Zonnevlammen, Zonnestormen en CME #5:

quote:

G5 – Extreme geomagnetic storm following strong CME impact

The first set of several incoming coronal mass ejections (CMEs) impacted Earth at around 16:56 UTC on May 10, 2024, rapidly increasing geomagnetic field levels from unsettled to G4 – Severe by 17:44 and to G5 – Extreme by 23:34 UTC — something we haven’t seen since 2003.

A strong CME was registered in solar wind data beginning at around 16:35 UTC and reached Earth at 16:56 UTC, with a 108 nT deviation measured at the Boulder magnetometer. Following initial shock arrival, total field strength increased to a peak of 55 nT while Bz was sustained southward, by as much as -47 nT, after 16:45 UTC.

Solar wind speeds increased sharply to around 700 km/s following shock arrival, with a peak value of 741 km/s observed at 17:35 UTC. Conditions further enhanced later, with Bt reaching 74 nT, Bz deviating southward to near -50 nT, and solar winds peaking over 800 km/s.

The geomagnetic field rapidly increased from unsettled levels to G4, and eventually G5 – Severe geomagnetic storm levels following the CME arrival.

Aurora sightings were widespread in both hemispheres, reaching as far south as Florida, U.S., and the Mediterranean Sea in Europe.

One of the first amazing images came out of New Zealand and Tasmania, described as ‘absolutely biblical.’

The last time Earth had a G5 – Extreme geomagnetic storm was in October 2003, resulting in power outages in Sweden and damaged transformers in South Africa.

It’s likely this geomagnetic storm was caused by a Cannibal CME — when fast-moving CMEs overtake slower CMEs in front of them and merge into one. Forecast models suggest three of them merged into one yesterday. If so, we still have at least 3 more CMEs coming our way.

Solar researchers believe cannibal CMEs may be the source of ‘complex ejecta’ CME clouds; those with a larger and more complex structure than typical CMEs. These traits cause complex ejecta CMEs to trigger protracted magnetic storms when they envelop the Earth, according to NOAA.

According to SWPC forecasters, periods of G3 – Strong to G4 -Severe geomagnetic storms are expected on May 11 due to continued CME activity.

Periods of G1 – Minor to G2 – Moderate storming are likely on May 12 due to the anticipated arrival of at least two more halo CMEs associated with activity from Region 3664 on May 9 and 10, in addition to the onset of coronal hole high speed stream (CH HSS) influences.

Unsettled and active conditions are expected on May 12 due to waning CME influences and continued CH HSS influences.

quote:

Satellieten van Musk verstoord door sterkste zonnestorm sinds 2003

De aarde heeft vrijdag de krachtigste zonnestorm sinds 2003 beleefd. Dat zorgde voor prachtige beelden aan de hemel. Op veel plekken in het land was de Aurora borealis, ook wel bekend als het noorderlicht, afgelopen nacht goed te zien. Komende nacht is het kleurrijke fenomeen mogelijk weer te aanschouwen.

Binnenlandredactie 10-05-24, 19:25 Laatste update: 11-05-24, 11:49
De aarde ervaart haar eerste extreme geomagnetische storm sinds 2003, heeft de National Oceanic and Atmospheric Administration (NOAA) vrijdag gezegd. Volgens de Amerikaanse instantie voor meteorologie en oceanografie is de zonnestorm er een van niveau 5, een niveau dat wordt omschreven als ‘extreem’.

De storm werd vrijdagavond op aarde waargenomen, een primeur sinds 2003, aldus NOAA. De storm wordt veroorzaakt door de uitstoot van zonnevlammen. ,,GPS, elektriciteitsnetwerken, ruimtevaartuigen, satellietnavigatie en andere technologieën kunnen erdoor worden beïnvloed”, voegde de instantie eraan toe. De storm zal naar verwachting het hele weekend aanhouden, aldus NOAA.

De satellieten van Starlink, een onderdeel van Elon Musks ruimtebedrijf SpaceX, hebben dat al ondervonden. Starlink waarschuwt zaterdag voor ‘verminderde service’ van de internetverbindingen die de satellieten verzorgen. ,,Ons team onderzoekt dit”, meldt het bedrijf op zijn website.

