TKKLPT - 19-09-2015.

quote:

Op woensdag 14 oktober 2015 15:55 schreef Ringo het volgende:

[..]

Dat is wel ergens in die buurt, ja.

Ilperveld is voor mij nog dichterbij (bij 't Twiske).

Een collega van mij woont al zijn hele leven in Wormerveer. Die gaat nog op koopavond naar de stad.

Maar het land daar is prachtig. Kun je er ook fluisterbootjes huren?

Het nieuwe groene boekje is uit!

Of moet dat met hoofdletters?

quote:

Op woensdag 14 oktober 2015 16:44 schreef Lienekien het volgende:
Het nieuwe groene boekje is uit!

Of moet dat met hoofdletters?

Heb je hem nu al uit? Hij is net uit.

quote:

Op woensdag 14 oktober 2015 16:48 schreef Bosbeetle het volgende:

[..]

Heb je hem nu al uit? Hij is net uit.

Dan zei ik wel dat ik hem uit had. Dat zei ik niet.

Volgens het Groene Boekje zelf moet het met hoofdletters.

Ik heb het ding zelf al in geen jaren meer open gehad; helemaal vervangen door woordenlijst.org.

In een gesprek met een filosofe kwam ik gisteren achter de rationale die iemand het recht geeft om meer te hebben dan een ander.

Een klassieke vraag, met meestal een onbevredigend antwoord.

De stelling werd in een theoretische casus geplaatst, genaamd 'de perfecte gemeenschap'. Voorwaarde was dat ik geen aannames mocht maken over 'de ander', maar slechts de vraag mocht beantwoorden: wat zou ik zelf doen?

Deze restrictie voorkomt speculaties die rationele mythen blijken te zijn. Ik verwacht gedrag bij een ander, dat ik zelf nooit zou hebben. Op basis van deze impliciete aannames worden verkeerde beslissingen gemaakt.

In de perfecte gemeenschap begin ik bij nul en zit ik in een groep mensen. Wat geeft mij het recht om meer te hebben dan een ander? Ten eerste: wil ik in mijn perfecte gemeenschap dat anderen minder hebben dan ik? Misschien niet, maar wat als er schaarste is?

Ik moet nu kiezen tussen verschillende manieren van verdeling: tijd, inzet, nut of zin.

- Mensen die er meer tijd insteken, verdienen meer.
- Mensen die meer inzet hebben, verdienen meer.
- Mensen die nuttiger werk doen, verdienen meer.
- Mensen die zinvoller werk doen, verdienen meer.

Dat heeft de volgende implicaties.

- Als iemand minder zinvol werk doet, bepaal ik dat voor hem.
- Als iemand minder nuttig werk doet, mag hij dus niet doen wat hij zelf goed acht.
- Als iemand minder inzet toont, ga ik uit van volledige (mentale) capaciteiten bij diegene.
- Als iemand er minder tijd insteekt, ga ik er vanuit dat al het werk evenveel tijd kost.

Elke verdeling heeft zijn onrechtvaardigheden. Wanneer ik degenen met minder inzet minder geef, benadeel ik de zwakkeren uit de groep - van burnouts tot gehandicapten.

Ik zou kunnen zeggen: ondanks schaarste is het ideaal als we de boel eerlijk verdelen. Bij dezen is dat ook zo in mijn perfecte gemeenschap. Maar ontstaat er dan geen zwarte economie, waar, let wel, ik zelf onderdeel van zou zijn?

Ik ben immers net wat slimmer (IQ: 101) en heb nuttige vaardigheden die tegelijkertijd schaars zijn (ben de enige die kan frituren). Zou ik daar echt geen gebruik van maken om meer eten te krijgen dan een ander? Natuurlijk wel. En zou ik dat slecht van mezelf vinden? Zo lang het in het redelijke blijft niet.

De conclusie die ik uit dit gesprek trok (de aandachtige lezer zou eventueel een andere trekken), is dat hoewel een gelijke verdeling ideaal is, deze uit zichzelf geen stand zou houden, en dat je iemand ook niet kunt verbieden te proberen meer eten te krijgen. Om antwoord op de eerste vraag te geven, wat geeft iemand het recht meer te hebben dan een ander, kom ik tot de volgende paradox: hij heeft dat recht niet, maar jij hebt het recht niet om hem dat recht te ontnemen.

quote:

Op vrijdag 16 oktober 2015 21:41 schreef Mainport het volgende:

In de perfecte gemeenschap begin ik bij nul en zit ik in een groep mensen. Wat geeft mij het recht om meer te hebben dan een ander? Ten eerste: wil ik in mijn perfecte gemeenschap dat anderen minder hebben dan ik? Misschien niet, maar wat als er schaarste is?

