Neoliberalisme, wat houdt het in? #8

quote:

Op woensdag 19 oktober 2016 17:04 schreef Sloggi het volgende:
Is dit interview met Stiglitz uit de Groene al voorbij gekomen?
Joseph Stiglitz’ antiserum tegen het neoliberalisme - Overal vingerafdrukken van het grootbedrijf

Yes, maar evengoed bedankt! Zeer goed om te lezen.

quote:

Op woensdag 19 oktober 2016 15:41 schreef GSbrder het volgende:

[..]

De waarneming dat er meer belasting wordt geheven over sigaretten dan over water. Niet het feit of men meer sigaretten meer zou moeten belasten, dat laatste is normatief. Tegelijkertijd kun je nu niet zeggen dat de overheid iets doet om de schadelijke effecten van overconsumptie in de algemene zin van het woord te bestrijden. Met andere woorden; individuele goederen worden al variabel belast, in z'n algemeenheid is de overheid nog niet zo ver dat consumptie wordt teruggedrongen, met name omdat consumptie nog een belangrijke drijver is voor economische groei en welvaart.

Maar wat jij doet is gewoon vaststellen op jouw manier. Immers; dat er meer belasting over sigaretten geheven wordt dan over water is niet normatief op het moment dat je er geen expliciete verklaring bij hebt, terwijl als je zou erkennen dat dit met een bepaalde reden was (je wilt consumenten eerder toe bewegen om water te drinken dan te roken bijv.) het wel normatief zou zijn. Het feit dat je aanpak systematisch zou zijn maakt dan ook bestaande maatregelen ineens normatief. Dat is gewoon niet waar. Het bevestigt eerder het punt dat de overheid dus überhaupt al een rol speelt in het ont- of aanmoedigen van consumptie, en dat de overheid dus sowieso 'normatief' handelt. Ja, ik zet het even tussen haakjes, want van een partij waar verwacht van wordt dat die voorziet in datgene wat de maatschappij wenselijk acht maar niet zelf in kan/wil voorzien vind ik het normatiever om bijv. externaliteiten niet te belasten (dan stel je de waarde daarvan namelijk op 0 in), dan dit wel te doen.

quote:

Op woensdag 19 oktober 2016 11:20 schreef Klopkoek het volgende:
Melkertbanen en vijfjarenplannen zijn slecht; gratis geld naar de directiekamer en grootkapitaal is goed. Ondertussen met droge ogen blijven beweren dat politici en bestuurders geen banen scheppen.

Logica van apartheids-rechts.

Grappig dat jij altijd zo de mening van anderen invult, maar als ik je vraag naar de jouwe je niet wenst te antwoorden.

Een artikel over de destructieve werking van financiële prikkels zoals bonussen. Bonussen tasten de intrinsieke motivatie, het morele kompas en de creativiteit aan.

Weg met controle. Leve de intrinsiek gemotiveerde mens

Met CETA gaan de neoliberalen flink terrein winnen.

quote:

Op donderdag 20 oktober 2016 07:17 schreef Bondsrepubliek het volgende:
Een artikel over de destructieve werking van financiële prikkels zoals bonussen. Bonussen tasten de intrinsieke motivatie, het morele kompas en de creativiteit aan.

Weg met controle. Leve de intrinsiek gemotiveerde mens

Een bonus is voor de werknemer wat winst is voor de ondernemer. Niks mis mee. Alleen in de financiële sector pakt het niet zo gelukkig uit.

quote:

Op donderdag 20 oktober 2016 09:38 schreef Paper_Tiger het volgende:

[..]

Een bonus is voor de werknemer wat winst is voor de ondernemer. Niks mis mee. Alleen in de financiële sector pakt het niet zo gelukkig uit.

De marktideologie schiet hier weer eens hopeloos in tekort. Bonussen worden ten onrechte primair als drive voor werknemers voorgesteld.

https://decorrespondent.n(...)76942180120-9159edfd

quote:

Op woensdag 19 oktober 2016 19:13 schreef keste010 het volgende:

[..]

