Missie: Dawn. Voor het eerst in een baan rond een dwergplaneet

03-02-2017

Waarom heeft Ceres maar één ijsvulkaan?

Op Ceres is slechts één ijsvulkaan te vinden. Ahuna Mons steekt vier kilometer boven het oppervlak van de dwergplaneet uit. Waar zijn de andere ijsvulkanen gebleven?

Onderzoekers vermoeden dat Ceres miljoenen jaren geleden meer ijsvulkanen had, maar dat deze in de loop van de tijd zijn verdwenen. Niet door erosie, zoals vulkanen en bergen op aarde, maar omdat ze als een pudding zijn ingezakt.

Ieder vast object kan vloeien. De snelheid waarmee dit gebeurt verschilt echter per object. Wanneer je een emmer water in je woonkamer giet, dan vloeit het water direct weg. Wanneer je eenzelfde hoeveelheid klei op de vloer smijt, vloeit dit minder snel weg. Dit komt omdat klei visceus is en dus moeilijk van vorm verandert. Maar als je heel lang kijkt, zul je zien dat zelfs klei uiteindelijk een andere vorm aanneemt.

Dit geldt ook voor waterijs. Waterijs kan van vorm veranderen en zich verplaatsen zonder te smelten. Dit is bijvoorbeeld hoe gletsjers op aarde bewegen. Ceres bestaat voor een groot deel uit waterijs, dus het oppervlak kan hier dus ook stromen. Maar omdat het waterijs visceus is, verandert het heel traag van vorm.


Ahuna Mons: een steenpuist op het relatief egale oppervlak van Ceres.

Stroperige ijsvulkanen
Het oppervlak van Ceres verandert sneller dan het oppervlak van ijsmanen als Europa, Titan, Triton en Enceladus. “Dit komt vooral door hitte”, zegt wetenschapper Michael Sori. “Als je een potje honing opwarmt in de magnetron, dan stroomt honing veel sneller dan op kamertemperatuur.” Ceres is 410 miljoen kilometer van de zon verwijderd, wat dichterbij is dan de ijsmanen van de gasplaneten.

Mogelijk zijn alle ijsvulkanen, met uitzondering van Ahuna Mons, in de loop der jaren verdwenen. Ahuna Mons is een jonge vulkaan van slechts 200 miljoen jaar oud. Waarschijnlijk is er nog niet genoeg tijd geweest om de ijsvulkaan te laten krimpen.

Andere ijsvulkanen
Als er ooit meerdere ijsvulkanen zijn geweest op Ceres, dan zijn hier mogelijk nog sporen van te zien. Astronomen hebben mogelijk al een ingezakte ijsvulkaan op het oog. Het gaat om een platte koepel onder Ahuna Mons, die in een periode van 500 miljoen jaar is ingezakt. Wellicht is Ahuna Mons niet alleen…

Andere mysteries
Om Ceres draait de Dawn-ruimtesonde. Dawn kwam in maart 2015 aan en heeft het oppervlak van de dwergplaneet volledig in kaart gebracht. Er zijn meer mysteries. Zo zijn veel grote kraters op mysterieuze wijze verdwenen en zijn er ook bijzondere witte vlekken op Ceres gespot. Mogelijk worden deze witte vlekken veroorzaakt door zouten, die na verdamping van zout waterijs zijn achtergebleven op het oppervlak van het hemellichaam.

(scientias.nl)

16-02-2017

Organisch materiaal gedetecteerd op dwergplaneet Ceres


De ruimtesonde Dawn, die sinds maart 2015 om de dwergplaneet Ceres cirkelt, heeft organische verbindingen opgespoord in en rond de inslagkrater Ernutet. (NASA/JPL-Caltech/UCLA/ASI/INAF/MPS/DLR/IDA)

De Amerikaanse ruimtesonde Dawn heeft organische verbindingen gedetecteerd op het oppervlak van de dwergplaneet Ceres. Het materiaal, waarvan de chemische samenstelling niet precies bekend is, is slechts op enkele plekken te vinden. De meeste daarvan liggen in de omgeving van de vijftig kilometer grote inslagkrater Ernutet. Vermoed wordt dat het materiaal afkomstig is uit het inwendige van Ceres (Science, 17 februari).

