Zelfrijdende asfaltwals als oplossing voor personeelstekort

quote:

Zelfrijdende asfaltwals als oplossing voor personeelstekort: 'Onderhoud moet doorgaan'

Bouwbedrijf Heijmans maakt binnenkort gebruik van een zelfrijdende asfaltwals. Niet om personeel te vervangen, maar om het tekort daaraan op te vangen: "Een derde van ons personeel gaat bijna met pensioen, en het onderhoud moet blijven doorgaan."

Een groot deel van de Nederlandse wegen, bruggen en viaducten is aan onderhoud toe. Er is meer dan 140.000 kilometer aan openbare verharde wegen in Nederland, waarvan een groot deel al jaren kampt met achterstallig onderhoud. Rijkswaterstaat heeft tientallen infrastructurele projecten op de agenda staan, maar komt volgens een analyse van ABN Amro tot 2038 nog zo'n 35 miljard euro tekort.

Daardoor zijn sommige onderhoudswerkzaamheden uitgesteld, en verwacht wordt dat die problemen alleen maar verder toenemen.

Verouderde wegen, bruggen en viaducten
"Er is heel veel gebouwd en aangelegd na de Tweede Wereldoorlog. De levensduur daarvan komt nu aan zijn eind, dus moet er heel veel tegelijkertijd worden vervangen", zegt hoogleraar infrastructuurmanagement Leentje Volker. Volgens Volker geldt dat niet alleen voor wegen, maar ook voor veel bruggen en viaducten.

Dat betekent dat bouwbedrijven de komende periode veel werk omhanden hebben, ziet Wouter Heijsser, programmamanager bij Heijmans. "Het wordt echt passen en meten. Je hebt niet alleen de renovaties van bruggen maar ook het onderhoud van het wegennet zelf."

Volgens Volker moeten bouwbedrijven kiezen. "Er is nu veel meer vraag en we verwachten echt dat de vraag naar onderhoud het aanbod aan bouwcapaciteit gaat overtreffen."

Daar sluit hoogleraar bouwkunde aan de TU Delft Rob Nijsse zich bij aan: "Het is een geweldige opgave, want bijna al onze bruggen moeten vervangen worden. Rijkswaterstaat staat met de handen omhoog, en zeker als bouwbedrijven geen personeel hebben is de tunnel nu nog erg donker."

Een enorm personeelstekort hangt als een donkere wolk boven de bouwsector. Ruim 80 procent van de bouwondernemers ervaart een tekort aan personeel, bleek uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek.

Ook bij bouwbedrijf Heijmans is die krapte voelbaar. "De collega's van 40 zijn echt de jongeren, de gemiddelde leeftijd ligt rond de 55 jaar", zegt Heijsser. Niet alleen gaan veel werknemers over aantal jaar met pensioen, ook is de aanwas van jong personeel erg laag. "Als je met een asfaltwals werkt, werk je regelmatig in de nachten en weekenden. Je moet vroeg ergens zijn en je weet niet hoe laat je klaar bent. Dat is voor veel jongeren toch onaantrekkelijk."

Dat ziet Volker net zo. "Bedrijven hebben veel moeite om nieuwe mensen naar de bouw te trekken. Bij het leggen van asfalt werk je veel in de avonden en weekenden om zo min mogelijk overlast te veroorzaken, en er zijn geen mensen meer die dat willen doen."

Een geautomatiseerde asfaltwals kan dus een oplossing bieden. Toch ziet hoogleraar bouwkunde Nijsse dat het inzetten van dit soort machines vooral gebeurt als kostenbesparing. "Na de kredietcrisis kwam de bouw min of meer tot stilstand. Bouwbedrijven hebben toen veel werknemers ontslagen, die nu vaak weer worden ingehuurd als zzp'er, of ze halen arbeidsmigranten goedkoper uit het buitenland."

Maar zzp'ers zijn volgens Nijsse voor werkgevers vaak duurder, en veel politieke partijen willen arbeidsmigratie terugdringen. "Bouwbedrijven voelen die druk uit de markt, en dus kiezen ze voor het investeren in robots en machines", zegt Nijsse.

Hoewel Nijsse het initiatief van de zelfrijdende asfaltwals toejuicht, moeten bouwbedrijven ook zelf personeel opleiden. "Robots zijn vooral een goed idee voor banen die lichamelijk veel vragen."

Daar sluit Volker zich bij aan. "Ik vind het een goed teken dat bouwers investeren in dit soort innovaties, het is namelijk best wel een flinke investering." Volgens de hoogleraar doen bouwbedrijven dit als ze weten dat het positief uitwerkt voor het bedrijf.

Bouwbedrijf Heijmans is in ieder geval van plan om op termijn meer van dit soort asfaltwalsen in te gaan zetten. "We kunnen nu kijken waar we rekening mee moeten houden. Op den duur is het plan dat één werknemer drie walsen gaat bedienen, maar zover is het nu nog niet."