Zo ja, hoe zou dat er uit zien? Is het hele actie-reactie principe dan bij voorbaat uitgesloten?
Zo nee, moet een universum dan per definitie uit 2 dimensies bestaan? 1 ruimtelijke en 1 tijd. Of kan een universum uit enkel en alleen tijd bestaan?
Hersenkronkels
Alles wat je ziet is al gebeurt...
quote:Op zondag 31 juli 2005 20:01 schreef XaNaDu het volgende:
We leven in een universum zonder tijddimensie, de tijd is door de mens bedacht.
Alles wat je ziet is al gebeurt...
Edit... erg leuk topic BTW!
quote:Hoe kan het dan, dat ik me verheug op iets dat nog moet komen, wat vervolgens komt en voorbij gaat? Als tijd niet bestaat, dan zou ik me er niet eens op kunnen verheugenOp zondag 31 juli 2005 20:01 schreef XaNaDu het volgende:
We leven in een universum zonder tijddimensie, de tijd is door de mens bedacht.
Alles wat je ziet is al gebeurt...
quote:Bewoners in een 1-dimensionaal universum?Op zondag 31 juli 2005 20:03 schreef DzjieDub het volgende:
Ik denk dat het één zonder het ander vrij nutteloos zou zijn. Een dimensie zonder tijd, of een tijd zonder dimensie... da's als een omelet zonder eieren of zo. Een één-dimensionaal (ruimtelijk) universum zou misschien nog kunnen (zoek maar eens op de boeken "Flatland" en/of "Sphereland", daar staat het uitstekend beschreven)) maar zonder tijd zouden die universa niets voorstellen... of zit ik nu in dezelfde val gevangen als de bewoners van de universa van genoemde boeken...?
(Zijn de boeken fictie?)Maar of die universa niks voorstellen is dus maar de vraag. Wat is een universum zonder tijd?
quote:Maar wat kan er uberhaupt ontstaan zijn zonder de beweging?Op zondag 31 juli 2005 20:06 schreef Monocultuur het volgende:
hmm, elke natuurkunde wetenschapper praat anders wel over een tijd dimensie. Maar om ff op de originele vraag terug te komen. Tijd is alleen nodig wanneer er beweging is. Dus een universum zonder tijd is een onveranderlijk stilstaand geheel. is slechts mijn mening... ;-)
Zou de oerknal een singulariteit blijven? (er vanuit gaande dat de oerknal dat was)
Of zou er, aangezien de ruimtetijd tegelijk met de knal is onstaan, wel een oerknal plaats hebben gevonden? Blijkbaar was er toen nog geen tijd.
quote:Inderdaad.Op zondag 31 juli 2005 20:09 schreef Monocultuur het volgende:
@laptoptekoop: of er zou niets kunnen gebeuren?
pff. het wordt te moeilijk, ik doe niet meer mee!
quote:Op die was ik nog niet eens gekomenOp zondag 31 juli 2005 20:10 schreef Monocultuur het volgende:
waarom kan ruimte wel 3 dimensies hebben en tijd niet? hoe zou dat eruit zien, 3 tijd dimensies...
pff. het wordt te moeilijk, ik doe niet meer mee!
quote:En dat kan niet omdat?Op zondag 31 juli 2005 20:07 schreef Laptoptekoop het volgende:
Nee, want dan zou alles op hetzelfde moment gebeuren
quote:Klopt! tijd is relatief en perceptueel.Op zondag 31 juli 2005 20:01 schreef XaNaDu het volgende:
We leven in een universum zonder tijddimensie, de tijd is door de mens bedacht.
Alles wat je ziet is al gebeurt...
quote:Als je op straat loopt en je ziet in de verte 2 autos op elkaar botsen dan is het ongeluk al verleden tijd.. Een eventuele explosie die volgt is al gebeurt voordat je het ziet. 't zijn soms maar microseconden maar tis wel gebeurt.Op zondag 31 juli 2005 20:02 schreef GoeRoe86 het volgende:
Alees wat ik zie is al gebeurt? Leg eens uit aub
Op het moment dat we vanaf de aarde een grote asteroide in botsing zien komen met de Mars, bestaat Mars allang niet meer...
quote:Ik weet niet of dat kan. Er zijn trowuens drie ruimtedimensies en één tijddimensie. En ik heb een keer gelezen dat er in het begin van het heelal zeven dimensies waren.Op zondag 31 juli 2005 19:56 schreef kanaiken het volgende:
We stellen ons een universum voor. In dat universum mist een tijddimensie. Is dat mogelijk?
Zo ja, hoe zou dat er uit zien? Is het hele actie-reactie principe dan bij voorbaat uitgesloten?
Zo nee, moet een universum dan per definitie uit 2 dimensies bestaan? 1 ruimtelijke en 1 tijd. Of kan een universum uit enkel en alleen tijd bestaan?
Hersenkronkels
quote:Dat bedoel ik dus ook.Op zondag 31 juli 2005 20:11 schreef Monocultuur het volgende:
het schijnt dat er geen tijd was ten tijde van (klinkt raar...) de singulariteit
De ruimtetijd (inclusief de tijd dus) is pas onstaan met alle materie en energie.
of hoe worden je lonen berekend
volgens mij kan je wel een van de andere dimensie missen maar tijd zal je wel nodig hebben. . . 
quote:Ik weet hoeveel dimensies er zijn, het zijn er btw waarschijnlijk elf.Op zondag 31 juli 2005 20:12 schreef girllover het volgende:
[..]
