Wat versta je onder economisch liberalisme? De vrije markt? Die markt die helemaal niet vrij is, maar waar we zelf een bepaalde grens hebben getrokken waarna we zeggen dat het "de vrije markt" mag heten?quote:Op zondag 10 juli 2011 14:28 schreef sandemann het volgende:
[..]
Economisch liberalisme zie je toch ook overal? Het is in de kern dezelfde kracht waarmee individuele (primitieve) wezens hun relatieve successen boeken.
Klopt!quote:Op zondag 10 juli 2011 14:54 schreef MadScientist het volgende:
[..]
(sociaal) darwinisme? Het recht van de sterkste? Nee dat is lekker. Overigens kun je socialisme dan ook universeel noemen want ook in de natuur zie je dat groepen organismen samenwerken en zelfs altruistisch gedrag vertonen.
Kun je dat in eigen woorden beargumenteren?quote:Maar daar komen we weer een beetje bij die docu van Curtis uit (want dit topic vervalt weer in een herhaling van zetten) want een deel van zijn betoog is dat perfecte gebalanceerde systemen, voor zover ze al echt bestaan, niet succesvol in de samenleving geïmplementeerd kunnen worden. Het neoliberalisme is daar een voorbeeld van.
Economisch liberalisme is idd vergelijkbaar met kapitalisme, maar zoals je zelf al zei is kapitalisme een systeem, en als systeem is het inderdaad nooit louter liberaal, en kent het in geen enkele realiteit een zuiver vrije handelsmarkt. Het (economisch) liberalisme daarentegen is een stroming, perspectief, kracht, principe. Dit principe vind je overal terug en is altijd een reactie op het sociale principe en vice versa. Daarom is kapitalisme eigenlijk specifiek, en liberalisme universeel.quote:Op zondag 10 juli 2011 15:00 schreef dotCommunism het volgende:
[..]
Wat versta je onder economisch liberalisme? De vrije markt? Die markt die helemaal niet vrij is, maar waar we zelf een bepaalde grens hebben getrokken waarna we zeggen dat het "de vrije markt" mag heten?
Maar dat maakt het nog niet universeel, want sommige soorten zijn heel succesvol terwijl ze erg solitair zijn. Het in groepen leven van sommige organismen staat hier dan diametraal tegenover. Wat is dan nog universeel? Het is een systeem wat in sommige gevallen werkt, maar niet meer dan dat.quote:
Nou ik vind die docu van Curtis wel wat van de hak op de tak springen af en toe, en de drie delen van drie uur hebben wel elk weer een los verhaaltje. Maar wel intrigerend hoor, ik heb meerdere van Curtis' docu's gezien en ze leggen heel wat bloot.quote:[..]
Kun je dat in eigen woorden beargumenteren?
Inderdaad de machtige leidende mensen binnen de economie zijn er met name op uit om zichzelf op korte termijn te verrijken en dat gaat in 9 van de 10 gevallen ten koste van de rest van de samenleving.quote:Op zondag 10 juli 2011 14:12 schreef dotCommunism het volgende:
[..]
Crisissen zijn juist wel degelijk inherent aan het kapitalisme omdat het kapitalisme drijft op het zoeken naar de meeste winst en de laagste productiekosten. Dan kom een van de inherente contradicties van het kapitalisme tegen: bedrijven willen vanuit kapitalistisch perspectief werknemers zo min mogelijk salaris geven om zo productiekosten laag te houden. Dat leidt er op een gegeven moment, zoals nu te zien in Amerika, toe dat er te weinig mensen zijn die nog hun producten kunnen kopen. Resultaat is een neerwaartse spiraal waarin er weinig mensen werk hebben, daardoor producenten te weinig verkopen en failliet gaan, waardoor er nog minder mensen werk en geld hebben etc. Uiteindelijk loop je tegen een economische crisis aan. DIt is niet te voorkomen binnen het kapitalisme zonder hard in te grijpen, het is slechts de natuurlijk cyclus die het doormaakt.
