1994 was het derde kabinet Lubbers ..... een CDA en PvdA coalitie, waarin Lubbers premier was (en in 1994 niet meer lijsttrekker was maar ietwat weifelend plaats maakte voor Brinkman)..
vice/premies was Wim Kok ...
tijdens het kabinet lagen de strubbelingen bij de PVDA, met veel conflicten rondom de WAO-hervorming, Kok die erg zuinig, strak financieel beleid voerde (waarbij vergeleken Zalm nogal een 'big and easy spender' lijkt) ....
De PvdA had tijdens de campane echter een groot voordeel dat het de partij-interne strubbelingen overleefd had en de partij wl achter Kok was blijven staan en een opstand vermeden was .... in de aanloop naar de verkiezingen bleek de onrust juist vooral in de CDA te liggen ...
Brinkman die zijn eigen kabinet een oorvijg gaf ( de texelse rede, een toespraak op Texel) en nog meer bezyingingen aankondigde, zeker de vergrijzing als gevaarlijk zag en een korting op de AOW voorzag ...
Dat leidde toen tot de opkomst van de ouderenpartijen, die kort ervoor in de regio Eindhoven bij de gemeenteraadsverkiezingen sterk opkwamen...
War de PvdA uiteindelijk het verlies beperkt wist te houden, was het het CDA dat werkelijk flink moest bloeden en een keiharde klap te verwerken kreeg (deels ook dankzij wat schandalen rondom Brinkman die weinig om het lijf hadden maar van Fons van de Poel en Netwerk, cq de christelijke omroepen erg veel aandacht kregen)...
Er zijn natuurlijk overeenkomsten met 1994, maar ik denk niet dat die werkelijk diepgaand zijn ...
juist de fouten van '94....: een CDA dat een te harde koers voer, juist om zich af te zetten tegen de naar links hangende PVDA (die problemen had met het harde hervormingen-beleid van Lubbers-III, maar daaraan wel had meegwerkt)... dat zich eigenlik te sterk tegen zijn eigen premier en kabinet in de oppositie stelde..
kunnen nu waarschijnlijk wel ontweken worden...
Balkenende is een redelijke campaigner en zal zich zeker blijven identificeren met dit kabinet, en gewoon proberen uit te leggen _waarom_ ze die impopulaire en harde maatregelen genomen hebben, en dat hij ook hoopt in de komende vier jaar te profiteren van een economisch herstel, waardoor er meer ruimte is voor een sociaal beleid gericht op koopkracht vooruitgang... alhoewel structurele hervormingen noodzakelijk blijven.....
Balkenende's uitspraak: ",,Het beleid is nodig geweest. Als je daarvan overtuigd bent, ga je er gewoon mee door.? .." is volgens mij een zeer zinnige stellingname, en die moet hij gewoon volhouden in de campagne... dan kan hij gewoon prima het verlies onder controle houden en blijven zoveel mogelijk opties open (al denk ik niet dat het voorkombaar is dat de PvdA duidelijk de grootste wordt, en Bos de komende premier, mogelijk van een CDA-PVDA regering)..
het gevaar komt momenteel enkel uit de eigen rangen, Balkende en Verhagen moeten vooral de eigen achterban gerust stellen ...
maar dat was in 1994 ook het geval met de PVDA en nog wel een stuk dramatischer dan nu bij het CDA ... dat heeft Kok geen windeieren toen gelegd, sterker nog, het was de basis van zijn latere premierschap en de vorming van Paars.
Dat zal een slimme koers zijn, juist een beetje in het midden hangen, enerzijds en sociaal gezicht tonen, maar juist ook duidelijk maken dat waar nodig, ook harde maatregelen niet geschuwd worden ....
Ik vermoed dat juist als de VVD het op een harde en meer polariserende campagne gooit, en openlijk inspeelt op nog meer bezuinigingen, waarbij mensen zelf kunnen narekenen hoeveel ze er direkt op de korte termijn op achteruitgaan, dat zal de VVD eerder veel kosten ... dat kan er daar flink inhakken ...
Ik geloof eerlijk gezegd niet dat buitenlanders en migratie-issues werkelijk de campagne gaan bepalen (althans, ik vermoed dat het een afgebakend zijweggetje is, waar enkele individueen, als Wilders, mogelijk Pastors en Verdonk druk zich melden, maar nooit het centrum van de discussie wormt, tenzij er een nieuwe 'volksbeweging' opkomt.. zoals in '94 de ouderenpartijen en in 2002 de Leefbaren, maar dat moet dan zichtbaar zijn in de gemeenteraadsverkiezingen , waar daar niks van zulke specifieke 'issue's' te merken was, geen partijen profiteerden, of het zou Nawijn in Zoetermeer zijn, Leefbaar Rotterdam en Smolders in Tilburg, wat volgens mij eerder lokale effecten zijn, zonder bindend landelijk effect)
"Whatever you feel like: Life’s not one color, nor are you my only reader" - Ausonius, Epigrammata 25