Waarom begint het jaar op 1 januari?

quote:

Op woensdag 2 januari 2019 11:32 schreef oranjevogel1 het volgende:
Heeft te maken met de correctie tussen de Gregoriaanse en Juliaanse kalender.

In welke zin? Dat het jaar vroeger op midwinter begon en nu 10 dagen later?

quote:

Op vrijdag 4 januari 2019 15:06 schreef Lunatiek het volgende:

[..]

In welke zin? Dat het jaar vroeger op midwinter begon en nu 10 dagen later?

Ja

quote:

Op woensdag 2 januari 2019 14:09 schreef Ai_KaRaMBa het volgende:
Ik heb wel eens begrepen dat oorspronkelijk het jaar begon op 1 maart ("start" van de lente). Dat verklaart ook waarom oktober (van octa, acht) heet ondanks dat het nu de 10e maand is, en december (van deca, tien) de 12e. En ook waarom februari de overloop-maand van 28 a 29 dagen is.

Waarom en wanneer dat veranderd is heb ik niet helemaal helder...

Het jaar zou in onze streken tot in de middeleeuwen beginnen op 1 april of 1 maart. Wat logisch is voor een zonnejaar. "Oorspronkelijk" is echter lastig te duiden aangezien er geen algemene richtlijnen waren en de meeste mensen het kerkelijke jaar aanhielden met dagnamen van heiligen in plaats van dingen als "4 januari".

De oude Germanen kenden een jaar met twee seizoenen, zomer en winter, met midwinter en midzomer, en die seizoenen begonnen "ergens", maar niet in het midden. Wat ik er van begrepen heb, vierden ze het begin van het zomerseizoen en het begin van het winterseizoen en was er geen "jaar" dat op een bepaalde datum begon. En per gebied kon dat allemaal weer afwijken. Je ziet aan feesten rond 1 november en 1 mei dat dat de start van het seizoen was, hoewel het volgens de zon op de zonsevening in de herfst en de lente zou moeten zijn (zodat midwinter echt midden in winterseizoen valt).

quote:

Op woensdag 2 januari 2019 14:13 schreef Bosbeetle het volgende:

[..]

Dat komt door augustus en julius (cesar) die zo nodig een maand wilden (dus die twee zomer maanden zijn nieuw)

Grappig feitje: bepaalde groepen rechts-extremisten en linkse terug-naar-de-natuurders en sommige taalpuristen willen af van Augustus als naam, omdat het naar een Romeinse keizer verwijst. Zij gebruiken dan Oogstmaand.
Helaas is het woord "oogst" afgeleid van de maand Augustus, dus schieten ze er niets mee op. Het oude woord voor oogsten is verwant aan herfst en is in het Engels nog steeds harvest.

quote:

Op vrijdag 4 januari 2019 15:07 schreef oranjevogel1 het volgende:

[..]

Ja

Dan is het in religieus opzicht logisch dat wanneer je de jaren telt vanaf de geboorte van Christus je het aantal dagen in het jaar ook telt vanaf de geboorte van Christus. Min of meer na de verschuiving van het kerstfeest naar 25 december in plaats van midwinter. En dan kun je er zeker van zijn dat "het jaar begint op 1 januari" is van ná al dat christelijke gesteggel om de geboorte van Jezus Christus in de winter te kunnen vieren.

quote:

Op vrijdag 4 januari 2019 15:21 schreef Lunatiek het volgende:
vanaf de geboorte van Christus

Het is onwaarschijnlijk dat Christus in de winter is geboren.

quote:

Op vrijdag 4 januari 2019 15:22 schreef oranjevogel1 het volgende:

[..]

Het is onwaarschijnlijk dat Christus in de winter is geboren.

Vandaar dat ik schreef "in religieus opzicht logisch".
We kunnen er in elk geval zeker van zijn dat het licht in onze streken "geboren" wordt na midwinter.
Dat de dagen dan lengen en dat dat de oorsprong zou zijn van het woord "lente" is dan weer discutabel.

En waarom beginnen dagen om 12 uur 's-nachts?

quote:

Op vrijdag 4 januari 2019 15:33 schreef Molurus het volgende:
En waarom beginnen dagen om 12 uur 's-nachts?

Twaalftallig stesel, stamt waarschijnlijk uit Mesopotamië ^wiki. De dagen beginnen na middernacht (12 uur na de middag overdag)......

Twaalf is cijfertechnisch (deelbaar door 1,2,3,4,6) overigens handiger om mee te rekenen dan tientallig (alleen deelbaar door 2 en 5). Voor ons is het alleen lastig omdat we deels decimaal zijn opgevoed. Andersom denk ik eerder in graden (bij berekeningen) dan in radialen.

