Soms heb je dat; alles valt precies op de ‘juiste’ plek in elkaar. Dat gebeurt de komende dagen in temperatuur. Dermate veel elementen koppelen tezamen, waardoor zeer hoge maximumwaarden zullen optreden.
Vaak zie je dat hoge middagtemperaturen vooral in juli en augustus voorkomen. Dat is de periode waarin het zomerseizoen inmiddels goed op dreef is in Europa en waarin ook de zeewateren al aardig zijn opgewarmd. Beide maanden zijn dan ook prominent vertegenwoordigd als je kijkt naar gehaalde temperaturen van 30 graden of hoger. Het record qua hitte staat op naam van het Gelderse Warnsveld, met 38,6 graden op 23 augustus 1944. Opvallend is wel dat het warmterecord voor De Bilt, ons landelijke hoofdstation, in de maand juni is gevallen, te weten 27 juni 1947. Destijds werd een waarde van 36,8 graden gehaald.
ZoninstralingEr is een belangrijk element dat vanaf halverwege juni gaat meespelen in de maximale temperatuur die je kunt halen en dat is de lengte van de daglichtperiode. Die is in deze tijd van het jaar het grootst, met een zon die in Centraal-Nederland iets voor 05.15 uur boven de horizon komt en pas na 22.00 uur weer ondergaat. De instralingsduur van de zon en de hoek waarop de zon ons land beschijnt, zijn allebei maximaal.
GrondtoestandBoven een natte grond kan het minder ver opwarmen dan boven een droge grond. Daar waar de zoninstraling de grond verwarmt en vervolgens de grondwarmte zich omhoog uitbreidt, gaat bij vochtige aarde (grondsoort en begroeiing) een deel van die warmte verloren doordat er verdamping gaat optreden. Het overgaan van water in de gasvorm (onzichtbaar) naar water in de vloeibare vorm (dampdruppels) kost energie die daardoor niet geheel ten goede kan komen aan opwarming. Boven zandgronden kan het daardoor in principe warmer worden dan boven bosgebieden. Aangezien we een droge episode achter de rug hebben, zijn de gronden bij ons aan de droge kant tot regionaal zelfs kurkdroog en dat koppelt dus in positieve (warme) zin mee.
BuienwarmteDe buien die vandaag en de komende dagen in Frankrijk vallen, kunnen bij ons de temperatuur nog een extra zetje geven. Bij het ontstaan van de buien ontstaat veel condensatiewarmte. De neerslag valt eruit, maar een deel van de condensatiewarmte blijft in de lucht zitten. Op enige hoogte (1,5 tot 3 kilometer hoogte) is er de komende paar etmalen sprake van aanvoer van extra warmte. Als het aan de grond flink opwarmt, komt op een gegeven moment ook die extra condensatiewarmte beschikbaar en dat kan ook weer in positieve (warme) zin mee.
Tegelijkertijd vallen ook in Noord-Spanje buien. Terwijl die lucht zich noordwaarts begeeft, vindt er enig föhneffect plaats aan de noordzijde van de Pyreneeën. Een volgende meekoppeling voor onze snoeihete dinsdag en woensdag.
De lucht zelf is zeer warm
Met een stroming direct vanuit het zuiden van Europa, waar het de afgelopen tijd hoogzomers was, zorgt ervoor dat we zeer warme lucht naar ons toegevoerd krijgen. Daar begint het hele verhaal uiteraard mee. Bovendien, de lucht die vanuit Spanje onze kant optrekt, gaat geleidelijk in daling. Doordat dalende luchtbewegingen ervoor zorgen dat de lucht wat wordt samengedrukt, warmt deze op.
Wat verwachten we voor temperaturen?De zeer warme lucht komt in verschillende fasen Nederland binnen. Vandaag wordt het al een stuk warmer dan gisteren, met aan het eind van de middag in Limburg mogelijk net tropische temperaturen. Morgen is de atmosfeer beduidend warmer en kan het in de loop van de dag op veel meer plekken tropisch warm worden. In het zuidoosten is 34 graden haalbaar. Maar het hoogtepunt van de hitte valt op woensdag.
Volgens de huidige berekeningen werkt alles optimaal mee om een voor Nederland zeldzaam hoge temperatuur op de thermometer te krijgen. De atmosfeer is qua karakter zeer warm, en tevens droog genoeg om het lange tijd zonnig te houden. De zon staat momenteel min of meer op z’n hoogst. Verder vormt een vroeg invallende zeewind naar alle waarschijnlijkheid geen bedreiging voor een extreem hoge temperatuur. Volgens de huidige inschatting kan het in het oosten en zuiden lokaal 38, en heel misschien wel 39 graden worden. Dus in dat geval komt het landelijke warmterecord inderdaad in gevaar.Het enige dat roet in het eten zou kunnen gooien, zijn onweersbuien. Hoewel dat niet wordt berekend voor de woensdagmiddag, is het wel kantje boord. Een fractie meer vocht en er ontstaan wel zware onweersbuien in de middag. Verder zou het kunnen gebeuren, dat nachtelijk onweer dat in Frankrijk ontstaat, noordwaarts trekt. De bewolking ervan zou woensdag de zon eerder kunnen onderscheppen, maar ook dit wordt niet expliciet berekend. Vandaar dat er inderdaad een kans bestaat, dat het warmterecord voor de bijl gaat….
Uiteindelijk wordt de hitte woensdagavond en in de nacht naar donderdag met op grote schaal onweersbuien verdreven.Bron