Ik weet niet of dat kan. Er zijn trowuens drie ruimtedimensies en één tijddimensie. En ik heb een keer gelezen dat er in het begin van het heelal zeven dimensies waren.
Maar los daarvan, had ik het over een minimum voor een universum (hypothetisch dus
)quote:Een van de sterren aan de hemel kan al jaren opgebrand zijn, maar toch zijn de lichtsignalen nog onderweg naar ons.Op zondag 31 juli 2005 20:12 schreef XaNaDu het volgende:
[..]
Als je op straat loopt en je ziet in de verte 2 autos op elkaar botsen dan is het ongeluk al verleden tijd.. Een eventuele explosie die volgt is al gebeurt voordat je het ziet. 't zijn soms maar microseconden maar tis wel gebeurt.
Op het moment dat we vanaf de aarde een grote asteroide in botsing zien komen met de Mars, bestaat Mars allang niet meer...
quote:Maar daarom nog niet een fantasie van de mens.Op zondag 31 juli 2005 20:12 schreef Developersrus het volgende:
Klopt! tijd is relatief en perceptueel.
quote:Dat heeft te maken met het feit dat die sterren ver van ons verwijderd staan en dat de snelheid van het licht niet instantaan is. Het licht moet dus met een beperkte snelheid naar ons oog reizen. Dit heeft dus niets te maken met het niet bestaan van tijdOp zondag 31 juli 2005 20:16 schreef Chooselife het volgende:
Een van de sterren aan de hemel kan al jaren opgebrand zijn, maar toch zijn de lichtsignalen nog onderweg naar ons.
singulariteit: er was geen tijd nodig omdat er geen beweging was in de materie.
0 = 100 * 0
universum met alleen tijd: 0 * 100 = 0 er gebeurd dus niets in een universum met alleen tijd.
volgens mij klopt er geen reet van wat ik hier schrijf, maar ziet er wel geinig uit.
quote:Er zitten inderdaad wat haken en ogen aanOp zondag 31 juli 2005 20:21 schreef Monocultuur het volgende:
beweging = materie * tijd
singulariteit: er was geen tijd nodig omdat er geen beweging was in de materie.
0 = 100 * 0
universum met alleen tijd: 0 * 100 = 0 er gebeurd dus niets in een universum met alleen tijd.
volgens mij klopt er geen reet van wat ik hier schrijf, maar ziet er wel geinig uit.
quote:
Beweging is een verschil in plaats.quote:Een universum zonder materie kan ik me niet voorstellen..Op zondag
31 juli 2005 20:21 schreef Monocultuur het volgende:
universum met alleen tijd: 0 * 100 = 0 er gebeurd dus niets in een universum met alleen tijd.
quote:Dat denk ik ookOp zondag
31 juli 2005 20:21 schreef Monocultuur het volgende:
volgens mij klopt er geen reet van wat ik hier schrijf
quote:Nee, maar wel ringvormig zijnOp zondag 31 juli 2005 20:25 schreef Monocultuur het volgende:
kan een 1 dimensionale ruimte een bocht maken? zo!
quote:Dat lijkt me toch redelijk eenvoudigOp zondag 31 juli 2005 20:26 schreef Devolution het volgende:
Een universum zonder materie kan ik me niet voorstellen..
quote:Het is een richting waarin je beweegt, net als naar voren, omhoog of opzij.Op zondag 31 juli 2005 20:28 schreef Monocultuur het volgende:
bestaat tijd uit deeltjes of is het een vloeiende lijn?
quote:De eerste gebeurtenis laat de tijd onstaanOp zondag 31 juli 2005 20:30 schreef Naj_Geetsrev het volgende:
Tijd is een opeenvolging van gebeurtenissen. Zou er niks gebeuren in het universum, dan zou er in feite geen tijd zijn. Je kan het immers niet meten.
quote:Geldt ook voor de andere drie dimensies.Op zondag 31 juli 2005 20:33 schreef Monocultuur het volgende:
tijd is niet te zien, niet te horen, niet te voelen. toch kunnen we het waarnemen. vreemd!
En in mindere mate ook voor de opgekrulde zeven.
gaat de tijd dan ook terug uit?
quote:We zien een opeenvolging van gebeurdenissen die onze hersenen interpreteren als tijd.Op zondag 31 juli 2005 20:33 schreef Monocultuur het volgende:
tijd is niet te zien, niet te horen, niet te voelen. toch kunnen we het waarnemen. vreemd!
quote:ik heb nog nooit een menstruatiecyclus gehad!Op zondag 31 juli 2005 20:37 schreef ChrisJX het volgende:
Onmogelijk, ieder mens heeft nl een biologische klok die op tijd loopt. Denk maar aan de 28-dagen menstruatiecyclus.
quote:Nope.Op zondag 31 juli 2005 20:36 schreef Monocultuur het volgende:
als het universum in gaat krimpen (doet ie waarschijnlijk niet) maar stel.
gaat de tijd dan ook terug uit?
quote:Waar bestaat het dan uit? Ik kan me alleen universa voorstellen met een grens. Maar hoe kun je een grens maken zonder materie te gebruiken?
quote:Dan kan jij wel zonder tijdOp zondag 31 juli 2005 20:40 schreef paarse_paashaas het volgende:
ik heb nog nooit een menstruatiecyclus gehad!
quote:-Ons universum heeft geen grens.Op zondag 31 juli 2005 20:44 schreef Devolution het volgende:
[..]