Ik moet nu kiezen tussen verschillende manieren van verdeling: tijd, inzet, nut of zin.

De paradox is dat dankzij de ongelijkheid de minst bedeelden juist meer hebben.

Het weekendverlof is afgelopen, jullie waar jullie je moeten melden.

Tijd voor Schopenhauer.

“All willing springs from lack, from deficiency, and thus from suffering… so long as we are the subject of willing, we never obtain lasting happiness or peace … The life of our body is only a constantly prevented dying … We are not motivated by love of life, but fear of death.”

Wat lees je nu?
Ik lees momenteel deel 1 van De lage landen van E.H. Kossmann, mentaal tegengif in deze verwilderde tijden. De Fransen zijn net weg, Willem I moppert in z'n paleis, Nederland probeert het met België.

quote:

Op maandag 26 oktober 2015 09:54 schreef Mainport het volgende:
Het weekendverlof is afgelopen, jullie waar jullie je moeten melden.

Tijd voor Schopenhauer.

“All willing springs from lack, from deficiency, and thus from suffering… so long as we are the subject of willing, we never obtain lasting happiness or peace … The life of our body is only a constantly prevented dying … We are not motivated by love of life, but fear of death.”

Ik wist niet dat die man ook al in het Engels schreef!

Zo te lezen is het trouwens uit Die Welt als Wille und Vorstellung. Die heb ik toevallig van de week als e-pub gedownload. Als ik tijd heb zal ik het gaan lezen. Het schijnt vrij toegankelijk geschreven te zijn.

Toen ik een jaar of 10, 11 was heb ik mijn eerste teletijdmachine proberen te construeren. De idee was om volledig afgesloten van de rest van het universum een klok voor- of achteruit te laten lopen. Aangezien dit dan de enige klok binnen mijn hermetische universum was, zou ik op deze wijze iedere gewenste tijd kunnen instellen.
Met een tuintafel en veel zilverpapier (aluminiumfolie) had ik een soort kooi van Faraday gemaakt. Hierbinnen was alle invloed van de rest van het universum verdwenen. Als klok had ik de wekkerradio van mijn ouders gepakt (het was me uiteraard duidelijk dat het een electrisch apparaat moest zijn, met een gewone wekker zou het niet werken). Die wekkerradio had ik opengedraaid en er net zo lang aan geprutst tot ik hem met een schakelaartje voor- en achteruit kon laten lopen. Om de tijd naar believen ook nog sneller of juist langzamer te laten lopen kreeg ik niet voor elkaar.
Enfin, op je 11e een machine bouwen waarmee je terug in de tijd kon (al was het dan met een snelheid van 1 uur per uur) was toch al een prestatie genoeg. Op deze manier kon ik bijvoorbeeld de vragen gesteld op proefwerken mezelf overhandigen voordat ik het proefwerk gekregen had. Zo hield ik tijd over voor andere uitvindingen. Met genoeg geduld zou ik zelfs enkele weken terug in de tijd kunnen reizen.
Helaas en tot mijn verbazing werkte mijn uitvinding niet. Hier kon ik in eerste instantie geen verklaring voor vinden. Ik was toch afgesloten van het universum en de klok in mijn universum liep terug uit. Toen ik er verder over nadacht werd me duidelijk wat het probleem was. De wekkerradio was met een stroomsnoer verbonden met het stopcontact. Hierdoor kon mijn kooi van Faraday niet volmaakt dicht zijn en dat is een absolute voorwaarde voor het tijdreizen. Wekkerradio's op batterijen bestonden toen nog niet.

Hier moest ik aan denken toen ik die berichten las over die jongen in Amerika die een klok gebouwd had (eigenlijk een klok gewoon in een koffertje overgebouwd), van terreur verdacht werd en vervolgens bij Obama, Mark Zuckerberg en nog een aantal van dat soort mensen op bezoek mocht komen. Zou die roem mij ook ten deel zijn gevallen wanneer mijn teletijdmachine gewerkt had, of tenminste voor een terreurmachine was aangezien?

Mijn tweede poging het tijd-ruimtecontinuüm te overwinnen deed ik pas vele jaren later. Ik was toen 22.

