Geen Vrije Wil - Geen vrijheid om te kiezen -> Gevolgen? #2

quote:

Op vrijdag 9 september 2016 16:09 schreef Elzies het volgende:

[..]

Op kwantumniveau gaan onze huidige natuurwetten simpelweg niet op.

Uh, wat?

quote:

Op vrijdag 9 september 2016 16:48 schreef GrumpyFish het volgende:

[..]

Maar sociaal determinisme sluit genetische factoren uit van het invloed hebben op het handelen. Uit jouw link:

[..]

En van de Engelstalige wiki:

[..]

Hoe rijm je dat met deterministische opvattingen dat genetica wel (mede) van invloed is op het handelen?

Bij de Engelstalige betekenis staat wel degelijk een verwijzing naar biologische factoren. Sociaal determinisme behandeld de sociale interactie vanuit een deterministische zienswijze en benadrukt dit meer dan de biologische factoren, zoals genetische aanleg. Maar het sluit het niet uit.

quote:

Op vrijdag 9 september 2016 16:52 schreef Fir3fly het volgende:

[..]

Uh, wat?

Leg mij dan maar eens haarfijn uit hoe zoiets als verstrengeling zich verhoudt tot de ons bekende natuurkundige wetten.

quote:

Op vrijdag 9 september 2016 16:55 schreef Elzies het volgende:

[..]

Bij de Engelstalige betekenis staat wel degelijk een verwijzing naar biologische factoren. Sociaal determinisme behandeld de sociale interactie vanuit een deterministische zienswijze en benadrukt dit meer dan de biologische factoren, zoals genetische aanleg. Maar het sluit het niet uit.

Er staat "volledig bepaald door de sociale omgeving".
Definitie van volledig:

quote:

vol·le·dig (bijvoeglijk naamwoord, bijwoord) 1zonder dat er iets ontbreekt; voltallig, compleet

Bij de Engelstalige wiki staat ook dat ze handelen volledig verklaren vanuit sociale factoren, in tegenstelling tot biologische of objectieve factoren (social interactions and constructs alone determine individual behavior (as opposed to biological or objective factors)). De "verwijzing naar biologische factoren" waar je het over hebt, is dus enkel om duidelijk te maken dat deze geen rol spelen.

quote:

Op vrijdag 9 september 2016 17:05 schreef GrumpyFish het volgende:

[..]

Er staat "volledig bepaald door de sociale omgeving".
Definitie van volledig:

[..]

Bij de Engelstalige wiki staat ook dat ze handelen volledig verklaren vanuit sociale factoren, in tegenstelling tot biologische of objectieve factoren (social interactions and constructs alone determine individual behavior (as opposed to biological or objective factors)). De "verwijzing naar biologische factoren" waar je het over hebt, is dus enkel om duidelijk te maken dat deze geen rol spelen.

Ach, het is maar net hoe je het wilt lezen. Ik heb binnen mijn gegeven voorbeelden ze overigens allebei aangehaald en aangetoond dat er individuele keuzevrijheid kan plaatsvinden buiten iemands genetische aanleg als zijn sociale invloedssfeer.

quote:

Op vrijdag 9 september 2016 17:15 schreef Elzies het volgende:

[..]

Ach, het is maar net hoe je het wilt lezen. Ik heb binnen mijn gegeven voorbeelden ze overigens allebei aangehaald en aangetoond dat er individuele keuzevrijheid kan plaatsvinden buiten iemands genetische aanleg als zijn sociale invloedssfeer.

Nee, dat heb je niet aangetoond. Of ik moet die post gemist hebben, maar dat lijkt me sterk.

Het enige dat je hebt aangetoond is dat je zelf de links waar je naar verwijst niet goed leest.

quote:

Op vrijdag 9 september 2016 16:56 schreef Elzies het volgende:

[..]

Leg mij dan maar eens haarfijn uit hoe zoiets als verstrengeling zich verhoudt tot de ons bekende natuurkundige wetten.

Geen idee, maar wat ik wel zeker weet is dat jij er nog minder van snapt.

quote:

Op vrijdag 9 september 2016 16:56 schreef Elzies het volgende:

[..]

Leg mij dan maar eens haarfijn uit hoe zoiets als verstrengeling zich verhoudt tot de ons bekende natuurkundige wetten.

?

