Port

quote:

Soorten Port

Vintage-port
Vintage-port is altijd beschouwd als premium-port, maar omdat deze port eerst lange tijd moet rijpen, is het, afgezien van de kosten, een wijn voor zeer speciale gelegenheden. Voor andere gelegenheden is "late bottled vintage-port" de oplossing. Deze portsoort is van één oogstjaar en wordt praktisch elk jaar gemaakt. De wijn wordt vier tot zes jaar in vaten gerijpt voordat hij wordt gebotteld en is tegen die tijd veel beter gefilterd en gestabiliseerd dan vintage-port.

Vintage-port is niet zomaar een port, maar een rode port van een bijzonder goed oogstjaar, afkomstig van de beste wijngaarden. Hij staat aan de top van de porthiërarchie.

De portexpeditiebedrijven of de eigenaren van de quinta’s kunnen aangeven of hun port tot een Vintage-port uitgeroepen wordt, maar de uiteindelijke beslissing wordt genomen door het Port Instituut in Porto. In de praktijk blijkt dat gemiddeld één keer in de drie jaar een port het predikaat Vintage krijgt. Vintage-port moet gebotteld worden tussen 1 juli van het tweede jaar en 30 juni van het derde jaar na de oogst, waarna het rijpingsproces nog tientallen jaren in beslag neemt. Jonge Vintage-port is dieppaars van kleur, heeft veel tannines (verschillende stoffen, afkomstig uit de druivenschillen, die een stroeve sentatie op de tong veroorzaken en die zeer belangrijk zijn voor de houdbaarheid) en is krachtig en fruitig van smaak. Dat fruitige verdwijnt met de jaren, de kleur verandert naar licht paarsrood, de tannine wordt bitter en pas na zo’n 20 jaar in de lodges bereikt de wijn zijn hoogtepunt.

Crusted-port
Crusted-port is altijd een specialisatie geweest van de Britse wijnhandel. De autoriteiten in Porto hebben hem nooit erkend, maar de crusted-port is een zeer goede ruby-port. Het is een blending van twee of drie verschillende oogsten die jong wordt gebotteld. Een kenmerk van deze port is dat hij droesem (bezinksel) vormt, waardoor decanteren vereist is. Decanteren is het overschenken van de wijn in een andere fles, zodat het bezinksel in de eerste fles achterblijft.

Het grootste gedeelte van de geproduceerde port is de gewone ruby, de witte port en de tawny. Ruby is een redelijk volle wijn, die geblend is met betrekkelijk jonge wijnen. Het heeft een rijke kleur, is fruitig en zoet. Witte port wordt, zoals de naam al aangeeft, gemaakt van witte druiven. In tegenstelling tot de andere ports ondergaan de witte de volledige gisting, voordat de wijnbrandewijn wordt toegevoegd. Vroeger waren de witte ports zoet of zelfs heel zoet zonder de finesse van de rode ports. Later heeft men dan ook droge witte ports geïntroduceerd. De tawny-port is ook een blending van verschillende oogsten van verschillende jaren. Deze lichtgekleurde, delicate port is niet zo zwaar als de vintage-port of de crusted-port.

Rijpen
Portwijn kan op twee manieren rijpen, namelijk op hout of in de fles. Als de wijn op hout rijpt dan moet het dikwijls overgegoten worden in andere vaten en wordt er - indien nodig - een jongere wijn aan toegevoegd. Tijdens het rijpen zijn een paar factoren heel belangrijk: de kwaliteit van de oogst, het onderhoud van de vaten, het luchten van de wijn tijdens het wijnverlaten (wijn uit het ene vat in het andere laten lopen), het compenseren van de geëvaporeerde alcohol en de ‘refresco’ van de portwijn. ‘Refresco’ is de toevoeging van een klein percentage jonge wijn. De karakteristiek die het meest verandert tijdens het rijpen op hout is de kleur. Bij rode wijnen wordt de kleur geleidelijk zachter en bij witte wijnen gebeurt het tegenovergestelde: deze worden donkerder van kleur.

