Water en olieAls je wel eens geprobeerd hebt om water met olie te mengen, dan snap je dat dit een lastige opgave is. Als buitenlanders zijn wij het water, en de Japanners de olie (of andersom).
Als je goed naar de Japanners kijkt, dan zie je dat ze uitermate beleefde omgangsvormen hebben, die zo ontwikkeld zijn dat je niemand tegen je in het harnas jaagt, om zo tot een zo harmonieus mogelijke samenleving te komen. Er zijn nog steeds veel rangen en standen in Japan, waarbij mensen die laag op de ladder staan zich meer verontschuldigen dan mensen die hoger op de ladder staan. Want daar komt het in de praktijk op neer, dat harmonieus met elkaar leven: je verontschuldigen als je in de weg staat, je verontschuldigen als je te veel lawaai maakt en je verontschuldigen als je een domme vraag hebt gesteld.
Maar soms gaat er iets mis in dat proces, en dan heeft de Japanner een probleem. Vaak lossen ze dit op door nooit meer met elkaar te praten.
Buitenlanders hebben totaal geen weet van de protocollen waarmee de Japanse samenleving honderden jaren lang de harmonie in het land bewaard heeft. Daarnaast spreken buitenlanders vaak beroerd Japans, en spreken Japanners beroerd Engels, waardoor communicatie een zwak punt is. De grote verschillen in taal en cultuur zorgen er voor dat vriendschap tussen een buitenlander en een Japanner erg lastig is.
Lastig, maar zeker niet onmogelijk.
In Good Eats met Alton Brown (Food Channel), legt Alton uit hoe je mayonaise moet maken.
Mayonaise is een emulsie van olie in water. Dat doe je door de olie op te breken in kleine bolletjes, en door een
emulgator te gebruiken om de oliebolletjes thuis te laten voelen in het water. Die emulgator vind je in het eigeel van een ei.
Om deze analogie terug te brengen naar het leven in Japan: voor vriendschap met Japanners moet je op zoek naar een emulgator. Niet in de vorm van een ei, maar in de vorm van Japanners die een tijd in het buitenland hebben gewoond. Die Japanners zijn bekend met wat ons buitenlanders bezielt, en ze hebben weinig problemen met het Engels. Ze zijn als het ware zo gecoat, dat contact met buitenlanders niet voor afstotende effecten zorgt.
Onze secretaresse heeft een jaar in Afrika gewoond, onze industriele coordinator heeft een jaar in de VS gewoond, en de twee professoren waar ik het meest van opsteek hebben meerdere semesters in de VS op school gezeten. Werken met die mensen doe je voor je plezier, omdat ze het beste van twee werelden combineren: een Japans oog voor detail, een Japanse inzet, en gemakkelijke communicatie.
We zijn nu 4 jaar verder, en met deze mensen kan ik een biertje drinken, of over zaken buiten het werk praten. Dat laatste klinkt raar, maar Japanners zijn heel erg gefocusseerd op hun taken. Op het werk praat je over het werk, en over niets anders. Let wel, taal is hier niet de afstotende factor. Het zijn de verschillen in cultuur en omgangsvormen die het zo lastig maken. Ik heb Japanse collega's die perfect Engels spreken, maar ook zij zijn heel moeilijk te benaderen. Zij weigeren om af te dalen naar mijn niveau, omdat ik te laag op de ladder sta. Altijd vriendelijk lachend, maar als het er op aankomt, geven ze niet thuis.
[ Bericht 1% gewijzigd door Lyrebird op 18-04-2013 09:18:17 ]
Good intentions and tender feelings may do credit to those who possess them, but they often lead to ineffective — or positively destructive — policies ... Kevin D. Williamson