Theoretisch zou het ook mogelijk zijn dat het organische materiaal van buitenaf op Ceres is beland. Volgens de onderzoekers is het echter onwaarschijnlijk dat organische verbindingen als deze de hitte van een inslag zouden doorstaan. Bovendien stemt de verdeling over het oppervlak niet overeen met wat je na een inslag zou verwachten.

Aangezien Ceres duidelijke tekenen van hydrothermale activiteit vertoont – haar inwendige is blijkbaar nog niet geheel afgekoeld – is het aannemelijk dat het organische materiaal langs die weg aan de oppervlakte is gekomen. De precieze gang van zaken is echter nog onduidelijk. (EE)

(allesoversterrenkude)

06-03-2017

Actief ijsvulkanisme aangetoond op dwergplaneet Ceres


De krater Occator op Ceres. (NASA/JPL-Caltech/UCLA/MPS/DLR/IDA)

De dwergplaneet Ceres, de grootste planetoïde in de brede gordel tussen de banen van de planeten Mars en Jupiter, vertoont nog steeds actief ijsvulkanisme. Dat blijkt uit detailonderzoek van foto's die gemaakt zijn door de Amerikaanse ruimtesonde Dawn.

Toen Dawn bij Ceres aankwam, ontdekte hij al een opvallend heldere plek in het centrum van de 92 kilometer grote inslagkrater Occator. Het blijkt om een 400 meter hoge koepelvormige berg te gaan, met een basismiddellijn van 3 kilometer, die bestaat uit minerale zouten, waaronder carbonaten. De berg bevindt zich in het centrum van een 11 kilometer grote centrale depressie.

Nauwkeurige tellingen aan kleinere inslagkratertjes wijzen nu uit dat het huidige oppervlak van de koepelberg maximaal 4 miljoen jaar oud is - ongeveer 30 miljoen jaar jonger dan de krater. De inslag waarbij Occator werd gevormd heeft zo goed als zeker ijsvulkanisme op gang gebracht, waarbij brak water van onder het oppervlak naar boven werd gestuwd. Dat proces is zo goed als zeker nog steeds gaande - op sommige Dawn-metingen is een ijle 'mist' te zien boven Occator, vermoedelijk het gevolg van sublimatie van ijs.

Vergelijkbare heldere koepelvormige bergen zijn ook ontdekt op de Jupitermanen Callisto en Ganymedes, maar die zijn niet langer actief. Ceres is nu het dichtsbijzijnde hemellichaam met actief ijsvulkanisme. De ontdekking is gepubliceerd in The Astronomical Journal. (GS)

(allesoversterrenkunde)

06-04-2017

Zonneactiviteit geeft dwergplaneet Ceres zijn 'dampkring'


Het waterstofgehalte in de bodem van de planetoïden Vesta (links) en Ceres (rechts); blauw wijst op meer waterstof. (NASA/JPL-Caltech/UCLA/MPS/DLR/IDA/PSI)

De dwergplaneet Ceres, het grootste hemellichaam in de planetoïdengordel tussen de banen van de planeten Mars en Jupiter, heeft zijn sporadische, ijle dampkring te danken aan de activiteit van de zon. Dat schrijven onderzoekers van NASA's Dawn-missie in Astrophysical Journal Letters.

Ceres heeft een middellijn van ca. 900 kilometer en heeft te weinig zwaartekracht om een dampkring van enige betekenis vast te houden. Toch zijn er incidenteel concentraties van onder andere waterdamp ontdekt in de directe omgeving van het mini-planeetje. Lange tijd werd aangenomen dat die gassen afkomstig waren door sublimatie van oppervlakteijs onder invloed van zonnewarmte - een proces dat ook bij kometen voorkomt.

Uit een nieuwe analyse van Dawn-metingen blijkt echter dat het niet de warmte van de zon is die Ceres af en toe van een extreem ijle dampkring voorziet, maar de elektrisch geladen deeltjes die van de zon afkomstig zijn tijdens perioden van grote zonneactiviteit. Die deeltjes (voornamelijk elektronen en protonen) botsen met watermoleculen in ijskristallen aan het oppervlak, waardoor die moleculen losgeslagen kunnen worden.