Er zijn zeer weinig schrijvers, laat staan filosofen, die zo helder schrijven als Schopenhauer. Je zou kunnen beginnen met de prachtig getitelde bloemlezing Er is geen vrouw die deugt, die is gemakkelijk antiquarisch verkrijgbaar.

quote:

Op maandag 26 oktober 2015 19:55 schreef Ringo het volgende:
Er zijn zeer weinig schrijvers, laat staan filosofen, die zo helder schrijven als Schopenhauer. Je zou kunnen beginnen met de prachtig getitelde bloemlezing Er is geen vrouw die deugt, die is gemakkelijk antiquarisch verkrijgbaar.

Ik ben Nietzsche ook grotendeels doorgekomen, dus Schopenhauer zal ik ook wel redden. Het is allemaal gemakkelijk online in epub te vinden.

quote:

Op maandag 26 oktober 2015 19:52 schreef LXIV het volgende:
Mijn tweede poging het tijd-ruimtecontinuüm te overwinnen deed ik pas vele jaren later. Ik was toen 22.

Vertel!

Ik dacht toen ik vroeger als achtjarige mijn geliefde Suske en Wiske's las, dat het toch ook te doen moest zijn, en dat er ergens op de wereld een professor Barabas rondliep die dit aan het uitvinden was. Dat was dus een desillusie maar het had me vast veel goed gedaan als ik van jouw experimenten had vernomen. Het leuke is, als ik dit nu wel eens bespreek met leerlingen in klas 1 dan zie ik bij zo ongeveer eenderde van de klas de oogjes oplichten van herkenning.

quote:

Op maandag 26 oktober 2015 20:27 schreef Franny_G het volgende:

[..]

Vertel!

Dat is het verhaal van het BINARI ORACULI. Bij wijze van cliffhanger zal ik dit verhaal ergens nog in dit topic uit de doeken doen, maar niet meer vandaag!

PS: Die 'professor' liep dus wel degelijk ergens rond, dat was ik!

"Frankrijk is een land dat zich boven in Maslows piramide bevindt en zijn ingezetenen desondanks dwingt te werken om het werken. Het zou anders zijn als er vacatures voor boeren openstonden maar die zijn er niet, men zoekt productiemedewerkers en telefonisch marketeers. En allemaal vanwege een obsessieve notie van arbeidsethos, men moet en zal eigen verantwoordelijkheid dragen. Dat is nu eenmaal hoe de maatschappelijke wind staat, maar laten we niet doen alsof het een rationele opvatting is."

Bernard-Henri Lévy

quote:

Op zondag 11 oktober 2015 16:03 schreef Claudia_x het volgende:

Het wordt gaandeweg gemakkelijker om te berusten in het besef dat er geen grootse toekomst ligt te wachten en dat het leven eenvoudigweg zinloos is. Als je op het juiste moment een kind neemt, weet je een nieuwe existentiële crisis met gemak een jaar of 15-20 voor je uit te schuiven.

Als je straks een nieuwe existentiële crisis krijgt, dan ben je volgens mij nooit uit de eerste gekomen. Als troost:

Vanochtend zag ik mane op de fiets, we reden elkaar tegemoet op het Noordeinde. Misschien zag zij mij ook, maar in de mist en de haast van de ochtend is zo'n moment van herkenning gauw voorbij, dus misschien ook niet.

Ja, dat klopt, maar het kwartje viel pas toen je alweer voorbij was. Mooie fietsroute voor zo'n mistige ochtend. .

Ik heb er eens wat economische literatuur op nageslagen en de vraag 'Hoe ontstaat welvaart' blijkt net zo mistig te zijn als 'Hoe word ik rijk' of 'Hoe word ik gelukkig'.

Opvallend, want Nederlanders lijken heel goed te weten hoe welvaart ontstaat: het onwrikbare geloof in collectieve inspanning, samen de schouders er onder zetten, iedereen draagt zijn steentje bij.

Daarom is Nederland zo rijk en andere landen niet. Landen met minder welvaart hoeven niet te vrezen: als zij ook hard gaan werken, komt het vanzelf goed.

Dit benadrukt een maakbaarheidsgedachte waar de meeste mensen van doordrongen zijn en ook op zichzelf toepassen: als ik welvarend ben, dan is dat doordat ik daar zelf voor gezorgd en gewerkt heb, het is mijn eigen verdienste en ik heb er recht op, en voor anderen die minder hard werken is het logisch dat ze minder welvaart hebben, dat hebben ze immers aan zichzelf te danken.