Maar wat jij doet is gewoon vaststellen op jouw manier. Immers; dat er meer belasting over sigaretten geheven wordt dan over water is niet normatief op het moment dat je er geen expliciete verklaring bij hebt, terwijl als je zou erkennen dat dit met een bepaalde reden was (je wilt consumenten eerder toe bewegen om water te drinken dan te roken bijv.) het wel normatief zou zijn. Het feit dat je aanpak systematisch zou zijn maakt dan ook bestaande maatregelen ineens normatief. Dat is gewoon niet waar. Het bevestigt eerder het punt dat de overheid dus überhaupt al een rol speelt in het ont- of aanmoedigen van consumptie, en dat de overheid dus sowieso 'normatief' handelt. Ja, ik zet het even tussen haakjes, want van een partij waar verwacht van wordt dat die voorziet in datgene wat de maatschappij wenselijk acht maar niet zelf in kan/wil voorzien vind ik het normatiever om bijv. externaliteiten niet te belasten (dan stel je de waarde daarvan namelijk op 0 in), dan dit wel te doen.

Ik zeg toch nergens dat bestaande belastingsverschillen op de diverse consumptiegoederen niet-normatief zijn? Ik zeg dat de vaststelling dat de overheid verschillende tarieven hanteert geen normatieve vaststelling is. De handeling van het aanmoedigen of ontmoedigen van bepaalde goederen is dat wel. De overheid geeft nog geen blijk van gedrag dat overconsumptie belast moeten worden, m.a.w. dat alle vormen van consumptie minder wenselijk zijn.

En even ten aanzien van je laatste zin, externaliteiten niet belasten normatiever te vinden dan externaliteiten wel belasten impliceert dat de overheid middels haar belasting externaliteiten weg kan nemen of dat de kennis dat externaliteiten bestaan gedrag van de overheid behoeft. Je zou ook kunnen denivelleren om overconsumptie tegen te gaan, want een van de zegenen van nivellering - zo wordt het hier althans gebracht - is dat lagere inkomens een groter percentage van hun inkomen consumeren.

quote:

Op donderdag 20 oktober 2016 11:09 schreef GSbrder het volgende:

[..]

Ik zeg toch nergens dat bestaande belastingsverschillen op de diverse consumptiegoederen niet-normatief zijn? Ik zeg dat de vaststelling dat de overheid verschillende tarieven hanteert geen normatieve vaststelling is. De handeling van het aanmoedigen of ontmoedigen van bepaalde goederen is dat wel. De overheid geeft nog geen blijk van gedrag dat overconsumptie belast moeten worden, m.a.w. dat alle vormen van consumptie minder wenselijk zijn.

Maar wat wil je nu eigenlijk zeggen? Want ik heb nergens gesuggereerd dat die vaststelling normatief is. En inderdaad, het aan- of ontmoedigen van bepaald gedrag is dat wel. Vandaar ook dat het m.i. volstrekt legitiem is voor een overheid om overconsumptie als politiek thema te behandelen.

Het verklaren van overconsumptie als een probleem zie ik overigens niet als gelijk aan dat 'alle vormen van consumptie minder wenselijk' zouden zijn. Waarom zou overconsumptie aanpakken betekenen dat je generiek beleid moet voeren om alle vormen van consumptie te ontmoedigen?

quote:

En even ten aanzien van je laatste zin, externaliteiten niet belasten normatiever te vinden dan externaliteiten wel belasten impliceert dat de overheid middels haar belasting externaliteiten weg kan nemen of dat de kennis dat externaliteiten bestaan gedrag van de overheid behoeft. Je zou ook kunnen denivelleren om overconsumptie tegen te gaan, want een van de zegenen van nivellering - zo wordt het hier althans gebracht - is dat lagere inkomens een groter percentage van hun inkomen consumeren.

Tja, je kan ook je bevolking dusdanig de armoede in drukken dat de bevolking krimpt en daarmee overconsumptie aangepakt wordt. Of het wenselijk is is wat anders. Waarom je die optie hier dropt is me dus niet duidelijk. Zie jij overconsumptie het liefst aangepakt worden door het laaghouden van de laagste inkomens (denivellering hoeft dit overigens niet te impliceren).

quote:

Op donderdag 20 oktober 2016 11:40 schreef keste010 het volgende:

[..]