Eerder was al ontdekt dat er vlak onder het Ceres-oppervlak veel ijs voorkomt, vooral op hoge noordelijke en zuidelijke breedtegraden. Op de bodems van sommige kraters aan het oppervlak is ook ijs ontdekt. (GS)

(allesoversterrenkunde)

18-04-2017

Aardverschuivingen op Ceres wijzen op ondergronds ijs


Voorbeeld van een Type I-aardverschuiving op de dwergplaneet Ceres. (NASA/JPL-Caltech/UCLA/MPS/DLR/IDA)

Dicht onder het oppervlak van de dwergplaneet Ceres - met een middellijn van 950 kilometer het grootste hemellichaam in de planetoïdengordel - komen grote hoeveelheden ijs voor. Daar waren al eerder aanwijzingen voor gevonden, maar onderzoekers van het Georgia Institute of Technology komen nu met nieuw bewijs. In Nature Geoscience beschrijven ze aardverschuivingen op de dwergplaneet, die mogelijk gemaakt worden doordat zich direct onder het oppervlak een mengsel bevindt van gesteente en naar schatting 10 tot 50 procent ijs.

Op Ceres blijken zeer veel aardverschuivingen voor te komen: één op de drie kraters met een middellijn van meer dan 10 kilometer vertoont er op de een of andere manier de sporen van. Op basis van gedetailleerde foto's van de Amerikaanse ruimtesonde Dawn onderscheiden de onderzoekers drie typen aardverschuivingen. Type I vertoont overeenkomsten met gletsjers op aarde; type II met lawines, en verschuivingen van type III ontstaan wanneer een deel van het ijs (als gevolg van de energie van een kosmische inslag) is gesmolten.

Uit de verdeling van de aardverschuivingen over het oppervlak van Ceres blijkt overduidelijk dat ze in de poolgebieden veel talrijker zijn dan dichter bij de evenaar. Dat is volgens de onderzoekers een extra aanwijzing dat ze mede veroorzaakt worden door de aanwezigheid van ondergronds ijs. Uit eerdere Dawn-metingen met een neutronenspectrometer bleek namelijk al dat de toplaag van Ceres in de poolgebieden meer waterstofatomen bevat dan dichter bij de evenaar. (GS)

(allesoversterrenkunde)

16-05-2017

Dawn fotografeert Ceres tijdens oppositie


Opname van de dwergplaneet Ceres, met de zon in de rug. De heldere plekken in het midden markeren de krater Occator, waarin ijs voorkomt. (NASA/JPL-Caltech/UCLA/MPS/DLR/IDA)

Deze opname van de dwergplaneet Ceres - het grootste hemellichaam in de planetoïdengordel tussen de banen van Mars en Jupiter - is op 29 april vanaf 20.000 kilometer afstand gemaakt door de Amerikaanse ruimtesonde Dawn, die voor dat doel nauwkeurig tussen de zon en Ceres in werd gemanoeuvreerd.

Ceres staat dus 'in oppositie' - tegenover de zon aan de hemel, en de foto is genomen 'met de zon in de rug'. Net als dat bij onze eigen maan (rond Volle Maan) het geval is, is er sprake van een opmerkelijk grote helderheidstoename, wat informatie opplevert over de korrelgrootte van het oppervlaktemateriaal van Ceres.

De twee heldere vlekken in het midden van de opname zijn ijsafzettingen in de krater Occator. Verschillende Ceres-foto's zijn samengevoegd tot een filmje, waarin vrijwel een volledige rotatie van de dwergplaneet is vastgelegd. (GS)

(allesoversterrenkunde)

19-10-2017

Missie van ruimtesonde Dawn wordt verlengd


Artist’s impression van NASA-ruimtesonde Dawn boven de dwergplaneet Ceres. (NASA/JPL-Caltech)

Het Amerikaanse ruimteagentschap NASA heeft toestemming gegeven voor een tweede verlenging van de onderzoeksmissie van de ruimtesonde Dawn, die sinds maart 2015 om de dwergplaneet Ceres cirkelt. Tijdens de verlengde missie moet Dawn in een langgerekte omloopbaan worden gebracht, die haar tot op minder dan 200 kilometer van het oppervlak van Ceres brengt.