Het zou kunnen opgaan in een perfecte economie waar een structureel banenoverschot is en alle banen nut hebben cq waarde creëren. Nu is het een religieuze overtuiging.

quote:

Op zondag 1 november 2015 18:00 schreef Mainport het volgende:
Ik heb er eens wat economische literatuur op nageslagen en de vraag 'Hoe ontstaat welvaart' blijkt net zo mistig te zijn als 'Hoe word ik rijk' of 'Hoe word ik gelukkig'.

Opvallend, want Nederlanders lijken heel goed te weten hoe welvaart ontstaat: het onwrikbare geloof in collectieve inspanning, samen de schouders er onder zetten, iedereen draagt zijn steentje bij.

Daarom is Nederland zo rijk en andere landen niet. Landen met minder welvaart hoeven niet te vrezen: als zij ook hard gaan werken, komt het vanzelf goed.

Dit benadrukt een maakbaarheidsgedachte waar de meeste mensen van doordrongen zijn en ook op zichzelf toepassen: als ik welvarend ben, dan is dat doordat ik daar zelf voor gezorgd en gewerkt heb, het is mijn eigen verdienste en ik heb er recht op, en voor anderen die minder hard werken is het logisch dat ze minder welvaart hebben, dat hebben ze immers aan zichzelf te danken.

Het zou kunnen opgaan in een perfecte economie waar een structureel banenoverschot is en alle banen nut hebben cq waarde creëren. Nu is het een religieuze overtuiging.

De beste theorie waarom de welvaart zich zo sterk in West-Europa geconcentreerd heeft vind ik nog dat het protestantisme, met zijn ora et labora mentaliteit, zich hier gevestigd heeft.
Daarbij moet je werken, ook nog nadat je eerste behoeften vervuld zijn, en het overschot wat zo ontstaat weer opnieuw investeren, waarna je nog harder gaat werken et cetera. Een heel andere mentaliteit dan in veel andere landen, waar van de hand in de tand geleefd wordt of helemaal al niet gewerkt.

Wat macro voor landen geldt, dat geld micro voor personen. Hard werken en minder uitgeven dan er binnenkomt. Dat verschil geduldig en gestaag investeren en laten groeien. Het helpt natuurlijk mee als generaties voor je dit ook al gedaan hebben.

Het is misschien niet voor iedereen weggelegd, en het zou ook niet mogelijk zijn op deze manier vermogend te worden als iedereen zo deed, maar dat is toch niet het geval. Voor ieder individu afzonderlijk gaat dit gewoon nog op, zoals het altijd is opgegaan.

Pas nog een discussie gehad met iemand die liever huurde voor 150 euro minder dan dat hij een soortgelijk huis kocht. Mijn argument dat hij van die hypotheek van 800 euro er 400 afloste, dus eigenlijk 250 euro minder uitgaf dan in het geval van huren was voor hem niet valide. Tja, dan moet je ook niet zeuren als je niks opbouwt vind ik dan.

De Hollandse lofzang op arbeid, een heel leven lang, houzee. Maar tijd en moeite nemen voor een fatsoenlijke lunch, nee. Dat is nu de armoe van de polder.

Hoe staat het met je weddenschap, Pete?

quote:

Op zondag 1 november 2015 18:00 schreef Mainport het volgende:

Het zou kunnen opgaan in een perfecte economie waar een structureel banenoverschot is en alle banen nut hebben cq waarde creëren. Nu is het een religieuze overtuiging.

Heb je enig idee wat een banenoverschot betekent?

Ja, in mijn voorbeeld betekent het dat de maakbaarheidsratio werkelijkheid zou kunnen zijn. En wat ik bedoelde is dat een economie niet draait op arbeidsethos.

Vertel wat het in jouw context betekent

[ Bericht 97% gewijzigd door Mainport op 05-11-2015 02:00:52 (Domme opmerking) ]

Een banenoverschot betekent dat er in bepaalde behoeftes niet wordt voorzien. In het gunstigste geval worden er geen nagels opgeleukt en moet je jezelf in het restaurant bedienen. In het ongustigste geval is er geen arts om je te opereren of niemand om je gegevens in elektronische systemen te beschermen.