Maar wat wil je nu eigenlijk zeggen? Want ik heb nergens gesuggereerd dat die vaststelling normatief is. En inderdaad, het aan- of ontmoedigen van bepaald gedrag is dat wel. Vandaar ook dat het m.i. volstrekt legitiem is voor een overheid om overconsumptie als politiek thema te behandelen.

Ik twijfel aan de legitimatie om overconsumptie aan te pakken, zeker omdat overconsumptie (en dus niet merit en demerit goods) binnen de democratische controle ervoor gaat zorgen dat de hobbies van de weinigen gaan lijden onder de populariteit van de massa. Waar je bij bijvoorbeeld sigaretten je nog kunt beroepen op collectieve lasten, wordt dit al een stuk lastiger wanneer je een probleem op een hoger schaalniveau wil indammen door selectief onderdelen van overconsumptie te gaan ontmoedigen.

quote:

Het verklaren van overconsumptie als een probleem zie ik overigens niet als gelijk aan dat 'alle vormen van consumptie minder wenselijk' zouden zijn. Waarom zou overconsumptie aanpakken betekenen dat je generiek beleid moet voeren om alle vormen van consumptie te ontmoedigen?

Overconsumptie, in de brede zin van het woord, kent toch een wenselijk of acceptabel niveau van consumptie met daar boven een onwenselijk of onacceptabel surplus? Met andere woorden, elke eenheid van consumptie bouwt op naar overconsumptie. Tenzij je, zoals ik hier boven aangeef, het aangrijpt om electorale minderheden zwaarder te belasten omdat je hun consumptieniveau als het surplus ziet.

quote:

Tja, je kan ook je bevolking dusdanig de armoede in drukken dat de bevolking krimpt en daarmee overconsumptie aangepakt wordt. Of het wenselijk is is wat anders. Waarom je die optie hier dropt is me dus niet duidelijk. Zie jij overconsumptie het liefst aangepakt worden door het laaghouden van de laagste inkomens (denivellering hoeft dit overigens niet te impliceren).

Ik zie overconsumptie aanpakken überhaupt niet als een wenselijk vervolg voor de overheid, nadat ze uitgespeeld zijn met accijnzen en subsidies.

Sociale rechtvaardigheid

quote:

Op donderdag 20 oktober 2016 11:54 schreef deelnemer het volgende:

[..]

De kern van de zaak is dat het prijsmechanisme onvolledig is, en breder gesteld het marktmodel onvolledig is. Alles dat wel bestaat, maar buiten het model valt, noemt men dan een externaliteit. Doen alsof marktmodel wel volledig is, betekent dat je van alles negeert. Dat je erop staat om de puntjes op de i te zetten, zonder op te merken dat de helft van de letters is weggevallen.

Dat geldt toch voor elk model? Uiteraard is er geen volledigheid en zijn modellen per definitie een simplificatie van de werkelijkheid, maar het onderbrengen in democratische controle garandeert ook geen volledigheid, daar grote groepen verstoten zijn van inspraak en meningsvorming. Als je met 51% van de mensen maatregel x neemt die onwelgevallig is voor 49%, dan noem je dat controle, maar wanneer partij y en partij z een overeenkomst sluiten die de vrijheden van a t/m w niet aantast, dan is het plotseling een schande, want marktmodel.

quote:

Als je de werkelijkheid splitst in markt en overheid, en de markt schiet tekort om alle aspecten in rekening te brengen, dan moet de correctie daarop van de overheid komen. Als je ernaar streeft de correctie in het marktmodel / prijsmechanisme op te nemen, om dicht mogelijk bij het marktmodel te blijven, dan kan dat via subsidies en heffingen.

Als de overheid echter leunt op een democratische meerderheid die het marktmodel - met haar tekortkomingen - accepteert en daarmee impliciet instemt met de onvolledigheid om externaliteiten op te nemen in de prijsvorming, dan zijn subsidies en heffingen niet noodzakelijk. De burger in de samenleving accepteert dan op twee manier, als consument en als kiezer, de gevolgen van niet-ingeprijsde externaliteiten.

quote:

Op donderdag 20 oktober 2016 12:12 schreef deelnemer het volgende:

[..]

Groepsdieren doen van nature aan samenwerking en herverdeling. Het maakt deel uit van de wijze waarop deze een diersoort het probleem van het (over)leven oplost (een uitkomst van de evolutie).