Ach ja, die leven nog in de waan dat ze, als hun droomsamenleving zal uitkomen, tot de winnaars zullen behoren, waarschijnlijk omdat ze universitaire studies doen (hoewel ik dat van mlg niet zeker weet).quote:Op zondag 10 juli 2011 20:41 schreef Arolsen het volgende:
Overigens worden neoliberalen steeds agressiever merk ik al.
Dat merk je aan types als GSBrder, erikds en mlg die hier gewoon openlijk verkondigen dat de zwakkeren wat hun betreft dood kunnen gaan en het milieu de tering kan krijgen.
Mooi dat je zelf heel dicht bij het antwoord komt: "solitair levende soorten". De individuen van de soort leven solitair, maar de soort zelf is het centraal sturende principe van het geheel. Liberalisme wordt nog wel eens vergeleken met evolutie, maar 'socialisme' is er evengoed onderdeel van. Het (genetisch) systeem van de soort borgt de overlevingskansen van het individu.quote:Op zondag 10 juli 2011 19:30 schreef MadScientist het volgende:
[..]
Maar dat maakt het nog niet universeel, want sommige soorten zijn heel succesvol terwijl ze erg solitair zijn. Het in groepen leven van sommige organismen staat hier dan diametraal tegenover. Wat is dan nog universeel? Het is een systeem wat in sommige gevallen werkt, maar niet meer dan dat.
Komt op mij idd over als een gevoelsmatige docu met een heleboel knip en plak van 'circumstancial evidence'. Zelfs als je louter de samenhang van de redenatie probeert weer te geven, blijkt die er niet te zijn.quote:Curtis legt het uit aan de hand van Alan Greenspan die erg werd beïnvloed door Ayn Rand en haar Objectivism. Dit ging ervan uit dat iedereen voor zichzelf moest werken, en dat dat uiteindelijk het beste was voor iedereen (vrij kort door de bocht, maar goed...)
Bovendien halen ze de computer whizzkids van Silicon Valley erbij die met hun nieuwe vertrouwen in computers geloofden in een perfecte balans door zelfregulering.
Ik vraag me overigens af of die invloed van Rand niet wat overdreven wordt hier en daar. Maar dat kan ik eigenlijk moeilijk inschatten. Duidelijk is dat Greenspan een zeer invloedrijke positie had in de wereldeconomie en dat hij zeer lang in het vriendengroepje van Ayn Rand zat, en haar ideeën redelijk omarmd heeft in die tijd.
Dat lijkt me sterk. Er is ook volgens neoliberalen een regulerende overheid nodig, maar ze zien die taak bij voorkeur beperkt.quote:Maar het neoliberalisme gaat dus uit van het zelfbalancerende systeem van de vrije markt. Er is zogenaamd geen regulering nodig en alles gaat vanzelf goed.
Zoiets als een 'perfecte markt' lijkt me ook geen kernprincipe van neoliberalisme. De grap is dat socialisten idd vaak de neiging hebben om voor consumenten te bepalen wat goed voor hen is. Waarom zouden rationele aankopen beter zijn dan gevoelsaankopen? Bedenk daarbij dat complete informatie ook een product is, dat in kwaliteit toeneemt als daar vraag naar is. Ik vermoed dat deze behoefte dan ook meer vanuit het sociale perspectief bestaat, dan vanuit de gemiddelde consument.quote:Maar er zijn al genoeg mankementen in deze theorie gevonden. Een perfecte markt gaat uit van een rationeel beslissende consument die beschikking heeft tot complete en perfecte informatie. Dit is allebei onhaalbaar in de praktijk. Mensen zijn lang niet altijd rationeel, en perfecte informatie bestaat niet. Dat een consument dan vrijwillig een transactie bekrachtigt doet er dan niet toe.
Daar heb je je overheidstaak, ook volgens liberalen.quote:Dan heb je nog het probleem van externaliteiten, waarbij twee actoren een overeenkomst aangaan waarbij sommige kosten (vaak in de vorm van vervuiling) bij derden terecht komt.
Ach ze zijn te laatquote:Op zondag 10 juli 2011 20:42 schreef dotCommunism het volgende:
[..]
