Vluchteling die Henri (76) doodstak in bus woonde in Nederland: ‘Hij wilde tien mensen dood’.De man die maandagavond een willekeurige passagier doodstak en vertelde nog meer slachtoffers te willen maken, is een Georgische vluchteling die in Nederland verbleef. Dat bevestigt het Openbaar Ministerie in Antwerpen tegen deze site. Of de 38-jarige man in een azc woonde, wil het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) vanwege het politieonderzoek niet zeggen.
De Georgiër heeft een verklaring afgelegd en werkt goed mee met het onderzoek, zegt zijn advocaat Julie de Chaffroy tegen deze site. Waarom haar cliënt in Nederland verblijft, is haar niet bekend.
Is Georgië veilig?Georgië staat op de lijst van veilige landen van herkomst. Asielzoekers uit veilige landen maken bijna geen kans op een asielvergunning, tenzij zij kunnen aantonen dat zij persoonlijk risico lopen op vervolging of ernstige schade.
Na een afwijzing moeten vluchtelingen uit veilige landen Nederland verlaten en krijgen zij een inreisverbod voor het complete Schengengebied. Een land is een veilig land als mensen er niet worden vervolgd op grond van bijvoorbeeld ras of geloof en er geen sprake is van foltering of onmenselijke behandeling.
In Georgië is daar geen sprake van, wel geldt er soms een uitzondering voor specifieke groepen zoals lhbti-personen en voor personen die in gebieden wonen waar de autoriteiten niet de macht hebben.
Over de achtergrond of de psychische toestand van de Georgiër wil de advocaat niets zeggen. De dader is na zijn arrestatie naar het ziekenhuis gebracht en onderzocht door een psychiater. Vrijdag verschijnt hij voor de Belgische raadkamer.
‘Henri deed geen vlieg kwaad’De zeer gewelddadige aanval in de bus kostte de 76-jarige Henri Moermans het leven. Zijn keel werd door de Georgiër doorgesneden. Zonder aanleiding. Volgens het OM kennen de twee elkaar niet. Moermans laat twee dochters na, van wie er één in Nederland woont.
„Hij zou nooit een vlieg kwaad gedaan hebben”, verklaart zijn familie. „Henri liep nog liever een blokje om dan een confrontatie aan te gaan. Dat net hem dit overkomt, is echt onwerkelijk. We kunnen het amper geloven.”
Vooral de manier waarop Henri het leven laat, maakt de familie boos. „Zo willekeurig. Ik ben er zeker van dat Henri geen ruzie zal hebben gezocht met die man. Hij was gewoon een mens met een goed hart. Hij kon zich wel snel opwinden in een conversatie. Maar hij had gewoon écht een goed hart.”
Inmiddels was Henri gepensioneerd. Daarvoor werkte hij jarenlang als kok. Eerst in verschillende restaurants, maar later op grote schepen. Dan was hij wekenlang van huis. „Hij vond dat oké op die manier. Op die schepen had hij echt zijn passie gevonden. Dat was zijn ding”, zegt zijn schoonzus.
‘Ik wil tien mensen doden’Waar Henri in Antwerpen precies naartoe ging, zal nooit duidelijk worden. Volgens ooggetuigen maakte hij geen schijn van kans. De Georgiër was erop uit om zoveel mogelijk slachtoffers te maken. „Hij liep door de bus, met negen vingers in de lucht, en riep: ‘ik wil tien mensen doden’. Eén slachtoffer had hij al gemaakt”, vertelt Terki Nacer Eddine. Hij keek de dood zelf in de ogen en raakte gewond toen de dader hem in zijn knie stak.
Eddine was die dag onderweg naar de apotheek. „Eigenlijk wilde ik de auto nemen, maar de arts zei dat lopen goed zou zijn voor mijn herstel. Dus besloot ik naar de halte te wandelen om buslijn 36 te nemen.” Dat Eddine, een vrachtwagenchauffeur, op het punt stond een van de meest gruwelijke momenten van zijn leven mee te maken, had hij zich toen niet kunnen voorstellen.
„Ik stapte in bus 36. Er zaten ongeveer tien à twaalf mensen in de bus. Iets verderop zat een vrouw met kinderen, ikzelf nam plaats achterin de bus. Ik zag ook de latere dader zitten: een man van ongeveer 35 jaar, met kort bruin haar en een baardje. Hij droeg een beige broek, witte schoenen, een lichtblauw overhemd en had een trui over zijn schouders geslagen.”
‘Hij sprak Nederlands’De bus was nauwelijks vertrokken toen de Georgiër op Eddine afkwam en vroeg, in het Nederlands en met een handgebaar, hoe laat het was. Hij pakte zijn telefoon en liet hem het scherm zien: precies 14.29 uur. Maar toen brak plotseling de hel los. De man greep de passagier vóór zich bij het hoofd, sneed met een mes van 20 centimeter zijn keel door en stak hem daarna meerdere keren in de nek.
Eddine raakte gewond aan zijn knie toen hij de dader probeerde tegen te houden. In de bus brak paniek uit. De passagiers konden de bus, die inmiddels stilstond, snel ontvluchten, maar Eddine keek verbijsterd toe. „Wat is hier aan de hand? dacht ik.” Hij balde zijn vuisten, liep op de dader af en riep: „Hé, wat wil je? Kom dan als je wilt vechten!”
‘Ik ga jou doodmaken’Maar de man haalde uit naar hem, sneed in zijn knie en schreeuwde: „Ik ga jou doodmaken.” De dader stak Eddine vervolgens in zijn rechterbeen, waardoor hij viel, en probeerde daarna zijn borstkas te raken. Toen dat niet lukte, liep de man verder door de bus en riep luid: „Ik wil tien mensen dood!” terwijl hij zijn vingers één voor één omhooghield.
Eén vinger was al naar beneden, één slachtoffer had hij al gemaakt. Daarna zette hij opnieuw de achtervolging in op Eddine , die inmiddels naar de chauffeur schreeuwde om de deuren te sluiten. „Ik wilde ervoor zorgen dat hij in de bus werd opgesloten.” Maar dat lukte niet, want het levenloze lichaam van het eerste slachtoffer lag deels in de deuropening, in een plas bloed.
De chauffeur belde inmiddels in paniek de hulpdiensten, maar kon geen woord uitbrengen. „Hij was volledig in shock”, vertelt hij. „Hij had ook alles gezien.” En dan wordt Eddine even stil. Snikkend kijkt hij met een blik vol ongeloof voor zich uit. „Hij wilde mij doodmaken,” zegt hij. „Ik zat als het ware opgesloten in een bus met een moordenaar. Dat gevoel, die machteloosheid, het was verstikkend.”
Toen de politie ter plaatse kwam en de bus naderde, probeerde de dader nog te ontsnappen. Maar ook van de andere kant kwamen agenten aanrennen. Hij zat vast. De man liet zijn mes vallen, stak zijn handen in de lucht, maar kreeg geen kans meer om iets te doen. Agenten werkten hem direct tegen de grond en sloegen hem in de boeien. Eddine, die had geprobeerd de dader tegen te houden, werd naar het ziekenhuis gebracht.
Beschouwd als heldIn het ziekenhuis werd hij verhoord door de politie en kreeg hij medische verzorging. Na enkele uren mocht hij naar huis. In de buurt wordt Eddine inmiddels gezien als een held. Volgens velen heeft zijn ingrijpen ervoor gezorgd dat de dader niet nog meer slachtoffers kon maken. „Het is dankzij hem dat het niet is uitgelopen op een bloedbad.”