Waar bestaat het dan uit? Ik kan me alleen universa voorstellen met een grens. Maar hoe kun je een grens maken zonder materie te gebruiken?
-E = mc2, dus alleen energie in een universum is ook mogelijk.
-Het universum kan ook gewoon leeg zijn.
quote:Is niet zo wazig, de wereld is zoals je hem ervaart.Op zondag 31 juli 2005 20:40 schreef Monocultuur het volgende:
@naj_geetsrev misschien ga ik beetje off topic, maar wist je dat als je psychedelische middelen gebruikt, je hersenen tijd niet meer waar kunnen nemen. best wazig is dat...
quote:Expansie van het heelal?Op zondag 31 juli 2005 20:48 schreef Monocultuur het volgende:
het schijnt toch zo te zijn dat er geen grens is, want als je ontzettend ver vooruit kan kijken in het heelal, kijk je tegen je eigen rug aan.
Daar had ik dus een vraag over
quote:Op zondag 31 juli 2005 20:40 schreef Monocultuur het volgende:
@naj_geetsrev misschien ga ik beetje off topic, maar wist je dat als je psychedelische middelen gebruikt, je hersenen tijd niet meer waar kunnen nemen. best wazig is dat...
gotta love the schrooms quote:- We hadden het niet over ons universum, ik weet dat daarbij geen grens isOp zondag 31 juli 2005 20:46 schreef kanaiken het volgende:
[..]
-Ons universum heeft geen grens.
-E = mc2, dus alleen energie in een universum is ook mogelijk.
-Het universum kan ook gewoon leeg zijn.
- Valt energie dan niet onder materie? Ik bedoelde eigenlijk meer ruimte dan materie. Dus dat er enkel een tijd-dimensie bestaat ipv een ruimte-tijdcontinuum
- dat het kán, snap ik. Maar ik kan het me dus niet zo voor me zien.
quote:-Dan is het goedOp zondag 31 juli 2005 21:00 schreef Devolution het volgende:
[..]
- We hadden het niet over ons universum, ik weet dat daarbij geen grens is
- Valt energie dan niet onder materie? Ik bedoelde eigenlijk meer ruimte dan materie. Dus dat er enkel een tijd-dimensie bestaat ipv een ruimte-tijdcontinuum
- dat het kán, snap ik. Maar ik kan het me dus niet zo voor me zien.
-Op die fiets. Ik vraag me dus af of het kan.
-Dat kan.
quote:Er zijn drie boeken tot nog toe: Flatland, Sphereland en Flatterland. Alledrie in het Engels - bij mijn weten geen vertaling beschikbaar, drie verschillende auteurs, en geschreven over een periode van meer dan 100 jaar. Het is - in romanvorm - een uitleg van hoe dimensies in elkaar zitten. Maar de dimensie tijd wordt niet apart behandeld.Op zondag 31 juli 2005 20:06 schreef kanaiken het volgende:
[..]
Bewoners in een 1-dimensionaal universum?
Maar of die universa niks voorstellen is dus maar de vraag. Wat is een universum zonder tijd?
quote:Flatland en flatterland zijn bij bol.com verkrijgbaar, sphereland niet.Op zondag 31 juli 2005 21:12 schreef DzjieDub het volgende:
[..]
Er zijn drie boeken tot nog toe: Flatland, Sphereland en Flatterland. Alledrie in het Engels - bij mijn weten geen vertaling beschikbaar, drie verschillende auteurs, en geschreven over een periode van meer dan 100 jaar. Het is - in romanvorm - een uitleg van hoe dimensies in elkaar zitten. Maar de dimensie tijd wordt niet apart behandeld.
(ook niet kort)
Tijd is de vierde dimensie die verandering in een of meerdere andere dimensies mogelijk maakt.
Therefore is een universum zonder tijd in principe niets anders als een moment waarin geen beweging is, waarin geen gebeurtenissen plaats vinden, waarin niets wordt waargenomen.
Het universum kan zonder tijd oneindig gelijk blijven, maar voor het ontstaan en ontwikkelen (en het waarnemen) van het universum is tijd van essentie.
De indeling van tijd is een heel ander verhaal....
Dat gedoe met jaren, maanden mnuten enz. hebben wij mensen zelf verzonnen om gebeurtenissen begrijpelijk op de juiste plek in de aaneenschakeling van momenten te kunnen plaatsen
quote:Stel je es een statisch heelal voor zonder materie. Dan heb je in mijn ogen een heelal waar geen tijd bestaat. Einstein zou hier niet zo blij mee zijn, die hield krampachtig vast aan het Machiaanse denkbeeld.Op zondag 31 juli 2005 19:56 schreef kanaiken het volgende:
We stellen ons een universum voor. In dat universum mist een tijddimensie. Is dat mogelijk?
