Bingo
Scrooge & euro-implosieAMSTERDAM - Het is alweer bijna kerst en dan komen de leuke gezellige films over de kerstgedachte en dergelijke. Een voorbeeld hiervan is natuurlijk Scrooge, een vrek die bezocht wordt door 3 geesten; een verhaal van Charles Dickens (A Christmas Carol). De 3 geesten die op bezoek komen laten Scrooge respectievelijk het verleden, het heden en de toekomst zien als hij zijn levenswijze niet verandert.
Bij dezen heb ik een leuk script te pakken voor een eventuele film (gesubsidieerd door de EU?): de (euro)politici worden dan gecontroleerd door het Scrooge personage. Tijdens zijn slaap begint het met een bezoek van de geest die het verleden laat zien:
Geest van het verleden
De twintigste eeuw is aangebroken en Europa is bitter en verdeeld. Oude tegenstellingen en allianties komen met ongekende kracht naar boven in 1914. De geest begint Wikipedia te citeren: “De aanleiding was de moord op aartshertog Frans Ferdinand en zijn vrouw gravin Sophie Chotek met het daaropvolgende ultimatum aan Servië, gegeven door Oostenrijk-Hongarije. Toen Servië het ultimatum niet op alle punten aanvaardde, mobiliseerde Oostenrijk-Hongarije zijn legers en verklaarde de Serven de oorlog. De Duitsers hadden te kennen gegeven Frans Jozef, de keizer van Oostenrijk-Hongarije, te steunen in zijn ultimatum. Servië had door een verdrag steun van het tsaristische Rusland. Toen ook deze landen zich mobiliseerden en Oostenrijk-Hongarije de oorlog verklaarden, traden de bestaande militaire verdragen in werking, waardoor de meeste Europese staten in het conflict betrokken werden.”
Het resultaat was de eerste wereldoorlog die meer dan 15 miljoen mensen de dood heeft ingejaagd. Lang leve de verdragen... (Is er niet zoiets als een verdrag van Maastricht?) De geest van het verleden laat dan zien hoe Scrooge de schade van de oorlog verhaalde op de Duitsers. In het Verdrag van Versailles werden de bedragen vastgelegd en ondertekend door de nieuwe Duitse regering (de oude regering had onenigheid over de verdragstekst maar deze regering werd afgezet door de overwinnaars en vervangen door politici die bereid waren te tekenen; zoek de parallel met nu…, hint Papandreou en Monti). Het kwam er op neer dat Duitsland moest bloeden. En hoe!
Uiteindelijk konden de Duitsers het niet meer aan (oorzaak: te veel schuld; zoek parallel met nu) en gingen geld printen (behandelen van gevolg en niet oorzaak; zoek parallel met nu). Gevolg was de hyperinflatie (Weimar). De sociale onrust en vooral de aversie van de Duitsers tegen de, in hun ogen, Europese afpersers nam met de dag toe (hoe voelen de burgers in de PIIGS-landen zich nu?). Het werd de ideale voedingsbodem voor een kleine man met snor en zwaar tekort aan Ritalin pilletjes: Adolf Hitler.
De geest van het verleden laat dan het gevolg hiervan zien: de tweede Wereldoorlog. Weer miljoenen burgers dood, families verscheurd en de gehele bevolking getraumatiseerd. Dat vond Scrooge toen ook zeer triest en hij kwam met het idee voor Europese samenwerking. Van de Kolengemeenschap groeide het uit tot de EU. Handelsverdragen, standaardisering, samenwerking waren de veelal positieve consequenties. Maar Scrooge denkt altijd in zwart wit. Daardoor zou hij iedereen onder een noemer (nu iin plaats van de Duitse vlag de EU-vlag) krijgen want WOIII is de enige andere optie die hij zag (en wilde voorkomen).
Met de hereniging van Oost en West-Duitsland zag Scrooge kans om iedereen op een lijn te krijgen en de muntunie (EMU) was geboren. Scrooge dacht dat door iedereen onder een munt te plaatsen met 1 regelboek dat iedereen dan vroeg of laat naar elkaar toe zouden groeien.
