FOK!forum / Filosofie & Levensbeschouwing / (a)gnostisch (a)theïsme
Mikeyttmaandag 22 september 2025 @ 16:38
Ik lees hier weleens mensen die stellen dat ze ofwel agnost ofwel atheïst zijn, en zelfs de claim dat ze elkaar tegenspreken, maar dat klopt niet. Iedereen is een (a)gnostisch (a)theïst. Het zijn 2 verschillende maatstaven. Een agnost zou in principe nog steeds in god kunnen geloven.

Je hebt 2 maatstaven die allebei wel van toepassing zijn:
Gnostisch - van het Griekse woord gnosis, verwijst naar kennis (agnostisch verwijst dus naar het gebrek aan kennis)
Theïstisch - van het Griekse woord theos, verwijst naar het geloof in 1 of meerdere goden (atheïstisch verwijst dus naar het gebrek aan geloof in 1 of meerdere goden)

Gnostiek verwijst dus naar kennis, waar theïsme verwijst naar geloof. Dat zijn 2 verschillende dingen die beiden van toepassing zijn op iedereen. Iedereen gelooft wel of niet in een god, maar daarmee heb je nog niet duidelijk gemaakt of je zeker bent van deze keuze.

Een agnostische atheïst gelooft niet in god (geloof), maar maakt geen claim dat dit 100% de waarheid is (kennis)

Dit plaatje maakt het wat duidelijker:
atheism-662x1024.jpg

Afhankelijk van de religie, is het soms ook best zeldzaam om een agnostische theïst te zijn omdat je zeker moet zijn van het bestaan van god. Onder spirituele mensen (een groeiende groep) heb je ook mensen die wel geloven dat er een god is, maar daar niet zeker van zijn.

Ik zou mezelf als een agnostische atheïst beschrijven, omdat ik niet in een god geloof, maar ik ook niet van mening ben dat ik dat met 100% zekerheid kan zeggen, anders ligt de bewijslast bij mij.

Ben dan toch wel benieuwd naar jullie kijk hierop, en nog benieuwder naar de verhouding op FOK!
POLL
Geldprintkaboutermaandag 22 september 2025 @ 16:39
Klopt helemaal wat je zegt.
Ik stem Aa
Mikeyttmaandag 22 september 2025 @ 16:40
Binnen de islam mag je volgens mij het bestaan van god niet betwijfelen en zijn dat dus veelal gnostische theïsten.
In de katholieke kerk waarin ik opgegroeid ben, stonden ze wel open voor twijfels, maar ik begreep dat dat in het protestantisme weer een stuk strenger is? Weet iemand dat?
Mijkmaandag 22 september 2025 @ 16:44
quote:
0s.gif Op maandag 22 september 2025 16:38 schreef Mikeytt het volgende:
Ik lees hier weleens mensen die stellen dat ze ofwel agnost ofwel atheïst zijn, en zelfs de claim dat ze elkaar tegenspreken, maar dat klopt niet. Iedereen is een (a)gnostisch (a)theïst. Het zijn 2 verschillende maatstaven. Een agnost zou in principe nog steeds in god kunnen geloven.

Je hebt 2 maatstaven die allebei wel van toepassing zijn:
Gnostisch - van het Griekse woord gnosis, verwijst naar kennis (agnostisch verwijst dus naar het gebrek aan kennis)
Theïstisch - van het Griekse woord theos, verwijst naar het geloof in 1 of meerdere goden (atheïstisch verwijst dus naar het gebrek aan geloof in 1 of meerdere goden)

Gnostiek verwijst dus naar kennis, waar theïsme verwijst naar geloof. Dat zijn 2 verschillende dingen die beiden van toepassing zijn op iedereen. Iedereen gelooft wel of niet in een god, maar daarmee heb je nog niet duidelijk gemaakt of je zeker bent van deze keuze.

Een agnostische atheïst gelooft niet in god (geloof), maar maakt geen claim dat dit 100% de waarheid is (kennis)

Dit plaatje maakt het wat duidelijker:
[ afbeelding ]

Afhankelijk van de religie, is het soms ook best zeldzaam om een agnostische theïst te zijn omdat je zeker moet zijn van het bestaan van god. Onder spirituele mensen (een groeiende groep) heb je ook mensen die wel geloven dat er een god is, maar daar niet zeker van zijn.

