Misschien ben ik de enige, maar ik vind je post voor een groot deel terminologische wartaal. Ik kan er nauwelijks chocola van maken. De terminologie die deelnemer hanteert is ook de terminologie waarmee ik vertrouwd ben en die ik ook eigenlijk altijd tegenkom in de literatuur, blogs en discussies over het libertarisme. Maar wellicht heb ik het al die tijd verkeerd begrepen.quote:
De discussie omtrent het NAP draait om de invulling van de term geweld/agressie. Eén van de kritieken op libertariers is dat zij de term geweld zeer nauw opvatten en zaken die vele anderen als geweld zouden benoemen definiëren als vrijheid. Libertariers gaan ervanuit dat hun definities van ideologisch zeer beladen termen als vrijheid, geweld en dwang voor iedereen vanzelfsprekend zijn. Dat is het niet. Het NAP zoals jij die in gedachten hebt is dus geen universeel acceptabele nullijn.quote:Daarom dient het NAP als nullijn (wie kan daar tegen zijn?), zodat men elkaar in vrede de eigen ethische normen en waarde na kan laten streven.
Dat is inderdaad de grootste denkfout die libertariers maken. Zij hebben een volstrekt ander beeld bij de genoemde termen. Je bent 'vrij' als je geen belasting hoeft te betalen en kunt bepalen of je wel of geen financiele bijdrage levert aan het vergemakkelijken van de levens van de sociaal-economische onderlaag of aan de plaatselijke brandweer.quote:Op zondag 3 november 2013 13:57 schreef Terecht het volgende:
De discussie omtrent het NAP draait om de invulling van de term geweld/agressie. Eén van de kritieken op libertariers is dat zij de term geweld zeer nauw opvatten en zaken die vele anderen als geweld zouden benoemen definiëren als vrijheid. Libertariers gaan ervanuit dat hun definities van ideologisch zeer beladen termen als vrijheid, geweld en dwang voor iedereen vanzelfsprekend zijn. Dat is het niet. Het NAP zoals jij die in gedachten hebt is dus geen universeel acceptabele nullijn.
Wat vind je onduidelijk dan? Dan kan ik het mogelijk anders uitleggen. De term "absoluut recht" stamt uit de juridische wereld en heeft daar in ieder geval niet de betekenis die Deelnemer er aan verbindt.quote:Op zondag 3 november 2013 13:57 schreef Terecht het volgende:
[..]
Misschien ben ik de enige, maar ik vind je post voor een groot deel terminologische wartaal. Ik kan er nauwelijks chocola van maken. De terminologie die deelnemer hanteert is ook de terminologie waarmee ik vertrouwd ben en die ik ook eigenlijk altijd tegenkom in de literatuur, blogs en discussies over het libertarisme. Maar wellicht heb ik het al die tijd verkeerd begrepen.
PS: Is er eigenlijk een wetmatigheid die stelt dat na mate een discussie voortduurt de kans dat de discussie verzandt in semantiek 1 wordt?
Maar de definities die in statelijke context aan deze begrippen wordt gegeven zijn wél juist en alom ondersteund?quote:[..]
De discussie omtrent het NAP draait om de invulling van de term geweld/agressie. Eén van de kritieken op libertariers is dat zij de term geweld zeer nauw opvatten en zaken die vele anderen als geweld zouden benoemen definiëren als vrijheid. Libertariers gaan ervanuit dat hun definities van ideologisch zeer beladen termen als vrijheid, geweld en dwang voor iedereen vanzelfsprekend zijn. Dat is het niet. Het NAP zoals jij die in gedachten hebt is dus geen universeel acceptabele nullijn.
Je draait het juist om; alles wat libertariërs nu een probleem vinden is plotseling geen probleem meer als er een libertarisch sausje overheen is gegoten.quote:Op zondag 3 november 2013 14:21 schreef Pokkelmans het volgende:
[..]
Het argument "Ja, maar wat nou als er mensen zijn in een libertarische samenleving die er anders over denken?" is al meerdere keren, in verschillende vormen, voorbij gekomen. Enigszins ironisch wel, dat er in die context wél waarde wordt gehecht aan een eventuele minderheidsopinie, terwijl dat in een statelijke context van beduidend minder waarde wordt geacht. "Wie zijn libertariërs om hun mogelijk incorrecte en niet alom ondersteunde principes te hanteren?" Maar zodra je het in statelijke context afdwingt bij mensen die het mogelijk incorrect vinden en niet ondersteunen, dan is het ineens geen probleem.
Dat zul je iets verder toe moeten lichten.quote:Op zondag 3 november 2013 14:27 schreef Euribob het volgende:
[..]
Je draait het juist om; alles wat libertariërs nu een probleem vinden is plotseling geen probleem meer als er een libertarisch sausje overheen is gegoten.
Je kunt als soeverein rechtssubject doodgaan, als gevolg van een gebrek aan mogelijkheden. Daarom zijn begrippen als 'soevereine rechtssubjecten' en 'rechtsobjecten' onvoldoende om de belangrijke ethische kwesties te kunnen hanteren, die vragen om positieve ethische uitgangspunten.quote:Op zondag 3 november 2013 13:20 schreef Pokkelmans het volgende:
[..]
Je bent soeverein of je bent het niet. Je hebt niet echt verschillende gradaties van soevereiniteit: uiteraard kan je beslissingsbevoegdheid overdragen, maar zolang het primaat bij dezelfde entiteit ligt doet dat niets af aan het soeverein zijn.
Dat je als soeverein rechtssubject dus ook het hoogste gezag hebt over de rechtsobjecten die je hebt, ligt in het verlengde van het eigendomsrecht. Het is niet dat deze twee zonder elkaar kunnen bestaan.
Heb je immers als soeverein rechtssubject geen eigendom, dan zijn er geen goederen waar jij soevereiniteit over uit kan oefenen en kan je nog steeds geen aanspraak maken op "jouw" woning, "jouw" koelkast met "jouw" eten, en "jouw" inkomsten uit "jouw" werk.
Heb je wel het absolute eigendom, maar ligt de soevereiniteit boven jou, dan maak je alsnog niet aanspraak op het "meest omvattende" recht op een goed omdat de entiteit waar de soevereiniteit berust uiteindelijk het laatste woord heeft in wat wel en niet met je "eigendom" kan en onder welke voorwaarden.
Wat ik dus voor me zie is een samenleving van soevereine rechtssubjecten die tot op zekere hoogte rechtsobjecten na zullen streven. Die rechtsobjecten hoeven niet per definitie eigendomsrechten te zijn, maar kunnen bijvoorbeeld ook vorderingsrechten, huurrechten of rechten van vruchtgebruik zijn. Daarbij, en dan ben ik geloof ik een van de weinige, geloof ik ook dat het libertarisme niet per definitie intellectueel eigendom uitsluit, waardoor ook een rijkdom van geest zich voor de onfortuinlijk geborene zich kan vertalen in feitelijke rijkdom.
Je had allang moeten begrijpen wat ik bedoelde met 'absoluut'. Dat volgde heel duidelijk uit de context. Ik vind dat je je verschuilt achter begrippen, zonder op de kwesties zelf in te gaan.quote:Los van de vraag of jouw definitie de meest geëigende is: nu je weet wat in ieder geval ik, de juridische wereld en de Wikipedia community met de term "absoluut recht" bedoelden, kan ik dan de conclusie trekken dat die definitie niet degene is waar jij tegen ageerde en we dus in feite bij mijn post waarin ik, dit reeds vermoedende, jou de door mij, de juridische wereld, en de door de Wikipedia community gebruikte definitie linkte, dit misverstand al op het spoor hadden moeten zijn?
Hier stap je opnieuw over mijn punt heen. Ik zeg niet dat er geen eigendomsrecht kan zijn, maar dat deze niet automatisch wordt erkent (denk alleen maar aan alle veroveringsoorlogen). Binnen een samenleving is er meestal een vorm van eigendomsrecht, maar deze is meestal niet absoluut (in mijn betekenis van het woord), want er wordt belasting geheven.quote:Verder geloof ik inderdaad dat eigendomsrecht niet het resultaat is van politieke besluitvorming, maar, wederom, van erkenning. En die erkenning is doorgaans behoorlijk universeel. Vergeet niet dat de oudste bekende juridische geschriften al over eigendomsrechten reppen. Dan hebben we het over millenia geleden, voor dat er zoiets als politieke besluitvorming bestond. Bovendien wordt binnen de rechtsfilosofie aangenomen dat er binnen elke samenleving op den duur een eigendomsconcept zal ontstaan voor goederen met economische waarde. Zonder eigendomsconcept geen economische transacties.
Geloven dat die erkenning enkel plaats dient te vinden indien deze door de wetgever op schrift wordt gesteld geeft blijk van een extreem rechtspositivistische inslag.
Dat doen libertariers ook in hun REA's. Ze maken alleen een uitzondering voor het NAP. En ik maak daarop weer een uitzondering voor het eigendomsrecht. Want daarmee maak je het eigendomsrecht absoluut (in mijn betekenis van het woord). De Nürnbergprocessen gingen ook niet over de schending van eigendomsrecht, maar over misdaden tegen de menselijkheid.quote:Juist, en wat is het gevolg van dat politieke proces? En wet die in een wetboekje belandt, dan wel een AMvB'tje. Wederom geef je blijk van een zeer rechtspositivistische inslag. Daarmee misken je het ont- en bestaan van gewoonterecht en natuurrecht, en bovendien, om maar eens even tendentieus te doen, zou je met die wijze van redeneren betogen dat alle verdachten tijdens de Nürnbergprocessen. Naar het toenmalig Duitse recht deden zij immers niets verkeerd.
