‘Pilot Genemans’ bleek in het geheim opgenomen programma over klopjacht op Jos BrechGenemans liep jarenlang in het diepste geheim mee met het onderzoeksteam dat jacht maakte op de moordenaar van Nicky Verstappen. Het resultaat, een tweeluik bij RTL 4, geeft een uniek inkijkje in een spraakmakende recherchezaak. Hoe kreeg de programmamaker dat voor elkaar?
Zelfs veel collega’s wisten van niets. Op het kantoor van zijn bedrijf No Pictures Please in Amsterdam stond (wat uiteindelijk als titel De Zaak Nicky Verstappen: Achter de Schermen bij het Politieonderzoek kreeg) lange tijd bekend als ‘Pilot Genemans’.
Producent en presentator Ewout Genemans draait wel vaker een proefaflevering. ,,Ik kreeg er gelukkig weinig vragen over. Ook niet toen ik met de cameraman naar Frankrijk en Spanje ging voor de zoektocht naar Jos Brech. Ik maakte ooit een serie over beruchte sloppenwijken in het buitenland. Daar zal dan wel een vervolg op komen, dachten ze.”
In werkelijkheid kreeg Genemans (35) de unieke kans om aan te haken bij het onderzoek naar de moord op het Limburgse jongetje Nicky Verstappen vanaf het moment dat het grootschalig dna-verwantschapsonderzoek van start ging. Toen er een match was, werden hij en zijn cameraman plus eindredacteur onderdeel van het geheim. Jos Brech mocht niet weten wanneer en of hij in het vizier zou komen. Ook alle rechercheurs hielden hun mond over het hele proces, zelfs tegen hun levenspartners.
De programmamaker volgde vanaf dat moment alles: van de zoektocht naar Brech, zijn arrestatie en de rechtszaak (inclusief het vonnis, pas vorige week). ,,Alles draaide daarbij om vertrouwen, uiteraard. Het monteren gebeurde in het hoofdkwartier in Ewijk, waar we ook de beelden achterlieten om iedereen het gevoel te geven dat ze er altijd naar konden kijken.”
Hoe kwam je daar, drie jaar geleden, überhaupt binnen?,,Ik kijk heel graag naar die Amerikaanse ‘true crime’-series. Daarin zie je soms álles. Dus meldde ik me bij de politie met het verzoek of ik eens zo’n rechercheonderzoek mocht volgen. Hoe gaat zoiets? Toen het Openbaar Ministerie en de politie in Limburg bezig waren met het opzetten van het dna-onderzoek, werd ik uitgenodigd. Die zaak liep al zolang en riep bij het publiek zoveel vragen op; de gedachte was: misschien is dit een mooi moment om eens te laten zien wat we nu precies doen.”
Een tv-crew toegang geven tot alle ins en outs van zo’n gevoelige zaak, er was vast veel argwaan.,,Het was heel ingewikkeld dit voor elkaar te krijgen, daar waren we maanden mee bezig. Officieren en rechercheurs zijn gewend in het geheim te opereren. Dus moet je ook eerst aan elkaar wennen, waarna steeds weer een deurtje meer opengaat. In het begin bestond veel twijfel of ze dit nu wel echt moesten doen. Een van de redenen dat ik het vertrouwen van de politie kreeg, is dat ik met meerdere series al goed samenwerk met de politie. Zo produceerde ik bijvoorbeeld Misdaadcollege en maak ik nu Bureau Burgwallen en Bureau 040.”
Vanwaar die voorzichtigheid?,,Er kleeft een hoog afbreukrisico aan. Voor hetzelfde geld zou het nog jaren duren en is er geen oplossing. Of er was wel een dna-match, maar Jos Brech werd nooit gevonden. Dat is geen falen, maar ik snap best dat je dit niet aan de buitenwereld wilt laten zien.”
Ook jij had geen idee waar dit heen zou gaan…,,Je hebt heel lang de gedachte: we zien wel hoe het loopt. Het liefst stop je pas met draaien na een veroordeling. Geweldig dat dit uiteindelijk, weliswaar na 2,5 jaar, ook daadwerkelijk gebeurde. Maar ik snap wat je bedoelt: als producent is zoiets het engste wat je kan doen. Je wilt bij het maken duidelijk hebben waar iets heengaat.”
Je bent erbij als het team voor het eerst hoort van een match, als een bekende van Brech wordt verhoord, als de Franse boshut waar hij enige tijd bivakkeerde, wordt onderzocht. Waren ze je nooit beu?,,Natuurlijk was ik niet óveral bij. Het verhoor van Brech bijvoorbeeld. Maar ik mocht na afloop wel aan de rechercheur in kwestie vragen hoe het verliep. Het ging me ook om hoe zij dat persoonlijk hebben ervaren. Het is verder mijn stijl overal als toeschouwer bij te zijn en daarbij zo onzichtbaar mogelijk te blijven. Af en toe woonde ik een vergadering bij waarin heel gevoelige materie werd besproken. Dan keek de teamleider me aan met een zekere blik en voelde ik zelf wel aan: wegwezen hier.”
Opvallend moment: de politie vertelt journalisten dat nog van 1000 mensen dna moet worden afgenomen, terwijl er al lang een match was met Jos Brech.,,Dat was niet gelogen hoor. Daar kom je toch nooit mee weg. Er zat wel een dubbele gedachte achter. De pers bleef maar vragen: hoe staat het onderzoek er voor? Toen was al besloten het dna-onderzoek te laten doorlopen om een ander (derde) spoor uit te sluiten. Door dat naar buiten te brengen kon Brech, die dat misschien ook leest, denken: ze zijn nog niet klaar. Zo vergroot je de kans dichter bij hem te komen. Anders slaat hij wellicht sneller op de vlucht of doet hij zichzelf wat aan.”
Wat was voor jou het hoogtepunt in dit hele volgproces?,,Dat was niet zo lang geleden, toen de moeder van Nicky gebruik maakte van haar spreekrecht in de rechtszaal. Dan voel je echt hoe hoog en diep dit allemaal zit. Die woorden hebben de ouders jarenlang in gedachten uitgesproken tegen een onzichtbare dader. Daarnaast: die emoties bij al die rechercheurs die hier dag in dag uit aan werkten en ook zo emotioneel geladen zijn. Heel indrukwekkend om te zien.”
De Zaak Nicky Verstappen: Achter de Schermen bij het Politieonderzoek, vandaag 21.15 uur (aflevering 1) en maandag 20.30 uur (aflevering 2) op RTL 4. De dag na uitzending zijn de delen ook te zien op Videoland.
https://www.ad.nl/show/pi(...)-jos-brech~abf3443e/