Ik zou mezelf als een agnostische atheïst beschrijven, omdat ik niet in een god geloof, maar ik ook niet van mening ben dat ik dat met 100% zekerheid kan zeggen, anders ligt de bewijslast bij mij.

Ben dan toch wel benieuwd naar jullie kijk hierop, en nog benieuwder naar de verhouding op FOK!
[poll=9287]
Geloof is een behoorlijk vervelend woord in deze, het gaat namelijk niet om "believing", maar om "faith". Dus het plaatje gaat daar al grof de fout in, wellicht voor de meeste mensen niet, maar t dekt niet alle smaken die er zijn in deze.

Griekse grootheden uit de geschiedenis noemen ze Gnostiek, het was toch echt Socrates die kwam met "i know i know nothing", was hij een Gnostic of een Agnostic persoon? En voor zover ik weet zijn er niet écht teksten gevonden die dit zeggen en dat Socrates dit zei, maar dat is wel de tendens die de Griekse gnostiek erop nahoudt.

Of moet ik zeggen Agnostiek?
Metalfrostmaandag 22 september 2025 @ 16:53
Ik mis 'there are multiple gods, and they walk with us throught the threads of fate while keeping our ancestors close'.
mvdejongmaandag 22 september 2025 @ 17:23
quote:
0s.gif Op maandag 22 september 2025 16:40 schreef Mikeytt het volgende:
Binnen de islam mag je volgens mij het bestaan van god niet betwijfelen en zijn dat dus veelal gnostische theïsten.
In de katholieke kerk waarin ik opgegroeid ben, stonden ze wel open voor twijfels, maar ik begreep dat dat in het protestantisme weer een stuk strenger is? Weet iemand dat?
Je hebt binnen de Islam net zoveel stromingen als binnen het Christendom, met heel verschillende opvattingen over wat je moet doen met niet-Islamieten, en met Islamieten die het "verkeerde" soort Islam aanhangen, en met Islamieten die twijfelen. Daarnaast is er, net zoals in het Christendom, ook in de loop der tijden wel iets veranderd in de manier waarop naar zij die niet helemaal niet geloven, zij die geloven maar niet volgens de Islam, en zij die geloven in de verkeerde soort Islam. Wat wij natuurlijk meestal horen is de meest extreme vorm.

Vroeger was er als katholiek ook geen ruimte voor twijfel (met gevolgen tot aan levend verbranden) en het hangt er tegenwoordig ook maar af van de katholieke gemeenschap waarin je verkeert. Ik zat op een katholieke VWO die bestierd werd door Franciscaner monniken, en die staan met beide voeten in de wereld, Het was anders geweest als dat Dominicaner of Jezuitische monniken waren geweest.

Het Protestantisme bestaat uit vele, vele tientallen richtingen, waarin de acceptatie voor het "foute" geloven enorm verschilt. En ook daar hangt het erg af van de lokale gemeenschap waarin je verkeert. En ook die waren vroeger in staat om je op de brandstapel te gooien voor het aanhangen van het verkeerde soort Protestantisme.

Het verschil tussen een atheist en een gelovige is dat een atheist een ongelovige is voor 1.000.000 religies, en een gelovige voor slechts 999.999 religies.
215maandag 22 september 2025 @ 18:08
Ik ben er redelijk van overtuigd dat er geen god of andere hoger macht bestaat. Dat houdt echter niet in dat ik geen respect heb voor mensen die er ander over denken. Daar wil ik dus best rekening mee houden en dus anderen in hun waarde laten.
Mikeyttmaandag 22 september 2025 @ 18:53
quote:
11s.gif Op maandag 22 september 2025 16:44 schreef Mijk het volgende:

[..]
Geloof is een behoorlijk vervelend woord in deze, het gaat namelijk niet om "believing", maar om "faith". Dus het plaatje gaat daar al grof de fout in, wellicht voor de meeste mensen niet, maar t dekt niet alle smaken die er zijn in deze.

Griekse grootheden uit de geschiedenis noemen ze Gnostiek, het was toch echt Socrates die kwam met "i know i know nothing", was hij een Gnostic of een Agnostic persoon? En voor zover ik weet zijn er niet écht teksten gevonden die dit zeggen en dat Socrates dit zei, maar dat is wel de tendens die de Griekse gnostiek erop nahoudt.

Of moet ik zeggen Agnostiek?
'Faith' is weer wat anders toch, waar we in het Nederlands geen apart woord voor hebben anders dan geloof of vertrouwen.