Dat is een woordspelletje. Je kunt een libertarische samenleving definieren als een samenleving die op een specifiek ethisch principe gebaseerd is. Maar daarmee is dat ethische principe in een libertarische samenleving tevens absoluut (in mijn betekenis van het woord). Zo heb je het buiten het feitelijke rechtsvormingsproces geplaatst. Door het eigendomsrecht in het NAP op te nemen heb je dus ook het eigendomsrecht buiten het feitelijke rechtsvormingsproces geplaatst.quote:Je lijkt weer in de veronderstelling te verkeren dat het NAP als geldend recht binnen een libertarische samenleving zal fungeren. Dat is dus niet zo. Het NAP is een principe dat, indien men het aanvaardt en consequent toepast in het redeneren, ertoe zal leiden dat men een libertarische samenleving als eindproduct van de redenering zal krijgen. Daarom is het voor de meeste libertariërs de absolute nullijn voor de ethiek: het scheidt niet zozeer verantwoord van onverantwoord, maar het scheidt pertinent fout van niet-pertinent fout (en dus niet pertinent niet-fout).
Er van uitgaande dat, mocht het ooit tot een libertarische samenleving komen, de meeste mensen daarin ook een libertarische ethiek hanteren, zegt dat NAP verder helemaal niets over de ethische opvattingen van hen. Zij kunnen, en dat zien we ook bij de verschillende libertarische sympathisanten in dit topic, zeer uiteenlopende opvattingen hebben over bepaalde zaken. Het enige waar zij elkaar in vinden is dat zij allen van mening zijn dat het onzinnig en inefficiënt is om een ander de eigen mening op te dringen, desnoods met geweld. Veel verder dan dat leidt het NAP niet in praktische toepassing in een libertarische samenleving.
De rest van al het recht zal ontstaan door wederzijdse instemming en erkenning van de uit die afspraken vloeiende beginselen en regels. Jouw vermeende tweeledigheid is dus het gevolg van het feit dat je principiële grondslagen van een libertarische samenleving verwart met het feitelijke proces van rechtsvorming in een libertarische samenleving
Mijn punt is dat uitsluiting een vorm van dwang en geweld kan zijn, zoals boycots & disciminatie. Ik voeg er nog een voorbeeld aan toe: verstoting.quote:Nouja, wat voor definitie wou je dan hanteren?
Wikipedia?
[..]
Van Dale?
[..]
Als dat allemaal niet binnen de bestaande definitie van geweld of dwang valt, zoals deze in het van Dalen staat, dan maakt dat voor mijn argument niet uit. Want ik redeneer vanuit menselijke ervaringen (ik ben een natuurkundig en natuurkunde is een experimentele wetenschap). We vangen onze ervaringen wel in begrippen, maar dat betekent niet dat begrippen uiteindelijk reeler zijn dan de werkelijkheid. In de wetenschap en filosofie is het gebruikelijk om bestaande kaders en terminologieen te herzien indien nodig. Als ik een begrip invul op de manier die ik juist acht, voorzien van de nodige tekst en uitleg, dan kun je dat niet er zijde schuiven met het argument, dat ik dan niet meer de conventie volg.quote:De verstoting van Baruch Spinoza
Op 27 juli 1656 werd Spinoza uit de Sefardische gemeenschap verstoten.[32] De op schrift gestelde banvloek is bewaard gebleven en daarin wordt hem verweten dat hij er 'vreselijke ketterijen' en 'monsterlijke daden' op na hield. Vandaag de dag is niet bekend wat de redenen waren die tot die omschrijving aanleiding gaven. Wel is bekend dat getuigen een en ander bevestigd hebben. De verstoting hield mede in dat zijn familieleden geen contact met hem mochten hebben, noch hem op een of andere wijze mochten ondersteunen.
Libertariers zijn er voortdurend op uit om zichzelf juridisch onaantastbaar te maken.quote:Ik zou het eerder right=might willen noemen. Want dat is een behoorlijk correcte feitelijke omschrijving van wat een recht in privaatrechtelijke setting is.
En als jij, Vladimir, en Dmitri het NAP niet erkennen, bestaat het eigendomsrecht ineens niet meer.quote:Ja, maar als ik, Vladimir, en Dmitri met een democratisch besluitvormingsproces (waarin we misschien zelfs nog wel zo goed zijn om jou ook een democratische stem te verlenen) besluiten jouw auto te onteigenen heet het ineens roof. Gek joh.
Je hebt geen idee waarom ik daar ik het water leg. Misschien omdat ik kwam vertellen dat je vrouw zojuist een vreselijk verkeersongeluk heeft gehad, en ik in mijn haast gestruikeld ben en zo vijver in schoot. Dat moet ik dan met de dood bekopen. Dat krijg je ervan als je een libertarier van dienst probeert te zijn.quote:Nee hoor, zoals eerder gesteld is het NAP de nullijn. In jouw situatie: het feit dat jij je zonder mijn toestemming op mijn land begeeft en je daar kennelijk in een situatie weet te manoeuvreren waarin je dreigt te verzuipen in mijn vijver dan is het feit dat jij je daar bevindt wel degelijke te kwalificeren als een rechtenschending, en dus geweld. Verder, om ons even op ethisch vlak te begeven: jij bent dus van mening dat er voor mij een morele verplichting zou bestaan om het water in te springen, en dan laten we mijn persoonlijke veiligheid maar even achterwege, om jou te redden? Dan moet ik mijn Levi's overhemd, Boss pantalon en Floris van Bommeltjes maar opofferen?
Ben benieuwd naar je antwoord en hoop dat je bekend bent met het werk van Singer.
Ik stel voortdurend die nullijn ter discussie, omdat ik vind dat het eigendomsrecht daar niet in thuishoort. De redenen zijn al eerder gegeven:quote:Wat voor argument kun je inbrengen tegen "Jongens, laten we in ieder geval afspreken dat we geen geweld tegen elkaar zouden moeten initiëren?". De meeste mensen die het daar niet mee eens zijn vinden we gedurende minimaal één periode van hun in de EBI te Vught, dan wel het PBC. De kracht van het NAP is juist dat deze niet alomvattend is, maar slechts een nullijn biedt.
Er staat ook: "Gij zult niet echtbreken", maar dat is overal legaal.quote:Waarom zou er enkel de rationele ethiek bestaan? De meest basale principes zullen niet zo veel verschillen. Gij zult niet doodslaan, Gij zult niet stelen. Vrijwel wereldwijd geldend, gedurende vele eeuwen.
quote:Zie mijn eerdere uitleg in deze post over de rol van het NAP.
[..]
Libertariërs erkennen juist de grote verschillen in ethische systemen die menen een volledig beeld te schetsen. Daarom dient het NAP als nullijn (wie kan daar tegen zijn?), zodat men elkaar in vrede de eigen ethische normen en waarde na kan laten streven.
Jij wilde weten of iemand mijn huis mocht leegroven. Niet volgens wetboek van strafrecht in Nederland (en toch is het geen libertarische samenleving).quote:Welk wetboek van strafrecht? Let wel dat het over een libertarische samenleving hebben.
Zeker. Libertariers roepen in mij verzet op, door de stelligheid waarmee ze doen alsof al hun denkbeelden waar zijn, en de manier waarop ze in discussies over mensen heenlopen.quote:Zie mijn eerdere uitleg over de verhouding soevereiniteit/eigendomsrecht aan het begin van deze post.
Zo, dat was weer een behoorlijke kluif.
Alleen zie ik niemand de juridische betekenis van dat begrip zoals jij die uitlegt hanteren. De wijze waarop deelnemer de term begrijpt en gebruikt is dezelfde die ik overal tegenkom. Van bleedingheartlibertarians.com (één van de weinige libertarische stekjes waarmee ik kan sympathiseren) tot aan het werk van politiek filosofen als Kymlicka, die een zeer scherpe kritiek over het libertarisme heeft geschreven. Ik ben dan ook geneigd om deelnemers conventie aan te houden ipv de jouwe over te nemen.quote:Op zondag 3 november 2013 14:21 schreef Pokkelmans het volgende:
[..]
Wat vind je onduidelijk dan? Dan kan ik het mogelijk anders uitleggen. De term "absoluut recht" stamt uit de juridische wereld en heeft daar in ieder geval niet de betekenis die Deelnemer er aan verbindt.
Het is me onduidelijk wat je bedoelt met een statelijke context. Wmb is het een ethische discussie die onafhankelijk is van het bestaan van de staat. Het bestaan van een staat volgt er misschien wel uit maar dat is niet het vertrekpunt. Overigens suggereert het gebruik van het woord context in "statelijke context" dat de definities een bepaald geldigheidsdomein hebben en er dus sowieso geen universele geldigheid vanuit gaat, itt het libertarisme waarbij de aanhangers hun definities onafhankelijk van de context wel aan iedereen willen opdringen en daarmee het taalkader proberen te scheppen waarin hun ideeën het beste uit de verf komen (ook een vorm van machtsstrijd, het taalspel proberen te manipuleren). Ik heb een libertarier bijv nog nooit de clausule zien toevoegen dat de uitspraak "belasting is diefstal" enkel geldig is in een libertarische context. Nee. Die uitspraak heeft voor de libertarier een alomvattende en voor iedereen evidente geldigheid. Daarom wordt dat ook telkens zeer stellig geroepen. Belasting IS diefstal, de overheid IS een roversbende, etc, hoezeer een ander daar ook over moge denken. Die heeft het namelijk gewoon fout.quote:[..]
Maar de definities die in statelijke context aan deze begrippen wordt gegeven zijn wél juist en alom ondersteund?