De portwijnen die in de fles rijpen zijn de Vintage-port en de Late Bottled-port. De reden hiervoor is dat deze twee ports van zo’n hoge kwaliteit zijn dat ze niet in aanraking mogen komen met lucht. Deze wijnen gaan respectievelijk voor het derde jaar en tussen de vier en zes jaar de fles in. Voor het bottelen, rijpen deze wijnen gewoon op hout. De flessen dienen liggend in het donker bewaard te worden bij een constante temperatuur. Hierdoor behouden de wijnen hun oorspronkelijke karakteristieken, zoals kleur en smaak.

Eten en port
Welk eten past bij port? Een klassieke combinatie is port met stilton, omdat de sterke smaak van de wijn goed past bij de scherpe smaak van de kaas. Dit is de sleutel voor elke combinatie: er moet worden gekeken naar de intensiteit van de smaak. In de Douro serveert men lokale kaas, vergelijkbaar met edammer, met kweepeergelei (marmelade). De zoetscherpe combinatie laat zich zeer goed combineren met de zoetheid van port. Ondanks de zoete smaak past port niet goed bij de meeste desserts. Port is bijna nooit extreem zoet,vandaar dat hij naast de zoetheid van een dessert een dunne, wrange smaak zou kunnen krijgen.
Er zijn ook veel voorafjes die goed passen bij gekoelde tawny of witte port. Favorieten zijn gerookte ham, zoals serrano- en parmaham, salami en soortgelijke worstsoorten.
Wees niet bang om te experimenteren. Ontelbare hartige gerechten hebben een zoete component waardoor ze goed passen bij de zoete smaak van port…

quote:

Op maandag 12 december 2005 14:04 schreef Chielus het volgende:
Yep een groot liefhebber hier, maar aangezien ik het niet met grote regelmaat drink koop ik bijna altijd een Colhieta of Late Bottled. (onder het mom van aals we het doen dan doen we het goed)

quote:

Op maandag 12 december 2005 14:04 schreef Chielus het volgende:
Trouwens 77 is een erg goed jaar Martijn, dus daar moet nog wel wat van te krijgen zijn.

quote:

Op dinsdag 13 december 2005 02:47 schreef SiGNe het volgende:

[..]

Ben ik nou zo verwend of vind ik 7 á 8 euro gewoon geen geld voor een goede fles port?

quote:

Op dinsdag 13 december 2005 10:00 schreef Martijn_77 het volgende:

[..]

De Port ik ik meestal voor door de week koop is de port van een Euro of 9 - 10 zal vanavond wel even het precieze merk opzoeken. Komt van de lokale slijter af

quote:

Op donderdag 22 december 2005 15:50 schreef MarkDeMagiër het volgende:

[..]

Ook een aanradertje: geitenkaas met truffel.... en ontopic>> met een glaasje port...

quote:

Op vrijdag 23 december 2005 00:04 schreef Chielus het volgende:
Martijn, Als brabander wil ik je graag even attenderen op de kazen van de koningshoeve, De blauwschimmel gewassen in La Trappe Blond is erggg lekker bij port (heb ik gister persoonlijk ervaren). Ik weet niet of het in Waalwijk te verkrijgen is maar in Tilburg ligt hij Bij de AH.

quote:

Port

Port of Porto is een zoete wijnsoort uit Portugal, met een alcoholgraad die tussen 19 en 22 procent ligt. Om port te kunnen maken zijn, naast de soort druiven, vooral ook het klimaat en de grondsoort van belang. Dit verklaart waarom port enkel gemaakt kan worden in de Dourovallei in het noorden van het land. Het klimaat zal de belangrijkste rol spelen in het verkrijgen van een unieke kwaliteitsport die de vintage port genoemd wordt.

De naam Port is afgeleid van de stad Porto. Port wordt sinds het midden van de 15e eeuw in Portugal gemaakt.

De Dourovallei en haar Quinta's

De Douro ValleiDe Dourovallei is gelegen aan de bovenloop van de rivier de Douro in het noordoosten van Portugal. Ze is ingedeeld in verschillende wijngaarden, die Quinta's heten. Elke quinta heeft zijn eigen naam. Enkele quinta's zijn:

Quinta Senhora da Ribeira
Quinta do Bomfim
Quinta do Vesuvio
enz...