Uit de kwantummechanica. Superpositie plus het feit dat je bij gecombineerde toestanden tensorproducten van Hilbertruimtes neemt.

quote:

[b]Op vrijdag 9 september 2016 16:09 schreef Elzies het volgende:[/b
Op kwantumniveau gaan onze huidige natuurwetten simpelweg niet op. We begrijpen het verschijnsel verstrengeling niet eens wat feitelijk het fundament van Einsteins relativiteitstheorie ondermijnt. Want informatieoverdracht via verstrengeling gaat vele malen sneller dan de snelheid van het licht.

Onze huidige natuurwetten bestaan o.a. uit de kwantummechanica, dus wat je hier zegt is tegenstrijdig. Verstrengeling is overigens niet in strijd met de speciale rel.theorie. Je kunt er immers geen informatie mee verzenden. Het is een niet-lokaal fenomeen, maar dat wordt niet per se door de rel.theorie uitgesloten.

In de dagelijkse praktijk komt het idee van de vrije wil hier op neer:

als mens heb je (in tegenstelling tot een muis bijvoorbeeld) de cognitieve capaciteit om de consequenties van je handelingen in te zien. Je hebt de capaciteit om in de toekomst te kijken, je verleden te analyseren, reacties van mensen te interpreteren, plannen te maken....en je stemt je gedrag af op al deze factoren.

Als ik bijvoorbeeld iemand een klap in het gezicht geef ben ik moreel verantwoordelijk want ik kan inzien wat voor effect dit gedrag heeft op degene die de klap ontvangt.

Uiteraard is dit voorbeeld geen bewijs voor de vrije wil. Maar het geeft wel aan hoe mensen er in het algemeen tegenaan kijken. En dit zal ook nooit veranderen: in de menselijke omgang moet er sprake zijn van morele verantwoordelijkheid, een samenleving kan niet functioneren als mensen niet verantwoordelijk gehouden worden voor hun gedrag.

Mensen zijn enorm moraliserende wezens. Praktisch overal wordt een moreel oordeel op geplaatst. Dit wordt gedaan om het complexe gedrag van mensen een juiste plaats te geven binnen de gemeenschap. "De buurvrouw heeft overspel gepleegd, wat een slet" vervolgens wordt de buurvrouw door de gemeenschap uitgekotst. Dat idee.

Chimpansees doen dit ook, maar dan op een minder complex niveau.

Verantwoordelijkheid nemen voor je daden en anderen verantwoordelijk houden voor hun daden is de basis voor menselijke interactie omdat wij (complexe) sociale primaten zijn. Dat we erachter zijn gekomen dat ons gedrag volledig gedetermineerd wordt door ons brein (gebonden aan de natuurwetten binnen een deterministisch universum) doet aan dit feit niks af.

Daarnaast wil ik nogmaals aangeven dat de ervaring van een vrije wil onderdeel is van de dagelijkse realiteit van mensen en die ervaring van de vrije wil is wél echt, in tegenstelling tot de vrije wil zelf die naar mijn mening een illusie is,

Het feit dat morele verantwoordelijkheid (gebaseerd op het idee van de vrije wil) de basis is van menselijke interactie is de reden dat een persoon als Daniel Dennett het idee van de vrije wil verdedigd.

Echter, ik zou zeggen: "ik erken dat de vrije wil bestaat, maar toch hou ik mezelf en anderen verantwoordelijk voor onze daden want als mens heb ik geen andere keus dan verantwoordelijkheid te nemen voor mijn leven"

Het 1 lijkt het ander uit te sluiten, maar ik beweer dat dit niet het geval is.

quote:

Op vrijdag 9 september 2016 19:10 schreef Haushofer het volgende:

[..]

[..]

Onze huidige natuurwetten bestaan o.a. uit de kwantummechanica, dus wat je hier zegt is tegenstrijdig. Verstrengeling is overigens niet in strijd met de speciale rel.theorie. Je kunt er immers geen informatie mee verzenden. Het is een niet-lokaal fenomeen, maar dat wordt niet per se door de rel.theorie uitgesloten.

Daar ben ik het dus absoluut mee oneens. Er is wel degelijk sprake van informatieoverdracht als deeltjes met elkaar verstrengeld zijn en ongeacht de afstand gelijktijdig dezelfde spin-beweging maken.

Bij de experimenten van Aspect voltrok de communicatie tussen die deeltjes op 12 meter afstand van elkaar met een snelheid van één miljardste van een seconde. Dat is dus 20 keer sneller dan de snelheid waarmee licht zich door de ruimte verplaatst.

