Kabinet hield zich voor 3e keer op rij niet aan financiële spelregels

Vraagtekens bij 15,5 miljard euro

Voor het derde jaar op rij heeft het kabinet zijn eigen financiële spelregels overtreden. Zo legde het Rijk zich vast op 15,5 miljard euro aan (toekomstige) betalingen, terwijl niet duidelijk is of dat geld wel correct zou worden besteed. Bij nog eens 3,3 miljard aan besteed geld, leven ook nog vragen.

Dat oordeel velt de Algemene Rekenkamer vandaag, bij de jaarlijkse controle van de rijksuitgaven. Op zogeheten Verantwoordingsdag, ook wel gehaktdag genoemd, wordt het huishoudboekje van de overheid de maat genomen.

Ter illustratie: het bedrag van 15,5 miljard is vijf procent van de verplichtingen die de overheid is aangegaan. Het gaat dus om bedragen waarvan de overheid zich heeft verplicht deze te gaan besteden in de (nabije) toekomst. Zelfs als dat vijf procent van alle verplichtingen beslaat, is dat al snel een groot bedrag.

Zo ging het bij het ministerie van Volksgezondheid om 4,1 miljard euro aan coronagerelateerde verplichtingen waarvan de rechtmatigheid niet vast te stellen was. De miljarden gingen vorig jaar onder meer naar de GGD’s, testcapaciteit en ontwikkeling en aankoop van vaccins. De Rekenkamer schrijft: ,,Belangrijkste oorzaak is dat het ministerie niet kan bewijzen dat álle goederen en diensten waarvoor was betaald, echt geleverd zijn.” Dat was ook al het geval in 2020.

Toeslagen
Uitgaven herstel Toeslagenaffaire door het dak
De Rekenkamer becijferde overigens dat vorig jaar de totale verwachte kosten van de hersteloperatie van de Toeslagenaffaire voor de periode 2020 tot en met 2025 meer dan vertienvoudigd is. Van 537 miljoen euro naar liefst 5.500 miljoen euro. Dat gaat gepaard met een waarschuwing of dat de diensten die dat geld moeten uitkeren dat wel kunnen, omdat het zo'n grote operatie is: ,,We constateren dat de uitvoerbaarheid van de hersteloperatie als geheel weinig tot geen aandacht kreeg van kabinet en parlement.”

Ook bij de hersteloperatie van de toeslagenaffaire ging het mis volgens de Rekenkamer. Zo besloot het kabinet in december 2020 gedupeerden 30.000 euro te geven als compensatie. Daar lag namelijk geen wettelijke basis onder. Dit noemt de Rekenkamer dus ook onrechtmatig.

Bij Defensie draaide het om totaal 358,5 miljoen euro aan ‘fouten en onzekerheden’ bij het aangaan van verplichtingen. Het ministerie van Defensie heeft zelfs ‘fouten’ gemaakt bij aanbestedingen. Zo paste deze uitzonderingsprocedures toe, zonder ‘dat aan de voorwaarden daarvoor wordt voldaan of zonder dat voldoende te motiveren’.

Bovendien zegt de Rekenkamer zich extra zorgen te maken, omdat haastig gemaakte schulden of ingeboekte uitgaven voor de toekomst niet alleen bij corona voorkwamen. Ook in de nabije toekomst is dat een issue. Zo is Rutte 4 van plan veel geld te besteden, bijvoorbeeld aan klimaat en stikstof. ,,Er worden speciale fondsen opgericht en van grote sommen geld voorzien”, aldus de Rekenkamer. Ook is er ‘na lang bezuinigen fors meer geld voor Defensie’. ,,En via de EU worden ook steeds grotere speciale programma’s gestart die gefinancierd dienen te worden.” Ergo: het kabinet gaat veel geld uitgeven, terwijl over het voorbije jaar niet vast is komen te staan of dat wel goed terechtkomt.

Bankencrisis
Uitvoering steeds duurder
Bovenop iedere euro die vorig jaar werd uitgegeven aan compensatie van schade door de jarenlange gaswinning in Groningen, kwam 74 cent aan uitvoeringskosten. Dat is veel te veel, vindt de Algemene Rekenkamer. De 56 cent per uitgekeerde euro van een jaar eerder vonden de controleurs van het kabinetsbeleid al ‘disproportioneel’, maar dat bedrag is dus verder opgelopen. De Rekenkamer vindt niet alleen de oplopende kosten een probleem, maar ook het tempo van de uitvoering. De meeste getroffen Groningers wachten nog altijd op versterking van hun woning, of zelfs nog op de beoordeling of versterking noodzakelijk is.