Theïsme verwijst naar het Engelse 'belief'. Faith is wat je binnen je eigen religie hebt. Mensen met faith, geloven over het algemeen in god, en dat geloof is het sleutelwoord.

Gnostiek is best een passend woord eigenlijk. Het ging namelijk om het verkrijgen van kennis, maar om kennis te vekrijgen moet je ook snappen dat je die kennis ook niet hebt. :D
Mikeyttmaandag 22 september 2025 @ 18:57
quote:
0s.gif Op maandag 22 september 2025 17:23 schreef mvdejong het volgende:

[..]
Je hebt binnen de Islam net zoveel stromingen als binnen het Christendom, met heel verschillende opvattingen over wat je moet doen met niet-Islamieten, en met Islamieten die het "verkeerde" soort Islam aanhangen, en met Islamieten die twijfelen. Daarnaast is er, net zoals in het Christendom, ook in de loop der tijden wel iets veranderd in de manier waarop naar zij die niet helemaal niet geloven, zij die geloven maar niet volgens de Islam, en zij die geloven in de verkeerde soort Islam. Wat wij natuurlijk meestal horen is de meest extreme vorm.

Vroeger was er als katholiek ook geen ruimte voor twijfel (met gevolgen tot aan levend verbranden) en het hangt er tegenwoordig ook maar af van de katholieke gemeenschap waarin je verkeert. Ik zat op een katholieke VWO die bestierd werd door Franciscaner monniken, en die staan met beide voeten in de wereld, Het was anders geweest als dat Dominicaner of Jezuitische monniken waren geweest.

Het Protestantisme bestaat uit vele, vele tientallen richtingen, waarin de acceptatie voor het "foute" geloven enorm verschilt. En ook daar hangt het erg af van de lokale gemeenschap waarin je verkeert. En ook die waren vroeger in staat om je op de brandstapel te gooien voor het aanhangen van het verkeerde soort Protestantisme.

Het verschil tussen een atheist en een gelovige is dat een atheist een ongelovige is voor 1.000.000 religies, en een gelovige voor slechts 999.999 religies.
Klopt inderdaad! Ik dacht eigenlijk alleen aan de islam die in Nederland voornamelijk wordt gevolgd. Binnen de sunni's is het eigenlijk gewoon not done. Binnen de shia's heb je ook veel mystieke stromingen die heel erg open zijn.

Als katholiek heb ik eigenlijk verdomd weinig geleerd over hoe de protestantse kerk nou precies werkte. Misschien toch eens inlezen, want klinkt interessant.
Geldprintkaboutermaandag 22 september 2025 @ 18:58
"God bestaat" is een claim die niet kan worden bewezen of ontkracht
"God bestaat niet" is een claim die ook niet kan worden bewezen of ontkracht

Uiteindelijk gaat het om "Het Grote Vermoeden." En mijn grote vermoeden is dat er niets is daarboven maar zeker weten doe ik het niet.
Mijkmaandag 22 september 2025 @ 20:25
quote:
0s.gif Op maandag 22 september 2025 18:58 schreef Geldprintkabouter het volgende:
"God bestaat" is een claim die niet kan worden bewezen of ontkracht
"God bestaat niet" is een claim die ook niet kan worden bewezen of ontkracht

Uiteindelijk gaat het om "Het Grote Vermoeden." En mijn grote vermoeden is dat er niets is daarboven maar zeker weten doe ik het niet.
Nee, maar then again; een ontkenning is NOOIT te bewijzen....

jij kunt ook niet bewijzen dat er GEEN 7koppige draak ergens in t universum vliegt, dus die is already out.
marc0871maandag 22 september 2025 @ 21:17
quote:
0s.gif Op maandag 22 september 2025 18:08 schreef 215 het volgende:
Ik ben er redelijk van overtuigd dat er geen god of andere hoger macht bestaat. Dat houdt echter niet in dat ik geen respect heb voor mensen die er ander over denken. Daar wil ik dus best rekening mee houden en dus anderen in hun waarde laten.
Zolang ze dat bij mij ook maar doen :Y
215maandag 22 september 2025 @ 21:58
quote:
0s.gif Op maandag 22 september 2025 21:17 schreef marc0871 het volgende:

[..]
Zolang ze dat bij mij ook maar doen :Y
Ach, zoals de waard is vertrouwd ie zn gasten. Ik kom weinig tegen dat mijn niet geloven in een god of andere hogere macht niet gerespecteerd wordt. Zolang je zelf maar niet dingen op de spits drijft.