Dus de voor ons geldende natuurwetten gaan voor verstrengeling helemaal niet op waarmee je dus feitelijk een van de pijlers van het determinisme (causaliteit op basis van dezelfde natuurwetten) onderuit haalt. Iets wat we nog niet volledig kunnen begrijpen maar slechts kunnen observeren classificeren als een onbekende natuurwet is te kort door de bocht en onwetenschappelijk. Daarom is determinisme ook geen wetenschap maar een overtuiging te noemen.

Verder bespeur ik eenrichtingsverkeer binnen deze discussie. Er wordt telkens geen antwoord gegeven door de door mij gestelde vragen. Ik lees graag een aanvullende onderbouwing waarom het observeren van hersenprocessen via een MRI onomstotelijk aantoont dat we geen vrije wil hebben.

quote:

Op vrijdag 9 september 2016 17:25 schreef GrumpyFish het volgende:

[..]

Nee, dat heb je niet aangetoond. Of ik moet die post gemist hebben, maar dat lijkt me sterk.

Het enige dat je hebt aangetoond is dat je zelf de links waar je naar verwijst niet goed leest.

Ach gut, gaan we dat spelletje weer spelen. Je schrijft iets op en dan ontkent de ander bij gebrek aan weerwoord dat je dat hebt opgeschreven. Zo simplistisch.

Iemand met een verslavings-gen die gaat drinken in een omgeving waar anderen met hem drinken kan toch de individuele keuze maken zich hiervan te ontworstelen.

Die vrije keuze geeft aan dat:

- ongeacht je genetische aanleg je toch het tegenovergestelde kan worden.
- dat men zich kan ontworstelen uit de directe invloedssfeer en eigen keuzes kan maken.

Wilskracht of de kracht van de wil kan dus als non-deterministisch worden beschouwd als het zich uit zonder die twee deterministische voorwaarden.

quote:

Op zaterdag 10 september 2016 08:58 schreef Elzies het volgende:

[..]

Daar ben ik het dus absoluut mee oneens.

Hoe kom je er bij dat Haushofer in die post een mening verkondigt?

quote:

Op zaterdag 10 september 2016 09:09 schreef Fir3fly het volgende:

[..]

Hoe kom je er bij dat Haushofer in die post een mening verkondigt?

Dit zijn geen inhoudelijke reacties. Opnieuw wordt niet op de directe inhoud ingegaan maar doet men aan afleiding. Sorry, maar op deze manier voer ik niet deze discussie.

quote:

Op zaterdag 10 september 2016 09:22 schreef Elzies het volgende:

[..]

Dit zijn geen inhoudelijke reacties. Opnieuw wordt niet op de directe inhoud ingegaan maar doet men aan afleiding. Sorry, maar op deze manier voer ik niet deze discussie.

Nee, wacht even. Jij stelt een vraag die ik niet kan beantwoorden omdat ik toegeef die kennis niet te hebben. Iemand die wel die kennis heeft beantwoordt die vraag en dat negeer je gewoon door net te doen alsof wat hij zegt slechts een mening zonder onderbouwing is .

Je stelling dat kwantummechanica niet in de huidige natuurkunde valt wordt simpel onderuit gehaald. Reageer daar eens op.

Verder is zo'n argument een god of the gaps. Niet zo interessant verder eigenlijk .

quote:

Op zaterdag 10 september 2016 09:43 schreef Fir3fly het volgende:

[..]

Nee, wacht even. Jij stelt een vraag die ik niet kan beantwoorden omdat ik toegeef die kennis niet te hebben. Iemand die wel die kennis heeft beantwoordt die vraag en dat negeer je gewoon door net te doen alsof wat hij zegt slechts een mening zonder onderbouwing is .

Je stelling dat kwantummechanica niet in de huidige natuurkunde valt wordt simpel onderuit gehaald. Reageer daar eens op.

Ik schrijf op dat de gangbare natuurkundige wetten niet opgaan binnen de wereld van de kwantumfysica. Dat is gewoon een gegeven hoor. Dus als je determinisme toepast op basis van de natuurkundige wetten zoals hier ze gelden in de macrowereld gelden ze niet in de kwantumfysica.