Dat betekent dat Dawn de dwergplaneet, die deel uitmaakt van de planetoïdengordel tussen de planeten Mars en Jupiter, van nog dichterbij zal kunnen onderzoeken. Tot nu toe is de ruimtesonde Ceres niet dichter genaderd dan 385 kilometer. De verlenging zal vooral worden gebruikt om de samenstelling van het oppervlak van de dwergplaneet te onderzoeken en te meten hoeveel ijs Ceres bevat.

De missie gaat door tot Dawn haar laatste druppel raketbrandstof heeft verbruikt. Dat zal naar verwachting in de tweede helft van 2018 het geval zijn. Om vervuiling van de dwergplaneet tegen te gaan, zal Dawn niet landen of neerstorten op Ceres. Ze blijft in een stabiele baan om het hemellichaam heen draaien. (EE)

(allesoversterrenkunde)

27-0-2017

Dwergplaneet Ceres had wellicht ooit een oceaan


De krater Occator op Ceres. (NASA/JPL-Caltech/UCLA/MPS/DLR/IDA)

De dwergplaneet Ceres heeft in het verre verleden vermoedelijk een wereldomvattende oceaan gekent en is langdurig geologisch actief geweest. Dat zijn de conclusies van twee onderzoeken, waarvan de resultaten in de Journal of Geophysical Research en Earth and Planetary Science Letters zijn gepubliceerd.

Uit gegevens van de ruimtesonde Dawn, die sinds maart 2015 om Ceres cirkelt, blijkt dat drie grote kraters en de enige berg op dwergplaneet geassocieerd zijn met zogeheten zwaartekrachtsanomalieën. Dit betekent dat deze vier grote structuren gepaard gaan met lokale afwijkingen in het zwaartekrachtsveld van de dwergplaneet. Vermoed wordt dat deze afwijkingen het gevolg zijn van cryovulkanisme – het opwellen van water of half gesmolten ijs uit het inwendige van Ceres.

Dezelfde gegevens laten zien dat de korst van Ceres een vrij geringe dichtheid heeft en meer ijs bevat dan gesteente. Het merkwaardige is echter dat ijs te zacht is om de klaarblijkelijke stevigheid van de korst van Ceres te kunnen verklaren.

Modelberekeningen bieden een uitweg. Waarschijnlijk bevat de korst naast ijs, zouten en gesteenten nog een extra bestanddeel: gashydraat. Dat is een verbinding van bevroren water en een gas dat in de moleculaire holtes van het water opgesloten zit. Dit levert een structuur op die zeker honderd keer zo sterk is als waterijs, maar ongeveer dezelfde dichtheid heeft.

De onderzoekers denken dat zich onder die korst een oceaan van vloeibaar water heeft bevonden. Dat zou kunnen verklaren waarom Ceres bijna geen opvallende topografische structuren meer kent in de vorm van gebergten. Een harde korst op een zachte ondergrond zorgt er namelijk voor dat zulke structuren mettertijd worden gladgestreken.

Hoewel die oceaan inmiddels grotendeels bevroren zal zijn, is het niet ondenkbaar dat op grote diepte nog vloeibaar water te vinden is. (EE)

(allesoversterrenkunde)

08-11-2017

Laatste missie: ruimtesonde duikt naar dwergplaneet



De ruimtesonde Dawn gaat binnenkort zeer dicht op de dwergplaneet Ceres vliegen om deze op mineralen en grondstoffen te scannen, waardoor we meer leren over de vorming van de aarde. Het is een lastige manoeuvre die de sonde zijn laatste krachten zal kosten.

NASA wil nog het uiterste uit de ruimtesonde Dawn halen voordat hij het tijdelijke met het eeuwige verwisselt.

