Het luie moestuinbak experiment

Voorgeschiedenis: ik woonde in een appartement met een balkon op het noordwesten. Hier heb ik meerdere pogingen gedaan om iets van planten te laten groeien/kweken. Maar het is nooit echt goed gelukt.

Aardbeien hebben het nooit twee seizoenen overleefd, zo ook tomaten.

Te weinig zon vooral, maar ook moeite om de plantenbakken vochtig te houden tijdens de zomer. En daarnaast ook nog eens enorm last van ongedierte (luizen).

Mijn ervaring met moestuinieren was dan beperkt tot schooltuintjes tig jaar geleden en AH-moestuinbakjes. De tomaten kwamen uit de kerstpakket en stonden al 3 jaar in de kast. Enkel de aardbeien had ik aangeschaft via aardbeiplantje.nl. Grond kwam van de Hoogvliet voor 1 euro per zak.

Niet echt vreemd dus dat het niet heel succesvol was.

Nu zijn we verhuisd en heb ik een grote dakterras op het zuiden tot mijn beschikking. Ik wil dus eens gaan experimenteren en kijken of ik er met enigszins planning en slimme ideetjes een succesvol, maar vooral “weinig aandacht nodig”-moestuintje voor elkaar kan krijgen.

Wat ik in gedachten had/heb gerealiseerd en verder zal uitwerken:
Wormenbak voor compost en mest.
Verhoogde moestuinbakken gebaseerd op Square-foot-gardening/Makkelijke moestuin.
Een slim bewatering systeem.
Beetje automation (waarschuwing dat er extra water moet komen).
Experimenteren met hydroponics.

Wat ik wil (lekker vind):
Aardbeien
Sla
Tomaten
Peultjes
Komkommers
Courgetten

*eigenlijk hou ik niet eens zo van groente. Groente van de supermarkt is ook supergoedkoop. Het doel van dit project is dan ook niet zo zeer de groente zelf, maar het hele proces. Kijken of het lukt, en waar ik iets kan verbeteren. Lekkere groentes zijn een bijkomstigheid

[ Bericht 1% gewijzigd door athlonkmf op 17-05-2019 23:38:18 ]

Stap 1: de wormenbak.

Ik was hier al een jaar mee begonnen. Ergens rond mei 2018 begonnen.
Eigenlijk recht toe recht aan de vele handleidingen online gevolgd.
Eerst had ik een paar plastic bloempotten gekocht bij de action. Wat gaten in geboord en dan een mix van krantenpapier en bladeren en groenterestjes hier in gegooid.
2 plastic bloempotten. 1 voor de bodem om wormenplas op te vangen en 1 waar de wormen zich gaan uitleven op m'n GFT.
Via internet heb ik tijgerwormen (en andere soorten) welke geschikt zijn voor een wormenbak besteld. En dan een paar weken niks gedaan.

Al snel bleek dat de bloempotten eigenlijk te klein zijn. De wormen doen niet genoeg hun werk en we maken meer GFT dan ze aankunnen. Vooral mijn gemalen koffiebonen (Waar wormen dus gek op zouden zijn) gaf te veel massa.

De bloempotten zijn dan ook vervangen door bakken. Ik had namelijk bij Ikea namelijk de Sockerbit bakken gevonden. Stapelbaar. Met deksel, en mogelijk om wieltjes onder te zetten.



De warmentoren werd dus snel een wormenflat met 2 woonverdiepingen en een verrijdbare begane grond.

Nou was de belofte dat wormenbakken/torens prima binnenshuis kunnen. De bak stond in de garage. Je ruikt en merkt er niks van werd er beloofd...
Nou nee. Ik kreeg in de zomer van 2018 een ware vliegjesplaag in huis. Fruitvliegjes maar ook kleine zwarte vliegjes. Ze kwamen van de wormenbak. Op een gegeven moment heb ik 5 fruitvliegjesvallen in de keuken zitten.
Ik had zelfs een fruitvliegenval in de wormenbak gezet. (Ijsbakje met gaatjes. En dan appelazijn en een rottend fruit erin gegooid. Deze zat na een week vol met (fruit)vlieglijkjes. Maar de fruitvliegplaag was uiteindelijk onder controle. Ik heb gewonnen.

