PvdA en CDA luisteren in de 1e plaats naar de NGOs

quote:

Op zondag 30 januari 2005 18:35 schreef Pool het volgende:
Als de kiezers zich zouden ergeren aan de te grote invloed van NGO's, dan zouden ze niet op de betreffende partijen stemmen. Simpel zat. Ik snap het probleem van TS dus niet helemaal.

quote:

Maatschappelijk middenveld bloeit op

Door onze redacteur Menno Tamminga

Bedrijven uit dit van oudsher CDA-domein hebben de wind in de rug

AMSTERDAM, 5 FEBR. Met het CDA in de regering heeft het maatschappelijk middenveld de wind in de rug. In Den Haag stapelen de rapporten zich op: is dit het domein van de overheid of van de markt? Tijd voor hervorming.

De liberalen hebben de markt, de sociaal-democraten de overheid, maar het CDA heeft het maatschappelijk middenveld. Tussen staat en markt werken duizenden zorginstellingen, scholen, HBO-instellingen, universiteiten, meer dan vijfhonderd woningcorporaties, maar ook de publieke omroepen.

,,Met hun activiteiten zijn grote maatschappelijke belangen gemoeid'' zegt Ab Klink, directeur van het Wetenschappelijk Instituut van het CDA, dat een rapport heeft gepubliceerd over de positie van deze zogeheten maatschappelijke ondernemingen.

Het maatschappelijk middenveld is van oudsher een CDA-domein: ontstaan uit (christelijk geïnspireerd) particulier initiatief, maar nu deels met belasting- en premiegeld gefinancierd. Zij hebben een maatschappelijke taak, maar worden bestuurd als particuliere ondernemingen.

Zo concreet als hun werk is, zo onduidelijk is het antwoord op vragen als: van wie zijn ze? Wie controleert hen? Wie grijpt in als zij hun maatschappelijke taak niet goed vervullen, en wie velt dat oordeel?

Met het CDA aan de macht wint het middenveld aan kracht. Het CDA-rapport rept van ,,de revitalisering van het maatschappelijk middenveld'', mits er iets verandert.
Het CDA wil een scala vernieuwingen: ruimte voor burgers om geld te investeren in maatschappelijke ondernemingen, een aparte rechtsvorm, die dwingt tot beter bestuur en betere eigen controle, meer invloed van belanghebbenden, meer ruimte voor eigen ondernemerschap om commerciële concurrenten te weerstaan. Invloed heeft het CDA-Instituut. Vorig jaar heeft het kabinet een rapport uit maart over levensloop al in november op grote lijnen ingevoerd.

Het middenveld moet zich ondernemender opstellen, ook al omdat commerciële aanbieders meer kansen krijgen, zegt Klink. Marktwerking in de zorg. Nieuwkomers op de onderwijsmarkt. Hilversum vecht al tegen RTL en SBS. De woningcorporaties voelen maatschappelijke en politieke pressie om meer betaalbare woningen te bouwen. In de zorg deden de wachtlijsten dat.

En zoals het bedrijfsleven (Ahold, Koninklijke/Shell) zijn affaires had dat de macht van toezichthoudende commissarissen en aandeelhouders heeft versterkt, zo kende het middenveld zijn eigen opschudding, zoals de HBO-fraude met leerlingenaantallen.

De Ahold-boekhoudaffaire gaf de commissie-Tabaksblat de ruimte voor een gedragscode met tanden voor goed bestuur in bedrijven (corporate governance). In het maatschappelijk middenveld wemelt het ook van de commissies, van codes (ziekenhuizen, woningcorporaties, hoger beroepsonderwijs) die toezicht binnen hun instellingen verbeteren en van de goede voornemens. ,,Een van mijn ambities is het versterken van het interne toezicht bij de hogescholen'', zei de nieuwe voorzitter van de HBO-Raad, Doekle Terpstra, een week geleden.

Beter toezicht staat ook bij het CDA hoog op de agenda. Klink van het CDA-instituut schetst het proces van verandering bij scholen, ziekenhuizen en corporaties: meestal begonnen met een bestuur van vrijwilligers, dat steeds meer op afstand kwam te staan, terwijl de verantwoordelijkheden toenemen, net als de geldstromen en directies en de managers steeds professioneler werden.

Het (vrijwilligers-)bestuur wordt steeds meer controleur, zoals commissarissen bij bedrijven. Maar zo vanzelfsprekend als professioneel toezicht bij grote ondernemingen is geworden, zo vrijblijvend verloopt dat bij stichtingen, de rechtsvorm van veel maatschappelijke ondernemingen.

Het CDA-Instituut wil mensen meer invloed geven die functioneel (werknemers) of ideëel betrokken zijn. ,,Scholen en zorginstellingen zeggen dat weinig mensen warm lopen om mee te praten, maar zij steken zelf ook niet veel energie in het organiseren van hun achterban'', vindt Klink.

Woningcorporaties zijn bijvoorbeeld verplicht met huurdersverenigingen te overleggen en steunen hun eigen `oppositie' ook financieel: met 14 miljoen euro, schreef minister Dekker van Volkshuisvesting deze week aan de Tweede Kamer.

De ordening van het middenveld wordt de komende maanden ook een kabinetsonderwerp. Het wetenschappelijk bureau van het CDA kon zijn rapport aan premier J.P. Balkenende persoonlijk aanbieden. Voor Economische Zaken schreef Hans de Boer (ex-MKB-Nederland) een rapport. De Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) nam vijf maatschappelijke sectoren onder de loep. De WRR wil minder dirigisme uit Den Haag, meer interne controle in een maatschappelijke onderneming.

Vorige week presenteerde WRR-lid Pauline Meurs het rapport aan minister van Financiën Zalm (VVD). Zijn internet-dagboek: ,,Wat mij als dilemma bij blijft is hoe je een balans krijgt tussen een model gebaseerd op wantrouwen, allerlei rapportageverplichtingen en controle (dat werkt niet) en het andere uiterste: vertrouw op de professionals, geef ze het geld en zeur verder niet.''

De rapporten zijn de opmaat naar een advies van een speciale commissie van de Sociaal-Economische Raad (SER), die geleid wordt door SER-voorzitter en CDA-lid Herman Wijffels persoonlijk. Onder de commissieleden: voorzitter Wim van der Donk van de WRR en directeur Willem van Leeuwen van Aedes, de vereniging van woningcorporaties, die ook in de CDA-commissie zit.