Ach ja, die leven nog in de waan dat ze, als hun droomsamenleving zal uitkomen, tot de winnaars zullen behoren, waarschijnlijk omdat ze universitaire studies doen (hoewel ik dat van mlg niet zeker weet).
Vanuit het principe dat (aan het begin van de industriële revolutie) arbeiders met een beter salaris dat geld konden uitgeven aan producten die door die fabriek geproduceerd werden.quote:Op zondag 10 juli 2011 21:02 schreef sandemann het volgende:
Als de huidige crisis een terugval is vanuit welvaart, veroorzaakt door het kapitalisme, op basis van welk principe is die welvaart dan ooit bereikt?
quote:In de industrie kwamen meer banen, maar ook de dienstverlening groeide. De welvaart steeg, maar kwam lange tijd nauwelijks ten goede aan de "gewone mensen". Uitbuiting en kinderarbeid waren ook tijdens de industriële revolutie nog heel gewoon. Pas rond 1900 veranderde dat; kinderarbeid werd verboden, en men verdiende een wat hoger loon zodat men dingen kon kopen die voorheen te duur waren. Thee bijvoorbeeld, en serviesgoed of een ijzeren bed. Het zou echter nog tot na de Tweede Wereldoorlog duren voordat de gemiddelde arbeider tot een zekere welvaart geraakte.
Nou ja, er is inderdaad veel getouwtrek tussen verschillende ideologische visies op de samenleving hoe ver die regulering moet gaan. Libertariers zien die liever op nul bijvoorbeeld. Ik denk dat veel zgn neoliberalen niet objectief zijn omdat bepaalde reguleringen direct effect hebben op de hoeveelheid geld die ze kunnen verdienen met hun professionele bezigheden. Dan krijg je zoiets als de bankenlobby. Ook reguleringen waar bijna iedereen het wel over eens is dat ze een nuttige functie hebben willen ze dan nog tegenwerken.quote:Op zondag 10 juli 2011 20:45 schreef sandemann het volgende:
Dat lijkt me sterk. Er is ook volgens neoliberalen een regulerende overheid nodig, maar ze zien die taak bij voorkeur beperkt.
Waarom vind je een gevoelsaankoop beter dan een rationele?quote:[..]
Zoiets als een 'perfecte markt' lijkt me ook geen kernprincipe van neoliberalisme. De grap is dat socialisten idd vaak de neiging hebben om voor consumenten te bepalen wat goed voor hen is. Waarom zouden rationele aankopen beter zijn dan gevoelsaankopen? Bedenk daarbij dat complete informatie ook een product is, dat in kwaliteit toeneemt als daar vraag naar is. Ik vermoed dat deze behoefte dan ook meer vanuit het sociale perspectief bestaat, dan vanuit de gemiddelde consument.
klopt, maar zoals ik hierboven al zei komt het sommigen vanwege hun eigen winstbejag beter uit (soms onder de vlag van vrijheid om slechte keuzes te maken) om toch veel regulering tegen te gaan. Of om het juist in te zetten om grote bedrijven te bevoordelenquote:[..]
Daar heb je je overheidstaak, ook volgens liberalen.
Ik vind een irrationele aankoop ook niet intrinsiek slechter. Ik kan ook op zijn tijd genieten van een frietje kapsalon, ondanks dat het een ongezonde bak vet is. Emotie en irrationaliteit zijn deel van wat ons mens maakt (naast ratio). Maar mijn punt is dan ook dat matiging goed is. En dat dat zoek is.quote:Op dinsdag 12 juli 2011 23:08 schreef sandemann het volgende:
Ik vind gevoelsaankopen niet beter dan rationele, maar ook niet slechter. Ik kan me bijvoorbeeld voorstellen dat ze intens bevredigen, zoals voedsel, maar ook dat ze idd leiden tot spijt.
