Jonkheer Marinus van der Goes van Naters (104) overleden.

quote:

***************************************
Van der Goes van Naters overleden

***************************************
HILVERSUM In Wassenaar is jonkheer
Marinus van der Goes van Naters op
104-jarige leeftijd overleden.Hij was
de eerste na-oorlogse fractieleider van
de PvdA.Hij volgde in 1945 Willem Drees
op die minister-president werd.

Van der Goes trad af als fractieleider
na een conflict over Nieuw-Guinea.Hij
was een voorstander van de Europese
integratie.De 'Rode Jonkheer' gaf nog
tot op hoge leeftijd zijn mening over
actuele politieke kwesties.

In interviews ter gelegenheid van zijn
honderdste verjaardag verdedigde hij de
revolutiepoging van Troelstra in 1918
en bekritiseerde hij Kok en Drees. ****
***************************************

quote:

Haagsche Courant

January 21, 2003

SECTION: HGL1 (haaglanden-stad)

LENGTH: 1074 words

HEADLINE: WASSENAAR - De eeuwige lessen van de rode jonkheer

HIGHLIGHT:
Jonkheer Marinus van der Goes van Naters (102) zat al in de jaren dertig voor de SDAP in de Tweede Kamer, was na de oorlog fractievoorzitter van de PvdA en hij vocht heftige ruzies uit met zijn partijgenoten Vorrink en Drees. Met Wouter Bos, vindt hij, breekt de partij eindelijk met zijn eigen verleden: 'Jonge mensen vonden socialisten om van te kotsen.'

BODY:
door Casper Postmaa

WASSENAAR - De Konijnenlaan in Wassenaar is nog steeds herkenbaar als het duinpad dat het ooit moet zijn geweest. Als een beekje kabbelt het langs villa's die met oud en nieuw geld zijn gebouwd.

Er is vrijwel niets waarmee je hier de buurman nog kunt verbazen. Geen tweede Bentley of Aston Martin doet de ogen knipperen. En juist daar temidden van het grootkapitaal woont een van de stamvaders van het Nederlandse socialisme, jonkheer Marinus van der Goes van Naters.

Voor de oorlog Kamerlid namens de SDAP en vanaf 1945 tot 1951 voorzitter van de PvdA-fractie in de Tweede Kamer. De rode jonker, zoals zijn geuzennaam luidt, is ook in zijn 103de levensjaar het socialisme trouw gebleven. Achter het glas-in-lood van de voorgevel hangt het bewijs. 'Stem Wouter Bos. PvdA'.

Een bezoek aan de man die heftige ruzies met Koos Vorrink en Willem Drees uitvocht, is niet zonder risico's, want ondanks zijn leeftijd is hij nog even temperamentvol als vroeger.

Toen een VPRO-journaliste het waagde tijdens theetijd telefonisch om audientie te vragen, werd zij hardhandig afgepoeierd: 'Hoe durft u! Bel op een fatsoenlijk tijdstip maar terug.' Ook toen een collega van deze krant twee jaar geleden tijdens een interview zijn adellijke afkomst aanroerde, ontstak hij in toorn. "Laten we over behoorlijke onderwerpen praten en stel me geen lulvragen!"

Vandaag is hij mild gestemd, wellicht mede dankzij de gepresenteerde bos rode rozen. Het symbool waarmee de nieuwe PvdA van Wouter Bos zich niet meer zo erg wil afficheren. "Ouderwets? Ze zijn heel nieuwerwets! Je ziet ze steeds meer. Geloof me maar, rode rozen zijn in."

Nog liever willen we van hem weten, hoe het komt dat uit de resten van de bijna afgebrande partij het rode vuur plotseling weer is opgelaaid. Zonder aarzeling analyseert hij de patient. "Jonge mensen moesten niets meer hebben van ons soort socialisme. Daarom was de enorme nederlaag die we vorig jaar hebben geleden een zegen voor de partij. Met Wouter Bos kwam er eindelijk iemand naar voren die de politiek op een moderne manier over kan brengen. Socialisten zeuren en zaniken vaak zo en geen sprankje humor. Jonge mensen kotsen daarvan. Bos verkondigt een boodschap van positivisme en verdraagzaamheid. Het knappe is vooral dat hij andersdenkenden voor zich weet te winnen. Bij mij in de familie - allemaal liberalen natuurlijk - wordt slechts in gunstige zin over hem gesproken."