Het heeft geen zin om bijen te dwingen solitair te gaan leven, of runderen te verbieden kuddegedrag te vertonen.

Ook mensen moet je niet dwingen tegen hun natuur te leven. Bijvoorbeeld geld introduceren, daarop een scherp boekhoudkundig systeem introduceren dat rekenkundig helemaal klopt, maar impliceert dat mensen geen groepsdieren zijn.

Geld, beloning - of voedsel, for that matter - werkt toch ook bij apen?
Zo kunstmatig is de uitvinding van geld niet en groepsdieren werken ook slechts bij een wederkerigheid van beloning en kosten. Ook groepsdieren verstoten leden van de groep die niets bijdragen.

quote:

Op donderdag 20 oktober 2016 12:18 schreef deelnemer het volgende:

[..]

De kritiek is een reactie op de marktpropaganda. die het marktmodel als de complete waarheid neerzet. Als jij erkent dat dat gelul is, is kunnen we uit dat keurslijf treden. Dat verbreed de mogelijkheden, en daarover ontstaat natuurlijk discussie.

Ik beschouw het marktmodel net zoals ik de democratie beschouw.
Het minst slechte systeem wat we kennen.

quote:

Dat zou kunnen, maar dan ligt het primaat bij de collectieve besluitvorming. Het marktmodel is dan een politieke keuze en niet langer de evidente waarheid.

Wat maakt dat voor verschil?
History is written by the victor. Zolang het marktmodel dominant is en steeds dominanter wordt, kunnen we wel vraagtekens bij de evidente waarheid plaatsen, maar zolang niemand beweerd dat het marktmodel een perfecte en foutloze weergave van de werkelijkheid is, hoeven we de discussie of het nu waar of onwaarheden bevat niet te voeren. Immers, we hebben het er mee te doen.

quote:

Op donderdag 20 oktober 2016 11:46 schreef GSbrder het volgende:

[..]

Ik twijfel aan de legitimatie om overconsumptie aan te pakken, zeker omdat overconsumptie (en dus niet merit en demerit goods) binnen de democratische controle ervoor gaat zorgen dat de hobbies van de weinigen gaan lijden onder de populariteit van de massa. Waar je bij bijvoorbeeld sigaretten je nog kunt beroepen op collectieve lasten, wordt dit al een stuk lastiger wanneer je een probleem op een hoger schaalniveau wil indammen door selectief onderdelen van overconsumptie te gaan ontmoedigen.

Maar in dat geval negeer je de rol van de overheid in het stimuleren of ontmoedigen van consumptie in het algemeen. Ons beleid is voornamelijk gestoeld op het stimuleren van productie, bijv. door het geven van fiscale prikkels aan ondernemers ten opzichte van andere particulieren. Dat is dus al normatief. Bovendien is juist van die selectieve onderdelen heel goed aan te tonen dat er sprake is van collectieve lasten. Jij blijft overconsumptie te algemeen zien.

quote:

Overconsumptie, in de brede zin van het woord, kent toch een wenselijk of acceptabel niveau van consumptie met daar boven een onwenselijk of onacceptabel surplus? Met andere woorden, elke eenheid van consumptie bouwt op naar overconsumptie. Tenzij je, zoals ik hier boven aangeef, het aangrijpt om electorale minderheden zwaarder te belasten omdat je hun consumptieniveau als het surplus ziet.

Nee, dan zie je consumptie als (te) homogeen. En zelfs als dat zo zou zijn dan zijn er natuurlijk veel acceptabelere vormen om dat surplus aan te pakken dan via denivellering.

quote:

Ik zie overconsumptie aanpakken überhaupt niet als een wenselijk vervolg voor de overheid, nadat ze uitgespeeld zijn met accijnzen en subsidies.

Dat was wel duidelijk. Maar waarom je dan een stroman ophoudt (het zou normatief zijn) of een niet relevante suggestie opwerpt (denivelleren) terwijl je überhaupt dus al niet een rol voor de overheid in dit probleem ziet is mij een raadsel. Zeg dan gewoon dat je niet wilt dat de overheid zich hier mee bezig houdt en wat je precieze redenen zijn. Scheelt een hoop..

quote:

Op donderdag 20 oktober 2016 12:12 schreef deelnemer het volgende:

[..]

