gebracht doordat twee of meer grote planeten te dicht bij elkaar kwamen.

© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde)

31-07-2012

Vijf van de zes vlaggen op de maan staan nog altijd recht


© thinkstock.

Vijf van de zes Amerikaanse vlaggen die bij de verschillende maanlandingen in de maanbodem zijn geplant, staan nog steeds recht. Alleen de vlag van de eerste maanlanding ligt omver. Dat blijkt uit zeer gedetailleerde beelden die werden genomen door een ruimtetuig van het Amerikaanse ruimteagentschap NASA, zo bericht de Britse nieuwszender BBC op zijn website.

Tijdens verschillende Apollo-missies tussen 1969 en 1972 werden zes Amerikaanse vlaggen op de maan geplant. Uit de beelden die de Lunar Reconnaissance Orbiter Camera (LROC) nam, blijkt dat op vijf landingssites de vlaggen nog altijd rechtstaan en een schaduw werpen op het maanoppervlak.

Alleen waar de Apollo 11 landde in 1969 staat de vlag niet meer recht. Die vaststelling bevestigt de bewering van astronaut Buzz Aldrin dat de vlag werd omvergeblazen door de motoren van de Apollo 11 toen die opsteeg van op de maan.

"Ik was erg verbaasd dat de vlaggen de ultraviolette stralen en de ruwe temperaturen aan het maanoppervlak hebben overleefd. De vraag is in welke toestand ze zich nu bevinden. Mogelijk zijn de kleuren enigszins vervaagd", aldus wetenschapper Mark Robinson, die de LROC-beelden analyseerde.

(HLN)

31-07-2012

China stuurt in 2013 een rover naar de maan



De Chinezen zijn niet te houden: de ene na de andere ambitie die ze met betrekking tot de ruimtevaart koesteren, komt uit. Zo ook de ambitie om een ruimtesonde op de maan te laten landen: dat gaat volgend jaar al gebeuren.

Dat meldt het Chinese staatspersbureau Xinhua. De voorbereidingen voor de missie zijn al even in gang: China stuurde de afgelopen jaren al meerdere sondes richting de maan. Het is echter voor het eerst dat het land ook daadwerkelijk een sonde op de maan gaat laten landen.

Chang’e 1 & 2
In 2007 lanceerde China de eerste maansonde: Chang’e 1. Deze werd in een baan om de maan gebracht. In 2010 volgde maansonde Chang’e 2. Ook deze werd in een baan om de maan gebracht en moest gegevens gaan verzamelen voor de volgende stap. Die volgende stap is Chang’e 3: een maansonde die op de maan gaat landen.

Chang’e 3
Die derde maansonde wordt nu ontwikkeld. Volgens de Chinese overheid verloopt de ontwikkeling van de sonde helemaal volgens plan en dat betekent dat er volgend jaar al gelanceerd kan worden. De maansonde bestaat uit een maanlander en een maanrover. De rover zal zich op het maanoppervlak gaan verplaatsen en daar onderzoek doen. Naar verwachting wordt Chang’e 3 in de tweede helft van 2013 gelanceerd.

China haalt de laatste tijd regelmatig het nieuws als het om de ruimtevaart gaat. Zo lanceerde het onlangs de eerste vrouwelijke Chinese astronaut. En wist het land voor het eerst een bemand ruimtevaartuig aan een Chinees ruimtelab te koppelen. Naast een bezoekje aan de maan heeft China nog meer ambities. Zo zou het ook graag een eigen ruimtestation willen hebben. Daar wordt al aan gewerkt: het moet tegen 2020 volledig operationeel zijn.

(scientias.nl)

03-08-2012

Omgeving ruimtesonde Voyager 1 verandert snel



Al een tijdje is duidelijk dat ruimtesonde Voyager 1 op het punt staat om de invloedssfeer van onze zon te verlaten, en de interstellaire ruimte te betreden. Twee van de drie indicatoren die naar verwachting het passeren van de 'drempel' zullen verraden, vertonen de laatste tijd grotere veranderingen dan de zeven jaar daarvóór.

De Voyager 1 werd op 5 september 1977 gelanceerd, scheerde langs de planeten Jupiter en Saturnus en is nu, bijna 35 jaar later, nog steeds operationeel. Zijn afstand tot zon en aarde bedraagt inmiddels ruwweg 18 miljard kilometer.

De afgelopen jaren wordt met spanning uitgekeken naar de meetgegevens die de ruimtesonde naar de aarde zendt. Op 28 juli mat hij een sterke stijging van de energierijke kosmische straling die van buiten het zonnestelsel afkomstig is. Nog diezelfde dag daalde het aantal minder energierijke deeltjes dat uit het zonnestelsel zelf kwam met de helft. Drie dagen later waren de meetwaarden weer zo'n beetje op hun normale niveau.

Volgens wetenschappers wijzen zulke sterke fluctuaties erop dat Voyager 1 de interplanetaire ruimte dicht is genaderd. Als het echt zo ver is, moet ook een derde indicator omslaan: de richting van het magnetische veld in de omgeving van de ruimtesonde.

© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde)

06-08-2012

Curiosity landt succesvol op Mars



Na een 567 miljoen kilometer lange reis is de Curiosity-rover vanochtend om 7:31 uur geland op Mars. De landing verliep zonder problemen. Op dit moment stuurt de rover de eerste foto’s door.