Het argument "Ja, maar wat nou als er mensen zijn in een libertarische samenleving die er anders over denken?" is al meerdere keren, in verschillende vormen, voorbij gekomen. Enigszins ironisch wel, dat er in die context wél waarde wordt gehecht aan een eventuele minderheidsopinie, terwijl dat in een statelijke context van beduidend minder waarde wordt geacht. "Wie zijn libertariërs om hun mogelijk incorrecte en niet alom ondersteunde principes te hanteren?" Maar zodra je het in statelijke context afdwingt bij mensen die het mogelijk incorrect vinden en niet ondersteunen, dan is het ineens geen probleem.
Ja, en die situatie bestaat goedbeschouwd dus al. Als een meerderheidsovertuiging het niet afdwingt, zijn het wel libertarische eigendomsrechten die het afdwingen. Een misvatting die ik libertariers constant zie maken is dat zij vertrekken vanaf het punt waar zij op de resetknop hebben gedrukt, er opnieuw sprake is van een initiële acquisitie en zich daarbij voorstellen dat zij een plekje voor zichzelf weten op te eisen waar ze geheel naar eigen inzichten kunnen leven. Dat is over generaties heen beschouwd echter niet de default. De default is dat je geboren wordt in een wereld waar al het land reeds verdeeld is en dan zijn die mooie libertarische principes ineens een stuk minder rooskleurig. Want dan is het nog maar de vraag of jij a) op het eigendom van iemand anders je leven kunt inrichten naar je eigen inzichten ipv naar het inzicht van de eigenaar en b) het veel eenvoudiger is dan nu om eigendom te vergaren waar jij en jij alleen de soeverein bent (en dus niet iemand of iets anders zaken voor jou bepaalt onafhankelijk van jouw instemming). De vrijheden waar libertariers de hele tijd over staan te jubelen zijn imo vooral papieren vrijheden waarvan zowel de ethische grondslag als de praktische uitwerking gammel zijn.quote:Dit soort argumenten pleiten dus eigenlijk a-contrario vóór een libertarische samenleving. Daar is er immers geen staat als vehikel om de meerderheidsovertuiging af te dwingen. Ben je het er niet mee eens, dan ga je lekker met gelijkgestemden je eigen ding doen.
De commentaren die beide daarna hebben gegeven:quote:Op zondag 3 november 2013 12:41 schreef deelnemer het volgende:
Stefan Molyneux en Peter Joseph zijn beide van mening dat de samenleving op de verkeerde weg is, wijzen ook vaak naar dezelfde problemen (oorlogen, gevangenissen, armoede, corruptie, exploitatie, vervuiling, etc.) en zal ontsporen als we niet drastisch het roer omgooien. Maar de analyse van het probleem is echter radicaal verschillend. Dat hoeft niet te verbazen. De samenleving is een uiterst complex samenspel dat zich niet laat doorgronden, en mensen reageren vrijwel altijd vanuit hun eigen ervaringen die sterk uiteen kunnen lopen.
SPOILEROm spoilers te kunnen lezen moet je zijn ingelogd. Je moet je daarvoor eerst gratis Registreren. Ook kun je spoilers niet lezen als je een ban hebt.
[ Bericht 3% gewijzigd door deelnemer op 04-11-2013 11:46:08 ]The view from nowhere.
Het is, ook in deze uitleg, ook helemaal niet mijn bedoeling om belangrijke ethische kwesties te duiden. Ik leg mijn visie op het libertarische systeem van eigendomsvergaring (of de vergaring van beperkte rechten) uit en hoe dat zich volgens mij in de praktijk zal manifesteren. Je kan van zo'n basaal systeem van de allocatie van goederen en de gebruiksrechten daarvan net zo min een alomvattend antwoord op ethische dilemma's verwachten als van een vijf-jaren-plan.quote:Op zondag 3 november 2013 17:12 schreef deelnemer het volgende:
[..]
Je kunt als soeverein rechtssubject doodgaan, als gevolg van een gebrek aan mogelijkheden. Daarom zijn begrippen als 'soevereine rechtssubjecten' en 'rechtsobjecten' onvoldoende om de belangrijke ethische kwesties te kunnen hanteren, die vragen om positieve ethische uitgangspunten.
Het NAP vormt niet het fundament van het rechtsysteem, maar het is het fundament van libertarisch denken. Zoals eerder gezegd is dat het principe dat, als je het consequent toe blijft passen in het politiek denken, je zal leiden tot een min of meer libertarische staat. Een ethische richtlijn dus.quote:Door het eigendomsrecht te verankeren in het NAP, en telkens heel stellig te beweren dat je niet tegen het NAP kan zijn, verklaar je het eigendomsrecht voor onaantastbaar. (Ik heb het begrip 'absoluut' hier vermeden in de hoop dat je er nu ook een antwoord op geeft.)
Ik heb meerdere keren geverifieerd of het daadwerkelijk het absolute karakter van het eigendomsrecht was waar je tegen ageerde, uitgelegd wat daar de implicaties van zouden zijn en alternatieven voorgesteld voor wat je mogelijk aanstootgevend vond aan het eigendomsconcept. Als jij desondanks blijft volharden, wie ben ik dan om jouw geformuleerde standpunt in twijfel te trekken als zijn de jouw standpunt?quote:[..]
Je had allang moeten begrijpen wat ik bedoelde met 'absoluut'. Dat volgde heel duidelijk uit de context. Ik vind dat je je verschuilt achter begrippen, zonder op de kwesties zelf in te gaan.
Uiteraard wordt deze niet "automatisch" erkend. Dat zou nog wat zijn zeg, automatisch recht. Over het punt met eigendomsgeschillen (die er nu overigens ook zat zijn) ben ik een stukje terug al ingegaan.quote:[..]
Hier stap je opnieuw over mijn punt heen. Ik zeg niet dat er geen eigendomsrecht kan zijn, maar dat deze niet automatisch wordt erkent (denk alleen maar aan alle veroveringsoorlogen). Binnen een samenleving is er meestal een vorm van eigendomsrecht, maar deze is meestal niet absoluut (in mijn betekenis van het woord), want er wordt belasting geheven.
Wat doen libertariërs in hun REA's? Het staat de rechters nog altijd vrij om recht te spreken met hulp van het gewoonte- een natuurrecht.quote:[..]
Dat doen libertariers ook in hun REA's. Ze maken alleen een uitzondering voor het NAP. En ik maak daarop weer een uitzondering voor het eigendomsrecht. Want daarmee maak je het eigendomsrecht absoluut (in mijn betekenis van het woord). De Nürnbergprocessen gingen ook niet over de schending van eigendomsrecht, maar over misdaden tegen de menselijkheid.
Ik zou het niet als woordspelletje af willen doen. Het is een fundamenteel verschil in de plaatsing van principes en concepten in het omzetten van een abstracte theorie in een enigszins praktisch toepasbaar, zij het hypothetisch, geheel. Zo zou ik durven stellen dat het NAP hier ook als ethisch principe geldig is: er zijn regels die mij verbieden iemand zomaar een stomp in het gezicht te verkopen of er met de eigendommen van een ander vandoor te gaan (zij het door een staat afgedwongen in plaats van door de markt gegenereerd), en ook de meeste mensen zullen dergelijke gedragingen als onethisch bestempelen. Toch kun je niet in rechte een beroep doen op het NAP als ongeschreven rechtsbeginsel: het is te abstract, en zit in het fundament van het ethisch denken en is daardoor moeilijk bruikbaar in de praktijk als losstaand concept.quote:[..]
Dat is een woordspelletje. Je kunt een libertarische samenleving definieren als een samenleving die op een specifiek ethisch principe gebaseerd is. Maar daarmee is dat ethische principe in een libertarische samenleving tevens absoluut (in mijn betekenis van het woord). Zo heb je het buiten het feitelijke rechtsvormingsproces geplaatst. Door het eigendomsrecht in het NAP op te nemen heb je dus ook het eigendomsrecht buiten het feitelijke rechtsvormingsproces geplaatst.
Dit hebben we al eerder gehad: een vorm van geweld is het sowieso niet. Ik heb dat onderbouwd met het feit dat binnen de rechtsfilosofie omissiedelicten niet als geweldsdelict worden aangemerkt en het feit dat de meest geaccepteerde definities van "geweld" een actief element benoemen, dan wel impliceren. Als jij geweld zo weet te definiëren dat je er uitsluiting onder kan scharen, zonder de in het huidige gebruik heersende definitie al te veel te vervormen staat het je vrij die definitie ter discussie te stellen.quote:[..]
Mijn punt is dat uitsluiting een vorm van dwang en geweld kan zijn, zoals boycots & disciminatie. Ik voeg er nog een voorbeeld aan toe: verstoting.
Zoals eerder gesteld: het staat je vrij om een eigen definitie ter discussie te stellen, maar dat heb je nog niet gedaan. Omgekeerd kun je mij moeilijk verwijten dat ik een reeds bestaande, alom geaccepteerde definitie van termen als geweld en dwang hanteer. Zolang jij jouw definitie niet ter discussie stelt heb ik ook weinig alternatieven.quote:[..]
Als dat allemaal niet binnen de bestaande definitie van geweld of dwang valt, zoals deze in het van Dalen staat, dan maakt dat voor mijn argument niet uit. Want ik redeneer vanuit menselijke ervaringen (ik ben een natuurkundig en natuurkunde is een experimentele wetenschap). We vangen onze ervaringen wel in begrippen, maar dat betekent niet dat begrippen uiteindelijk reeler zijn dan de werkelijkheid. In de wetenschap en filosofie is het gebruikelijk om bestaande kaders en terminologieen te herzien indien nodig. Als ik een begrip invul op de manier die ik juist acht, voorzien van de nodige tekst en uitleg, dan kun je dat niet er zijde schuiven met het argument, dat ik dan niet meer de conventie volg.