Ik weet dat de consument bepaalt (net zoals dat "de kiezer altijd gelijk heeft" is de "klant altijd koning"), maar dat leidt nergens toe. Het lijkt op de korte termijn goed voor de economie (want geld moet rollen), maar op een gegeven moment komt er toch een verborgen prijs om de hoek kijken. In het liberalisme van vandaag de dag is het helaas zo dat private partijen weglopen met de winst van de verkoop aan de consument, maar dat de samenleving (/belastingbetaler) moet opdraaien voor de kosten (zie voorbeeld hierboven met friet eten). En dat de private persoon zijn winst vervolgens niet aan belasting wil betalen, omdat hij vindt dat hij de bijschade van zijn product niet heeft opgedrongen aan de consument. (Welke frietboer betaalt graag veel belasting? Zijn klanten kiezen immers uit vrije wil voor ongezond voedsel....)quote:Verkopers spelen op ratio en op gevoel, als het maar werkt, wat toch echt door de consument wordt bepaald. Wat stel je voor eigenlijk, producten verbieden, P51 boosten, meer accijns op ongezond? Mensen niet de informatie geven die ze willen hebben, maar de 'waarheid'? Op tabak gebeurt het al. Heeft de overheid misschien een taak in het verstrekken van volledige informatie? Misleidende reclame is al verboden overigens.
Dat ik bepaalde inherente problemen aan economisch liberalisme aanduidt, die vaak voortvloeien uit economisch eigenbelang, wil niet zeggen dat ik liberalisme in zijn totaliteit veracht. Er zit ook iets fraais aan het simpele zelfregulerende idee van de vrije markt, en voor sommige doelen werkt het prima. Het komt nogal gauw boos (of eenzijdig) over als je alleen op tekortkomingen gaat zitten vitten, maar velen lijken die ook niet te willen zien. En ik vind het erg jammer dat economisch eigenbelang (wat gewoon een vorm van egoïsme is...) vaak mensen verblindt. Ik heb zelf de hoop namelijk dat mensen beter kunnen dan dat. En ik denk dat we ook egoïstischer zijn geworden door het vrijemarktdenken. Dit doet de samenleving geen goed. Hoe zeer individualisme ons ook innovaties heeft gebracht. In die zin zijn vermeende motivaties ook gewoon verbonden aan hun consequenties, al kun je het inderdaad ook op grotere schaal zien en het systeem beklagen in plaats van de individuen die door dat systeem tot bepaald gedrag gestuurd worden. Uiteindelijk is ook de moderne mens nog niet genoeg doordrongen van zijn eigen irrationaliteit en de (langetermijn-) consequenties daarvan om dit huidige systeem voor iedereen positief te doen zijn. Helaas is zelfoverschatting ook één van de talloze menselijke eigenschappen.quote:Wat ik jammer vind is dat je economisch liberalisme als winstbejag ziet en niet als ideologie, zoals ik het wel zie. Ik zie er oprecht kracht en schoonheid in. Je kunt zo'n veroordeling enigszins vergelijken met de stelling dat socialen mensen zonder initiatief en talent zijn, dat ze kanslozen beschermen omdat ze als kansloze zelf beschermd willen worden, dat anderen moeten betalen voor hun welzijn, en dat die anderen daar zelfs verantwoordelijk voor worden gehouden, omdat ze vooral allerlei rechten hebben, die dan gelden als plichten voor die anderen die wél presteren.
Hoe zou je het vinden als ik mijn argumenten doorspek van zulke uitingen? Ik vind eigenlijk dat we zaken op hun consequenties moeten beoordelen, en niet op de vermeende motivaties van de initiatiefnemers. Dat leidt alleen maar tot tweestrijd.
Mee eens! Behalve dat ik af en toe wil pissen of een senseo maken, en dan mis ik die reclames wel.quote:Iedereen vindt reclamevrije producenten als de BBC of opensource software dan ook een verademing.
Vergis je niet, een 'stroming' als het vrijemarktdenken is juist een uiting van onze opvattingen, i.p.v. een beïnvloeding van onze opvattingen. Naarmate deze heersender wordt, zal er vanzelfsprekend een terugkeer plaatsvinden naar fundamentele menselijke waarden. De mensheid zoekt altijd de balans.quote:En ik denk dat we ook egoïstischer zijn geworden door het vrijemarktdenken.
