Prins Johan Friso op de IC na lawine in Lech #35 Slecht vooruitzicht

Mogelijke revalidatie zal jaren duren




---
Nav de persconferentie van vandaag:

Zeer ernstig hersenletsel Friso

AMSTERDAM - Prins Johan Friso heeft tijdens zijn ski-ongeluk vorige week vrijdag een zeer ernstige hersenbeschadiging opgelopen. Het is onzeker of hij ooit nog bij bewustzijn komt.

Als de prins wakker wordt, kan het maanden of zelfs jaren duren voordat hij herstelt. Dat zegt het hoofd van het artsenteam dat de prins behandelt in het academisch ziekenhuis van Innsbruck vrijdag tijdens een korte persconferentie.

Friso's hart stond 50 minuten lang stil, waardoor zijn hersenen zuurstoftekort hebben opgelopen. ''50 minuten reanimatietijd is lang. Je kan zeggen te lang'', aldus Wolfgang Koller.

Artsen hoopten aanvankelijk dat de schade aan de hersenen beperkt zou kunnen blijven door Friso's lage lichaamstemperatuur onder het pak sneeuw en later in het ziekenhuis. Dat bleek niet het geval.

MRI-scan

De medici konden donderdag voor het eerst veilig een MRI-scan uitvoeren. Daaruit bleek de ernstige hersenbeschadiging.

De arts zei dat de koninklijke familie nu op zoek kan naar een andere instelling, waar prins Friso verder kan worden verpleegd.

Kans

Volgens neuroloog-intensivist Michaël Kuiper is de kans dat Prins Friso herstelt zonder blijvende schade zeer klein. Dat zei hij vrijdagmiddag tegenover de NOS.

Kuiper vermoedt dat de artsen in Innsbruck wel verbetering zullen verwachten, maar dat gezien de duur van de hartstilstand en het gebrek aan zuurstof het herstel jaren kan duren.

Kuiper zei verder dat als een patiënt blijft verkeren in een zogenoemde vegetatieve toestand, waarbij een patiënt uit een coma komt maar niet reageert op prikkels uit de omgeving, in Nederland over het algemeen de behandeling wordt stopgezet. Hij benadrukt dat in enkele gevallen anders wordt besloten.

Friso, de tweede zoon van koningin Beatrix, raakte een week geleden levensgevaarlijk gewond toen hij tijdens het skiën in het Oostenrijkse Lech bedolven raakte onder een lawine.

------
Laatste nieuws

Prins Friso via Nu.nl
Nos nieuws; Friso
Telegraaf: Friso

---

Wat is er gebeurd?

Prins Friso en Florian Moosbrugger waren rond het middaguur afgelopen vrijdag vertrokken voor een skitocht. Er was een lawine-alarm van 4 op de schaal van 5 afgegeven. Toch kozen ze er voor om van een niet-geprepareerde piste te skiën.

"Er liepen sporen door de sneeuw. Waar ze skieden was een duidelijk ingesleten spoor naar de volgende helling. Ze voelden zich dus zeker van hun zaak", aldus moeder Moosbrugger later. Ook zagen de twee sporen van lawinepijlen, die in de sneeuw waren geschoten om preventief lawines te veroorzaken. "Ze hebben de krater van de ontploffing gezien. Er was geen lawine geweest." Toch sloeg het noodlot toe en werden ze overvallen door een lawine van zo'n 30 meter breed en 200 meter lang.

De 43-jarige Oostenrijker kon zichzelf bevrijden uit de lawine omdat hij een speciale airbag droeg. Zodra hij zichzelf bevrijd had, is hij gaan graven in de sneeuw, op zoek naar Friso.

De prins lag begraven onder een laag van zo'n 40 centimeter sneeuw. Na zo'n twintig minuten graven lukte het Florian en het reddingsteam om Friso uit het sneeuwdek te bevrijden. Prins Friso had geen airbag bij zich, maar wel een zendertje. Het signaal van het zendertje gaf zijn positie onder het sneeuwdek aan. Na de redding werd de prins gereanimeerd en met een traumahelicopter naar het ziekenhuis in Innsbruck gebracht.

Video - 'Koningin heeft Florian als eigen zoon behandeld'
http://nos.nl/koningshuis(...)-zoon-behandeld.html

Video - 'Friso voelde zich veilig'
http://nos.nl/koningshuis(...)lde-zich-veilig.html



---

Hoe wordt hij behandeld?