Maar nadat de fruitvliegplaag afgelopen is, was er ruimte voor zwarte vliegjes. Deze zijn nog irritanter dan fruitvliegjes. Als ik de deksel open van het bak om er wat koffie bij te gooien, kwamen ze eruit gevlogen. En het werd zelfs zo gortig dat ik zo'n UV-insectenvanglamp IN de wormenbak gezet. Die was dan ook helemaal overvol. Genocide.

En er groeiden opeens ook heel veel rode mijtjes. Volledig onschuldig volgens internet. Maar ik werd er toch kriebelig van. Dat was de laatste druppel. Vanaf augustus stond de bak in de achtertuin. Daar heeft ie tot nu toe gestaan. Ik heb er nog een verdieping bij gemaakt. De wormen groeien goed. Veel babywormpjes. En ik kan mijn koffie goed kwijt.

De kinderen vinden de wormen ook heel grappig en willen vaak even de bak omwoelen om wat wormpjes te kijken.

(morgen meer hierover, wanneer ik foto's kan maken)

[ Bericht 94% gewijzigd door athlonkmf op 17-05-2019 23:35:03 ]

Stap 2: de moestuinbakken:

Een paar weken geleden had ik Douglas hout besteld voor een aantal projecten. Waaronder moestuintafels voor op het dakterras.

Na lang plannen ben ik self-watering wicking bed s tegengekomen


Aangezien mijn eerdere pogingen op een balkon vaak mislukten vanwege droogte, leek me dit wel een leuke oplossing. Dus heb ik mijn ontwerp aangepast om zelfwaterende bakken te maken. Gelukkig had ik net genoeg materiaal om dat te doen.

Ipv 20cm hoog zijn deze bakken 40cm hoog. Waarvan 10cm voor het waterreservoir en 25cm voor het grond. Ze zijn ook wat korter geworden dan gepland (moet ergens hout vandaan halen..)

Oorspronkelijke plan was om 1 bak van 150x60 en 1 bak van 180x60 te nemen.
Dit is dus nu gereduceerd naar 1 bak van 150x60 en 1 van 120x60.


Dit is het bouwproces:
Het hout heeft een week in de garage gezeten om verder te drogen. Sommige planken voelden nog nattig aan omdat ze buiten hadden gezeten bij de houtboer.
Hout gezaagd en een paar dagen in de zon verder zitten acclimatiseren (kromtrekken)


Onderstel is veel steviger gemaakt dan oorspronkelijk gepland. Er moet immers een flink groter gewicht ondersteund worden. De bodem rust nu op de balken. In plaats van de standaard "hangen aan de poten"


Met pocket holes kunnen stevige verbindingen gemaakt worden:


De steigerhouten planken zijn ook met pocketholes aan elkaar verbonden.


Een drain op 12,5cm hoogte. Netto kan er 10-11cm water in het reservoir blijven.


Vijverfolie gekocht en deze losjes (zodat er nergens spanning op komt) de bakken laten bedekken.


Lektest:


Nog steeds lektest en een oude plantenrek repurposed als klimrek.


Van een ander (abandonned) project had ik nog wat pvc pijpen over, dus die heb ik gebruikt in de bakken als watertoevoer. Tevens waterbuffer.


Volgens de sites zal 7mm grind het beste werken., dus 5-8mm grind gekocht als wicking material


Het wicking effect van het grind vind ik tegenvallen. Maar daar had ik al rekening mee gehouden. Het grind is dan ook ingepakt in worteldoek. Daarna heb ik nog eens aquariumfilterwatten van bodem naar boven geleid. Dit zal het wicking effect versterken hoop ik:


Helemaal ingepakt kan je zien dat er natte plekken zijn:

Het worteldoek heeft weinig effect trouwens.... Misschien had ik gewoven worteldoek moeten gebruiken...


*Na het vullen van de bakken met water en grind vond ik het toch wat wiebelig. Logisch. Er is zo'n 100-150kg aan grind/water in de bak. Dat is dan ook de reden dat ik geen wielen had gebruikt (wat wel oorspronkelijk het idee was)
Ik had gehoopt dat de steviger onderconstructie stabiel genoeg was. Dat is ook zo, maar toen de kinderen er aan gingen hangen om te kijken vond ik het toch wat te wiebelig.
Ik heb de 2 bakken daarom aan elkaar vastgeschroefd. Tevens heb ik een kruis op de zijpoten getimmerd. Dit maakt het geheel stabieler.