Ik haalde het voorbeeld aan van informatieoverdracht via verstrengeling waarbij deeltjes (ongeacht de afstand) ogenblikkelijk dezelfde spinbeweging maken. Omdat dit ogenblikkelijk gebeurt en via experimenten is getoetst weten we dat die overdracht sneller verloopt dan wat Einstein zijn relativiteitstheorie noemt die stelt dat niets sneller kan gaan dan de snelheid van het licht. In de macrowereld heeft Einstein tot nu toe zijn gelijk behaald, maar binnen de kwantumfysica gaat die vergelijking dus niet op. Einstein wist dat en de kwestie werd bekend als het spook van Einstein.

quote:

Op zaterdag 10 september 2016 09:04 schreef Elzies het volgende:

[..]

Ach gut, gaan we dat spelletje weer spelen. Je schrijft iets op en dan ontkent de ander bij gebrek aan weerwoord dat je dat hebt opgeschreven. Zo simplistisch.

Net zo simplistisch als iemand die keer op keer verwijst naar een link voor een definitie en dan niet die definitie aanhangt?

quote:

Iemand met een verslavings-gen die gaat drinken in een omgeving waar anderen met hem drinken kan toch de individuele keuze maken zich hiervan te ontworstelen.

Toon eens aan dat dit niet gedetermineerd kan zijn dan? Daar draait het om namelijk. Hoe maak je onderscheid in die situatie tussen "het gedetermineerd zijn" van die handeling en "het vrij gekozen zijn" van die handeling?

quote:

Die vrije keuze geeft aan dat:

- ongeacht je genetische aanleg je toch het tegenovergestelde kan worden.
- dat men zich kan ontworstelen uit de directe invloedssfeer en eigen keuzes kan maken.

Wilskracht of de kracht van de wil kan dus als non-deterministisch worden beschouwd als het zich uit zonder die twee deterministische voorwaarden.

En hoe weet je in een gegeven situatie (zoals het alcoholistenvoorbeeld) dat iemand in een deterministisch universum een andere 'keuze' zou hebben gemaakt?

quote:

Op zaterdag 10 september 2016 10:03 schreef GrumpyFish het volgende:

[..]

Net zo simplistisch als iemand die keer op keer verwijst naar een link voor een definitie en dan niet die definitie aanhangt?

[..]

Toon eens aan dat dit niet gedetermineerd kan zijn dan? Daar draait het om namelijk. Hoe maak je onderscheid in die situatie tussen "het gedetermineerd zijn" van die handeling en "het vrij gekozen zijn" van die handeling?

[..]

En hoe weet je in een gegeven situatie (zoals het alcoholistenvoorbeeld) dat iemand in een deterministisch universum een andere 'keuze' zou hebben gemaakt?

Je leest niet of je wilt niet lezen wat ik opschrijf. Ik beschrijf een voorbeeld waar twee belangrijke pijlers die het determinisme hanteert terzijde worden geschoven.

Tja, dan kun je blijven volhouden dat zo'n keuze toch een deterministische grondslag heeft, maar ik lees nergens een onderbouwing voor die stelling. Het moet niet telkens eenrichtingsverkeer zijn. Beantwoord nu maar eens gewoon die simpele vraag.

quote:

Op zaterdag 10 september 2016 08:58 schreef Elzies het volgende:

[..]

Daar ben ik het dus absoluut mee oneens. Er is wel degelijk sprake van informatieoverdracht als deeltjes met elkaar verstrengeld zijn en ongeacht de afstand gelijktijdig dezelfde spin-beweging maken.

Je haalt nu dingen door elkaar. Je kunt geen informatie versturen met verstrengelde deeltjes. Dat zou de spel.rel.theorie tegenspreken. Je kunt dus bv geen boodschappen doorsturen a la Morse codes oid. Kwantumverstrengeling wordt beschreven met rel. kwantumveldentheorieën, dus er is geen tegenspraak met relativiteit.

quote:

Dus de voor ons geldende natuurwetten gaan voor verstrengeling helemaal niet op waarmee je dus feitelijk een van de pijlers van het determinisme (causaliteit op basis van dezelfde natuurwetten) onderuit haalt. Iets wat we nog niet volledig kunnen begrijpen maar slechts kunnen observeren classificeren als een onbekende natuurwet is te kort door de bocht en onwetenschappelijk. Daarom is determinisme ook geen wetenschap maar een overtuiging te noemen.

Verstrengeling wordt voorspeld door de kwantummechanica. De kwantummechanica beschrijft een deel van de voor ons geldende natuurwetten. Dus je uitspraak klopt niet.

quote:

Op zaterdag 10 september 2016 10:10 schreef Elzies het volgende:

[..]