Daarom is het de bedoeling om Dawn in 2018 dichter bij de dwergplaneet Ceres te laten vliegen dan ooit. Vanaf een hoogte van slechts 200 km moet de sonde het oppervlak van Ceres bestuderen en speuren naar aanwijzingen voor een ondergrondse oceaan.

Op het moment cirkelt Dawn op een afstand van 38.000 kilometer om Ceres in de planetoïdengordel tussen Mars en Jupiter.

Meer kennis over de aarde

Dicht bij Ceres kunnen de vier geavanceerde camera’s van Dawn metingen verrichten die gedetailleerder zijn dan ooit tevoren.

De infraroodcamera kan de samenstelling van mineralen bepalen, en een gammaspectrometer moet bekijken welke delfstoffen er op Ceres voorkomen. De overige twee camera’s zullen het landschap fotograferen.

Planetoïden en dwergplaneten als Ceres zijn het onderzoeken waard omdat de aarde en de andere planeten van het zonnestelsel gevormd zijn toen een wolk van planetoïden miljarden jaren geleden botste en samensmolt. Wetenschappers kunnen terugkijken in de tijd door nog bestaande rotsblokken te onderzoeken.


Veeleisende missie

Na tien jaar in het zonnestelsel is Dawn binnenkort door zijn brandstof heen, en de aanstaande missie zal veel van zijn resterende krachten vergen.

De vlucht dicht op Ceres kost veel energie doordat de zwaartekracht van het hemellichaam sterker aan Dawn trekt dan wanneer de sonde verder weg is van Ceres.

NASA zal na de missie de sonde met behulp van het laatste restje brandstof in een oneindige baan brengen, zodat Dawn niet neerstort en Ceres vervuilt als hij in 2018 op zwart gaat.

(wibnet.nl)

[ Bericht 69% gewijzigd door ExperimentalFrentalMental op 11-11-2017 09:35:58 ]

09-11-2017

Inwendige processen veroorzaakten ‘groeven’ op dwergplaneet Ceres


Deze foto, gemaakt door NASA-ruimtesonde Dawn, toont enkele ‘putketens’ op het oppervlak van Ceres. (NASA/JPL-Caltech/UCLA/MPS/DLR/IDA)

Sommige van de duizenden langgerekte groeven op het oppervlak van Ceres zijn waarschijnlijk ontstaan door processen in het inwendige van deze dwergplaneet. Tot deze conclusie komen wetenschappers na onderzoek van de eigenschappen van deze oppervlaktestructuren.

Ceres is het grootste hemellichaam in de planetoïdengordel tussen de omloopbanen van de planeten Mars en Jupiter. Sinds maart 2015 is de dwergplaneet in het gezelschap van de NASA-ruimtesonde Dawn.

Op basis van de vele opnamen die Dawn naar de aarde heeft gezonden, hebben de wetenschappers de lineaire structuren op Ceres in kaart gebracht. In de meeste gevallen blijkt het te gaan om secundaire kraterketens: aaneenschakelingen van kleine kraters die zijn ontstaan door inslaand puin van een grotere inslag.

Er zijn echter ook ketens van ‘putten’ die niet door inslagen zijn ontstaan. Deze putten zijn minder rond dan kraters en hebben ook geen opstaande rand.

Volgens de wetenschappers is het aannemelijk dat de putketens zijn ontstaan doordat – honderden miljoenen jaren geleden – relatief licht materiaal opwelde uit het inwendige van Ceres. Dit zou ertoe hebben geleid dat de korst op een aantal plaatsen openscheurde en het oppervlaktemateriaal inzakte. (EE)

(allesoversterrenkunde)

14-03-2018

Recente veranderingen ontdekt op het oppervlak van dwergplaneet Ceres


Foto van de inslagkrater Juling op Ceres, gebaseerd op gegevens van de Dawn-satelliet. De noordwand van deze krater, die vrijwel permanent in de schaduw ligt, is bedekt met ijs. (NASA/JPL-Caltech/UCLA/MPS/DLR/IDA/ASI/INAF)

Bij waarnemingen van Ceres zijn sporen van recente veranderingen op het oppervlak van deze dwergplaneet ontdekt. Dat bewijst dat dit nog geen duizend kilometer grote hemellichaam, dat deel uitmaakt van de planetoïdengordel tussen de planeten Mars en en Jupiter, actiever is dan gedacht (Science Advances, 14 maart).