Eén van de eerste foto’s van Curiosity op Mars.

De landing was één van de meest spannende gebeurtenissen. In een paar minuten tijd remde de rover af naar een snelheid van 75 centimeter per seconde. Een parachute zorgde ervoor dat de sonde met daarin Curiosity boven het oppervlak van Mars kwam te hangen. Vervolgens viel Curiosity naar beneden, waarna een hitteschild en een parachute de rover lieten afremmen. Vervolgens werd Curiosity naar beneden getakeld door een luchtkraan.

De landing leek totaal niet op de landingen van de rovers Opportunity en Spirit in 2004. Deze rovers stuiterden namelijk over het oppervlak van Mars. Zo’n soortgelijke landing bleek niet mogelijk te zijn voor Curiosity, omdat Curiosity te zwaar is.

Curiosity landde in de Gale-krater, dicht bij de berg Mount Sharp (Aeolis Mons). De Gale-krater heeft een doorsnee van 154 kilometer en is circa 3,5 tot 3,8 miljard jaar oud. Op satellietbeelden van de Gale-krater zijn verschillende kanalen te zien. Wetenschappers vermoeden dat dit een bewijs is dat er ooit water stroomde in de Gale-krater. Curiosity gaat dit onderzoeken.

Curiosity is een rover met fantastische mogelijkheden. De twee Mast camera’s kunnen foto’s met een grootte van 1200 bij 1200 pixels maken. Daarnaast kunnen de camera’s HD-video’s maken (720p) met een framerate van tien beelden per seconde. De Curiosity-rover zendt kleine thumbnails ter grootte van 200 bij 150 pixels naar de aarde. Wetenschappers kiezen vervolgens welke foto’s ze graag groter willen zien. Deze foto’s worden vervolgens van het 8 GB grote interne geheugen geplukt.

“We zijn weer op Mars, fantastisch!” vertelt NASA-baas Charlie Bolden. “Het is fijn om te horen dat Curiosity heelhuids op de grond is gekomen en in zo’n goede conditie is.”

De komende uren en dagen kunnen we veel foto’s verwachten. De eerste foto’s zijn waarschijnlijk nogal stoffig door de harde landing van Curiosity op het Marsoppervlak. Wanneer het stof daalt, zijn er meer details zichtbaar.



Live
7:37 uur – Op de eerste foto’s is een wiel van Curiosity op het oppervlak van Mars zichtbaar.
7:35 uur – De eerste foto’s komen binnen, slechts een paar minuten na de landing!
7:31 uur – Touchdown confirmed!
7:31 uur – Curiosity wordt nu naar beneden getakeld door de luchtkraan. Afstand tot oppervlak 20 meter. Snelheid: 75 centimeter per seconde.
7:30 uur – Snelheid nu 90 meter per seconde. En dalende… Afstand tot oppervlak is 4 kilometer.
7:28 uur – Parachute wordt uitgeworpen. Afstand tot Mars-oppervlak is 11,5 kilometer. Nog vier minuten tot landing.
7:26 uur – Er is verbinding met de Mars Odyssey-ruimtesonde, maar er komt nog geen data binnen.
7:25 uur – Curiosity wordt nu sterk afgeremd door het hitteschild. Het hitteschild bereikt een temperatuur van circa 2.000 graden Celsius.
7:24 uur – Curiosity twittert: “Entering Mars’ atmosphere. 7. Minutes. Of. Terror. Starts. NOW. #MSL”
7:24 uur – Curiosity is in de atmosfeer van Mars.
7:23 uur – 90 seconden tot binnenkomst in de atmosfeer.
7:21 uur – Govert Schilling twittert: “Snelheid van Curiosity bij binnendringen Marsdampkring is 600x de snelheid van Usain Bolt op 100 m gisteren!”
7:20 uur – Vijf minuten tot binnenkomst in de dampkring van Mars.
7:18 uur – De snelheid van Curiosity neemt toe, omdat Mars aan de rover trekt.
7:15 uur – Cruise stage separation is voltooid.
7:14 uur – Nog geen problemen met de rover.
7:14 uur – Afstand tot de landingsplek minder dan 5.000 kilometer.
7:13 uur – “Odyssey is go for EDL comm support. Applaus in Mission Control.
7:12 uur – De landing – ook wel ‘seven minutes of terror’ – bestaat uit een aantal cruciale stappen. Eerst zal een hitteschild de capsule afremmen. Een taak die later wordt overgenomen door de parachutes. De landing begint om 7:24 uur.
7:01 uur – Er worden gezouten pinda’s gegeten in Mission Control. Dit is een 48 jaar oude traditie bij NASA. In 1964 werden voor het eerst pinda’s gegeten bij NASA, namelijk tijdens de Ranger 7-missie. Ironisch: de eerste zes Ranger-missies faalden, maar Ranger 7 slaagde er wel in om foto’s van het maanoppervlak te maken.
7:01 uur – Nog 30 minuten tot de landing van Curiosity op Mars.
6:58 uur – NASA twittert: “@MarsCuriosity has transitioned to EDL main — which means that that we move to the next series of commands progressing toward landing.” Oftewel, alles lijkt goed te gaan met de rover en NASA gaat door met de landing van Curiosity op Mars.
6:53 uur – Curiosity twittert: “I’m glad it’s you on the line, @CanberraDSN. Thanks for being my ears on the Earth tonight #MSL”. @CanberraDSN maakt deel uit van NASA’s Deep Space Network.
6:34 uur – Op Eyes.NASA.gov is de landing van Curiosity live te volgen in de vorm van een computeranimatie. Bekijk ook NASA TV.
6:33 uur – 14.500 kilometer tot het oppervlak van Mars.
6:31 uur – De teams van de Mars Reconnaissance Orbiter en Mars Odyssey zitten klaar om te luisteren of Curiosity veilig op Mars landt.
6:24 uur – Het kan tot drie dagen duren voordat we na de landing iets van de rover horen.
6:11 uur – Curiosity bevindt zich nu in de baan van Deimos, één van de twee manen van Mars. De afstand tot Mars bedraagt ruim 20.000 kilometer.
6:10 uur – NASA schakelt communicatie met de rover uit. Dit betekent dat Curiosity nu een kleine 1,5 uur zonder begeleiding vliegt.