Met de omslag die de PvdA onder Bos doormaakt, verlost de partij zich van een last die volgens Van der Goes al tientallen jaren wordt meegezeuld. Eigenlijk al vanaf het moment dat de PvdA na de Tweede Wereldoorlog oprees uit de as van de SDAP. "Vorrink, de toenmalige partijleider, verkondigde de lijn op een keiharde manier. 'Zo is het socialisme, en niet anders!', eigenlijk is de PvdA er nooit in geslaagd om die stramme manier van denken te ontlopen."

Drees

De rode jonkheer vocht een bitter conflict met Vorrink uit: "De meeste schuld daarvoor lag bij mij. Ik was nogal ruzieachtig van aard. Het begon allemaal met een interview dat ik in de jaren dertig met Het Volk had. 'Dit is de nieuwe leider van de socialisten' stond er als kop boven. Nou journalisten kun je niet altijd vertrouwen, want ik had daar helemaal niets over gezegd. 'Je liegt', zei Vorrink. Piet Bakker had het in Het Volk geschreven, dus was het waar."

Een tweede grote botsing binnen zijn partij had hij met Willem Drees die na de oorlog als een soort vader des vaderlands werd beschouwd. "Het is merkwaardig. In Amsterdam mochten ze hem niet en in Den Haag vonden ze hem een soort halfgod", vertelt Van der Goes. Samen met Vorrink laakte hij het bloedige optreden van Nederland in Indie tijdens de Tweede Politionele actie en kwam daardoor tegenover zijn eigen voorman te staan: "Vorrink en ik waren het er roerend over eens dat het volkerenmoord was. Nee, ik denk niet zo positief over Drees. Een spuugvervelende man. Hij heeft vele malen in diezelfde stoel gezeten, waar u nu in zit. Saai! Hij was zo sober als de pest, dronk nooit een glaasje, spaarzaam en zonder verbeelding. Hij wilde altijd de goede socialist uithangen en zag mij als het luxe meelopertje. Toch moet je voorzichtig zijn met zo'n oordeel. Drees had een hele hoop vervelende eigenschappen, maar hij was in de oorlog ook de leider van de illegale socialisten. Drees was voor niemand bang."

Toch zal Van der Goes geen traan laten omdat, zoals vorige week bleek, het woonhuis van Drees aan de Beeklaan in Den Haag geen museum wordt. Zijn ogen lichten fel op. "Dat museum laat me onverschillig, het zal me echt worst wezen. Ik ben daar vaak geweest, een naar huis en de Beeklaan was de saaiste laan van heel Den Haag."

Melkert

De generaties die het rode vaandel in Den Haag overnamen, hebben steeds met die erfenis geworsteld. "Wat er nu gebeurt, is niet zozeer het veranderen van een politieke koers, het is een generatiewisseling", zegt Van der Goes. "Ad Melkert kan er ook niet veel aan doen. Hij had goede ideeen, maar alles wat hij wilde is mislukt. God heeft hem verdomd onrechtvaardig behandeld. Ik heb altijd geboft en bij hem ging altijd alles mis."

Een voor een laat hij de namen uit de actualiteit passeren. De moord op Fortuyn was schofterig. "Zo schofterig, dat ik het niet eens kan beschrijven, maar als politicus had ik weinig met hem op. Ik heb stukken van dat boek van hem gelezen. Althans ik heb het geprobeerd. Slechte schrijver, middelmatige ideeen." Balkenende kan hem wel bekoren. "Dan komt er zo'n man waarvan je denkt, wat moet dat in godsnaam worden. Hij heeft het onder die omstandigheden goed gedaan. Socialisten vinden het heel moeilijk om dat over anderen te zeggen. Toch moeten ze dat."

Zijn stem buldert als hij de puntjes op de i zet. "En zeg dat niet als leraar, maar als leerling! Laten we als socialisten niet zo te koop lopen met onze eigen mening."

Anders dan dat hij vooraf door de telefoon had gezegd, wil de oude jonkheer het vandaag niet kort houden. De zinnen rollen steeds vloeiender over zijn lippen, soms onderbroken door vriendelijk gegrinnik als hij al pratend op stommiteiten uit zijn eigen verleden stuit. Zijn lichaam is broos en al bijna opgelost, maar de geest vonkt nog. "Aha, u wilt weten hoe het is om als 102-jarige in een Wassenaarse villa te wonen. Goede vraag, maar het antwoord zal u teleurstellen. Geen gejammer, geen negativisme over het leven. Ik heb er zin in!"

quote:

HEADLINE: Een eeuw rode jonker ; Oud-PvdA-fractievoorzitter Van der Goes van Naters 100 jaar

BYLINE: DOOR PIERRE PETIT

DATELINE: Den Haag

BODY:
Hij kan een hele eeuw overzien en volgt nog altijd de binnenlandse en buitenlandse politiek nauwgezet. Veel meer wil jonkheer mr. Marinus van der Goes van Naters niet kwijt aan de vooravond van zijn 100ste verjaardag. De prominente socialist en oud-fractievoorzitter van de PvdA in de Tweede Kamer wordt zelfs boos als naar zijn gezondheid wordt geinformeerd: 'Ik red me wel, maar ik word stapelgek van steeds dezelfde vragen aan een stokoude man.'