Dure moestuingrond besteld en gebruikt. Naja... relatief... pokon is ook duur, maar die geeft minder goede resultaten heb ik begrepen:


Gelijk wat bodemverbeteraars uit de wormenbak overgeheveld. Samen met het door hun gemaakte compost. (deze zullen waarschijnlijk verhongeren in de moestuinbakken... misschien dat ik wat gemalen koffie e.d. in de bakken zal gooien.. Geplukte groente en ander spul zal ook gewoon in de bakken blijven.


En nu maar wachten tot de zaadjes voorgekiemd zijn. Later updates!

(Het wicking effect: na een nachtje is de grond ongeveer voor zo'n 5cm "vochtig". Dus enkel geschikt voor diepgewortelde planten denk ik. Bij jonge kiemplantjes moet er toch top-up bewaterd worden.)

[ Bericht 2% gewijzigd door athlonkmf op 17-05-2019 23:14:52 ]

Zo.. we gaan beginnen met planten. 8 simpele groente welke direct te zaaien zijn.


In de keuken staan tomaatzaadjes, peulen, komkommers en sugarsnaps te ontkiemen.

Moestuinbak verdeeld in vakken met wat plastic plinten (waar ik ik al een tijdje iets mee van plan was, maar nooit tijd voor had)


Even checken hoe het met het wicking effect gaat. Het substraat is na 48 uur voelbaar vochtig tot ongeveer de helft. Zichtbaar nat tot 7-8cm

Maar extra water is wel nodig. Dus even bijvullen:

Zo'n 20-30 liter extra toegevoegd voordat het water uit het overloop ging.

Zoals beloofd nog wat foto's van de wormenflat:

3 verdiepingen dus.

2e verdieping is redelijk droog. Je ziet de eitjes van vliegen? of van wormen?


De worteltjes verteren maar niet...

Veel kleine babywormpjes:


De onderste verdieping heeft meer grotere wormen. Maar is ook veel natter door de regen....


Ik had met de moestuinbakken de eerdere volledig gecomposteerde beneden verdieping verdeeld in de bakken. Daar waren wel wat wormen, maar die zijn maar mee verhuisd.
Deze bak is nu de bovenste verdieping geworden waar ik nieuw GFT in zal gooien.

quote:

Op zaterdag 18 mei 2019 15:51 schreef AnneX het volgende:
En het dakterras kan het allemaal dragen?
Bekende tuinslang

Goed project.

mwah... betonen vloer in de hoek met twee dragende en woningscheidende muren, dus zal het vast wel kunnen dragen. een aquarium is zwaarder.

de vraag is meer of de rubberen tegels en de xps isolatie daaronder dat wel aankan. datis ook de reden dat de bak aan de rand wat planken onder de poten heeft om toch wat meer gewicht te verdelen

Ondertussen zijn de eerste plantjes opgekomen. Ik heb een beetje vals gespeeld en een tomatenplant gekocht.

De bakken zijn van onderen vochtig. Het wicking werkt wel, maar de wortels van de net gekiemde plantjes reiken nog niet zo ver... Dagelijks wat water geven blijft dus nodig voorlopig.

Ook heb ik een webcam opgehangen welke om de zoveel dagen een snapshot neemt zodat ik de groei in de gaten kan houden.

De eerste oogst is binnen (radijsjes),dus eens even een timelapse gemaakt.

De plantjes hebben flink geleden onder de hoosbuien van de afgelopen weken, een paar plantjes moest ik herplanten en er zijn bladeren met lelijke gaten. Maar het gaat de goede kant op.

(de storm heeft wel de camera beetje gedraaid)



De plantjes zijn nu ook zo groot geworden dat ik niet meer van bovenaf hoeft water te geven. Dus geef ik nu 1x per week water door de pijpen. Het water wordt vanzelf naar boven getrokken. De aarde blijft ook vochtig (maar niet nat). Terwijl de afgelopen dagen toch echt niet heeft geregend en het heel heet/zonnig was.

Naja, de plantjes vinden het prima.

before:after

quote:

Op dinsdag 18 juni 2019 22:21 schreef Lucky_Strike het volgende:

[..]

Ik heb niets in de vollegrond, alleen in bakken. En een tuin op het zuiden met twee kassen. Plus gewoon heel veel planten. Niet alles krijgt dagelijks water trouwens.

Dat is ook wel een voordeel van die wicking bed-design trouwens. Het grond wordt egaal bevochtigd. De planten nemen op wat ze nodig hebben.