Populairste berichten
OV-reiziger gaat ver om contact met ander te voorkomen
6 5.529 Vlaggen op de maan: ze staan nog steeds (op eentje na)!
20 2.002 Landing van Marsrover Curiosity: dat wordt nagelbijten
6 1.585 Daarom leven vrouwen langer dan mannen
7 1.547 Ons brein ziet vrouw als pakketje lichaamsdelen
7 1.478 De Perseïden: de mooiste meteorenzwerm van het jaar
0 1.436 Prachtig beeld uit IJzertijd ontdekt in Turkije
0 1.357 Wetenschap zoekt nageslacht van Dracula
0 1.053 Nu op Twitter
EERSTE FOTO BINNEN VAN CURIOSITY! http://t.co/uMAL3YnO 21 minutes ago
Curiosity is succesvol geland op Mars. http://t.co/8F3j2nGw 22 minutes ago
TOUCHDOWN CONFIRMED! #curiosity 24 minutes ago


(scientias.nl)

MARS - De Missies! Deel 8
Mars Revisited - Curiosity (6 Aug 2012)
Mars Revisited - Curiosity (6 Aug 2012) - TOUCHDOWN!

07-08-2012

Mogelijk een supernova in de maak ontdekt



Wetenschappers hebben een ster ontdekt die mogelijk over niet al te lange tijd uit gaat groeien tot een supernova. Gaat deze ster ons dan vertellen hoe een supernova exact tot stand komt?

Hoewel onderzoekers nog nooit een supernova tot stand hebben zien komen, hebben ze wel ideeën over hoe deze ontstaat. Twee sterren draaien om elkaar heen. Eén van de sterren is een witte dwerg die materie van de andere ster ontvangt. Wanneer de witte dwerg een massa heeft die 1,4 keer groter is dan die van de zon, explodeert deze en wordt een supernova.

Vragen
Hoewel dat grofweg wel aangeeft hoe een supernova ontstaat, zijn er nog veel vragen omtrent dit hele proces. Hoe kan de witte dwerg zijn massa nu laten toenemen? En hoe ziet de andere ster die materie aan de witte dwerg geeft, eruit? Om dat te achterhalen, zullen we een supernova in wording moeten zoeken. En dat is precies wat onderzoekers hebben gedaan.

Natriumgas
Uit recent onderzoek is gebleken dat rondom een supernova vaak natriumgas terug te vinden is. Dit gas komt van de ster die materie weggeeft en hangt vaak nog rond een ster wanneer deze reeds geëxplodeerd is en een supernova is geworden. De onderzoekers gingen op zoek naar een systeem waarin dit gas terug te vinden was. Ze vonden een dubbelster genaamd QU Carinae. Deze bestaat uit een witte dwerg die razendsnel materie van een andere ster afhaalt. Ook vonden ze natrium rondom de twee sterren.

Supernova
En daarmee heeft QU Carinae eigenlijk alle ingrediënten in huis om uit te groeien tot een supernova. “We zijn echt heel opgewonden dat we zo’n systeem hebben gevonden,” vertelt onderzoeker Stella Kafka. “Door deze systemen, de aard van deze twee sterren, de manier waarop massa wordt uitgewisseld en hun ontwikkeling op lange termijn te begrijpen, krijgen we een goed beeld van hoe dubbelsterren één van de meest belangrijke explosies in het universum kunnen veroorzaken.”

Supernova’s zijn heel belangrijk voor wetenschappers. Door te kijken naar de helderheid van supernova’s worden afstanden in het heelal vastgesteld. Ook waren het supernova’s die wetenschappers erop wezen dat het universum steeds sneller uitdijt.

(scientias.nl)

07-08-2012

Pionier Bernard Lovell van radio-astronomie gestorven


© getty.

Eén van de belangrijkste pioniers van de radio-astronomie, sir Bernard Lovell, is gisteren op zowat een maand voor zijn 99ste verjaardag in zijn woning overleden. Lovell werd een specialist inzake kosmische straling.

Tijdens de Tweede Wereloorlog werkte hij aan radarsystemen om Duitse bommenwerpers te detecteren en ontdekte hij ook mysterieuze radarecho's. Na de oorlog klaarde hij uit dat die afkomstig waren van meteoren die opbrandden in de atmosfeer.