Ho ho, het ging hier over jóuw opvatting dat eigendomsschending prima was zodra het het gevolg was van "democratische besluitvorming".quote:[..]
En als jij, Vladimir, en Dmitri het NAP niet erkennen, bestaat het eigendomsrecht ineens niet meer.
Het gaat hier dus om het abstracte, ethische principe, waarvan ik enkele alinea's geleden al zei dat het moeilijk toepasbaar is op concrete situaties en naar mijn verwachting dus ook niet als geldend recht zal dienen in een libertarische samenleving.quote:[..]
Je hebt geen idee waarom ik daar ik het water leg. Misschien omdat ik kwam vertellen dat je vrouw zojuist een vreselijk verkeersongeluk heeft gehad, en ik in mijn haast gestruikeld ben en zo vijver in schoot. Dat moet ik dan met de dood bekopen. Dat krijg je ervan als je een libertarier van dienst probeert te zijn.
Op de punten 3 en 4 ben ik al eerder in deze post ingegaan, dus die laat ik voor nu even achterwege.quote:[..]
Ik stel voortdurend die nullijn ter discussie, omdat ik vind dat het eigendomsrecht daar niet in thuishoort. De redenen zijn al eerder gegeven:
1. Dat primaire eigendomsverwerving vaak dubieus is
2. Dat de publieke ruimte daardoor verdwijnt (door toe-eigening om externaliteiten te vermijden).
3. Dat eigendomsrecht het vervolgens mogelijk maakt anderen ervan uit te sluiten.
4. Dat uitsluiting een vorm van geweld is, die dwang en uitbuiting met zich mee kan brengen
Erkenning...quote:[..]
Er staat ook: "Gij zult niet echtbreken", maar dat is overal legaal.
Oh, je kan er wel tegen zijn. Je kan het heel normaal vinden om geweld te initiëren tegen anderen, en hun eigendomsrechten te schenden. Maar zolang dit deze rechten door anderen gewoon worden erkend zal je ongeveer hetzelfde kunnen verwachten als dat in huidige systemen gebeurt met mensen die deze kennelijk behoorlijk universele waarden niet erkennen.quote:Stefan Molyneux claimt dat het NAP het volgt uit de logica alleen, en daarom universeel geldig is. Ook jij beweert voortdurend dat je niet tegen het NAP kan zijn, alsof het volstrekt logisch is (zie bijvoorbeeld hieronder).
[..]
Nee, ik vroeg, enigszins cynisch, of jij het feit dat onteigening met dreiging van geweld van de overheid in een libertarische samenleving als nadeel beschouwt. Mocht je graag "onteigend" willen worden, dan kun je dat prima regelen in een libertarische samenleving.quote:[..]
Jij wilde weten of iemand mijn huis mocht leegroven. Niet volgens wetboek van strafrecht in Nederland (en toch is het geen libertarische samenleving).
Mooi.quote:[..]
Zeker. Libertariers roepen in mij verzet op, door de stelligheid waarmee ze doen alsof al hun denkbeelden waar zijn, en de manier waarop ze in discussies over mensen heenlopen.
Als je op Google "absoluut recht" intypt krijg je zoekresultaten die het definiëren op de juridische manier. Verder kan ik je ook wijzen op enkele inleidende boeken in de rechtsgeleerdheid of rechtsfilosofie die de term op zodanige wijze definiëren. Het onderscheid absoluut - relatief recht is basaal in het civiele recht.quote:Op zondag 3 november 2013 17:21 schreef Terecht het volgende:
[..]
Alleen zie ik niemand de juridische betekenis van dat begrip zoals jij die uitlegt hanteren. De wijze waarop deelnemer de term begrijpt en gebruikt is dezelfde die ik overal tegenkom. Van bleedingheartlibertarians.com (één van de weinige libertarische stekjes waarmee ik kan sympathiseren) tot aan het werk van politiek filosofen als Kymlicka, die een zeer scherpe kritiek over het libertarisme heeft geschreven. Ik ben dan ook geneigd om deelnemers conventie aan te houden ipv de jouwe over te nemen.
Daarmee bedoel ik dat er kennelijk met twee maten wordt gemeten als het gaat om het toetsen van handelingen aan ethische principes. De vraag "is het voor een individu fout om onder dreiging van geweld geld te eisen van een ander?" of "is het voor een individu fout om onder dreiging van geweld naleving van zijn overtuiging bij een ander af te dwingen?" worden (kennelijk) anders beantwoord dan als je het individu vervangt voor een staat.quote:[..]
Het is me onduidelijk wat je bedoelt met een statelijke context. Wmb is het een ethische discussie die onafhankelijk is van het bestaan van de staat. Het bestaan van een staat volgt er misschien wel uit maar dat is niet het vertrekpunt. Overigens suggereert het gebruik van het woord context in "statelijke context" dat de definities een bepaald geldigheidsdomein hebben en er dus sowieso geen universele geldigheid vanuit gaat, itt het libertarisme waarbij de aanhangers hun definities onafhankelijk van de context wel aan iedereen willen opdringen en daarmee het taalkader proberen te scheppen waarin hun ideeën het beste uit de verf komen (ook een vorm van machtsstrijd, het taalspel proberen te manipuleren). Ik heb een libertarier bijv nog nooit de clausule zien toevoegen dat de uitspraak "belasting is diefstal" enkel geldig is in een libertarische context. Nee. Die uitspraak heeft voor de libertarier een alomvattende en voor iedereen evidente geldigheid. Daarom wordt dat ook telkens zeer stellig geroepen. Belasting IS diefstal, de overheid IS een roversbende, etc, hoezeer een ander daar ook over moge denken. Die heeft het namelijk gewoon fout.
Er is geen geweldsinitiatie nodig om je rechten te beschermen. Eerder, in deze en de vorige post, heb ik richting deelnemer al aangegeven wat er volgens mij onder het initiëren van geweld als in het NAP moet worden geschaard. Dat er geen geweldsinitiatie nodig is komt voort uit het voluntarisme: heb jij in het verleden de rechten van mij of een ander geschonden, dan laat ik jou niet toe op mijn grond. Indien jij je toch, onrechtmatig, op mijn grond bevindt, heb ik het recht om jou met gepast geweld te verwijderen, daar het NAP, in tegenstelling tot het pacifisme, zelfverdediging toestaatquote:Er is denk ik geen 100% steekhoudend moreel fundament voor het bestaan van een staat, daar libertariers dus wél pretenderen een steekhoudend geheel aan morele grondbeginselen te hebben waar iedereen het over eens is. Het is deze pretentie die telkens ter discussie staat, een pretentie die etatisten wmb niet hebben. Het is voor libertariers dan ook een véél groter probleem als er mensen zijn die het NAP niet voor vanzelfsprekend aanzien dan dat het voor etatisten het geval is, aangezien het libertarisme staat of valt met de erkenning van het NAP. Als die erkenning dus niet evident is, dan rest er enkel nog het recht van de sterkste en dien je de libertarische samenleving dus met geweld af te dwingen. Aangezien de meeste libertariers hier vrij strikte deontologen zijn (als het aankomt op het NAP), moeten ze hun eigen principes dus overtreden om hun ideologie in stand te houden. Een contradictie.
Er bestaat wat mij betreft geen reset knop. Ook bij de transitie naar een libertarische samenleving zullen de uitgangspunten ongelijk zijn. Mensen verschillen nu eenmaal, en sommige eigenschappen zijn beter op de markt te brengen dan anderen. De een krijgt wat meer dan de ander.quote:[..]
Ja, en die situatie bestaat goedbeschouwd dus al. Als een meerderheidsovertuiging het niet afdwingt, zijn het wel libertarische eigendomsrechten die het afdwingen. Een misvatting die ik libertariers constant zie maken is dat zij vertrekken vanaf het punt waar zij op de resetknop hebben gedrukt, er opnieuw sprake is van een initiële acquisitie en zich daarbij voorstellen dat zij een plekje voor zichzelf weten op te eisen waar ze geheel naar eigen inzichten kunnen leven. Dat is over generaties heen beschouwd echter niet de default. De default is dat je geboren wordt in een wereld waar al het land reeds verdeeld is en dan zijn die mooie libertarische principes ineens een stuk minder rooskleurig. Want dan is het nog maar de vraag of jij a) op het eigendom van iemand anders je leven kunt inrichten naar je eigen inzichten ipv naar het inzicht van de eigenaar en b) het veel eenvoudiger is dan nu om eigendom te vergaren waar jij en jij alleen de soeverein bent (en dus niet iemand of iets anders zaken voor jou bepaalt onafhankelijk van jouw instemming). De vrijheden waar libertariers de hele tijd over staan te jubelen zijn imo vooral papieren vrijheden waarvan zowel de ethische grondslag als de praktische uitwerking gammel zijn.
Klopt, het kan evengoed uit de hand lopen als een vijf-jaren-plan.quote:Op woensdag 6 november 2013 15:26 schreef Pokkelmans het volgende:
[..]
Het is, ook in deze uitleg, ook helemaal niet mijn bedoeling om belangrijke ethische kwesties te duiden. Ik leg mijn visie op het libertarische systeem van eigendomsvergaring (of de vergaring van beperkte rechten) uit en hoe dat zich volgens mij in de praktijk zal manifesteren. Je kan van zo'n basaal systeem van de allocatie van goederen en de gebruiksrechten daarvan net zo min een alomvattend antwoord op ethische dilemma's verwachten als van een vijf-jaren-plan.