De meeste ports (met uitzondering van de Single Quinta Vintage Port) worden verkregen door een mengeling van ports die van verschillende quinta's afkomstig zijn.

Slechts 26.000 hectaren wijngaarden in de Dourovallei mogen ports produceren. Ze zijn terrasvormig aangelegd op de flanken van de vallei.

De druifvariëteiten
Bekende druifvariëteiten voor de aanmaak van port zijn: Touriga Nacional, Touriga Francesa, Tinta Roriz, Tinta Barroca, Tinto Cão, Tinto Rouro, Bastardo, Donzelinho en de Mourisco.

Het bereidingsproces
Sinds de 19e eeuw wordt gebruik gemaakt van de mutage-techniek. Dit is een techniek waarbij door middel van alcohol het gistingsproces voortijdig gestopt wordt waardoor niet alle suikers in alcohol omgezet worden, zodat de zoete smaak van Port ontstaat, en de alcoholgraad dan tussen 19 en 22 procent zal liggen.

De soorten port
De White Port of witte port, wordt uitsluitend van witte druiven gemaakt.
De Ruby Port of rode port.
De Tawny port. Dit is een mengeling (= een blend) van ports van verschillende oogstjaren, maar heeft als voornaamste kenmerk dat hij meerdere jaren in vaten gerijpt heeft, wat zijn typische tawny kleur geeft. Bij goedkope tawny Ports, kan de tawny kleur verkregen worden door een mengeling van rode en witte Port.
Bij de Aged Tawny staat op de fles het aantal jaren (10, 20 jaar) dat de port in vaten gerijpt heeft, waardoor de typische tawny-kleur ontstaat. Omdat het hier om een mengeling van ports gaat, is de leeftijd die op de fles aangegeven is, de gemiddelde leeftijd van de blend.
De Vintage Character
De Late Bottled Vintage Port is een mengeling van ports van één enkel jaar. Ze rijpen tussen 4 en 6 jaar in eikenhouten vaten en worden dan gebotteld. De meeste zijn dan rijp om gedronken te worden. Het etiket moet altijd het oogstjaar en het jaar van botteling vermelden.
De Garrafeiraport is eveneens een mengeling van ports van één enkel jaar. Na een korte rijpingsperiode in houten vaten worden ze overgebracht in grote glazen vaten waarin ze gedurende 20, 30 tot 40 jaar traag verder rijpen. In de loop der jaren wordt er een bezinksel gevormd dat decanteren nodig maakt voordat de port voor consumptie in flessen van 75cc overgegoten worden.
De Colheitaport. Deze port bestaat uit de oogst van één enkel jaar. Hij moet minstens zeven jaar in een houten vat gerijpt hebben. Hij is tawny van kleur en is onmiddellijk op dronk (=klaar om gedronken te worden). Het oogstjaar en het aantal jaren dat de port in het vat gerijpt heeft worden op de fles vermeld.
De Crusted Port bestaat uit een mengeling van ports van verschillende jaren die 3 à 4 jaar in vaten gerijpt hebben en die ongefilterd gebotteld worden waardoor er zich een bezinksel, de zogenaamde crust, vormt. De port moet gedecanteerd worden voor hij voor consumptie geschikt is.
De Vintage Port. Dit kwaliteitslabel wordt enkel gegeven wanneer de Port een uitstekende kwaliteit heeft. Het komt ongeveer 3 maal in tien jaren voor. Deze kwaliteit kan slechts bereikt worden wanneer het weer uitzonderlijk gunstig geweest is voor de druiven. Er moet een heel koude winter geweest zijn, gevolgd door een warme en droge lente en tenslotte moet er een hete zomer geweest zijn. Aangezien de klimatologische invloeden voor heel de streek dezelfde zijn, zullen bijna alle ports in dat jaar dit label meekrijgen. Het label wordt uitgereikt door het IVP (=Instituto do Vinho do Porto). De Vintage Ports worden hoogstens 3 jaar in eikenhouten vaten bewaard. Ze worden dan zodanig gebotteld dat ze dan traag verder op fles kunnen rijpen. Zo kunnen ze tot 40 jaar lang bewaard worden.
Aangezien de Vintage Port lang en traag op fles rijpt, wordt er in de loop der jaren een bezinksel gevormd dat het decanteren (meestal in een glazen karaf) nodig maakt, om de port van zijn depot te scheiden. Het etiket moet hier ook altijd het oogstjaar en het jaar van botteling vermelden.
De Single Quinta Vintage Port. Dit is een Vintage Port die van één enkele wijngaard afkomstig is. De wijngaard vanwaar hij afkomstig is moet op de fles vermeld staan. Deze Single Quinta Vintage Ports kunnen in jaren voorkomen die niet als vintage-jaren gezien worden. Wanneer een producent meent dat zijn quinta een port van uitzonderlijke kwaliteit geleverd heeft kan hij deze voorleggen aan het IVP (=Instituto do Vinho do Porto) dat dan al dan niet het vintage label zal toekennen. Ook hier vermeldt het etiket het oogstjaar en het jaar van botteling.