Uiteindelijk stichtte hij de beroemde Jodrell Bank radiotelescoop in Cheshire en werd zijn naam verbonden aan de 76 meter wijde telescoopschotel. Die traceerde ook de eerste satelliet in de ruimte, de Sovjetrussische Spoetnik-1, en de eerste bemande Maanmissie Apollo-11.


© getty.

(HLN)

08-08-2012

Astronomen presenteren grootste driedimensionale hemelkaart



Astronomen hebben de grootste driedimensionale kaart van sterrenstelsels gepresenteerd die ooit is gemaakt. De nieuwe kaart bestrijkt een volume dat het equivalent is van een kubus van 4 miljard bij 4 miljard bij 4 miljard lichtjaren en toont de posities en afstanden van meer dan een miljoen sterrenstelsels.

De kaart, gebaseerd op gegevens van de Sloan Digital Sky Survey III (SDSS-III), is het tussenresultaat van een zesjarige hemelsurvey, die nu voor een derde is voltooid. De verste sterrenstelsels die bij deze survey zijn waargenomen, bevinden zich op een afstand van ongeveer zes miljard lichtjaar. Daarnaast zijn ook 150.000 quasars waargenomen - kolossale zwarte gaten in de kernen van sterrenstelsels die enorme hoeveelheden energie produceren. De verste daarvan zijn ongeveer twaalf miljard lichtjaar van ons verwijderd.

De 3D-kaart zal worden gebruikt om de laatste zes miljard jaar van de kosmische geschiedenis te reconstrueren. Het uiteindelijke doel is om erachter te komen hoeveel donkere materie - materie die wel zwaartekracht uitoefent maar geen licht uitzendt - het heelal bevat. Ook willen de astronomen meer inzicht krijgen in de versnellende uitdijing van het heelal, die wordt toegeschreven aan de zogeheten donkere energie.

Alle gegevens die vandaag zijn gepresenteerd, zijn niet alleen toegankelijk voor beroepsastronomen, maar ook voor amateurs, leraren en studenten.

© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde)

14-08-2012

Hubble neemt spectaculaire foto van Tarantulanevel


© NASA.

De Hubble-ruimtetelescoop heeft een nieuwe indrukwekkende foto gemaakt van de Tarantulanevel. Het is een close-up van de belangrijkste wolk van de nevel. NASA omschrijft de wolken op de foto als "onregelmatige blauw- en aqua-kleurige wolken, doorweven met donkere filamenten en doorsneden met brandende sterren".

De Tarantulanevel is een wolk van gloeiend gas waarin stervorming plaatsvindt (een H-II-gebied), en is onderdeel van de Grote Magelhaense Wolk, een onregelmatig sterrenstelsel. Het centrum van de Tarantulanevel ligt op een afstand van 170.000 lichtjaar van de aarde. Het is één van de actiefste stervormige regio's van de groep sterrenstelsels. Door de extreem felle nevel is het ook een van de opvallendste.

De felle piekerige structuren zijn kenmerkend voor een omgeving die rijk is aan geïoniseerd waterstofgas. In werkelijkheid lijken deze gebieden rood, maar door de blootstelling aan zowel zichtbaar als infrarood licht tijdens het fotograferen, verschijnt het gas in het groen, aldus Nasa.

De Tarantulanevel is continu in beweging en zodra nieuwe sterren worden gevormd, maakt de 'Hubble' nieuwe beelden. Een van de bekendste foto's die de Hubble eerder nam, is die van de Adelaarsnevel. (Zie hieronder)


© NASA.

(HLN)

15-08-2012

Astronomen bootsen heelal na



Astronomen uit Duitsland en de VS hebben een nieuw computermodel gemaakt dat het ontstaan en de evolutie van duizenden sterrenstelsels kan nabootsen. Voor het eerst is het daarbij gelukt om het door ons waargenomen heelal nauwkeurig te reproduceren.

Onze kosmische omgeving wemelt van de grote spiraalstelsels - soortgenoten van onze Melkweg, zoals het Andromedastelsel of het Draaikolkstelsel. Met eerdere computersimulaties lukte het niet goed om deze populatie van spiraalstelsel na te bootsen. In plaats daarvan leverden de modellen grote aantallen bolvormige stelsels af, zonder schijf of spiraalarmen.

Het nieuwe model, Arepo geheten, lost dat probleem op. Eerdere simulaties deelden de ruimte op in kubussen van vaste grootte. In plaats daarvan maakt Arepo bij zijn berekeningen gebruik van een flexibel raster, wat een veel realistischer resultaat oplevert.

Met de waargenomen restgloed van de oerknal als uitgangspunt is het met Arepo gelukt om de 14 miljard jaar durende evolutie van een stukje heelal in een paar maanden door te rekenen. Uiteindelijk willen de astronomen een nog veel groter deel van het heelal nabootsen.

© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde)

16-08-2012

Hubble ontdekt sterrenhopen op ramkoers



Astronomen hebben twee sterrenhopen vol extreem heldere sterren ontdekt die op het punt staan samen te smelten. De sterrenhopen bevinden zich in de Grote Magelhaense Wolk, een klein satelliet-stelsel van onze Melkweg op een afstand van 170.000 lichtjaar. Het onderzoeksresultaat, waaraan de Nederlandse astronomen Mark Gieles (Universiteit van Cambridge, VK) en Selma de Mink (Space Telescope Science Institute, Baltimore, VS) hebben meegewerkt, is onlangs gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Astrophysical Journal Letters.