Sws is het grappig hoe tellingen in de geschiedenis verlopen en zich hardnekkig verzetten tegen modernisering en standaardisatie.

quote:

Op woensdag 2 januari 2019 14:25 schreef nanuk het volgende:

[..]

De maan
?
?
Donar
Frija
Saturnus
De zon.

Donar en Frija zijn Scandinavische goden.

Donar is germaans. Thor (Tor?) is Scandinavisch. Zelfde geldt voor Frija.

quote:

Op vrijdag 4 januari 2019 14:45 schreef Lunatiek het volgende:
Zondag- Zon (tevens germaanse godin)
Maandag - Maan (tevens germaanse god)
Dinsdag - de dag van het Ding (als in kort geding, dingspel). Ook dag van Tyr of Tiwas (germaanse goden, zie ook Tuesday). Werd gelijkgesteld aan Mars.
Woensdag - Wodan, god die bij de Romeinen gelijk gesteld werd aan Mercurius, zie Mercredi.
Donderdag - Donar (=Thor). Werd gelijkgesteld aan Jupiter > Jeundi
Vrijdag - Frey, Freya of Frigg (germaanse goden), men neemt aan Freya wegens Vendredi, Venusdag
Zaterdag - Saturnus. Hadden ze geen equivalent voor en heeft dus in Germaanse talen ook andere namen, waaronder Zonavond.

Is Jupiter niet de Romeinse versie van Zeus en zou deze daarom niet eerder overeenkomen met Wodan/Odin?

quote:

Op zaterdag 5 januari 2019 16:09 schreef Cockwhale het volgende:

[..]

Donar is germaans. Thor (Tor?) is Scandinavisch. Zelfde geldt voor Frija.

Nee, Scandinavisch is niks (want daar hoort ook Fins bij).
Odin en Thor (of Thor) zijn de noord-germaanse namen van de goden die in het zuid-germaans Wodan en Donar heten. Frija/Freya is om duidelijker, omdat dit soms Frigg kan zijn.

quote:

Op zaterdag 5 januari 2019 16:12 schreef Cockwhale het volgende:

[..]

Is Jupiter niet de Romeinse versie van Zeus en zou deze daarom niet eerder overeenkomen met Wodan/Odin?

De Romeinen vonden van niet. Uiteindelijk zie ze Zeus/Jupiter met bliksempijlen en Donar/Thor is een dondergod. Zo zijn er meer overeenkomsten, maar die zijn wat meer verborgen en hebben misschien een eigen topic nodig omdat het hier off topic is.

Wodan werd al aan Mercurius gelijkgesteld.

Wat je ziet is dat wij Wodan een soort oppergod noemen, analoog aan Zeus/Jupiter, maar gedurende de geschiedenis heeft Wodan/Odin die rol afgewisseld met Donar/Thor, waarbij Wodan meer de oppergod voor de elite werd en Donar mateloos populair werd bij de boeren en bij hun oppergod werd.

quote:

Op vrijdag 4 januari 2019 15:33 schreef Molurus het volgende:
En waarom beginnen dagen om 12 uur 's-nachts?

Het zou veel handiger zijn om zonsopgang als begin van de dag te zien. Helaas zijn de dagen niet allemaal even lang en dan is het dus weer niet handig. Het hoogste punt van de zon is wel een vast moment op de dag. De dag is dan voor en na dat tijdstip even lang. Dat wij uren langer op bed blijven liggen en ook veel te laat naar bed gaan volgens die redenering vergeten we voor het gemak maar.

quote:

Op woensdag 2 januari 2019 14:18 schreef Bosbeetle het volgende:
wel leuk om de die info hier neer te zetten

januari <- komt van de god janus
februari <-
maart <- (komt dit van mars??)
april <-
mei <-
juni <-
juli <- van julius ceasar
augustus <- van keizer augustus
september <- van zeven
oktober <- van acht
november <- van negen
december <- van tien

De Japanners hebben daar beter over nagedacht.

januari - ichigatsu (1 maand)
februari - nigatsu (2 maand)
maart - sangatsu (3 maand)
etc.

Gelukkig nieuwjaar

quote:

Op vrijdag 4 januari 2019 14:54 schreef Bosbeetle het volgende:

[..]

ja ik vraag me dat ook wel eens af aangezien je ziet hoeveel mensen uit de jaren 70 spruitjes vies vonden en ik nu zelden meer iemand tegenkom vraag ik me ook wel eens af of de spruitjes zelf gewoon lekkerder zijn geworden.