Als je beroving als voorbeeld neemt, kun je beargumenteren dat diefstal een vorm van agressie is en thuishoort onder het NAP.quote:Het NAP vormt niet het fundament van het rechtsysteem, maar het is het fundament van libertarisch denken. Zoals eerder gezegd is dat het principe dat, als je het consequent toe blijft passen in het politiek denken, je zal leiden tot een min of meer libertarische staat. Een ethische richtlijn dus.
Als jij, binnen jouw gemeenschap, met mensen besluit geen (individueel) eigendomsrecht nodig te hebben, dan staat je dat volledig vrij. Het lijkt mij onpraktisch, omdat je daarmee feitelijk toestaat dat anderen anderen er met jouw/jullie spullen en vruchten van jouw/jullie arbeid vandoor te gaan, maar als jij je daar fijn bij voelt.
Waarom ik, in mijn persoonlijke ethiek het eigendomsrecht aan het NAP koppel door te stellen dat agressie tegen eigendomsrechten óók agressie in de zin van het NAP is, is omdat ik roof, en alle aanverwante handelingen (afpersing, inbraak etc.) als onethisch beschouw.
Heb jij binnen jouw gemeenschap geen behoefte aan dergelijke bepalingen, dan is dat prima. Zolang je dat maar binnen jouw gemeenschap, die uit allemaal individuen die daarmee in hebben gestemd bestaat houdt. Zodra jij echter het eigendomsrecht dat door een andere gemeenschap -en door handhavers van die gemeenschap- wordt erkend schendt, lijkt het me niet onwaarschijnlijk dat er tegen jou zal worden opgetreden en er revindicatie plaats zal vinden.
"Maar wacht eens even!", zal je nu misschien zeggen, "betekent dat niet dat ik allemaal eigendomsrechten kan claimen en mijn handhavers voor het behoud daarvan kan laten strijden". Ja, dat betekent het! Claim wat je wil. Jouw tv? Mijn tv! Jouw bed? Mijn bed! Jouw huis? Mijn huis! Of nog sterker: de zon is van mij, dus elke zomer ga ik de stranden af om alle zonnebaders een rekening te presenteren voor het gebruik van mijn zon. Ook de agrarische sector ontkomt niet aan mijn rekeningen. Diefstal van zonne-energie door het gebruik van ongelicenseerde zonnecollectoren zal ik ook streng aan laten pakken door mijn handhavers!
Lijkt dat ergens op? Juist, de barbaarse, plunderende, en moordende REA's uit de nachtmerrie's van een hoop critici tijdens aanvang van deze topicreeks. De kans dat dit tot de dagelijkse praktijk zal gaan behoren acht ik dus nihil. Voor praktischer, en waarschijnlijk, acht ik om dergelijke geschillen over eigendom voor te leggen aan de in de REA-constructie besproken rechters, en het destijds beschreven systeem van marktgegenereerde rechtsregels.
Het juridisch begrip 'absoluut recht' betekent dat het recht geldig is tov iedereen itt specifieker. Filosofisch betekent 'absoluut' dat het bovenaan in de keten van geldige uitspraken staat. Eigendomsrecht absoluut maken betekent filosofisch gezien, dat het eigendomsrecht zo fundamenteel verklaart wordt, dat alle andere overwegingen eraan ondergeschikt zijn.quote:Ik heb meerdere keren geverifieerd of het daadwerkelijk het absolute karakter van het eigendomsrecht was waar je tegen ageerde, uitgelegd wat daar de implicaties van zouden zijn en alternatieven voorgesteld voor wat je mogelijk aanstootgevend vond aan het eigendomsconcept. Als jij desondanks blijft volharden, wie ben ik dan om jouw geformuleerde standpunt in twijfel te trekken als zijn de jouw standpunt?
Libertariers gaan uit van een extreem individualisme. Alleen vanuit het idee van een groep, waar je deel vanuit maakt, zijn begrippen als staat en belasting natuurlijk. De staat is dan niet een soort externe partij die jou tiranniseert, maar een naam voor een geheel waar je deel vanuit maakt. Binnen dat geheel heb je rechten (zoals eigendomsrecht) en plichten (zoals belastingplicht). Belasting is natuurlijk, als een vorm van collectieve financiering om collectieve doelstellingen te realiseren. Het besluitvormingsproces binnen het collectief is democratisch, dus iedereen heeft een stem. Het is evident dat daarom niet iedereen gelijk krijgen.quote:Uiteraard wordt deze niet "automatisch" erkend. Dat zou nog wat zijn zeg, automatisch recht. Over het punt met eigendomsgeschillen (die er nu overigens ook zat zijn) ben ik een stukje terug al ingegaan.
Bovendien maakt een systeem van belasting niet dat het eigendomsrecht in haar absolute karakter (in onze beide betekenissen) wordt aangetast, het is immers nog steeds míjn geld. Er bestaat echter een vordering tot het afdragen van een bepaald gedeelte van (mijn) vermogen. "Of anders...", is hoe de overheid dwingt tot betaling. Belasting tast dus niet zozeer direct het absolute karakter van het eigendom aan, maar schendt het eigendomsrecht door het claimen van soevereiniteit. Het is wel míjn geld, in absolute zin (want het is ook voor de overheid míjn geld, niet dat van een onbepaalde groep), maar ik ben niet vrij om te beslissen wat ik er mee doe. Maar goed, dat is rechtsfilosofisch muggenziften.
Het individu blijft de soeverein mbt zijn eigendom en dus blijft ook het absolute karakter van het eigendomsrecht geldig. Het individu kan vrijwillig besluiten zich aan te sluiten bij een REA die daarin bepaalde concessies doet en het zo afzwakt. Maar dan geldt toch:quote:Wat doen libertariërs in hun REA's? Het staat de rechters nog altijd vrij om recht te spreken met hulp van het gewoonte- een natuurrecht.
Het eigendomsprincipe (en het NAP ook) moet (deels) gecodificeerd en erkend worden, maar zoals in de vorige zin: het staat rechters vrij om gewoonte- en natuurrecht toe te passen naast het geschreven recht. Daarom snap ik je vergelijking en je "uitzondering"niet. Zowel betreffende het NAP als het eigendomsrecht.
In deze zin is het NAP is allang een invloedrijk beginsel. "Wat u niet wilt dat u geschiedt, doe dat ook een ander niet". Dit idee vind je terug in het Confucianisme, het Boeddhisme, de Bijbel, het Stoicisme, en veel moderne ethische tradities, waarvan het Kantiaanse categorisch imperatief in onze westerse filosofie een belangrijke grondlegger is.quote:Ik zou het niet als woordspelletje af willen doen. Het is een fundamenteel verschil in de plaatsing van principes en concepten in het omzetten van een abstracte theorie in een enigszins praktisch toepasbaar, zij het hypothetisch, geheel. Zo zou ik durven stellen dat het NAP hier ook als ethisch principe geldig is: er zijn regels die mij verbieden iemand zomaar een stomp in het gezicht te verkopen of er met de eigendommen van een ander vandoor te gaan (zij het door een staat afgedwongen in plaats van door de markt gegenereerd), en ook de meeste mensen zullen dergelijke gedragingen als onethisch bestempelen. Toch kun je niet in rechte een beroep doen op het NAP als ongeschreven rechtsbeginsel: het is te abstract, en zit in het fundament van het ethisch denken en is daardoor moeilijk bruikbaar in de praktijk als losstaand concept.
Zo zal het NAP ook niet in die vorm toegepast worden in een libertarische samenleving. Mensen zullen, is mijn verwachting, willen dat er geen geweld tegen hen wordt geïnitieerd, dus kiezen voor REA's die daar bescherming tegen bieden. Het is echter geen keihard recht; als jij lekker met anderen die daar ook voor zijn tegen elkaar geweld wil initiëren -bijvoorbeeld in een boksvereniging- dan staat je dat volledig vrij.
De voornaamste reden waarom het NAP door libertariërs wordt aangehaald, ondanks dat ik geloof dat de meeste mensen het met mij eens zullen zijn dat het initiëren van geweld in beginsel onethisch is, is dat het volgens libertariërs niet consequent wordt toegepast. Gooi als individu een eigenaar uit zijn woning, en het is onethisch. Dwing als individu een ander om een percentage van zijn zuurverdiende geld af te staan, en het is onethisch. Maar doe je dat in de vorm van een staat, dan is het kennelijk wel prima. Dat strookt niet met het voluntarisme binnen het libertarisme.
Binnen de filosofie is het feit: 'dat een afwezigheid van iets, niet gelijk is aan niets', een vaak voorkomende kwestie. Zo is nul ook een aantal. Zo is geen keuze ook een keuze. Zo is uitsluiting ook een vorm van dwang (boycots). Zo kan discriminatie ook een vorm van onderdrukking zijn. Zo is ook deprivatie en verwaarlozing schadelijk. Zo is verstoting ook een vorm van geweld.quote:Dit hebben we al eerder gehad: een vorm van geweld is het sowieso niet. Ik heb dat onderbouwd met het feit dat binnen de rechtsfilosofie omissiedelicten niet als geweldsdelict worden aangemerkt en het feit dat de meest geaccepteerde definities van "geweld" een actief element benoemen, dan wel impliceren. Als jij geweld zo weet te definiëren dat je er uitsluiting onder kan scharen, zonder de in het huidige gebruik heersende definitie al te veel te vervormen staat het je vrij die definitie ter discussie te stellen.