De waarnemingen zijn gedaan met behulp van een spectrometer aan boord van de ruimtesonde Dawn, die sinds maart 2015 om Ceres cirkelt. In een eerder stadium had Dawn op een tiental plekken op de dwergplaneet al bevroren water ontdekt. Bij het nieuwe onderzoek is aangetoond dat de hoeveelheid ijs op de noordwand van de 20 kilometer grote inslagkrater Juling varieert. Tussen april en oktober 2016 blijkt de gletsjer ter plaatse flink in omvang te zijn toegenomen.

Vermoedelijk is er sprake van een seizoenseffect. Doordat de afstand tussen Ceres en de zon in de genoemde periode afnam, versnelde de sublimatie (‘verdamping’) van het ijs in en op de kraterbodem sneller, waardoor er meer waterdamp vrijkwam. Een deel van deze damp hechtte zich vervolgens aan de koude, beschaduwde noordwand van de krater. Mogelijk zijn door de opwarming ook aardverschuivingen ontstaan, waardoor verse ondergrondse ijslagen bloot kwamen te liggen.

Bij een tweede onderzoek is vastgesteld dat her en der op Ceres, zogeheten gehydrateerde natriumcarbonaten, op het oppervlak liggen. Het waterhoudende materiaal wordt vooral in de omgeving van kraters en bergen aangetroffen.

Omdat dergelijke carbonaten bij blootstelling aan het luchtledige en de straling van de zon geleidelijk hun water verliezen, kunnen de betreffende afzettingen niet erg oud zijn: hooguit enkele miljoenen jaren. Ook dat is een teken van recente activiteit – naar geologische maatstaven dan.

Het feit dat de carbonaten vooral in de buurt van kraters te vinden zijn, kan erop wijzen dat ze een bijproduct van de kratervorming. Daarbij kunnen eveneens aardverschuivingen opgetreden zijn. Maar het is ook denkbaar dat de korst ter plaatse is gesmolten en zich tijdelijke poelen van zout water hebben gevormd.

Een andere intrigerende mogelijkheid is dat zich diep onder het Ceres-oppervlak plaatselijk nog restanten van een ‘pekel-oceaan’ bevinden. Op plaatsen waar de korst door inslagen is verzwakt, zou dit zoute water zich via kleine scheurtjes een weg naar het oppervlak kunnen banen. (EE)

(allesoversterrenkunde)

31-05-2018

Dawn wordt in extreem lage baan rond dwergplaneet Ceres gebracht


Het oppervlak van de dwergplaneet Ceres, op 16 mei 2018 gefotografeerd door ruimtesonde Dawn vanaf 440 kilometer hoogte. (NASA/JPL-Caltech/UCLA/MPS/DLR/IDA)

De Amerikaanse ruimtesonde Dawn, die al drie jaar in een baan rond de dwergplaneet Ceres draait, wordt de komende dagen in een extreem lage omloopbaan gebracht, op minder dan 50 kilometer boven het oppervlak van de grote planetoïde. Vanaf die geringe hoogte zullen nog gedetailleerdere foto's gemaakt kunnen worden, en zijn andere meetinstrumenten aan boord beter in staat om precisiemetingen te verrichten aan de samenstelling van het oppervlak.

Dawn werd in 2007 gelanceerd en heeft eerder onderzoek verricht aan Vesta, de op een na grootste planetoïde. Ceres is vooral interessant omdat het hemellichaam onverwacht veel lichte materialen bevat (onder andere veel waterijs), wat doet vermoeden dat hij in de buitendelen van het zonnestelsel is ontstaan en pas in een later stadium in de planetoïdengordel terecht is gekomen.