Enkele jaren geleden liet hij weten dat hij er niet aan moest denken 100 te worden. 'Is er iets banalers? Stukjes in de krant over zo'n vent die niemand meer ene donder zegt. Je wordt opgespit. Liefst zou ik het voorkomen, maar zelfmoord heb ik er niet voor over.'

Vandaag viert de 'rode jonker' zijn verjaardag in zijn villa in Wassenaar. Van de PvdA-fractie krijgt hij 100 rode rozen in een glazen vaas en een felicitatiebrief van fractievoorzitter Melkert: 'Door uw langjarige betrokkenheid bent u een van de historische dragers geworden die de sociaal-democratie hecht verankerd hebben in de Nederlandse en Europese samenleving.'

PvdA-Kamerlid Van Oven bezocht hem een jaar geleden: 'Ik heb hem in 1973 voor het eerst ontmoet. Eerlijk gezegd is hij weinig veranderd: geestelijk vitaal, omvangrijke intellectuele bagage, scherp van geest, veel humor en sarcasme.'

Van der Goes komt uit een conservatief-liberaal gezin. Tijdens zijn studie werd hij lid van de Sociaal-democratische arbeiderspartij (SDAP), de voorloper van de PvdA. Van 1937 tot 1940 zat hij in de Tweede Kamer waar hij fel van leer trok tegen het nationaal-socialisme en de Kamerleden van de NSB. Kort na de Duitse inval werd hij gevangen gezet. Na de oorlog nam hij als fractievoorzitter van de PvdA het initiatief voor een parlementaire enquete naar het beleid van de kabinetten in ballingschap.

Krasse taal schuwde hij als Kamerlid niet en daarbij joeg hij niet alleen zijn tegenstanders, maar ook tal van partijgenoten tegen zich in het harnas. Zijn openhartigheid leverde hem de bijnaam 'Van der Smoes van Flaters' op. Partijgenoot Drees noemde hij een 'stiekemerd', VVD-leider Oud 'een smerige streber' en de katholieke leider Romme 'een vijand van de democratie'. Katholieken waren steevast 'zwartrokken' en onder zijn vijanden onderscheidde hij ook nog 'vunzerikken, hondsvotten en varkens'.

In 1951 moest hij als fractieleider terugtreden na zijn uitspraak dat de overdracht van Nieuw-Guinea aan Indonesie (waar hij voorstander van was) hem wel een kabinetscrisis waard was. Het rode enfant terrible bleef op verzoek van zijn opvolger Burger tot 1967 in de Kamer. Na de val van het kabinet-Cals, in de Nacht van Schmelzer, hield hij het aan het Binnenhof voor gezien, maar bleef hij nog geruime tijd in het Europees Parlement. Hij zette zich in voor de natuur, schreef sonnetten en was hoogleraar recht in Rwanda.

Van der Goes maakt nog altijd van zijn hart geen moordkuil. Hij verbaast met zijn geestelijke vitaliteit en zijn mening over politieke ontwikkelingen. Als een oude vulkaan laat hij met onverwachte erupties weten dat hij nog leeft. Ook blikt hij graag terug naar de pieken en dalen in zijn leven: het socialistische erfgoed, Troelstra, Drees, Den Uyl en Kok ('Uitermate betrouwbaar, maar geen echte socialist').

VVD-leider Wiegel was voor hem 'een minderwaardig insect', Neelie Kroes 'Nederlands walgelijkste showfiguur' en Van Agt een 'beroerling'. Van der Goes is tegen Paars.

'Ik heb waardering voor een heleboel liberalen, maar zij zijn onze tegenstanders', zei hij tegen deze krant. 'Het klinkt onplezierig, maar het is club kleine Berlusconi's. En daaraan zouden we ons lot moeten verbinden? Afijn, ik hou er nu echt m'n bek over, anders zeggen ze: daar heb je die oude lul weer die alles beter weet.'

quote:

HEADLINE: Een eeuw rode jonker ; Oud-PvdA-fractievoorzitter Van der Goes van Naters 100 jaar

BYLINE: DOOR PIERRE PETIT

DATELINE: Den Haag

BODY:
Hij kan een hele eeuw overzien en volgt nog altijd de binnenlandse en buitenlandse politiek nauwgezet. Veel meer wil jonkheer mr. Marinus van der Goes van Naters niet kwijt aan de vooravond van zijn 100ste verjaardag. De prominente socialist en oud-fractievoorzitter van de PvdA in de Tweede Kamer wordt zelfs boos als naar zijn gezondheid wordt geinformeerd: 'Ik red me wel, maar ik word stapelgek van steeds dezelfde vragen aan een stokoude man.'

