Duitsland verdeeld over sterretje dat taal genderneutraal moet makenDe Duitse taal wordt mogelijk genderneutraal. Vandaag bespreekt de spellingraad de invoering van een 'gendersterretje' in Duitsland. ,,Verkrachting van de taal'', stelt de rechtse partij AfD. Ook in Nederland gaan stemmen op voor verandering. Vooral in het progressieve Berlijn duikt het steeds vaker op, in blaadjes en op reclameposters. 'Student*innen' staat er dan bijvoorbeeld, waarmee niet alleen mannelijke studenten worden aangesproken, maar ook vrouwelijke en alles ertussenin.
Vandaag staat het onderwerp 'genderneutraal schrijven' op de agenda van de Raad voor de Duitse Spelling (Rat für Deutsche Rechtschreibung). Als dat instituut heil in het gendersterretje ziet, belandt het waarschijnlijk in de Duden - de Duitse Dikke Van Dale. Dat zou betekenen dat overheden en scholen het moeten gaan gebruiken.
Een verrijking van de taal die transgenders niet langer buitensluit? Of een belachelijke taalverminking? In Duitsland roept het onderwerp felle reacties op. In navolging van de discussies over genderneutrale toiletten en de optie om - naast man en vrouw - ook een onbestemd geslacht op te nemen in het geboorteregister. De rechtse partij Alternative für Deutschland liet vanmiddag weten zich op actie te beraden. De voorstellen 'verkrachten de Duitse taal', stelt de AfD. ,,Geweld tegen een taal is geweld tegen een cultuur en onze vrijheid van denken. We zullen de voorvechters van vermeende politieke correctheid niet toestaan onze moedertaal te ruïneren.''
OnzichtbaarHet Transgender Netwerk Nederland pleit al langer voor de invoering van een nieuw voornaamwoord. ,,Wij zijn onzichtbaar in de taal en daarmee in de samenleving'', verklaarde een bestuurslid van de stichting in het vakblad Onze Taal. Een verkiezing onder de achterban van het netwerk leverde al een suggestie op: het woord 'hen' zou 'hij/hem' en 'zij/haar' moeten vervangen. Zoals in: 'Sacha stapt op de fiets. Hen rijdt naar de stad, waar Jan hen opwacht'.
Een goed plan? Taalkundige Wim Daniëls vindt zowel het gendersterretje als het woord 'hen' geen goede optie. Maar in principe is hij een groot voorstander van genderneutrale taal. ,,Mijn kijk daarop is veranderd door een boek over de baarmoeder dat ik schreef samen met een gynaecoloog. Daardoor weet ik dat het behoorlijk veel voorkomt dat mensen tussen twee geslachten inzitten. Een foutje van de natuur, maar met grote impact op deze mensen. Daar moeten we niet lichtzinnig over doen.''
CosmetischEen gendersterretje of streepje (_), dat in Duitsland ook wel wordt gebruikt, ziet de taalkundige echter niet als oplossing. ,,Dat is cosmetisch, staat te ver van ons schrijven af. En in de gesproken taal los je er het probleem niet mee op.'' Mensen zullen het niet overnemen, verwacht hij. ,,Zo is ooit ook geprobeerd om een omgekeerd uitroepteken (¡) in te voeren als symbool voor ironie. Dat is mislukt.''
Het woord 'hen' heeft als nadeel dat het al voor meervoud wordt gebruikt, zegt hij. ,,Maar in die richting zou je het wel moeten zoeken.'' Taalkundige Marc van Oostendorp bedacht 'vij', als alternatief voor 'hij' en 'zij'. Geen gek plan, vindt Daniëls. Hij pleit er zelf voor om waar het kan sekseneutraal te formuleren. ,,Kijk of er een neutraal alternatief is. Zoals de NS-conducteurs: die zeggen geen 'beste dames en heren' meer, maar 'beste reizigers'.''
MeervoudsvormMet de meervoudsvorm valt de mannelijke of vrouwelijke vorm vaak te omzeilen, tipt de taalkundige. ,,Dus niet: de arts, hij moet op zijn gezondheid letten. Maar: artsen, zij moeten op hun gezondheid letten.''
Het instituut dat de officiële Nederlandse spelling bepaalt, de Taalunie, laat weten de discussie over genderneutrale taal nauwlettend te volgen. ,,Maar in het Nederlands is verandering nog niet aan de orde. In Duitsland leeft het onderwerp al langer. Als er ook in Nederland maatschappelijk draagvlak voor komt, kan het aan de Commissie Spelling worden voorgelegd.''
'Vij'Hoe onnatuurlijk 'hen' of 'vij' in plaats van 'hij' of 'zij' misschien ook mogen klinken, het is niet ondenkbaar dat ze op termijn ook in onze Dikke Van Dale belanden. In de Engelse taal worden they, them en their steeds vaker gebruikt als sekseneutraal alternatief, schrijft Onze Taal ('Someone forgot their bag'). In het progressieve Zweden is een aantal jaar geleden het woordje 'hen' ingevoerd als vervanging van han ('hij') en hon ('zij'). Vooral jongeren lijken die taalvernieuwing te adopteren.
https://www.ad.nl/nieuws/(...)moet-maken~af839415/