Begin juni moet Dawn in de nieuwe, lage omloopbaan zijn aangekomen, tien maal dichter bij het Ceresoppervlak dan ooit. (GS)

(allesoversterrenkunde)

begrijpelijk

13-06-2018

Er ligt misschien meer organisch materiaal op Ceres dan gedacht


De verdeling van organisch materiaal rond de inslagkrater Ernutet op Ceres. (NASA/Rendering/Hannah Kaplan)

Een nieuwe analyse van data van NASA-ruimtesonde Dawn wijst erop dat er op dwergplaneet Ceres verrassend hoge concentraties organisch materiaal bestaan.

Dat er op Ceres organische verbindingen te vinden zijn was al bekend. Alleen is nog onduidelijk om welke verbindingen het precies gaat. En dat maakt nogal uit voor de interpretatie van de meetresultaten van Dawn.

De aanwezigheid van organisch materiaal wordt afgeleid uit gegevens van de spectrometer voor zichtbaar en infraroodlicht die Dawn bij zich heeft. Uit deze gegevens kan worden afgeleid op welke specifieke golflengten het Ceres-oppervlak zonlicht weerkaatst dan wel absorbeert.

Om een schatting te kunnen maken van de hoeveelheden van dat materiaal werden de Dawn-gegevens vergeleken met reflectiespectra van organisch materiaal dat op aarde is gevormd. Op basis van die standaard kwamen de onderzoekers tot de conclusie dat hooguit 10 procent van de spectrale signatuur die zij op Ceres hadden waargenomen voor rekening kan komen van organisch materiaal.

Bij nieuw onderzoek door wetenschappers van Brown University is een ander vergelijkingsmateriaal gebruikt: meteorieten. Die bevatten ook organisch materiaal, maar dan in iets andere verhoudingen dan het organische materiaal dat op aarde wordt aangetroffen.

Uit de nieuwe, wellicht realistischere vergelijking trekken de onderzoekers de conclusie dat misschien wel 50 procent van het spectrale signaal van Ceres voor rekening komt van organische verbindingen.

Het ligt voor de hand om aan te nemen dat dit materiaal grotendeels afkomstig is van inslaande kometen en planetoïden. Dat zijn immers ook de bron van meteorieten. Het is echter nog maar de vraag of zij zoveel organisch materiaal op Ceres kunnen hebben afgeleverd.

Een andere mogelijkheid is dat het materiaal op Ceres zelf is gevormd. Maar dat verklaart dan weer niet waarom het alleen heel lokaal is aangetroffen. (EE)

(allesoversterrenkunde)

02-07-2018

Dawn maakt scherpste Ceres-foto's ooit


Opname van een berg aan de westzijde van de krater Occator op de dwergplaneet Ceres, gemaakt door ruimtesonde Dawn vanaf 34 kilometer hoogte. (NASA/JPL-Caltech/UCLA/MPS/DLR/IDA)

De Amerikaanse ruimtesonde Dawn draait al een paar jaar in een baan rond de 950 kilometer grote dwergplaneet Ceres, maar pas sinds 6 juni is de baanhoogte teruggebracht tot slechts 34 kilometer. Vanuit die extreem lage omloopbaan - tien maal zo laag als voorheen - heeft Dawn spectaculair gedetailleerde foto's gemaakt van het oppervlak van het grootste hemellichaam in de planetoïdengordel tussen de banen van Mars en Jupiter.

De nieuwste opnamen die door NASA zijn vrijgegeven tonen details van slechts 5 meter groot in en rond de 90 kilometer grote inslagkrater Occator. Die wordt gekenmerkt door de aanwezigheid van relatief hoog gelegen, verrassend heldere en scherp begrensde witte gebieden, waarvan inmiddels is vast komen te staan dat het gaat om afzettingen van natriumcarbonaat - vermoedelijk materiaal dat achterbleef na het verdampen van oppervlakte-ijs.

Aan de rand van Occator zijn ook 'aardverschuivingen' in beeld gebracht. De nieuwe foto's kunnen planeetonderzoekers helpen om de geologische eigenschappen en geschiedenis van Ceres te achterhalen. De dwergplaneet bevat verrassend veel bevroren water, wat doet vermoeden dat hij in de buitendelen van het zonnestelsel is ontstaan. (GS)

(allesoversterrenkunde)