Zo ja, hoe zou dat er uit zien? Is het hele actie-reactie principe dan bij voorbaat uitgesloten?
Zo nee, moet een universum dan per definitie uit 2 dimensies bestaan? 1 ruimtelijke en 1 tijd. Of kan een universum uit enkel en alleen tijd bestaan?
Hersenkronkels
De mensen die hier stellen dat "tijd niet bestaat" raad ik aan es een natuurkundeboek open te slaan en minder Discovery te kijken.
quote:Tijd is iets wat je hersenen genereren, neem eens een portie mushrooms, ik kan je garanderen dat je dan geen besef meer hebt van tijd.Op zondag 31 juli 2005 23:51 schreef Haushofer het volgende:
[..]
De mensen die hier stellen dat "tijd niet bestaat" raad ik aan es een natuurkundeboek open te slaan en minder Discovery te kijken.
quote:Op zondag 31 juli 2005 20:01 schreef XaNaDu het volgende:
We leven in een universum zonder tijddimensie, de tijd is door de mens bedacht.
Alles wat je ziet is al gebeurt...
Evolutie gebeurd... daar is tijd voor nodig.
Als er geen tijd was... staat alles stil.
de mens heeft de tijd alleen in sectoren gezet en er
een naam aan gegeven.
quote:Op maandag 1 augustus 2005 00:22 schreef reinder77 het volgende:
Het is heel goed mogelijk dat tijd niet bestaat in ons universum. Je kunt je je voorstellen dat als tijd een vierde dimensie is, het gehele universum (dus alle ruimtelijke richtingen + het gehele verleden, heden en toekomst) als een blok vastligt. Vergelijk het bijvoorbeeld met een videoband waarbij alle tijdstippen (van de film) al vastliggen. Wijzelf bevinden ons op een lijn in deze vierdimensionale ruimte tijd, waarbij elke plek dus door 3-ruimte, en 1-tijd dimensie wordt gekarakteriseerd. Omdat wij op elk punt in deze ruimte echter bewust zijn, en mogelijk (bijvoorbeeld om zelf het overzicht te houden?) een indeling maken in verleden en toekomst en aan gebeurtenissen causale verbanden toekennen, kan het lijken dat er een tijd 'loopt' of 'verstrijkt'. Dit hoeft dus niet waar te zijn; slechts onze perceptie van de vierde dimensie geeft ons het gevoel dat de tijd loopt, en er dingen 'voor' en 'na' elk punt in deze ruimte tijd zijn, terwijl eigenlijk al deze punten 'gelijktijdig' gerealiseerd zijn in het 4-dimenisonale 'tijdloze' universum.
quote:En van de andere dimensies wel of zo? Alsof je ervaringen op paddestoelen je moeten doen besluiten dat tijd niet bestaat.Op maandag 1 augustus 2005 01:28 schreef XaNaDu het volgende:
[..]
Tijd is iets wat je hersenen genereren, neem eens een portie mushrooms, ik kan je garanderen dat je dan geen besef meer hebt van tijd.
quote:Dan ga ik er Einstein eens bij halen. Wat ik daaruit heb onthouden is dat alles relatief is, afhankelijk van de waarnemer, behalve de lichtsnelheid, die is voor iedereen hetzelfde. Als de lichtsnelheid absoluut is zou je toch moeten stellen dat tijd zeker bestaat aangezien snelheid verplaatsing per tijd betekent. Haus, is dit een goede redenering, of zou ik beter wat meer over Einstein lezen?Op zondag 31 juli 2005 20:12 schreef Developersrus het volgende:
[..]
Klopt! tijd is relatief en perceptueel.
quote:En als we nu een heelal nemen waarin wel een oerknal plaatsvindt maar er geen tijd is. (De tijd kwam immers met de knal, dus de knal kan blijkbaar zonder tijd plaatsvinden.) Of is dat onmogelijk?Op zondag 31 juli 2005 23:51 schreef Haushofer het volgende:
[..]
Stel je es een statisch heelal voor zonder materie. Dan heb je in mijn ogen een heelal waar geen tijd bestaat. Einstein zou hier niet zo blij mee zijn, die hield krampachtig vast aan het Machiaanse denkbeeld.
quote:Dus zonder leven zou de tijd stilstaan?Op maandag 1 augustus 2005 01:28 schreef XaNaDu het volgende:
[..]
Tijd is iets wat je hersenen genereren, neem eens een portie mushrooms, ik kan je garanderen dat je dan geen besef meer hebt van tijd.
quote:De lichtsnelheid c is constant voor iedereen, zolang deze gemeten onder gelijke voorwaarden.Op maandag 1 augustus 2005 02:17 schreef JackyVie het volgende:
[..]
Dan ga ik er Einstein eens bij halen. Wat ik daaruit heb onthouden is dat alles relatief is, afhankelijk van de waarnemer, behalve de lichtsnelheid, die is voor iedereen hetzelfde. Als de lichtsnelheid absoluut is zou je toch moeten stellen dat tijd zeker bestaat aangezien snelheid verplaatsing per tijd betekent.