Wat altijd leek op één enkele sterrenhoop in het stervormingsgebied 30 Doradus blijkt in werkelijkheid een samenstelling te zijn van twee sterrenhopen, die in leeftijd een miljoen jaar verschillen. Met de Hubble-ruimtetelescoop konden voor het eerst de lichtzwakke sterren in dat gebied worden waargenomen. Tijdens het onderzoek bleek er iets vreemds aan de hand met de sterrenhoop. Die is niet bolvormig, zoals verwacht, maar bestaat uit twee delen. Eén van de delen is vervormd en uitgerekt als gevolg van zwaartekrachtswerking, en dat is precies wat je verwacht wanneer twee sterrenhopen op het punt staan om samen te smelten.

Tijdens het samensmelten van twee sterrenhopen worden veel sterren weggeslingerd, soms met snelheden van meer dan 100.000 km per uur. Dit kan een verklaring zijn voor het verrassend grote aantal zeer zware sterren dat in de omgeving van de botsende sterrenhopen is waargenomen.

Toegevoegd door Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrnekunde)

16-08-2012

Vorm van de zon nauwkeurig gemeten



Uit nauwkeurige metingen blijkt dat de zon een vrijwel volmaakte bol is. En de geringe afplatting die zij vertoont, is opmerkelijk constant (Science, 17 augustus).

De zon doorloopt een min of meer regelmatige cyclus van elf jaar, tijdens welke het aantal donkere vlekken op het zonsoppervlak flink toeneemt om vervolgens weer sterk terug te vallen. Tot nu toe gingen astronomen ervan uit dat de veranderlijke inwendige stromingen die deze cyclus veroorzaken ook gevolgen zouden hebben voor de vorm van de zon. Maar metingen die de afgelopen vijftig jaar waren gedaan, konden daar geen uitsluitsel over geven.

Sinds enkele jaren beschikken astronomen echter over een satelliet waarmee nauwkeurigere metingen kunnen worden gedaan: de Solar Dynamics Observatory. Daarmee is in de periode 2010-2012 de vorm van de zon gemeten, juist toen deze haar activiteitsminimum achter de rug had. Tegen de verwachting in lijkt de toenemende zonnevlekkenactiviteit echter geen invloed te hebben gehad op de vorm van de zon.

De metingen bevestigen de resultaten van eerdere onderzoeken die lieten zien dat de zon vrijwel exact bolvormig is: haar breedte langs de evenaar is slechts een kilometer of tien groter dan de afstand van pool tot pool. Theoretisch zou een bal van gas die in ongeveer vier weken om zijn as draait sterker afgeplat moeten zijn. Welke krachten ervoor zorgen dat de zon haar ronde vorm behoudt, is nog onduidelijk.

© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde)

16-08-2012

Prachtige foto van mysterieuze Pijpnevel



De Wide Field Imager op de MPG/ESO 2.2-meter telescoop heeft een ongeëvenaard kiekje van een deel van de mysterieuze en superdonkere Pijpnevel gemaakt.

De Pijpnevel bevindt zich op zo’n 600 tot 700 lichtjaar van de aarde. Op de foto zien we het mondstuk van de pijp: Barnard 59. De gehele Pijpnevel bestaat uit Barnard 65, 66, 67 en 78.

De Pijpnevel is pikzwart. Lang dachten astronomen daarom dat hier geen sterren voorkwamen. Maar dat bleek een vergissing: de sterren zijn er wel, maar ze zijn onzichtbaar. De Pijpnevel bestaat uit dik opeengepakte interstellair stof en onttrekt de sterren zo aan het zicht.


De pijpnevel. Foto: ESO.

Met de nieuwe foto gunnen astronomen ons een ongeëvenaard kijkje in een stukje van de nevel. Er is van alles te zien. In het midden van de duisternis zien we bijvoorbeeld nieuwe sterren ontstaan. Ook ziet u als u goed kijkt, op tal van plekken op deze foto kleine blauwe, groene en rode streepjes. Het zijn asteroïden van enkele kilometers breed.

Het is zeker aan te raden om de foto nog eens beter te bestuderen. Dat kan aan de hand van dit filmpje. Of via deze link waar u de foto een maatje groter aantreft.

(scientias.nl)

20-08-2012

De speech die Richard Nixon liggen had voor eventueel drama met Apollo 11


’In Event of Moon Disaster’
© photo news.

In de archieven van de Amerikaanse overheid zijn ongetwijfeld bijzonder veel interessante documenten te vinden. Een van die pareltjes is de toespraak die president Richard Nixon laten voorbereiden had voor het geval dat Apollo 11 in 1969 de maan niet meer zou kunnen verlaten.



© archives.gov.


© archives.gov.

De volledige tekst:

IN EVENT OF MOON DISASTER:
Fate has ordained that the men who went to the moon to explore in peace will stay on the moon to rest in peace.

These brave men, Neil Armstrong and Edwin Aldrin, know that there is no hope for their recovery. But they also know that there is hope for mankind in their sacrifice.