Een vorm van dwang kan het zeker zijn. Door op één na alle opties uit te sluiten, en iemands huidige situatie onhoudbaar te maken kun je deze in een door jou bepaalde richting manoeuvreren. Maar dat kan gebeuren met élk recht dat je iemand toekent en het rechtssubject vrijelijk over laat beschikken, ook de lichamelijke integriteit. Dat zie je bijvoorbeeld ook met die Greenpeace activisten die een trein "dwingen" te stoppen door zichzelf aan de rails te ketenen. In mindere mate zou die wijze van redeneren ook opgaan voor feitelijke onmogelijkheden, daar deze bijdragen aan het uitsluiten van alle opties die in een absolute vrijheid ter beschikking zouden staan: de zwaartekracht "dwingt" mij om zo'n overpriced ticket van Branson te kopen als ik naar de ruimte wil.
Het alternatief is eigendomsrecht binnen het kader van democratische rechtsstaat, die het eigendomsrecht als een recht erkent, binnen de grenzen en voorbehouden die het daarbij stelt.quote:Een redelijk alternatief voor een absoluut eigendomsrecht, dat de bezwaren die ik heb opgeworpen tegen het simpelweg afschaffen er van, heb je nog niet aangedragen.
Je neemt zelf het extreme standpunt in, dat alleen negatieve rechten acceptabel zijn.quote:Absolute vrijheid, waarin elke wens als vanzelfsprekend automatisch wordt bevredigd, lijkt mij geen haalbaar streven in het politiek denken dus ook moeilijk houdbaar als eventueel standpunt.
De ommissiedelicten zijn al een bevestiging van mijn bezwaar dat het NAP de negatieve rechten absoluut maakt, en de balans met positieve rechten onmogelijk maakt.quote:Zoals eerder gesteld: het staat je vrij om een eigen definitie ter discussie te stellen, maar dat heb je nog niet gedaan. Omgekeerd kun je mij moeilijk verwijten dat ik een reeds bestaande, alom geaccepteerde definitie van termen als geweld en dwang hanteer. Zolang jij jouw definitie niet ter discussie stelt heb ik ook weinig alternatieven.
Nogmaals: libertariers beginnen niet met een democratische besluitvormingsproces, maar een ethisch principe. Mijn kritiek is dat het dat het NAP leidt tot een absoluut eigendomsrecht. Maar waarop is dat gebaseerd, of waarom is het evident? Vervolgens zeg je dat ieder recht berust op erkenning. Erkenning is niet hetzelfde als een democratisch besluit, maar heeft ermee gemeen dat deze ook kan falen je eigen idee van recht te ondersteunen. Dus mijn antwoord is: Als ik, Vladimir, en Dmitri het absolute eigendomsrecht niet erkennen, dan bestaat het absolute eigendomsrecht niet meer.quote:Ho ho, het ging hier over jóuw opvatting dat eigendomsschending prima was zodra het het gevolg was van "democratische besluitvorming".
Bij het definiëren waar die afrastering van de democratische besluitvorming ligt zul je tegen problemen aanlopen waaruit de tyrannie van de meerderheid, zoals het geval van ik, Vladimir, Dmitri en jij met je auto, blijkt. Maar mocht dat nog aan bod komen, dan ga ik er wat dieper op in.
Het is onbekend welk recht REA's produceren. Het enige dat we weten is datquote:Het gaat hier dus om het abstracte, ethische principe, waarvan ik enkele alinea's geleden al zei dat het moeilijk toepasbaar is op concrete situaties en naar mijn verwachting dus ook niet als geldend recht zal dienen in een libertarische samenleving.
Het lijkt mij niet onwaarschijnlijk dat het wél geldende recht, de door de markt gegenereerde, geconcretiseerde destillaten van de ethische principes, aangepast op de specifieke behoeften en wensen van het klantenbestand, regels bevat voor overmachtssituaties. Levend verbranden in een woning omdat de brandweerman niet bevoegd is om je deur open te breken of doodgaan aan een hartaanval omdat je van schrik vóórover over je erfgrens bent gevallen zijn situaties die volgens mij door weinig mensen als wenselijk zullen worden bestempeld.
Primaire eigendomsverwerving lijkt op je voorbeeld van verjaring, maar gaat dan niet alleen om een paar vierkante meter, maar ook om bezittingen die vele miljarden waard zijn.quote:Op de punten 3 en 4 ben ik al eerder in deze post ingegaan, dus die laat ik voor nu even achterwege.
De eigendomsverwerving kan inderdaad dubieus zijn, dat zie je ook in bijvoorbeeld discussies over het verkrijgen van eigendomsrecht door verjaring. Altijd leuk om die verontwaardigde blikken te zien van mensen die bij de Rijdende Rechter komen omdat ze 20 jaar geleden niet hebben geklaagd over een scheef geplaatste schutting waardoor ze enkele vierkante meters van hun perceel blijken te hebben verloren.
Maar de concrete, geldende regels betreffende de eigendomsverkrijging zullen in een libertarische samenleving, net als al het recht, afhankelijk zijn van de erkenning daarvan. De door de markt gegenereerde regels, waar men dus vrijwillig mee instemt, zullen doorgaans ook erkend worden door de mensen die daar mee hebben ingestemd. Zo kun je betreffende bijvoorbeeld de verjaring, maar ook elke ander wijze van eigendomsverkrijging -of als je helemaal geen individueel eigendom in je gemeenschap wil, dan schaf je dat af- afspreken of dat een geldige wijze van eigendomsverkrijging moet worden geacht en onder welke voorwaarden.
De publieke ruimte verdwijnt inderdaad. "In beginsel" zou daar eigenlijk nog aan toegevoegd worden. Want waarom zou de "vereniging openbare ruimte Nederland-Midden", die bestaat uit allemaal mensen die publieke ruimten -net zoals jij- fantastisch belangrijk vinden, en stukken grond opkoopt om beschikbaar te stellen aan iedereen.
En zelfs als je zo'n vereniging op zou richten die je enkel door middel van een lidmaatschap toegang tot die "publieke" ruimten zou verschaffen, en daar ben je op tegen, vraag je dan eens af waarom onze "publieke" ruimten niet vrij toegankelijk zijn voor Abtidoon uit Mogadishu?
Doe dan maar gelijk democratische besluitvorming. Op erkenning kun je niet op bouwen ivm met de uitzonderingen, en dat probleem kun je alleen oplossen dmv andere vormen van groepsdwang (sociale druk, uitsluiting ...).quote:Erkenning...
De huidige situatie is noch libertarisch, noch wetteloos. Ik zie in het idee, dat burgers een soort mini-staatjes worden met hun eigen grondgebied, die zich in REA organiseren tot collectieven, een zwakke sociale structuur.quote:Oh, je kan er wel tegen zijn. Je kan het heel normaal vinden om geweld te initiëren tegen anderen, en hun eigendomsrechten te schenden. Maar zolang dit deze rechten door anderen gewoon worden erkend zal je ongeveer hetzelfde kunnen verwachten als dat in huidige systemen gebeurt met mensen die deze kennelijk behoorlijk universele waarden niet erkennen.[..]
Nee, ik vroeg, enigszins cynisch, of jij het feit dat onteigening met dreiging van geweld van de overheid in een libertarische samenleving als nadeel beschouwt. Mocht je graag "onteigend" willen worden, dan kun je dat prima regelen in een libertarische samenleving.
[..]
Mooi.
Het is dan ook heel logisch om, voordat je het over politieke filosofie gaat hebben, als uitgangspunt een ethisch principe te nemen.quote:Op donderdag 7 november 2013 17:04 schreef deelnemer het volgende:
Nomaals: libertariers beginnen niet met een democratische besluitvormingsproces, maar een ethisch principe.
Het ethische principe is deze: Iedereen die deel uitmaakt van de samenleving heeft daarin een aandeel en een stem.quote:Op donderdag 7 november 2013 19:49 schreef Wegenbouwer het volgende:
[..]
Het is dan ook heel logisch om, voordat je het over politieke filosofie gaat hebben, als uitgangspunt een ethisch principe te nemen.
Heb je zelf geen ethisch principe om democratische besluitvorming mee te verdedigen?
Iets in de trend van:
-de wil van de meerderheid is inherent juist, ongeacht de gevolgen (bewijs dat maar eens)
-het uitvoeren van de wil van de meerderheid leidt altijd/meestal tot de beste gevolgen voor het collectief
-het geeft je gewoon een goed gevoel om de status quo te verdedigen. Het is nu eenmaal zo gegroeid en daarom moet het ook zo blijven.
Stel dat je (net zoals libertariers nu) het bijna nooit met de uitkomst van democratische besluitvorming eens bent. Zou je dan nog steeds een voorstander zijn? Of geldt dit alleen als de uitkomst jou toevallig goed uit komt?
Een paar problemen met dit principe:quote:Op donderdag 7 november 2013 21:17 schreef deelnemer het volgende:
Het ethische principe is deze: Iedereen die deel uitmaakt van de samenleving heeft daarin een aandeel en een stem.
Waarom zou een burger zich moeten opofferen (want daar komt het 'denken' natuurlijk wel op neer) voor het algemeen belang (wat niet eens te meten is)? Tel daarbij op een paar psychopaten die menen te weten wat goed is voor het algemeen belang, en dit zal leiden tot de meest verschrikkelijke dingen.quote:Burgers die leren om meer in termen van het algemeen belang te denken.
Een samenleving bestaat vanwege de patronen die er binnen een groep mensen bestaat. Deze patronen bestaan objectief. Zo voeren wij deze discussie in het Nederlands. Dat is een objectief feit, en het bestaan van een gemeenschappelijke taal is ook niet toevallig. De patronen binnen een samenleving bepalen voor iedereen de mogelijkheden om in te opereren. Daarom zijn de mogelijkheden nu anders dan 1000 jaar geleden. Omdat we deze patronen delen en samen in stand houden, zijn we met elkaar verbonden. We zijn daarom tegelijkertijd:quote:Op donderdag 7 november 2013 22:00 schreef Wegenbouwer het volgende:
[..]