D.w.z. dat iedereen die c meet het zelfde resultaat krijgt, ongeacht hoe snel de verschillende personen relatief ten opzichte van elkaar bewegen.
Helaas is dit niet zo maar te bewijzen, omdat het gedrag van de klokken en meetlatten (van de diverse personen) in een universum doordrenkt van gravitatievelden en relatieve bewegingen niet gemeten kan worden zonder introductie van Gauss coordinaten als referentiekader.
quote:Altijd doen...Haus, is dit een goede redenering, of zou ik beter wat meer over Einstein lezen?
Einstein: mijn theorie
ISBN: 90 274 5758 1
quote:Nou, is dat een boek van Einstein zelf? Later misschien, ben nu nog bezig met Einstein for dummiesOp maandag 1 augustus 2005 11:52 schreef alien8ed het volgende:
Altijd doen...
Einstein: mijn theorie
ISBN: 90 274 5758 1
quote:De redenering is goed, maar het is altijd een goed idee om wat meer over Einstein te lezenOp maandag 1 augustus 2005 02:17 schreef JackyVie het volgende:
[..]
Dan ga ik er Einstein eens bij halen. Wat ik daaruit heb onthouden is dat alles relatief is, afhankelijk van de waarnemer, behalve de lichtsnelheid, die is voor iedereen hetzelfde. Als de lichtsnelheid absoluut is zou je toch moeten stellen dat tijd zeker bestaat aangezien snelheid verplaatsing per tijd betekent. Haus, is dit een goede redenering, of zou ik beter wat meer over Einstein lezen?
Met behulp van de lichtsnelheid kun je een afstand in de ruimte-tijd construeren, die voor elke waarnemer hetzelfde is: het ruimte-tijd interval. Dat interval is een afstand, die ruimtelijke componenten heeft en een tijdscomponent. Afzonderlijk zijn de componenten waarnemersafhankelijk, maar het ruimte-tijd interval ( wat uit die componenten bestaat ) in zijn geheel is waarnemersonafhankelijk Dat laat sommige fysici zeggen dat ruimte en tijd gekoppeld is.
quote:Dat boek, zover ik het ken, behandelt de rel.theorie op eenzelfde niveau als Einstein zelf doet in "mijn theorie". Je hoeft ze dan denk ik niet beide te lezenOp maandag 1 augustus 2005 11:57 schreef JackyVie het volgende:
[..]
Nou, is dat een boek van Einstein zelf? Later misschien, ben nu nog bezig met Einstein for dummies
quote:Zonder jou leven staat jouw tijd stil ja.Op maandag 1 augustus 2005 11:02 schreef kanaiken het volgende:
[..]
Dus zonder leven zou de tijd stilstaan?
Zo kan het zijn dat een vlieg die 24 uur te leven heeft deze 24 uur ervaart als 24 jaar. Voor ons een korte tijd, maar voor die vlieg een eeuwigheid.
quote:De knal moet wel zonder tijd plaatsvinden, want ze creeert tijd. In modellen zeg je dat tijds onafhankelijke processen statisch zijn. Dat kan 2 dingen betekenen, een buis met water kan dat leuk illustreren:Op maandag 1 augustus 2005 11:01 schreef kanaiken het volgende:
[..]
En als we nu een heelal nemen waarin wel een oerknal plaatsvindt maar er geen tijd is. (De tijd kwam immers met de knal, dus de knal kan blijkbaar zonder tijd plaatsvinden.) Of is dat onmogelijk?
Stel je es een buis met water voor. Elk vloeistofdeeltje heeft dezelfde snelheid v. Dan hangt het stromingsprofiel alleen af van die v. Maar die v hangt weer af van de tijd, want er geldt immers v=x/t. Je zegt nu dat het profiel indirect van de tijd afhangt.
Nu stel je dat alle vloeistofdeeltjes in de buis stil staan. Dan is v=0, en hangt het profiel niet meer af van t, ook niet via v. Nu is het systeem compleet tijdsonafhankelijk.
De beweging van de deeltjes kun je met pijlen voorstellen. In het eerste geval zijn die pijlen voor elke t gelijk, dus overal in de buis. In het tweede geval zijn alle pijlen 0. Het is dus de vraag wat je onder tijdsonafhankelijk verstaat. Als het heelal constant uitdijt met een vaste v, dan is de dynamica van het universum niet direct afhankelijk van t. De huidige modellen, zoals inflatie, stellen dat de uitdijing expliciet afhangt van t: in het vroege begin was de uitdijing enorm, later is ze veel minder geworden.
[ Bericht 0% gewijzigd door Haushofer op 01-08-2005 14:33:47 ]
quote:Maar dat is de psychologische tijd. Het gaat hier om de fysieke tijd, die is te meten. Bijvoorbeeld met radioactiviteit.Op maandag 1 augustus 2005 13:12 schreef XaNaDu het volgende:
[..]
Zonder jou leven staat jouw tijd stil ja.
Zo kan het zijn dat een vlieg die 24 uur te leven heeft deze 24 uur ervaart als 24 jaar. Voor ons een korte tijd, maar voor die vlieg een eeuwigheid.
quote:Is het dan niet juist niet tijdsafhankelijk? het profiel staat los van t (=tijd) dus dan is het juist onafhankelijk ipv compleet afhankelijk. of mis ik iets?Op maandag 1 augustus 2005 13:19 schreef Haushofer het volgende:
[..]