These two men are laying down their lives in mankind's most noble goal: the search for truth and understanding.

They will be mourned by their families and friends; they will be mourned by their nation; they will be mourned by the people of the world; they will be mourned by a Mother Earth that dared send two of her sons into the unknown.

In their exploration, they stirred the people of the world to feel as one; in their sacrifice, they bind more tightly the brotherhood of man.

In ancient days, men looked at stars and saw their heroes in the constellations. In modern times, we do much the same, but our heroes are epic men of flesh and blood.

Others will follow, and surely find their way home. Man's search will not be denied. But these men were the first, and they will remain the foremost in our hearts.

For every human being who looks up at the moon in the nights to come will know that there is some corner of another world that is forever mankind.

PRIOR TO THE PRESIDENT'S STATEMENT:
The President should telephone each of the widows-to-be.

AFTER THE PRESIDENT'S STATEMENT, AT THE POINT WHEN NASA ENDS COMMUNICATIONS WITH THE MEN:
A clergyman should adopt the same procedure as a burial at sea, commending their souls to "the deepest of the deep," concluding with the Lord's Prayer.

(HLN)

22-08-2012

Oerknal zag er mogelijk heel anders uit dan gedacht



De oerknal wordt gezien als het begin van alles. Onterecht, zo suggereren wetenschappers nu in een nieuw onderzoek. Het begon allemaal anders: als water dat bevroor en ijs werd. Tijd om alle boeken te herschrijven?

Het onderzoek van de wetenschappers is tot op heden nog maar gebaseerd op theorie. Of het allemaal echt zo gebeurd is, moet nog blijken uit experimenten.

De filosofen
Oude Griekse filosofen vroegen zich af waar materie van gemaakt was: was het gemaakt van één substantie of bestond het uit individuele atomen? legt onderzoeker James Quach uit. Met hele krachtige microscopen kunnen we nu zien dat materie is gemaakt van atomen.

Einstein
Duizenden jaren later stelde Albert Einstein dat ruimte en tijd voortduren en heel vloeiend bewegen, maar nu geloven we dat dit op hele kleine schaal niet klopt. Een nieuwe theorie bekend als kwantumgravitatie suggereert dat de ruimte bestaat uit ondeelbare bouwblokken, net als kleine atomen. Deze ondeelbare blokken kun je vergelijken met pixels die samen een beeld op een scherm vormen. De uitdaging bestaat nu uit het feit dat de bouwblokken heel klein zijn en dus onmogelijk direct te zien zijn.

Bouwblokken
Maar toch denkt Quach nu een manier gevonden te hebben om die bouwblokken waar te nemen. Beeld je in dat het vroege universum een vloeistof is. Wanneer het universum afkoelt, kristalliseert het in de drie ruimtelijke dimensies en de ene tijddimensie die we nu kennen. Als het universum afkoelt, zouden we mogen verwachten dat zich scheuren vormen: net zoals zich scheuren vormen wanneer water bevriest en ijs wordt. En die scheuren moeten te zien zijn. Bijvoorbeeld doordat lichtdeeltjes er door afgebogen of gereflecteerd worden.

Bewijs
De onderzoekers hebben nu berekend hoe bijvoorbeeld die afgebogen lichtdeeltjes eruit zouden zien. Nu hopen ze op zoek te gaan naar deze gereflecteerde of afgebogen lichtdeeltjes om zo hun theorie te bewijzen.

Als hun theorie klopt, komt ons huidige beeld van de oerknal op losse schroeven te staan. De oerknal is dan niet langer het moment waarop enorme hoeveelheden energie vrijkwamen en waarbij de drie dimensies ontstonden, maar eerder een moment waarop het universum (vergelijkbaar met een vloeistof) een andere fase (afkoeling en bevriezing) binnenstapte. Voor die tijd waren de bouwblokken net als vloeibaar water: ze hadden geen structuur. Maar wanneer de temperaturen daalden, kristalliseerden ze en vormden ze de vier dimensies die we vandaag de dag kennen.

(scientias.nl)

[ Bericht 75% gewijzigd door ExperimentalFrentalMental op 24-08-2012 09:31:11 ]

22-08-2012

"Planeet volledig 'opgeslokt' door ster"


Foto van onze zon, met daarnaast een afbeelding van de Aarde om de verhouding aan te geven. © NASA.

Astronomen hebben aanwijzingen gevonden dat een planeet volledig is opgeslokt door een ster, wat nieuwe inzichten biedt in het lot dat de Aarde over enkele miljarden jaren wellicht te wachten staat.

Als onze zon een rode gigant wordt, zouden planeten die binnen ons zonnestelsel dichtbij de zon staan hetzelfde lot te wachten kunnen staan

Professor Alexander WolszczanEen Amerikaans-Pools-Spaans team deed deze ontdekking toen ze de BD+48 740 nader onderzochten. Dit is een ster die een zogenoemde 'rode reus' is. Door naar de chemie van de ster te kijken, heeft het team de signatuur van een planeet gevonden die is 'opgegeten', zo schrijft de BBC. Een 'overlevende' planeet zou hierdoor in een onwaarschijnlijke baan rond de gigantische zon kunnen zijn terecht gekomen. Details van het onderzoek zijn gepubliceerd in The Astrophysical Journal.