Ik begrijp dat het in theorie aardig klinkt, maar dat is alleen het geval als je het perspectief inneemt van de werkzoekende. Of om nog specifieker te zijn: als je het perspectief inneemt van de werkzoekende die net gekwalificeerd is voor de banen waar een overschot aan is en het ook ziet zitten om zijn tijd daaraan te besteden. In realiteit bestaat daar altijd een mismatch tussen en moet je ook oog houden voor andere belanghebbenden, zoals werkgevers (een dokter heeft een apotheker nodig om medicijnen te verstrekken) en afnemers van diensten en producten (patiënten hebben zowel die apotheker als diens medicijnen nodig).

Overigens vind ik het wel een interessant gedachte-experiment hoe de wereld eruit ziet als robots in al onze basisbehoeften kunnen voorzien.

quote:

Op woensdag 4 november 2015 23:54 schreef Claudia_x het volgende:
Een banenoverschot betekent dat er in bepaalde behoeftes niet wordt voorzien. In het gunstigste geval worden er geen nagels opgeleukt en moet je jezelf in het restaurant bedienen. In het ongustigste geval is er geen arts om je te opereren of niemand om je gegevens in elektronische systemen te beschermen.

Ik begrijp dat het in theorie aardig klinkt, maar dat is alleen het geval als je het perspectief inneemt van de werkzoekende. Of om nog specifieker te zijn: als je het perspectief inneemt van de werkzoekende die net gekwalificeerd is voor de banen waar een overschot aan is en het ook ziet zitten om zijn tijd daaraan te besteden. In realiteit bestaat daar altijd een mismatch tussen en moet je ook oog houden voor andere belanghebbenden, zoals werkgevers (een dokter heeft een apotheker nodig om medicijnen te verstrekken) en afnemers van diensten en producten (patiënten hebben zowel die apotheker als diens medicijnen nodig).

Overigens vind ik het wel een interessant gedachte-experiment hoe de wereld eruit ziet als robots in al onze basisbehoeften kunnen voorzien.

Dat is hoe je basisbehoeften definieert. Als je heel sec gaat kijken is het al zo dat deze basisbehoeften al voor een groot deel geautomatiseerd zijn. Warmte (gas), licht, voedingsmiddelen (procesindustrie), daar werkt nog maar een klein deel van de bevolking in.
Pak de levensstandaard uit 1880 als norm (voor het vervullen van de basisbehoeften), dan denk ik dat je met pakweg 10% van de beroepsbevolking die behoeften kunt invullen. De rest is luxe.
Nog in de jaren 50 werd met de hand gemolken. Toen had een redelijk grote boer 25 koeien en 3 meiden om melk te produceren. Die koeien gaven ook nog eens veel minder melk. Nu produceert een boer in z'n eentje wel 15 keer zoveel melk! Al dat vrijgekomen arbeidspotentieel is in niet-essentiële zaken gaan zitten. Idem voor telecom, met één schakelchip van enkele tientjes kan het werk van letterlijk duizenden telefonistes gedaan worden.

Dat is ook wel het positieve van luxe en overbodigheid. Daarmee kan al dat vrijgekomen arbeidspotentieel beziggehouden worden.

quote:

Op donderdag 5 november 2015 17:38 schreef k_man het volgende:

Waarschijnlijk verandert er niet zoveel. Net als bij andere technologische ontwikkelingen. De computer heeft er uiteindelijk ook niet voor gezorgd dat de mens minder werkt.

Dat is me inderdaad een raadsel, waarom dat niet is gebeurd. Hoewel ikzelf toch aardig mijn best doe om het ideaal te bereiken. Hard en veel werken is een verderfelijke 19e-eeuwse uitvinding, daar moeten we zo gauw mogelijk van af.

quote:

Op donderdag 5 november 2015 17:47 schreef k_man het volgende:

[..]

Ik denk dat er (impliciet) de norm geldt dat je 'iets nuttigs' met je tijd moet doen. Daarnaast is er een behoefte aan ontwikkeling en vooruitgang.

Zo'n scenario lijkt me niet wenselijk en/of realistisch, iig:

Hoe dan ook, zaterdag ga ik Bob Dylan zien, mensen.

"Wanneer politieke besluitvorming verkocht wordt als rationaliteit, zoals het verlagen van de staatsschuld, Europa en de participatiesamenleving, weet je dat je belazerd wordt."

Maarten van Rossem

quote:

Op donderdag 5 november 2015 17:47 schreef k_man het volgende:

[..]

Ik denk dat er (impliciet) de norm geldt dat je 'iets nuttigs' met je tijd moet doen. Daarnaast is er een behoefte aan ontwikkeling en vooruitgang. De computer heeft niet gemaakt dat we minder zijn gaan werken, we doen wel dingen die we zonder de computer nooit gedaan zouden hebben.