Ik ben zelf (nog) niet echt van het oprichten van politieke partijen. Ik denk ook niet dat het veel zin heeft vandaag de dag om een "belerende" partij op te richten die de burger vertelt wat goed voor hem is (naast uiteraard ook goed luisteren naar de burger). Die partijen zijn er al, en ze zijn niet populair (!).quote:Op woensdag 13 juli 2011 01:18 schreef sandemann het volgende:
MadScientist, ik lees en voel de nuance en openheid overal in je stukken, wat ik het ook de moeite waard vind om met je van gedachten te wisselen. Het door jou bedachte systeem had ik dan ook al bekeken. Je schrijft hier dat de overheid het zal moeten oplossen (uitvoeren). Zou je een politieke partij willen oprichten om het waar te maken, of denk je dat het reëel kansloos is?
Dat klopt. Verandering komt vaak van onderaf. (daarom heeft discussiëren op fok! ook wel zinquote:Mee eens! Behalve dat ik af en toe wil pissen of een senseo maken, en dan mis ik die reclames wel.Maar goed, die verademing geeft toch wel aan dat evengoed een tegengestelde beweging op gang is gebracht. Let wel: open source = liberaal = 'taksloos', d.w.z. overhead-loos, haha de overeenkomst met overheid kan geen toeval zijn.
Daar heb je wel een punt. Wat dat betreft kijk ik met veel interesse de documentaires van Adam Curtis. Hij legt een hoop bloot over hoe we zijn aanbeland waar we nu zijn als samenleving. Al maakt hij de origines van onze zeitgeist soms te mooi en simpel vermoed ik.quote:Vergis je niet, een 'stroming' als het vrijemarktdenken is juist een uiting van onze opvattingen, i.p.v. een beïnvloeding van onze opvattingen. Naarmate deze heersender wordt, zal er vanzelfsprekend een terugkeer plaatsvinden naar fundamentele menselijke waarden. De mensheid zoekt altijd de balans.
Hm, ik bedenk me nu pas de diepzinnigheid van deze terloopse opmerking. Wellicht is de moderne mens zo gehecht aan de notie dat dingen pas iets waard zijn als ze economisch verhandeld worden, en zo gewend aan het idee dat er bij gratis dingen altijd een addertje onder het gras zit, dat je tegenwoordig je mening moet verkopen om geloofwaardig over te komenquote:Op woensdag 13 juli 2011 02:19 schreef MadScientist het volgende:
Specialisatie heeft de mensheid veel gebracht (vanaf de uitvinding van landbouw, zo'n beetje). En niemand vertelt de bakker hoe hij zijn brood moet bakken. Maar als mensen zich specialiseren in bepaalde kennis, en die gratis uitdelen, voelt men wantrouwen.
"There is no such thing as a free lunch"quote:Op woensdag 13 juli 2011 02:38 schreef MadScientist het volgende:
[..]
Hm, ik bedenk me nu pas de diepzinnigheid van deze terloopse opmerking. Wellicht is de moderne mens zo gehecht aan de notie dat dingen pas iets waard zijn als ze economisch verhandeld worden, en zo gewend aan het idee dat er bij gratis dingen altijd een addertje onder het gras zit, dat je tegenwoordig je mening moet verkopen om geloofwaardig over te komen
Niet gehecht, maar gewend. Langzaam maar zeker verdwijnt het vermogen om waarde in iets anders uit te drukken dan in termen van kapitaal. Als je er op let zie je die ontwikkeling overal om zich heen grijpen.quote:Op woensdag 13 juli 2011 02:38 schreef MadScientist het volgende:
[..]
Hm, ik bedenk me nu pas de diepzinnigheid van deze terloopse opmerking. Wellicht is de moderne mens zo gehecht aan de notie dat dingen pas iets waard zijn als ze economisch verhandeld worden, en zo gewend aan het idee dat er bij gratis dingen altijd een addertje onder het gras zit, dat je tegenwoordig je mening moet verkopen om geloofwaardig over te komen
Forum Opties | |
---|---|
Forumhop: | |
Hop naar: |