Nadat hij uit de sneeuw is gehaald, is hij gereanimeerd. Zijn hart stond stil. 'Dat komt door zuurstofgebrek of door onderkoeling', zegt intensive care-arts Rik Gerritsen van het Medisch Centrum Leeuwarden.

De eerste uren na het ongeluk zijn cruciaal. De toxische stoffen die door het zuurstofgebrek vrijkomen, kunnen een eventuele hersenschade verergeren. Het lichaam van de patiënt wordt in Oostenrijk 3 á 4 dagen gekoeld op 33 graden. Dan vertraagt de stofwisseling en hiermee wordt de schade zo veel mogelijk beperkt. 'Patiënten worden hierbij in slaap gehouden', zegt cardioloog Ruud Koster van de Hartstichting en het Amsterdamse AMC. 'Anders is het rillen ondraaglijk.' Vaak krijgen patiënten daarom spierverslappers.

Hierna volgen er spannende momenten. 'Dan laten we iemand weer warm worden en stoppen we de slaapmiddelen', zegt Gerritsen. 'Vervolgens kijken we of een patiënt zelf wakker wordt. Als dat zo is, dan zit je goed.' Koster: 'Het duurt wel even voordat het lichaam is opgewarmd. Je bent dan minimaal 12 uur verder.'

'Als iemand dan nog niet wakker is, doen we neurologisch onderzoek', aldus Gerritsen. 'Dan geven we een elektrische puls op de pols, en kijken we of we reactie zien in de hersenschors. Als we geen reactie zien, is het zeker dat iemand nooit meer wakker wordt. In Nederland staken we dan de behandeling, waarna de patiënt overlijdt. In het buitenland is dat minder gebruikelijk.' In Oostenrijk duren de verschillende neurologische onderzoeken naar verluidt 3 á 4 dagen, waarna men een prognose vaststelt.

Op basis van deze informatie is er vermoedelijk sprake van de volgende tijdslijn:

vr - reanimatie, gevolgd door afkoelen lichaam en kunstmatige coma
ma/di - begin opwarmen/staken slaapmedicatie
di/wo - afwachten reactie patient, gevolgd door neurologische onderzoeken
za - mededeling artsen

---

Bio prins

Prins Friso
Johan Friso Bernhard Christiaan David is op 25 september 1968 geboren in Utrecht.
De Prins heeft twee broers, Prins Willem-Alexander (1967) en Prins Constantijn (1969). Friso is geboren als Prins der Nederlanden, Prins van Oranje-Nassau, jonkheer van Amsberg.

Studie
Prins Friso slaagde in 1986 voor het vwo-examen op het Eerste Vrijzinnig Christelijk Lyceum in Den Haag. Van 1986 tot 1988 studeerde Prins Friso Mechanical Engineering aan het College of Engineering van de University of California te Berkeley (VS). Aansluitend studeerde hij vanaf 1988 luchtvaart- en ruimtevaarttechniek aan de Technische Universiteit Delft. Hij behaalde zijn ingenieursdiploma in 1994.

Vanaf 1990 studeerde Prins Friso ook bedrijfseconomie aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam. In 1995 slaagde hij voor zijn doctoraal examen. In 1997 studeerde de Prins aan het European Institute of Business Administration (INSEAD) te Fontainebleau (Frankrijk) waar hij zijn MBA behaalde.

Huwelijk en gezin
Prins Friso trad op 24 april in het huwelijk met Mabel Wisse Smit. Het huwelijk werd ingezegend in de Oude Kerk te Delft. Prins Friso en Prinses Mabel hebben twee kinderen. Op 26 maart 2005 werd Luana geboren en op 18 juni 2006 Zaria. Het gezin woont in Londen.

Werkzaamheden
Sinds 2011 is Prins Friso werkzaam als CFO (Chief Financial Officer) bij URENCO in Stoke Poges, Buckinghamshire, Engeland. Daarvoor was de Prins achtereenvolgens werkzaam bij de firma McKinsey & Company en bij de investeringsbank Goldman Sachs International in Londen waar hij werkzaam was in de investment banking divisie. Vervolgens was de Prins mededirecteur bij TNO Space in Delft en managing director voor Wolfensohn & Company in Londen.