Levenslang voor Mohammed B. ![]()
Gepubliceerd op dinsdag 26 juli 2005
Mohammed B., de zelfverklaarde moordenaar van cineast Theo van Gogh, gaat levenslang de gevangenis in. Dat is conform de eis.
Terroristisch oogmerk
Volgens de rechtbank is de moord op Van Gogh gepleegd met terroristisch oogmerk. Voor de pogingen tot moord op de agenten en omstanders is het terroristisch oogmerk niet voldoende bewezen, concluderen de rechters.
De rechtbank acht verder bewezen dat B. de moord op Van Gogh, het belemmeren van Kamerlid Hirsi Ali in haar werk als parlementariër en het voorhanden hebben van een wapen en munitie, met terroristisch oogmerk heeft begaan. Dat de verdachte heeft verklaard Van Gogh te hebben vermoord uit geloofsovertuiging, sluit terroristisch oogmerk niet uit, aldus de rechtbank.
De moord is gepleegd in een drukke straat, tijdens spitsuur en op een bekende Nederlander. Daarbij heeft B. een brief achtergelaten op het lichaam van het slachtoffer, die niet alleen was gericht aan Hirsi Ali, maar ook aan geheel Nederland. "De verdachte heeft welbewust beoogd de Nederlandse bevolking vrees aan te jagen'', zo stelde U. Bentinck, de voorzitter van de rechtbank.
De rechtbank gaf aan dat er "al met al aanwijzingen'' zijn dat B. is geholpen bij de gepleegde misdrijven. De rechtbank denkt daarbij aan leden van het terreurnetwerk de Hofstadgroep, waarin B. "wellicht een leidende of onderwijzende rol heeft gespeeld''. Maar het wettig en overtuigend bewijs voor een nauwe en bewuste samenwerking ontbreekt volgens de rechtbank.
Volgens de rechtbank is Mohammed B. "een overtuigingsdader, die een radicale interpretatie van de islam aanhangt. Theo van Gogh was in de ogen van de verdachte een zogenaamde 'vijand van de islam', die moest sterven'', aldus de rechtbank. De rechters zijn het met het Pieter Baan Centrum eens dat B. toerekeningsvatbaar was tijdens de gepleegde misdrijven. Door zijn weigering mee te werken aan het onderzoek, kon niet tot een andere conclusie worden gekomen. Bentinck zei dat "men welhaast zou hopen'' dat B. zou leiden aan een psychische stoornis, gezien de ernst van de delicten.
Een levenslange gevangenisstraf is volgens de rechtbank op zijn plaats, omdat B. tijdens de zitting heeft aangegeven zijn radicale manier van denken niet te zullen veranderen. Bentinck: "Hij heeft zelfs gezworen dat als hij weer vrij komt, hij precies hetzelfde zal doen.'' De rechtbank hechtte eraan te benadrukken dat B. een zeer extreme, maar ook uitzonderlijke interpretatie van de koran aanhangt.
Kiesrecht
Het Openbaar Ministerie (OM) is "heel tevreden'' dat de rechtbank Mohammed B. tot een levenslange gevangenisstraf heeft veroordeeld. Aan het einde van de week zal het OM bepalen of het eventueel in hoger beroep gaat tegen de uitspraak, zei persofficier H. Festen. Justitie is het namelijk niet eens met de rechtbank dat B. zijn actief en passief kiesrecht mag behouden. Dat zou een reden kunnen zijn om in hoger beroep te gaan. Het OM had geëist dat B. het kiesrecht zijn leven lang zou worden ontnomen.
Justitie is tevreden dat de rechtbank het op vier van de zes punten bewezen acht dat B. vanuit een terroristisch oogmerk heeft gehandeld, onder meer bij de moord op Van Gogh, het belemmeren van Tweede-Kamerlid Hirsi Ali (VVD) in haar werk als parlementariër en het voorhanden hebben van een wapen en munitie. Volgens Festen is dat voor zover bekend de eerste keer dat zo'n terroristisch oogmerk is bewezen.
B. wilde de Nederlandse bevolking vrees aanjagen. De uitspraak van de rechtbank is volgens Festen van groot belang voor lopende en eventueel nieuwe terreurzaken.
Terugblik
De 27-jarige Amsterdammer van Marokkaanse afkomst schoot op 2 november 2004 filmmaker Theo van Gogh in de Linnaeusstraat in Amsterdam-Oost dood. Van Gogh slaagt er nog in weg te strompelen, maar wanneer hij neervalt wordt zijn keel doorgesneden en krijgt hij twee messen in zijn buik gestoken. De dader bevestigde daaraan een open brief, gericht aan Tweede-Kamerlid Hirsi Ali.
B. Bleef even bij zijn slachtoffer staan. Vervolgens liep hij via het Oosterpark naar de Oosterkade. Hij nam omstanders onder vuur en B. beschoot de inmiddels gealarmeerde politie, die hem tenslotte met een welgemikt schot in het been wist uit te schakelen.
Mohammed B. sprak in een testament de verwachting uit dat hij dacht te zullen sterven bij zijn arrestatie. Dat gebeurde niet. Wel raakte hij gewond door een schot in zijn been. Nederland stond door deze gebeurtenissen compleet op zijn kop. Gevoelens van angst en onveiligheid vierden hoogtij.
Hoger beroep
Mohammed B. heeft nog veertien dagen de tijd om in hoger beroep te gaan tegen de uitspraak. Mohammed B's advocaat Plasman is niet bereikbaar voor commentaar.