De geest van het nu
Dan komt de geest van het nu. Die laat de huidige stand van zaken zien. De PIIGS hebben te veel schulden gemaakt doordat ze bij de oprichting van de euro opeens heel goedkoop konden lenen (want impliciet stonden Duitsland en de andere sterke eurolanden garant voor de schulden die zij maakten). Die schulden zijn besteed aan onder andere onzinnige vastgoedprojecten (waar geen vraag voor bleek te zijn), ambtenarensalarissen, pensioenregelingen, ambtenarenbonussen voor handen wassen, misplaatste subsidies, en zo verder. De markt is er nu niet meer gerust op dat de PIIGS hun schulden kunnen terugbetalen waardoor de rente op PIIGS staatsschulden nieuwe hoogte records laat zien.
De geest laat dan de beslissing zien die Scrooge vandaag heeft genomen: Scrooge besloot om de PIIGS op de been te houden met achterdeurkredieten via de banken, opkopen van PIIGS-schulden en een renteverlaging. Scrooge denkt namelijk met nog meer schulden deze schuldencrisis op te lossen.
Probleem is alleen dat het stemvee van de geldverschaffers (Duitsland, Nederland, etcetera) wat loopt te zeuren en klagen. Om die tevreden te houden heeft Scrooge besloten een bankenstresstest te doen (waaruit blijkt dat ABN Amro geen blootstelling heeft naar Griekenland terwijl het vandaag 500 miljoen euro reserveert voor Griekse blootstelling! Zie mijn vorige column) en om bij de PIIGS de duimschroeven flink aan te draaien. “Dat zal ze leren!” en het stemvee in het noorden tevreden stellen. Dat alles besloot hij terwijl het Verdrag van Versailles ergens diep in zijn onderbewustzijn liep te schreeuwen, maar Scrooge hoorde het niet.
De geest van de toekomst
De geest van de toekomst laat Scrooge de gevolgen van deze acties zien. De geest schetst hem het beeld van een bitter en verdeeld Europa. De PIIGS hebben de handdoek in de ring gegooid (ze weigeren de schulden terug te betalen) en verlaten de EMU om terug te keren naar hun nationale munteenheden. De zuidelijke alliantie neemt het de noordelijke alliantie kwalijk dat ze kapot gemaakt zijn door de noordelijke banken, terwijl de noordelijke alliantie verbolgen is dat zij enorme schade heeft geleden doordat het zuiden haar schulden niet heeft terugbetaald. Dikke Duitsers, arrogante Fransen, luie Grieken, corrupte Italianen, siëstaverslaafde Spanjaarden, gierige Nederlanders, noem het maar op; alle vooroordelen spelen op. De tegenstellingen binnen Europa zijn niet afgenomen maar juist toegenomen sinds de invoering van de euro. De sfeer verhardt zich, ook omdatde VS en UK enorme bankschade (direct en indirect) hebben opgelopen door de PIIGS en zich achter de noordelijke alliantie hebben geschaard.
Scrooge wordt wakker in een nachtmerrie
En dan hoort Scrooge eindelijk de stem van het Verdrag van Versailles schreeuwen en ziet de consequenties hiervan. Hij beseft dat hij fout zit, ook al dacht hij het juiste te doen. Zijn besef van de waarheid achter het gezegde “de weg naar de hel is geplaveid met goede bedoelingen” doet zijn maag omkeren. Hij ziet dat zijn one-size-fits-all benadering Europa alleen maar meer verdeeld heeft gemaakt. Hij ziet in dat het negeren van de menselijke aard in het algemeen en de wil van de kiezers in het specifiek tot een zeer gevaarlijke situatie heeft geleid. Hij ziet dat Europese samenwerking een goed idee is geweest, maar dat een Europese wil opleggen (de euro, bemoeizuchtige regels, etc.) aan lidstaten geen goed idee is geweest. Badend in het zweet wordt Scrooge wakker en vraagt zich af of het al te laat is…