Het is ook een luxe hoor, dat niets doen. In andere landen betekent niets doen doodgaan. Hier kunnen mensen lekker aanrommelen en op een forumpje raaskallen. Werken creëert niet alleen materiële luxe, maar kan ook een perspectief bieden op een beter leven (voor jezelf of voor je kinderen). Als mensen dit niet krijgen in hun werk, en er is geen 'civil society', dan loopt het al snel uit de hand. Werken zorgt ook voor een maatschappelijke orde en veiligheid.

quote:

Op zondag 8 november 2015 13:11 schreef Sieyes het volgende:

[..]

Het is ook een luxe hoor, dat niets doen. In andere landen betekent niets doen doodgaan. Hier kunnen mensen lekker aanrommelen en op een forumpje raaskallen.

In Afrika... Mooie relativering.

quote:

Werken creëert niet alleen materiële luxe, maar kan ook een perspectief bieden op een beter leven (voor jezelf of voor je kinderen). Als mensen dit niet krijgen in hun werk, en er is geen 'civil society', dan loopt het al snel uit de hand. Werken zorgt ook voor een maatschappelijke orde en veiligheid.

Pleidooi voor de arbeidsethos-kerk. De kracht van inzet en ambitie. Hard werken is een voorwaarde voor een functionerende gemeenschap

Max Weber.

Ter verduidelijking.

Rationeel kun je beide kanten van de kwestie tegen elkaar uitspelen. De discussie stopt op het punt dat tegenstanders niet willen weten of het mogelijk is: een basisinkomen (of iets gelijkends), maar dat ze er domweg tegen zijn.

En dat is het moment dat de discussie niet rationeel, maar politiek wordt.

In Nederland heb je een scheiding van kerk en staat, maar de inzet-en-ambitie-overtuiging begint verdacht veel op een religie te lijken. Alles en iedereen is doordrongen van deze heilzame waarden, terwijl het niet meer is dan een politieke overtuiging. Je hebt geen andere keuze dan te buigen voor hun opvatting, anders krijg je in Nederland geen uitkering en word je vogelvrij verklaard.

Daarom is het argument van Sieyes zo mooi. Hij lijkt wel een missionaris die ongelovigen wil bekeren met zijn verlichte dogma's:

Werken creëert niet alleen materiële luxe, maar kan ook een perspectief bieden op een beter leven (voor jezelf of voor je kinderen). Als mensen dit niet krijgen in hun werk, en er is geen 'civil society', dan loopt het al snel uit de hand. Werken zorgt ook voor een maatschappelijke orde en veiligheid.

Waarom is dit nou een onderwerp wat je zo bezig houdt Mainport?

Omdat ie z'n werk stom vindt en daar dagelijks mee geconfronteerd wordt, denk ik.

Omdat ik mijn studie afgerond heb en nu moet participeren. Wat I.R. zegt dus.

Eigenlijk is maar een vraag echt relevant, MP, namelijk: wat voor leven wil jij leiden? Het gaat uiteindelijk niet om wat anderen vinden en doen, maar om jou.

Mainport heeft natuurlijk wel gelijk, zoals mensen onder de 25 eigenlijk altijd gelijk hebben in hun afkeer van maatschappelijke systemen, het punt alleen is met zulke grotemensenzaken, en dat weet iedereen van boven de 35 die niet slim of dom genoeg is om van het rechte pad af te wijken, het is buigen of breken als volwassen burgermans, er helpt geen moedertjelief aan, je kunt nog proberen om een grimmig boek te schrijven dat je ineens beroemd maakt maar ook dat is geen garantie op geluk, integendeel zelfs.

Maar een maatschappelijk systeem maakt niet wie je bent. Dat bepaal je zelf, ook binnen zo'n systeem. Het is volgens mij de kunst om ongeacht in welk systeem je functioneert of dient te functioneren (en volgens mij ontkom je niet aan een systeem, je bent in deze menselijke wereld eigenlijk altijd wel onderdeel van iets) je eigen waarden hoog te houden, integriteit bewaren. Is niet onmogelijk, wel lastig.

Maar goed, binnen dit alles kun je allerlei keuzes maken. Als je dat niet ziet, of wilt zien, beperkt je jezelf in je eigen vrijheid.

Ga nou eerst maar eens wat participeren en je studieschuld afbetalen zou ik zeggen. Participeren kan best leuk zijn.