Van de ongeveer 7500 satellieten die rond de aardbol cirkelen, bezit Starlink zo’n 60 procent. De satellieten verzorgen onder meer internet in afgelegen of dunbevolkte gebieden. Onlangs gaf Israël SpaceX toestemming om dat land en delen van Gaza van Starlink-internet te voorzien. Eerder waren daar door de oorlog communicatielijnen uitgevallen. Musk meldde eerder al op sociale mediaplatform X dat de satellieten van Starlink onder grote druk stonden van de storm, maar goed stand hielden.

Zonnevlammen
Naast mogelijke verstoringen veroorzaken deze series zonnevlammen een indrukwekkend noorderlicht, dat soms veel zuidelijker te zien is dan in de regio’s waar het gewoonlijk waarneembaar is.

Ook in Nederland is dit weekend het noorderlicht te zien. Vrijdagavond en in de nacht van vrijdag op zaterdag was het al raak en was het poollicht uitstekend waar te nemen. Dat blijkt ook wel uit beelden die rondgaan op sociale media. Daarop zijn prachtig gekleurde luchten te zien. Volgens Weeronline was het poollicht zelfs op plaatsen met veel omgevingslicht, zoals Amsterdam, goed waarneembaar.

Ook zaterdagnacht is de kans op noorderlicht aanwezig. Wel wordt het volgens het weerbureau, dat met helder licht gunstige weersomstandigheden verwacht, minder intensief dan de nacht ervoor.

De eerste zonnevlam arriveerde vrijdagavond rond 19.00 uur. Dit klinkt vooralsnog leuk, maar er is wel degelijk meer aan de hand. Deze zogenaamde zonnestorm werkt mogelijk ook zeer ontwrichtend.

Ontwrichtende situaties
De zware zonnestorm dreigt namelijk stroomuitval te veroorzaken, navigatiesystemen te ontwrichten en hoogfrequente radio’s over de hele wereld uit te schakelen. Ook kunnen ruimtevoertuigen uit koers raken.

Dit omdat er meerdere golven van zonne-energie op de planeet neerkomen. Men verwacht dat vijf uitbarstingen van materiaal uit de atmosfeer van de zon vrijdag laat zullen plaatsvinden en tot en met zondag zullen aanhouden. ,,Dit is zeer zeldzaam”, aldus het Amerikaanse Space Weather Prediction Center.

Vluchten omgeleid
De laatste keer dat de aarde werd getroffen door een G5-storm – de ergste op deze schaal – was oktober 2003, met stroomstoringen in Zweden en beschadigde transformatoren in Zuid-Afrika tot gevolg. Wat de precieze kracht van deze storm zal zijn, weten we ongeveer 60 tot 90 minuten voordat hij de aarde raakt. Satellieten zullen de energie-uitbarstingen meten. Bovendien zullen transpolaire vluchten tussen Europa, Azië en Noord-Amerika waarschijnlijk worden omgeleid om verhoogde blootstelling aan straling voor passagiers en bemanningsleden te voorkomen.

Is er eventuele schade voor Nederland? Wouter van Bernebeek (Weerplaza): ,,Ik denk niet dat het echt overlast geeft hier. Wellicht een enkele radiostoring bijvoorbeeld bij het vliegverkeer, maar daarvoor zijn deze zonnevlammen niet krachtig genoeg. Het levert vooral hele grote noorderlichtkansen op, zowel vanavond als morgen. Maar veel ellende voor mensen in Nederland: nee, dat verwacht ik eigenlijk niet.”

aarom nu?
Weerplaza: ,,We naderen het zogenaamde ‘zonnemaximum’, de periode waarin zich de meeste zonnevlekken voordoen aan de oppervlakte van de zon in een cyclus van 12 jaar. Momenteel ligt een groepje met zulke vlekken richting de aarde te ‘blazen’ en dat gaan we merken...” Tussen woensdagochtend en donderdagmiddag zijn minstens tien zonnevlammen richting de aarde afgevuurd, waaronder maar liefst vier stuks van een zware X-klasse. Vrijwel al deze uitbarstingen hebben een zonnestorm veroorzaakt wat tot noorderlicht kan leiden, aldus het weerbureau.