Groepsdieren doen van nature aan samenwerking en herverdeling. Het maakt deel uit van de wijze waarop deze een diersoort het probleem van het (over)leven oplost (een uitkomst van de evolutie).

Het heeft geen zin om bijen te dwingen solitair te gaan leven, of runderen te verbieden kuddegedrag te vertonen.

Ook mensen moet je niet dwingen tegen hun natuur te leven. Bijvoorbeeld geld introduceren, daarop een scherp boekhoudkundig systeem introduceren dat rekenkundig helemaal klopt, maar impliceert dat mensen geen groepsdieren zijn.

Die groep hoor je alleen zelf te kiezen.

quote:

Op donderdag 20 oktober 2016 12:27 schreef deelnemer het volgende:

[..]

Als iedereen het erover eens was, dat we het beste van alle mogelijk werelden al hebben gevonden, dan is dat zo. Maar wat te doen met de mensen die vinden dat we niet klaar zijn met deze kwestie? Volgens de marktpropaganda zijn die mensen gek. Berusten hun afwijkende standpunt op domheid. Mag je ze afzeiken en terzijde schuiven.

Mensen die menen dat we terug moeten naar een dictator of koning krijgen ook de ruimte om hun mening te uiten. Iemand die denkt dat we naar een wereld zonder geld toe moeten, kan ook z'n ideeen publiceren. Sterker nog, mensen die de marktideologie afzweren en in een niet-marktgerichte commune gaan wonen, kunnen dat doen.

Echter, afwijken van de status quo gaat gepaard met de nodige tegenwind. Daar is een marktideologische samenleving niet verschillend in van andere overheersende opinies.

quote:

Jij stelt dat als je maar erkent dat je model geen perfecte en foutloze weergave van de werkelijkheid is, is kritiek verder onmogelijk. Dat lijkt mij onzin.

Kritiek is zeker mogelijk. Volgens mij zijn we al 8 topics aan het discussieren over de tekortkomingen.
Wil niet zeggen dat iemand de voordelen van de marktideologie mag verdedigen.

In jouw stelling lees ik dat de tekortkomingen van een vrije markt het rechtvaardigen om het model als geheel te verwerpen, zonder dat er werkzame alternatieven zijn elk hun eigen nadelen mee te brengen.

quote:

Op donderdag 20 oktober 2016 12:29 schreef keste010 het volgende:

[..]

Maar in dat geval negeer je de rol van de overheid in het stimuleren of ontmoedigen van consumptie in het algemeen. Ons beleid is voornamelijk gestoeld op het stimuleren van productie, bijv. door het geven van fiscale prikkels aan ondernemers ten opzichte van andere particulieren. Dat is dus al normatief. Bovendien is juist van die selectieve onderdelen heel goed aan te tonen dat er sprake is van collectieve lasten. Jij blijft overconsumptie te algemeen zien.

Dus je pleit voor het afschaffen van stimulerende maatregelen, bijv. op het gebied van windenergie, kernenergie of kolencentrales? Met andere woorden, de overheid moet terug naar een neutrale perceptie en ook aantoonbaar schadelijke productievormen niet anders belasten dan productie die gunstig is voor mens en milieu? Dat externaliteiten momenteel slecht worden ingeprijsd lijkt me niet te pleiten voor een incorporatie van een nieuw belastingstelsel waarbij wél aandacht is voor overconsumptie.

quote:

Nee, dan zie je consumptie als (te) homogeen. En zelfs als dat zo zou zijn dan zijn er natuurlijk veel acceptabelere vormen om dat surplus aan te pakken dan via denivellering.

Oh zeker, ze bestaan. Maar er bestaan geen makkelijke manieren om overconsumptie aan te pakken, zeker niet zolang de bevolking groeit en de welvaart toeneemt. Dat is al op internationale schaal het geval; Europa en de VS kunnen nu wel China aanpakken op hun externaliteiten, maar wij hebben onze voorsprong ook te danken aan jarenlange voorsprong doordat wij kosteloos de bodemschatten over de wereld hebben kunnen uitnutten. Ik vraag me af hoe je consumptie kunt heterogeniseren.

quote:

Dat was wel duidelijk. Maar waarom je dan een stroman ophoudt (het zou normatief zijn) of een niet relevante suggestie opwerpt (denivelleren) terwijl je überhaupt dus al niet een rol voor de overheid in dit probleem ziet is mij een raadsel. Zeg dan gewoon dat je niet wilt dat de overheid zich hier mee bezig houdt en wat je precieze redenen zijn. Scheelt een hoop..