Enorm groeien
De stijgende temperatuur in de directe omgeving van rode reuzen zorgt ervoor dat deze oude sterren enorm groeien, een proces waarbij planeten die in de buurt liggen, kunnen worden vernietigd.

"Als onze zon een rode reus wordt, zouden planeten die binnen ons zonnestelsel dichtbij de zon staan hetzelfde lot te wachten kunnen staan", aldus co-auteur professor Alexander Wolszczan van de Amerikaanse Pennsylvania Universiteit. De zon zou, naar schatting, over vijf miljard jaar zoveel kunnen groeien, dat ze reikt tot de plek waar de Aarde op dit moment in een baan rond de zon draait.

Een eerste aanwijzing voor het bestaan van de 'vermiste' planeet was de opmerkelijke chemische samenstelling van BD+48 470. De zon bleek abnormaal veel lithium te bevatten, een zeldzaam element dat vooral 14 miljard jaar geleden, tijdens de Big Bang, is gecreëerd. Omdat lithium relatief gemakkelijk wordt vernietigd in sterren, was het zeer ongebruikelijk dat deze stof in zulke grote hoeveelheden werd aangetroffen in BD+ 48 740.

Volgens professor Wolszczan zijn er naast de Big Bang slechts een paar specifieke gebeurtenissen waardoor er lithium kan ontstaan in een ster. "In het geval van BD+48 740 is het waarschijnlijk dat de productie is getriggerd door een massa, zo groot als een planeet, die door de ster werd opgenomen en opwarmde totdat het werd verteerd", aldus Wolszczan.

Elliptisch-vormige baan
Een tweede bewijs was de elliptisch-vormige baan die een nieuw ontdekte planeet (die zeker 1,6 keer zo groot is als Jupiter) rond de oude zon maakt. De baan die deze planeet rond BD+48 740 maakt, zou zelfs de meest elliptische zijn die ooit is gedetecteerd.

Zwaartekracht-interacties tussen planeten zijn meestal verantwoordelijk voor dergelijke opmerkelijke banen en de astronomen denken dat 'de duik' die de 'vermiste' planeet naar de zon heeft gemaakt voordat deze een rode reus werd, hiervoor verantwoordelijk zou kunnen zijn.

(HLN)

23-08-2012

'Volmaakte' evenbeelden van Melkweg ontdekt



Bij onderzoek dat vandaag bij de algemene vergadering van de Internationale Astronomische Unie in Peking is gepresenteerd, zijn twee groepjes sterrenstelsels ontdekt die veel weghebben van ons eigen Melkwegstelsel en zijn twee naaste begeleiders, de Magelhaense Wolken. De ontdekking is het resultaat van een gerichte zoekactie: de Galaxy and Mass Assembly survey (GAMA).

Onze Melkweg is een vrij normaal spiraalvormig sterrenstelsel, dat vele soortgenoten heeft. Maar tot nog toe was nog geen echt evenbeeld van de Melkweg en zijn Magelhaense Wolken ontdekt. Heel verwonderlijk is dat niet, want zulke satellietstelsels zijn op afstanden van miljoenen lichtjaren heel moeilijk waarneembaar.

Bij de GAMA-verkenning zijn nu honderdduizenden sterrenstelsels onder de loep genomen. Ongeveer drie procent van deze stelsels blijkt begeleiders van het type 'Magelhaense Wolk' te hebben, maar slechts twee ervan zijn vrijwel identiek aan ons eigen stelsel en zijn beide begeleiders.

Uit het onderzoek blijkt ook dat hoewel nabije begeleiders zoals de Magelhaense Wolken vrij zeldzaam zijn, ze bijna altijd worden aangetroffen bij sterrenstelsels die veel op Melkweg lijken. Dat zou kunnen betekenen dat er een verband bestaat tussen de specifieke vorm van sterrenstelsels als het onze en de aanwezigheid van nabije satellietstelsels.

© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde)

21-08-2012

Heelal is homogeen op schaal van meer dan 350 miljoen lichtjaar



De structuur van het heelal wordt gekenmerkt door inhomogeniteiten: sterrenstelsels zijn gegroepeerd in groepen en clusters; clusters weer in superclusters, etc. Een groot onderzoeksproject, verricht met Australische telescopen, heeft nu echter laten zien dat het heelal op een schaal van meer dan 350 miljoen lichtjaar echt homogeen is - precies zoals voorspeld wordt door de huidige theorieën over de opbouw en de evolutie van het heelal. Voor het project, WiggleZ geheten, zijn de ruimtelijke posities gemeten van ca. 200.000 sterrenstelsels, verdeeld over een gebied met een volume van zo'n drie miljard kubieke lichtjaar. De onderzoeksresultaten worden gepubliceerd in Monthly Notices of the Royal Astronomical Society.

© Govert Schilling

(allesoversterrenkude)

21-08-2012

Waarom staan er niet meer sterren aan de hemel?



Volgens de meeste modellen die gaan over de totstandkoming van sterren zouden er nog veel meer sterren moeten zijn dan het geval is. Maar waarom zijn die extra sterren er niet? Een onderzoeker denkt dat nu te weten.