Enkele jaren geleden liet hij weten dat hij er niet aan moest denken 100 te worden. 'Is er iets banalers? Stukjes in de krant over zo'n vent die niemand meer ene donder zegt. Je wordt opgespit. Liefst zou ik het voorkomen, maar zelfmoord heb ik er niet voor over.'

Vandaag viert de 'rode jonker' zijn verjaardag in zijn villa in Wassenaar. Van de PvdA-fractie krijgt hij 100 rode rozen in een glazen vaas en een felicitatiebrief van fractievoorzitter Melkert: 'Door uw langjarige betrokkenheid bent u een van de historische dragers geworden die de sociaal-democratie hecht verankerd hebben in de Nederlandse en Europese samenleving.'

PvdA-Kamerlid Van Oven bezocht hem een jaar geleden: 'Ik heb hem in 1973 voor het eerst ontmoet. Eerlijk gezegd is hij weinig veranderd: geestelijk vitaal, omvangrijke intellectuele bagage, scherp van geest, veel humor en sarcasme.'

Van der Goes komt uit een conservatief-liberaal gezin. Tijdens zijn studie werd hij lid van de Sociaal-democratische arbeiderspartij (SDAP), de voorloper van de PvdA. Van 1937 tot 1940 zat hij in de Tweede Kamer waar hij fel van leer trok tegen het nationaal-socialisme en de Kamerleden van de NSB. Kort na de Duitse inval werd hij gevangen gezet. Na de oorlog nam hij als fractievoorzitter van de PvdA het initiatief voor een parlementaire enquete naar het beleid van de kabinetten in ballingschap.

Krasse taal schuwde hij als Kamerlid niet en daarbij joeg hij niet alleen zijn tegenstanders, maar ook tal van partijgenoten tegen zich in het harnas. Zijn openhartigheid leverde hem de bijnaam 'Van der Smoes van Flaters' op. Partijgenoot Drees noemde hij een 'stiekemerd', VVD-leider Oud 'een smerige streber' en de katholieke leider Romme 'een vijand van de democratie'. Katholieken waren steevast 'zwartrokken' en onder zijn vijanden onderscheidde hij ook nog 'vunzerikken, hondsvotten en varkens'.

In 1951 moest hij als fractieleider terugtreden na zijn uitspraak dat de overdracht van Nieuw-Guinea aan Indonesie (waar hij voorstander van was) hem wel een kabinetscrisis waard was. Het rode enfant terrible bleef op verzoek van zijn opvolger Burger tot 1967 in de Kamer. Na de val van het kabinet-Cals, in de Nacht van Schmelzer, hield hij het aan het Binnenhof voor gezien, maar bleef hij nog geruime tijd in het Europees Parlement. Hij zette zich in voor de natuur, schreef sonnetten en was hoogleraar recht in Rwanda.

Van der Goes maakt nog altijd van zijn hart geen moordkuil. Hij verbaast met zijn geestelijke vitaliteit en zijn mening over politieke ontwikkelingen. Als een oude vulkaan laat hij met onverwachte erupties weten dat hij nog leeft. Ook blikt hij graag terug naar de pieken en dalen in zijn leven: het socialistische erfgoed, Troelstra, Drees, Den Uyl en Kok ('Uitermate betrouwbaar, maar geen echte socialist').

VVD-leider Wiegel was voor hem 'een minderwaardig insect', Neelie Kroes 'Nederlands walgelijkste showfiguur' en Van Agt een 'beroerling'. Van der Goes is tegen Paars.

'Ik heb waardering voor een heleboel liberalen, maar zij zijn onze tegenstanders', zei hij tegen deze krant. 'Het klinkt onplezierig, maar het is club kleine Berlusconi's. En daaraan zouden we ons lot moeten verbinden? Afijn, ik hou er nu echt m'n bek over, anders zeggen ze: daar heb je die oude lul weer die alles beter weet.'

Marinus van der Goes van Naters

quote:

de kroonprins, bij wie je de domheid van zijn smoel kunt scheppen

quote:

Op donderdag 17 februari 2005 09:05 schreef milagro het volgende:

[..]

en daar liep jouw Marinus nou juist zo mee weg