Zelfde met witlof, de bitterheid is eruit gekweekt.

quote:

Op maandag 7 januari 2019 07:56 schreef nanuk het volgende:

[..]

Het zou veel handiger zijn om zonsopgang als begin van de dag te zien. Helaas zijn de dagen niet allemaal even lang en dan is het dus weer niet handig. Het hoogste punt van de zon is wel een vast moment op de dag. De dag is dan voor en na dat tijdstip even lang. Dat wij uren langer op bed blijven liggen en ook veel te laat naar bed gaan volgens die redenering vergeten we voor het gemak maar.

In het verleden en bij de joden nog steeds begint de dag (etmaal) bij zonsondergang, op de avond dus.

Misschien heeft het ermee te maken dat de Aarde begin januari in het perihelium staat? Het klopt niet helemaal op de dag, maar er schijnen kleine variaties in te zitten

https://nl.wikipedia.org/wiki/Perihelium

quote:

Op woensdag 2 januari 2019 11:31 schreef -mosrednA het volgende:
Heeft volgens mij te maken met Julius Caesar. Die heeft ooit eens besloten dat een bepaalde kalendertelling gebruikt zou worden en daarbij begon het jaar op 1 Januari zoals hij nu is

Wat tussentijds ook weer veranderd werd, bv de Katholieke kerk voerde een tijdsrekening in in de 6e eeuw die begon op de zaterdag voor Pasen (best lastig aangezien dat ieder jaar een andere datum is)

In Engeland begon het nieuwe jaar bv lang op 15 maart...
pas in The Calendar Act van 1752 werd dit aangepast , toen voerde de engelsen ook pas de Gregoriaanse kalender in (die wegens Henri VIII nooit ingevoerd was, men bleef de juliaanse kalender gebruiken)...

Kans is natuurlijk dat de engelsen na de Brexit en hun wens alles terug te brengen naar vroeger dit misschien ook weer herstellen...
Levert hen ook vast hun eerder verloren 11 dagen terug op, die in 1752 uit de engelse kalender weggehaald (3 september t/m 13 september) werden om hun juliaanse tijdrekening met de gregoriaanse gelijk te brengen..
daartegen protesteerden de engelsen nog lang, de 'aanpassing' aan europees vasteland zou de britten elf dagen van hun leven gekost hebben; een bekende politieke slogan was "Give us our Eleven Days": ‘Give us our eleven days!’ The English calendar riots of 1752.

[ Bericht 1% gewijzigd door RM-rf op 22-01-2019 13:41:11 ]

Ik zie diverse mensen die aangeven dat het “vreemd” is dat 1 januari niet gelijkvalt met de zonnewende of de start van de lente.

Hoe zien jullie dat voor je met een - grotendeels - wereldwijde kalender? Als het hier zomer is, dan is het in Australië winter.

Of mis ik iets?

quote:

Op dinsdag 22 januari 2019 15:08 schreef Sometimes het volgende:
Hoe zien jullie dat voor je met een - grotendeels - wereldwijde kalender? Als het hier zomer is, dan is het in Australië winter.

Als nulpunt zoek je meestal een herkenbaar punt. Zoals voor de temperatuur het smeltpunt van water. Voor tijd zou je dan verwachten dat je zonnewende pakt of het passeren van de evenaar. Eigenlijk doen we dat ook maar we zijn een dag of wat uit balans. Dat het in Australië zomer is maakt niet zoveel uit, de zonnewende is exact hetzelfde alleen start het jaar in de zomer.

Maar goed, start van het jaar in het voorjaar zou ook logisch zijn. Of het passeren van de aarde over een lijn tussen de zon en een andere ster. Er is heel veel mogelijk maar men heeft ooit gekozen voor de winterzonnewende maar is een weekje van slag geraakt. Voorlopig is vrijwel de hele wereld het met elkaar eens dus zal het nog wel een tijdje zo blijven.

quote:

Op dinsdag 22 januari 2019 15:08 schreef Sometimes het volgende:
Hoe zien jullie dat voor je met een - grotendeels - wereldwijde kalender? Als het hier zomer is, dan is het in Australië winter.

zonnewende vind in australie op precies hetzelfde moment plaats...
net als de Equinox

lastig is echter vooral dat het exacte tijdstip hiervan telkens wisselt:
de eerstvolgende Equinox vind plaats op 20 maart om 21:57
en de eerstvolgende winter-zonnewende op 22 december 04:17 's nachts