Sterren ontstaan wanneer grote wolken gas en stof samenklonteren en door toedoen van de zwaartekracht uiteindelijk één dichte kern vormen. Modellen voorspellen dat dit proces regelmatig optreedt en dat er dus ook veel sterren moeten bestaan. Sterker nog: eigenlijk zouden er tien keer meer sterren moeten zijn dan in werkelijkheid het geval is. Maar hoe komt het dat die sterren helemaal niet ontstaan?

Om dat te achterhalen bestudeerde onderzoeker Rob Marchwinski samen met zijn collega’s een gaswolk die zich zo’n 6000 lichtjaar van de aarde bevindt. De wolk is enorm: dertig bij 120 lichtjaar groot. De wolk bevat bovendien 17.000 keer de massa van de zon aan gas en stof. Opvallend genoeg is het magnetisch veld van de wolk niet zo sterk: ongeveer 100.000 keer zwakker dan het magnetisch veld van de aarde.

In de wolk troffen de onderzoekers ook zeven dichte kernen aan met een gemiddelde massa die zo’n 100 keer groter was dan de massa van de zon. Deze kernen zouden normaal gesproken uiteindelijk uitgroeien tot nieuwe sterren. Maar hier is dat niet het geval. De kernen bevatten een iets sterker magnetisch veld: dit magnetische veld is net sterk genoeg om te voorkomen dat de kern ineenstort. “Het is verrassend dat magnetische velden zo zwak als deze in staat zijn om het stervormingsproces te verstoren, maar dat schijnt toch het geval te zijn in deze wolk.” Blijkbaar kan een zwak magnetisch veld al de totstandkoming van sterren voorkomen en dat zou kunnen verklaren waarom er veel minder sterren aan de hemel staan dan sommige modellen ons willen doen geloven.

(scientias.nl)

quote:

Op zondag 26 augustus 2012 03:52 schreef -CRASH- het volgende:
Neil Armstrong, first man on the moon, dead at 82

[ afbeelding ]

August 25, 2012 3:25 PM
Last Updated 3:32 p.m. ET

(CBS News) Neil Armstrong, the Apollo 11 astronaut who became the first human being to set foot on another world, has died. He was 82.

In a statement his family said Armstrong had passed away following complications resulting from cardiovascular procedures.

The family described him as a loving husband, father, grandfather, brother and friend, and also as "a reluctant American hero who always believed he was just doing his job."

That's one small step for (a) man, one giant leap for mankind.

When Armstrong set foot on the moon on July 20, 1969, he fulfilled the goal that had been set by President John F. Kennedy just eight years earlier.

Apollo Moon Landing Mixed (Thats one small step for man, one giant leap for mankind)

RIP
82 is een mooie leeftijd

26-08-2012

De 11 mannen die na Neil Armstrong voet op de maan zetten



Astronauten Buzz Aldrin en Neil Armstrong bij het planten van de Amerikaanse vlag op de maan. © getty.
De Amerikaanse astronaut Neil Armstrong, die gisteren op 82-jarige leeftijd overleed, zal altijd de eerste mens blijven die voet zette op de maan. Hij is echter niet de enige. Sinds de befaamde 21 juli 1969 landden in totaal zes Apollo-expedities op de maan; twaalf astronauten zetten ook voet op het maanoppervlak. Een overzicht.

Nummer 2: Edwin Aldrin

Op 21 juli 1969 ziet zowat een half miljard kijkers wereldwijd hoe Neil Armstrong uit de maanlandingsmodule van de Apollo 11-missie klimt, die is geland in Mare Tranquilitatis.

Wanneer Armstrong zijn linkervoet op de maan plant, spreekt hij de legendarische woorden: "That's one small step for (a) man, one giant leap for mankind" ("Dat is een kleine stap voor een mens, maar een grote stap voor de mensheid").

Twintig minuten later zet ook Edwin "Buzz" Aldrin voet op de maan.

Vier maanden later: drie en vier
19 november 1969. Amper vier maanden later bereikt ook Apollo 12 de maan, met een landing in Oceanus Procellarum. Charles Conrad en Alan Bean wandelen op het maanoppervlak.

Nummer 6 speelt golf
5 februari 1971. De Apollo 14-missie bereikt landingsplaats Fra Mauro. Edgar Mitchell en Alan Shephard stappen uit de maanlander. Shephard speelt zelfs een beetje golf.

7 en 8 verzamelen stenen
30 juli 1971. Aan boord van de Apollo 15 gaat voor het eerst een maanwagen mee. David Scott en James Irvin verkennen daarmee de omgeving van de landingsplek Hadley Rille en verzamelen bijna 80 kilo aan stenen van het maanoppervlak.

Met de maanwagen voor negen en tien
21 april 1972. De Apollo 16-missie heeft als landingsplaats de Descartes Highlands. John Young en Charles Duke verkennen de hoogvlakte op de maan en rijden bijna 27 kilometer met een maanwagen.

De laatste
11 december 1972. Als voorlopig laatste bemande missie landt Apollo 17 op de maan. Ook Eugene Cernan en Harrison Schmitt trekken er met de maanwagen op uit in de buurt van hun landingsplaats Taurus-Littrow. De camera van de maanwagen filmt het vertrek van Apollo 17 naar de aarde.

Tussendoor mislukt de Apollo 13-missie in april 1970. Na een zware ontploffing aan boord moet de bemanning naar de aarde terugkeren, zonder maanlanding.

(HLN)