De knal moet wel zonder tijd plaatsvinden, want ze creeert tijd. In modellen zeg je dat tijds onafhankelijke processen statisch zijn. Dat kan 2 dingen betekenen, een buis met water kan dat leuk illustreren:
Stel je es een buis met water voor. Elk vloeistofdeeltje heeft dezelfde snelheid v. Dan hangt het stromingsprofiel alleen af van die v. Maar die v hangt weer af van de tijd, want er geldt immers v=x/t. Je zegt nu dat het profiel indirect van de tijd afhangt.
Nu stel je dat alle vloeistofdeeltjes in de buis stil staan. Dan is v=0, en hangt het profiel niet meer af van t, ook niet via v. Nu is het systeem compleet tijdsafhankelijk.
De beweging van de deeltjes kun je met pijlen voorstellen. In het eerste geval zijn die pijlen voor elke t gelijk, dus overal in de buis. In het tweede geval zijn alle pijlen 0. Het is dus de vraag wat je onder tijdsonafhankelijk verstaat. Als het heelal constant uitdijt met een vaste v, dan is de dynamica van het universum niet direct afhankelijk van t. De huidige modellen, zoals inflatie, stellen dat de uitdijing expliciet afhangt van t: in het vroege begin was de uitdijing enorm, later is ze veel minder geworden.
edit:
Wat betreft het laatste, over de inflatie. Bedoel je nu dat doordat de tijd anders was de hyperinflatie heeft kunnen plaatsvinden?
quote:Staat er toch?Op maandag 1 augustus 2005 14:19 schreef kanaiken het volgende:
[..]
Is het dan niet juist niet tijdsafhankelijk? het profiel staat los van t (=tijd) dus dan is het juist onafhankelijk ipv compleet afhankelijk. of mis ik iets?
edit:
Wat betreft het laatste, over de inflatie. Bedoel je nu dat doordat de tijd anders was de hyperinflatie heeft kunnen plaatsvinden?
Nee. De tijd was niet anders, de uitdijing veranderde met de tijd. Dus is de uitdijing het heelal expliciet afhankelijk van de tijd.
quote:IAW:Op maandag 1 augustus 2005 14:35 schreef Haushofer het volgende:
[..]
Staat er toch?
Nee. De tijd was niet anders, de uitdijing veranderde met de tijd. Dus is de uitdijing het heelal expliciet afhankelijk van de tijd.
Er verstreek tijd tijdens de uitdijing dus is deze afhankelijk van tijd.
Bedoel je dit?
quote:Het feit dat er uberhaupt een uitdijing is, impliceert iets tijdafhankelijks.Op maandag 1 augustus 2005 14:37 schreef kanaiken het volgende:
[..]
IAW:
Er verstreek tijd tijdens de uitdijing dus is deze afhankelijk van tijd.
Bedoel je dit?
de vraag is: wat is tijd? Over het algemeen zien we tijd als iets dat 'stroomt'. Punten in de toekomst komen dichterbij, worden op een gegeven moment heden en zijn daarna verleden. Hiermee onderscheidt het zich van de ruimtelijke dimensies die wij kennen. Voor ons is het immers wel mogelijk om ons in 3 dimensies te bewegen terwijl we niet voor- en achteruit in de tijd kunnen.
De vraag is nu of deze speciale eigenschap van de tijd-dimensie het tot iets wezenlijks anders maakt dan een ruimte dimensie. Indien dit niet het geval is, zou je dus ook makkelijk universa met bijvoorbeeld 1 ruimte-dimensie voor kunnen stellen. Of dit echter zo is weet ik niet. De ART geeft aan dat ruimte en tijd sterk aan elkaar gekoppeld zijn, en bovendien is het feit dat wij de tijd als een constante stroom zien te verklaren door onze mogelijke perceptie van deze vierde tijd-dimensie. Anderzijds lijkt ook in de ART de tijddimensie niet zomaar inwisselbaar te zijn met ruimtelijke dimensies (er moeten 'vreemde' mintekens bij het nemen van het inproduct geplaatst worden), dus mogelijk is er toch een fundamenteel verschil tussen ruimte en tijd. Dit verschil hoeft (wat mij betreft) natuurlijk niet een universum zonder tijd- en/of ruimte-dimensies onmogelijk te maken.
quote:Het lastige met dit soort zaken is altijd dat wij gebonden zijn aan onze hersenen, die zich maar beperkt dingen voor kunnen stellen. Het stopt al met een vier dimensionaal vlak.Op maandag 1 augustus 2005 16:06 schreef reinder77 het volgende:
om op de eerste vraag terug te komen: is het mogelijk om een universum zonder tijd te hebben?
de vraag is: wat is tijd? Over het algemeen zien we tijd als iets dat 'stroomt'. Punten in de toekomst komen dichterbij, worden op een gegeven moment heden en zijn daarna verleden. Hiermee onderscheidt het zich van de ruimtelijke dimensies die wij kennen. Voor ons is het immers wel mogelijk om ons in 3 dimensies te bewegen terwijl we niet voor- en achteruit in de tijd kunnen.