Jou wantrouwen bij voorbaat in de ander is alvast een slecht begin. Leven en laten leven.
marc0871maandag 22 september 2025 @ 23:09
quote:
0s.gif Op maandag 22 september 2025 21:58 schreef 215 het volgende:

[..]
Ach, zoals de waard is vertrouwd ie zn gasten. Ik kom weinig tegen dat mijn niet geloven in een god of andere hogere macht niet gerespecteerd wordt. Zolang je zelf maar niet dingen op de spits drijft.

Jou wantrouwen bij voorbaat in de ander is alvast een slecht begin. Leven en laten leven.
Nee hoor. Niks van.
Ieder zijn geloof. Maar wel voor jezelf.
Ik heb er niks mee en wens dus niet bekeerd te worden.
Mijn vorige werkgever was zwaar gereformeerd. Elke zondag naar de kerk. Liefst 2 keer en hij was diaken.
Hij, zijn vader en zijn broers hebben het nog weleens geprobeerd met 'jullie zijn ook welkom, hoor'.
Ik wilde het nog een beetje netjes houden met dat dat niet helemaal mijn ideeën waren.
Een collega zei plompverloren; 'ik ga mezelf niet voor de gek zitten houden'
Ze keken even raar, maar dat was ook goed. Dan wisten ze dat ook weer.
Ik heb er nog bijna 20 jaar gewerkt en die collega gaat er zijn pensioen ook nog wel halen.
Iets met lezen en schrijven en zover deel van de familie zijn, zonder het te zijn, zeg maar.
Dat zij van de kerk waren en wij precies niet, heeft nooit tussen ons in gestaan.
En zo moet het ook.
Geldprintkabouterdinsdag 23 september 2025 @ 01:42
quote:
14s.gif Op maandag 22 september 2025 20:25 schreef Mijk het volgende:

[..]
Nee, maar then again; een ontkenning is NOOIT te bewijzen....

jij kunt ook niet bewijzen dat er GEEN 7koppige draak ergens in t universum vliegt, dus die is already out.
Maar bijna alles wat jij beweert, kan ook niet worden bewezen. Persoonlijke ervaringen zijn namelijk geen bewijs.
Mijkdinsdag 23 september 2025 @ 04:29
quote:
0s.gif Op dinsdag 23 september 2025 01:42 schreef Geldprintkabouter het volgende:

[..]
Maar bijna alles wat jij beweert, kan ook niet worden bewezen. Persoonlijke ervaringen zijn namelijk geen bewijs.
Dat bewijs kan mij dan ook gestolen worden. Zo zal mijn intuitie en emotie ook nooit bewezen gaan worden die ik gister had, evenals mn dromen van gisternacht, i dont care, die ervaarde ik ook, met of zonder bewijs. Dat maakt mij niet zoveel uit. Zo voor dit ook niet.

Het willen zien van bewijs is wat jij wilt, maar dat is t zelfde als de vraag andersom of jij me je droom van gister kunt bewijzen. Ook dit is een bepaalde bewustzijnsstaat, die grappig genoeg ook zwaar symbolisch is over t algemeen, maar wel een bewustzijnsstaat behoorlijk wat kan vertellen over wat er speelt in je.

Overigens, is het "bestaan" zelf imo t bewijs van wat ik zeg, zie t topic over godsbeeld.
Sephaeldinsdag 23 september 2025 @ 06:50
Agnostisch atheïst gestemd, simpelweg omdat je niet kunt weten of er ergens in ons universum of daarbuiten een entiteit is die iemand wellicht ooit 'god' zou noemen. Zoals Dawkins zou zeggen, 6 op een schaal van 7. Dat de god of goden van de gangbare religies niet bestaan lijkt me overduidelijk, getuige de vele interne tegenstellingen en het gebrek aan bewijs waar je dat wel zou verwachten met wat men vanuit die religies claimt en beschrijft.

Overigens goed dat deze definities eens duidelijk gemaakt worden. Het aloude 'maar bewijs maar eens dat er geen god is!' wordt nog veel te vaak gebruikt...

[ Bericht 21% gewijzigd door Sephael op 23-09-2025 07:11:54 ]