De Vintagejaren
De laatste vintagejaren (+kwaliteitsbeoordeling):

1997 (uitstekende vintage)
1995 (goed)
1991 (zeer goed)
1987 (goed)
1985 (zeer goed)
1983 (goed)
1979 (goed)
1977 (uitstekend)

Bekende port-wijnhuizen
In alfabetische volgorde: Barros, Burmeister, Calem, Cockburn, Croft, Da Silva, DOW, Duff Gordon, Ferreira, Fonseca, Gould Campbell, Graham, Hutcheson, Kopke, Martinez, Messias, Niepoort, Offley, Offley Boa Vista, Osborne, Quarles Harris, Ramos Pinto, Robertson Rebello Valente, Royal Oporto, Sandeman, Taylor, Van Zeller en Warre.

Culinair
Port wordt, gezien zijn zoete smaak, in de meeste landen geserveerd bij kaasgerechten en nagerechten. In Frankrijk en België wordt port ook als aperitief gebruikt. Port wordt ook in vele sausen en gerechten verwerkt, zoals eendenlever met port, meloen met port, tournedos met port, stoofpeertjes in port enz… .

quote:

Op woensdag 1 februari 2006 22:33 schreef elixer het volgende:
Ik heb het nog nooit gedronken maar ik word wel erg benieuwd nu. Moet maar eens een fles port kopen i.p.v. whisky.
[..]

Misschien is die hema-fles wel een goed idee.

quote:

Op maandag 6 februari 2006 17:50 schreef Serendips het volgende:

[..]

Ik heb nu inderdaad Conqueror tawny openstaan....Waar gebruik je het in?

quote:

Op dinsdag 7 februari 2006 21:47 schreef Thisbe het volgende:

[..]

Om op te drinken natuurlijk! zou zonde zijn om het door anderen te laten opdrinken!
Ik moest me wel inhouden trouwens: het vriendinnetje van mijn broertje goot de port achterover, en lustte nog wel wat "wijn" Daar verdwijnt dan heerlijke oude port door het keelgat van een trutje dat het verschil met wijn niet eens proeft

quote:

Op dinsdag 7 februari 2006 21:53 schreef shmoopy het volgende:
Oe, portliefhebber meldt zich.

Heerlijk als ik sta te koken, thuiskom na fietsen in een hoosbui, of met een lekker kaasje.

quote:

Op woensdag 12 april 2006 16:13 schreef Wakey het volgende:
Wat is nu een goede (in NL verkrijgbare) port? Liefst ruby of wit. Het hoeft geen super-exclusieve vintage te zijn, maar gewoon een lekker portje voor een gezellige avond. Alvast bedankt!

quote:

Op zaterdag 5 augustus 2006 01:02 schreef krakkemieke het volgende:
Martijn, ken jij Beaumes de venise?

quote:

Op dinsdag 10 oktober 2006 20:13 schreef SeaOfLove het volgende:
Wat is eigenlijk voor jou een goede port? Heb het een paar keer gedronken, maar vond het niet echt superlekker vooral ook omdat het zo zoet is.

quote:

Op dinsdag 10 oktober 2006 20:19 schreef SeaOfLove het volgende:

[..]

Tnx Ga ik dat van het weekend eens halen...kan toch niet uit, aangezien mijn dochter er gewoon is, dus mag ik mezelf best eens verwennen met een lekker kaasplankje en een glaasje port dus .