SP en PVV voorbodes radicale bewegingen

quote:

'Groter verschil arm en rijk leidt tot ghetto's'
Uitgegeven: 20 april 2011 11:45
Laatst gewijzigd: 20 april 2011 11:55

Als de verschillen tussen arm en rijk toenemen heeft dit dramatische gevolgen, voorspelt hoogleraar cultuursociologie Nico Wilterdink. “We gaan dan Amerika achterna met gated communities voor de rijken en stedelijke ghetto's voor de armen”

In de rubriek 2030 blikt NU.nl vooruit met experts naar hun vakgebied in 2030. Dinsdag voorspelde hoogleraar arbeidsmarkt Theeuwes grotere verschillen tussen arm en rijk in Nederland. Mocht dit scenario uitkomen dan kan Nederland zijn borst natmaken, weet Wilterdink.

Wat voor sociale gevolgen heeft een grotere inkomensongelijkheid in 2030 zoals geschetst door professor Theeuwes?

“Nederland gaat lijken op Amerika met zijn grote verschillen tussen rijk en arm. We kunnen dan verwachten dat rijk en arm in verschillende werelden leven, zoals de gated communities in Amerika waar alleen welgestelden en hun gasten toegang tot hebben, afgeschermd van de boze buitenwereld. Aan de andere kant zien we de stedelijke ghetto's, waar armen leven en waar rijke mensen niet komen omdat dat veel te eng en onveilig is. We krijgen dus een ruimtelijke segregatie met sociale en culturele contrasten: in levensstijl, in opvattingen en wereldvisie.”

Wat doet dat met de samenleving?

“De spanningen in de samenleving en het onderlinge wantrouwen tussen mensen zullen toenemen en dat zal leiden tot conflicten. Dat kan zich uiten in meer criminaliteit en geweld. Ook zullen er grotere politieke spanningen komen en zullen er sekte-achtige bewegingen ontstaan die uitingen zijn van onbehagen. Kortom: je krijgt een samenleving die minder geïntegreerd is met minder onderlinge solidariteit en meer spanningen en conflicten.”

Wat u schetst, lijkt nu al gaande te zijn.

“Ja, precies. De politiek is verhard. En er is een tendens dat de segregatie in de wijken toeneemt, al wordt er wel een beleid gevoerd om dat tegen te gaan, zoals bijvoorbeeld in Amsterdam Bijlmermeer.”

Wat zal er in het ergste geval kunnen gebeuren?

“Als de verschillen tussen rijk en arm echt groter worden, kunnen de lager betaalden weer hun rechten gaan opeisen, omdat ze willen dat er iets wordt gedaan tegen de ongelijkheid. Dat kan revolutionaire vormen aannemen. Ik sluit dan een heropleving van een radicale socialistische beweging niet uit. De SP is daar een klein beetje een belichaming van op een zeer gematigde manier."

"Het kan ook de kant op gaan van een rechtse beweging, waarbij de spanningen en de inkomensongelijkheid zich niet richten tegen de rijken maar tegen buitenlanders en migranten. Of tegen de overheid omdat die dingen doet waar de meeste mensen naar hun gevoel niets aan hebben. Sentimenten die je nu duidelijk bij de PVV ziet.”

Wat zijn de gevolgen op individueel niveau?

“Ongelijkheid gaat gepaard met ongelijke levenskansen, dat wil zeggen in gezondheid en levensverwachting. Er zijn al aanzienlijke verschillen in de gezonde levensduur tussen hogere en lagere inkomensgroepen. Armere mensen leven minder lang en bij een grotere inkomensongelijkheid zal dat verschil groter worden. Ook de verschillen in maatschappelijke kansen nemen toe. Het wordt moeilijker voor mensen aan de onderkant van de samenleving om sociaal te stijgen of hun kinderen sociaal te laten stijgen. De sociale mobiliteit in de samenleving zal afnemen. Dat is in Amerika al zichtbaar.”

Hoe groot is de kans dat dit scenario zal gebeuren?

“Er is een kans, al verwacht ik dat er genoeg tegenkrachten zullen zijn vanuit de politiek en de samenleving om de groeiende inkomensongelijkheid tegen te gaan.”