Je leest niet of je wilt niet lezen wat ik opschrijf. Ik beschrijf een voorbeeld waar twee belangrijke pijlers die het determinisme hanteert terzijde worden geschoven.

Tja, dan kun je blijven volhouden dat zo'n keuze toch een deterministische grondslag heeft, maar ik lees nergens een onderbouwing voor die stelling. Het moet niet telkens eenrichtingsverkeer zijn. Beantwoord nu maar eens gewoon die simpele vraag.

Welke vraag?

quote:

Op zaterdag 10 september 2016 09:50 schreef Elzies het volgende:

[..]

Ik schrijf op dat de gangbare natuurkundige wetten niet opgaan binnen de wereld van de kwantumfysica. Dat is gewoon een gegeven hoor.

Wat bedoel jij precies met "gangbare natuurkundige wetten "? Voor een natuurkundige valt de kwantummechanica daar gewoon onder, namelijk.

Volgens mij hanteer jij andere definities en praten we langs elkaar heen Bedenk ook dat causatie niet gelijk is aan correlatie!

quote:

Op zaterdag 10 september 2016 09:50 schreef Elzies het volgende:
Einstein wist dat en de kwestie werd bekend als het spook van Einstein.

Einstein nam in zijn EPR-artikel een zwakke vorm van lokaliteit aan: de objectief bezeten eigenschappen van een systeem kunnen niet instantaan vanaf een afstand worden benvloed. "objectief bezeten" was in zijn definitie een eigenschap waarbij de kans hierop 100% procent zou zijn als je zou meten. Einstein nam aan dat je in het geval van deze absolute zekerheid het deeltje de eigenschap "objectief kon toekennen".

Op basis daarvan concludeerde hij dat het EPR-experiment aantoonde dat de Kopenhaagse interpretatie onvolledig was. Onder Einsteins aannames moesten er dus nog verborgen variabelen aanwezig zijn. Hij vond de instantane "invloed" tussen beide deeltjes onacceptabel, maar daar had hij het mis De "invloed" is instantaan zover we weten uit experimenten van Aspect en behoudswetten.

Later toonde Bell aan, in een poging om de Bohmse interpretatie lokaal te maken, dat geen enkele lokaal-realistische theorie alle uitkomsten kan reproduceren van de
"gewone" kwantummechanica. Daarmee verwierp hij, jaren na Einsteins dood, Einsteins droom op zo'n soort theorie.

[ Bericht 25% gewijzigd door Haushofer op 10-09-2016 10:20:20 ]

quote:

Op zaterdag 10 september 2016 10:11 schreef Haushofer het volgende:

[..]

Je haalt nu dingen door elkaar. Je kunt geen informatie versturen met verstrengelde deeltjes. Dat zou de spel.rel.theorie tegenspreken. Je kunt dus bv geen boodschappen doorsturen a la Morse codes oid. Kwantumverstrengeling wordt beschreven met rel. kwantumveldentheorieën, dus er is geen tegenspraak met relativiteit.

[..]

Verstrengeling wordt voorspeld door de kwantummechanica. De kwantummechanica beschrijft een deel van de voor ons geldende natuurwetten. Dus je uitspraak klopt niet.

Wat je nu opschrijft is gewoon niet waar. Veel natuurkundige wetten binnen onze macrowereld gaan niet op binnen de kwantumfysica. Verstrengeling is hier een klip en klaar voorbeeld van. Want de snelheid waarmee verstrengeling plaatsvind overtreft de lichtsnelheid. Als zoiets in de macrowereld zou plaatsvinden dan zou dit de ultieme ontdekking zijn die de relativiteitstheorie van Einstein deed vervangen.

Waarom maakt een deeltje dezelfde spin wanneer het in aanraking is gekomen met een ander deeltje? Blijft die communicatie plaatsvinden ongeacht de afstand en tijd? Dit verschijnsel wordt non lokaliteit genoemd. Er is mijnsinziens sprake van informatieoverdracht wanneer het ene deeltje zich precies hetzelfde gaat gedragen als het andere deeltje als ze met elkaar in aanraking zijn geweest. Hoe die informatieoverdracht werkt weten we nog niet, dus is het argument dat er geen sprake zou zijn van informatieoverdracht slechts een persoonlijke opvatting. Geen wetenschappelijk gegeven.

quote:

Op zaterdag 10 september 2016 10:20 schreef Elzies het volgende:

[..]