Wat voor grond heb je eigenlijk? Misschien wat vermuciliet doorheen mixen zodat het langer vochtig blijft?

De hitte vinden m'n wormen ook niks.

Ze zitten samengeklonterd en de voedselresten rotten ook snel weg. Sommige etages vind ik te vochtig en beginnen ook te ruiken.



Deze "klassieke" wormenbak met meerdere etages vind ik ook niet heel handig wat betreft gebruik.

Ik ga deze week dan ook een nieuwe wormenbak beginnen. Een zogenaamde Continous Flow wormenbak. Hierbij gooi je steeds eten boven op, en het compost klauter je dan vanaf de bodem er weer uit. Meer info van het bouwproces volgt.

Maarrrrr... wat is het effect nou van de compost? Nou, vier dagen moest ik een etage legen en heb ik het wormencompost verdeeld over de moestuinbakken (en rest van de tuin).
Het resultaat:




(of komt dat toch door het warme weer?)

BTW: sinds het toevoegen van het compost waarbij ik deze goed in de grond doorspoelt, heb ik geen extra water hoeven geven. Het reservoir houdt de aarde vochtig, al 4 dagen lang en met deze hitte. Op het zuiden.

[ Bericht 57% gewijzigd door athlonkmf op 24-06-2019 21:46:50 ]

Zoals gezegd was ik niet helemaal tevreden over mijn oude wormenbak. Het is te klein om al m'n koffieresten te behuizen.
Te veel werk om al die dozen elke keer te shuffelen. En er zijn altijd wel eigenwijze wormen die in de onderste bak met wormencompost wilt blijven.

Dus ben ik overgestapt naar het Continous Flow systeem. Een wormenbak waarbij je boven GFT in gooit, en van beneden het compost verzameld.

Ik had nog een oude kliko staan die niet gebruikt werd (en op marktplaats maar 20 euro waard was), dus die hebben we even aangepast.


Onder een vierkant vak waar een opvangbak voor leachette (welke eigenlijk niet mag voorkomen in zo'n systeem)



Voor en achter vier grote gaten waar afgezaagde metalen poten in worden geschoven. (de poten zijn van de bekende Antilop kinderstoel van ikea (welke niet eens voor 5 euro verkocht kan worden op marktplaats)


Het gat is verstevigd met restantjes alluminium profiel.


Grote ventilatiegaten boven in. En kleine ventilatieopeningen achterop zodat er geen last is van regen, maar toch voldoende ventilatie.


Op de gecoate metalen spijlen komt dan de eerste bedding. Paar grote stukken karton en dan een flinke laag papiersnippers. Zo'n 20-30cm in totaal.




Dan een laagje compost2be en een paar dozijn wormen van de oude wormenbak hierbovenop. En dan wachten maar.


Het zal een paar maanden duren alvorens de wormen gesettled zijn en vermenigvuldigen. Ondertussen wordt de oude wormenbak gewoon gebruikt. Deze CFT worm factory zal regelmatig wat lekker eten krijgen zodat de tevreden wormen flink zullen vermenigvuldigen.

Om op een gegeven moment geheel vervangen te worden door deze nieuwe. De bedding zal volgend jaar wel helemaal verteerd zijn en dan kunnen we beginnen met oogsten.


(we hebben nog een grote GFT kliko. Maar die wordt ook maar 1-2x per jaar gebruikt. Om snoeiafval af te voeren. Voedselresten gaan voor 99% naar de wormenbak)

HELP! Mijn webcam wordt aangevallen door bonen en tomaten




De planten zijn in een stroomversnelling gekomen... Groeien enorm snel. Kan ik een paar bladeren van de courgette linksonder wegknippen? Ze zorgen voor nogal wat schaduw.

Even een update weer:

De moestuinbakken zijn nu op een paar vlakken na helemaal leeg.
Veel blad geoogst. Maar ook veel verspilt.
De slatypes welke zijn blijven zitten zijn uiteindelijk door het warme weer doorgeschoten.

De wortels waren ook geliefd. De bieten ter grootte van een jeu de boulesbal heb ik weggegeven.

De bak is nu bijna een dedicated tomatenbak geworden. De tomatenplant doet het iets te goed en is nu een monster geworden.
De komkommerplant doet het ook goed. Alleen produceert die wel komkommers ter grootte van een 1,5 liter thermoskan...