Een paar problemen met dit principe:
-Wat is 'de samenleving'? Ik leef helemaal niet samen met 99,9%+ van de Nederlanders, de meeste heb ik zelfs nog nooit gezien. Waarom moeten die 99% dan toch invloed uitoefenen op regels waar ik me aan moet houden?
In een markt heeft niet iedereen de gelijke stem, maar wordt deze als consument bepaalt door je koopkracht, en als producent door je beslissingsbevoegdheden in het productieproces. Het gedrag van alle consumenten te samen bepaalt de vraag en dus je mogelijkheden als producent, maar als individuele consument is je invloed daarop ook verwaarloosbaar.quote:-Dit principe leidt helemaal niet automatisch tot democratisch besluitvorming. Binnen het libertarisme heeft ook iedereen een aandeel en een stem (op de vrije markt).
Iedereen zou een stem moeten hebben, vanwege de rolwisselingstest (waar het NAP ook op gebaseerd is).quote:- Deze stelling verklaart niet waarom iedereen een stem zou moeten hebben. Omdat jij dit leuk vindt? Je zegt zelf dat elk systeem voordelig voor de een en nadelig voor de ander is.
Ook het libertarisme wordt gerechtvaardigd door aan te tonen dat we daar beter van worden (dus in termen van het algemeen belang). Het algemeen belang betekent dat we niet kiezen voor een systeem dat ons leven verslechterd. Omdat het systeem niet voor iedereen hetzelfde uitpakt, zal daarover meningsverschil bestaan. Als als voor het gros van de mensen het libertrarisme een verslechtering is, en dat wordt duidelijk, dan zal het niet lukken het libertarisme te legitimeren. Je kunt wel doen alsof strikt leven volgens een bepaald ethisch principe beter is dat een prettig leven hebben, maar daar kom je niet mee weg.quote:Waarom zou een burger zich moet opofferen (want daar komt het 'denken' natuurlijk wel op neer) voor het algemeen belang (wat niet eens te meten is)? Tel daarbij op een paar psychopaten die menen te weten wat goed is voor het algemeen belang, en dit zal leiden tot de meest verschrikkelijke dingen.
Omdat er korte termijn voordeel te behalen valt, met het verwaarlozen van deze verzekeringen. Maar daardoor brengt een deel van de bevolking zich in posities waarin ze zichzelf niet meer kunnen redden. Vaak zijn er ook mensen de dupe die daarin geen schuld dragen, zoals kinderen. Daarna stap je dus over de wegrottende mensen heen, als je niet alsnog de reddende hand toesteekt. Pure vrijwilligheid is daarom prima als je er tegen kunt om over wanhopige en wegrottende mensen heen te stappen, en je bereid bent muren om je huis te bouwen en jezelf te bewapenen.quote:Op donderdag 7 november 2013 22:15 schreef Kandijfijn het volgende:
Opvallend trouwens dat goede overheidsideeen verplicht zijn.
WW verplicht extra verzekering mogelijk maar geen vervangende
Pensioenfondsen verplicht
Als deze ideeën zo goed en efficiënt zijn? Waarom dan het verplichte karakter? Waarom mag ik geen alternatief kiezen?
Je maakt het weer lekker vaag zonder antwoord te geven. Friezen spreken fries en Hagenezen spreken Haags. Ook kan ik prima samen leven met iemand die een andere moedertaal spreekt.quote:Op donderdag 7 november 2013 23:21 schreef deelnemer het volgende:
Een samenleving bestaat vanwege de patronen die er binnen een groep mensen bestaat. Deze patronen bestaan objectief. Zo voeren wij deze discussie in het Nederlands. Dat is een objectief feit, en het bestaan van een gemeenschappelijke taal is ook niet toevallig. De patronen binnen een samenleving bepalen voor iedereen de mogelijkheden om in te opereren. Daarom zijn de mogelijkheden nu anders dan 1000 jaar geleden. Omdat we deze patronen delen en samen in stand houden, zijn we met elkaar verbonden. We zijn daarom tegelijkertijd:
1. een collectie atomen (als we op jou inzoomen)
2. een functionerend individu (als we jou als geheel volgen)
3. een bouwsteen van de samenleving (als we uitzoomen en naar de samenhang kijken.)
Wij discussiëren hier als individuen, niet als verzameling atomen. Een atoom of samenleving als geheel heeft geen mening, alleen de individuen die de samenleving vormen.quote:Dat levert drie perspectieven / beschrijvingen op hetzelfde proces. Wij mensen staren ons blind op de tweede beschrijving en daarmee ontgaat ons veel van de samenhang der dingen. Zo wanen wij onszelf als losstaande fenomenen, zonder een goed besef van onze eigen interne werking (totdat je een hersenbloeding of een hartinfarct krijgt) of externe omgeving (totdat de er een economische crisis, epidemie of een oorlog uitbreekt).
Als je op de markt iets koopt, dan krijg je het ook, ook als de overgrote meerderheid dat product niet wil. Als je in een democratie voor een wet stemt die de overgrote meerderheid niet ziet zitten, krijg je niet wat je wilt. Nogal een verschil lijkt me.quote:In een markt heeft niet iedereen de gelijke stem, maar wordt deze als consument bepaalt door je koopkracht, en als producent door je beslissingsbevoegdheden in het productieproces. Het gedrag van alle consumenten te samen bepaalt de vraag en dus je mogelijkheden als producent, maar als individuele consument is je invloed daarop ook verwaarloosbaar.
Dit is maar schijn. Probeer maar iets voor elkaar te krijgen als je geen grote groep medestanders kan vinden.quote:De democratie heeft de gewone man meer invloed gegeven.
Doel je op het categorisch imperatief?quote:Iedereen zou een stem moeten hebben, vanwege de rolwisselingstest (waar het NAP ook op gebaseerd is).
Ik zie niet in hoe de democratie zichzelf opheft als bijna iedereen op de libertarische partij zou stemmen. Een democratie is in principe ook een lege huls. Je hebt geen idee welke wetten eruit volgen. Als de meerderheid libertarier is, volgen wetten gebaseerd op het NAP.quote:Ieder systeem heeft zijn eigen kenmerken, en past de een beter dan de ander. Een democratie doet nog het meest recht aan dit feit, door iedereen een stem te geven. Zo kan in de huidige situatie alleen binnen een democratie een libertarische samenleving ontstaan (als een ruime meerderheid daarvoor kiest). Dat is de enige manier om dit te realiseren, zonder geweld te gebruiken. Het nadeel is dat de democratie zichzelf daarmee opheft. Daarom vind ik het onwenselijk.
Dit is niet waar. De meeste libertariers zijn deontologen.quote:Ook het libertarisme wordt gerechtvaardigd door aan te tonen dat we daar beter van worden (dus in termen van het algemeen belang).
Sterker, ik denk dat strikt leven volgens bepaalde principes noodzakelijk is om een prettig leven te hebben.quote:Je kunt wel doen alsof strikt leven volgens een bepaald ethisch principe beter is dat een prettig leven hebben, maar daar kom je niet mee weg.
1. Hoe meet je het algemeen belang?quote:Daarom is iedere systeem alleen te legitimeren in termen van het algemeen belang.
De ene groep mensen plukt voordelen (de politieke eilite, uitkeringstrekkers) door de andere groep op te offeren (werkende mensen).quote:Dat heeft niets te maken met opoffering, maar met het plukken van voordelen.
Welk gemeenschappelijk doel had je in gedachten? Een soort wereld uit het boek 1984?quote:Het voordeel van een democratische staat is dat het collectief handelen mogelijk maakt (dwz dat het mogelijk is om gezamenlijk naar een gemeenschappelijk doel toe te werken.)
Niet vaag maar logisch. Logisch gezien, is de verhouding tussen jou en de atomen waaruit je bestaat, vergelijkbaar met de verhouding tussen jezelf en de samenleving. Als jij niet kan begrijpen wat een samenleving is, omdat alleen individuen werkelijk bestaan, hoe leg je dan uit dat jezelf bestaat, terwijl alleen atomen werkelijk bestaan? Want zoals een samenleving slechts een verzameling individuen is, zo ben jij slechts een verzameling atomen. Kortom, de samenleving bestaat uit structuren, waarin je volledig deelneemt en mede door gevormd wordt.quote:Op vrijdag 8 november 2013 00:34 schreef Wegenbouwer het volgende:
[..]
Je maakt het weer lekker vaag zonder antwoord te geven. Friezen spreken fries en Hagenezen spreken Haags. Ook kan ik prima samen leven met iemand die een andere moedertaal spreekt.
Niet alleen je taal, maar ook vrijwel al je gedachten heb je van anderen. Voor al deze andere individuen geldt hetzelfde. Zo is je moederstaat een stabiel patroon in onze samenleving. Het bestond al voordat je geboren was. Het is geen keuze. Je kunt het dus aan niemand ihb toeschrijven, toch bestaat het objectief. Voor de meeste van jouw ideeen geldt hetzelfde. Het libertarisme heb je van anderen. Het begrip 'ethische principes' heb je misschien wel van Socrates.quote:Wij discussiëren hier als individuen, niet als verzameling atomen. Een atoom of samenleving als geheel heeft geen mening, alleen de individuen die de samenleving vormen.