Wat je nu opschrijft is gewoon niet waar. Veel natuurkundige wetten binnen onze macrowereld ...

Ah, maar dat zei je er eerder niet bij! Ik ben het met je eens dat kwantumverstrengeling geen klassiek fenomeen is. Maar de macrowereld heeft ons een nogal vertekende intuïtie omtrent de natuur gegeven.

Dat kwantumverstrengeling speciale relativiteit tegenspreekt is niet waar. Een uitstekend boek waarin dit op populair niveau wordt uitgelegd is bv

https://www.amazon.com/Sn(...)veling/dp/069113037X



-edit: of mijn eigen boek, maar wanneer dat uitkomt kan ik je nog niet vertellen

quote:

Op zaterdag 10 september 2016 10:24 schreef Haushofer het volgende:

[..]

Ah, maar dat zei je er eerder niet bij! Ik ben het met je eens dat kwantumverstrengeling geen klassiek fenomeen is. Maar de macrowereld heeft ons een nogal vertekende intuïtie omtrent de natuur gegeven.

Dat kwantumverstrengeling speciale relativiteit tegenspreekt is niet waar. Een uitstekend boek waarin dit op populair niveau wordt uitgelegd is bv

https://www.amazon.com/Sn(...)veling/dp/069113037X



-edit: of mijn eigen boek, maar wanneer dat uitkomt kan ik je nog niet vertellen

We zullen het lezen als het uitkomt.

Ik schrijf overigens niet op dat verstrengeling de relativiteitstheorie tegenspreekt, maar de snelheid waarmee verstrengeling plaatsvind is sneller dan de lichtsnelheid.

Bij het experiment van Gisin was de afstand tussen de deeltjes tien kilometer en de snelheid waarmee de verstrengeling werd gemeten twintig duizend keer sneller dan de lichtsnelheid. Dat zou binnen de macrowereld nooit mogelijk kunnen zijn.

quote:

Op zaterdag 10 september 2016 10:35 schreef Elzies het volgende:

[..]

We zullen het lezen als het uitkomt.

Ik schrijf overigens niet op dat verstrengeling de relativiteitstheorie tegenspreekt, maar de snelheid waarmee verstrengeling plaatsvind is sneller dan de lichtsnelheid.

Bij het experiment van Gisin was de afstand tussen de deeltjes tien kilometer en de snelheid waarmee de verstrengeling werd gemeten twintig duizend keer sneller dan de lichtsnelheid. Dat zou binnen de macrowereld nooit mogelijk kunnen zijn.

Je schrijft:

quote:

Want de snelheid waarmee verstrengeling plaatsvind overtreft de lichtsnelheid. Als zoiets in de macrowereld zou plaatsvinden dan zou dit de ultieme ontdekking zijn die de relativiteitstheorie van Einstein deed vervangen.

quote:

Ik haalde het voorbeeld aan van informatieoverdracht via verstrengeling waarbij deeltjes (ongeacht de afstand) ogenblikkelijk dezelfde spinbeweging maken. Omdat dit ogenblikkelijk gebeurt en via experimenten is getoetst weten we dat die overdracht sneller verloopt dan wat Einstein zijn relativiteitstheorie noemt die stelt dat niets sneller kan gaan dan de snelheid van het licht.

Ik lees dikgedrukte in de bovenste post en je twee andere quotes als "kwantumverstrengeling schendt de relativiteitstheorie". Deze SRT gaat zowel in de klassieke wereld op als in de kwantumwereld (wat je kwantumveldentheorie geeft). Verstrengeling "in de macrowereld" spreekt de SRT niet tegen. Twee elektronen die over een afstand van tien miljard lichtjaar verstrengeld zijn en waarbij een meting op het ene elektron de uitkomst bij het andere elektron "beïnvloedt", spreekt de SRT niet tegen. Nogmaals, er is een verschil tussen causatie en correlatie, vandaar mijn haakjes bij "beïnvloedt". Anders zouden we immers niet eens kwantumverstrengeling binnen de context van de kwantumveldentheorie kunnen beschrijven!

Trouwens, er zijn legio fenomenen aan te wijzen die sneller dan het licht gaan. De SRT verbiedt helemaal geen "sneller dan het licht"-beweging, en in de ART heb je bijvoorbeeld inflatie waarbij "objecten sneller dan het licht uit elkaar bewegen".

Maar wat ik eerder zei, ik heb het idee dat jij er je eigen definities op nahoudt en dat er daardoor een spraakverwarring ontstaat.