quote:
De VPRO-documentaire Big Fun in the Big Town uit 1986, die deze week voor het eerst beschikbaar komt op dvd, behoort tot het culturele erfgoed van hiphop.
In Nederland was het in de jaren tachtig al een essentiële bron van informatie en inspiratie voor de ontluikende hiphopscene; niet eerder was hier op dergelijk diepgravende en journalistieke wijze verslag gedaan van de culturele ontwikkelingen in hiphopbakermat New York. Maar ook in de Verenigde Staten wordt de ruim 25 jaar oude film inmiddels geroemd.
Het collectief Ego Trip, een verzameling gerenommeerde Amerikaanse hiphopjournalisten, noemt de film van VPRO-regisseur Bram van Splunteren op haar website „dé essentiële hiphopdocumentaire uit het midden van de jaren tachtig, tjokvol belachelijk zeldzame beelden van optredens en interviews met talloze sleutelfiguren”. Het gezelschap organiseerde twee jaar geleden een vertoning van de film in Harlem, New York, en stelt op het blog: „Het is zo bizar dat dit significante materiaal uit New York nooit is gezien door mensen uit New York.”
Die verwondering is goed te begrijpen. De televisiedocumentaire van Van Splunteren is om meerdere redenen een zeldzaam document. Hij trok met zijn tv-ploeg naar New York vlak voordat de ontwikkeling van hiphop een enorme versnelling zou doormaken.
Het sterkste punt van de documentaire is dat alle interviews plaatsvinden in de wijken en clubs waar de dj’s en rappers vandaan komen. Rappers waren nog benaderbaar. Legendarisch is de ontmoeting met de 18-jarige hiphopsuperster LL Cool J. De filmcrew zoekt hem op bij zijn oma thuis in Queens en interviewt hem tijdens een wandeling door zijn buurt.
De in zes dagen opgenomen film behandelt in drie kwartier een duizelingwekkend scala aan invalshoeken met de belangrijkste hiphoppers van dat moment. Rapper DMC van Run DMC laat in zijn nieuwe Cadillac een freestyle horen. DJ Grandmaster Flash laat in zijn woonkamer in South-Bronx zien hoe hij op een plaat het meest opzwepende stukje ritme opzoekt (de ‘breakbeat’) en door dat te herhalen, een opzwepend funky effect creëert. En beatboxpionier Doug E. Fresh demonstreert op een straathoek in Harlem hoe hij drumgeluiden perfect met zijn mond kan nabootsen: „I can play anything.”
Naast veel vooraanstaande namen uit die tijd, zoals Biz Markie, Schoolly D, Mr. Magic, Russell Simmons en Roxanne Shanté, is er ook ruimte voor scholieren die elkaar op een schoolplein imponeren met hun teksten, voor jongeren die in de door crack verwoeste achterbuurten van New York in muziek een laatste strohalm zien, en voor discussie over de sociale relevantie van rap. Zo uit Suliaman El Hadi van hiphoppeetvaders The Last Poets kritiek op de volgens hem inhoudsloze nieuwe generatie, terwijl LL Cool J uitlegt dat hij wil dat de jongeren uit de wijken hun problemen juist vergeten tijdens zijn shows.
Big Fun in the Big Town is een sociologisch, cultuurhistorisch document zoals dat ook nu zelden over hiphop wordt gemaakt, waarin diverse deelnemers aan de cultuur – rappers, dj’s, leraren, promotors, voorvaders, fans – allemaal op eigen wijze een bijzonder inkijkje geven in een cultuur die integraal onderdeel is van hun leefwereld. Met beelden van optredens uit nachtclub Latin Quarter, opnamesessies in radiostations en studio’s en interviews op straat, legde de Nederlandse filmcrew de couleur locale vast van een opkomende cultuur die niet veel later wereldwijd zou exploderen.
hebbedingetje voor de fans hier