De courgette heeft het niet overleefd op een of andere manier. Rotting aan de onderkant.
Ook de bonen/sugar snaps droogden op een gegeven moment uit.

Conclusie:
Ik gaf 1x per week water.
het wicking effect werkt heel goed voor bladgroente en groente/fruit met lange wortels (aardbeien, komkommers, tomaten)

De bonen hebben waarschijnlijk minder diepe wortels en droogden daarom uit. Daar moet ik rekening mee houden volgend jaar.

Ik ga nog wat slatypes planten en dan is het seizoen wel afgelopen denk ik.

quote:

Op maandag 5 augustus 2019 15:45 schreef Seven. het volgende:

[..]

Leuke update, wat ga je dan anders doen voor de bonen volgend jaar? En ga je nog wintergroenten verbouwen?

Ik denk dat ik daar wat of meer vermiculiet gaat zetten. Of dat ik de aarde daar met 10cm lager ga zetten. Of simpelweg meer water bij de bonen geven.
Even experimenteren.

Ik weet nog niet zeker of ik wintergroenten ga zetten. Vanwege vakantie zal deze een paar weken geen verzorging krijgen natuurlijk. En om in september te zaaien...

quote:

Op woensdag 7 augustus 2019 12:19 schreef luciferhout het volgende:
Allereerst, wat een leuk topic!
[..]

Mijn tante adviseerde mij om de komkommers eerder te oogsten, zodra ze ±20cm zijn dan zit er de meeste/lekkerste smaak aan. Ik moet wel eerlijk bekennen dat ik te laat was en ze bij mij ook hopeloos doorgeschoten waren >40cm en ik heb ze daarna niet meer terug geplant.

Alleen hebben deze komkommers van die akelige stekels die pas als ze 40cm groot zijn verdwijnen. Ik heb aangenomen dat stekels weg betekent dat ze rijp zijn.

@Seven. en @luciferhout
Vorig jaar hadden we een volkstuintje gekregen, waardoor we de moestuinbak niet meer hebben gebruikt. In de grotste bak had ik wat aardbeien geplant. deze ging heel goed en had de hele bak overwoekerd. ik heb besloten om die dan maar als dedicated aardbeibak te gebruiken.
Dat bewijst ook de effectiviteit van het bewateringssysteem. aardbeien hebben heel veel water nodig, en tijdens de hete zomerdagen was er niks uitgedroogd

In de andere kleine met klimrek ga ik wat komkommers en tomaten planten dit jaar. Chinese spinazie en kailan welke ik bij wijze van experiment had geplant was mislukt vorig jaar trouwens. in de moestuinbak En in de volkstuin.

Wat ik anders zal doen: de verborgen schroefverbindingen waren niet stevig genoeg. de hoeken barsten uit door het gewicht en vochtigheid. ik moest die versterken met ijzeren hoeken. Dus als ik anders deed, zal ik sterkere hoekverbindingen maken. En een bereikbare overloop is ook wel handig. Bij de hoosbuien vorig jaar, waren de bakken een vijver geworden omdat de overloop was verstopt. Ik moest de aarde eromheen uitgraven om de pijp de ontstoppen.

Grappig detail: bij het uitgraven is gebleken dat die paar wormen die ik in het begin bij had gegooid flink hebben gefeest omdat de bakken letterlijk krioelen van de wormen. 1 hand aarde zaten wel een stuk of 100 wormen. Natuurlijke bemesting dus.

De wormenbak was redelijk verwaarloosd, ik had vorig jaar niet naar omgekeken, te lui om gft naar boven te brengen, en omdat ik geen moestuin had gedaan, kregen ze ook niet de mislukte groente. De bak werd ook te droog door de hete zomer. nu zie ik alleen wat pissenbedden daar. ik ga dit jaar een regenvanger maken welke wat regen in de bak zal leiden om het vochtig te houden. Ik had net wat wormen van mijn andere wormenbak overgeheveld zodat ze deze zomer weer kunnen repopuleren.

quote:

Op zondag 26 maart 2023 14:12 schreef summer2bird het volgende:
Jouw systeem is niet echt lui vind ik
Ik heb een speciekuip op mijn balkon waar ik elk voorjaar een zak potgrond en een paar aardappelen in mieter, das veel luier

Maar erg mooi topic, hoop dat je het dit jaar ook weer uitgebreid gaat updaten

Nooit aardbeien in de zomer gekweekt? dat is elke dag water geven