In 2021 ging dit zozeer ‘mis’ dat je terug zou moeten naar 2008 om een ‘vergelijkbare overschrijding’ te vinden. Dat jaar brak de kredietcrisis uit, die later uitgroeide tot de bankencrisis. Bij de aankoop van Fortis/ABN AMRO, waarmee 23,3 miljard euro was gemoeid, kon ook de rechtmatigheid niet worden vastgesteld, omdat minister Wouter Bos van Financiën vooraf geen toestemming van het parlement had gevraagd, uit angst dat de overname zou uitlekken. Ook zoiets komt als onrechtmatig te boek te staan.

Ditmaal zat de pijn in het treffen van coronamaatregelen, de compensatieregelingen voor gedupeerden van de toeslagaffaire en onrechtmatige inkopen bij de Defensie, net als het niet tijdig informeren van de Tweede Kamer hierover.

Of het oordeel van de Rekenkamer nou gaat inslaan als een bom, valt te bezien. Toen vorig jaar harde kritiek kwam op het ministerie van Volksgezondheid bij de aankoop van testmateriaal, beschermingsmiddelen en de uitkering van zorgbonussen, vroeg minister Hugo de Jonge vooral begrip vanwege de haast. Soms ontbraken bonnetjes, soms werd de Kamer te laat geïnformeerd, soms werden testen gekocht, maar niet gecontroleerd of de beloofde aantallen wel geleverd waren. De Jonge toen: ,,Het was kopen wat je kopen kon.” Dat belanghebbenden niet tijdig waren geïnformeerd over uitgaven, wuifde het kabinet weg.

Dat zat de Rekenkamer overigens niet lekker. Rutte zei later in een debat dat ‘één extra postzegel’ ministers veel onrechtmatigheden had kunnen besparen. De Rekenkamer schrijjft nu: ,,Daarmee bagatelliseerde de minister wel het democratische belang van de brief die in de envelop had moeten zitten. Bovendien was er 5 miljard euro mee gemoeid.”

Tik op vingers
Na die flinke tik op de vingers vorig jaar heeft het ministerie van Volksgezondheid het huishoudboekje wel iets beter op orde. Maar nog altijd is van 1,7 miljard euro aan corona-uitgaven door VWS niet bewezen dat ‘alle goederen en diensten’ ook geleverd zijn. Anders dan vorig jaar bracht het kabinet de Tweede Kamer wel vaker op tijd op de hoogte van de miljardenplannen. Desondanks zet de Rekenkamer nog altijd vraagtekens bij rechtmatigheid van in totaal 6 miljard euro aan uitgaven en verplichtingen. ‘Ernstig’, oordelen de rekenmeesters.

Een flink deel van het probleem zit volgens de toezichthouder bij het ‘direct gunnen’ aan leveranciers. Vorig jaar fileerde de Rekenkamer al de boekhouding bij VWS: mondkapjes en beademingsapparaten werden ingekocht en geleverd zonder bonnetjes, ook testen werden massaal uitgeleverd zonder ontvangstbewijzen.

De corona-aanpak dwong het ministerie ook voortdurend tot aanpassingen van de plannen. VWS stuurde vorig jaar maar liefst 14 keer een gewijzigde begroting naar de Kamer, het parlement kreeg dus om de drie à vier weken een ander financieel plaatje.

Het ministerie van Financiën laat in een reacties weten dat het ‘financieel management van het rijk net als in 2020 ook in 2021 onder druk stond’. Minister Sigrid Kaag (Financiën) zegt dat geld niet lukraak over de balk is gesmeten: „We hebben veel extra uitgegeven, maar er ook veel voor teruggekregen.”

Het ministerie schrijft dat ‘onder grote druk diverse regelingen’ moesten worden opgesteld. ,,In sommige gevallen ging dat ten koste van de rechtmatigheid van de financiële transacties. Deze ontwikkeling wil het kabinet keren door extra aandacht te geven aan zorgvuldige financiële processen.”

https://www.ad.nl/politie(...)ljard-euro~aa68a50a/

Dit gaat over de periode van Wopke als min van fin en Hugo als min van vws

Gelukkig zijn ze goed afgestraft voorgoed verbannen uit Den Haag
Ohh wacht, beide gewoon weer minister en Kaag nu ook bezig aan haar tweede kans als minister
Het is toch om te

quote:

Op woensdag 18 mei 2022 12:52 schreef BasEnAad het volgende:
Ze kunnen daar ook echt niets he.

Ho ho met geld smijten van anderen zonder verantwoording af te leggen is toch wel een dingetje

Raak

Dat Wopke weer minister is geworden is een nog groter schandaal