Wilt u er een percentage aan hangen?

“Moeilijk. Laat ik zeggen: dertig procent. Ik ben er namelijk niet zeker van dat de inkomensongelijkheid zal toenemen. Dat hangt niet alleen af van de ontwikkeling op de arbeidsmarkt, maar ook hoe de verzorgingsstaat in elkaar zit. Als we die op peil houden, zullen de verschillen tussen arm en rijk niet erg toenemen. Maar als de verzorgingsstaat gaat inkrimpen en de uitkeringen dalen, kun je verwachten dat de inkomensongelijkheid gaat toenemen. Een andere factor is de winstgevendheid van bedrijven. Als bedrijven veel winst maken, komt dat ten goede aan de aandeelhouders en worden rijke mensen rijker.”

Hoe groot is de kans dat de verzorgingsstaat krimpt en dat de inkomensongelijkheid dus zal toenemen?

“Het is niet zo dat de verzorgingsstaat onbetaalbaar wordt. Het gaat om de vraag hoeveel we ervoor willen betalen. En dat hangt af van politieke beslissingen. Al sinds de jaren tachtig is er het gevoel dat verzorgingsstaat te veel dreigt uit te dijen en dat er bezuinigd moet worden. Er zijn toen maatregelen genomen waarbij de uitkeringen achterbleven bij de lonen en dat heeft een grotere inkomensongelijkheid tot gevolg gehad. Sinds de jaren tachtig is de ongelijkheid toegenomen en die trend kan zich doorzetten. Alleen is het niet onvermijdelijk.”

Bij welke politieke beslissing zal de inkomensongelijkheid toenemen?

“Als er besloten wordt de uitkeringen te verlagen of het minimumloon af te schaffen. Ook het verlagen van de vennootschapsbelasting draagt ertoe bij omdat de dividend uitkeringen dan hoger worden. Maar dergelijke beslissingen gaan niet abrupt, eerder op een voorzichtige manier vanwege de evenwichtige politieke verhoudingen in Nederland.”

quote:

Op vrijdag 22 april 2011 14:40 schreef -Datdus- het volgende:
Ja want zelfs als je niet werkt verdien je net zoals een ondernemer een Vila.

quote:

Op vrijdag 22 april 2011 14:44 schreef phpmystyle het volgende:
Arolsen, jij bent juist degene die zich daar aan schuldig maakt.

quote:

Op vrijdag 22 april 2011 14:46 schreef Skull-splitter het volgende:

[..]

Amerika bestaat pas twee eeuwen, China heeft geen officiele marktwerking.
Next.

quote:

Op zaterdag 23 april 2011 00:02 schreef sneakypete het volgende:

[..]

Misschien maakt het linkse denken mensen nu net kansloos. Als mensen gaan geloven dat ze onderdrukt worden, dat rijken stinken, dat de overheid niet deugt, dat je geen eerlijke kansen hebt gekregen, maar (dat is niet perse socialisme maar wel even modern) ook dat je geen vrije wil hebt, dat je jeugd(trauma's) alles bepalend is/zijn, dat je (hoe tegenstrijdig met het voorgaande ook) het volledige recht op zelfbeschikking hebt, dan is het niet verbazingwekkend dat grotere groepen mensen in de goot eindigen. Dat is een gevolg van een bepaalde mentaliteit.

Jij lijkt me iemand die een vrij sterk moreel gevoel hebt, nietwaar? Dat mag ik wel. Maar ik mis er nog iets in, nl. het inzicht dat mensen nu net niet hoofdzakelijk gedetermineerd worden door het politiek-economische bestel, maar door culturele factoren die aan de basis van de politiek en economie staan ipv andersom.
Economische vrijheid kan juist prima en is puur economisch gezien ook verstandiger. Echter de invulling ervan hangt dus van normen en waarden af, van cultuur. Dat bepaalt dus uiteindelijk de houdbaarheid van een stelsel, ongeacht welk stelsel.
Hoe zie jij dat?
Je hinkt op twee gedachten: enerzijds zie je het belang van economie in, anderzijds geloof je in ouderwetse normen en waarden. Hoe verhouden die zich volgens jou?