De vraag is nu of deze speciale eigenschap van de tijd-dimensie het tot iets wezenlijks anders maakt dan een ruimte dimensie. Indien dit niet het geval is, zou je dus ook makkelijk universa met bijvoorbeeld 1 ruimte-dimensie voor kunnen stellen. Of dit echter zo is weet ik niet. De ART geeft aan dat ruimte en tijd sterk aan elkaar gekoppeld zijn, en bovendien is het feit dat wij de tijd als een constante stroom zien te verklaren door onze mogelijke perceptie van deze vierde tijd-dimensie. Anderzijds lijkt ook in de ART de tijddimensie niet zomaar inwisselbaar te zijn met ruimtelijke dimensies (er moeten 'vreemde' mintekens bij het nemen van het inproduct geplaatst worden), dus mogelijk is er toch een fundamenteel verschil tussen ruimte en tijd. Dit verschil hoeft (wat mij betreft) natuurlijk niet een universum zonder tijd- en/of ruimte-dimensies onmogelijk te maken.
Maar over het fundamentele verschil. Dat doet me denken wat ik las in een boek van Stephen Hawking. Hij noemde vier verschillende krachtwerkingen, waarbij hij benadrukte dat het waarschijnlijk alleen maar vier verschillende krachten leken, maar mogelijk wezenlijk de zelfde kracht waren. Zou dat af te spiegelen zijn op dimensies? Van ons waarnemingspunt lijkt er een fundamenteel verschil in te zitten, maar onder andere omstandigheden of vanaf een ander punt blijkt dat er in feite geen verschil in zit.
quote:Dat is ook logisch; ruimte is ook wat anders dan tijd, hoewel sommigen hier op Fok daar wel es aan twijfelen, maar dat terzijde. Ook volgens de ART.Op maandag 1 augustus 2005 16:06 schreef reinder77 het volgende:
[quote]
Anderzijds lijkt ook in de ART de tijddimensie niet zomaar inwisselbaar te zijn met ruimtelijke dimensies (er moeten 'vreemde' mintekens bij het nemen van het inproduct geplaatst worden), dus mogelijk is er toch een fundamenteel verschil tussen ruimte en tijd. Dit verschil hoeft (wat mij betreft) natuurlijk niet een universum zonder tijd- en/of ruimte-dimensies onmogelijk te maken.
Om een zinnig antwoord op de topicvraag te geven, raad ik aan om es de Friedmann vergelijkingen erbij te nemen. Deze beschrijven een homogeen en isotroop heelal ( kortgezegd: bolsymmetrisch en translatiesymmetrisch ) en daaruit kun je halen of er met dit setje vergelijkingen ook een tijdsonafhankelijk universum kan ontstaan. Dit geldt echter alleen op grote schaal. Einstein zocht immers ook naar een statisch universum, maar dergelijke vergelijkingen vertellen alleen het gedrag van het universum als geheel; niet wat zich er binnen in afspeelt. Natuurlijk kan er een universum ontstaan zonder tijd in willekeurige context, want je hebt geen flauw idee hoe andere universa ontstaan en wat voor regels er daar gelden.
quote:Het was eigenlijk niet serieus bedoeld, want hoe kan een "moment" bestaan als tijd niet bestaat.
hmm.. ff doordenkend kom ik op het volgende: stel je voor: er was een tijdloos heelal.. en toen.. kwam er iets in bewegig, vernietigde dat heelal, voila, bigbang
hehe, kom net tot de ontdekking dat het doel van tijd het vergroten van de entropie is
En dat brengt meteen weer een hele hoop andere dingen mee naar boven
quote:Klopt, of althans, zonder een verandering in de entropie. (Kan entropie eigenlijk 0 zijn?)Op maandag 1 augustus 2005 21:16 schreef Bensel het volgende:
Een heelal zonder tijd. dat zou een heelal zonder entropie zijn.. een heelal zonder verandering, en zonder iets wat daar verandering in kan brengen..
quote:Ik zie niet in waarom het eerdere perse tijdloos zou moeten zijnhmm.. ff doordenkend kom ik op het volgende: stel je voor: er was een tijdloos heelal.. en toen.. kwam er iets in bewegig, vernietigde dat heelal, voila, bigbang
quote:Doel of gevolg, misschien zelfs een wisselwerking.hehe, kom net tot de ontdekking dat het doel van tijd het vergroten van de entropie is
En dat brengt meteen weer een hele hoop andere dingen mee naar boven
quote:Nee, maar dat is meer de definitie; ze is gedefinieerd via een logaritme.Op maandag 1 augustus 2005 21:19 schreef kanaiken het volgende:
[..]
Klopt, of althans, zonder een verandering in de entropie. (Kan entropie eigenlijk 0 zijn?)
[..]
Wat ik niet helemaal begrijp, als tijd gemaakt is door de oerknal, op welk moment en wat veroorzaakte die oerknal dan? Is hier uberhaubt al iets over bekend, zijn er ideeën over? Of is de huidige wetenschap al blij met het feit dat ze ongeveer weten hoe de oerknal plaats vond.