Ik herhaal, voor een paar schoenen kan dat. Maar voor de patronen in de samenleving niet, want die zijn gedeeld. Daarom kun je niet allemaal je eigen zelf verzonnen taal spreken, of allemaal in het eigen zelfgekozen samenlevingsmodel leven. Het Libertarisme is ook een samenlevingsmodel, die voor de mensen die daarin leven gevolgen zal hebben voor hun (on)mogelijkheden. Want als het voor niemand gevolgen had, waarom zou iemand er dan naar streven? Dit model laat anderen al evenmin de vrijheid om zich daar niets van aan te trekken.quote:Als je op de markt iets koopt, dan krijg je het ook, ook als de overgrote meerderheid dat product niet wil. Als je in een democratie voor een wet stemt die de overgrote meerderheid niet ziet zitten, krijg je niet wat je wilt. Nogal een verschil lijkt me.
Dat is in Libertopia niet anders. Als je wilt dat REA's een ander soort rechtspraak voeren, dan is dat ook geen kwestie van een individueel contract aanpassen. Je kan alleen kiezen voor een andere REA. Dat lijkt meer op het stemmen op een politieke partij. Want je maakt 1 keuze terwijl er tal van kwesties aan vastzitten. Een REA moet ook met andere REA's compromissen sluiten, omdat de partijen die een contract overeenkomen tot verschillende REA kunnen behoren. Daarom is je eigen REA oprichten niet eenvoudig. Want dan moet je zelf met de andere REA's daarover overleggen Hoeveel meer invloed heb je nu nog? Het wordt een juristen paradijs.quote:Dit is maar schijn. Probeer maar iets voor elkaar te krijgen als je geen grote groep medestanders kan vinden.
Ja, je kunt het ook formuleren in de vorm van een algemene wet. Als jij invloed wilt hebben, moet je je eerst afvragen of je zou willen dat iedereen net zoveel invloed heeft als jij. Zo ja, regel dat dan ook zo. Zo nee, dan is het ongewenst dat mensen invloed hebben en zie je er zelf ook vanaf.quote:Doel je op het categorisch imperatief?
Als voldoende mensen stemmen op de libertarische partij, dan kan deze partij de democratische rechtsstaat afschaffen, ten voordelen van een pure contractsamenleving met REA's waarin er geen algemene verkiezingen meer zijn.quote:Ik zie niet in hoe de democratie zichzelf opheft als bijna iedereen op de libertarische partij zou stemmen. Een democratie is in principe ook een lege huls. Je hebt geen idee welke wetten eruit volgen. Als de meerderheid libertarier is, volgen wetten gebaseerd op het NAP.
Dat is een onhoudbaar standpunt. Alle voorkeuren hebben betrekking op het wel en wee van mensen. Het idee dat er absolute ideeen over het goede bestaan, zoals in een platonische ideeen wereld, is achterhaald. Het is mogelijk dat gelovige libertariers een deontologische morele orde koppelen aan God (dat is wat John Locke destijds ook deed)quote:Dit is niet waar. De meeste libertariers zijn deontologen.
Wat is nu het criterium?quote:Sterker, ik denk dat strikt leven volgens bepaalde principes noodzakelijk is om een prettig leven te hebben.
Ik weet niet hoe het met jou zit, maar ik denk niet dat het mogelijk is een prettig leven te leiden als je voortdurend mensen aanvalt, hun eigendommen jat of vernield, tegen ze liegt, je niet aan je afspraken houdt, je vrienden en familie niet helpt, enz.
De overheid is het platform waar wij de regels met elkaar overeenkomen, gericht op een goed leven voor de burgers in de samenleving. Libertariers vinden, dat alleen regels die je beschermen tegen de schade die anderen je kunnen aandoen, zich daartoe lenen. Vandaar het NAP, dat zich beperkt tot het afwijzen van geweld dat een ander je actief aandoet. Er zijn dan geen regels om te zorgen dat een wees ook te eten krijgt. Dat maakt de libertarische samenleving voor deze wees onbetrouwbaar.quote:Alleen de overheid wordt van deze principes uitgezonderd.
Hoe meet je het voordeel van een samenleving, waarin moorden en stelen niet is toegestaan?quote:1. Hoe meet je het algemeen belang?
Onschuldig heb ik doorgestreept, want wie bepaald wat schuld en onschuld is.quote:2. Waarom zou het welzijn van 1 onschuldig persoon minder waard zijn dan het welzijn van twee anderen?
Als belastingheffing alleen bedoeld is om een bepaalde groep gratis geld te geven zonder reden, dan is het inderdaad onzinnig. Je gaat er nu vanuit dat belastinggeld op een onredelijk manier wordt besteed. Dat mensen die voor de overheid werken, geen zinnig werk doen. Dat mensen die een uitkering ontvangen, niet daarvoor of daarna tot de werkenden kunnen behoren. Dat mensen die werken nooit in een uitkeringssituatie kunnen belanden.quote:De ene groep mensen plukt voordelen (de politieke eilite, uitkeringstrekkers) door de andere groep op te offeren (werkende mensen).
Bijvoorbeeld: energie politiek. Nederland kan zich bezinnen op situatie, en het nodige doen om het land minder afhankelijk te maken van schaarse energie bronnen, of bijdragen aan bepaalde milieu doelstellingen. Of het kan middelen inzetten om deze kwestie eerst goed te bestuderen en evalueren.quote:Welk gemeenschappelijk doel had je in gedachten? Een soort wereld uit het boek 1984?
De discussie hier was inderdaad de aanleiding om deze video te posten in het activisten / Howard Zinn - topic.quote:Op zaterdag 9 november 2013 12:23 schreef Euribob het volgende:
[..]
Post hem eens in het Libertopia-topic, zou ik zeggen.
Ja dus? Eigen keuzen eigen verantwoordelijkheid. In tegenstelling tot jou zie ik mensen niet als minderwaardige niet zelfstandig na kunnen denkende mensen.quote:Op donderdag 7 november 2013 23:27 schreef deelnemer het volgende:
[..]
Omdat er korte termijn voordeel te behalen valt, met het verwaarlozen van deze verzekeringen. Maar daardoor brengt een deel van de bevolking zich in posities waarin ze zichzelf niet meer kunnen redden. Vaak zijn er ook mensen de dupe die daarin geen schuld dragen, zoals kinderen. Daarna stap je dus over de wegrottende mensen heen, als je niet alsnog de reddende hand toesteekt. Pure vrijwilligheid is daarom prima als je er tegen kunt om over wanhopige en wegrottende mensen heen te stappen, en je bereid bent muren om je huis te bouwen en jezelf te bewapenen.
Ik lees ze wel. Pokkelmans ook volgens mij.quote:Op zondag 10 november 2013 16:54 schreef Kandijfijn het volgende:
Ps. Misschien moet je werk zoeken. Niemand leest complete essays die je als reactie post.
Bij een discussie ga je in op elkaars punten hij spreekt er meestal om heen met een muur van tekst. Zonder ook te proberen iets te ontkrachten maar vooral zijn propaganda te delen. Maar ik laat deze verder links liggen.quote:Op zondag 10 november 2013 17:02 schreef robin007bond het volgende:
[..]
Ik lees ze wel. Pokkelmans ook volgens mij.
Wel weer exemplarisch vind ik dit. Je zegt eigenlijk: "blablabla *ad hominem hier* hou het vooral niet bij de inhoud." We zouden juist meer mensen moeten hebben die zo posten.
Als je er zo tegenaan kijkt, kun je hetzelfde natuurlijk van de posts van Pokkelmans zeggen.quote:Op zondag 10 november 2013 18:43 schreef Kandijfijn het volgende:
[..]
Bij een discussie ga je in op elkaars punten hij spreekt er meestal om heen met een muur van tekst. Zonder ook te proberen iets te ontkrachten maar vooral zijn propaganda te delen. Maar ik laat deze verder links liggen.
Paar verzuurde linksmensen hier met teveel vrije tijd.
Het is echt een illusie dat mensen altijd rationeel zijn. Mensen zijn bovendien bijzonder slecht in het inschatten van kansen. Dan kun je wel een hele filosofie opbouwen waarin je doet alsof ieder persoon de homo economicus zelve is, maar wat voor betrekking dat dan heeft op hoe een samenleving tussen mensen eruit moet zien is dan natuurlijk maar de vraag.quote:Op zondag 10 november 2013 16:54 schreef Kandijfijn het volgende:
[..]
Ja dus? Eigen keuzen eigen verantwoordelijkheid. In tegenstelling tot jou zie ik mensen niet als minderwaardige niet zelfstandig na kunnen denkende mensen.
Dit. Goeie teksten, deelnemer.quote:Op zondag 10 november 2013 17:02 schreef robin007bond het volgende:
[..]
Ik lees ze wel. Pokkelmans ook volgens mij.
Wel weer exemplarisch vind ik dit. Je zegt eigenlijk: "blablabla *ad hominem hier* hou het vooral niet bij de inhoud." We zouden juist meer mensen moeten hebben die zo posten.
Als je ze maar blijft behandelen als kleuters dan zal dat ook nooit gebeuren. Als die awareness ingebakken zit in opvoeding en opleiding dan is 99% van alle mensen in staat het eigen leven te managen.quote:Op maandag 11 november 2013 03:40 schreef Suteibum het volgende:
[..]
Het is echt een illusie dat mensen altijd rationeel zijn. Mensen zijn bovendien bijzonder slecht in het inschatten van kansen. Dan kun je wel een hele filosofie opbouwen waarin je doet alsof ieder persoon de homo economicus zelve is, maar wat voor betrekking dat dan heeft op hoe een samenleving tussen mensen eruit moet zien is dan natuurlijk maar de vraag.
Forum Opties | |
---|---|
Forumhop: | |
Hop naar: |