Dit zijn toch vrij precieze redenen? Ik vrees inefficientie bij het aanpakken van overconsumptie, ik vermoed een hang naar denivellering en ik zie normativiteit - met daarmee het verlies van legitimiteit - als belangrijke neerwaartse risico's wanneer we de overheid een rol toebedelen bij het algemeen aanpakken van overconsumptie. Daarnaast is het mijn verwachting dat de doelmatigheid van de regelgeving te wensen over laat en het onze groei aantast.

quote:

Op donderdag 20 oktober 2016 12:37 schreef GSbrder het volgende:

[..]

Dus je pleit voor het afschaffen van stimulerende maatregelen, bijv. op het gebied van windenergie, kernenergie of kolencentrales? Met andere woorden, de overheid moet terug naar een neutrale perceptie en ook aantoonbaar schadelijke productievormen niet anders belasten dan productie die gunstig is voor mens en milieu? Dat externaliteiten momenteel slecht worden ingeprijsd lijkt me niet te pleiten voor een incorporatie van een nieuw belastingstelsel waarbij wél aandacht is voor overconsumptie.

Nee, maar je had ook wel kunnen lezen dat ik daar niet voor pleit. Beetje zonde dat je met dit soort suggestieve vragen aan komt zetten.

quote:

Oh zeker, ze bestaan. Maar er bestaan geen makkelijke manieren om overconsumptie aan te pakken, zeker niet zolang de bevolking groeit en de welvaart toeneemt. Dat is al op internationale schaal het geval; Europa en de VS kunnen nu wel China aanpakken op hun externaliteiten, maar wij hebben onze voorsprong ook te danken aan jarenlange voorsprong doordat wij kosteloos de bodemschatten over de wereld hebben kunnen uitnutten. Ik vraag me af hoe je consumptie kunt heterogeniseren.

Dat iets lastig is is alleen maar reden om er op tijd mee te beginnen; niet om het vooruit te schuiven. Consumptie is dus juist door product- of sectorspecifieke maatregelen te heterogeniseren. Je hebt meer dan alleen de BTW als beleidsinstrument hoor.

quote:

Dit zijn toch vrij precieze redenen? Ik vrees inefficientie bij het aanpakken van overconsumptie, ik vermoed een hang naar denivellering en ik zie normativiteit - met daarmee het verlies van legitimiteit - als belangrijke neerwaartse risico's wanneer we de overheid een rol toebedelen bij het algemeen aanpakken van overconsumptie. Daarnaast is het mijn verwachting dat de doelmatigheid van de regelgeving te wensen over laat en het onze groei aantast.

De inefficiëntie is nieuw in deze discussie. Denivellering heb je wel besproken, maar het vermoeden dat er op gehangen gaat worden is ook nieuw. Ik zie graag uiteengezet wat je met beiden bedoelt. En nogmaals: waarom je je blijft fixeren op de algemene aanpak? Hoe zie je een algemene aanpak überhaupt voor je?

Dat het impact op groei zal hebben zal ik niet ontkennen. Het is daarom ook belangrijk om groei eens wat beter te ontleden en te kijken naar welke groei daadwerkelijk duurzaam (economisch, sociaal en ecologisch) is. Op het moment dat dat niet gebeurt en groei dus in het algemeen als doel, en niet als middel, gezien wordt, dan lijden we dus aan het falen van de marktideologie waar deelnemer zo vaak op doelt.

quote:

Op donderdag 20 oktober 2016 12:45 schreef deelnemer het volgende:

[..]

Je bedoelt, als mensen zich met apen gaan bemoeien. Dieren doen dat wat leidt tot een gewenste uitkomst. Zolang de natuur het speelveld is, doen ze dat wat hen help te (over)leven. Als je daar een manipulatief mens aan toevoegt, dan kun je ze daarmee bespelen.

En als de natuur het speelveld is, zullen ze een zwakke aap achterlaten, om als groep te overleven.