Nog even over de grens van ons universum, stel je een oneindigheid van leegte voor en daarin is een grote hoeveelheid massa die steeds verder uit elkaar beweegd. Is er een grens aan ons universum? Wel in de zin van, de materie staat x mijard lichtjaar uit elkaar dus daar ligt de grens, waar de verste materie ligt (even aangenomen dat de rand van de materie zich aan de wetten en regels houdt want volgens mij las ik ooit dat de rand van ons universum maar een vaag iets is met andere natuurwetten). Maar er is geen grens als je die leegte die om ons heen ligt meetelt. Tenminste daar gaan we vanuit
Misschien ook wel een leuk vraagje, zou er ergens in die leegte nog een universum kunnen zijn die met ons botst ooit? Of is het zo dat de oerknal onze tijdsdimensie en ruimtedimensies heeft gemaakt en dus, als er meerdere universums zijn, zullen die ergens anders bestaan zeg maar.
quote:Sowieso, alles wat je ziet is door je hersenen verwerkt, en verwerking kost tijd. Dus alles wat jij ziet is 0,00001 seconden geleden gebeurdOp zondag 31 juli 2005 20:12 schreef Developersrus het volgende:
[..]
Klopt! tijd is relatief en perceptueel.
En een universum zonder tijd lijkt onmogelijk maar is volgens mij wel degelijk mogelijk.
Je moet jezelf inderdaad afvragen, wat IS tijd. Tijd is namelijk zo relatief als het maar kan (het voorbeeld van klokken die op andere plaatsen anders gaan lopen is al genoemd) maar ook de menselijke perceptie van tijd is van persoon tot persoon anders. Is tijd dan wel zo'n vast gegeven als de klokken ons willen doen geloven?
Is tijd niet ontzettend beinvloedbaar? Als dat zo is is een tijdloos universum natuurlijk prima mogelijk.
[ Bericht 19% gewijzigd door Metro2005 op 02-08-2005 10:51:31 ]
quote:Een volkomen leeg en statisch universum zou geen tijd bevatten, denk ik. Probeer es zoiets te contrueren met de Friedmannvergelijkingen, zou ik zeggenOp dinsdag 2 augustus 2005 10:44 schreef Metro2005 het volgende:
[..]
Sowieso, alles wat je ziet is door je hersenen verwerkt, en verwerking kost tijd. Dus alles wat jij ziet is 0,00001 seconden geleden gebeurd
En een universum zonder tijd lijkt onmogelijk maar is volgens mij wel degelijk mogelijk.
Je moet jezelf inderdaad afvragen, wat IS tijd. Tijd is namelijk zo relatief als het maar kan (het voorbeeld van klokken die op andere plaatsen anders gaan lopen is al genoemd) maar ook de menselijke perceptie van tijd is van persoon tot persoon anders. Is tijd dan wel zo'n vast gegeven als de klokken ons willen doen geloven?
Is tijd niet ontzettend beinvloedbaar? Als dat zo is is een tijdloos universum natuurlijk prima mogelijk.
quote:Neuh, een statisch heelal hoeft natuurlijk niet persé tijdloos te zijn; Einstein introduceerde zijn kosmologische constante juist om het heelal statisch te maken, dus je kunt prima statische oplossingen vinden voor de Friedmannvergelijkingen. Maar als je een statisch universum hebt wat niet met de tijd verandert, en ook nog es geen materie in dat universum zodat je geen processen hebt en dus geen tijd kunt definieren, dan is er geen enkele tijdsafhankelijkheid in je universum. Tenminste, ik zie geen manier om een tijd te definieren in een dergelijk universum.Op dinsdag 2 augustus 2005 11:02 schreef Shark.Bait het volgende:
een statisch heelal zou tijdloos zijn? Maar dan ook levenloos en donker neem ik aan...
quote:Dat kan, hoeft niet. Donker zal het wel zijn denk ik want licht kent ook tijd.Op dinsdag 2 augustus 2005 11:02 schreef Shark.Bait het volgende:
een statisch heelal zou tijdloos zijn? Maar dan ook levenloos en donker neem ik aan...
quote:ik had er het woordje "kunnen" tussen willen plakken zie ikOp dinsdag 2 augustus 2005 11:08 schreef Haushofer het volgende:
Neuh, een statisch heelal hoeft natuurlijk niet persé tijdloos te zijn; Einstein introduceerde zijn
quote:geen materie, geen straling. Dan zou het echt tijdloos kunnen zijn, maar om een of andere manier denk ik toch dat de ene dimensie niet zonder de andere kan bestaan....kosmologische constante juist om het heelal statisch te maken, dus je kunt prima statische oplossingen vinden voor de Friedmannvergelijkingen. Maar als je een statisch universum hebt wat niet met de tijd verandert, en ook nog es geen materie in dat universum zodat je geen processen hebt en dus geen tijd kunt definieren, dan is er geen enkele tijdsafhankelijkheid in je universum. Tenminste, ik zie geen manier om een tijd te definieren in een dergelijk universum.
quote:Dit is geen ONZOp dinsdag 2 augustus 2005 14:12 schreef GHaven het volgende:
Behoort een universum zonder dom gelul ook tot de mogelijkheden?
Dit is geen dom gelul, dit is speculeren en analyseren.